શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 814


ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਚੋਰ ਚਤੁਰਿ ਚਿਤ ਲਯੋ ਕਹੋ ਕਸ ਕੀਜੀਐ ॥
chor chatur chit layo kaho kas keejeeai |

રાણીએ (છોકરાને) પૂછ્યું, 'જો કોઈ બુદ્ધિશાળી ચોર કોઈ ચોરી કરે છે

ਕਾਢਿ ਕਰਿਜਵਾ ਅਪਨ ਲਲਾ ਕੌ ਦੀਜੀਐ ॥
kaadt karijavaa apan lalaa kau deejeeai |

કોઈનું દિલ તો શું કરવું જોઈએ?

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਜੌ ਕੀਨੇ ਪੀਅਹਿ ਰਿਝਾਈਐ ॥
jantr mantr jau keene peeeh rijhaaeeai |

'શું તેણીએ તેનું હૃદય કાઢીને તેના પ્રેમીને રજૂ ન કરવું જોઈએ?

ਹੋ ਤਦਿਨ ਘਰੀ ਕੇ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ॥੨੩॥
ho tadin gharee ke sakhee sahit bal jaaeeai |23|

'અને જે દિવસે તેણીએ તેના પ્રેમીને મંત્રોચ્ચાર દ્વારા સંતુષ્ટ કર્યા, તેણીએ તેના અસ્થાયી અસ્તિત્વને મુક્ત કરવું જોઈએ.(23)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਅਤਿ ਅਨੂਪ ਸੁੰਦਰ ਸਰਸ ਮਨੋ ਮੈਨ ਕੇ ਐਨ ॥
at anoop sundar saras mano main ke aain |

'તમે આનંદી છો અને કામદેવની જેમ, તમે સૌંદર્યથી સંપન્ન છો, અને કોઈપણ વખાણ કરતાં ઉપર છો.

ਮੋ ਮਨ ਕੋ ਮੋਹਤ ਸਦਾ ਮਿਤ੍ਰ ਤਿਹਾਰੇ ਨੈਨ ॥੨੪॥
mo man ko mohat sadaa mitr tihaare nain |24|

'ઓ, મારા મિત્ર, તારી મોહક આંખો હૃદયને ધબકતી છે.(24)

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સવૈયા

ਬਾਨ ਬਧੀ ਬਿਰਹਾ ਕੇ ਬਲਾਇ ਲਿਯੋ ਰੀਝਿ ਰਹੀ ਲਖਿ ਰੂਪ ਤਿਹਾਰੋ ॥
baan badhee birahaa ke balaae liyo reejh rahee lakh roop tihaaro |

'હું તમારી સુંદરતાને પૂજું છું અને હું તમારાથી અલગ થવાના તીરોથી વીંધાઈ ગયો છું,

ਭੋਗ ਕਰੋ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਨਹਿ ਤ੍ਰਾਸ ਬਿਚਾਰੋ ॥
bhog karo muhi saath bhalee bidh bhoopat ko neh traas bichaaro |

'રાજાનો ડર છોડીને મને પ્રેમ કરો.

ਸੋ ਨ ਕਰੈ ਕਛੁ ਚਾਰੁ ਚਿਤੈਬੇ ਕੋ ਖਾਇ ਗਿਰੀ ਮਨ ਮੈਨ ਤਵਾਰੋ ॥
so na karai kachh chaar chitaibe ko khaae giree man main tavaaro |

'રાજાથી હું ક્યારેય તૃપ્ત થતો નથી અને તેથી તે તમને કોઈ રીતે નુકસાન પહોંચાડી શકે નહીં.

ਕੋਟਿ ਉਪਾਇ ਰਹੀ ਕੈ ਦਯਾ ਕੀ ਸੋ ਕੈਸੇ ਹੂੰ ਭੀਜਤ ਭਯੋ ਨ ਐਠ੍ਰਯਾਰੋ ॥੨੫॥
kott upaae rahee kai dayaa kee so kaise hoon bheejat bhayo na aaitthrayaaro |25|

'મેં ખૂબ પ્રયાસ કર્યો છે પણ મારી તૃષ્ણા ઈચ્છા ક્યારેય પૂરી થઈ નથી.'(25)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਚਿਤ ਚੇਟਕ ਸੋ ਚੁਭਿ ਗਯੋ ਚਮਕਿ ਚਕ੍ਰਿਤ ਭਯੋ ਅੰਗ ॥
chit chettak so chubh gayo chamak chakrit bhayo ang |

રાણી ઉત્તેજિત થઈ ગઈ, અત્યંત પ્રખર બની ગઈ અને તેનું આખું શરીર પ્રેમ માટે લાલચુ થઈ ગયું,

ਚੋਰਿ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੈ ਗਯੋ ਚਪਲ ਚਖਨ ਕੇ ਸੰਗ ॥੨੬॥
chor chatur chit lai gayo chapal chakhan ke sang |26|

કારણ કે તેનું હૃદય રાજકુમારના વિષયાસક્ત દેખાવમાં ખોવાઈ ગયું હતું.(26)

ਚੇਰਿ ਰੂਪ ਤੁਹਿ ਬਸਿ ਭਈ ਗਹੌਂ ਕਵਨ ਕੀ ਓਟ ॥
cher roop tuhi bas bhee gahauan kavan kee ott |

'હું તમારા મુખથી પ્રભાવિત છું અને બીજું કોઈ નથી જેની પાસેથી હું રક્ષણ મેળવી શકું.

ਮਛਰੀ ਜ੍ਯੋ ਤਰਫੈ ਪਰੀ ਚੁਭੀ ਚਖਨ ਕੀ ਚੋਟ ॥੨੭॥
machharee jayo tarafai paree chubhee chakhan kee chott |27|

'તમારી સુંદર આંખોના સ્પર્શ વિના હું માછલીની જેમ (પાણીમાંથી) રખડું છું.'(27)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਵਾ ਕੀ ਕਹੀ ਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਮਾਨੀ ॥
vaa kee kahee na nrip sut maanee |

રાજાના પુત્રે તેની વાત સાંભળી નહિ.

ਚਿਤ੍ਰਮਤੀ ਤਬ ਭਈ ਖਿਸਾਨੀ ॥
chitramatee tab bhee khisaanee |

રાજકુમારે સંમતિ આપી ન હતી, અને તેણી તેના કૃત્ય માટે શરમ અનુભવી હતી.

ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਪੈ ਜਾਇ ਪੁਕਾਰੋ ॥
chitr singh pai jaae pukaaro |

(તેણે) જઈને રાજા ચિત્રા સિંહને ફરિયાદ કરી

ਬਡੋ ਦੁਸਟ ਇਹ ਪੁਤ੍ਰ ਤੁਹਾਰੋ ॥੨੮॥
baddo dusatt ih putr tuhaaro |28|

તે ચિતાર સિંહ પાસે ગઈ અને કહ્યું, 'તમારો દીકરો મોટો દગો છે.'(28)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਫਾਰਿ ਚੀਰ ਕਰ ਆਪਨੇ ਮੁਖ ਨਖ ਘਾਇ ਲਗਾਇ ॥
faar cheer kar aapane mukh nakh ghaae lagaae |

તેણીએ તેના કપડાં ફાડી નાખ્યા હતા અને તેના ચહેરા પર ખંજવાળ કરી હતી

ਰਾਜਾ ਕੋ ਰੋਖਿਤ ਕਿਯੌ ਤਨ ਕੋ ਚਿਹਨ ਦਿਖਾਇ ॥੨੯॥
raajaa ko rokhit kiyau tan ko chihan dikhaae |29|

રાજાને ગુસ્સે કરવા માટે તેની આંગળીના નખથી.(29)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਭਯੋ ॥
bachan sunat krudhit nrip bhayo |

(રાણીની) વાત સાંભળીને રાજા ગુસ્સે થયો

ਮਾਰਨ ਹੇਤ ਸੁਤਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ॥
maaran het suteh lai gayo |

આ સાંભળીને રાજા ક્રોધે ભરાયા અને પુત્રને મારવા લઈ ગયા.

ਮੰਤ੍ਰਿਨ ਆਨਿ ਰਾਵ ਸਮੁਝਾਯੋ ॥
mantrin aan raav samujhaayo |

મંત્રીઓએ આવીને રાજાને સમજાવ્યું

ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਪਾਯੋ ॥੩੦॥
triyaa charitr na kinahoon paayo |30|

પરંતુ તેમના મંત્રીઓએ તેમને એવું અનુભવ્યું કે ક્રિતરો સરળતાથી સમજી શકાય તેવા નથી.(30)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੁਤਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨॥੭੮॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade dutiy charitr samaapatam sat subham sat |2|78|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતનું બીજું દૃષ્ટાંત, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ થયું. (2)(78)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬੰਦਿਸਾਲ ਕੋ ਭੂਪ ਤਬ ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ॥
bandisaal ko bhoop tab nij sut diyo patthaae |

પછી રાજાએ પુત્રને જેલમાં પૂર્યો.

ਭੋਰ ਹੋਤ ਅਪਨੇ ਨਿਕਟਿ ਬਹੁਰੌ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥੧॥
bhor hot apane nikatt bahurau liyo bulaae |1|

અને બીજા દિવસે વહેલી સવારે તેણે તેને બોલાવ્યો.(1)

ਏਕ ਪੁਤ੍ਰਿਕਾ ਗ੍ਵਾਰ ਕੀ ਤਾ ਕੋ ਕਹੋ ਬਿਚਾਰ ॥
ek putrikaa gvaar kee taa ko kaho bichaar |

(પછી તેમના મંત્રીએ આ રીતે વર્ણન કરવાનું શરૂ કર્યું:) એક શહેરમાં એક છોકરી રહેતી હતી.

ਏਕ ਮੋਟਿਯਾ ਯਾਰ ਤਿਹ ਔਰ ਪਤਰਿਯਾ ਯਾਰ ॥੨॥
ek mottiyaa yaar tih aauar patariyaa yaar |2|

તેણીને બે પ્રેમીઓ હતા, એક પાતળો અને દુર્બળ, અને બીજો જાડો હતો.(2)

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗ ਚਛੁਮਤੀ ਰਹੈ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
sree mrig chachhumatee rahai taa ko roop apaar |

તે ખૂબ જ સુંદર હતી અને તેની આંખો કાળિયાર જેવી હતી.

ਊਚ ਨੀਚ ਤਾ ਸੌ ਸਦਾ ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਕਰੈ ਜੁਹਾਰ ॥੩॥
aooch neech taa sau sadaa nitaprat karai juhaar |3|

તેણીને જીવનના ઊંચા અને નીચા સમજવાની સંપૂર્ણ સભાનતા હતી.(3)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸਹਰ ਕਾਲਪੀ ਮਾਹਿ ਬਸਤ ਤੈ ॥
sahar kaalapee maeh basat tai |

તે કલાપી નગરમાં રહેતી હતી

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗ ਕਰੈ ਵੈ ॥
bhaat bhaat ke bhog karai vai |

અને તમામ પ્રકારના લવમેકિંગમાં વ્યસ્ત રહે છે.

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਨ ਮਤੀ ਤਹ ਰਾਜੈ ॥
sree mrig nain matee tah raajai |

તે, હરણની આંખોથી અને તેની ઉત્કૃષ્ટતા સાથે,

ਨਿਰਖਿ ਛਪਾਕਰਿ ਕੀ ਛਬਿ ਲਾਜੈ ॥੪॥
nirakh chhapaakar kee chhab laajai |4|

તેણીએ ચંદ્રને શરમાળ અનુભવ્યો.(4)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਿਰਧਿ ਮੋਟਿਯੋ ਯਾਰ ਤਿਹ ਤਰੁਨ ਪਤਰਿਯੋ ਯਾਰ ॥
biradh mottiyo yaar tih tarun patariyo yaar |

તેનો જાડો પ્રેમી વૃદ્ધ હતો પરંતુ બીજો, યુવાન, પાતળો હતો.

ਰਾਤ ਦਿਵਸ ਤਾ ਸੌ ਕਰੈ ਦ੍ਵੈਵੈ ਮੈਨ ਬਿਹਾਰ ॥੫॥
raat divas taa sau karai dvaivai main bihaar |5|

દિવસે ને દિવસે તેણી તેમની સાથે પ્રેમ કરતી રહી.(5)

ਹੋਤ ਤਰੁਨ ਕੇ ਤਰੁਨਿ ਬਸਿ ਬਿਰਧ ਤਰੁਨਿ ਬਸਿ ਹੋਇ ॥
hot tarun ke tarun bas biradh tarun bas hoe |

એક યુવાન સ્ત્રી એક યુવાન દ્વારા મોહિત થાય છે અને વૃદ્ધ માણસ છે