શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1080


ਹਮੈ ਨਗਜ ਸੈਨਾ ਮੌ ਦੀਜੈ ॥
hamai nagaj sainaa mau deejai |

અમને નાગજ (પહાડી) સેનાને સોંપી દો

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਰਾਖਿ ਕਰਿ ਲੀਜੈ ॥੧੨॥
hindoo dharam raakh kar leejai |12|

જેથી આપણે (આપણા) હિંદુ ધર્મને બચાવી શકીએ. 12.

ਨਾਵਨ ਕੌ ਸੁਭ ਵਾਰੋ ਦਿਯੋ ॥
naavan kau subh vaaro diyo |

નહાવાનું નાટક કરીને

ਬਾਲਨ ਸਹਿਤ ਦੇਸ ਮਗੁ ਲਿਯੋ ॥
baalan sahit des mag liyo |

બાળકો સાથે (તેઓએ તેમના દેશનો માર્ગ લીધો).

ਰਜਪੂਤਨ ਰੂਮਾਲ ਫਿਰਾਏ ॥
rajapootan roomaal firaae |

પછી રાજપૂતાનીઓએ રૂમાલ ફેલાવ્યા

ਹਮ ਮਿਲਨੇ ਹਜਰਤਿ ਕੌ ਆਏ ॥੧੩॥
ham milane hajarat kau aae |13|

કે અમે રાજાને મળવા આવ્યા છીએ. 13.

ਤਿਨ ਕੌ ਕਿਨੀ ਨ ਚੋਟਿ ਚਲਾਈ ॥
tin kau kinee na chott chalaaee |

તેમના પર કોઈએ હુમલો કર્યો ન હતો.

ਇਹ ਰਾਨੀ ਹਜਰਤਿ ਪਹ ਆਈ ॥
eih raanee hajarat pah aaee |

(અને સમજાયું કે) આ રાણી રાજા પાસે આવી છે.

ਤੁਪਕ ਤਲੋ ਤੈ ਜਬੈ ਉਬਰੇ ॥
tupak talo tai jabai ubare |

જ્યારે તેઓ ગોળીબારમાંથી બહાર આવ્યા,

ਤਬ ਹੀ ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨੈ ਪਰੇ ॥੧੪॥
tab hee kaadt kripaanai pare |14|

ત્યારે જ કિરપાન નીચે પડી. 14.

ਜੌਨੈ ਸੂਰ ਸਰੋਹੀ ਬਹੈ ॥
jauanai soor sarohee bahai |

જે પણ યોદ્ધા તલવાર ચલાવતો હતો,

ਜੈਬੋ ਟਿਕੈ ਨ ਬਖਤਰ ਰਹੈ ॥
jaibo ttikai na bakhatar rahai |

તેથી ન તો લોખંડના કફ ('જબો') ટક્યા કે ન તો બખ્તર.

ਏਕੈ ਤੀਰ ਏਕ ਅਸਵਾਰਾ ॥
ekai teer ek asavaaraa |

સવાર માટે તીર

ਏਕੈ ਘਾਇ ਏਕ ਗਜ ਭਾਰਾ ॥੧੫॥
ekai ghaae ek gaj bhaaraa |15|

અને મોટા હાથી માટે એક ઘા (કૃપાનો) (પર્યાપ્ત હતો). 15.

ਜਾ ਪਰ ਪਰੈ ਖੜਗ ਕੀ ਧਾਰਾ ॥
jaa par parai kharrag kee dhaaraa |

જેમના માથે તલવારની ધાર પડી.

ਜਨੁਕ ਬਹੇ ਬਿਰਛ ਪਰ ਆਰਾ ॥
januk bahe birachh par aaraa |

(એવું લાગતું હતું) જાણે બ્લેડ પર કરવત ચાલી રહી હોય.

ਕਟਿ ਕਟਿ ਸੁਭਟ ਧਰਨਿ ਪਰ ਪਰਹੀ ॥
katt katt subhatt dharan par parahee |

સુરવીર કપાઈને જમીન પર પડી રહ્યો હતો.

ਚਟਪਟ ਆਨਿ ਅਪਛਰਾ ਬਰਹੀ ॥੧੬॥
chattapatt aan apachharaa barahee |16|

(અને તેઓ) અચાનક વરસાદ સાથે વરસ્યા હતા. 16.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਰਨਛੋਰੈ ਰਘੁਨਾਥ ਸਿੰਘ ਕੀਨੋ ਕੋਪ ਅਪਾਰ ॥
ranachhorai raghunaath singh keeno kop apaar |

રણછોડ અને રઘુનાથસિંહ ખૂબ ગુસ્સે થયા.

ਸਾਹ ਝਰੋਖਾ ਕੇ ਤਰੇ ਬਾਹਤ ਭੇ ਹਥਿਯਾਰ ॥੧੭॥
saah jharokhaa ke tare baahat bhe hathiyaar |17|

તેણે રાજાની બારી નીચે હથિયારો મારવા માંડ્યા. 17.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ શ્લોક:

ਕਹੂੰ ਧੋਪ ਬਾਕੈ ਕਹੂੰ ਬਾਨ ਛੂਟੈ ॥
kahoon dhop baakai kahoon baan chhoottai |

ક્યાંક સુંદર તલવારો ફરતી હતી તો ક્યાંક તીર છૂટી રહ્યા હતા

ਕਹੂੰ ਬੀਰ ਬਾਨੀਨ ਕੇ ਬਕਤ੍ਰ ਟੂਟੈ ॥
kahoon beer baaneen ke bakatr ttoottai |

અને ક્યાંક તીર સાથે યોદ્ધાઓની ઢાલ તૂટી ગઈ હતી.

ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ਗਜਾਰਾਜ ਜੂਝੈ ॥
kahoon baaj maare gajaaraaj joojhai |

ક્યાંક ઘોડાઓ માર્યા ગયા તો ક્યાંક મોટા હાથીઓ લડી રહ્યા હતા.

ਕਟੇ ਕੋਟਿ ਜੋਧਾ ਨਹੀ ਜਾਤ ਬੂਝੇ ॥੧੮॥
katte kott jodhaa nahee jaat boojhe |18|

અસંખ્ય યોદ્ધાઓને કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા, જેમની ગણતરી કરી શકાતી નથી. 18.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਖਾਇ ਟਾਕਿ ਆਫੂਐ ਰਾਜ ਸਭ ਰਿਸਿ ਭਰੇ ॥
khaae ttaak aafooaai raaj sabh ris bhare |

ચાર માસ અફીણ ખાધા પછી બધા રાજાઓ ગુસ્સે થયા.

ਪੋਸਤ ਭਾਗ ਸਰਾਬ ਪਾਨ ਕਰਿ ਅਤਿ ਲਰੇ ॥
posat bhaag saraab paan kar at lare |

ખસખસ, ભાંગ અને દારૂનું સેવન કરીને તે સારી રીતે લડ્યો.

ਸਾਹ ਝਰੋਖਾ ਤਰੈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਿਖਾਇ ਕੈ ॥
saah jharokhaa tarai charitr dikhaae kai |

રાજાની બારી નીચે પાત્ર બતાવીને

ਹੋ ਰਨਛੋਰਾ ਸੁਰ ਲੋਕ ਗਏ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥੧੯॥
ho ranachhoraa sur lok ge sukh paae kai |19|

રણછોડ રાજીખુશીથી સ્વર્ગમાં ગયો. 19.

ਰਨਛੋਰਹਿ ਰਘੁਨਾਥ ਨਿਰਖਿ ਕਰਿ ਰਿਸਿ ਭਰਿਯੋ ॥
ranachhoreh raghunaath nirakh kar ris bhariyo |

રણછોડને જોઈને રઘુનાથને ખૂબ ગુસ્સો આવ્યો.

ਤਾ ਤੇ ਤੁਰੈ ਧਵਾਇ ਜਾਇ ਦਲ ਮੈ ਪਰਿਯੋ ॥
taa te turai dhavaae jaae dal mai pariyo |

તેથી તે ઘોડો ચલાવીને પાર્ટીમાં પહોંચી ગયો.

ਜਾ ਕੌ ਬਹੈ ਸਰੋਹੀ ਰਹੈ ਨ ਬਾਜ ਪਰ ॥
jaa kau bahai sarohee rahai na baaj par |

જેને તલવારનો માર પડ્યો તે ઘોડા પર બેસી શક્યો નહિ.

ਹੋ ਗਿਰੈ ਮੂਰਛਨਾ ਖਾਇ ਤੁਰਤ ਸੋ ਭੂਮਿ ਪਰ ॥੨੦॥
ho girai moorachhanaa khaae turat so bhoom par |20|

તે તરત જ બેહોશ થઈ જશે અને જમીન પર પડી જશે. 20.

ਧਨਿ ਧਨਿ ਔਰੰਗਸਾਹ ਤਿਨੈ ਭਾਖਤ ਭਯੋ ॥
dhan dhan aauarangasaah tinai bhaakhat bhayo |

તેમને જોઈને ઔરંગઝેબ પણ ધન્ય કહેવા લાગ્યા.

ਘੇਰਹੁ ਇਨ ਕੌ ਜਾਇ ਦਲਹਿ ਆਇਸ ਦਯੋ ॥
gherahu in kau jaae daleh aaeis dayo |

(અને તેની) સેનાને જવાની અને તેમને ઘેરી લેવાની મંજૂરી આપી.

ਜੋ ਐਸੇ ਦੋ ਚਾਰ ਔਰ ਭਟ ਧਾਵਹੀ ॥
jo aaise do chaar aauar bhatt dhaavahee |

આવા બે-ચાર યોદ્ધાઓ આવે તો

ਹੋ ਬੰਕ ਲੰਕ ਗੜ ਜੀਤਿ ਛਿਨਿਕ ਮੋ ਲ੍ਯਾਵਹੀ ॥੨੧॥
ho bank lank garr jeet chhinik mo layaavahee |21|

પછી તેઓ લંકાના સુંદર કિલ્લાના વિનાશમાં વિજય લાવશે. 21.

ਹਾਕਿ ਹਾਕਿ ਕਰਿ ਮਹਾ ਬੀਰ ਸੂਰਾ ਧਏ ॥
haak haak kar mahaa beer sooraa dhe |

યોદ્ધાઓ આગળ વધી રહ્યા હતા.

ਠਿਲਾ ਠਿਲੀ ਬਰਛਿਨ ਸੌ ਕਰਤ ਤਹਾ ਭਏ ॥
tthilaa tthilee barachhin sau karat tahaa bhe |

તેઓ ત્યાં ભાલા વડે ધક્કો મારી રહ્યા હતા.

ਕੜਾਕੜੀ ਮੈਦਾਨ ਮਚਾਯੋ ਆਇ ਕਰ ॥
karraakarree maidaan machaayo aae kar |

(તેઓએ) આવીને ભયંકર યુદ્ધ કર્યું છે

ਹੋ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਇ ਕਰ ॥੨੨॥
ho bhaat bhaat baaditr anek bajaae kar |22|

અને વિવિધ ઘંટ વગાડવામાં આવ્યા હતા. 22.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਤੁਮਲ ਜੁਧ ਮਚਤ ਤਹ ਭਯੋ ॥
tumal judh machat tah bhayo |

એક લોહિયાળ યુદ્ધ થયું.

ਲੈ ਰਘੁਨਾਥ ਸੈਨ ਸਮੁਹਯੋ ॥
lai raghunaath sain samuhayo |

રઘુનાથ સેના લઈને આગળ આવ્યો.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੋ ਬਜੇ ਨਗਾਰੇ ॥
bhaat bhaat so baje nagaare |

ભંત ભંત નગારે કલાક.

ਖੇਤਿ ਮੰਡਿ ਸੂਰਮਾ ਹਕਾਰੇ ॥੨੩॥
khet mandd sooramaa hakaare |23|

યુદ્ધની રચના કર્યા પછી, નાયકોએ એકબીજા પર હુમલો કરવાનું શરૂ કર્યું. 23.