શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 951


ਰਾਵ ਬ੍ਯਾਹ ਕੋ ਬਿਵਤ ਬਨਾਯੋ ॥੬॥
raav bayaah ko bivat banaayo |6|

સંદેશો મળ્યા પછી, પુન્નુ લગ્નના પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા કરવા માટે તરત જ ત્યાં આવ્યો.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਮ੍ਰਿਗੀਅਹਿ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸਰਸ ਨੈਨ ਬਿਰਾਜਤ ਸ੍ਯਾਮ ॥
mrigeeeh te jaa ke saras nain biraajat sayaam |

શ્યામ (કવિ) કહે છે, 'એક હરણ જેવી આંખો તેના દેખાવ પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે.

ਜੀਤਿ ਲਈ ਸਸਿ ਕੀ ਕਲਾ ਯਾ ਤੇ ਸਸਿਯਾ ਨਾਮ ॥੭॥
jeet lee sas kee kalaa yaa te sasiyaa naam |7|

'જેમ કે તેણીએ કલા પર જીત મેળવી હતી, શશી (ચંદ્ર)ની કળા, તેણીનું નામ સસ્સી કલા રાખવામાં આવ્યું હતું.(7)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਪੁਰ ਕੇ ਲੋਕ ਸਕਲ ਮਿਲਿ ਆਏ ॥
pur ke lok sakal mil aae |

નગરના તમામ લોકો

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਬਜਾਏ ॥
bhaat bhaat baaditr bajaae |

સ્થળ પરથી બધા લોકો આવી ગયા. તેઓ વિવિધ પ્રકારના સંગીતનાં સાધનો વગાડતા હતા.

ਮਿਲਿ ਮਿਲ ਗੀਤ ਸਭੈ ਸੁਭ ਗਾਵਹਿ ॥
mil mil geet sabhai subh gaaveh |

બધા એક સાથે શુભ ગીતો ગાતા હતા

ਸਸਿਯਹਿ ਹੇਰਿ ਸਭੈ ਬਲਿ ਜਾਵਹਿ ॥੮॥
sasiyeh her sabhai bal jaaveh |8|

એકસૂત્રતામાં, તેઓ સસ્સી કલાને ગાતા અને પ્રશંસા કરતા હતા.(8)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਨਾਦ ਨਫੀਰੀ ਕਾਨ੍ਰਹਰੇ ਦੁੰਦਭਿ ਬਜੇ ਅਨੇਕ ॥
naad nafeeree kaanrahare dundabh baje anek |

નાદ, નફીરી, કાન્રે અને અન્ય વિવિધ સાધનોએ પ્રસારિત કર્યું

ਤਰੁਨਿ ਬ੍ਰਿਧਿ ਬਾਲਾ ਜਿਤੀ ਗ੍ਰਿਹ ਮਹਿ ਰਹੀ ਨ ਏਕ ॥੯॥
tarun bridh baalaa jitee grih meh rahee na ek |9|

સંગીત બધા, વૃદ્ધ અને યુવાન, (તેને જોવા) આવ્યા અને કોઈ પણ ઘરે પાછા ન રહ્યા.(9)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਅਬਲਾ ਰਹੀ ਧਾਮ ਕੋਊ ਨਾਹੀ ॥
abalaa rahee dhaam koaoo naahee |

કોઈ સ્ત્રી ઘરમાં રહી ન હતી.

ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਦੁਹੂੰਅਨ ਬਲਿ ਜਾਹੀ ॥
her roop duhoonan bal jaahee |

ઘરમાં કોઈ છોકરી પાછળ રહી ન હતી અને બધા બંનેને શ્રદ્ધાંજલિ આપી રહ્યા હતા.

ਇਹ ਭੀਤਰ ਪੁੰਨੂ ਕਹੁ ਕੋ ਹੈ ॥
eih bheetar punoo kahu ko hai |

આમાંથી કયું પુનુ છે?

ਸਬਜ ਧਨੁਖ ਜਾ ਕੇ ਕਰ ਸੋਹੈ ॥੧੦॥
sabaj dhanukh jaa ke kar sohai |10|

અને એક પુન્નુ હતો જેના હાથ લીલા ધનુષ્યને પૂજતા હતા.(10)

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સવાઈયે

ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜੇ ਸਭ ਹੀ ਘਰ ਯੌ ਪੁਰ ਆਜੁ ਕੁਲਾਹਲ ਭਾਰੀ ॥
dtol mridang baje sabh hee ghar yau pur aaj kulaahal bhaaree |

ઢોલ-નગારાં અને મીરડાંગો વગાડવામાં આવી રહ્યાં હતાં અને દરેક ઘરમાં આનંદની વર્ષા કરી રહ્યાં હતાં.

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਜਾਵਤ ਤਾਲ ਦਿਵਾਵਤ ਆਵਤਿ ਨਾਗਰਿ ਗਾਰੀ ॥
gaavat geet bajaavat taal divaavat aavat naagar gaaree |

સંગીતની ધૂન એકસૂત્રમાં વહી રહી હતી અને ગામડાના લોકો આગળ આવી રહ્યા હતા.

ਭੇਰ ਹਜਾਰ ਬਜੀ ਇਕ ਬਾਰ ਮਹਾ ਛਬਿਯਾਰ ਹਸੈ ਮਿਲਿ ਨਾਰੀ ॥
bher hajaar bajee ik baar mahaa chhabiyaar hasai mil naaree |

હજારો ટ્રમ્પેટ્સ વગાડવામાં આવ્યા હતા અને સ્ત્રીઓ, આનંદપૂર્વક, ચારેબાજુ ટોળા મારતી હતી.

ਦੇਹਿ ਅਸੀਸ ਕਹੈਂ ਜਗਦੀਸ ਇਹ ਜੋਰੀ ਜਿਯੋ ਜੁਗ ਚਾਰਿ ਤਿਹਾਰੀ ॥੧੧॥
dehi asees kahain jagadees ih joree jiyo jug chaar tihaaree |11|

તેઓ બધા આશીર્વાદ આપતા હતા કે યુગલ હંમેશ માટે જીવે.(11)

ਰੂਪ ਅਪਾਰ ਲਖੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਪੁਰਬਾਸਿਨ ਕੌ ਉਪਜਿਯੋ ਸੁਖ ਭਾਰੋ ॥
roop apaar lakhai nrip ko purabaasin kau upajiyo sukh bhaaro |

રાજાની સુંદરતા જોઈને ત્યાંના રહેવાસીઓ ઉત્સાહિત થઈ ગયા.

ਭੀਰ ਭਈ ਨਰ ਨਾਰਿਨ ਕੀ ਸਭਹੂੰ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਡਾਰੋ ॥
bheer bhee nar naarin kee sabhahoon sabh sok bidaa kar ddaaro |

પુરૂષો અને સ્ત્રીઓ તેમના તમામ કષ્ટોમાંથી મુક્તિ મેળવીને ઝુમ્યા

ਪੂਰਨ ਪੁੰਨ੍ਯ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤੇ ਆਜੁ ਮਿਲਿਯੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਮੀਤ ਪਿਯਾਰੋ ॥
pooran punay prataap te aaj miliyo man bhaavat meet piyaaro |

સંપૂર્ણ સંતોષ પ્રવર્તે છે અને બધા મિત્રોને તેમની ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થઈ હોવાનું લાગ્યું.

ਆਵਤ ਜਾਹਿ ਕਹੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ਸੁ ਬਾਲ ਜੀਓ ਪਤਿ ਲਾਲ ਤਿਹਾਰੋ ॥੧੨॥
aavat jaeh kahai man maeh su baal jeeo pat laal tihaaro |12|

આવતા-જતા તેઓએ આશીર્વાદ આપ્યા, 'તમારા જીવનસાથી સાથેનો તમારો પ્રેમ હંમેશ માટે પ્રબળ રહે.'(12)

ਕੇਸਰਿ ਅੰਗ ਬਰਾਤਿਨ ਕੇ ਛਿਰਕੇ ਮਿਲਿ ਬਾਲ ਸੁ ਆਨੰਦ ਜੀ ਕੇ ॥
kesar ang baraatin ke chhirake mil baal su aanand jee ke |

સામૂહિક રીતે, મહિલાઓએ લગ્ન પક્ષમાં પુરુષો પર કેસરી છાંટ્યો.

ਛੈਲਨਿ ਛੈਲ ਛਕੇ ਚਹੂੰ ਓਰਨ ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਸੁਹਾਵਤ ਨੀਕੇ ॥
chhailan chhail chhake chahoon oran gaavat geet suhaavat neeke |

બધાં સ્ત્રી-પુરુષો સંપૂર્ણ પ્રસન્ન થઈ ગયાં હતાં અને બંને બાજુથી ખુશીનાં ગીતો ઊભરાઈ રહ્યાં હતાં.

ਰਾਜ ਕੋ ਰੂਪ ਲਖੇ ਅਤਿ ਹੀ ਗਨ ਰਾਜਨ ਕੇ ਸਭ ਲਾਗਤ ਫੀਕੇ ॥
raaj ko roop lakhe at hee gan raajan ke sabh laagat feeke |

રાજાની ઉદારતા જોઈને, અન્ય શાસકો હીનતાના સંકુલથી પીડિત થયા.

ਯੌ ਮੁਸਕਾਹਿ ਕਹੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ਸਭੇ ਬਲਿ ਜਾਹਿ ਪਿਯਾਰੀ ਕੇ ਪੀ ਕੇ ॥੧੩॥
yau musakaeh kahai man maeh sabhe bal jaeh piyaaree ke pee ke |13|

અને બધાએ એક અવાજે ઉચ્ચાર કર્યો, 'અમે સુંદર સ્ત્રી અને તેના પ્રેમીને બલિદાન આપીએ છીએ.'(13)

ਸਾਤ ਸੁਹਾਗਨਿ ਲੈ ਬਟਨੋ ਘਸਿ ਲਾਵਤ ਹੈ ਪਿਯ ਕੇ ਤਨ ਮੈ ॥
saat suhaagan lai battano ghas laavat hai piy ke tan mai |

સાત મહિલાઓ આવી અને વટના, સુંદર બોડી-લોશન, સ્યુટરને લગાવી.

ਮੁਰਛਾਇ ਲੁਭਾਇ ਰਹੀ ਅਬਲਾ ਲਖਿ ਲਾਲਚੀ ਲਾਲ ਤਿਸੀ ਛਿਨ ਮੈ ॥
murachhaae lubhaae rahee abalaa lakh laalachee laal tisee chhin mai |

તેનું કામુક શરીર તેમને મૂર્ખાઈ અને વિચાર કરવા મજબૂર કરી રહ્યું હતું,

ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਸੁ ਰਾਜਤ ਹੈ ਤਿਨ ਮੋ ਲਖਿ ਯੌ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਮਨ ਮੈ ॥
nrip raaj su raajat hai tin mo lakh yau upamaa upajee man mai |

'તે કેટલા ભવ્ય રીતે રાજાઓની વચ્ચે બેઠો છે, અને તેની પ્રશંસા થઈ રહી છે.

ਸਜਿ ਸਾਜਿ ਬਰਾਜਤ ਹੈ ਸੁ ਮਨੋ ਨਿਸਿ ਰਾਜ ਨਛਤ੍ਰਨ ਕੇ ਗਨ ਮੈ ॥੧੪॥
saj saaj baraajat hai su mano nis raaj nachhatran ke gan mai |14|

'તેના તારાઓના વિષયની વચ્ચે ચંદ્ર બેઠેલા હોય તેવું લાગે છે.'(14)

ਸਿੰਧੁ ਕੇ ਸੰਖ ਸੁਰੇਸ ਕੇ ਆਵਜ ਸੂਰ ਕੇ ਨਾਦ ਸੁਨੈ ਦਰਵਾਜੇ ॥
sindh ke sankh sures ke aavaj soor ke naad sunai daravaaje |

'સિંધ નદીમાંથી કાઢવામાં આવેલા શંખને ઈન્દ્રની રણશિંગડા સાથે મધુર રીતે વગાડવામાં આવે છે.

ਮੌਜਨ ਕੇ ਮੁਰਲੀ ਮਧੁਰੀ ਧੁਨਿ ਦੇਵਨ ਕੇ ਬਹੁ ਦੁੰਦਭਿ ਬਾਜੇ ॥
mauajan ke muralee madhuree dhun devan ke bahu dundabh baaje |

'દેવતાઓના ઢોલ-નગારા સાથે વાંસળીની મધુર લહેરો છે.

ਜੀਤ ਕੇ ਜੋਗ ਮਹੇਸਨ ਕੇ ਮੁਖ ਮੰਗਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਮੰਦਲ ਰਾਜੇ ॥
jeet ke jog mahesan ke mukh mangal ke grih mandal raaje |

'યુદ્ધ જીતવાના વાતાવરણ જેવું જ આનંદી વાતાવરણ છે.'

ਬ੍ਯਾਹ ਤਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਤਬੈ ਅਤਿ ਆਨੰਦ ਕੇ ਅਤਿ ਆਨਕ ਬਾਜੇ ॥੧੫॥
bayaah tahee nrip raaj tabai at aanand ke at aanak baaje |15|

લગ્ન થતાંની સાથે જ આનંદમય સંગીતનાં સાધનોએ ધૂનોની વર્ષા કરી.(15)

ਬ੍ਯਾਹ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਇਹ ਸੋ ਤਬ ਬਾਤ ਸੁਨੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਬਰ ਨਾਰੀ ॥
bayaah bhayo jab hee ih so tab baat sunee nrip kee bar naaree |

લગ્ન થયા કે તરત જ, પ્રથમ લગ્ન, આચાર્ય રાની (પુન્નુની) સુધી સમાચાર પહોંચ્યા.

ਚੌਕਿ ਰਹੀ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਮੈ ਕਛੁ ਔਰ ਹੁਤੀ ਅਬ ਔਰ ਬਿਚਾਰੀ ॥
chauak rahee at hee chit mai kachh aauar hutee ab aauar bichaaree |

તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ અને તેણે રાજા પ્રત્યેનું પોતાનું વલણ બદલી નાખ્યું.

ਮੰਤ੍ਰ ਕਰੇ ਲਿਖਿ ਜੰਤ੍ਰ ਘਨੇ ਅਰੁ ਤੰਤ੍ਰਨ ਸੋ ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਧਾਰੀ ॥
mantr kare likh jantr ghane ar tantran so ih baat sudhaaree |

તેણી જાદુઈ જોડણીમાં વ્યસ્ત હતી, અને મામલો સીધો કરવા માટે રહસ્યમય ટુચકાઓ લખી હતી,

ਲਾਗੀ ਉਚਾਟ ਰਹੇ ਚਿਤ ਮੈ ਕਬਹੂੰ ਨ ਸੁਹਾਇ ਪਿਯਾ ਕੋ ਪਿਆਰੀ ॥੧੬॥
laagee uchaatt rahe chit mai kabahoon na suhaae piyaa ko piaaree |16|

અને મંત્રોચ્ચાર કર્યા જેથી સ્ત્રી (સસી) તેના પતિને ખુશ ન કરે અને (તે) તેના પર લાલ થઈ શકે.(16)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਯੌ ਉਚਾਟ ਅਤਿ ਹੀ ਤਿਹ ਲਾਗੀ ॥
yau uchaatt at hee tih laagee |

આમ તેના (સસિયા) પર ઉદાસી ફેલાઈ ગઈ.

ਨੀਦ ਭੂਖਿ ਸਿਗਰੀ ਹੀ ਭਾਗੀ ॥
need bhookh sigaree hee bhaagee |

તેણી (સસી) અસંતુષ્ટ હતી, તેણીની ઊંઘ ઉડી ગઈ હતી અને તેણીની ભૂખ બરબાદ થઈ ગઈ હતી.

ਸੋਤ ਉਠੈ ਚਕਿ ਕਛੁ ਨ ਸੁਹਾਵੈ ॥
sot utthai chak kachh na suhaavai |

ઊંઘમાંથી ચોંકીને જાગવું અને કંઈ સારું લાગતું નથી.

ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਛੋਰਿ ਬਾਹਰੋ ਧਾਵੈ ॥੧੭॥
grih ko chhor baaharo dhaavai |17|

તેણી અચાનક જાગી જશે અને વિચિત્ર લાગશે અને બહાર ભાગવા માટે તેણીનું ઘર છોડી દેશે.(l7)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા