શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 549


ਬਡੋ ਸੁ ਜਸੁ ਜਗ ਭੀਤਰ ਲੈ ਹੋ ॥੨੪੭੦॥
baddo su jas jag bheetar lai ho |2470|

જ્યારે છોકરાઓ કૃષ્ણની નજીક આવ્યા, ત્યારે વિષ્ણુએ કહ્યું, "જાઓ અને આ છોકરાઓને પરત કરો અને વિશ્વમાં વખાણ કરો."2470.

ਤਬ ਹਰਿ ਨਗਰ ਦੁਆਰਿਕਾ ਆਯੋ ॥
tab har nagar duaarikaa aayo |

પછી શ્રી કૃષ્ણ દ્વારિકા નગર આવ્યા.

ਦਿਜ ਬਾਲਕ ਦੈ ਅਤਿ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥
dij baalak dai at sukh paayo |

પછી કૃષ્ણ દ્વારકા આવ્યા અને છોકરાઓને બ્રાહ્મણ પાસે પાછા આપીને તેમને ભારે આનંદ થયો.

ਜਰਤ ਅਗਨਿ ਤੇ ਸੰਤ ਬਚਾਏ ॥
jarat agan te sant bachaae |

(તેમના) સંતને (ભક્ત એટલે કે અર્જનને) અગ્નિમાં બળતા બચાવ્યા.

ਇਉ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸਭ ਸੰਤਨ ਗਾਏ ॥੨੪੭੧॥
eiau prabh joo sabh santan gaae |2471|

આ રીતે તેમણે સત્પુરુષોને અગ્નિ સળગતા બચાવ્યા અને સંતોએ પ્રભુના ગુણગાન ગાયા.2471.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਦਿਜ ਕੋ ਜਮਲੋਕ ਤੇ ਸਾਤ ਪੁਤ੍ਰ ਲਯਾਇ ਦੇਤ ਭਏ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare dij ko jamalok te saat putr layaae det bhe dhayaae samaapatan |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં “બ્રાહ્મણને યમના ધામમાંથી લાવીને ભગવાન વિષ્ણુ પાસેથી લઈ લેનારને સાત પુત્રો આપવા” શીર્ષકવાળા પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਜਲ ਬਿਹਾਰ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸੰਗ ॥
ath kaanrah joo jal bihaar treean sang |

હવે શરૂ થાય છે કૃષ્ણનું વર્ણન પાણીમાં સ્ત્રીઓ સાથે રમતા

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕੰਚਨ ਕੀ ਜਹਿ ਦੁਆਰਵਤੀ ਤਿਹ ਠਾ ਜਬ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜਭੂਖਨ ਆਯੋ ॥
kanchan kee jeh duaaravatee tih tthaa jab hee brijabhookhan aayo |

જ્યાં એક સુવર્ણ (નગર) દ્વારિકા હતી, ત્યાં જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ આવ્યા.

ਲਾਲ ਲਗੇ ਜਿਹ ਠਾ ਮਨੋ ਬਜ੍ਰ ਭਲੇ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਬ੍ਯੋਤ ਬਨਾਯੋ ॥
laal lage jih tthaa mano bajr bhale brij naaeik bayot banaayo |

કૃષ્ણ સુવર્ણ દ્વારકા પહોંચ્યા, જ્યાં અનેક યોજનાઓમાં ઝવેરાત અને હીરા જડેલા હતા.

ਤਾਲ ਕੇ ਬੀਚ ਤਰੈ ਜਦੁ ਨੰਦਨ ਸੋਕ ਸਬੈ ਚਿਤ ਕੋ ਬਿਸਰਾਯੋ ॥
taal ke beech tarai jad nandan sok sabai chit ko bisaraayo |

પોતાના મનનો ડર દૂર કરીને કૃષ્ણ કુંડમાં તરવા લાગ્યા

ਲੈ ਤ੍ਰੀਯਾ ਬਾਲਕ ਦੈ ਦਿਜ ਕਉ ਜਬ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਡੋ ਜਸੁ ਪਾਯੋ ॥੨੪੭੨॥
lai treeyaa baalak dai dij kau jab sree brijanaath baddo jas paayo |2472|

સ્ત્રીઓને પોતાની સાથે લઈ જઈને છોકરાઓને બ્રાહ્મણ પાસે પહોંચાડી, કૃષ્ણએ ભારે પ્રશંસા મેળવી.2472.

ਤ੍ਰੀਅਨ ਸੈ ਜਲ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਰੁਚਿ ਸਿਉ ਲਪਟਾਏ ॥
treean sai jal mai brij naaeik sayaam bhanai ruch siau lapattaae |

કૃષ્ણ પાણીમાં સ્ત્રીઓને પ્રેમથી વળગી રહ્યા

ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਿਯੋ ਉਨ ਕੇ ਅਤਿ ਹੀ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਲਗੀ ਅੰਗਿ ਅਨੰਗ ਬਢਾਏ ॥
prem badtiyo un ke at hee prabh ke lagee ang anang badtaae |

સ્ત્રીઓ પણ પ્રભુના અંગોને વળગીને વાસનાના નશામાં મશગૂલ થઈ ગઈ

ਪ੍ਰੇਮ ਸੋ ਏਕ ਹੀ ਹੁਇ ਗਈ ਸੁੰਦਰਿ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਰਹੀ ਉਰਝਾਏ ॥
prem so ek hee hue gee sundar roop nihaar rahee urajhaae |

પ્રેમમાં લીન થઈને તેઓ કૃષ્ણ સાથે એક થઈ ગયા

ਪਾਸ ਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਰੂਪ ਰਚੀ ਤ੍ਰੀਆ ਹੇਰਿ ਰਹੀ ਹਰਿ ਹਾਥਿ ਨ ਆਏ ॥੨੪੭੩॥
paas hee sayaam joo roop rachee treea her rahee har haath na aae |2473|

સ્ત્રીઓ કૃષ્ણ સાથે એક થવા માટે આગળ વધી રહી છે, પરંતુ તે જ સમયે તેઓ તેને પકડી શક્યા નથી.2473.

ਰੂਪ ਰਚੀ ਸਭ ਸੁੰਦਰਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਦਸ ਹੂ ਦਿਸ ਦਉਰੈ ॥
roop rachee sabh sundar sayaam ke sayaam bhanai das hoo dis daurai |

કૃષ્ણની સુંદરતામાં લીન થઈને, તેઓ બધા દસ દિશાઓમાં દોડી રહ્યા છે

ਕੁੰਕਮ ਬੇਦੁ ਲਿਲਾਟ ਦੀਏ ਸੁ ਦੀਏ ਤਿਨ ਊਪਰ ਚੰਦਨ ਖਉਰੈ ॥
kunkam bed lilaatt dee su dee tin aoopar chandan khaurai |

તેઓએ તેમના વાળના વિભાજનમાં કેસરી, ગોળ ચિહ્ન અને કપાળ પર ચંદન લગાવ્યું

ਮੈਨ ਕੇ ਬਸਿ ਭਈ ਸਭ ਭਾਮਿਨ ਧਾਈ ਫਿਰੈ ਫੁਨਿ ਧਾਮਨ ਅਉਰੈ ॥
main ke bas bhee sabh bhaamin dhaaee firai fun dhaaman aaurai |

વાસનાની અસર હેઠળ તેઓ ઘરની અંદર અને બહાર દોડી રહ્યા છે

ਐਸੇ ਰਟੈ ਮੁਖ ਤੇ ਹਮ ਕਉ ਤਜਿ ਹੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਗਯੋ ਕਿਹ ਠਉਰੈ ॥੨੪੭੪॥
aaise rattai mukh te ham kau taj ho brijanaath gayo kih tthaurai |2474|

અને બૂમ પાડી, “હે કૃષ્ણ! અમને છોડીને તમે ક્યાં ગયા છો?” 2474.

ਢੂੰਢਤ ਏਕ ਫਿਰੈ ਹਰਿ ਸੁੰਦਰਿ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਸਭ ਭਰਮ ਬਢਾਈ ॥
dtoondtat ek firai har sundar chit bikhai sabh bharam badtaaee |

મનમાં ભ્રમ રાખીને કોઈ કૃષ્ણને શોધે છે

ਬੇਖ ਅਨੂਪ ਸਜੇ ਤਨ ਪੈ ਤਿਨ ਬੇਖਨ ਕੋ ਬਰਨਿਓ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
bekh anoop saje tan pai tin bekhan ko baranio nahee jaaee |

તે મહિલાઓએ અનેક અનોખા વસ્ત્રો પહેર્યા છે, જેનું વર્ણન કરી શકાય તેમ નથી

ਸੰਕ ਕਰੈ ਨ ਰਰੈ ਹਰਿ ਹੀ ਹਰਿ ਲਾਜਹਿ ਬੇਚਿ ਮਨੋ ਤਿਨ ਖਾਈ ॥
sank karai na rarai har hee har laajeh bech mano tin khaaee |

તેઓ કૃષ્ણના નામનું પુનરાવર્તન કરી રહ્યા છે જાણે તેમને સહેજ પણ શરમ ન હોય

ਐਸੇ ਕਹੈ ਤਜਿ ਗਯੋ ਕਿਹ ਠਾ ਤਿਹ ਹੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਦੇਹੁ ਦਿਖਾਈ ॥੨੪੭੫॥
aaise kahai taj gayo kih tthaa tih ho brij naaeik dehu dikhaaee |2475|

તેઓ કહે છે, “હે કૃષ્ણ! અમને છોડીને તમે ક્યાં ગયા છો? અમારી નજરમાં આવો.”2475.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਬਹੁਤੁ ਕਾਲ ਮੁਛਿਤ ਭਈ ਖੇਲਤ ਹਰਿ ਕੇ ਸਾਥ ॥
bahut kaal muchhit bhee khelat har ke saath |

શ્રી કૃષ્ણ સાથે લાંબા સમય સુધી રમ્યા બાદ તે બેભાન થઈ ગઈ છે.

ਮੁਛਿਤ ਹ੍ਵੈ ਤਿਨ ਯੌ ਲਖਿਯੋ ਹਰਿ ਆਏ ਅਬ ਹਾਥਿ ॥੨੪੭੬॥
muchhit hvai tin yau lakhiyo har aae ab haath |2476|

લાંબા સમય સુધી કૃષ્ણ સાથે રમતા તેઓ બેભાન થઈ ગયા અને તે બેભાન અવસ્થામાં તેઓએ જોયું કે તેઓ કૃષ્ણને પોતાની પકડમાં લઈ ગયા છે.2476.

ਹਰਿ ਜਨ ਹਰਿ ਸੰਗ ਮਿਲਤ ਹੈ ਸੁਨਤ ਪ੍ਰੇਮ ਕੀ ਗਾਥ ॥
har jan har sang milat hai sunat prem kee gaath |

પ્રેમની વાર્તા સાંભળીને, હરિ-જન (ભક્તો) હરિ (ઇંજ) સાથે ભળી જાય છે,

ਜਿਉ ਡਾਰਿਓ ਮਿਲਿ ਜਾਤ ਹੈ ਨੀਰ ਨੀਰ ਕੇ ਸਾਥ ॥੨੪੭੭॥
jiau ddaario mil jaat hai neer neer ke saath |2477|

પ્રભુના ભક્તો. પ્રભુના પ્રેમના પ્રવચનને સાંભળીને, પાણીમાં પાણી ભળેલા હોય તેમ તેમની સાથે એક થાઓ.2477.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਜਲ ਤੇ ਤਬ ਹਰਿ ਬਾਹਰਿ ਆਏ ॥
jal te tab har baahar aae |

પછી શ્રી કૃષ્ણ પાણીમાંથી બહાર આવ્યા.

ਅੰਗਹਿ ਸੁੰਦਰ ਬਸਤ੍ਰ ਬਨਾਏ ॥
angeh sundar basatr banaae |

પછી કૃષ્ણ પાણીમાંથી બહાર આવ્યા અને તેમણે સુંદર વસ્ત્રો પહેર્યા

ਕਾ ਉਪਮਾ ਤਿਹ ਕੀ ਕਬਿ ਕਹੈ ॥
kaa upamaa tih kee kab kahai |

કવિ તેને કઈ ઉપમા કહે છે?

ਪੇਖਤ ਮੈਨ ਰੀਝ ਕੈ ਰਹੈ ॥੨੪੭੮॥
pekhat main reejh kai rahai |2478|

કવિએ પોતાનો મહિમા કેવી રીતે વર્ણવવો જોઈએ? તેને જોઈને પ્રેમના દેવ પણ તેના પર મોહિત થઈ જાય છે.2478.

ਬਸਤ੍ਰ ਤ੍ਰੀਅਨ ਹੂ ਸੁੰਦਰ ਧਰੇ ॥
basatr treean hoo sundar dhare |

સ્ત્રીઓ પણ સુંદર બખ્તર પહેરતી.

ਦਾਨ ਬਹੁਤ ਬਿਪ੍ਰਨ ਕਉ ਕਰੇ ॥
daan bahut bipran kau kare |

સ્ત્રીઓએ પણ સુંદર વસ્ત્રો પહેર્યા અને બ્રાહ્મણોને પુષ્કળ દાન આપ્યું

ਜਿਹ ਤਿਹ ਠਾ ਹਰਿ ਕੋ ਗੁਨ ਗਾਯੋ ॥
jih tih tthaa har ko gun gaayo |

જેઓએ તે સ્થાને શ્રી કૃષ્ણના ગુણગાન ગાયા છે,

ਤਿਹ ਦਾਰਿਦ ਧਨ ਦੇਇ ਗਵਾਯੋ ॥੨੪੭੯॥
tih daarid dhan dee gavaayo |2479|

જેણે પણ ત્યાં ભગવાનની સ્તુતિ કરી, તેઓએ તેને ત્યાં સારી એવી સંપત્તિ આપી અને તેની ગરીબી દૂર કરી.2479.

ਅਥ ਪ੍ਰੇਮ ਕਥਾ ਕਥਨੰ ॥
ath prem kathaa kathanan |

હવે પ્રેમના એપિસોડનું વર્ણન છે

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

કવિનું વક્તવ્ય.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਤ ਕਬਢੀ ਸੁਨਾਊ ॥
har ke sant kabadtee sunaaoo |

હરિના સંતો કબિત ('કબધી') નો પાઠ કરે છે.

ਤਾ ਤੇ ਪ੍ਰਭ ਲੋਗਨ ਰਿਝਵਾਊ ॥
taa te prabh logan rijhavaaoo |

હું ભગવાનના ભક્તોની સ્તુતિ અને સંતોને પ્રસન્ન કરું છું

ਜੋ ਇਹ ਕਥਾ ਤਨਕ ਸੁਨਿ ਪਾਵੈ ॥
jo ih kathaa tanak sun paavai |

જે કોઈ (વ્યક્તિ) આ વાર્તા થોડું સાંભળે છે,

ਤਾ ਕੋ ਦੋਖ ਦੂਰ ਹੋਇ ਜਾਵੈ ॥੨੪੮੦॥
taa ko dokh door hoe jaavai |2480|

જે આ એપિસોડને સહેજ સાંભળશે, તેના તમામ દોષ દૂર થઈ જશે.2480.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਜੈਸੇ ਤ੍ਰਿਨਾਵ੍ਰਤ ਅਉ ਅਘ ਕੋ ਸੁ ਬਕਾਸੁਰ ਕੋ ਬਧ ਜਾ ਮੁਖ ਫਾਰਿਓ ॥
jaise trinaavrat aau agh ko su bakaasur ko badh jaa mukh faario |

જે રીતે ત્રાણવ્રત, અઘાસુર અને બકાસુરની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને તેમના ચહેરા ફાડી નાખવામાં આવ્યા હતા

ਖੰਡ ਕੀਓ ਸਕਟਾਸੁਰ ਕੋ ਗਹਿ ਕੇਸਨ ਤੇ ਜਿਹ ਕੰਸ ਪਛਾਰਿਓ ॥
khandd keeo sakattaasur ko geh kesan te jih kans pachhaario |

જે રીતે શકટાસુરના ટુકડા કરીને કંસને વાળમાંથી પકડીને નીચે પછાડવામાં આવ્યો હતો.