શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 694

ਕੜਕਿ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਿ ਚੜਗੁ ਭੜਕਿ ਭਾਦਵਿ ਜ੍ਯੋਂ ਗਜਤ ॥

karrak krodh kar charrag bharrak bhaadav jayon gajat |

તે ભદ્રોની ગર્જનાની જેમ ઉગ્ર ક્રોધ અને ગર્જના સાથે ઉભો થશે.

ਸੜਕ ਤੇਗ ਦਾਮਿਨ ਤੜਕ ਤੜਭੜ ਰਣ ਸਜਤ ॥

sarrak teg daamin tarrak tarrabharr ran sajat |

તે જ છે જે ભાંડોના વાદળોની જેમ ગર્જના કરે છે, જે વીજળીની જેમ તલવારને તોડે છે,

ਲੁੜਕ ਲੁਥ ਬਿਥੁਰਗ ਸੇਲ ਸਾਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਘਲਤ ॥

lurrak luth bithurag sel saamuhi hvai ghalat |

અને તેની સામે પડેલા યોદ્ધાઓના શબના ટુકડાઓ કોણ વિખેરી નાખે છે

ਜਿਦਿਨ ਰੋਸ ਰਾਵਤ ਰਣਹਿ ਦੂਸਰ ਕੋ ਝਲਤ ॥

jidin ros raavat raneh doosar ko jhalat |

યુદ્ધમાં તેનો ગુસ્સો કોઈ સહન કરી શકતો નથી

ਇਹ ਬਿਧਿ ਅਪਮਾਨ ਤਿਹ ਭ੍ਰਾਤ ਭਨ ਜਿਦਿਨ ਰੁਦ੍ਰ ਰਸ ਮਚਿ ਹੈ ॥

eih bidh apamaan tih bhraat bhan jidin rudr ras mach hai |

જે દિવસે ક્રોધની ભાવના તમારા સાથી બની જાય છે, તે દિવસે તમારા અપમાનનું કારણ બને છે,

ਬਿਨ ਇਕ ਸੀਲ ਦੁਸੀਲ ਭਟ ਸੁ ਅਉਰ ਕਵਣ ਰਣਿ ਰਚਿ ਹੈ ॥੧੮੩॥

bin ik seel duseel bhatt su aaur kavan ran rach hai |183|

તે દિવસે શીલ નામના યોદ્ધા સિવાય તેની સાથે કોણ લડશે.183.

ਧਨੁਖ ਮੰਡਲਾਕਾਰ ਲਗਤ ਜਾ ਕੋ ਸਦੀਵ ਰਣ ॥

dhanukh manddalaakaar lagat jaa ko sadeev ran |

જેની પાસે મંડલ આકારનું ધનુષ્ય છે અને (જે) હંમેશા યુદ્ધમાં વ્યસ્ત રહે છે.

ਨਿਰਖਤ ਤੇਜ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਟਕ ਭਾਜਤ ਹੈ ਭਟ ਗਣ ॥

nirakhat tej prabhaav bhattak bhaajat hai bhatt gan |

જેનું ગોળ ગોળ ધનુષ્ય છે અને જે સદા યુદ્ધમાં વ્યસ્ત છે, જેનો તીવ્ર પ્રભાવ જોઈને યોદ્ધાઓ ભટકી જાય છે અને નાસી જાય છે.

ਕਉਨ ਬਾਧਿ ਤੇ ਧੀਰ ਬੀਰ ਨਿਰਖਤ ਦੁਤਿ ਲਾਜਤ ॥

kaun baadh te dheer beer nirakhat dut laajat |

તેને જોઈને યોદ્ધાની દીપ્તિની સહનશક્તિ ઘટી જાય છે અને શરમાઈ જાય છે અને

ਨਹਨ ਜੁਧ ਠਹਰਾਤਿ ਤ੍ਰਸਤ ਦਸਹੂੰ ਦਿਸ ਭਾਜਤ ॥

nahan judh tthaharaat trasat dasahoon dis bhaajat |

તેઓ ભાગી જાય છે, યુદ્ધના મેદાનમાં હવે રોકાયા નથી, બધી દસ દિશામાં ભાગી રહ્યા છે

ਇਹ ਬਿਧਿ ਅਨਰਥ ਸਮਰਥ ਰਣਿ ਜਿਦਿਨ ਤੁਰੰਗ ਮਟਕ ਹੈ ॥

eih bidh anarath samarath ran jidin turang mattak hai |

જે દિવસે આ અનર્થ (દુર્ભાગ્ય) નામનો યોદ્ધો તેનો ઘોડો તમારી સમક્ષ નૃત્ય કરશે.

ਬਿਨੁ ਇਕ ਧੀਰ ਸੁਨ ਬੀਰ ਬਰੁ ਸੁ ਦੂਸਰ ਕਉਨ ਹਟਕਿ ਹੈ ॥੧੮੪॥

bin ik dheer sun beer bar su doosar kaun hattak hai |184|

હે યોદ્ધાઓમાંના શાનદાર! EUNDURANCE.184 સિવાય તેની સામે કોણ લડશે.

ਪ੍ਰੀਤ ਬਸਤ੍ਰ ਤਨਿ ਧਰੇ ਧੁਜਾ ਪੀਅਰੀ ਰਥ ਧਾਰੇ ॥

preet basatr tan dhare dhujaa peearee rath dhaare |

તે વ્યક્તિએ હાથમાં પીળું ધનુષ્ય પકડ્યું છે, તેના શરીર પર પીળા વસ્ત્રો પહેર્યા છે,

ਪੀਤ ਧਨੁਖ ਕਰਿ ਸੋਭ ਮਾਨ ਰਤਿ ਪਤਿ ਕੋ ਟਾਰੇ ॥

peet dhanukh kar sobh maan rat pat ko ttaare |

પોતાના રથ પર પીળા રંગનું બેનર લગાવીને, તે પ્રેમના દેવતાના અભિમાનને તોડી નાખનાર છે.

ਪੀਤ ਬਰਣ ਸਾਰਥੀ ਪੀਤ ਬਰਣੈ ਰਥ ਬਾਜੀ ॥

peet baran saarathee peet baranai rath baajee |

તેનો સારથિ, રથ અને ઘોડા બધા પીળા રંગના છે

ਪੀਤ ਬਰਨ ਕੋ ਬਾਣ ਖੇਤਿ ਚੜਿ ਗਰਜਤ ਗਾਜੀ ॥

peet baran ko baan khet charr garajat gaajee |

તેના તીરો પણ પીળા રંગના છે અને તે યુદ્ધના મેદાનમાં ગર્જના કરે છે

ਇਹ ਭਾਤਿ ਬੈਰ ਸੂਰਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਜਿਦਿਨ ਗਰਜਿ ਦਲ ਗਾਹਿ ਹੈ ॥

eih bhaat bair sooraa nripat jidin garaj dal gaeh hai |

રાજન! આ પ્રકારનો હીરો 'વીર' છે. જે દિવસે (તે) સૈન્યને અવગણશે,

ਬਿਨੁ ਇਕ ਗਿਆਨ ਸਵਧਾਨ ਹ੍ਵੈ ਅਉਰ ਸਮਰ ਕੋ ਚਾਹਿ ਹੈ ॥੧੮੫॥

bin ik giaan savadhaan hvai aaur samar ko chaeh hai |185|

હે રાજા! જે દિવસે વૈરભ નામના આ પ્રકારના યોદ્ધાઓ ગર્જના કરશે અને તેની સેનાને ઉશ્કેરશે, તે દિવસે તેની સાથે (જ્ઞાન) સિવાય કોણ યુદ્ધ કરશે.

ਮਲਿਤ ਬਸਤ੍ਰ ਤਨਿ ਧਰੇ ਮਲਿਤ ਭੂਖਨ ਰਥ ਬਾਧੇ ॥

malit basatr tan dhare malit bhookhan rath baadhe |

શરીર પર ધૂળ જેવા વસ્ત્રો પહેરવામાં આવે છે અને ધૂળ જેવા ઝવેરાત રથ સાથે બાંધવામાં આવે છે.

ਮਲਿਤ ਮੁਕਟ ਸਿਰ ਧਰੇ ਪਰਮ ਬਾਣਣ ਕਹ ਸਾਧੇ ॥

malit mukatt sir dhare param baanan kah saadhe |

ગંદા શરીર પર ગંદા વસ્ત્રો પહેરીને અને પોતાના રથ સાથે ગંદા આભૂષણો બાંધી, માથા પર મેલા મુગટ અને વિસર્જન માટે તીરો બાંધેલા.

ਮਲਿਤ ਬਰਣ ਸਾਰਥੀ ਮਲਿਤ ਤਾਹੂੰ ਆਭੂਖਨ ॥

malit baran saarathee malit taahoon aabhookhan |

સારથિ પણ ધૂળવાળો છે અને તેના ઘરેણાં પણ ધૂળ જેવા છે.

ਮਲਯਾਗਰ ਕੀ ਗੰਧ ਸਕਲ ਸਤ੍ਰੂ ਕੁਲ ਦੂਖਨ ॥

malayaagar kee gandh sakal satraoo kul dookhan |

અને તેની સાથે ગંદા રંગ અને ગંદા શણગારનો સારથિ, ચંદનની સુગંધ સાથેનો આ યોદ્ધા અને તેના દુશ્મનોને ત્રાસ આપનાર,

ਇਹ ਭਾਤਿ ਨਿੰਦ ਅਨਧਰ ਸੁਭਟ ਜਿਦਿਨ ਅਯੋਧਨ ਮਚਿ ਹੈ ॥

eih bhaat nind anadhar subhatt jidin ayodhan mach hai |

જે દિવસે આવા શરીરહીન યોદ્ધા 'નિંદ' યુદ્ધ કરશે, હે મહાન યોદ્ધા (પારસનાથ)!

ਬਿਨੁ ਇਕ ਧੀਰਜ ਸੁਨ ਬੀਰ ਬਰ ਸੁ ਅਉਰ ਕਵਣ ਰਣਿ ਰਚਿ ਹੈ ॥੧੮੬॥

bin ik dheeraj sun beer bar su aaur kavan ran rach hai |186|

અને નિંદા (નિંદા) નામ આપ્યું, જે દિવસે તે તેની લડાઈ શરૂ કરશે, તે દિવસે, ENDURANCE.186 સિવાય કોણ તેનો સામનો કરશે.

ਘੋਰ ਬਸਤ੍ਰ ਤਨਿ ਧਰੇ ਘੋਰ ਪਗੀਆ ਸਿਰ ਬਾਧੇ ॥

ghor basatr tan dhare ghor pageea sir baadhe |

શરીર પર ઘાટા (અથવા ઘાટા) રંગના કપડાં પહેરવામાં આવે છે અને માથા પર શ્યામ (અથવા ઘાટા) રંગની પાઘડી પણ બાંધવામાં આવે છે.

ਘੋਰ ਬਰਣ ਸਿਰਿ ਮੁਕਟ ਘੋਰ ਸਤ੍ਰਨ ਕਹ ਸਾਧੇ ॥

ghor baran sir mukatt ghor satran kah saadhe |

ભયાનક વસ્ત્રો, ભયાનક પાઘડી અને ભયાનક મુગટ પહેરીને, ભયાનક શત્રુઓનો સુધારક,

ਘੋਰ ਮੰਤ੍ਰ ਮੁਖ ਜਪਤ ਪਰਮ ਆਘੋਰ ਰੂਪ ਤਿਹ ॥

ghor mantr mukh japat param aaghor roop tih |

મુખમાંથી ભયંકર મંત્રનો જાપ કરે છે અને તેનું સ્વરૂપ ખૂબ જ ભયંકર છે.

ਲਖਤ ਸ੍ਵਰਗ ਭਹਰਾਤ ਘੋਰ ਆਭਾ ਲਖਿ ਕੈ ਜਿਹ ॥

lakhat svarag bhaharaat ghor aabhaa lakh kai jih |

ભયંકર રૂપ ધારણ કરીને અને ભયંકર મંત્રનું રટણ, જેને જોઈને સ્વર્ગ પણ ભયભીત થઈ જાય છે,

ਇਹ ਭਾਤਿ ਨਰਕ ਦੁਰ ਧਰਖ ਭਟ ਜਿਦਿਨ ਰੋਸਿ ਰਣਿ ਆਇ ਹੈ ॥

eih bhaat narak dur dharakh bhatt jidin ros ran aae hai |

આવો 'નરક' નામનો ભયંકર યોદ્ધા છે, જે તે દિવસે ક્રોધે ભરાઈને યુદ્ધભૂમિમાં આવશે,

ਬਿਨੁ ਇਕ ਹਰਿਨਾਮ ਸੁਨ ਹੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁ ਅਉਰ ਨ ਕੋਇ ਬਚਾਇ ਹੈ ॥੧੮੭॥

bin ik harinaam sun ho nripat su aaur na koe bachaae hai |187|

નરક (નરક) નામના તે અત્યાચારી યોદ્ધાઓ જે દિવસે તે ભારે ગુસ્સામાં લડવા માટે આવશે, તે સમયે ભગવાનના નામ સિવાય તમને કોણ બચાવી શકશે?187.

ਸਮਟ ਸਾਗ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਸੇਲ ਸਾਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਸੁਟੈ ॥

samatt saag sangrahai sel saamuhi hvai suttai |

જે ભાલાને સારી રીતે પકડી રાખે છે અને આગળ મોઢું કરે છે અને ભાલો ફેંકે છે.

ਕਲਿਤ ਕ੍ਰੋਧ ਸੰਜੁਗਤਿ ਗਲਿਤ ਗੈਵਰ ਜਿਯੋਂ ਜੁਟੈ ॥

kalit krodh sanjugat galit gaivar jiyon juttai |

તે, હો કેચ કરે છે જ્યારે તેની લાન્સને પકડી રાખે છે અને આગળ આવે છે ત્યારે તેને ફેંકી દે છે, તે પ્રાણીની જેમ ભારે ક્રોધાવેશમાં હુમલો કરે છે, તેને એક સમયે એકથી નિયંત્રિત કરી શકાતો નથી.

ਇਕ ਇਕ ਬਿਨੁ ਕੀਨ ਇਕ ਤੇ ਇਕ ਨ ਚਲੈ ॥

eik ik bin keen ik te ik na chalai |

તે એક કર્યા વિના એક (સ્થળ) થી બીજી જગ્યાએ જતો નથી.

ਇਕ ਇਕ ਸੰਗ ਭਿੜੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸਨਮੁਖ ਹ੍ਵੈ ਝਲੈ ॥

eik ik sang bhirrai sasatr sanamukh hvai jhalai |

તે એક સમયે એક સાથે લડે છે અને તેનો સામનો કરવા પર તેના હથિયારોથી મારામારી થાય છે

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨਸੀਲ ਦੁਸੀਲ ਭਟ ਸਹਤ ਕੁਚੀਲ ਜਬਿ ਗਰਜਿ ਹੈ ॥

eih bidh naseel duseel bhatt sahat kucheel jab garaj hai |

જ્યારે આવા 'નાસીલ' (ભ્રષ્ટ) અને 'દુસીલ' (ખરાબ સ્વભાવના) યોદ્ધાઓ 'કુચિલ' (અશુદ્ધતા) અભિમાન સાથે ભળી જાય છે,

ਬਿਨੁ ਏਕ ਸੁਚਹਿ ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਨ੍ਰਿਪਣਿ ਸੁ ਅਉਰ ਨ ਕੋਊ ਬਰਜਿ ਹੈ ॥੧੮੮॥

bin ek sucheh sun nrip nripan su aaur na koaoo baraj hai |188|

આવા નિર્દય યોદ્ધા, હે રાજા! જ્યારે તે ક્રોધમાં ગર્જના કરશે, ત્યારે મનની શુદ્ધતા સિવાય બીજું કોઈ તેની સાથે વ્યવહાર કરી શકશે નહીં.188.

ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਦੋਊ ਨਿਪੁਣ ਨਿਪੁਣ ਸਬ ਬੇਦ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕਰ ॥

sasatr asatr doaoo nipun nipun sab bed saasatr kar |

શાસ્ત્ર અને અસ્ત્ર બંને ચલાવવામાં કુશળ અને નિષ્ણાત (વેદ અને શાસ્ત્રોના અભ્યાસમાં).

ਅਰੁਣ ਨੇਤ੍ਰ ਅਰੁ ਰਕਤ ਬਸਤ੍ਰ ਧ੍ਰਿਤਵਾਨ ਧਨੁਰਧਰ ॥

arun netr ar rakat basatr dhritavaan dhanuradhar |

શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોમાં કુશળ અને વેદ અને શાસ્ત્રોના વિદ્વાન, લાલ આંખોવાળા અને લાલ વસ્ત્રો ધારણ કરનાર, ધૈર્યવાન ધનુર્ધારી,

ਬਿਕਟ ਬਾਕ੍ਰਯ ਬਡ ਡ੍ਰਯਾਛ ਬਡੋ ਅਭਿਮਾਨ ਧਰੇ ਮਨ ॥

bikatt baakray badd ddrayaachh baddo abhimaan dhare man |

તે ખૂબ જ ઉંચો, લાંબો અને મોટી આંખોવાળો છે અને તેના હૃદયમાં ઘણો અભિમાન છે.

ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਅਮਿਤੋਜ ਅਭੈ ਆਲੋਕ ਅਜੈ ਰਨ ॥

amit roop amitoj abhai aalok ajai ran |

અમર્યાદિત દીપ્તિ સાથે પ્રચંડ અને અભિમાની મન ધરાવનાર, અજેય અને તેજસ્વી,

ਅਸ ਸੁਭਟ ਛੁਧਾ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਬਲ ਜਿਦਿਨ ਰੰਗ ਰਣ ਰਚਿ ਹੈ ॥

as subhatt chhudhaa trisanaa sabal jidin rang ran rach hai |

આવા ભુખા અને ત્રેહા (બંને) યોદ્ધાઓ ખૂબ જ બળવાન છે. જે દિવસે તેઓ યુદ્ધભૂમિ બનાવશે,

ਬਿਨੁ ਇਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਿਗ੍ਰਹ ਬਿਨਾ ਅਉਰ ਜੀਅ ਨ ਲੈ ਬਚਿ ਹੈ ॥੧੮੯॥

bin ik nripat nigrah binaa aaur jeea na lai bach hai |189|

ભૂખ અને તરસ નામના યોદ્ધા, જે દિવસે તે યુદ્ધને વેગ આપશે, હે રાજા! તમે માત્ર દ્રઢતાના બળ પર જ ટકી શકશો.189.

ਪਵਨ ਬੇਗ ਰਥ ਚਲਤ ਸੁ ਛਬਿ ਸਾਵਜ ਤੜਤਾ ਕ੍ਰਿਤ ॥

pavan beg rath chalat su chhab saavaj tarrataa krit |

પવનની ઝડપે ચાલતા રથની સુંદરતા વીજળી જેવી છે

ਗਿਰਤ ਧਰਨ ਸੁੰਦਰੀ ਨੈਕ ਜਿਹ ਦਿਸਿ ਫਿਰਿ ਝਾਕਤ ॥

girat dharan sundaree naik jih dis fir jhaakat |

સુંદર યુવતીઓ તેને પૃથ્વી પર પડતા જોઈને જ

ਮਦਨ ਮੋਹ ਮਨ ਰਹਤ ਮਨੁਛ ਦੇਖਿ ਛਬਿ ਲਾਜਤ ॥

madan moh man rahat manuchh dekh chhab laajat |

પ્રેમના દેવતા પણ તેના પર મોહિત થઈ જાય છે અને તેની સુંદરતા જોઈને માનવી શરમાઈ જાય છે

ਉਪਜਤ ਹੀਯ ਹੁਲਾਸ ਨਿਰਖਿ ਦੁਤਿ ਕਹ ਦੁਖ ਭਾਜਤ ॥

aupajat heey hulaas nirakh dut kah dukh bhaajat |

તેને જોઈને હૃદય આનંદિત થઈ જાય છે અને સ્નેહ ભાગી જાય છે

ਇਮਿ ਕਪਟ ਦੇਵ ਅਨਜੇਵ ਨ੍ਰਿਪੁ ਜਿਦਿਨ ਝਟਕ ਦੈ ਧਾਇ ਹੈ ॥

eim kapatt dev anajev nrip jidin jhattak dai dhaae hai |

આ યોદ્ધા કપાલ (કપટ), હે રાજા! જે દિવસે તે ધક્કો મારીને આગળ આવશે

ਬਿਨੁ ਏਕ ਸਾਤਿ ਸੁਨਹੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁ ਅਉਰ ਕਵਨ ਸਮੁਹਾਇ ਹੈ ॥੧੯੦॥

bin ek saat sunaho nripat su aaur kavan samuhaae hai |190|

, તો પછી શાંતિ (શાંતિ) સિવાય તેનો મુકાબલો કોણ કરશે? 190.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428