શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 66


ਸੂਰ ਲੈ ਕੈ ਸਿਲਾ ਸਾਜ ਸਜਿਯੰ ॥੧॥
soor lai kai silaa saaj sajiyan |1|

પછી હુસિયન ગર્જના કરીને તેના હથિયારો પર પ્રહાર કર્યો અને તેના તમામ બહાદુર યોદ્ધાઓ સાથે હુમલા માટે તૈયાર થયો.1.

ਕਰਿਯੋ ਜੋਰਿ ਸੈਨੰ ਹੁਸੈਨੀ ਪਯਾਨੰ ॥
kariyo jor sainan husainee payaanan |

હુસૈનીએ સેના ભેગી કરીને કૂચ કરી.

ਪ੍ਰਥਮ ਕੂਟਿ ਕੈ ਲੂਟ ਲੀਨੇ ਅਵਾਨੰ ॥
pratham koott kai loott leene avaanan |

હુસૈન તેના તમામ દળોને એકઠા કરીને આગળ વધ્યા. પહેલા તેણે પહાડી-લોકોના ઘરો લૂંટ્યા.

ਪੁਨਰਿ ਡਢਵਾਲੰ ਕੀਯੋ ਜੀਤਿ ਜੇਰੰ ॥
punar ddadtavaalan keeyo jeet jeran |

પછી તેણે ધડવાલ (ના રાજા)ને વશ કર્યો

ਕਰੇ ਬੰਦਿ ਕੈ ਰਾਜ ਪੁਤ੍ਰਾਨ ਚੇਰੰ ॥੨॥
kare band kai raaj putraan cheran |2|

પછી તેણે દધવાલના રાજા પર વિજય મેળવ્યો અને તેને આધીન લાવ્યો. રાજાના પુત્રોને ગુલામ બનાવવામાં આવ્યા હતા.2.

ਪੁਨਰਿ ਦੂਨ ਕੋ ਲੂਟ ਲੀਨੋ ਸੁਧਾਰੰ ॥
punar doon ko loott leeno sudhaaran |

પછી ખીણ (દૂન) ને સંપૂર્ણ રીતે લૂંટી લીધું.

ਕੋਈ ਸਾਮੁਹੇ ਹ੍ਵੈ ਸਕਿਯੋ ਨ ਗਵਾਰੰ ॥
koee saamuhe hvai sakiyo na gavaaran |

પછી તેણે દૂનને સારી રીતે લૂંટી લીધું, કોઈ અસંસ્કારીનો સામનો કરી શક્યું નહીં.

ਲੀਯੋ ਛੀਨ ਅੰਨੰ ਦਲੰ ਬਾਟਿ ਦੀਯੰ ॥
leeyo chheen anan dalan baatt deeyan |

(તેણે લોકો પાસેથી અનાજ છીનવી લીધું) અને (તેની) સેનામાં વહેંચી દીધું.

ਮਹਾ ਮੂੜਿਯੰ ਕੁਤਸਤੰ ਕਾਜ ਕੀਯੰ ॥੩॥
mahaa moorriyan kutasatan kaaj keeyan |3|

તેણે બળજબરીથી અનાજ છીનવી લીધું અને તેને (સૈનિકો વચ્ચે) વહેંચી દીધું, આ રીતે મોટા મૂર્ખે ખૂબ જ ખરાબ કૃત્ય કર્યું.3.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਕਿਤਕ ਦਿਵਸ ਬੀਤਤ ਭਏ ਕਰਤ ਉਸੈ ਉਤਪਾਤ ॥
kitak divas beetat bhe karat usai utapaat |

તેમને (આવી) અંજલિ આપતા ઘણા દિવસો વીતી ગયા

ਗੁਆਲੇਰੀਯਨ ਕੀ ਪਰਤ ਭੀ ਆਨਿ ਮਿਲਨ ਕੀ ਬਾਤ ॥੪॥
guaalereeyan kee parat bhee aan milan kee baat |4|

આવા કૃત્યોમાં કેટલાક દિવસો વીતી ગયા, ગુલેરના રાજાને મળવાનો વારો આવ્યો.4.

ਜੌ ਦਿਨ ਦੁਇਕ ਨ ਵੇ ਮਿਲਤ ਤਬ ਆਵਤ ਅਰਿਰਾਇ ॥
jau din dueik na ve milat tab aavat ariraae |

જો તેઓ બે દિવસ સુધી (હુસૈની) ન મળ્યા હોત તો દુશ્મન (અહીં) આવી ગયો હોત.

ਕਾਲਿ ਤਿਨੂ ਕੈ ਘਰ ਬਿਖੈ ਡਾਰੀ ਕਲਹ ਬਨਾਇ ॥੫॥
kaal tinoo kai ghar bikhai ddaaree kalah banaae |5|

જો તે વધુ બે દિવસ (હુસૈન)ને મળ્યો હોત, તો દુશ્મન અહીં (મારી તરફ) આવ્યો હોત, પરંતુ પ્રોવિડન્સે તેના ઘર તરફ મતભેદનું ઉપકરણ ફેંક્યું હતું.5.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਗੁਆਲੇਰੀਯਾ ਮਿਲਨ ਕਹੁ ਆਏ ॥
guaalereeyaa milan kahu aae |

(જ્યારે) ગુલેરિયા (હુસૈની) મળવા આવ્યા.

ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਭੀ ਸੰਗਿ ਸਿਧਾਏ ॥
raam singh bhee sang sidhaae |

ગુલેરના રાજા હુસૈનને મળવા આવ્યા અને તેમની સાથે રામસિંહ પણ આવ્યા.

ਚਤੁਰਥ ਆਨਿ ਮਿਲਤ ਭਏ ਜਾਮੰ ॥
chaturath aan milat bhe jaaman |

તેઓ ચોથા ઘડિયાળમાં મળ્યા.

ਫੂਟਿ ਗਈ ਲਖਿ ਨਜਰਿ ਗੁਲਾਮੰ ॥੬॥
foott gee lakh najar gulaaman |6|

ચાર દિવસ વીતી ગયા પછી તેઓ હુસૈનને મળ્યા. ગુલામ હુસિયન મિથ્યાભિમાનમાં અંધ બની જાય છે.6.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਜੈਸੇ ਰਵਿ ਕੇ ਤੇਜ ਤੇ ਰੇਤ ਅਧਿਕ ਤਪਤਾਇ ॥
jaise rav ke tej te ret adhik tapataae |

જેમ સૂર્ય રેતીને ગરમ કરે છે,

ਰਵਿ ਬਲ ਛੁਦ੍ਰ ਨ ਜਾਨਈ ਆਪਨ ਹੀ ਗਰਬਾਇ ॥੭॥
rav bal chhudr na jaanee aapan hee garabaae |7|

જેમ સૂર્યના તાપથી રેતી ગરમ થઈ જાય છે, તેવી જ રીતે ખરાબ રેતી સૂર્યની શક્તિને જાણતી નથી અને પોતાના પર ગર્વ અનુભવે છે.7.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਤੈਸੇ ਹੀ ਫੂਲ ਗੁਲਾਮ ਜਾਤਿ ਭਯੋ ॥
taise hee fool gulaam jaat bhayo |

એ જ રીતે ગુલામ (હુસૈની) અંધ બની ગયો

ਤਿਨੈ ਨ ਦ੍ਰਿਸਟ ਤਰੇ ਆਨਤ ਭਯੋ ॥
tinai na drisatt tare aanat bhayo |

ધીમે ધીમે ગુલામ હુસૈન અહંકારથી ભરાઈ ગયો હતો, તેણે તેમને ધ્યાન આપવાની દરકાર નહોતી કરી.

ਕਹਲੂਰੀਯਾ ਕਟੌਚ ਸੰਗਿ ਲਹਿ ॥
kahalooreeyaa kattauach sang leh |

કેહલુરીયે (ભીમ ચંદ) અને કટોચ (કૃપાલ ચંદ) ને સાથે જોયા

ਜਾਨਾ ਆਨ ਨ ਮੋ ਸਰਿ ਮਹਿ ਮਹਿ ॥੮॥
jaanaa aan na mo sar meh meh |8|

કહલુર અને કટોચના રાજાઓ તેમની બાજુમાં હોવાથી, તેઓ પોતાને અજોડ માનતા હતા. 8.

ਤਿਨ ਜੋ ਧਨ ਆਨੋ ਥੋ ਸਾਥਾ ॥
tin jo dhan aano tho saathaa |

પૈસા તેઓ (ગુપાલ અને રામ સિંહ) તેમની સાથે લાવ્યા હતા

ਤੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹੁਸੈਨੀ ਹਾਥਾ ॥
te de rahe husainee haathaa |

(ગુલેર અને રામ સિંહના રાજા)એ હુસૈનને પૈસાની ઓફર કરી, જે તેઓ તેમની સાથે લાવ્યા હતા.

ਦੇਤ ਲੇਤ ਆਪਨ ਕੁਰਰਾਨੇ ॥
det let aapan kuraraane |

આપતી વખતે અને લેતી વખતે તેમની વચ્ચે તકરાર થઈ હતી.

ਤੇ ਧੰਨਿ ਲੈ ਨਿਜਿ ਧਾਮ ਸਿਧਾਨੇ ॥੯॥
te dhan lai nij dhaam sidhaane |9|

આપવા અને લેવાનો વિવાદ થયો, તેથી રાજાઓ પૈસા લઈને પોતપોતાની જગ્યાએ પાછા ફર્યા.9.

ਚੇਰੋ ਤਬੈ ਤੇਜ ਤਨ ਤਯੋ ॥
chero tabai tej tan tayo |

પછી ગુલામ (હુસૈની)નું શરીર ગુસ્સાથી ગરમ થઈ ગયું

ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਕਛੁ ਲਖਤ ਨ ਭਯੋ ॥
bhalaa buraa kachh lakhat na bhayo |

પછી હુસૈન ગુસ્સે થયા અને સારા અને ખરાબ વચ્ચે ભેદભાવ કરવાની શક્તિ ગુમાવી દીધી.

ਛੰਦਬੰਦ ਨਹ ਨੈਕੁ ਬਿਚਾਰਾ ॥
chhandaband nah naik bichaaraa |

(તેમણે) કોઈ રાજકીય વ્યૂહરચના વિશે વિચાર્યું ન હતું

ਜਾਤ ਭਯੋ ਦੇ ਤਬਹਿ ਨਗਾਰਾ ॥੧੦॥
jaat bhayo de tabeh nagaaraa |10|

તેણે અન્ય કોઈ વિચારણા ન કરી અને ગુલેરના રાજા સામે ડ્રમ મારવાનો આદેશ આપ્યો.10.

ਦਾਵ ਘਾਵ ਤਿਨ ਨੈਕੁ ਨ ਕਰਾ ॥
daav ghaav tin naik na karaa |

તેણે રાતા જેવું ખરાબ કંઈ કર્યું નથી.

ਸਿੰਘਹਿ ਘੇਰਿ ਸਸਾ ਕਹੁ ਡਰਾ ॥
singheh gher sasaa kahu ddaraa |

તેણે કોઈ વ્યૂહાત્મક વિચારણાનો વિચાર કર્યો ન હતો. સસલાએ સિંહને ડરાવવા માટે તેને ઘેરી લીધો.

ਪੰਦ੍ਰਹ ਪਹਰਿ ਗਿਰਦ ਤਿਹ ਕੀਯੋ ॥
pandrah pahar girad tih keeyo |

તેણે પંદર કલાક સુધી ઘેરો ઘાલ્યો

ਖਾਨ ਪਾਨਿ ਤਿਨ ਜਾਨ ਨ ਦੀਯੋ ॥੧੧॥
khaan paan tin jaan na deeyo |11|

તેણે તેને પંદર પહર (લગભગ 45 કલાક) સુધી ઘેરી લીધો અને ખાવા-પીવાની વસ્તુઓ રાજ્યમાં પહોંચવા દીધી નહિ.11.

ਖਾਨ ਪਾਨ ਬਿਨੁ ਸੂਰ ਰਿਸਾਏ ॥
khaan paan bin soor risaae |

ખાવા-પીવા વગર યોદ્ધાઓ રોષે ભરાયા.

ਸਾਮ ਕਰਨ ਹਿਤ ਦੂਤ ਪਠਾਏ ॥
saam karan hit doot patthaae |

ખાણી-પીણી વગરના હોવાથી, યોદ્ધાઓ રોષે ભરાયા હતા, રાજાએ શાંતિ સ્થાપવાના હેતુ માટે સંદેશવાહકોને મોકલ્યા.

ਦਾਸ ਨਿਰਖਿ ਸੰਗ ਸੈਨ ਪਠਾਨੀ ॥
daas nirakh sang sain patthaanee |

ગુલામ (હુસૈની)એ તેની સાથે આવેલા પઠાણોની સેના જોઈ

ਫੂਲਿ ਗਯੋ ਤਿਨ ਕੀ ਨਹੀ ਮਾਨੀ ॥੧੨॥
fool gayo tin kee nahee maanee |12|

પોતાની આસપાસ પઠાણ દળોને જોઈને ગુલામ હુસૈન પોતાનું સંતુલન ગુમાવી બેઠો અને તેણે રાજાની વિનંતીને ધ્યાનમાં ન લીધી.12.

ਦਸ ਸਹੰਸ੍ਰ ਅਬ ਹੀ ਕੈ ਦੈਹੂ ॥
das sahansr ab hee kai daihoo |

(હુસૈનીએ સ્પષ્ટતા કરી કે) હવે દસ હજાર રૂપિયા આપો

ਨਾਤਰ ਮੀਚ ਮੂੰਡ ਪਰ ਲੈਹੂ ॥
naatar meech moondd par laihoo |

તેણે કહ્યું, કાં તો મને તરત જ દસ હજાર રૂપિયા આપી દો અથવા વર્ષના માથા પર મૃત્યુ પામો

ਸਿੰਘ ਸੰਗਤੀਯਾ ਤਹਾ ਪਠਾਏ ॥
singh sangateeyaa tahaa patthaae |

(આ સાંભળીને રાજા ગોપાલ ઘરે પાછો ફર્યો અને બળવો કર્યો) (ભીમ ચંદ)એ તેની પાસે સંગતિયા સિંહને મોકલ્યો.

ਗੋਪਾਲੈ ਸੁ ਧਰਮ ਦੇ ਲ੍ਯਾਏ ॥੧੩॥
gopaalai su dharam de layaae |13|

મેં સંગતિયા સિંહને ત્યાં (મુખ્ય વચ્ચે) શાંતિ સ્થાપવા માટે મોકલ્યા હતા, તેઓ ગોપાલને ભગવાનના શપથ પર લઈ આવ્યા હતા.13.

ਤਿਨ ਕੇ ਸੰਗਿ ਨ ਉਨ ਕੀ ਬਨੀ ॥
tin ke sang na un kee banee |

ગોપાલનો ભીમ ચંદ સાથે બન્યો ન હતો

ਤਬ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਚਿਤ ਮੋ ਇਹ ਗਨੀ ॥
tab kripaal chit mo ih ganee |

પરંતુ તે તેમની સાથે સમાધાન કરી શક્યો નહીં ત્યારે કિરપાલે મનમાં વિચાર્યું:

ਐਸਿ ਘਾਤਿ ਫਿਰਿ ਹਾਥ ਨ ਐ ਹੈ ॥
aais ghaat fir haath na aai hai |

કે આવી તક ફરી નહિ આવે.

ਸਬਹੂੰ ਫੇਰਿ ਸਮੋ ਛਲਿ ਜੈ ਹੈ ॥੧੪॥
sabahoon fer samo chhal jai hai |14|

કે આવી તક ફરીથી મળશે નહીં, કારણ કે સમયનું વર્તુળ દરેકને છેતરે છે.14.

ਗੋਪਾਲੇ ਸੁ ਅਬੈ ਗਹਿ ਲੀਜੈ ॥
gopaale su abai geh leejai |

ચાલો હવે ગોપાલને પકડીએ,

ਕੈਦ ਕੀਜੀਐ ਕੈ ਬਧ ਕੀਜੈ ॥
kaid keejeeai kai badh keejai |

તેણે તરત જ ગોપાલને પકડવાનું નક્કી કર્યું, કાં તો તેને કેદ કરવા અથવા તેને મારી નાખવાનો.

ਤਨਿਕ ਭਨਕ ਜਬ ਤਿਨ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥
tanik bhanak jab tin sun paaee |

ગોપાલને (આનો) ખ્યાલ આવ્યો ત્યારે,

ਨਿਜ ਦਲ ਜਾਤ ਭਯੋ ਭਟ ਰਾਈ ॥੧੫॥
nij dal jaat bhayo bhatt raaee |15|

જ્યારે ગોપાલને ષડયંત્રની સુગંધ મળી, ત્યારે તે તેના લોકો (દળો) પાસે ભાગી ગયો.15.

ਮਧੁਭਾਰ ਛੰਦ ॥
madhubhaar chhand |

મધુભાર સ્ટેન્ઝા

ਜਬ ਗਯੋ ਗੁਪਾਲ ॥
jab gayo gupaal |

જ્યારે ગોપાલચંદ ચાલ્યો ગયો.

ਕੁਪਿਯੋ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ॥
kupiyo kripaal |

ગોપાલ ગયો ત્યારે કિરપાલ ગુસ્સાથી ભરાઈ ગયો.

ਹਿੰਮਤ ਹੁਸੈਨ ॥
hinmat husain |

હિંમત હુસૈની દ્વારા (દ્વારા)

ਜੁੰਮੈ ਲੁਝੈਨ ॥੧੬॥
junmai lujhain |16|

હિંમત અને હુસૈન મેદાનમાં લડવા માટે દોડી આવ્યા.16.

ਕਰਿ ਕੈ ਗੁਮਾਨ ॥
kar kai gumaan |

ગૌરવને કારણે

ਜੁੰਮੈ ਜੁਆਨ ॥
junmai juaan |

મહાન ગર્વ સાથે, વધુ યોદ્ધાઓ અનુસર્યા.

ਬਜੇ ਤਬਲ ॥
baje tabal |

બૂમો પાડે છે અને બૂમો પાડે છે

ਦੁੰਦਭ ਦਬਲ ॥੧੭॥
dundabh dabal |17|

ડ્રમ્સ અને ટ્રમ્પેટ્સ ગુંજી ઉઠ્યા.17.

ਬਜੇ ਨਿਸਾਣ ॥
baje nisaan |

ઘંટ વાગવા લાગ્યા,

ਨਚੇ ਕਿਕਾਣ ॥
nache kikaan |

બીજી બાજુ, રણશિંગડા પણ ગુંજી ઉઠ્યા અને યુદ્ધના મેદાનમાં ઘોડાઓ નાચ્યા.

ਬਾਹੈ ਤੜਾਕ ॥
baahai tarraak |

(તીર) ધનુષ બાંધી સાથે મારવામાં આવે છે

ਉਠੈ ਕੜਾਕ ॥੧੮॥
autthai karraak |18|

યોદ્ધાઓ ઉત્સાહપૂર્વક તેમના શસ્ત્રો પર પ્રહાર કરે છે, જેનાથી રણકાર અવાજ આવે છે.18.

ਬਜੇ ਨਿਸੰਗ ॥
baje nisang |

(યોદ્ધાઓ પોકાર કરે છે) અવિશ્વાસમાં

ਗਜੇ ਨਿਹੰਗ ॥
gaje nihang |

નિર્ભય યોદ્ધાઓ તેમના શિંગડા ઉડાવે છે અને જોરથી પોકાર કરે છે.

ਛੁਟੈ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ॥
chhuttai kripaan |

કિર્પાન ચાલે છે

ਲਿਟੈ ਜੁਆਨ ॥੧੯॥
littai juaan |19|

તલવારો વાગી છે અને યોદ્ધાઓ જમીન પર પડ્યા છે.19.