શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1150


ਮਹਾਰਾਜ ਪ੍ਰਾਨਾਨ ਕੋ ਦਾਨ ਦੀਜੈ ॥੧੫॥
mahaaraaj praanaan ko daan deejai |15|

હે મહારાજ ! (આજે મને) આત્માઓની ભેટ આપો. 15.

ਰਚੀ ਬਾਲ ਲਾਲਾ ਸਭੈ ਰੂਪ ਤੇਰੇ ॥
rachee baal laalaa sabhai roop tere |

ઓ ડિયર! બધી સ્ત્રીઓ તમારા દેખાવથી મોહિત થાય છે.

ਮਿਲੌ ਆਜੁ ਮੋ ਕੌ ਸੁਨੋ ਪ੍ਰਾਨ ਮੇਰੇ ॥
milau aaj mo kau suno praan mere |

હે પ્રિય આત્મા! આવો અને આજે મને મળો.

ਕਹਾ ਮਾਨ ਮਾਤੇ ਫਿਰੌ ਐਂਠ ਐਂਠੇ ॥
kahaa maan maate firau aaintth aaintthe |

ઓહ, સન્માનમાં ઠરાવો છે! શા માટે તમે સખત રીતે ફરો છો?

ਲਯੋ ਚੋਰਿ ਮੇਰੋ ਕਹਾ ਚਿਤ ਬੈਠੇ ॥੧੬॥
layo chor mero kahaa chit baitthe |16|

(તમે) મારું મન ચોરી લીધું છે અને તમે ક્યાં બેઠા છો. 16.

ਕਰੋ ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਬਾਗੌ ਬਨਾਵੌ ॥
karo haar singaar baagau banaavau |

હાર શણગારે, સુંદર બખ્તર શણગારે

ਕੀਏ ਚਿਤ ਮੈ ਚੌਪਿ ਬੀਰੀ ਚਬਾਵੌ ॥
kee chit mai chauap beeree chabaavau |

અને ખુશીથી પાન બીરાને ચિટમાં ચાવો.

ਉਠੋ ਬੇਗਿ ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਪ੍ਰਾਨ ਮੇਰੇ ॥
auttho beg baitthe kahaa praan mere |

જલ્દી ઉઠો, મારા પ્રિય આત્મા! તમે ક્યાં બેઠા છો

ਚਲੋ ਕੁੰਜ ਮੇਰੇ ਲਗੈ ਨੈਨ ਤੇਰੇ ॥੧੭॥
chalo kunj mere lagai nain tere |17|

મારા મોતી તમારી સાથે જોડાયેલા છે, જાઓ અને (તેમના) ખૂણામાં ('કુંજ') વસાવજો ॥17॥

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਬਚਨ ਬਿਕਾਨੇ ਕੁਅਰਿ ਕੇ ਕਹੈ ਕੁਅਰ ਕੇ ਸੰਗ ॥
bachan bikaane kuar ke kahai kuar ke sang |

કુમારીના (આ) સેલિંગ શબ્દો કુમારીને કહ્યા હતા.

ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ਮੰਦ ਮਤਿ ਰਸ ਕੇ ਉਮਗਿ ਤਰੰਗ ॥੧੮॥
ek na maanee mand mat ras ke umag tarang |18|

પણ પેલા મૂર્ખે રસના તરંગો ઉછળતા હોવા છતાં (છતાં) એક ન સ્વીકાર્યું. 18.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਮਤਿ ਮੰਦ ਉਚਾਰੀ ॥
naeh naeh mat mand uchaaree |

પેલા મૂર્ખ માત્ર 'ના ના' બોલ્યા.

ਭਲੀ ਬੁਰੀ ਜੜ ਕਛੁ ਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥
bhalee buree jarr kachh na bichaaree |

(તે) અબુધ વ્યક્તિએ સારું કે ખરાબ કશું જ વિચાર્યું નથી.

ਬਚਨ ਮਾਨਿ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਨ ਗਯੋ ॥
bachan maan grih taeh na gayo |

તે તેના ઘરે ગયો ન હતો

ਸਾਹੁ ਸੁਤਾ ਕਹੁ ਭਜਤ ਨ ਭਯੋ ॥੧੯॥
saahu sutaa kahu bhajat na bhayo |19|

અને શાહની પુત્રી સાથે ગઠબંધન કર્યું ન હતું. 19.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

કવિ કહે છે:

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਕਾਮਾਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਤਿ ਆਵਈ ॥
kaamaatur hvai ju triy purakh prat aavee |

જે સ્ત્રી વાસનાથી ઉત્સુક પુરુષ પાસે આવે છે,

ਘੋਰ ਨਰਕ ਮਹਿ ਪਰੈ ਜੁ ਤਾਹਿ ਨ ਰਾਵਈ ॥
ghor narak meh parai ju taeh na raavee |

જે તેને રતિ દાન નથી આપતો તે (પુરુષ) ભયંકર નરકમાં પડે છે.

ਜੋ ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਪਰ ਸੇਜ ਭਜਤ ਹੈ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥
jo par triy par sej bhajat hai jaae kar |

જે કોઈ વિદેશી સ્ત્રીના ઘરે જાય છે અને વિદેશી ઋષિને ખાય છે,

ਹੋ ਪਾਪ ਕੁੰਡ ਕੇ ਮਾਹਿ ਪਰਤ ਸੋ ਧਾਇ ਕਰਿ ॥੨੦॥
ho paap kundd ke maeh parat so dhaae kar |20|

તે પણ પાપના ખાડામાં પડે છે. 20.

ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਪੁਨਿ ਕੁਅਰ ਐਸ ਉਚਰਤ ਭਯੋ ॥
naeh naeh pun kuar aais ucharat bhayo |

તેમ છતાં તે કુંવારી 'ના ના ના' કહેતી રહી.

ਬਨਿ ਤਨਿ ਸਜਿਨ ਸਿੰਗਾਰ ਤਰੁਨਿ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਗਯੋ ॥
ban tan sajin singaar tarun ke grih gayo |

પણ પોશાક પહેરીને અને સુશોભિત થયા પછી, તે (તે) સ્ત્રીના ઘરે ગયો.

ਬਾਲ ਅਧਿਕ ਰਿਸ ਭਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
baal adhik ris bharee charitr bichaariyo |

તેથી ગુસ્સે થયેલી મહિલાએ એક પાત્રનો વિચાર કર્યો

ਹੋ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਸਹਿਤ ਮਿਤ੍ਰ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੨੧॥
ho maat pitaa ko sahit mitr han ddaariyo |21|

અને માતા-પિતા સાથે મિત્રની હત્યા કરી હતી. 21.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

કવિ કહે છે:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਕਾਮਾਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਜੋ ਤਰੁਨਿ ਮੁਹਿ ਭਜਿ ਕਹੈ ਬਨਾਇ ॥
kaamaatur hvai jo tarun muhi bhaj kahai banaae |

વાસના સ્ત્રીને 'મને એન્જોય' કહેવા માટે ઉત્સુક છે.

ਤਾਹਿ ਭਜੈ ਜੋ ਨਾਹਿ ਜਨ ਨਰਕ ਪਰੈ ਪੁਨਿ ਜਾਇ ॥੨੨॥
taeh bhajai jo naeh jan narak parai pun jaae |22|

તેથી જે વ્યક્તિ તેને ભિક્ષા નથી આપતો તે ફરીથી નરકમાં પડે છે. 22.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਕੁਅਰਿ ਕਟਾਰੀ ਕਾਢਿ ਸੁ ਕਰ ਭੀਤਰ ਲਈ ॥
kuar kattaaree kaadt su kar bheetar lee |

કુમારીએ છરી કાઢીને હાથમાં લીધી

ਪਿਤੁ ਕੇ ਉਰ ਹਨਿ ਕਢਿ ਮਾਤ ਕੇ ਉਰ ਦਈ ॥
pit ke ur han kadt maat ke ur dee |

અને પિતાને છાતીમાં માર્યો હતો. (પછી ત્યાંથી) તેને બહાર કાઢીને માતાની છાતીમાં માર્યો

ਖੰਡ ਖੰਡ ਨਿਜ ਪਾਨ ਪਿਤਾ ਕੇ ਕੋਟਿ ਕਰਿ ॥
khandd khandd nij paan pitaa ke kott kar |

અને પોતાના હાથે પિતાના ઘણા ઘા તોડી નાખ્યા.

ਹੋ ਭੀਤਿ ਕੁਅਰ ਕੇ ਤੀਰ ਜਾਤ ਭੀ ਗਾਡ ਕਰਿ ॥੨੩॥
ho bheet kuar ke teer jaat bhee gaadd kar |23|

તેણીએ તેમને દિવાલની નીચેથી પસાર કર્યા અને પછી કુમાર પાસે ગયા. 23.

ਪਹਿਰ ਭਗੌਹੇ ਬਸਤ੍ਰ ਜਾਤ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਭਈ ॥
pahir bhagauahe basatr jaat nrip pai bhee |

તે કેસરી પોશાક પહેરીને રાજા પાસે ગઈ.

ਸੁਤ ਕੀ ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਾਖ ਬਾਤ ਤਿਹ ਤਿਤੁ ਦਈ ॥
sut kee ih bidh bhaakh baat tih tith dee |

તેણે તેને તેના પુત્ર વિશે આ રીતે કહ્યું.

ਰਾਇ ਪੂਤ ਤਵ ਮੋਰਿ ਨਿਰਖਿ ਛਬਿ ਲੁਭਧਿਯੋ ॥
raae poot tav mor nirakh chhab lubhadhiyo |

ઓ રાજન! મારું રૂપ જોઈને તમારો પુત્ર લલચાઈ ગયો છે.

ਹੋ ਤਾ ਤੇ ਮੇਰੋ ਤਾਤ ਬਾਧਿ ਕਰਿ ਬਧਿ ਕਿਯੋ ॥੨੪॥
ho taa te mero taat baadh kar badh kiyo |24|

આથી મારા પિતાને બાંધીને મારી નાખવામાં આવ્યા છે. 24.

ਖੰਡ ਖੰਡ ਕਰਿ ਗਾਡਿ ਭੀਤਿ ਤਰ ਰਾਖਿਯੋ ॥
khandd khandd kar gaadd bheet tar raakhiyo |

તેના ટુકડા કરી દિવાલની નીચે મુકવામાં આવ્યા છે.

ਬਚਨ ਅਚਾਨਕ ਇਹ ਬਿਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥
bachan achaanak ih bidh nrip sau bhaakhiyo |

(પછી) રાજાએ અચાનક આ રીતે કહ્યું,

ਰਾਇ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰਿ ਚਲਿ ਕੈ ਆਪਿ ਨਿਹਾਰਿਯੈ ॥
raae nayaae kar chal kai aap nihaariyai |

ઓ રાજન! ન્યાયાધીશ, જાઓ અને જાતે જુઓ.

ਹੋ ਨਿਕਸੇ ਹਨਿਯੈ ਯਾਹਿ ਨ ਮੋਹਿ ਸੰਘਾਰਿਯੈ ॥੨੫॥
ho nikase haniyai yaeh na mohi sanghaariyai |25|

જો (પિતાની લાશ) બહાર આવે તો તેને મારી નાખો, નહીં તો મારી નાખો. 25.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਪਤਿ ਮਾਰੇ ਕੀ ਜਬ ਸੁਨੀ ਮੋਰਿ ਮਾਤ ਧੁਨਿ ਕਾਨ ॥
pat maare kee jab sunee mor maat dhun kaan |

જ્યારે મારી માતાએ તેના પતિના મૃત્યુ વિશે સાંભળ્યું,

ਮਾਰਿ ਮਰੀ ਜਮਧਰ ਤਬੈ ਸੁਰਪੁਰ ਕੀਅਸਿ ਪਯਾਨ ॥੨੬॥
maar maree jamadhar tabai surapur keeas payaan |26|

તેથી તે ક્ષણે તે સ્થિર થઈ ગઈ અને મૃત્યુ પામી અને સ્વર્ગમાં ગઈ. 26.

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਐਸੋ ਬਚਨ ਬ੍ਯਾਕੁਲ ਉਠਿਯੋ ਰਿਸਾਇ ॥
sun raajaa aaiso bachan bayaakul utthiyo risaae |

આ શબ્દો સાંભળીને રાજા વ્યથિત થઈ ગયા અને ગુસ્સામાં ઉભા થયા