શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1324


ਹਮ ਕੋ ਸ੍ਰਾਪ ਏਕ ਰਿਖ ਦਿਯਾ ॥
ham ko sraap ek rikh diyaa |

અમને એક ઋષિ દ્વારા શ્રાપ આપવામાં આવ્યો હતો,

ਤਾ ਤੇ ਜਨਮ ਦੁਹੂੰ ਹ੍ਯਾਂ ਲਿਯਾ ॥੭॥
taa te janam duhoon hayaan liyaa |7|

જેના કારણે (અમે) અહીં આવ્યા અને જન્મ લીધો. 7.

ਪੁਨਿ ਹਮ ਸੌ ਰਿਖਿ ਐਸ ਉਚਾਰਾ ॥
pun ham sau rikh aais uchaaraa |

પછી રિખીએ અમને આમ કહ્યું,

ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਬਹੁਰਿ ਉਧਾਰ ਤੁਹਾਰਾ ॥
hvai hai bahur udhaar tuhaaraa |

તમારા બંનેને ફરીથી લોન મળશે.

ਮਾਤ ਲੋਕ ਬਹੁ ਬਰਿਸ ਬਿਤੈਹੌ ॥
maat lok bahu baris bitaihau |

(તમે) માત લોકમાં ઘણા વર્ષો વિતાવશો

ਬਹੁਰੌ ਦੋਊ ਸ੍ਵਰਗ ਮਹਿ ਐਹੌ ॥੮॥
bahurau doaoo svarag meh aaihau |8|

અને પછી બંને સ્વર્ગમાં આવશે.8.

ਹਮ ਤੁਮਰੋ ਘਰ ਬਸ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
ham tumaro ghar bas sukh paayo |

તમારા ઘરમાં રહીને (ઘણું) સુખ પ્રાપ્ત કર્યું છે,

ਅਬ ਰਿਖਿ ਸ੍ਰਾਪ ਅਵਧਿ ਹ੍ਵੈ ਆਯੋ ॥
ab rikh sraap avadh hvai aayo |

હવે રિખીના શ્રાપનો સમયગાળો પૂરો થવા આવ્યો છે.

ਏ ਬਚ ਭਾਖਿ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਘਰ ਆਈ ॥
e bach bhaakh nripeh ghar aaee |

આટલું કહીને તે મહેલમાં આવ્યો

ਸਾਹ ਪਰੀ ਜੁਤ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਈ ॥੯॥
saah paree jut liyaa bulaaee |9|

અને પરી સહિત શાહને બોલાવ્યા. 9.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਗਈ ਇਹ ਗਈ ਧੁੰਨਿ ਤੁਮ ਕਰਿਯਹੁ ॥
gee ih gee dhun tum kariyahu |

(રાણીએ પરીને સારી રીતે સમજાવ્યું કે) 'ગઈ ગઈ'ની ધૂન (અવાજ) બનાવવા માટે,

ਭੂਪ ਸੁਨਤ ਨਭ ਬਿਖੈ ਉਚਰਿਯਹੁ ॥
bhoop sunat nabh bikhai uchariyahu |

આકાશમાં જવું, જેથી રાજાએ સાંભળ્યું.

ਜਬ ਤਿਨ ਬਾਤ ਭੇਦ ਕੀ ਜਾਨੀ ॥
jab tin baat bhed kee jaanee |

જ્યારે પરી રહસ્ય સમજી ગઈ,

ਭਲਾ ਕਹੌਗੀ ਪਰੀ ਬਖਾਨੀ ॥੧੦॥
bhalaa kahauagee paree bakhaanee |10|

તો પરીએ કહ્યું કે હું (એ જ) સારું કહીશ. 10.

ਸਾਹ ਸਹਿਤ ਭੂਪਤਿ ਪਹਿ ਜਾਇ ॥
saah sahit bhoopat peh jaae |

શાહ સાથે રાણી રાજા પાસે ગઈ અને કહ્યું,

ਕਹੀ ਜਾਤ ਹੈ ਰਾਨੀ ਰਾਇ ॥
kahee jaat hai raanee raae |

રાજન! રાની નીકળી રહી છે.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿ ਲੋਪ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
eih bidh bhaakh lop hvai gee |

આટલું કહીને (રાણી) ગાયબ થઈ ગઈ

ਗਈ ਗਈ ਬਾਨੀ ਨਭ ਭਈ ॥੧੧॥
gee gee baanee nabh bhee |11|

અને 'ગઈ ગઈ' સ્વર્ગનું આકાશ બની ગયું. 11.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਗਈ ਇਹ ਗਈ ਚਿਰ ਲੌ ਨਭ ਬਾਨੀ ਭਈ ॥
gee ih gee chir lau nabh baanee bhee |

'ગોન ગે'ની આકાશ બાની લાંબા સમયથી ગવાતી હતી

ਪ੍ਰਜਾ ਸਹਿਤ ਤਿਨ ਭੂਪ ਯਹੈ ਜਿਯ ਮੈ ਠਈ ॥
prajaa sahit tin bhoop yahai jiy mai tthee |

અને પ્રજા સહિત રાજા પણ આ વાત પોતાના મનમાં સમજી ગયા

ਰਾਨੀ ਸੁਰ ਪੁਰ ਗਈ ਭ੍ਰਾਤ ਕੋ ਸਾਥ ਲੈ ॥
raanee sur pur gee bhraat ko saath lai |

કે રાણી તેના ભાઈ સાથે સ્વર્ગમાં ગઈ છે.

ਹੋ ਮੂਰਖ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਸਕਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥੧੨॥
ho moorakh bhed abhed na sakaa bichaar kai |12|

(કોઈ) મૂર્ખ ભેદ અભેદ વિશે વિચારી શકતું નથી. 12.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮਿਲਿ ਸਭਹਿਨ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥
mil sabhahin ih bhaat uchaaree |

બધાએ મળીને આમ કહ્યું,

ਗਈ ਸੁਰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਰਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥
gee surag nrip naar tumaaree |

ઓ રાજન! તમારી પત્ની સ્વર્ગમાં ગઈ છે.

ਤੁਮ ਚਿੰਤਾ ਚਿਤ ਮੈ ਨਹਿ ਕਰੋ ॥
tum chintaa chit mai neh karo |

મનમાં ચિંતા ન કરો.

ਸੁੰਦਰ ਸੁਘਰ ਅਵਰ ਤ੍ਰਿਯ ਬਰੋ ॥੧੩॥
sundar sughar avar triy baro |13|

બીજી સુંદર સુંદર સ્ત્રી સાથે લગ્ન કરો. 13.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਇਕਹਤਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੧॥੬੭੩੧॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau ikahatar charitr samaapatam sat subham sat |371|6731|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 371મા ચરિત્રનું અહીં સમાપન છે, બધું જ શુભ છે.371.6731. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਅਵਰ ਪ੍ਰਸੰਗਾ ॥
sun raajaa ik avar prasangaa |

ઓ રાજન! અન્ય સંદર્ભ (પાત્ર) સાંભળો.

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਕਿਯਾ ਨਾਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੰਗਾ ॥
jih bidh kiyaa naar nrip sangaa |

જેમ એક સ્ત્રીએ રાજા સાથે કર્યું.

ਜਲਜ ਸੈਨ ਇਕ ਭੂਮ ਭਨਿਜੈ ॥
jalaj sain ik bhoom bhanijai |

જલજ સેન નામનો રાજા સાંભળતો હતો.

ਸੁਛਬਿ ਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਕਹਿਜੈ ॥੧॥
suchhab matee tih naar kahijai |1|

તેની રાણીનું નામ સુચબી મતી હતું. 1.

ਸੁਛਬਿਵਤੀ ਤਿਹ ਨਗਰ ਕਹੀਜਤ ॥
suchhabivatee tih nagar kaheejat |

તેમના નગરનું નામ સુચબિવતી હતું.

ਅਮਰ ਪੁਰੀ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦੀਜਤ ॥
amar puree pattatar tih deejat |

તેમની સરખામણી અમર પુરી સાથે કરવામાં આવી હતી.

ਰਾਜਾ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯ ਹੁਤੀ ਨ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
raajaa ko triy hutee na payaaree |

રાજાને રાણી સાથે પ્રેમ નહોતો.

ਯਾ ਤੇ ਰਾਨੀ ਰਹਤ ਦੁਖਾਰੀ ॥੨॥
yaa te raanee rahat dukhaaree |2|

જેના કારણે રાની ઉદાસ રહેતી હતી. 2.

ਰਾਨੀ ਰੂਪ ਬੈਦ ਕੋ ਠਾਨਿ ॥
raanee roop baid ko tthaan |

રાણી વેદનું રૂપ લઈને

ਰਾਜਾ ਕੇ ਘਰ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨ ॥
raajaa ke ghar kiyaa payaan |

તે રાજાના ઘરે ગયો. (જતાં) કહ્યું,

ਕਹਾ ਅਸਾਧ ਭਯਾ ਹੈ ਤੋਹਿ ॥
kahaa asaadh bhayaa hai tohi |

તમને અષાઢ (રોગ) થયો છે.

ਬੋਲਿ ਚਕਿਤਸਾ ਕੀਜੈ ਮੋਹਿ ॥੩॥
bol chakitasaa keejai mohi |3|

મને કૉલ કરો અને (તમારી) સારવાર લો. 3.

ਧਾਵਤ ਤੁਮੈ ਪਸੀਨੋ ਆਵਤ ॥
dhaavat tumai paseeno aavat |

તમને ઝડપથી ચાલવાથી પરસેવો થાય છે

ਰਵਿ ਦੇਖਤ ਦ੍ਰਿਗ ਧੁੰਧ ਜਨਾਵਤ ॥
rav dekhat drig dhundh janaavat |

અને સૂર્ય તરફ જોતાં આંખો ઝાંખી પડે છે.

ਰਾਜਾ ਬਾਤ ਸਤ੍ਯ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥
raajaa baat satay kar maanee |

રાજાએ તેમની વાત સાચી માની લીધી

ਮੂੜ ਭੇਦ ਕੀ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨ ਜਾਨੀ ॥੪॥
moorr bhed kee kriyaa na jaanee |4|

અને મૂર્ખ છૂટાછેડાની ક્રિયાને સમજી શક્યો નહીં. 4.

ਮੂਰਖ ਭੂਪ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥
moorakh bhoop bhed neh paayo |

મૂર્ખ રાજાને રહસ્ય સમજાયું નહીં.

ਤ੍ਰਿਯ ਤੇ ਬੋਲਿ ਉਪਾਇ ਕਰਾਯੋ ॥
triy te bol upaae karaayo |

(તે એક ચિકિત્સક બન્યો) મહિલાને બોલાવીને તેની સારવાર કરી.

ਤਿਨ ਬਿਖ ਡਾਰਿ ਔਖਧੀ ਬੀਚਾ ॥
tin bikh ddaar aauakhadhee beechaa |

તેણે (સ્ત્રી) દવામાં ઝેર નાખ્યું

ਛਿਨ ਮਹਿ ਕਰੀ ਭੂਪ ਕੀ ਮੀਚਾ ॥੫॥
chhin meh karee bhoop kee meechaa |5|

અને રાજાને આંખના પલકારામાં મારી નાખ્યો. 5.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਬਹਤਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੨॥੬੭੩੬॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau bahatar charitr samaapatam sat subham sat |372|6736|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 372મા ચરિત્રનું સમાપન છે, બધા જ શુભ છે.372.6736. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸਹਿਰ ਦੌਲਤਾਬਾਦ ਬਸਤ ਜਹ ॥
sahir daualataabaad basat jah |

જ્યાં દૌલતાબાદ શહેર રહે છે,

ਬਿਕਟ ਸਿੰਘ ਇਕ ਭੂਪ ਹੁਤੋ ਤਹ ॥
bikatt singh ik bhoop huto tah |

બિકટ સિંહ નામનો એક રાજા હતો.

ਭਾਨ ਮੰਜਰੀ ਤਾ ਕੀ ਦਾਰਾ ॥
bhaan manjaree taa kee daaraa |

ભાણ મંજરી તેની પત્ની હતી.

ਜਿਹ ਸਮ ਕਰੀ ਨ ਪੁਨਿ ਕਰਤਾਰਾ ॥੧॥
jih sam karee na pun karataaraa |1|

જેના જેવું ભગવાને ફરીથી બનાવ્યું નથી. 1.

ਭੀਮ ਸੈਨ ਇਕ ਤਹ ਥੋ ਸਾਹਾ ॥
bheem sain ik tah tho saahaa |

ભીમ સેન નામનો રાજા હતો.

ਪ੍ਰਗਟ ਭਯੋ ਜਨੁ ਦੂਸਰ ਮਾਹਾ ॥
pragatt bhayo jan doosar maahaa |

જાણે બીજા ચંદ્રનો જન્મ થયો હોય.

ਸ੍ਰੀ ਅਫਤਾਬ ਦੇਇ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥
sree afataab dee tih naaree |

તેમની પત્નીનું નામ આફતાબ દેઈ હતું.

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰੀ ॥੨॥
kanak avatt saache jan dtaaree |2|

(એવું દેખાતું હતું) જાણે સોનું ઓગળીને બીબામાં રૂપાંતરિત થઈ ગયું હોય. 2.

ਤਿਨ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥
tin man mai ih baat bakhaanee |

તેણે (સ્ત્રી) મનમાં વિચાર્યું

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਕੈ ਹੂਜਿਯੈ ਭਵਾਨੀ ॥
kih bidh kai hoojiyai bhavaanee |

કેવી રીતે (હું પોતે) ભવાની બની શકું?

ਸੋਇ ਰਹੀ ਸਭ ਜਗਹਿ ਦਿਖਾਇ ॥
soe rahee sabh jageh dikhaae |

જ્યારે બીજા બધા જાગતા હતા, ત્યારે તે ઊંઘી રહી હતી.

ਚਮਕਿ ਉਠੀ ਸੁਪਨੇ ਕਹ ਪਾਇ ॥੩॥
chamak utthee supane kah paae |3|

(પરંતુ તરત) જાગી ગયો અને ઊભો થયો, (જાણે) સ્વપ્ન જોયું હોય. 3.

ਕਹਾ ਦਰਸ ਮੁਹਿ ਦਿਯਾ ਭਵਾਨੀ ॥
kahaa daras muhi diyaa bhavaanee |

(તેણે) કહ્યું કે ભવાનીએ મને દર્શન આપ્યા છે

ਸਭਹਿਨ ਸੌ ਭਾਖੀ ਇਮਿ ਬਾਨੀ ॥
sabhahin sau bhaakhee im baanee |

આ રીતે બધાને કહ્યું.

ਜਿਹ ਬਰਦਾਨ ਦੇਉ ਤਿਹ ਹੋਈ ॥
jih baradaan deo tih hoee |

(હવે) જે વરદાન (હું) આપશે તે જ હશે

ਯਾ ਮਹਿ ਪਰੈ ਫੇਰਿ ਨਹਿ ਕੋਈ ॥੪॥
yaa meh parai fer neh koee |4|

અને તેમાં કોઈ વિનિમય થશે નહીં. 4.

ਲੋਗ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਕਰਿ ਪਗ ਲਾਗੇ ॥
log bachan sun kar pag laage |

(તેની) વાત સાંભળીને લોકો તેમના પગ પર પડ્યા

ਬਰੁ ਮਾਗਨ ਤਾ ਤੇ ਅਨੁਰਾਗੇ ॥
bar maagan taa te anuraage |

અને પ્રેમથી આશીર્વાદ માંગવા લાગ્યા.

ਹ੍ਵੈ ਬੈਠੀ ਸਭਹਿਨ ਕੀ ਮਾਈ ॥
hvai baitthee sabhahin kee maaee |

તે બધાની 'માઈ' (માતા દેવી) બની.