શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 901


ਦਿਨ ਲੋਗਨ ਦੇਖਤ ਗਯੋ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨਤ ਕੋਇ ॥੭॥
din logan dekhat gayo bhed na jaanat koe |7|

લોકો જોતા રહ્યા પણ સમજી શક્યા નહિ.(7)

ਤਬ ਰਾਨੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਿਯੈ ਬਚਨ ਰਸਾਲ ॥
tab raanee aaise kahiyo suniyai bachan rasaal |

ત્યારે રાણીએ (રાજાને) કહ્યું, 'કૃપા કરીને મારી વાત સાંભળો.

ਬਹਤ ਜਾਤ ਤਰਬੂਜ ਜੋ ਮੋਹਿ ਮਿਲੈ ਦਰਹਾਲ ॥੮॥
bahat jaat tarabooj jo mohi milai darahaal |8|

'તરબૂચ, જે તરતું છે, તે મને જરૂરી છે.'(8)

ਬਚਨੁ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਤਬੈ ਪਠਏ ਮਨੁਖ ਅਨੇਕ ॥
bachan sunat raajaa tabai patthe manukh anek |

રાજાએ (તેની વિનંતીને માન્ય રાખીને) થોડા માણસોને મોકલ્યા.

ਜਾਤ ਬਹੇ ਤਰਬੂਜ ਕੌ ਪਹੁਚਤ ਭਯੋ ਨ ਏਕ ॥੯॥
jaat bahe tarabooj kau pahuchat bhayo na ek |9|

તેઓ બધા ઝડપથી દોડ્યા પણ તરબૂચને પકડી શક્યા નહીં.(9)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਤਬ ਰਾਨੀ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
tab raanee yau bachan uchaare |

ત્યારે રાણી આ રીતે બોલી

ਸੁਨਹੁ ਨਾਥ ਬਡਭਾਗ ਹਮਾਰੇ ॥
sunahu naath baddabhaag hamaare |

પછી રાની બોલી, 'મારા ધણી સાંભળો, અમે બહુ નસીબદાર છીએ.

ਬੂਡਿ ਕੋਊ ਜਾ ਕੇ ਹਿਤ ਮਰੈ ॥
boodd koaoo jaa ke hit marai |

કારણ કે જો કોઈ ડૂબી જાય,

ਮੋਰ ਮੂੰਡ ਅਪਜਸ ਬਹੁ ਧਰੈ ॥੧੦॥
mor moondd apajas bahu dharai |10|

'કોઈએ આ માટે પોતાનો જીવ ન આપવો જોઈએ, નહીં તો મારી ચેતનામાં શ્રાપ રહેશે.' (10)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਰਾਨੀ ਹਿਤ ਹਿਦਵਾਨ ਕੇ ਮਨੁਖ ਬੁਰਾਯੋ ਏਕ ॥
raanee hit hidavaan ke manukh buraayo ek |

રાનીએ એક વ્યક્તિને તરબૂચ (બચાવ)ના સંબંધમાં સોંપ્યો હતો, (જેણે મધ્યસ્થી કરી હતી,)

ਯਹ ਅਪਜਸ ਨ ਕਬਹੁ ਮਿਟੈ ਭਾਖਹਿ ਲੋਗ ਅਨੇਕ ॥੧੧॥
yah apajas na kabahu mittai bhaakheh log anek |11|

'દરેક શરીર વ્યક્ત કરી રહ્યું હતું કે જો આવું થાય (તે માણસની હત્યા થઈ જાય), તો આ ડાઘ ક્યારેય યાદ રહેશે.'(11)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਆਪਹਿ ਦੈ ਤਰਬੂਜ ਤਰਾਯੋ ॥
aapeh dai tarabooj taraayo |

તેણીએ, પોતે, તરબૂચ તરતા મૂક્યા હતા, પોતે, રાજાને ગુસ્સે કર્યા હતા,

ਆਪਹਿ ਆਇ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਰਿਸਵਾਯੋ ॥
aapeh aae nripeh risavaayo |

અને, પોતે, તેણીએ વિવિધ લોકોને બોલાવ્યા.

ਆਪਹਿ ਹੋਰਿ ਮਨੁਛਨ ਲੀਨਾ ॥
aapeh hor manuchhan leenaa |

તેણે માણસોને જાતે જ ચલાવ્યા.

ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਚੀਨਾ ॥੧੨॥
triyaa charitr na kinahoon cheenaa |12|

સ્ત્રીના ચરિત્રને કોઈ સમજી શકતું નથી.(12)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਤਤਹਰੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭੭॥੧੩੨੨॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade satataharo charitr samaapatam sat subham sat |77|1322|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્રના સંવાદની સિત્તેરમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (77)(1320)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਏਕ ਤਖਾਨ ਉਜੈਨ ਮੈ ਬਿਬਿਚਾਰਨਿ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ॥
ek takhaan ujain mai bibichaaran tih naar |

ઉજૈનમાં એક સુથાર રહેતો હતો, જેની પત્નીએ અધમ ચિતાર કરાવ્યો હતો.

ਤਾ ਸੋ ਕਰਿਯੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਸੋ ਤੁਹਿ ਕਹੌ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧॥
taa so kariyo charitr tin so tuhi kahau sudhaar |1|

હવે હું તમને તે થોડા સુધારા સાથે જણાવવા જઈ રહ્યો છું.(1)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸੁਮਤਿ ਬਾਢਿਯਹਿ ਤਬੈ ਉਚਾਰੋ ॥
sumat baadtiyeh tabai uchaaro |

સુમતિ નામના સુથારે તેને કહ્યું,

ਸੁਨੁ ਗੀਗੋ ਤੈ ਬਚਨ ਹਮਾਰੋ ॥
sun geego tai bachan hamaaro |

સુમત નામના સુથારે એક દિવસ પૂછ્યું, 'ગીગો (પત્ની), મારે શું કહેવું છે તે સાંભળ.

ਹੌ ਅਬ ਹੀ ਪਰਦੇਸ ਸਿਧੈਹੌਂ ॥
hau ab hee parades sidhaihauan |

હું હવે વિદેશ જાઉં છું.

ਖਾਟਿ ਕਮਾਇ ਤੁਮੈ ਧਨੁ ਲਯੈਹੌਂ ॥੨॥
khaatt kamaae tumai dhan layaihauan |2|

હું વિદેશ જાઉં છું અને ઘણા પૈસા કમાઈને પાછો આવીશ.'(2)

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਪਰਦੇਸ ਸਿਧਾਰੋ ॥
yau keh kai parades sidhaaro |

આટલું કહી તે વિદેશ ચાલ્યો ગયો.

ਖਾਟ ਤਰੇ ਛਪਿ ਰਹਿਯੋ ਬਿਚਾਰੋ ॥
khaatt tare chhap rahiyo bichaaro |

આમ કહીને, સંભવતઃ તે વિદેશ ગયો હતો, પરંતુ, હકીકતમાં, તેણે પોતાની જાતને પલંગની નીચે છુપાવી દીધી હતી.

ਤਬ ਬਾਢਿਨ ਇਕ ਜਾਰ ਬੁਲਾਯੋ ॥
tab baadtin ik jaar bulaayo |

પછી સુથારે મિત્રને બોલાવ્યો

ਕਾਮਕੇਲ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਮਾਯੋ ॥੩॥
kaamakel tih saath kamaayo |3|

પછી લેડી-કાર્પેન્ટરે તેના પ્રેમીને બોલાવ્યા અને તેની સાથે પ્રેમ કરવા માટે આનંદ કર્યો.(3)

ਕਾਮਕੇਲ ਤਾ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥
kaamakel taa sau triy maanayo |

(તે) સ્ત્રીએ તેની સાથે સંભોગ કર્યો હતો,

ਖਾਟ ਤਰੇ ਨਿਜੁ ਪਤਿਹਿ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ॥
khaatt tare nij patihi pachhaanayo |

સેક્સ-પ્લે કરતી વખતે, તેણીએ તેના પતિને પલંગની નીચે પડેલો શોધી કાઢ્યો.

ਸਭ ਅੰਗਨ ਬਿਹਬਲ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
sabh angan bihabal hvai gee |

તેના તમામ અંગો લકવાગ્રસ્ત હતા

ਚਿਤ ਕੇ ਬਿਖੈ ਦੁਖਿਤ ਅਤਿ ਭਈ ॥੪॥
chit ke bikhai dukhit at bhee |4|

તેણીનું આખું શરીર દુખવા લાગ્યું અને હૃદયમાં ખૂબ પસ્તાવો થયો.(4)

ਤਬ ਤਾ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
tab taa sau triy bachan uchaare |

તેથી સ્ત્રીએ તેના પ્રેમીને કહ્યું,

ਮੁਹਿ ਕਾ ਕਰਤ ਦਈ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥
muhi kaa karat dee ke maare |

પછી સ્ત્રીએ તેના પ્રેમીને કહ્યું, 'હે ભગવાન તમે શું કરો છો?

ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ ਮੇਰੇ ਘਰ ਨਾਹੀ ॥
praan naath mere ghar naahee |

મારો પ્રાણનાથ ઘરે નથી

ਹੌ ਜਿਹ ਬਸਤ ਬਾਹ ਕੀ ਛਾਹੀ ॥੫॥
hau jih basat baah kee chhaahee |5|

'મારા ધણી ઘરે નથી; તેના રક્ષણ હેઠળ જ હું જીવી શકું છું.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਨਿਤਿ ਅੰਸੂਆ ਆਖਿਨ ਭਰੌਂ ਰਹੋਂ ਮਲੀਨੇ ਭੇਸ ॥
nit ansooaa aakhin bharauan rahon maleene bhes |

'મારી આંખોમાં આંસુ સાથે, હું હંમેશા મેનિયલ ડ્રેસમાં રહું છું.

ਪੌਰ ਲਗੇ ਬਿਹਰੌ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ ਪਰਦੇਸ ॥੬॥
pauar lage biharau naheen praan naath parades |6|

મારા માસ્ટર વિદેશ ગયા છે, હું ક્યારેય ઘરની બહાર એક પગલું ભરતો નથી.(6)

ਲਗਤ ਬੀਰਿਯਾ ਬਾਨ ਸੀ ਬਿਖੁ ਸੋ ਲਗਤ ਅਨਾਜ ॥
lagat beeriyaa baan see bikh so lagat anaaj |

'ભમરો-પાંદડા અને પક્ષી (સિગારેટ) મને તીરની જેમ અથડાવે છે અને ખોરાક

ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ ਪਰਦੇਸ ਗੇ ਤਾ ਬਿਨ ਕਛੂ ਨ ਸਾਜ ॥੭॥
praan naath parades ge taa bin kachhoo na saaj |7|

જ્યારે પતિ વિદેશમાં હોય છે, ત્યારે મને કંઈ જ પસંદ પડતું નથી.(7)

ਬਾਢੀ ਐਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਮਨ ਮੈ ਭਯੋ ਖੁਸਾਲ ॥
baadtee aaise bachan sun man mai bhayo khusaal |

આવા વખાણ સાંભળીને તે (પતિ) બહુ પ્રસન્ન થયા,

ਜਾਰ ਸਹਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਖਾਟ ਲੈ ਨਾਚਿ ਉਠਿਯੋ ਤਤਕਾਲ ॥੮॥
jaar sahit triy khaatt lai naach utthiyo tatakaal |8|

અને પલંગને માથા પર લઈને તેણે નાચવાનું શરૂ કર્યું.(8)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਠਹਤਰੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭੮॥੧੩੩੦॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade atthahataro charitr samaapatam sat subham sat |78|1330|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની સિત્તેરમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (78)(1328)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા