श्री दसाम ग्रंथ

पान - 181


ਚੜੇ ਤੇਜ ਮਾਣੰ ॥
चड़े तेज माणं ॥

परम तेजस्वी शिव आपल्या हातात शक्ती (त्याची शक्ती) धारण करून,

ਗਣੰ ਗਾੜ ਗਾਜੇ ॥
गणं गाड़ गाजे ॥

(रणांगणात) गारांचा गडगडाट होत होता

ਰਣੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਜੇ ॥੨੮॥
रणं रुद्र राजे ॥२८॥

भयंकरपणे गडगडत आहे, युद्धात गढून गेलेला आहे, आणि प्रभावी दिसत आहे.28.

ਭਭੰਕੰਤ ਘਾਯੰ ॥
भभंकंत घायं ॥

(त्यांच्या) जखमांमधून रक्त वाहत होते

ਲਰੇ ਚਉਪ ਚਾਯੰ ॥
लरे चउप चायं ॥

जखमांमधून रक्त वाहत आहे आणि सर्व लढवय्ये उत्साहाने लढत आहेत.

ਡਕੀ ਡਾਕਣੀਯੰ ॥
डकी डाकणीयं ॥

पोस्टमन ढेकर देत होते (रक्त पीत).

ਰੜੈ ਕਾਕਣੀਯੰ ॥੨੯॥
रड़ै काकणीयं ॥२९॥

पिशाच प्रसन्न होऊन घोडे वगैरे धुळीत लोळत आहेत.२९.

ਭਯੰ ਰੋਸ ਰੁਦ੍ਰੰ ॥
भयं रोस रुद्रं ॥

रुद्रला राग आला आणि

ਹਣੈ ਦੈਤ ਛੁਦ੍ਰੰ ॥
हणै दैत छुद्रं ॥

रुद्राने प्रचंड क्रोधाने राक्षसांचा नाश केला.

ਕਟੇ ਅਧੁ ਅਧੰ ॥
कटे अधु अधं ॥

(ते रुद्राने अर्धे कापले होते).

ਭਈ ਸੈਣ ਬਧੰ ॥੩੦॥
भई सैण बधं ॥३०॥

आणि त्यांच्या शरीराचे तुकडे केले आणि सैन्याला ठार केले.30.

ਰਿਸਿਯੋ ਸੂਲ ਪਾਣੰ ॥
रिसियो सूल पाणं ॥

शिवाला खूप राग आला

ਹਣੈ ਦੈਤ ਭਾਣੰ ॥
हणै दैत भाणं ॥

त्रिशूळ धारण करणारा शिव अत्यंत क्रोधित आहे आणि त्याने राक्षसांचा नाश केला आहे.

ਸਰੰ ਓਘ ਛੁਟੇ ॥
सरं ओघ छुटे ॥

(अशा प्रकारे) बाण सोडले गेले

ਘਣੰ ਜੇਮ ਟੁਟੇ ॥੩੧॥
घणं जेम टुटे ॥३१॥

पाऊस पडणाऱ्या ढगांप्रमाणे बाणांचा वर्षाव होत आहे.31.

ਰਣੰ ਰੁਦ੍ਰ ਗਜੇ ॥
रणं रुद्र गजे ॥

(जेव्हा) रुद्राने अरण्यात गर्जना केली

ਤਬੈ ਦੈਤ ਭਜੇ ॥
तबै दैत भजे ॥

रणांगणात रुद्राचा गडगडाट झाला तेव्हा सर्व राक्षस पळून गेले.

ਤਜੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸਰਬੰ ॥
तजै ससत्र सरबं ॥

सर्व (दिग्गजांनी) आपले कवच सोडले

ਮਿਟਿਓ ਦੇਹ ਗਰਬੰ ॥੩੨॥
मिटिओ देह गरबं ॥३२॥

त्या सर्वांनी शस्त्रे सोडली आणि सर्वांच्या अभिमानाचा भंग झाला.32.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਧਾਯੋ ਤਬੈ ਅੰਧਕ ਬਲਵਾਨਾ ॥
धायो तबै अंधक बलवाना ॥

मग नाना प्रकारचे महाकाय सैन्य बरोबर घेऊन

ਸੰਗ ਲੈ ਸੈਨ ਦਾਨਵੀ ਨਾਨਾ ॥
संग लै सैन दानवी नाना ॥

त्या वेळी पराक्रमी अंधकासुर राक्षसांच्या सैन्यासह किल्ल्याकडे निघाला.

ਅਮਿਤ ਬਾਣ ਨੰਦੀ ਕਹੁ ਮਾਰੇ ॥
अमित बाण नंदी कहु मारे ॥

(त्याने) शिवाचा स्वार असलेल्या बैल नंदीवर असंख्य बाण सोडले

ਬੇਧਿ ਅੰਗ ਕਹ ਪਾਰ ਪਧਾਰੇ ॥੩੩॥
बेधि अंग कह पार पधारे ॥३३॥

त्याने नंदीवर अनेक बाण सोडले, जे त्याच्या अंगात घुसले.33.

ਜਬ ਹੀ ਬਾਣ ਲਗੇ ਬਾਹਣ ਤਨਿ ॥
जब ही बाण लगे बाहण तनि ॥

जेव्हा नंदीने बैलाच्या शरीराला बाणांनी भोसकले.

ਰੋਸ ਜਗਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਸਿਵ ਕੇ ਮਨਿ ॥
रोस जगियो तब ही सिव के मनि ॥

जेव्हा शिवाने आपल्या वाहनावर बाणांचा मारा होताना पाहिला तेव्हा तो प्रचंड क्रोधित झाला.

ਅਧਿਕ ਰੋਸ ਕਰਿ ਬਿਸਖ ਚਲਾਏ ॥
अधिक रोस करि बिसख चलाए ॥

(त्याला) खूप राग आला आणि त्याने बाण सोडले

ਭੂਮਿ ਅਕਾਸਿ ਛਿਨਕ ਮਹਿ ਛਾਏ ॥੩੪॥
भूमि अकासि छिनक महि छाए ॥३४॥

प्रचंड संतापाने, त्याने त्याचे विषारी बाण सोडले, जे एका क्षणात पृथ्वी आणि आकाशात पसरले.34.

ਬਾਣਾਵਲੀ ਰੁਦ੍ਰ ਜਬ ਸਾਜੀ ॥
बाणावली रुद्र जब साजी ॥

जेव्हा शिवाने बाण सोडले,

ਤਬ ਹੀ ਸੈਣ ਦਾਨਵੀ ਭਾਜੀ ॥
तब ही सैण दानवी भाजी ॥

रुद्राने बाण सोडले तेव्हा राक्षसांचे सैन्य तेथून निघून गेले.

ਤਬ ਅੰਧਕ ਸਿਵ ਸਾਮੁਹੁ ਧਾਯੋ ॥
तब अंधक सिव सामुहु धायो ॥

तेव्हा आंधळा राक्षस शिवासमोर आला

ਦੁੰਦ ਜੁਧੁ ਰਣ ਮਧਿ ਮਚਾਯੋ ॥੩੫॥
दुंद जुधु रण मधि मचायो ॥३५॥

मग अंधकासुर शिवासमोर आला, एक भयानक युद्ध निश्चित झाले.35.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

एआरआयएल

ਬੀਸ ਬਾਣ ਤਿਨ ਸਿਵਹਿ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ਕੋਪ ਕਰਿ ॥
बीस बाण तिन सिवहि प्रहारे कोप करि ॥

त्याला राग आला आणि त्याने शिवावर 20 बाण सोडले.

ਲਗੇ ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਗਾਤ ਗਏ ਓਹ ਘਾਨਿ ਕਰ ॥
लगे रुद्र के गात गए ओह घानि कर ॥

अत्यंत क्रोधित झालेल्या राक्षसांनी शिवावर वीस बाण सोडले, जे शिवाच्या शरीरावर आदळले आणि ते जखमी झाले.

ਗਹਿ ਪਿਨਾਕ ਕਹ ਪਾਣਿ ਪਿਨਾਕੀ ਧਾਇਓ ॥
गहि पिनाक कह पाणि पिनाकी धाइओ ॥

(दुसरीकडे जा) पिनाक धनुष हातात घेऊन (लगेच) शिव धावला.

ਹੋ ਤੁਮੁਲ ਜੁਧੁ ਦੁਹੂੰਅਨ ਰਣ ਮਧਿ ਮਚਾਇਓ ॥੩੬॥
हो तुमुल जुधु दुहूंअन रण मधि मचाइओ ॥३६॥

शिवही धनुष्य हातात धरून पुढे धावला आणि त्यांच्यात भयंकर युद्ध सुरू झाले.36.

ਤਾੜਿ ਸਤ੍ਰੁ ਕਹ ਬਹੁਰਿ ਪਿਨਾਕੀ ਕੋਪੁ ਹੁਐ ॥
ताड़ि सत्रु कह बहुरि पिनाकी कोपु हुऐ ॥

शिव रागावले आणि त्यांनी शत्रूला फटकारले

ਹਣੈ ਦੁਸਟ ਕਹੁ ਬਾਣ ਨਿਖੰਗ ਤੇ ਕਾਢ ਦੁਐ ॥
हणै दुसट कहु बाण निखंग ते काढ दुऐ ॥

तेव्हा शिवाने आपल्या तृष्णेतून बाण काढले आणि त्या जुलमी शासकावर निशाणा साधून अत्यंत क्रोधाने त्यांना सोडले.

ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮਿ ਭੀਤਰਿ ਸਿਰਿ ਸਤ੍ਰੁ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
गिरियो भूमि भीतरि सिरि सत्रु प्रहारियो ॥

शत्रूच्या डोक्यावर बाण लागले आणि तो पृथ्वीवर पडला

ਹੋ ਜਨਕੁ ਗਾਜ ਕਰਿ ਕੋਪ ਬੁਰਜ ਕਹੁ ਮਾਰਿਯੋ ॥੩੭॥
हो जनकु गाज करि कोप बुरज कहु मारियो ॥३७॥

विजेचा कडकडाट होऊन तो जमिनीवर पडलेल्या स्तंभासारखा पडला.37.

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
तोटक छंद ॥

तोटक श्लोक

ਘਟਿ ਏਕ ਬਿਖੈ ਰਿਪੁ ਚੇਤ ਭਯੋ ॥
घटि एक बिखै रिपु चेत भयो ॥

आंधळा राक्षस क्षणार्धात शुद्धीवर आला

ਧਨੁ ਬਾਣ ਬਲੀ ਪੁਨਿ ਪਾਣਿ ਲਯੋ ॥
धनु बाण बली पुनि पाणि लयो ॥

एका घारीनंतर (सुमारे 24 मिनिटे), शत्रू (अंधकासुर) पुन्हा शुद्धीवर आला आणि त्या पराक्रमी योद्ध्याने पुन्हा धनुष्य आणि बाण हातात घेतले.

ਕਰਿ ਕੋਪ ਕਵੰਡ ਕਰੇ ਕਰਖ੍ਰਯੰ ॥
करि कोप कवंड करे करख्रयं ॥

रागावून (त्याने) हाताने धनुष्य काढले

ਸਰ ਧਾਰ ਬਲੀ ਘਨ ਜਿਯੋ ਬਰਖ੍ਰਯੋ ॥੩੮॥
सर धार बली घन जियो बरख्रयो ॥३८॥

मोठ्या रागात धनुष्य त्याच्या हातात ओढले गेले आणि पावसासारखा बाणांचा वर्षाव झाला.38.

ਕਰਿ ਕੋਪ ਬਲੀ ਬਰਖ੍ਰਯੋ ਬਿਸਖੰ ॥
करि कोप बली बरख्रयो बिसखं ॥

संतप्त होऊन पराक्रमी राक्षसाने बाण सोडण्यास सुरुवात केली.

ਇਹ ਓਰ ਲਗੈ ਨਿਸਰੇ ਦੁਸਰੰ ॥
इह ओर लगै निसरे दुसरं ॥

प्रचंड संतापाने, त्या पराक्रमी योद्ध्याने आपले विशिष्ट शक्तिशाली बाण सोडण्यास आणि वर्षाव करण्यास सुरुवात केली, जे एका बाजूने मारले गेले, ते दुसऱ्या बाजूने बाहेर आले.