श्री दसाम ग्रंथ

पान - 70


ਘਨਿਯੋ ਕਾਲ ਕੈ ਕੈ ॥
घनियो काल कै कै ॥

अनेकांचे (मृत्यू) कारण करून,

ਚਲੈ ਜਸ ਲੈ ਕੈ ॥੬੧॥
चलै जस लै कै ॥६१॥

अनेकांचा नाश करून आणि मान्यता मिळवून तो निघून गेला.61.

ਬਜੇ ਸੰਖ ਨਾਦੰ ॥
बजे संख नादं ॥

संख आणि ढोणे खेळले जातात

ਸੁਰੰ ਨਿਰਬਿਖਾਦੰ ॥
सुरं निरबिखादं ॥

शंख आणि कर्णे वाजतात आणि त्यांचा आवाज सतत ऐकू येतो.

ਬਜੇ ਡੌਰ ਡਢੰ ॥
बजे डौर डढं ॥

ढोल-ताशांचा आवाज.

ਹਠੇ ਸਸਤ੍ਰ ਕਢੰ ॥੬੨॥
हठे ससत्र कढं ॥६२॥

टॅबर्स आणि ड्रम्स वाजतात आणि योद्धे त्यांची शस्त्रे बाहेर काढत आहेत.62.

ਪਰੀ ਭੀਰ ਭਾਰੀ ॥
परी भीर भारी ॥

खूप गर्दी असते.

ਜੁਝੈ ਛਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥
जुझै छत्र धारी ॥

गर्दी आहे आणि राजे हुतात्मा झाले आहेत.

ਮੁਖੰ ਮੁਛ ਬੰਕੰ ॥
मुखं मुछ बंकं ॥

चेहऱ्यावर सुंदर मिशा

ਮੰਡੇ ਬੀਰ ਹੰਕੰ ॥੬੩॥
मंडे बीर हंकं ॥६३॥

ज्या वीरांच्या चेहऱ्यावर विलक्षण फुंकर आहेत, ते खूप मोठ्याने ओरडत आहेत.63.

ਮੁਖੰ ਮਾਰਿ ਬੋਲੈ ॥
मुखं मारि बोलै ॥

ते खूप बोलतात.

ਰਣੰ ਭੂਮਿ ਡੋਲੈ ॥
रणं भूमि डोलै ॥

त्यांच्या तोंडून ते ��मारून ओरडत आहेत. ठार मार, आणि तो रणांगणात फिरतो.

ਹਥਿਯਾਰੰ ਸੰਭਾਰੈ ॥
हथियारं संभारै ॥

शस्त्रे हाताळून

ਉਭੈ ਬਾਜ ਡਾਰੈ ॥੬੪॥
उभै बाज डारै ॥६४॥

ते शस्त्रे धरतात आणि दोन्ही बाजूंचे घोडे पळून जातात.64

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਰਣ ਜੁਝਤ ਕਿਰਪਾਲ ਕੈ ਨਾਚਤ ਭਯੋ ਗੁਪਾਲ ॥
रण जुझत किरपाल कै नाचत भयो गुपाल ॥

रणांगणात किरपाल मरण पावला तेव्हा गोपाळ आनंदित झाला.

ਸੈਨ ਸਬੈ ਸਿਰਦਾਰ ਦੈ ਭਾਜਤ ਭਈ ਬਿਹਾਲ ॥੬੫॥
सैन सबै सिरदार दै भाजत भई बिहाल ॥६५॥

त्यांचे नेते हुसेन आणि किरपाल मारले गेले तेव्हा सर्व सैन्य गोंधळात पळून गेले. ६५.

ਖਾਨ ਹੁਸੈਨ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਕੇ ਹਿੰਮਤ ਰਣਿ ਜੂਝੰਤ ॥
खान हुसैन क्रिपाल के हिंमत रणि जूझंत ॥

हुसेन आणि किरपाल यांच्या मृत्यूनंतर आणि हिम्मतच्या पतनानंतर

ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਜੋਧਾ ਸਬੈ ਜਿਮ ਦੇ ਮੁਕਟ ਮਹੰਤ ॥੬੬॥
भाजि चले जोधा सबै जिम दे मुकट महंत ॥६६॥

महंताला अधिकार देऊन लोक निघून जातात तसे सर्व योद्धे पळून गेले.66.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸਤ੍ਰ ਸਬੈ ਚੁਨਿ ਮਾਰੇ ॥
इह बिधि सत्र सबै चुनि मारे ॥

अशा प्रकारे (गोपाल चंद) सर्व शत्रूंचा वध केला

ਗਿਰੇ ਆਪਨੇ ਸੂਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥
गिरे आपने सूर संभारे ॥

अशा प्रकारे, सर्व शत्रूंना लक्ष्य करून मारले गेले. त्यानंतर त्यांनी त्यांच्या मृतांची काळजी घेतली.

ਤਹ ਘਾਇਲ ਹਿਮੰਤ ਕਹ ਲਹਾ ॥
तह घाइल हिमंत कह लहा ॥

तेथें घायाळ हिंमत पाहून

ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਗੋਪਾਲ ਸਿਉ ਕਹਾ ॥੬੭॥
राम सिंघ गोपाल सिउ कहा ॥६७॥

तेव्हा हिंमत जखमी अवस्थेत पडलेला पाहून रामसिंह गोपालला म्हणाला.६७.

ਜਿਨਿ ਹਿੰਮਤ ਅਸ ਕਲਹ ਬਢਾਯੋ ॥
जिनि हिंमत अस कलह बढायो ॥

ज्या धैर्याने अशा शत्रुत्वाला खतपाणी घातले होते,

ਘਾਇਲ ਆਜੁ ਹਾਥ ਵਹ ਆਯੋ ॥
घाइल आजु हाथ वह आयो ॥

सर्व भांडणाचे मूळ कारण असलेला तो हिम्मत आता हातातून घायाळ होऊन पडला आहे.

ਜਬ ਗੁਪਾਲ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਵਾ ॥
जब गुपाल ऐसे सुनि पावा ॥

जेव्हा गोपाल चंद यांनी हे ऐकले

ਮਾਰਿ ਦੀਯੋ ਜੀਅਤ ਨ ਉਠਾਵਾ ॥੬੮॥
मारि दीयो जीअत न उठावा ॥६८॥

हे शब्द ऐकताच गोपालने हिम्मतला मारले आणि त्याला जिवंत उठू दिले नाही. ६८.

ਜੀਤ ਭਈ ਰਨ ਭਯੋ ਉਜਾਰਾ ॥
जीत भई रन भयो उजारा ॥

(पहाडी राजे) विजयी झाले आणि मैदानी प्रदेश विखुरले गेले.

ਸਿਮ੍ਰਿਤ ਕਰਿ ਸਭ ਘਰੋ ਸਿਧਾਰਾ ॥
सिम्रित करि सभ घरो सिधारा ॥

विजय मिळाला आणि लढाई संपली. घरांची आठवण येत असताना सगळे तिकडे गेले.

ਰਾਖਿ ਲੀਯੋ ਹਮ ਕੋ ਜਗਰਾਈ ॥
राखि लीयो हम को जगराई ॥

देवाने आम्हाला वाचवले

ਲੋਹ ਘਟਾ ਅਨ ਤੇ ਬਰਸਾਈ ॥੬੯॥
लोह घटा अन ते बरसाई ॥६९॥

इतरत्र पाऊस पडणाऱ्या युद्धाच्या ढगापासून परमेश्वराने माझे रक्षण केले. ६९.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗੰਥੇ ਹੁਸੈਨ ਬਧਹ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਹਿੰਮਤ ਸੰਗਤੀਆ ਬਧ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਗਿਆਰਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੧॥ਅਫਜੂ॥੪੨੩॥
इति स्री बचित्र नाटक गंथे हुसैन बधह क्रिपाल हिंमत संगतीआ बध बरननं नाम गिआरमो धिआइ समापतम सतु सुभम सतु ॥११॥अफजू॥४२३॥

बचित्तर नाटकाच्या अकराव्या प्रकरणाचा शेवट हुसैनीच्या हत्येचे वर्णन आणि किरपाल, हिम्मत आणि संगतिया यांच्या हत्येचे वर्णन.11.423

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਜੁਧ ਭਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਅਪਾਰਾ ॥
जुध भयो इह भाति अपारा ॥

अशा प्रकारे मोठे युद्ध झाले

ਤੁਰਕਨ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ਸਿਰਦਾਰਾ ॥
तुरकन को मारियो सिरदारा ॥

अशा प्रकारे, तुर्कांचा नेता (मुहम्मदांचा) मारला गेला तेव्हा मोठी लढाई झाली.

ਰਿਸ ਤਨ ਖਾਨ ਦਿਲਾਵਰ ਤਏ ॥
रिस तन खान दिलावर तए ॥

(परिणामी) दिलावर खान रागाने लाल-पिवळा झाला

ਇਤੈ ਸਊਰ ਪਠਾਵਤ ਭਏ ॥੧॥
इतै सऊर पठावत भए ॥१॥

यावर दिलावर अतिशय संतप्त झाला आणि त्याने घोडेस्वारांची एक तुकडी इकडे पाठवली.

ਉਤੈ ਪਠਿਓ ਉਨਿ ਸਿੰਘ ਜੁਝਾਰਾ ॥
उतै पठिओ उनि सिंघ जुझारा ॥

तिथून (दुसऱ्या बाजूने) त्यांनी जुझारसिंगला पाठवले.

ਤਿਹ ਭਲਾਨ ਤੇ ਖੇਦਿ ਨਿਕਾਰਾ ॥
तिह भलान ते खेदि निकारा ॥

दुसऱ्या बाजूने, जुझार सिंगला पाठवण्यात आले, ज्याने शत्रूला भल्लानमधून ताबडतोब हुसकावून लावले.

ਇਤ ਗਜ ਸਿੰਘ ਪੰਮਾ ਦਲ ਜੋਰਾ ॥
इत गज सिंघ पंमा दल जोरा ॥

येथून गजसिंग आणि पम्मा (परमानंद) यांनी सैन्य गोळा केले

ਧਾਇ ਪਰੇ ਤਿਨ ਉਪਰ ਭੋਰਾ ॥੨॥
धाइ परे तिन उपर भोरा ॥२॥

या बाजूने गजसिंग आणि पम्मा (परमानंद) यांनी आपले सैन्य एकत्र केले आणि पहाटेच त्यांच्यावर तुटून पडले.2.

ਉਤੈ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਭਯੋ ਆਡਾ ॥
उतै जुझार सिंघ भयो आडा ॥

तेथे जुझारसिंग (मैदानात) असेच राहिले

ਜਿਮ ਰਨ ਖੰਭ ਭੂਮਿ ਰਨਿ ਗਾਡਾ ॥
जिम रन खंभ भूमि रनि गाडा ॥

दुसऱ्या बाजूला जुझारसिंह रणांगणात लावलेल्या ध्वजस्तंभासारखा खंबीरपणे उभा होता.

ਗਾਡਾ ਚਲੈ ਨ ਹਾਡਾ ਚਲਿ ਹੈ ॥
गाडा चलै न हाडा चलि है ॥

तुटलेला (ध्वज) हलेल, पण प्रेत (युद्धभूमीवरून जातीचे राजपूत) हलणार नाही.

ਸਾਮੁਹਿ ਸੇਲ ਸਮਰ ਮੋ ਝਲਿ ਹੈ ॥੩॥
सामुहि सेल समर मो झलि है ॥३॥

फ्लॅगपोस्ट देखील सैल होऊ शकतो, परंतु शूर राजपूत डगमगला नाही, त्याने न डगमगता प्रहार स्वीकारला.3.

ਬਾਟਿ ਚੜੈ ਦਲ ਦੋਊ ਜੁਝਾਰਾ ॥
बाटि चड़ै दल दोऊ जुझारा ॥

योद्ध्यांचे दोन गट विभागले गेले आणि (एकमेकांवर) आले.

ਉਤੇ ਚੰਦੇਲ ਇਤੇ ਜਸਵਾਰਾ ॥
उते चंदेल इते जसवारा ॥

दोन्ही सैन्यांचे योद्धे तुकड्यांमध्ये फिरले, चंदेलचा राजा त्या बाजूला आणि जसवरचा राजा.