श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 1424


ਜ਼ਿਮੀ ਲਾਲ ਸ਼ੁਦ ਚੂੰ ਗੁਲੇ ਲਾਲਹ ਰੰਗ ॥੧੬੨॥
ज़िमी लाल शुद चूं गुले लालह रंग ॥१६२॥

पृथिवी च सर्वतः रक्तपुष्पवर्णा परिणता।(162)

ਹਹਾਹੂ ਦਰਾਮਦ ਚੁਪਹ ਨੰਦ ਰੂੰ ॥
हहाहू दरामद चुपह नंद रूं ॥

यदा रक्तचूषकाः खड्गाः प्रहृताः, तदा ।

ਦਿਹਾ ਦਿਹ ਸ਼ੁਦਹ ਖ਼ੰਜਰੇ ਖ਼ਾਰ ਖੂੰ ॥੧੬੩॥
दिहा दिह शुदह क़ंजरे क़ार खूं ॥१६३॥

क्रन्दनानि युद्धक्षेत्रेभ्यः प्रवहन्ति स्म।(163)

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਯਕੇ ਤਾਬ ਰੰਗ ॥
ब रक़श अंदर आमद यके ताब रंग ॥

यदा युधौ प्रविवेशौ धीरौ योद्धौ ।

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਦੁ ਚਾਲਾਕ ਜੰਗ ॥੧੬੪॥
ब रक़श अंदर आमद दु चालाक जंग ॥१६४॥

समन्ततः प्रकाशः आसीत् ।(१६४)

ਬ ਸ਼ੋਰਸ਼ ਦਰਾਮਦ ਸਰਾਫ਼ੀਲ ਸੂਰ ॥
ब शोरश दरामद सराफ़ील सूर ॥

यथा स्राफिल् एन्जिल् दृश्यते तथा च सर्वत्र कोलाहलं करोति,

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਤਨੇ ਖ਼ਾਸ ਹੂਰ ॥੧੬੫॥
ब रक़श अंदर आमद तने क़ास हूर ॥१६५॥

(तथा) शत्रुः भ्रान्तः विघ्नः च अभवत्।(165)

ਬ ਸ਼ੋਰਸ਼ ਦਰਾਮਦ ਜ਼ਿ ਤਨ ਦਰ ਖ਼ਰੋਸ਼ ॥
ब शोरश दरामद ज़ि तन दर क़रोश ॥

यदा सर्वतः क्रन्दितं तदा ।

ਬ ਬਾਜੂਇ ਮਰਦਾ ਬਰਾਵੁਰਦ ਜੋਸ਼ ॥੧੬੬॥
ब बाजूइ मरदा बरावुरद जोश ॥१६६॥

सैनिकानां बाहू क्रोधेन स्फुरन्ति स्म।(166)

ਯਕੇ ਫ਼ਰਸ਼ ਆਰਾਸਤ ਸੁਰਖ਼ ਅਤਲਸੇ ॥
यके फ़रश आरासत सुरक़ अतलसे ॥

व्यावृत्ता च दीप्तिमां भूमिः रक्तवर्णिता इव दृश्यते स्म ।

ਬੁ ਖ਼ਾਨਦ ਚੁ ਮਕਤਬ ਜ਼ੁਬਾ ਪਹਿਲੂਏ ॥੧੬੭॥
बु क़ानद चु मकतब ज़ुबा पहिलूए ॥१६७॥

उपरि उपविष्टाः बालकाः पठन्तः विद्यालयस्य तलम्।(१६७)

ਬ ਮਰਦਮ ਚੁਨਾ ਕੁਸ਼ਤ ਸ਼ੁਦ ਕਾਰਜ਼ਾਰ ॥
ब मरदम चुना कुशत शुद कारज़ार ॥

एतादृशाः बहुसंख्याकाः हताः,

ਜ਼ੁਬਾ ਦਰ ਗੁਜ਼ਾਰਮ ਨਿਯਾਯਦ ਸ਼ੁਮਾਰ ॥੧੬੮॥
ज़ुबा दर गुज़ारम नियायद शुमार ॥१६८॥

न गणयितुं शक्यन्ते इति।(१६८)

ਗੁਰੇਜ਼ਾ ਸ਼ਵਦ ਸ਼ਾਹਿ ਮਾਯੰਦਰਾ ॥
गुरेज़ा शवद शाहि मायंदरा ॥

मयिन्द्रराजः पलायितवान्, .

ਬ ਕੁਸ਼ਤੰਦ ਲਸ਼ਕਰ ਗਿਰਾ ਤਾ ਗਿਰਾ ॥੧੬੯॥
ब कुशतंद लशकर गिरा ता गिरा ॥१६९॥

यथा तस्य अधिकांशः सेना नष्टः अभवत्।(169)

ਕਿ ਪੁਸ਼ਤਸ਼ ਬਿਅਫ਼ਤਾਦ ਦੁਖ਼ਤਰ ਵਜ਼ੀਰ ॥
कि पुशतश बिअफ़ताद दुक़तर वज़ीर ॥

मन्त्रिणः कन्या तं अनुसृत्य,

ਬਿ ਬਸਤੰਦ ਓ ਰਾ ਕਿ ਕਰਦੰਦ ਅਸੀਰ ॥੧੭੦॥
बि बसतंद ओ रा कि करदंद असीर ॥१७०॥

गृहीत्वा तं बद्ध्वा बन्दीम् अकरोत्।(१७०)

ਬ ਨਿਜ਼ਦੇ ਬਿਯਾਵੁਰਦ ਜੋ ਸ਼ਾਹ ਖ਼ੇਸ਼ ॥
ब निज़दे बियावुरद जो शाह क़ेश ॥

सा राजानं (मयिन्द्रं) शासकस्य समीपम् आनयत्,

ਬਿ ਗੁਫ਼ਤਹ ਕਿ ਏ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਾਨ ਵੇਸ਼ ॥੧੭੧॥
बि गुफ़तह कि ए शाह शाहान वेश ॥१७१॥

उवाच च भो नृपराज,(१७१) इति ।

ਬਿਗੋਯਦ ਕਿ ਈਂ ਸ਼ਾਹ ਮਾਯੰਦਰਾ ॥
बिगोयद कि ईं शाह मायंदरा ॥

'सः मयिन्द्रस्य राजा, .

ਬਿ ਬਸਤਹ ਬਿਯਾਵੁਰਦ ਨਿਜ਼ਦੇ ਸ਼ੁਮਾ ॥੧੭੨॥
बि बसतह बियावुरद निज़दे शुमा ॥१७२॥

'यम् मया बद्धं तेन आनयितम्।'(172)

ਅਗ਼ਰ ਤੋ ਬਿਗੋਈ ਬ ਜ਼ਾ ਈਂ ਬੁਰਮ ॥
अग़र तो बिगोई ब ज़ा ईं बुरम ॥

'यदि त्वं आदेशयसि तर्हि अहं तं मारयिष्यामि, .

ਵਗ਼ਰ ਤੋ ਬਿਗੋਈ ਬਜ਼ਿੰਦਾ ਦਿਹਮ ॥੧੭੩॥
वग़र तो बिगोई बज़िंदा दिहम ॥१७३॥

'अथवा अहं तं ताल-कुंजी-अन्तर्गतं कारागारं स्थापयिष्यामि।'(१७३)

ਬਜ਼ਿੰਦਾ ਸਪੁਰਦੰਦ ਓ ਰਾ ਅਜ਼ੀਮ ॥
बज़िंदा सपुरदंद ओ रा अज़ीम ॥

सः महतीं कारागारं प्रति प्रेषितः,

ਸਿਤਾਨਦ ਅਜ਼ੋ ਤਾਜ ਸ਼ਾਹੀ ਕਲੀਮ ॥੧੭੪॥
सितानद अज़ो ताज शाही कलीम ॥१७४॥

तस्य च शासनाधिकारस्य वितानम् अपहृतम्।(174)

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹਗੀ ਯਾਫ਼ਤ ਹੁਕਮੋ ਰਜ਼ਾਕ ॥
शहिनशाहगी याफ़त हुकमो रज़ाक ॥

प्रदातुः परोपकारेण सा राजतन्त्रं प्राप्तवती ।

ਕਸੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾ ਰਾ ਕੁਨਦ ਚਾਕ ਚਾਕ ॥੧੭੫॥
कसे दुशमना रा कुनद चाक चाक ॥१७५॥

तावन्तः अन्ये सार्वभौमान् विदारयित्वा ॥(१७५)

ਚੁਨਾ ਕਰਦ ਸ਼ੁਦ ਕਸਦ ਮਿਹਨਤ ਕਸੇ ॥
चुना करद शुद कसद मिहनत कसे ॥

यः कश्चिद् कर्माणि तादृशेन उत्साहेन कुर्यात् ।

ਕਿ ਰਹਮਤ ਬਬਖ਼ਸ਼ੀਦ ਜੋ ਰਹਮਤੇ ॥੧੭੬॥
कि रहमत बबक़शीद जो रहमते ॥१७६॥

तस्य उपकारेन युक्तः ॥(१७६)

ਕਿ ਓ ਸ਼ਾਹ ਬਾਨੂ ਸ਼ੁਦੋ ਮੁਲਕ ਸ਼ਾਹ ॥
कि ओ शाह बानू शुदो मुलक शाह ॥

राजपुत्री शासकस्य पत्नी बभूव, .

ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਹਮੀ ਯਾਫ਼ਤ ਹੁਕਮੇ ਇਲਾਹ ॥੧੭੭॥
कि शाही हमी याफ़त हुकमे इलाह ॥१७७॥

यथा सा राज्यं प्राप्य ईश्वरीयकरुणाम्।(१७७)

ਬਿਦਿਹ ਸਾਕੀਯਾ ਸਾਗ਼ਰੇ ਸਬਜ਼ ਆਬ ॥
बिदिह साकीया साग़रे सबज़ आब ॥

(कविः कथयति) 'अहो साकि हरितद्रवपूर्णं चषकं देहि मे ।

ਕਿ ਬੇਰੂੰ ਬਿਅਫ਼ਤਾਦ ਪਰਦਹ ਨਕਾਬ ॥੧੭੮॥
कि बेरूं बिअफ़ताद परदह नकाब ॥१७८॥

'यथा अहं गुह्यं आच्छादनं करोमि।'(178)

ਬਿਦਿਹ ਸਾਕੀਯਾ ਸਬਜ਼ ਰੰਗੇ ਫ਼ਿਰੰਗ ॥
बिदिह साकीया सबज़ रंगे फ़िरंग ॥

'अहो साकि ! यूरोपस्य हरितवर्णीयं मद्यं ददातु,

ਕਿ ਵਕਤੇ ਬ ਕਾਰ ਅਸਤ ਅਜ਼ ਰੋਜ਼ ਜੰਗ ॥੧੭੯॥੧੦॥
कि वकते ब कार असत अज़ रोज़ जंग ॥१७९॥१०॥

'यस्य मम युद्धदिने आवश्यकता भवेत्।'(179)(10)

ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फ़तह ॥

भगवान् एक एव विजयः सच्चे गुरोः |

ਤੁ ਈਂ ਦਸਤਗੀਰ ਅਸਤ ਦਰ ਮਾਦਗਾ ॥
तु ईं दसतगीर असत दर मादगा ॥

त्वमेव अस्माकं पदातिमार्गदर्शकः, .

ਤੁ ਈਂ ਕਾਰ ਸਾਜ਼ ਅਸਤ ਬੇਚਾਰਗਾ ॥੧॥
तु ईं कार साज़ असत बेचारगा ॥१॥

त्वं च अभागिनां कायाकल्पकः असि।(१)

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹਿ ਬਖਸ਼ਿੰਦਏ ਬੇ ਨਿਆਜ਼ ॥
शहिनशाहि बखशिंदए बे निआज़ ॥

अनाकांक्षिणामपि राज्यं प्रयच्छसि, २.

ਜ਼ਿਮੀਨੋ ਜ਼ਮਾ ਰਾ ਤੁਈਂ ਕਾਰਸਾਜ਼ ॥੨॥
ज़िमीनो ज़मा रा तुईं कारसाज़ ॥२॥

स्वर्गः पृथिवी च सर्वे तव आज्ञानुसारं कार्यं कुर्वन्ति।(2)

ਹਿਕਾਯਤ ਸ਼ੁਨੀਦੇਮ ਸ਼ਾਹੇ ਕਲਿਜੰਰ ॥
हिकायत शुनीदेम शाहे कलिजंर ॥

इह इदानीं कलन्धरराजस्य कथा,

ਕੁਨਾ ਨੀਦ ਯਕ ਦਰ ਚੁ ਅਜ਼ ਕੋਹ ਮੰਜਰ ॥੩॥
कुना नीद यक दर चु अज़ कोह मंजर ॥३॥

केन स्मारकद्वारं निर्मितम् आसीत्।(3)

ਯਕੇ ਪਿਸਰ ਓ ਬੂਦ ਹੁਸਨੁਲ ਜਮਾਲ ॥
यके पिसर ओ बूद हुसनुल जमाल ॥

तस्य पुत्रः आसीत् यः सुन्दरतायां उत्कृष्टः आसीत्,

ਕਿ ਲਾਯਕ ਜਹਾ ਬੂਦ ਅਜ਼ ਮੁਲਕ ਮਾਲ ॥੪॥
कि लायक जहा बूद अज़ मुलक माल ॥४॥

यस्य च बुद्धिः तं स्वदेशकार्याणि प्रबन्धयितुं योग्यं कृतवती।(4)

ਯਕੇ ਸ਼ਾਹਿ ਓ ਜਾਵ ਦੁਖ਼ਤਰ ਅਜ਼ੋ ॥
यके शाहि ओ जाव दुक़तर अज़ो ॥

तस्मिन् एव स्थाने एकस्य दिग्गजस्य कन्या आसीत्,

ਕਿ ਦੀਗਰ ਨ ਜ਼ਨ ਬੂਦ ਸਮਨ ਬਰ ਕਜ਼ੋ ॥੫॥
कि दीगर न ज़न बूद समन बर कज़ो ॥५॥

मल्लिकापत्रवत् सुकुमारम् आसीत्।(5)

ਵਜ਼ਾ ਦੁਖ਼ਤਰੇ ਸ਼ਾਹ ਆਂ ਪਿਸਰ ਸ਼ਾਹ ॥
वज़ा दुक़तरे शाह आं पिसर शाह ॥

सा कन्या राज्ञः पुत्रस्य प्रेम्णः अभवत् ।

ਸ਼ੁਦ ਆਸ਼ੁਫ਼ਤਹ ਬਰ ਵੈ ਚੁ ਬਰ ਸ਼ਮਸ਼ ਮਾਹ ॥੬॥
शुद आशुफ़तह बर वै चु बर शमश माह ॥६॥

यावत् चन्द्रः सूर्याय पतति।(6)