श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 245


ਓਹੀ ਸੀਹੁ ਮੰਗਾਇਆ ਰਾਕਸ ਭਖਣਾ ॥
ओही सीहु मंगाइआ राकस भखणा ॥

प्रेषयामास तं सिंहं राक्षसभक्षकम् ।

ਗਿਰੇ ਸੂਰ ਸੁਆਰੰ ॥੪੨੮॥
गिरे सूर सुआरं ॥४२८॥

ततः परे किल्, किल् इति उद्घोषस्य पुनरावृत्तिः अभवत्, अश्वसवाराः च पतिताः।४२८।

ਚਲੇ ਏਕ ਸੁਆਰੰ ॥
चले एक सुआरं ॥

बहवः सवाराः धावन्ति।

ਪਰੇ ਏਕ ਬਾਰੰ ॥
परे एक बारं ॥

एकतः अश्ववाहकाः चलितुं आरब्धवन्तः, सर्वथा च कृतवन्तः, आक्रमणं च कृतवन्तः ।

ਬਡੋ ਜੁਧ ਪਾਰੰ ॥
बडो जुध पारं ॥

महत् युद्धं कुरुत

ਨਿਕਾਰੇ ਹਥਯਾਰੰ ॥੪੨੯॥
निकारे हथयारं ॥४२९॥

आकृष्य शस्त्राणि घोरं युद्धं प्रारब्धाः।४२९।

ਕਰੈ ਏਕ ਵਾਰੰ ॥
करै एक वारं ॥

एकवारमेव प्रहरन्ति।

ਲਸੈ ਖਗ ਧਾਰੰ ॥
लसै खग धारं ॥

खड्गानां प्रहारकाः तीक्ष्णधाराः प्रभावशालिनः दृश्यन्ते, कवचानां ठोकना च...

ਉਠੈ ਅੰਗਿਆਰੰ ॥
उठै अंगिआरं ॥

(यस्मात् अग्निस्फुलिङ्गाः निर्गच्छन्ति।

ਲਖੈ ਬਯੋਮ ਚਾਰੰ ॥੪੩੦॥
लखै बयोम चारं ॥४३०॥

खड्गसंघर्षः स्फुलिङ्गं जनयति, ये देवैः आकाशात् दृश्यन्ते।४३०।

ਸੁ ਪੈਜੰ ਪਚਾਰੰ ॥
सु पैजं पचारं ॥

(योद्धा) अवज्ञापूर्वकं स्वस्य गौरवं (पोषयन्ति)।

ਮੰਡੇ ਅਸਤ੍ਰ ਧਾਰੰ ॥
मंडे असत्र धारं ॥

यस्मै योधाः आक्रमयन्ति, ते तं बाहूनां तीक्ष्णान् धारान् निक्षिपन्ति स्म, ।

ਕਰੇਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ॥
करेां मार मारं ॥

युध्यन्ति च।

ਇਕੇ ਕੰਪ ਚਾਰੰ ॥੪੩੧॥
इके कंप चारं ॥४३१॥

किल्, किल् इति उद्घोषः उत्थापितः अस्ति तथा च क्रोधेन कम्पिताः योद्धाः प्रभावशालिनः दृश्यन्ते।४३१।

ਮਹਾ ਬੀਰ ਜੁਟੈਂ ॥
महा बीर जुटैं ॥

यज्ञयोधाः एकीकृताः (परस्परेषु), २.

ਸਰੰ ਸੰਜ ਫੁਟੈਂ ॥
सरं संज फुटैं ॥

परस्परं युद्धं महायोधाः कवचाः बाणैः विदीर्णाः

ਤੜੰਕਾਰ ਛੁਟੈਂ ॥
तड़ंकार छुटैं ॥

ये काले काले स्फुटन्ति

ਝੜੰਕਾਰ ਉਠੈਂ ॥੪੩੨॥
झड़ंकार उठैं ॥४३२॥

शराः क्रकचस्वनेन विसृज्यन्ते टिङ्कुनादः श्रूयते ॥४३२॥

ਸਰੰਧਾਰ ਬੁਠੈਂ ॥
सरंधार बुठैं ॥

बाणाः वर्षन्ति।

ਜੁਗੰ ਜੁਧ ਜੁਠੈਂ ॥
जुगं जुध जुठैं ॥

बाणवृष्टिः भवति सर्वं जगत् युद्धे लीनः इति

ਰਣੰ ਰੋਸੁ ਰੁਠੈਂ ॥
रणं रोसु रुठैं ॥

क्रोधेन युद्धे प्रवृत्तः

ਇਕੰ ਏਕ ਕੁਠੈਂ ॥੪੩੩॥
इकं एक कुठैं ॥४३३॥

योधाः परस्परं क्रोधेन प्रहारं पातयन्ति, छिन्नन्ति च।४३३।

ਢਲੀ ਢਾਲ ਉਠੈਂ ॥
ढली ढाल उठैं ॥

धाल-धालः धालात् आगच्छति, २.

ਅਰੰ ਫਉਜ ਫੁਟੈਂ ॥
अरं फउज फुटैं ॥

पतितानि कवचानि उद्धृतानि शत्रुबलानि च विदीर्णानि भवन्ति

ਕਿ ਨੇਜੇ ਪਲਟੈ ॥
कि नेजे पलटै ॥

(बहु) शूलाः शूलैः प्रहृताः भवन्ति

ਚਮਤਕਾਰ ਉਠੈ ॥੪੩੪॥
चमतकार उठै ॥४३४॥

शूलानि विवर्तन्ते चमत्कारिकरूपेण प्रयुक्तानि च।434।

ਕਿਤੇ ਭੂਮਿ ਲੁਠੈਂ ॥
किते भूमि लुठैं ॥

कति भूमौ शयिताः सन्ति।

ਗਿਰੇ ਏਕ ਉਠੈਂ ॥
गिरे एक उठैं ॥

अनेकाः जनाः शयानाः पृथिव्यां पतिताः बहवः उत्थाय च...

ਰਣੰ ਫੇਰਿ ਜੁਟੈਂ ॥
रणं फेरि जुटैं ॥

ते पुनः युद्धे सम्मिलिताः।

ਬਹੇ ਤੇਗ ਤੁਟੈਂ ॥੪੩੫॥
बहे तेग तुटैं ॥४३५॥

युद्धे लीनाः सन्तः, अतिशयेन ठोकन्ति, खड्गान् भङ्गयन्ति च।४३५।

ਮਚੇ ਵੀਰ ਵੀਰੰ ॥
मचे वीर वीरं ॥

वीराः शौर्यस्य आनन्दे सन्ति।

ਧਰੇ ਵੀਰ ਚੀਰੰ ॥
धरे वीर चीरं ॥

योद्धवः युध्यन्ति योद्धास्त्रैर्विदारयन्ति च |

ਕਰੈ ਸਸਤ੍ਰ ਪਾਤੰ ॥
करै ससत्र पातं ॥

प्रहारं कवचम्

ਉਠੈ ਅਸਤ੍ਰ ਘਾਤੰ ॥੪੩੬॥
उठै असत्र घातं ॥४३६॥

शस्त्राणि पतन्ति बाहुभिः व्रणं कुर्वन्ति।४३६।

ਇਤੈਂ ਬਾਨ ਰਾਜੰ ॥
इतैं बान राजं ॥

अतः वानरराजः (सुग्रीवः) ।

ਉਤੈ ਕੁੰਭ ਕਾਜੰ ॥
उतै कुंभ काजं ॥

अस्मिन् पार्श्वे बाणाः निर्वहन्ति तस्मिन् पार्श्वे कुम्भकरणं सेनाविनाशं स्वकार्यं कुर्वन् अस्ति,

ਕਰਯੋ ਸਾਲ ਪਾਤੰ ॥
करयो साल पातं ॥

(अन्ततः सुग्रीवः) शूलं खनित्वा सालं मारितवान्,

ਗਿਰਯੋ ਵੀਰ ਭ੍ਰਾਤੰ ॥੪੩੭॥
गिरयो वीर भ्रातं ॥४३७॥

अन्ते तु स रावणस्य भ्राता सालवृक्ष इव पतितः।४३७।

ਦੋਊ ਜਾਘ ਫੂਟੀ ॥
दोऊ जाघ फूटी ॥

(तस्य) पादौ भग्नौ, २.

ਰਤੰ ਧਾਰ ਛੂਟੀ ॥
रतं धार छूटी ॥

(यस्मात्) रक्तधारा प्रवहति स्म।

ਗਿਰੇ ਰਾਮ ਦੇਖੇ ॥
गिरे राम देखे ॥

रामः तत् पतन्तं दृष्टवान्

ਬਡੇ ਦੁਸਟ ਲੇਖੇ ॥੪੩੮॥
बडे दुसट लेखे ॥४३८॥

यत् महत् दुष्टं विवरणम् आरब्धम् अस्ति। ४३८.

ਕਰੀ ਬਾਣ ਬਰਖੰ ॥
करी बाण बरखं ॥

तस्मिन् समये (रामः) बाणान् निपातितवान्,

ਭਰਯੋ ਸੈਨ ਹਰਖੰ ॥
भरयो सैन हरखं ॥

तस्य पादौ स्फुटितौ, तेभ्यः रक्तस्य निरन्तरप्रवाहः निर्गतः ।

ਹਣੇ ਬਾਣ ਤਾਣੰ ॥
हणे बाण ताणं ॥

(रामस्य) हस्तेन हतबाणेन सह

ਝਿਣਯੋ ਕੁੰਭਕਾਣੰ ॥੪੩੯॥
झिणयो कुंभकाणं ॥४३९॥

रामः बाणं दृष्ट्वा कुम्भकरणं हतम् ॥४३९॥

ਭਏ ਦੇਵ ਹਰਖੰ ॥
भए देव हरखं ॥

देवाः प्रसन्नाः अभवन्

ਕਰੀ ਪੁਹਪ ਬਰਖੰ ॥
करी पुहप बरखं ॥

तेषां हर्षेण सा देवाः पुष्पवृष्टिं कृतवन्तः। यदा रण्वाणः लङ्काराजः, २.

ਸੁਣਯੋ ਲੰਕ ਨਾਥੰ ॥
सुणयो लंक नाथं ॥

रावणः श्रुतवान् (कुम्भकरणस्य मृत्युः), २.