दशला कार्भिख (धृतराष्ट्रपुत्र) आदि कहकर अन्ते 'अरि' शब्द का उच्चारण करें।
मुख्यतया दशला कार्भिखशब्दौ (धृतराष्ट्रपुत्रौ) वदन्, ततः “अरि, अनुज, तनुज, सुतारी च” इति उच्चारयित्वा बाणनाम ज्ञायते।१५८।
प्रथमं भिखम् इति नाम गृहीत्वा अन्ते 'अरि' इति शब्दं स्थापयतु।
मुख्यतया भीषमस्य नामानि स्थापयित्वा ततः “अरी शत्रुः” इति शब्दान् योजयित्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।१५९।
प्रथमं 'तत्तत् झांवी', 'अग्रजा' (गंगा नदी) इति शब्दान् पाठयन्तु।
मुख्यतया “जाह्नवी च अग्रजः च नस् ततः “तनुजः, शत्रुः, सुतारी च।” इति उच्चारयन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।160.
प्रथमं गङ्गा, गिरिजा (शब्दः) इति वदन्तु ततः 'पुत्र' इति शब्दं योजयन्तु।
मुख्यतया “गङ्गा गिरिजा” इति वदन्, ततः पुत्रशब्दं योजयित्वा तदनन्तरं “शत्रुसूतरी” इति उच्चारयित्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।१६१।
नकले च सरितेसारी (गङ्गायाः नाम) इति प्रथमं वदतु।
मुख्यतया “नकाले च सर्तेश्वरी च” इति शब्दान् उच्चारयित्वा ततः “शत्-अरी च सुतरी च” इति शब्दान् उक्त्वा बाणस्य सर्वाणि नामानि उच्चार्यन्ते।162.
भिखम्' इति च 'सन्तानसुत' (शब्दाः) इति उक्त्वा ततः 'अरि' इति शब्दं वदन्तु।
“भीषं शान्तनुश्च” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः “अरि” इति योजयित्वा पश्चात् “सुतारी” इति वचनं वदन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।१६३।
गंगेय, नादियाज, सरिताज (भीष्म के नाम) उच्चार करके (ततः) 'सत्रु' शब्द योजना।
“गङ्गं नादियाजं च” इति वचनं उच्चारयित्वा, ततः “सरिताज शत्रु” इति वदन्, ततः “सूत” इति उच्चारयित्वा तदनन्तरं “अन्तरी” इति उच्चारयित्वा बाणस्य नाम ज्ञायते।१६४।
प्रथमं तालकेतुः सविताश्च (भीष्मस्य नामानि) वदन्तु अन्ते च 'अरि' इति योजयन्तु।
“तालकेतुः सविता च” इति शब्दान्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा, “सूत” इति शब्दं ततः “रिपु” इति उच्चारयित्वा बाणस्य सर्वाणि नामानि ज्ञायन्ते।१६५.
प्रथमं 'द्रोण' इति वदतु (ततः) 'सिख्य' इति वदतु। (इदं) परं 'सूत्री' शब्द पाठ करें।
मुख्यतया “द्रोणम्” इति वदन् ततः “श्श्या” इति उक्त्वा ततः “सुतारी” इति शब्दं उच्चारयन् ज्ञानिनः बाणस्य सर्वाणि नामानि परिचिनुवन्ति।१६६।
भारद्वाज 'द्रोणस्य पिता' (द्रोणाचार्यस्य नाम) प्रथमं 'सिख्य' शब्दं वदन्तु (ततः)।
“भारद्वाज (द्रोणजस्य पिता) इति शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा ततः “शिष्यसूतरी” इति शब्दान् योजयित्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।167.
सोर्था
प्रथमं 'जुधिस्तार' (शब्द) वदन्तु, ततः 'बन्धु' (भ्राता) इति वदन्तु।
“युधिष्ठर” इति मुख्यतया उच्चारयित्वा ततः “बन्धु” इति शब्दं वदन् बाणस्य सर्वाणि नामानि ज्ञायन्ते।१६८।
दोहरा
दौभय' च 'पाञ्चाली पति' च ततः 'भ्रात्' (शब्द) उच्चारयति।
“बन्धुः पाञ्चाली-पतिः” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः “भ्रतसूतरी” इति शब्दान् योजयित्वा बाणनामानि सर्वाणि सम्यक् ज्ञायन्ते।१६९।
धर्मराज इति उच्चारयित्वा धर्मजः (युधस्त्रस्य नाम प्रथमं), ततः 'बन्धु' इति शब्दं योजयतु।
“धर्मजः धर्मराजश्च” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः “बन्धु” इति शब्दं योजयित्वा तदनन्तरं- “सुतरी” इति शब्दं वदन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।170.
कथन महाविद्यालय, धर्मजा, सालरीपु (युधराष्ट्र के नाम) (तदा) 'बंधु' उपाधि आह्वान।
“कालाजधर्मजशल्य-रिपौ” इति शब्दान् उच्चारयित्वा ततः बन्धुशब्दं योजयित्वा तदनन्तरं सुतारी इति उक्त्वा बाणनामानि सर्वाणि ज्ञायन्ते।१७१।
प्रथमं 'बैवस्त' (सूर्य) शब्दं पठित्वा ततः 'सुत' इति शब्दं पठन्तु।
“वैवस्वत्” इति शब्दं मुख्यतया वदन् ततः क्रमेण “सत्, बन्धु, सुतरी च” इति शब्दान् क्रमेण उच्चारयित्वा बाणस्य सर्वाणि नामानि ज्ञायन्ते।१७२।
प्रथमं सूर्यनाम गृहीत्वा ततः पुत्रशब्दं योजयतु ।
मुख्यतया सूर्यनामानि उच्चारयित्वा ततः क्रमेण “पुत्रानुजसूतरी” इति शब्दान् वदन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।१७३।
प्रथमं 'कालिन्द्री' (पद) वदन्तु ततः 'अनुज' पदं योजयन्तु।
मुख्यतया “कालिन्द्री” इति शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा ततः “अनुजः, तनुजः, अनुजाग्रः च” इति वचनं वदन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।१७४.
जमुना तथा कालिन्द्री (जमुना नाम) कहते हुए तब 'अनुज' तथा 'सूत' (श्लोक) पाठ करें।
”सुत, अनुज, सुतरी च” इति वचनं वदन् “यमुना, कालिन्द्री, अनुज च” इति शब्दान् उच्चारयित्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।175.
प्रथमं 'पाण्डुपुत्र' वा 'कुर' इति वदन्तु ततः 'राज' 'अनुज' इति वदन्तु।
“पाण्डु-पुत्रं कुरुराजं च” इति वचनं उच्चारयित्वा, ततः “अनुज” इति शब्दं योजयित्वा तदनन्तरं वार्डं “सूट् अरि” इति उक्त्वा बाणनामानि उच्यन्ते।176
(प्रथम) 'जुधिस्तार' 'भीमाग्र' ततः 'अर्जनाग्र' इति वदन्तु।
“युधिष्ठारं भीमाग्रं च” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः अर्जुननगरम् इति योजयित्वा पश्चात् अन्ते “सूट् च अरिश्च” इति उक्त्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।१७७।
(प्रथम) 'नकुल-बन्धु' तथा 'सहदेव अनुज' कहकर फिर 'बन्धु' शब्द बोले।
“नकुलः, सहदेवः, अनुजः च” इति शब्दान् उच्चारयित्वा वार्डान् “बन्धुः सुत-अरी च” इति वदन् बाणनामानि ज्ञायन्ते।१७८।
प्रथमं 'जगसेनी' (द्रौपदस्य पुत्री, द्रौपदी) इति शब्दं वदन्तु, ततः 'पति' इति शब्दं योजयन्तु।
मुख्यतया “याग्यसेन” (दरौपदी) शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा ततः “पति, अनुज तथा सुतान्त-अरी” इति शब्दान् वदन् बाणस्य अनेकानि नामानि ज्ञायन्ते।179.
प्रथमं 'द्रौपदी' उच्चारयन्तु तथा 'द्रौपदाज' (ततः) 'पति' इति शब्दं योजयन्तु।
मुख्यतया “द्रौपदी च द्रुपजं च” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः “सुपतिः, अनुजः, सुतारी च” इति उक्त्वा बाणनामानि ज्ञायन्ते।180.