वृद्धया मुग्धं च सर्वं जगत् जानाति अभ्यस्तम्।(6)
सा स्त्रियः सुकुमारेण सह प्रेम्णा सर्वदा आनन्दं लभते स्म किन्तु स्थूलस्य समीपं गन्तुं संकोचम् अनुभवति स्म ।
सा वृद्धेन सह प्रेम्णा सदा पश्चात्तापं करोति स्म।(7)
एकदा सा युवकेन सह भावुकतापूर्वकम् ।
स्थूलकामिकी पुनः आगत्य तस्याः द्वारं ठोकितवान्।(8)
सा कुमारं प्रेमिणं द्वारं भङ्गयितुं सुझावम् अयच्छत् तथा च
धावतु यथा कश्चन पापी आगतः, तौ बध्नाति स्म।(9)
सा कृशं मित्रं स्वस्य आग्रहं अनुमोदयितुं कृतवती आसीत् ।
सा च त्वरया उत्थाय वृद्धस्य पुरतः स्थिता।(10)
त्वरया उत्थाय वीर्यबिन्दवः पतिताः, ये मेदः कान्तेन लक्षिताः ।
स च स्त्रियं रहस्यं प्रकटयितुं पृष्टवान्।(11)
सा सूचितवती - 'भवतः सुन्दरं मुखं दृष्ट्वा अहं आत्मनः संयमं कर्तुं न शक्तवान् ।
तस्य परिणामेण वीर्यं (मम शरीरात्) स्रवति स्म।'(12)
स मूर्खः पशुप्रवृत्त्या अतिप्रहृष्टचिन्तनम् ।
'माम् दृष्ट्वा लस्सी एतावत् उत्साहितः अभवत् यत् तस्याः वीर्यं पृथिव्यां स्रवति स्म।' (१३)(१) ९.
राजा मन्त्री च शुभचृतारसंवादस्य तृतीयः दृष्टान्तः, आशीर्वादेन समाप्तः। (३)(९१) ९.
चौपाई
(कथासमाप्तेः अनन्तरं) राजा पुत्रं कारागारं प्रेषितवान्
राजा पुत्रं कारागारे निधाय प्रातःकाले तं पुनः आहूतवान् ।
(अथ) मन्त्री राजानम् अब्रवीत्।
मन्त्री पुनः सम्भाषणं कृत्वा राजा ध्यानं दत्तवान्।(१)
दोहिरा
महनन्दनाम्ना दरिद्रस्य भार्या आसीत्,
येन सह असंख्याकाः हिन्दुः मुसलमानाश्च प्रेम्णा प्रवृत्ताः आसन्।(२)
महानन्दस्य पत्नी घुरकी (शाब्दिकरूपेण ताडनम्) इति नाम्ना प्रसिद्धा आसीत्,
सा सर्वदा भर्तारं ताडयति स्म।(3)
एकनेत्रान्धः, भार्यायाः अपेक्षया वयसि बहु ज्येष्ठः आसीत् ।
भार्या तं अवज्ञाय स तु प्राणात्मा इव अनुभूयते स्म।(4)
सः गृहात् बहिः कार्यं कर्तुं गच्छति स्म एव तस्य भार्या प्राप्नोति स्म
प्रेम्णः कृते युवकेन सह उलझितः।(5)
यदा सा महानन्दस्य पुनरागमनं लक्षयिष्यति स्म तदा सा
आलिङ्गनं निश्चयं कुरु, प्रियवार्ता, मनोहरकर्मणा च।(६)
सा तस्य कर्णनेत्रयोः चुम्बनं करोति स्म, सम्यक् क्षणं च प्राप्य
कपटेन, तस्याः (गुप्तं) कान्तं विदां करोति स्म।(7)
महानन्दस्य कर्णाः केनचित् कोलाहलेन (प्रेमिणाम्) सचेष्टाः भवन्ति स्म
त्यक्त्वा) किन्तु एकनेत्रान्धः सन् रहस्यं न ज्ञास्यति स्म।(8)
भार्या तस्मै व्यज्यते स्म - 'अहं तव कामुकताभिभूतः अभवम् ।
'तदर्थं च तव कर्णनेत्रौ रागेण चुम्बितवान्।'(9)
इति श्रुत्वा महानन्दः प्रफुल्लितः स्यात्,
गूढं च न अवगत्य प्रेम्णः आनन्दं लभते स्म।(१०)
चतुर्थः दृष्टान्तः शुभच्रितराणां राजमन्त्रीसंवादः, आशीर्वादेन सम्पन्नः। (४)(१०१) ९.
दोहिरा
राजेन तर्हि पुत्रं कारागारे स्थापितं आसीत् ।
परेण दिने प्रातःकाले च तं आहूतवान्।(1)
चौपाई
राजा (स्वस्य) पुत्रं कारागारं प्रेषितवान्।
राजा स्वपुत्रं कारागारं प्रेषयित्वा परेण प्रातःकाले पुनः आहूतवान् ।
मन्त्री राजानं प्राह, (इति भाति)।