आत्मनः अवनतिं करोति सर्वदा।(l2)
राजा मन्त्री च शुभच्रितरसंवादः पञ्चदशः दृष्टान्तः, आशीर्वादेन समाप्तः। (१५)(२६५) ९.
दोहिरा
तत्र सत्लुजनद्याः तीरे एकः राजा निवसति स्म ।
तस्य धनप्रलोभनप्रलोभना वेश्या आगतवती ।(१) ।
अरिल्
छजिया नाम सा च धनीभ्यः आश्रयदातृभ्यः ।
सा लढिया इति नाम्ना प्रसिद्धा आसीत् ।
यः कश्चित् शरीरं तां दृष्टवान्
तस्याः सौन्दर्यस्य माध्यमेन मोहकसंवेदनाम् अनुभवति स्म।(2)
दोहिरा
सा तस्मिन् राजे प्रेम्णा पतिता परन्तु राजा तस्याः जाले न प्रविष्टवान् ।
सा कथं तस्य मिलनं कर्तव्यमिति स्वस्य परिकल्पनासु आरब्धा।(3)
'सः मयि प्रेम्णा न पतति, मया किं कर्तव्यम्।'
'न मम गृहम् आगच्छति, न च मां आह्वयति।(4)
'शीघ्रं मया कल्पनीयम्' इति चिन्तयित्वा सा मायावत् प्रवृत्ता
तं लोभयितुं आकर्षणानि।(5)
सा श्रान्ता आसीत् आकर्षणं कुर्वन् परन्तु राजा कदापि न आगतः।
ततः राजं प्रलोभयितुं योजनां कल्पितवती।(6)
सा जोगनवेषं कृत्वा केसरवर्णीयं वेषं धारयति स्म,
तपस्वी, राजदरबारं प्रविश्य नमस्कारं कृतवान्।(7)
अरिल्
तं जोगीं दृष्ट्वा राजा हृदि प्रसन्नः हृदये कामयते स्म
राजा तपस्वीं दृष्ट्वा सन्तुष्टः सन् तस्याः कतिपयानि आकर्षणानि शिक्षितुं शक्नोति इति चिन्तितवान् ।
(राजा) दूतं आहूय व्याख्याय स्वगृहं प्रेषितवान्
राजः स्वस्य एकं परिचरं प्रेषितवान् यत् सः केचन मायावशक्तिः शिक्षितुं शक्नोति।(8)
चौपाई
(राज्ञः) सेवकः गत्वा जोगीम् आगतः।
परिचारिका तस्याः गृहं गत्वा तस्याः कृते राजस्य अभिप्रायं प्रकटितवान्।
(उवाच) मम भगवते ('ईसा') केचन मन्त्राः देहि।
'कृपया मे अनुग्रहं कुरु, कानिचन आकर्षणानि शिक्षितुं च समर्थं कुरु।'(९)
दोहिरा
जोगनः त्रयः घण्टाः यावत् कालानन्तरं नेत्राणि उद्घाट्य अवदत्, 'यदि
त्वं रमणानि शिक्षितुम् इच्छसि ततः रजम् अत्र आनयतु।(१०)
'अर्धरात्रे अतीते स नो आगच्छेत्, गोरखस्य आशीर्वादेन च।'
नाथ, सः निराशः न गमिष्यति।'(11)
चौपाई
अनुचरः राजं प्रति सम्पादयत्
तं भूत-अर्धरात्रे जागृत्य
तं च जोगनं प्रति आनयत्
राजं दृष्ट्वा सा निःश्वसति स्म निःश्वासम्।(12)
दोहिरा
राजा तेन (जोगी) जनान् उत्थापयितुं (अर्थात् प्रेषयितुं) अनुमतः आसीत्।
धूपं दीपं तण्डुलं पुष्पं सुमद्यं च याचत। १३.
सा राजानं सर्वान् दरबारीन् प्रेषयित्वा उत्सवम् आनयतु इति अवदत्
प्रकाशाः, पुष्पाणि, विंटेज मद्यानि च।(14)
राजा सर्वान् जनान् गन्तुम् आज्ञाप्य अन्वेष्टुं एकः एव स्थितवान्
जादुई आकर्षणम्।(15)
चौपाई
राजा तया सह एकाकी स्थिता सा च अवदत्- '।
आरम्भार्थं अहं भवन्तं दर्शयिष्यामि