शास्तार नाम मालापुराणे “श्री बाण” शीर्षक तृतीय अध्याय समाप्त।
अधुना श्री पाश (पाश) इत्यस्य नामवर्णनं आरभ्यते ।
दोहरा
'बीर ग्रासिथि', 'ग्रीवाधर', 'ब्रुनयुध' च अन्ते वदतु।
“वीर-ग्रस्त, ग्रिन्धर, वरुणायुध” इति शब्दानाम् उच्चारणेन पाशस्य सर्वाणि नामानि निरन्तरं विकसितानि भवन्ति।253.
ग्रिवे ग्रासित्नी', 'भव धारा', 'जल्धाराज' च अस्त्रम् ।
हे कण्ठस्य कृते भयस्य कर्ता, पृथिव्याः भयप्रदाय, समुद्रायुध! अत्याचारिणां कण्ठेषु प्रहारं कृत्वा मां मोचयतु।254।
प्रथमं नद्यः नाम गृह्यताम्, ततः सर्वेषां 'AS' स्थानं वदतु।
मुख्यतया सर्वेषां धारानां नामकरणं कृत्वा ततः “ईश” इति शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा तदनन्तरं “शास्तार” इति शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि मनसि ज्ञायन्ते।२५५।
प्रथमं 'गंगा एस' (शब्द) वदतु, ततः अन्ते 'एस शास्त्र' इति वदतु।
“शास्तार” इति शब्दं “गङ्गेश” इति शब्देन सह योजयित्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि निरन्तरं विकसितानि सन्ति।256.
(प्रथम) 'जाताज' (जाताजन्म गंगा) जन्वी (गंगा) कृति (पाप-नाशक, गंगा) शब्द कहें फिर 'गंगा है' पाठ करें।
“जतज, जाह्नवी, गंगा” इति शब्दान् उच्चारयित्वा ततः “ईश” इति शब्दं योजयित्वा तदनन्तरं “आयुध” इति शब्दं कृत्वा फो पाश इति नामानि वर्णितानि सन्ति।257.
सर्वपापानां नामानि गृहीत्वा (ततः) 'हा' 'आयुधा' इति वचनं पठन्तु।
सर्वपापानां नामकरणं कृत्वा ततः “हा” इति वचनं कृत्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि मनसि विज्ञास्यन्ति।२५८।
पहले 'किलविख' या 'पाप' कहते हुए, (ततः) 'रिपु पति शास्त्र' का पाठ करें।
सर्वाणि पापानि कथयित्वा ततः “रिपु पति शास्त्र” इति वचनं उच्चारयित्वा हे ज्ञानिनः! पाशस्य सर्वाणि नामानि परिचिनोतु।259.
प्रथमं 'अधर्म' वा 'सिन्' इति वदन् (ततः) 'नास्नीस् अस्त्र' इति पाठयन्तु।
“अधर्मपाप” इति वर्णनं कृत्वा नाश शत्रुशब्दं योजयित्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि मनसि ज्ञायन्ते।२६०।
प्रथमं जटानी (गंगा) इति नाम गृहीत्वा, ततः 'जा पति' 'अस्त्र' इति शब्दान् पठन्तु ।
सर्वेषां जटाकुण्डलानां नामकरणं (जातावं) ततः “जा, पति, अस्तार” इति शब्दानाम् उच्चारणं कृत्वा पाशस्य असंख्यनामानि ज्ञायन्ते।२६१।
'तौसरा सतरु' (तुसरा शत्रु) कहते हुए, फिर 'भेदक ग्रंथ' का पाठ करें।
टङ्कशत्रुनाशकेन वरुणा सह शास्तारशब्दं सङ्गतिं कृत्वा पाशनामानि ज्ञायन्ते।२६२।
प्रथमं 'गिरी' शब्दं वदन्, (ततः) 'नासनीनाथ' इति जपं कुर्वन्तु।
गिरि-नाशिनि नाथ इति वचनं वदन् शास्तारशब्दमुच्चारयित्वा पाशनामानि प्रत्यभिज्ञायते।२६३।
लोकगीता
नानापक्षिनाशकं शस्त्रं, पाश इति नाम्ना प्रसिद्धम्।264।
प्रथमं 'कुस्त' इति शब्दस्य उच्चारणं कुरुत, (ततः) अन्ते 'अघन' इति शब्दं वदतु।
आदौ कष्टशब्दं वदन् अन्ते च “अघन, पति, शास्तार” इति शब्दं योजयित्वा ज्ञानिनः पाशस्य नामानि अवगच्छन्ति।२६५।
प्रथमं 'पब्या' (नदी) इति वदन्तु ततः 'भेदन (व्यापकः) अस्ति' इति वचनं वदन्तु।
आदौ “पार्वती” इति शब्दमुच्चारयित्वा ततः मेदिनी “ईश शास्तार” इति शब्दान् योजयित्वा पाशनामानि ज्ञायन्ते।२६६।
जालनायकं वा बरस्त्रुः इति वा ततः शास्त्रशब्दं वदतु।
“जल-नायक-वरी-अस्तर्” इति वचनं उच्चारयित्वा ततः “शस्तर्” इति शब्दं योजयित्वा ज्ञानिनः पाशस्य सर्वाणि नामानि परिचिनुवन्ति।२६७।
(प्रथम) गङ्गायाः सर्वाणि नामानि गृहीत्वा 'पतिशास्त्रम्' पठन्तु।
“गङ्गा” इति सर्वाणि नामानि उक्त्वा ततः “पति-शस्तर्” इति उक्त्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि गम्यन्ते।२६८।
प्रथमं 'जमुना' इति नाम वदन्तु ततः अन्ते 'एस अस्त्र' इति वदन्तु।
मुख्यतया “यमुना” इति शब्दं वदन् ततः “ईश-अस्तर्” इति शब्दं उच्चारयन् पाशस्य सर्वाणि नामानि निरन्तरं विकसितानि भवन्ति।२६९।
प्रथमं कलिन्द्रीशब्दं वदतु, (ततः) अन्ते 'इन्द्र'शब्दं वदतु।
आदौ “कालिन्दि” इति शब्दं वदन् ततः “इन्द्र-अस्तर्” इति शब्दं योजयित्वा, तदनन्तरं पाशस्य अनेकानि नामानि निरन्तरं विकसितानि भवन्ति।२७०।
प्रथमं 'कलिनुज' (यमुना) इति वदन्तु ततः 'इस्रस्त्र' (इसरस्य अस्त्रम्) इति पठन्तु।
आदौ “काली अनुजा” इति शब्दं वदन् ततः “इशर-अस्तर्” इति शब्दं उच्चारयन् पाशस्य नामानि ज्ञायन्ते बुधाः।२७१।
प्रथमं 'कृष्णबलभा' इति वदतु (ततः) अन्ते 'इस्रस्त्र' इति वदतु।
आदौ “कृशन-वल्लभा” इति उक्त्वा अन्ते “इशर-अस्तार” इति शब्दस्य उच्चारणं कृत्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि निरन्तरं विकसितानि भवन्ति।272.
प्रथमं 'सूरज पुत्री' इति वदन्, ततः 'पति' 'अस्त्र' इति शब्दान् पाठयन्तु।
आदौ “सूर्यपुत्री” (यमुना) इति उक्त्वा ततः पति-अस्तर् इति वचनं कृत्वा पाशस्य सर्वाणि नामानि विदुः ज्ञानिनः ॥२७३॥
प्रथमं 'भान आत्मजा' (सूर्यपुत्री) इति वदन् अन्ते 'आयुधा' इति स्थापयन्तु।
मुख्यतया “भानु-आत्मज” इति शब्दं वदन् अन्ते “आयुध” इति शब्दं योजयित्वा ज्ञानिनः पाशस्य सर्वाणि नामानि जानन्ति। २७४ इति ।
प्रथमं 'सुर आत्मज' इति वदन् 'शास्त्रम्' इति अन्तम् ।