श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 787


ਜਾ ਕੋ ਸਕਲ ਸੁਕਬਿ ਮਿਲ ਜੋਵੈ ॥੧੦੮੫॥
जा को सकल सुकबि मिल जोवै ॥१०८५॥

प्रथमं “माटंगनी” इति शब्दं वदन् “अरी” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०८५।

ਆਦਿ ਗਇੰਦਨਿ ਸਬਦ ਬਖਾਨਹੁ ॥
आदि गइंदनि सबद बखानहु ॥

प्रथमं 'ग्यान्दनी' (गज-सेना) शब्दस्य जपः ।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਠਾਨਹੁ ॥
अरि पद अंति तवन के ठानहु ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਲਹੀਐ ॥
सभ स्री नाम तुपक के लहीऐ ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਜਵਨੈ ਠਵਰ ਰੁਚੈ ਤਹ ਕਹੀਐ ॥੧੦੮੬॥
जवनै ठवर रुचै तह कहीऐ ॥१०८६॥

आदौ “गायन्दनी” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०८६।

ਦ੍ਰੁਮ ਅਰਿ ਆਦਿ ਉਚਾਰਨ ਕੀਜੈ ॥
द्रुम अरि आदि उचारन कीजै ॥

प्रथमं 'ढोल अरि' (शत्रुगजसेना) (शत्रुगजसेना) जप ।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਦੀਜੈ ॥
अरि पद अंति तवन के दीजै ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति पदं योजयतु।

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਸਕਲ ਪਛਾਨੋ ॥
नाम तुपक के सकल पछानो ॥

(तत्) सर्वं तुपकं नाम गृहाण।

ਯਾ ਮੈ ਭੇਦ ਨ ਕਛੁ ਜੀਅ ਜਾਨੋ ॥੧੦੮੭॥
या मै भेद न कछु जीअ जानो ॥१०८७॥

आदौ “ढोल-अरि” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०८७।

ਬ੍ਰਿਛਾਤਕਣੀ ਆਦਿ ਉਚਾਰੋ ॥
ब्रिछातकणी आदि उचारो ॥

प्रथमं 'बृचन्तकणि' (शूलान्तकरसेना) (शब्द) उच्चारये।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਡਾਰੋ ॥
अरि पद अंति तवन के डारो ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति शब्दं योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਲਹੀਐ ॥
सभ स्री नाम तुपक के लहीऐ ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਦਯੋ ਚਹੇ ਜਹ ਠਾ ਤਹ ਕਹੀਐ ॥੧੦੮੮॥
दयो चहे जह ठा तह कहीऐ ॥१०८८॥

“वृक्षन्तक्नी” शब्द कहकर “अरि” शब्द योजकर तुपक के सर्व नाम जाना।१०८८।

ਫਲਧਰ ਅਰਿਣੀ ਆਦਿ ਕਹੀਜੈ ॥
फलधर अरिणी आदि कहीजै ॥

प्रथम जप 'फल्धर अरिणी' (उग्र शूलयुक्त सेना) (शब्द)।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਦੀਜੈ ॥
अरि पद अंति तवन के दीजै ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति पदं योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਜਾਨੋ ॥
सभ स्री नाम तुपक के जानो ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਜਹਾ ਚਹੋ ਤਿਹ ਠਵਰ ਬਖਾਨੋ ॥੧੦੮੯॥
जहा चहो तिह ठवर बखानो ॥१०८९॥

“फल्धर-अरिणी” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०८९।

ਫਲਦਾਇਕ ਅਰਿਣੀ ਅਹਿ ਉਚਰੀਐ ॥
फलदाइक अरिणी अहि उचरीऐ ॥

(प्रथम) एतान् (शब्दान्) 'फलदा अरिनि' उच्चारयन्तु।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਡਰੀਐ ॥
अरि पद अंति तवन के डरीऐ ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਜਾਨੋ ॥
सभ स्री नाम तुपक के जानो ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਯਾ ਮੈ ਭੇਦ ਨ ਰੰਚਕ ਮਾਨੋ ॥੧੦੯੦॥
या मै भेद न रंचक मानो ॥१०९०॥

आदौ “फाल्दायक-अरिनि” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि अविवेकेन ज्ञातव्यानि।१०९०।

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल्

ਧਰਾਧਰਨ ਅਰਿਣੀ ਸਬਦਾਦਿ ਬਖਾਨੀਐ ॥
धराधरन अरिणी सबदादि बखानीऐ ॥

प्रथमं 'धाराधरण अरिणी' (गज-सेना) शब्दं वदन्तु।

ਸਤ੍ਰੁ ਸਬਦ ਕੋ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਠਾਨੀਐ ॥
सत्रु सबद को अंति तवन के ठानीऐ ॥

(ततः) तस्य अन्ते 'सत्रु' इति शब्दं योजयतु।

ਸਕਲ ਤੁਪਕ ਕੇ ਨਾਮ ਸੁਘਰ ਲਹਿ ਲੀਜੀਐ ॥
सकल तुपक के नाम सुघर लहि लीजीऐ ॥

(इदं) सर्वं स्निग्धम् ! तुपकस्य नाम अवगच्छ।

ਹੋ ਜਵਨ ਠਵਰ ਤਿਨ ਚਹੋ ਤਹੀ ਤੇ ਦੀਜੀਐ ॥੧੦੯੧॥
हो जवन ठवर तिन चहो तही ते दीजीऐ ॥१०९१॥

प्रथमं “धाराधारन-अरिणी” इति शब्दं वदन् अन्ते “शत्रु” इति शब्दं योजयित्वा इष्टप्रयोगाय तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०९१।

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਧੂਰਿਰਾਟ ਅਰਿਣੀ ਪਦ ਭਾਖੋ ॥
धूरिराट अरिणी पद भाखो ॥

प्रथमं 'धुरीरत अरिणी' (सेना) इति शब्दान् पाठयन्तु।

ਤਾ ਕੇ ਅੰਤਿ ਸਤ੍ਰੁ ਪਦ ਰਾਖੋ ॥
ता के अंति सत्रु पद राखो ॥

तस्य अन्ते 'सत्रु' इति शब्दं योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਜਾਨੋ ॥
सभ स्री नाम तुपक के जानो ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਜਹ ਚਾਹੋ ਤਿਹ ਠਵਰ ਪ੍ਰਮਾਨੋ ॥੧੦੯੨॥
जह चाहो तिह ठवर प्रमानो ॥१०९२॥

“धूर-रत-अरिनि” इति शब्दं वदन् अन्ते “शत्रु” इति ठ शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०९२।

ਫਲਧ ਸਬਦ ਕੋ ਆਦਿ ਉਚਾਰਹੁ ॥
फलध सबद को आदि उचारहु ॥

प्रथमं 'फल्ध' (शूल) शब्दस्य उच्चारणं कुर्वन्तु।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਡਾਰਹੁ ॥
अरि पद अंति तवन के डारहु ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति शब्दं योजयतु।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਜਾਨਹੁ ॥
सभ स्री नाम तुपक के जानहु ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਜਹ ਚਾਹੋ ਤਿਹ ਠਵਰ ਬਖਾਨਹੁ ॥੧੦੯੩॥
जह चाहो तिह ठवर बखानहु ॥१०९३॥

“फलाध” इति शब्दमुच्चारयित्वा अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा इष्टवर्णनार्थं तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०९३।

ਫਲਿ ਸਬਦ ਕੋ ਆਦਿ ਭਣਿਜੈ ॥
फलि सबद को आदि भणिजै ॥

प्रथमं 'फ्ली' इति शब्दं वदन्तु।

ਅਰਿ ਪਦ ਕਹਿ ਰਿਪੁ ਪਦ ਪੁਨਿ ਦਿਜੈ ॥
अरि पद कहि रिपु पद पुनि दिजै ॥

ततः प्रथमं 'अरि' इति पदं योजयन्तु ततः 'रिपु' इति पदं योजयन्तु ।

ਸਭ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਲਹੀਐ ॥
सभ स्री नाम तुपक के लहीऐ ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਚਹੀਐ ਜਹਾ ਤਹੀ ਤੇ ਕਹੀਐ ॥੧੦੯੪॥
चहीऐ जहा तही ते कहीऐ ॥१०९४॥

प्रथमं “फली” इति शब्दं वदन् “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि ज्ञातव्यानि।१०९४।

ਤਰੁ ਅਰਿਣੀ ਸਬਦਾਦਿ ਬਖਾਨੋ ॥
तरु अरिणी सबदादि बखानो ॥

प्रथमं 'तारु अरिणी' (गज-सेना) इति शब्दं वदन्तु।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਠਾਨੋ ॥
अरि पद अंति तवन के ठानो ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति योजयतु।

ਸਕਲ ਤੁਪਕ ਕੇ ਨਾਮ ਪਛਾਨੋ ॥
सकल तुपक के नाम पछानो ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਯਾ ਮੈ ਭੇਦ ਨੈਕੁ ਨਹੀ ਮਾਨਹੁ ॥੧੦੯੫॥
या मै भेद नैकु नही मानहु ॥१०९५॥

प्रथमं “तरु-अरिनि” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरि” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि विना विवेकेन ज्ञातव्यानि।१०९५।

ਧਰਿਸ ਅਰਿਣੀ ਸਬਦਾਦਿ ਭਣਿਜੈ ॥
धरिस अरिणी सबदादि भणिजै ॥

प्रथमं 'धारी अरिणी' (गजसेना) इति शब्दान् पठन्तु।

ਅਰਿ ਪਦ ਅੰਤਿ ਤਵਨ ਕੇ ਦਿਜੈ ॥
अरि पद अंति तवन के दिजै ॥

तस्य अन्ते 'अरि' इति पदं योजयतु।

ਸਕਲ ਤੁਪਕ ਕੇ ਨਾਮ ਪਛਾਨੋ ॥
सकल तुपक के नाम पछानो ॥

सर्वेषां बिन्दुनाम (तत्) विचार्यताम्।

ਯਾ ਕੇ ਬਿਖੈ ਭੇਦ ਨਹੀ ਜਾਨੋ ॥੧੦੯੬॥
या के बिखै भेद नही जानो ॥१०९६॥

प्रथमं “धारी-ईश्वर्णी” इति शब्दं वदन् अन्ते “अरी” इति शब्दं योजयित्वा तुपकस्य सर्वाणि नामानि विना कष्टेन ज्ञातव्यानि।१०९६।

ਬਿਰਛਰਿਣੀ ਸਬਦਾਦਿ ਭਣੀਜੈ ॥
बिरछरिणी सबदादि भणीजै ॥

प्रथमं 'बिरछरिणी' (गज-सेना) इति शब्दस्य पाठः ।