ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 श्री दसम् ग्रन्थः
पुटः - 1179
ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥अडिगः : १.
ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨਿ ਕਵਨ ਬਿਚਾਰਿਯੈ ॥
सुरी आसुरी किंन्रनि कवन बिचारियै ॥(कुंवरः पृच्छितुं आरब्धवान्) कथयतु, देवस्त्री, राक्षसस्त्री वा किन्नरी वा त्वं कोऽसि?
ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਨਗਨੀ ਕੋ ਜਿਯ ਧਾਰਿਯੈ ॥
नरी नागनी नगनी को जिय धारियै ॥कः नारी नग्निः पहारनः (च) मनसि किम्?
ਗੰਧਰਬੀ ਅਪਸਰਾ ਕਵਨ ਇਹ ਜਾਨਿਯੈ ॥
गंधरबी अपसरा कवन इह जानियै ॥गन्धर्बी वा अपाछरा वा, तेषु कः विचारणीयः?
ਹੋ ਰਵੀ ਸਸੀ ਬਾਸਵੀ ਪਾਰਬਤੀ ਮਾਨਿਯੈ ॥੨੬॥
हो रवी ससी बासवी पारबती मानियै ॥२६॥अथ वा सूर्यचन्द्र इन्द्रस्य शिवस्य वा पारमार्थिकतां विचारयामः। २६.
ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਨਿਰਖ ਤਹ ਰਹਾ ਲੁਭਾਇ ਕੈ ॥
राज कुमार निरख तह रहा लुभाइ कै ॥तां दृष्ट्वा राजकुमारः मुग्धः अभवत् ।
ਪੂਛਤ ਭਯੋ ਚਲਿ ਤਾਹਿ ਤੀਰ ਤਿਹ ਜਾਇ ਕੈ ॥
पूछत भयो चलि ताहि तीर तिह जाइ कै ॥तस्य समीपं गत्वा पृच्छतु
ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਨਗਨੀ ਇਨ ਤੇ ਕਵਨਿ ਤੁਯ ॥
नरी नागनी नगनी इन ते कवनि तुय ॥पुंस्त्री गिरिस्त्रीमध्ये का त्वं ।
ਹੋ ਕਵਨ ਸਾਚੁ ਕਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਤਾ ਤੈ ਏਸ ਭੁਅ ॥੨੭॥
हो कवन साचु कहि कहियो सु ता तै एस भुअ ॥२७॥(त्वम्) कः त्वं, सत्यं वद, अस्य भूमिराजं देहि (अर्थ - अस्य भूमिस्य पुत्री वा। 'कह्यो सता तै इति भू') २७।
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥द्वयम् : १.
ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰਮ ਮੈ ਤੋਰਿ ਛਬਿ ਨਿਰਖਤ ਗਯੋ ਲੁਭਾਇ ॥
मन बच क्रम मै तोरि छबि निरखत गयो लुभाइ ॥तव प्रतिबिम्बं दृष्ट्वा मनसा वचनकर्मणि मोहितः अभवम् ।
ਅਬ ਹੀ ਹ੍ਵੈ ਅਪਨੀ ਬਸਹੁ ਧਾਮ ਹਮਾਰੇ ਆਇ ॥੨੮॥
अब ही ह्वै अपनी बसहु धाम हमारे आइ ॥२८॥इदानीं मम (भार्या) भूत्वा मम गृहे निवसन्तु। २८.
ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥अडिगः : १.
ਏਕ ਆਧ ਬਿਰ ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਤਿਨ ਭਾਖਿਯੋ ॥
एक आध बिर नाहि नाहि तिन भाखियो ॥सा (स्त्री) अर्धकालं 'न न न' इति अवदत्।
ਲਗੀ ਨਿਗੋਡੀ ਲਗਨ ਜਾਤ ਨਹਿ ਆਖਿਯੋ ॥
लगी निगोडी लगन जात नहि आखियो ॥परन्तु दुर्दृढता तादृशी आसीत् यत् तत् कर्तुं न शक्यते स्म।
ਅੰਤ ਕੁਅਰ ਜੋ ਕਹਾ ਮਾਨਿ ਸੋਈ ਲਿਯੋ ॥
अंत कुअर जो कहा मानि सोई लियो ॥अन्ते कुँवरः यत् उक्तवान् तत् स्वीकृतवान् ।
ਹੋ ਪਤਿ ਸੁਤ ਪ੍ਰਥਮ ਸੰਘਾਰਿ ਲਹੁ ਸੁਤ ਛਲਿ ਪਿਯ ਕਿਯੋ ॥੨੯॥
हो पति सुत प्रथम संघारि लहु सुत छलि पिय कियो ॥२९॥प्रथमं पतिपुत्रौ हत्वा (ततः) कनिष्ठं पुत्रं (तस्य) कपटेन प्रियं कृतवान्। २९.
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਉਨਾਸਠਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੯॥੪੯੧੭॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ उनासठि चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५९॥४९१७॥अफजूं॥अत्र श्रीचरितोपख्यानस्य त्रियचरितस्य मन्त्री भूप साम्बदस्य २५९तमं चरित्रं समाप्तं, सर्वं शुभम्। २५९.४९१७ इति । गच्छति
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥चतुर्विंशतिः : १.
ਮਸਤ ਕਰਨ ਇਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਜਗਿਸ੍ਵੀ ॥
मसत करन इक न्रिपति जगिस्वी ॥मस्त करणं नाम महाराजः ।
ਤੇਜ ਭਾਨ ਬਲਵਾਨ ਤਪਸ੍ਵੀ ॥
तेज भान बलवान तपस्वी ॥यः सूर्यसदृशः तेजस्वी बलवान् तपस्वी |
ਸ੍ਰੀ ਕਜਰਾਛ ਮਤੀ ਤਿਹ ਦਾਰਾ ॥
स्री कजराछ मती तिह दारा ॥कज्रच मतिः तस्य पत्नी आसीत्
ਪਾਰਬਤੀ ਕੋ ਜਨੁ ਅਵਤਾਰਾ ॥੧॥
पारबती को जनु अवतारा ॥१॥पार्बत्याः अवतारः यः कल्प्यते। १.
ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥अडिगः : १.
ਮਸਤ ਕਰਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸਿਵ ਪੂਜਾ ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਕਰੈ ॥
मसत करन न्रिप सिव पूजा नितप्रति करै ॥राजा मस्त करणः प्रतिदिनं शिवस्य पूजां करोति स्म
ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਕੇ ਧ੍ਯਾਨ ਜਾਨਿ ਗੁਰ ਪਗੁ ਪਰੈ ॥
भाति अनिक के ध्यान जानि गुर पगु परै ॥नानाध्यानानि च कृत्वा गुरुचरणयोः पतति स्म।
ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਤਪਸਾ ਕੇ ਬਿਖੈ ਬਿਤਾਵਈ ॥
रैनि दिवस तपसा के बिखै बितावई ॥सः तपसा अहोरात्रं यापयति स्म
ਹੋ ਰਾਨੀ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਭੂਲਿ ਨ ਕਬ ਹੀ ਆਵਈ ॥੨॥
हो रानी के ग्रिह भूलि न कब ही आवई ॥२॥स च राज्ञ्याः गृहम् आगन्तुम् अपि न विस्मरति स्म। २.
ਰਾਨੀ ਏਕ ਪੁਰਖ ਸੌ ਅਤਿ ਹਿਤ ਠਾਨਿ ਕੈ ॥
रानी एक पुरख सौ अति हित ठानि कै ॥राज्ञी पुरुषे प्रेम्णा पतिता ।
ਰਮਤ ਭਈ ਤਿਹ ਸੰਗ ਅਧਿਕ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ॥
रमत भई तिह संग अधिक रुचि मानि कै ॥सा तस्य सह अतीव तीक्ष्णतया नृत्यति स्म ।
ਸੋਤ ਹੁਤੀ ਸੁਪਨਾ ਮਹਿ ਸਿਵ ਦਰਸਨ ਦਿਯੋ ॥
सोत हुती सुपना महि सिव दरसन दियो ॥(सा भर्तारं राजानम् अवदत्, अहं) सुप्तः आसम् यदा शिवः स्वप्ने दर्शनं दत्तवान्
ਹੋ ਬਚਨ ਆਪਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਹਸਿ ਮੁਹਿ ਯੌ ਕਿਯੋ ॥੩॥
हो बचन आपने मुख ते हसि मुहि यौ कियो ॥३॥मुखात् हसन् च मां वचनमब्रवीत्। ३.
ਸਿਵ ਬਾਚ ॥
सिव बाच ॥शिव उवाच।
ਇਕ ਗਹਿਰੇ ਬਨ ਬਿਚ ਤੁਮ ਏਕਲ ਆਇਯੇ ॥
इक गहिरे बन बिच तुम एकल आइये ॥त्वं सघने बन्ने एकः आगच्छसि
ਕਰਿ ਕੈ ਪੂਜਾ ਮੋਰੀ ਮੋਹਿ ਰਿਝਾਇਯੋ ॥
करि कै पूजा मोरी मोहि रिझाइयो ॥भजस्व मां प्रीणयतु।
ਜੋਤਿ ਆਪਨੇ ਸੌ ਤਵ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ਹੋ ॥
जोति आपने सौ तव जोति मिलाइ हो ॥अहं तव ज्वाला मम सह मिश्रयिष्यामि
ਹੋ ਤੁਹਿ ਕਹ ਜੀਵਤ ਮੁਕਤਿ ਸੁ ਜਗਤਿ ਦਿਖਾਇ ਹੌ ॥੪॥
हो तुहि कह जीवत मुकति सु जगति दिखाइ हौ ॥४॥अहं च त्वां जीवनं मुक्तं कृत्वा जगति दर्शयिष्यामि। ४.
ਤਾ ਤੇ ਤਵ ਆਗ੍ਯਾ ਲੈ ਪਤਿ ਤਹਿ ਜਾਇ ਹੌ ॥
ता ते तव आग्या लै पति तहि जाइ हौ ॥अतः हे पति देव ! अहं भवतः अनुज्ञां प्राप्य तत्र गच्छामि।
ਕਰਿ ਕੈ ਸਿਵ ਕੀ ਪੂਜਾ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਇ ਹੌ ॥
करि कै सिव की पूजा अधिक रिझाइ हौ ॥शिवं पूजयित्वा अहं (तमं) बहु सुखी करोमि।
ਮੋ ਕਹ ਜੀਵਤ ਮੁਕਤਿ ਸਦਾ ਸਿਵ ਕਰਹਿਾਂਗੇ ॥
मो कह जीवत मुकति सदा सिव करहिांगे ॥अहं शिवेन मुक्तः सदा भविष्यामि।
ਹੋ ਸਪਤ ਮਾਤ੍ਰ ਕੁਲ ਸਪਤ ਪਿਤਰ ਕੁਲ ਤਰਹਿਾਂਗੇ ॥੫॥
हो सपत मात्र कुल सपत पितर कुल तरहिांगे ॥५॥(यस्य फलतः) पितृणां पितामहानां च सप्त गोत्राः तिरोहिताः भविष्यन्ति। ५.
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥द्वयम् : १.
ਭੇ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਆਗ੍ਯਾ ਗਈ ਲੈ ਸਿਵ ਜੂ ਕੋ ਨਾਮ ॥
भे न्रिप की आग्या गई लै सिव जू को नाम ॥शिवनाम गृहीत्वा सा राज्ञः अनुज्ञां प्राप्य प्रस्थिता ।
ਜਿਯਤ ਮੁਕਤਿ ਭੀ ਪਤਿ ਲਹਾ ਬਸੀ ਜਾਰ ਦੇ ਧਾਮ ॥੬॥
जियत मुकति भी पति लहा बसी जार दे धाम ॥६॥पतिः चिन्तयति स्म यत् जीवनं स्वतन्त्रं जातम्, परन्तु सः मित्रस्य गृहे निवासं कर्तुं गतः। ६.
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਸਾਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੬੦॥੪੯੨੩॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ साठ चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२६०॥४९२३॥अफजूं॥अत्र श्रीचरितोपख्यानस्य त्रिचरितस्य मन्त्री भूप साम्बदस्य २६० अध्यायस्य समापनम्, सर्वं शुभम्। २६०.४९२३ इति । गच्छति
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥चतुर्विंशतिः : १.
ਅਹਿ ਧੁਜ ਏਕ ਰਹੈ ਰਾਜਾ ਬਰ ॥
अहि धुज एक रहै राजा बर ॥तत्र अहि धुज् नाम महान् राजा निवसति स्म।
ਜਨੁਕ ਦੁਤਿਯ ਜਗ ਵਯੋ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ॥
जनुक दुतिय जग वयो प्रभाकर ॥यथा द्वितीयः सूर्यः (आविर्भूतः) लोके।