आत्मनः स्वभावः कः ? जगतः अवधारणा का अस्ति ?
धर्मस्य किं विषयः ? सर्वं विस्तरेण ब्रूहि ।।2.202।।
दोहरा (COUPLET) ९.
जन्ममरणं किम् ? स्वर्गः नरकं च किम् ?
प्रज्ञा मूर्खता च किम्? तार्किकं अयुक्तं च किम् ? ३.२०३ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
निन्दा स्तुतिश्च किम्? पापं सम्यक्त्वं च किम् ?
आनन्दः आनन्दः च किम् ? गुणदोषश्च किम् ? ४.२०४ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
प्रयत्नः किम् उच्यते ? सहनशक्तिः च किं वक्तव्या ?
नायकः कः ? दाता च कः ? तन्त्रं मन्त्रं च किम् इति ब्रूहि? ५.२०५ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
के दरिद्रः राजा च ? आनन्दः शोकः च किम् ?
कः व्याधितः कः सक्तः ? तेषां द्रव्यं वदतु। ६.२०६ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
के हेले हृदयस्पर्शी च सन्ति ? जगतः सृष्टेः किं विषयः ?
कः उत्तमः अस्ति ? कः च दूषितः ? सर्वं विस्तरेण ब्रूहि ॥७.२०७॥
दोहरा (COUPLET) ९.
कथं कर्म प्रतिफल्यते ? कथं च माया च नश्यति?
मनसः कानि तृष्णानि सन्ति ? किं च निश्चिन्तप्रकाशः ? ८.२०८ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
किं पालनं निग्रहं च? किं ज्ञानं ज्ञानं च
कः व्याधितः कः शोकः कुतः धर्मस्य पतनं भवति। ९.२०९ इति ।
दोहरा (COUPLET) ९.
कः वीरः कः सुन्दरः ? योगस्य सारं किम् ?
दाता कः ज्ञः च । विवेकी च अविवेकी च मे ब्रूहि ।।10।210।।
BY TH GRACE DIRAGH TRIBGANGI STANZA
तव स्वभावः आरम्भादेव दुष्टजनसमूहान् दण्डयितुं, राक्षसानां नाशं कर्तुं, अत्याचारिणः उन्मूलितुं च अस्ति।
चछ्यारनाम राक्षसस्य वधस्य पापिनां मोक्षस्य नरकात् त्राणस्य च ते गहनः अनुशासनः अस्ति।
अबोध्या ते बुद्धिः अमरः अविभाज्यः परममहिमा अदण्डनीयः सत्त्वः।
जय, अश्म, जगत वितानं, महिषासुरहन्तारं, तव शिरसि भव्यदीर्घकेशग्रन्थिं धारयन्। १.२११ इति ।
हे परम सुन्दर देवि ! राक्षसहन्ता अत्याचारिणां दण्डकः महाबलानाम् |
दण्डदाता चान्दसुरहन्ता मुण्डहन्ता धूमर लोचनहन्ता महिषासुरपदानी |
राक्षसनाशकः नरकात् त्राता ऊर्ध्वाधः पापिनां मोचकः।
अश्मशं महिषासुरहन्तारं शिरसि दीर्घकेशग्रन्थिं सुरुचिपूर्णं प्रारम्भिकशक्तिम्। २.२१२ इति ।
तव तबोर् रणक्षेत्रे क्रीडति ते सिंहं गर्जति तव बलेन महिमानेन च बाहू स्फुरन्ति।
कवचयुक्ताः तव सैनिकाः क्षेत्रं पादं कुर्वन्ति, त्वं सेनाहन्ता राक्षसानां च मृत्युः।
अष्टौ शस्त्राणि तव हस्ते स्फुरन्ति अलङ्कारवत् त्वं दीप्ति इव श्वससि सर्प इव श्वससि।
जय महिषासुरहन्ता दानवजिते शिरसि दीर्घकेशग्रंथि सुरुचिकर ।।३।२१३।।
राक्षसस्य दण्डकः चन्दः, राक्षसस्य मुण्डस्य वधकः च, युद्धक्षेत्रे अखण्डस्य खण्डेषु खण्डकः।
हे देवि ! त्वं विद्युत् इव ज्वलसि, तव ध्वजाः डुलन्ति, तव नागाः श्वसन्ति, योद्धाविजेते।
त्वं बाणवृष्टिं कृत्वा अत्याचारिणः रणक्षेत्रे पदातिं करोषि त्वं योगिनिन् पूसिट् , रक्तविजदानवशोणितपिबन् दुष्टनाशनं च महतीं आनन्दं ददासि।
अश्मशं महिषासुरहन्ने पृथिवी-आकाश-पाताल-व्याप्ते ऊर्ध्व-अधः।।4.214।।
प्रकाशप्रकाश इव हससि, त्वं मनोहरलाभौ तिष्ठसि, त्वं जनयसि जगत्।
गहनसिद्धान्तदेवते पुण्यस्वभावे रक्तविजासुरभक्षिका युद्धोत्साहवर्धनं निर्भयं नर्तकी च।
त्वं रक्तपानोऽग्निनिर्वाहकः योगविजेता खड्गधारी च।
जय जय महिषासुरहन्ता पापनाशक धर्मप्रवर्तक। ५.२१५ इति ।
त्वं सर्वपापनाशकः अत्याचारिणां दाहकः जगतः रक्षकः लोकस्य च शुद्धबुद्धिधारकः।
सर्पाः श्वसन्ति (कण्ठे), तव वाहनम्, सिंहः गर्जति, त्वं बाहून् चालयसि, किन्तु साधुभावाः।
अष्टदीर्घबाहुषु 'सैहती' इव बाहून् अर्जयसि, त्वं वचनसत्यः अप्रमेयस्तव महिमा
जय जय हे महिषासुरहन्ता ! पृथिव्यां आकाशे पातालजले च व्याप्तम् ॥६.२१६॥
त्वं खड्गस्य वाहकः चिच्छूरस्य राक्षसस्य जये। धूमर लोचन का कार्डर कपास इव अहङ्कारस्य मशरः।
दाडिमकणसदृशाः दन्ताः त्वं योगविजयी मनुष्याणां मर्दनकर्ता गहनसिद्धान्तदेवता।
अष्टदीर्घबाहुदेवि ! चन्द्रप्रकाशेन सूर्यसमवैभवेन च पापकर्मनाशनम्।
जय जय हे महिषासुरहन्ता ! मायाहर्ता त्वं धर्मध्वजः ॥७.२१७॥
हे धर्मध्वज देवि ! तव गुल्फयोः घण्टाः क्रन्दन्ति, तव बाहू विस्फुरन्ति, तव नागाः च श्वसन्ति।
हे उच्चैः हास्यदेवते ! त्वं लोके तिष्ठसि, त्र्यन्तान् नाशयसि, सर्वदिशः चरसि।
सिंहं तव वाहनवत् शुद्धकवचधारिणोऽसि, त्वं अगम्यः अगाह्यः एकस्य पारमार्थिकस्य च शक्तिः।
जय जय हे महिषासुरहन्ता ! अविवेकी चिन्तनस्य आदिम कुमारी।8.218।
सर्वे देवाः पुरुषाः ऋषयः त्वां प्रणमन्ति अत्याचारिणां मर्दन! दुष्टानां च मृत्युनाशकस्य अपि नाशकः।
हे कामरूपस्य कुमारी देवते ! त्वं नीचानां मुक्तिदाता मृत्युरक्षकः आदिसत्त्व उच्यते।
तव कटिम् अतिसुन्दरं अलङ्कारिकं तारं त्वया देवाः मनुष्याः च मोहिताः सिंहमारुह्य पातालं च व्याप्ताः।
जय, जय हे सर्वव्यापी देवते! वायुना पातालगगनग्ने तत्रासि ॥९.२१९॥
त्वं दुःखहर्ता नीचानां मोक्षी परममहिमा क्रुद्धस्वभावः।
त्वं दुःखानि कलङ्कानि च दहसि, त्वं अग्निविजयी, त्वं प्राइमलः, अनादयः, अगाह्यः अप्रहार्यः च।
ध्याननिरतासु तपस्विनां दण्डहर्तारं महिमादायसि।
जय, अश्म, हे बाहुसञ्चालक ! प्राइमल, स्टेनलेस, अगाध तथा निर्भय देवता! १०.२२० इति ।
चपलनेत्राङ्गा ते केशाः सर्पसदृशाः तीक्ष्णाः नुकीलाः बाणाः चपलाः घोषाः च ते।
त्वं परशुं हस्ते धारयसि , त्वं दीर्घबाहु देवते! नरकं पाहि पापान् मोचय च |
त्वं सिंहपृष्ठे विद्युत् इव विराजसि, भयङ्करप्रवचनानि भयानकभावं जनयन्ति।
जय हो देवि ! राकत्विजदैत्यहन्ता दैत्यराजस्य चीरकः निसुम्भः।११।२२१।
कमलनेत्रं ते कवचधारि! दुःखशोकचिन्तानिहरकः |
विद्युत् इव हास्यं शुकवत् नासिका च ते उत्तम आचरणं सुन्दरं वेषं च। त्वं अत्याचारिणः गृह्णासि।
विद्युत्सदृशं मनोहरं शरीरं ते, विषयगतरूपेण वेदैः सह सम्बद्धः असि, हे राक्षसविनाशक देवता! ते अतिवेगाः अश्वाः आरुह्य सन्ति।
जय जय महिषासुरहन्ता आदिमनादम् अगाम्ये परमदेवता।१२।२२२।।
घण्टायाः (तव शिबिरे) सामञ्जस्यपूर्णप्रतिध्वनिं श्रुत्वा सर्वाणि भयानि मायाश्च विलुप्ताः भवन्ति।
निशाचरः धुनम् शृणोति हीनतां अनुभवति पापानि निर्मूलितानि हृदये आनन्दः प्रवहति।
शत्रुबलाः स्कॉच् भवन्ति, तेषां मनः शरीराणि च महत् दुःखं अनुभवन्ति यदा त्वं रणक्षेत्रे क्रोधं दर्शयसि, बलानि भयात् अपि न धावितुं न शक्नुवन्ति।
जय जय महिषासुरहन्ता चन्ददैत्यस्य मर्दने आदौ पूजित। १३.२२३ इति ।
खड्गसहिताः उत्तमाः बाहूः कवचाः च सन्ति, त्वं अत्याचारिणां शत्रुः, भयंकरः आक्षेपस्य देवता: त्वं केवलं महता क्रोधेन एव निवर्तसे।