माता इदम् अवदत्, “हे सखे! मम मनः अत्यन्तं प्रसन्नः अस्ति
अहम् अद्यपर्यन्तं यज्ञः अस्मि, यदा मम पुत्रस्य विवाहः अभवत्” इति २००४ ।
बचित्तरनाटके कृष्णावतार (दशम स्कन्धाधारित) इत्यस्मिन् “रुक्मणि अपहरणस्य तस्याः विवाहस्य च वर्णनम्” इति अध्यायस्य समाप्तिः ।
प्रद्युम्नस्य जन्मवर्णनम्
दोहरा
(यदा) स्त्री (रुक्मणि) पुरुषस्य (श्रीकृष्णस्य) भोगे बहुदिनानि व्यतीतानि।
पतिपत्नी च बहुदिनानि आरामेन व्यतीतवन्तौ ततः रुक्मणी गर्भवती अभवत्।२०१५।
सोर्था
(अतः) सुर्मात्मजः पुत्रः प्रदुमान् इति नाम्ना अभवत्
प्रद्युम्नः नाम वीरः बालकः जातः, यम् जगत् महान् योद्धा युद्धविजेता च इति जानाति।२०१६।
स्वय्या
दशदिनस्य बालस्य सम्बर् (नाम) दानवः तं हृतवान् ।
यदा बालकः केवलं तनदिनानां वयसि आसीत् तदा शम्बरः नाम राक्षसः तं अपहृत्य समुद्रे क्षिप्तवान्, यत्र सः मत्स्येन निगलितः
एकः झिवरः तं मत्स्यं गृहीतवान् ततः सः साम्बराय (विशालकाय) (विक्रीय)।
एकः मत्स्यजीविः तत् मत्स्यं गृहीत्वा शम्बरं प्रति आनयत्, सः प्रसन्नः सन् पाकशालायाः कृते पाकशालायाः कृते प्रेषितवान्।२०१७।
मत्स्योदरं विदीर्णे तत्र सुन्दरः बालकः दृष्टः
पाकशालायाः दासी करुणापूर्णा आसीत्
नारदः आगत्य तां अवदत्- “सः तव पतिः अस्ति
” सा च स्त्रियः तस्य पतिं मत्वा तं पालितवन्तः।2018.
चौपाई
यदा सः बहुदिनानि (बालस्य) पालनं करोति स्म
सुकालं पालितः सन् मनसि स्त्रियं चिन्तयति स्म
(सा नारी) काम भवं चिते कामयत्
स्त्री अपि कामना रुक्मणिपुत्रम् एवम् उक्तवती।२०१९।
कम् अतुर् (स्त्री) इदम् वचनम् उक्तवान्।
अथ मैनवती इदमब्रवीत्- त्वं रुक्मणीपुत्रोऽसि भर्ता मम
त्वं विशालेन साम्बरेन अपहृतः
शम्बर राक्षसः त्वां अपहृत्य समुद्रे क्षिप्तवान् आसीत्।२०२०।
तदा मत्स्यः त्वां निगलितवान्।
“तदा मत्स्यः त्वां निगलितवान् आसीत्, सः मत्स्यः अपि गृहीतः आसीत्
झिवरः तदा (तम्) सम्बरम् आनयत्।
मत्स्यजीविः शम्बरम् आनयत्, तत्र मम पाकार्थं प्रेषितवान्।२०२१।
यदा मया मत्स्यस्य उदरं विदारितम् ।
“मत्स्यस्य उदरं विदारयन् अहं त्वां तत्र दृष्टवान्
(ततः) मम हृदये बहु करुणा आगता
मम, मनः करुणम् अभवत् तत्सहकालं नारदः मां अवदत्।2022।
कामावतार इति
“सः कामदेवस्य (प्रेमदेवस्य) अवतारः, यं त्वं अहोरात्रं अन्वेषसे
अहं त्वां पतिरूपेण सेवितवान्।
अहं त्वां सेवितवान्, त्वां पतिं मत्वा त्वां दृष्ट्वा इदानीं मैथुनस्य प्रभावे अस्मि।२०२३।
रुद्रस्य क्रोधात् यदा तव शरीरं दग्धम् आसीत् ।
अथ अहं शिवं पूजितवान्।
(ततः) शिवः प्रसन्नः भूत्वा आशीर्वादं दत्तवान्
“यदा शिवस्य क्रोधात् तव शरीरं भस्म दग्धं तदा मया शिवं ध्यायितम्, यः प्रसन्नः सन् मे स एव पतिः प्राप्स्यति इति वरं दत्तवान्” २०२४।
दोहरा
“तदा अहं शम्बरस्य पाकशाला अभवम्
इदानीं शिवेन त्वां तदेव मनोहरं कृतम्” २०२५ ।
स्वय्या