श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 1400


ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फ़तह ॥

भगवान् एक एव विजयः सच्चे गुरोः |

ਕਿ ਰੋਜ਼ੀ ਦਿਹੰਦ ਅਸਤੁ ਰਾਜ਼ਕ ਰਹੀਮ ॥
कि रोज़ी दिहंद असतु राज़क रहीम ॥

जीवनप्रदाता परोपकारी, २.

ਰਹਾਈ ਦਿਹੋ ਰਹਿਨੁਮਾਏ ਕਰੀਮ ॥੧॥
रहाई दिहो रहिनुमाए करीम ॥१॥

दयालुः दयालुः-लघुः च नयति।(1)

ਦਿਲ ਅਫ਼ਜ਼ਾਇ ਦਾਨਸ਼ ਦਿਹੋ ਦਾਦਗਰ ॥
दिल अफ़ज़ाइ दानश दिहो दादगर ॥

सः चोदनीयः, बुद्धिः सृजति, न्यायं च करोति।

ਰਜ਼ਾ ਬਖ਼ਸ਼ ਰੋਜ਼ੀ ਦਿਹੋ ਹਰ ਹੁਨਰ ॥੨॥
रज़ा बक़श रोज़ी दिहो हर हुनर ॥२॥

अस्मान् आस्तिकं करोति, जीवनयापनेन च अस्माकं अस्तित्वं सुलभं करोति।(2)

ਹਿਕਾਯਤ ਸ਼ੁਨੀਦਮ ਯਕੇ ਨੇਕ ਜ਼ਨ ॥
हिकायत शुनीदम यके नेक ज़न ॥

अधुना दयालुस्य कथां शृणुत,

ਚੁ ਸ਼ਮਸ਼ਾਦ ਕਦੇ ਬ ਜੋਏ ਚਮਨ ॥੩॥
चु शमशाद कदे ब जोए चमन ॥३॥

यः सरूवृक्षः इव उद्याने नदीतीरे स्थितः आसीत्।(3)

ਕਿ ਓ ਰਾ ਪਦਰ ਰਾਜਹੇ ਉਤਰ ਦੇਸ਼ ॥
कि ओ रा पदर राजहे उतर देश ॥

तस्याः पिता उत्तरदिशि एकं राज्यं शासितवान् ।

ਬ ਸ਼ੀਰੀਂ ਜ਼ੁਬਾ ਹਮ ਚ ਇਖ਼ਲਾਸ ਕੇਸ਼ ॥੪॥
ब शीरीं ज़ुबा हम च इक़लास केश ॥४॥

मधुरभाषितः दयालुस्वभावः ॥(४)

ਕਿ ਆਮਦ ਬਰਾਏ ਹਮਹ ਗ਼ੁਸਲ ਗੰਗ ॥
कि आमद बराए हमह ग़ुसल गंग ॥

ते सर्वे (नदी) गङ्गायाम् स्नानार्थम् आगताः।

ਚੁ ਕੈਬਰ ਕਮਾ ਹਮ ਚੁ ਤੀਰੇ ਤੁਫ਼ੰਗ ॥੫॥
चु कैबर कमा हम चु तीरे तुफ़ंग ॥५॥

धनुर्निर्गतः बाण इव ते अतिवेगिनः ॥(५)

ਹਮੀ ਖ਼ਾਸਤ ਕਿ ਓ ਰਾ ਸ੍ਵਯੰਬਰ ਕੁਨਮ ॥
हमी क़ासत कि ओ रा स्वयंबर कुनम ॥

स (राजा) तस्याः सगाईं चिन्तितवान्,

ਕਸੇ ਈਂ ਪਸੰਦ ਆਯਦ ਓ ਰਾ ਦਿਹਮ ॥੬॥
कसे ईं पसंद आयद ओ रा दिहम ॥६॥

'यदि सा कञ्चित् आनन्दितवती तर्हि अहं तां तस्मै वसीयतं करिष्यामि।'(6)

ਬਿਗੋਯਦ ਸੁਖ਼ਨ ਦੁਖ਼ਤਰੇ ਨੇਕ ਤਨ ॥
बिगोयद सुक़न दुक़तरे नेक तन ॥

उच्चारितवान् हे मम दयालु कन्या ।

ਕਸੇ ਤੋ ਪਸੰਦ ਆਯਦ ਓ ਰਾ ਬਕੁਨ ॥੭॥
कसे तो पसंद आयद ओ रा बकुन ॥७॥

'यदि त्वं कञ्चित् आकर्षयसि तर्हि मां ज्ञापयतु।'(७)

ਨਿਸ਼ਾਦੰਦ ਬਰ ਕਾਖ ਓ ਹਫ਼ਤ ਖਨ ॥
निशादंद बर काख ओ हफ़त खन ॥

तस्याः उच्चतरं पदं प्रदत्तम्, .

ਚੁ ਮਾਹੇ ਮਹੀ ਆਫ਼ਤਾਬੇ ਯਮਨ ॥੮॥
चु माहे मही आफ़ताबे यमन ॥८॥

यथा सा यमने प्रकाशमानं चन्द्रमिव दृश्यते स्म।(8)

ਦਹਾਨੇ ਦੁਹਦ ਰਾ ਦਹਨ ਬਰ ਕੁਸ਼ਾਦ ॥
दहाने दुहद रा दहन बर कुशाद ॥

सङ्गीतस्य ढोल (वाद्ययन्त्राणि) अनावरणं कृतम्,

ਜਵਾਬੇ ਸੁਖ਼ਨ ਰਾ ਉਜ਼ਰ ਬਰ ਨਿਹਾਦ ॥੯॥
जवाबे सुक़न रा उज़र बर निहाद ॥९॥

राजा च तस्याः प्रत्युत्तरं अनुमोदनं श्रोतुं प्रतीक्षते स्म।(9)

ਕਿ ਈਂ ਰਾਜਹੇ ਰਾਜਹਾ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ॥
कि ईं राजहे राजहा बेशुमार ॥

यतः तत्र बहवः राजानः बान्धवः च आगताः आसन् ।

ਕਿ ਵਕਤੇ ਤਰਦਦ ਬਿਆ ਮੁਖ਼ਤਹਕਾਰ ॥੧੦॥
कि वकते तरदद बिआ मुक़तहकार ॥१०॥

ये युद्धस्य रणनीतिषु अत्यन्तं निपुणाः आसन्।(10)

ਕਸੇ ਤੋ ਪਸੰਦ ਆਯਦਤ ਈਂ ਜ਼ਮਾ ॥
कसे तो पसंद आयदत ईं ज़मा ॥

(राजा पृष्टवान्) 'यदि कश्चित् तव रुचिकरः ।

ਵਜ਼ਾ ਪਸ ਬ ਦਾਮਾਦੀ ਆਯਦ ਹੁਮਾ ॥੧੧॥
वज़ा पस ब दामादी आयद हुमा ॥११॥

'सः मम जामाता इव भविष्यति।'(11)

ਨੁਮਾਦੰਦ ਬ ਓ ਰਾਜਹਾ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ॥
नुमादंद ब ओ राजहा बेशुमार ॥

सा बहूनि राजपुत्रान् सम्मुखीकृतवती, .

ਪਸੰਦਸ਼ ਨਿਯਾਮਦ ਕਸੇ ਕਾਰ ਬਾਰ ॥੧੨॥
पसंदश नियामद कसे कार बार ॥१२॥

किन्तु तेषां पराक्रमकारणात् तस्याः किमपि न रोचते स्म ।(१२)

ਹਮ ਆਖ਼ਰ ਯਕੇ ਰਾਜਹੇ ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ॥
हम आक़र यके राजहे सुभट सिंघ ॥

अन्ते सुभतसिंहः नामकः ।

ਪਸੰਦ ਆਮਦਸ਼ ਹਮ ਚੁ ਗੁਰਰਾ ਨਿਹੰਗ ॥੧੩॥
पसंद आमदश हम चु गुररा निहंग ॥१३॥

यं सा ग्राह इव गर्जति स्म तम्।(13)

ਹਮਹ ਉਮਦਹੇ ਰਾਜਹਾ ਪੇਸ਼ ਖਾਦ ॥
हमह उमदहे राजहा पेश खाद ॥

सर्वे राजपुत्राः सुन्दराः अग्रे आहूताः,

ਜੁਦਾ ਬਰ ਜੁਦਾ ਦਉਰ ਮਜਲਸ ਨਿਸ਼ਾਦ ॥੧੪॥
जुदा बर जुदा दउर मजलस निशाद ॥१४॥

न्यायालयं परितः आसनं ग्रहीतुं च पृष्टवान्।(14)

ਬ ਪੁਰਸ਼ੀਦ ਕਿ ਏ ਦੁਖ਼ਤਰੇ ਨੇਕ ਖ਼ੋਇ ॥
ब पुरशीद कि ए दुक़तरे नेक क़ोइ ॥

(राजः पृष्टवान्) अहो मम दयालु कन्या ।

ਤੁਰਾ ਕਸ ਪਸੰਦ ਆਯਦ ਅਜ਼ੀਹਾ ਬਜੋਇ ॥੧੫॥
तुरा कस पसंद आयद अज़ीहा बजोइ ॥१५॥

'किं तेषु कश्चित् मम आविष्काराः रोचन्ते।'(15)

ਰਵਾ ਕਰਦੁ ਜ਼ੁਨਾਰ ਦਾਰਾਨ ਪੇਸ਼ ॥
रवा करदु ज़ुनार दारान पेश ॥

जुनौ (हिन्दुनां पवित्रसूत्रधारी पुरोहितः) सहितः व्यक्तिः अग्रे प्रेषितः,

ਬਿਗੋਯਦ ਕਿ ਈਂ ਰਾਜਹੇ ਉਤਰ ਦੇਸ਼ ॥੧੬॥
बिगोयद कि ईं राजहे उतर देश ॥१६॥

उत्तरतः तान् राजपुत्रान् वक्तुं।(16)

ਕਿ ਓ ਨਾਮ ਬਸਤਸ਼ ਬਛਤਰਾ ਮਤੀ ॥
कि ओ नाम बसतश बछतरा मती ॥

बालिका तु बच्त्रमतीति नाम यस्याः ।

ਚੁ ਮਾਹੇ ਫ਼ਲਕ ਆਫ਼ਤਾਬੇ ਮਹੀ ॥੧੭॥
चु माहे फ़लक आफ़ताबे मही ॥१७॥

पृथिव्यां च सूर्यः इव चन्द्रमाकाशे च आसीत्,(17)

ਅਜ਼ੀ ਰਾਜਹਾ ਕਸ ਨਿਯਾਮਦ ਨਜ਼ਰ ॥
अज़ी राजहा कस नियामद नज़र ॥

उक्तवान् - 'तेभ्यः कोऽपि मम नेत्रेभ्यः अनुकूलः नास्ति।'

ਵਜ਼ਾ ਪਸ ਅਜ਼ੀਂ ਹਾ ਬੁਬੀਂ ਪੁਰ ਗੁਹਰ ॥੧੮॥
वज़ा पस अज़ीं हा बुबीं पुर गुहर ॥१८॥

(राजा) 'ततः त्वं दानशीलः (परतः) तान् न्याय्यताम्।(१८)

ਨਜ਼ਰ ਕਰਦ ਬਰ ਰਾਜਹਾ ਨਾਜ਼ਨੀਂ ॥
नज़र करद बर राजहा नाज़नीं ॥

'सुकुमारविशेषताः तान् पुनः पश्यन्तु।'

ਪਸੰਦਸ਼ ਨਿਯਾਮਦ ਕਸੇ ਦਿਲ ਨਗ਼ੀਂ ॥੧੯॥
पसंदश नियामद कसे दिल नग़ीं ॥१९॥

परन्तु तस्याः हृदयस्य रुचिकरं किमपि नासीत्।(19)

ਸ੍ਵਯੰਬਰ ਵਜ਼ਾ ਰੋਜ਼ ਮਉਕੂਫ਼ ਗਸ਼ਤ ॥
स्वयंबर वज़ा रोज़ मउकूफ़ गशत ॥

भर्तृत्वस्य चयनं त्यक्तम्,

ਕਿ ਨਾਜ਼ਮ ਬੁ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਦਰਵਾਜ਼ਹ ਬਸਤ ॥੨੦॥
कि नाज़म बु बरक़ासत दरवाज़ह बसत ॥२०॥

आयोजकाः च द्वाराणि पिधाय प्रस्थिताः।(२०)

ਕਿ ਰੋਜ਼ੇ ਦਿਗ਼ਰ ਸ਼ਾਹਿ ਜ਼ਰਰੀਂ ਸਿਪਹਰ ॥
कि रोज़े दिग़र शाहि ज़ररीं सिपहर ॥

परदिनम् आगतं राजा सुवर्णकवचम् ।

ਬਰ ਅਉਰੰਗ ਬਰਾਮਦ ਚੁ ਰਉਸ਼ਨ ਗੁਹਰ ॥੨੧॥
बर अउरंग बरामद चु रउशन गुहर ॥२१॥

या मुक्ता इव भासते स्म।(21)

ਦਿਗ਼ਰ ਰੋਜ਼ ਹੇ ਰਾਜਹਾ ਖ਼ਾਸਤੰਦ ॥
दिग़र रोज़ हे राजहा क़ासतंद ॥

द्वितीये दिने राजपुत्राः पुनः आहूताः ।

ਦਿਗ਼ਰ ਗੂਨਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਆਰਾਸਤੰਦ ॥੨੨॥
दिग़र गूनह बाज़ार आरासतंद ॥२२॥

अन्यक्रमेण च न्यायालयं अलङ्कृतवन्तः।(22)

ਨਜ਼ਰ ਕੁਨ ਬਰੋਏ ਤੁ ਏ ਦਿਲਰੁਬਾਇ ॥
नज़र कुन बरोए तु ए दिलरुबाइ ॥

'अहो मम प्रियतमा तानि मुखानि पश्य, .

ਕਿਰਾ ਤੋ ਨਜ਼ਰ ਦਰ ਬਿਯਾਯਦ ਬਜਾਇ ॥੨੩॥
किरा तो नज़र दर बियायद बजाइ ॥२३॥

'यस्य तथा कदापि रोचते, तस्य विवाहः भविष्यति।'(23)

ਬ ਪਹਿਨ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਗੁਲੇ ਅੰਜਮਨ ॥
ब पहिन अंदर आमद गुले अंजमन ॥

'अङ्गणे सा परिवेशं प्रविष्टवती, .