श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 1393


ਕਿ ਹੈਫ਼ ਅਸਤ ਸਦ ਹੈਫ਼ ਈਂ ਸਰਵਰੀ ॥੬੭॥
कि हैफ़ असत सद हैफ़ ईं सरवरी ॥६७॥

तव सार्वभौमत्वं दुःखं अनुभवामि।६७।

ਕਿ ਅਜਬਸਤੁ ਅਜਬਸਤੁ ਫ਼ਤਵਹ ਸ਼ੁਮਾ ॥
कि अजबसतु अजबसतु फ़तवह शुमा ॥

भवतः विश्वासस्य विषये अहं बहु चिन्तयामि

ਬਜੁਜ਼ ਰਾਸਤੀ ਸੁਖ਼ਨ ਗੁਫ਼ਤਨ ਜ਼ਿਯਾਂ ॥੬੮॥
बजुज़ रासती सुक़न गुफ़तन ज़ियां ॥६८॥

सत्यविरुद्धं यत्किमपि उक्तं तत् पतनं जनयति।68।

ਮਜ਼ਨ ਤੇਗ਼ ਬਰ ਖ਼ੂੰਨਿ ਕਸ ਬੇਦਰੇਗ਼ ॥
मज़न तेग़ बर क़ूंनि कस बेदरेग़ ॥

असहायस्य खड्गस्य प्रहारं मा त्वरितम्,

ਤੁਰਾ ਨੀਜ਼ ਖ਼ੂੰ ਚਰਖ਼ ਬਤੇਗ਼ ॥੬੯॥
तुरा नीज़ क़ूं चरक़ बतेग़ ॥६९॥

अन्यथा प्रोविडेन्स् भवतः रक्तं पातयिष्यति।69.

ਤੂ ਗ਼ਾਫ਼ਲ ਮਸ਼ੌ ਮਰਦਿ ਯਜ਼ਦਾਂ ਹਿਰਾਸ ॥
तू ग़ाफ़ल मशौ मरदि यज़दां हिरास ॥

प्रमादं मा कुरु, भगवन्तं परिजानीहि, .

ਕਿ ਓ ਬੇਨਯਾਜ਼ਸਤੁ ਓ ਬੇਸਪਾਸ ॥੭੦॥
कि ओ बेनयाज़सतु ओ बेसपास ॥७०॥

लोभचाटुकारविमुखः ॥७०॥

ਕਿ ਊ ਬੇਮੁਹਾਬਸਤੁ ਸ਼ਾਹਾਨਿਸ਼ਾਹ ॥
कि ऊ बेमुहाबसतु शाहानिशाह ॥

सः सार्वभौमानां सार्वभौमः कस्मात् अपि भयं न करोति

ਜ਼ਿਮੀਨੋ ਜ਼ਮਾਂ ਰਾ ਸੱਚਾਏ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ॥੭੧॥
ज़िमीनो ज़मां रा सचाए पातशाह ॥७१॥

स पृथिव्याः स्वर्गस्य च स्वामी अस्ति।71.

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦਿ ਏਜ਼ਦ ਜ਼ਿਮੀਨੋ ਜ਼ਮਾ ॥
क़ुदावंदि एज़द ज़िमीनो ज़मा ॥

स सत्येश्वरः उभयोः लोकयोः स्वामी अस्ति

ਕੁਨਿੰਦਸਤ ਹਰ ਕਸ ਮਕੀਨੋ ਮਕਾਂ ॥੭੨॥
कुनिंदसत हर कस मकीनो मकां ॥७२॥

विश्वस्य सर्वेषां प्राणिनां प्रजापतिः ॥७२॥

ਹਮਅਜ਼ ਪਰਿ ਮੋਰੋ ਹਮਜ਼ ਪੀਲਤਨ ॥
हमअज़ परि मोरो हमज़ पीलतन ॥

सः पिपीलिकातः गजपर्यन्तं सर्वेषां रक्षकः अस्ति

ਕਿ ਆਜਿਜ਼ ਨਿਵਾਜ਼ਸਤੁ ਗ਼ਾਫ਼ਲ ਸ਼ਿਕਨ ॥੭੩॥
कि आजिज़ निवाज़सतु ग़ाफ़ल शिकन ॥७३॥

असहायानां बलं ददाति प्रमादानां च नाशयति ॥७३॥

ਕਿ ਊ ਰਾ ਚੁ ਇਸਮਸਤ ਆਜਿਜ਼ ਨਿਵਾਜ਼ ॥
कि ऊ रा चु इसमसत आजिज़ निवाज़ ॥

सत्येश्वरः 'नीचानां रक्षकः' इति प्रसिद्धः ।

ਕਿ ਊ ਬੇ ਸਪਾਸ ਅਸਤ ਓ ਬੇ ਨਿਆਜ਼ ॥੭੪॥
कि ऊ बे सपास असत ओ बे निआज़ ॥७४॥

निश्चिन्तः स च अभावरहितः।७४।

ਕਿ ਓ ਬੇਨਿਗੂੰ ਅਸਤ ਓ ਬੇਚਗੂੰ ॥
कि ओ बेनिगूं असत ओ बेचगूं ॥

सः अप्रहार्यः अप्रतिमः च अस्ति

ਕਿ ਓ ਰਹਿਨੁਮਾ ਅਸਤ ਓ ਰਹਿਨਮੂੰ ॥੭੫॥
कि ओ रहिनुमा असत ओ रहिनमूं ॥७५॥

सः मार्गं मार्गदर्शकरूपेण दर्शयति।75.

ਕਿ ਬਰਸਰ ਤੁਰਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਕਸਮਿ ਕੁਰਆਂ ॥
कि बरसर तुरा फ़रज़ कसमि कुरआं ॥

त्वं कुरानस्य शपथेन तनावग्रस्तः असि,

ਬ ਗੁਫ਼ਤਹ ਸ਼ੁਮਾ ਕਾਰਿ ਖ਼ੂਬੀ ਰਸਾਂ ॥੭੬॥
ब गुफ़तह शुमा कारि क़ूबी रसां ॥७६॥

अतः भवता कृतं प्रतिज्ञां पूर्णं कुरु।७६।

ਬਬਾਯਦ ਤੁ ਦਾਨਸ਼ ਪ੍ਰਸਤੀ ਕੁਨੀ ॥
बबायद तु दानश प्रसती कुनी ॥

भवतः विवेकी भवितुं युक्तम्

ਬ ਕਾਰਿ ਸ਼ੁਮਾ ਚੀਰਹ ਦਸਤੀ ਕੁਨੀ ॥੭੭॥
ब कारि शुमा चीरह दसती कुनी ॥७७॥

तथा च तीव्रतापूर्वकं स्वकार्यं कुरुत।77.

ਚਿਹਾ ਸ਼ੁਦ ਕਿ ਚੂੰ ਬੱਚਗਾਂ ਕੁਸ਼ਤਹ ਚਾਰ ॥
चिहा शुद कि चूं बचगां कुशतह चार ॥

किं यदि त्वया मम चत्वारः पुत्राः हताः ।

ਕਿ ਬਾਕੀ ਬਿਮਾਂਦਸਤ ਪੇਚੀਦਾ ਮਾਰ ॥੭੮॥
कि बाकी बिमांदसत पेचीदा मार ॥७८॥

फणाधारी कोबरा अद्यापि कुण्डलितः उपविशति।78.

ਚਿ ਮਰਦੀ ਕਿ ਅਖ਼ਗਰ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ਾ ਕੁਨੀ ॥
चि मरदी कि अक़गर क़ामोशा कुनी ॥

स्पीकं निवारयितुं कीदृशं शौर्यम्

ਕਿ ਆਤਸ਼ ਦਮਾਂ ਰਾ ਬਦਉਰਾਂ ਕੁਨੀ ॥੭੯॥
कि आतश दमां रा बदउरां कुनी ॥७९॥

अग्निस्य च ज्वालानां व्यजनं च।79.

ਚਿ ਖ਼ੁਸ਼ ਗੁਫ਼ਤ ਫ਼ਿਰਦੌਸੀਏ ਖ਼ੁਸ਼ ਜ਼ੁਬਾਂ ॥
चि क़ुश गुफ़त फ़िरदौसीए क़ुश ज़ुबां ॥

फिरदौसी इत्यस्य एतत् सुव्यक्तं उद्धरणं शृणुत-

ਸ਼ਿਤਾਬੀ ਬਵਦ ਕਾਰਿ ਅਹਰਿਮਨਾ ॥੮੦॥
शिताबी बवद कारि अहरिमना ॥८०॥

"त्वरितं कर्म शैतानस्य कार्यम् अस्ति"।80.

ਕਿ ਮਾ ਬਾਰਗਹਿ ਹਜ਼ਰਤ ਆਯਮ ਸ਼ੁਮਾ ॥
कि मा बारगहि हज़रत आयम शुमा ॥

अहं च तव भगवतः पदात् आगतः।

ਅਜ਼ਾਂ ਰੋਜ਼ ਬਾਸ਼ੀ ਵ ਸ਼ਾਹਿਦ ਹਮਾ ॥੮੧॥
अज़ां रोज़ बाशी व शाहिद हमा ॥८१॥

यः न्यायदिने साक्षी भविष्यति।81.

ਵਗਰਨਹ ਤੁ ਈਂ ਰਾ ਫ਼ਰਾਮੁਸ਼ ਕੁਨਦ ॥
वगरनह तु ईं रा फ़रामुश कुनद ॥

यदि त्वं सत्कर्मणः कृते आत्मानं सज्जीकरोषि ।

ਤੁਰਾ ਹਮ ਫ਼ਰਾਮੋਸ਼ ਯਜ਼ਦਾਂ ਕੁਨਦ ॥੮੨॥
तुरा हम फ़रामोश यज़दां कुनद ॥८२॥

भगवान् भवन्तं योग्यं फलं दास्यति।82.

ਬਰੀਂ ਕਾਰਿ ਗਰ ਤੂ ਬ ਬਸਤੀ ਕਮਰ ॥
बरीं कारि गर तू ब बसती कमर ॥

यदि भवन्तः न्यायस्य एतत् कार्यं विस्मरन्ति तर्हि

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦ ਬਾਸ਼ਦ ਤੁਰਾ ਬਹਿਰਾਵਰ ॥੮੩॥
क़ुदावंद बाशद तुरा बहिरावर ॥८३॥

भगवान् त्वां विस्मरिष्यति।83.

ਕਿ ਈਂ ਕਾਰ ਨੇਕਸਤੁ ਦੀਂ ਪਰਵਰੀ ॥
कि ईं कार नेकसतु दीं परवरी ॥

धर्मात्मना सत्यगुणमार्गं पदातितव्यं भवति,

ਚੁ ਯਜ਼ਦਾਂ ਸ਼ਨਾਸੀ ਬ ਜਾਂ ਬਰਤਰੀ ॥੮੪॥
चु यज़दां शनासी ब जां बरतरी ॥८४॥

किन्तु भगवतः परिचयः अद्यापि श्रेयस्करः।८४।

ਤੁਰਾ ਮਨ ਨ ਦਾਨਮ ਕਿ ਯਜ਼ਦਾਂ ਸ਼ਨਾਸ ॥
तुरा मन न दानम कि यज़दां शनास ॥

न मन्यते यत् मनुष्यः भगवन्तं परिजानाति,

ਬਰਾਮਦ ਜ਼ਿ ਤੋ ਕਾਰਹਾ ਦਿਲ ਖ਼ਰਾਸ਼ ॥੮੫॥
बरामद ज़ि तो कारहा दिल क़राश ॥८५॥

यः स्वकर्मणा परेषां भावनां क्षतिं करोति।८५।

ਸ਼ਨਾਸਦ ਹਮੀਂ ਤੂ ਨ ਯਜ਼ਦਾ ਕਰੀਮ ॥
शनासद हमीं तू न यज़दा करीम ॥

तुरे दयालुः प्रभुः त्वां न प्रेम करोति,

ਨ ਖ਼੍ਵਾਹਦ ਹਮੀ ਤੂ ਬਦੌਲਤ ਅਜ਼ੀਮ ॥੮੬॥
न क़्वाहद हमी तू बदौलत अज़ीम ॥८६॥

यद्यपि भवतः अगणितधनम् अस्ति।86.

ਅਗਰ ਸਦ ਕੁਰਆਂ ਬਖ਼ੁਰਦੀ ਕਸਮ ॥
अगर सद कुरआं बक़ुरदी कसम ॥

शतवारं कुरानस्य शपथं कृत्वा अपि ।

ਮਰਾ ਏਅਤਬਾਰੇ ਨ ਈਂ ਜ਼ੱਰਹ ਦਮ ॥੮੭॥
मरा एअतबारे न ईं ज़रह दम ॥८७॥

अहं भवतः कदापि विश्वासं न करिष्यामि।87.

ਹਜ਼ੂਰਤੁ ਨ ਆਯਮ ਨ ਈਂ ਰਹ ਸ਼ਵਮ ॥
हज़ूरतु न आयम न ईं रह शवम ॥

न शक्नोमि आगन्तुं शपथमार्गं पदातितुम्

ਅਗਰ ਸ਼ਾਹ ਬਖ਼੍ਵਾਹਦ ਮਨ ਆਂ ਜਾ ਰਵਮ ॥੮੮॥
अगर शाह बक़्वाहद मन आं जा रवम ॥८८॥

गमिष्यामि यत्र मां भगवता याचयिष्यति।८८।

ਖ਼ੁਸ਼ਸ਼ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਾਨਿ ਅਉਰੰਗਜ਼ੇਬ ॥
क़ुशश शाह शाहानि अउरंगज़ेब ॥

त्वं नृपराजोऽसि महाभाग औरङ्गजेब |

ਕਿ ਚਾਲਾਕ ਦਸਤਸਤ ਚਾਬਕ ਰਕੇਬ ॥੮੯॥
कि चालाक दसतसत चाबक रकेब ॥८९॥

त्वं चतुरः प्रशासकः, उत्तमः अश्ववाहकः च असि।८९।

ਚਿ ਹੁਸਨੁਲ ਜਮਾਲਸਤ ਰੳਸਸ਼ਨ ਜ਼ਮੀਰ ॥
चि हुसनुल जमालसत रउसशन ज़मीर ॥

तव बुद्ध्या खड्गस्य च साहाय्येन ।

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦਿ ਮੁਲਕ ਅਸਤ ਸਾਹਿਬਿ ਅਮੀਰ ॥੯੦॥
क़ुदावंदि मुलक असत साहिबि अमीर ॥९०॥

त्वं देगस्य तेघस्य च स्वामी असि।९०।

ਬਤਰਤੀਬ ਦਾਨਿਸ਼ ਬਤਦਬੀਰ ਤੇਗ਼ ॥
बतरतीब दानिश बतदबीर तेग़ ॥

त्वं सौन्दर्यस्य प्रज्ञायाः च शिखरम् असि

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦਿ ਦੇਗ਼ੋ ਖ਼ੁਦਾਵੰਦਿ ਤੇਗ਼ ॥੯੧॥
क़ुदावंदि देग़ो क़ुदावंदि तेग़ ॥९१॥

त्वं मुख्याधिपश्च राजा च ॥९१॥

ਕਿ ਰੌਸ਼ਨ ਜ਼ਮੀਰ ਅਸਤ ਹੁਸਨੁਲ ਜਮਾਲ ॥
कि रौशन ज़मीर असत हुसनुल जमाल ॥

त्वं सौन्दर्यस्य प्रज्ञायाः च शिखरम् असि

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦਿ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਏ ਮੁਲਕੋ ਮਾਲ ॥੯੨॥
क़ुदावंदि बक़शिंदए मुलको माल ॥९२॥

देशस्य धनस्य च त्वं स्वामी असि ॥९२॥

ਕਿ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਕਬੀਰ ਅਸਤ ਦਰ ਜੰਗ ਕੋਹ ॥
कि बक़शिश कबीर असत दर जंग कोह ॥

त्वं परम उदारः युद्धक्षेत्रे पर्वतः च असि |

ਮਲਾਇਕ ਸਿਫ਼ਤ ਚੂੰ ਸੁਰੱਯਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ॥੯੩॥
मलाइक सिफ़त चूं सुरया शिकोह ॥९३॥

त्वं स्वर्गदूता इव उच्चतेजसा धारयसि।९३।

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਅਉਰੰਗਜ਼ੇਬ ਆਲਮੀਂ ॥
शहिनशाह अउरंगज़ेब आलमीं ॥

यद्यपि त्वं नृपराजोऽसि औरङ्गजेब!

ਕਿ ਦਾਰਾਇ ਦੌਰ ਅਸਤ ਦੂਰਸਤ ਦੀਂ ॥੯੪॥
कि दाराइ दौर असत दूरसत दीं ॥९४॥

धर्मन्याययोः दूरं त्वम्।९४।

ਮਨਮ ਕੁਸ਼ਤਨਮ ਕੋਹੀਆਂ ਪੁਰ ਫ਼ਿਤਨ ॥
मनम कुशतनम कोहीआं पुर फ़ितन ॥

अहं दुष्टान् पर्वतप्रमुखान् जित्वा,

ਕਿ ਓ ਬੁਤ ਪ੍ਰਸਤੰਦ ਮਨ ਬੁਤ ਸ਼ਿਕਨ ॥੯੫॥
कि ओ बुत प्रसतंद मन बुत शिकन ॥९५॥

ते मूर्तिपूजकाः आसन् अहं च मूर्तिभङ्गकः।95.

ਬਬੀਂ ਗਰਦਸ਼ੇ ਬੇਵਫ਼ਾਏ ਜ਼ਮਾਂ ॥
बबीं गरदशे बेवफ़ाए ज़मां ॥

कालचक्रं पश्यन्तु, २.

ਪਸੇ ਪੁਸ਼ਤ ਉਫ਼ਤਦ ਰਸਾਨਦ ਜ਼ਯਾ ॥੯੬॥
पसे पुशत उफ़तद रसानद ज़या ॥९६॥

अत्यन्तं अनाश्रितः यस्य यस्य अनुसरणं करोति तस्य क्षयम् आनयति।96.

ਬਬੀਂ ਕੁਦਰਤਿ ਨੇਕ ਯਜ਼ਦਾਨਿ ਪਾਕ ॥
बबीं कुदरति नेक यज़दानि पाक ॥

पवित्रस्य भगवतः सामर्थ्यं चिन्तयतु,

ਅਜ਼ ਯਕ ਬ ਦਹ ਲਖ਼ ਰਸਾਨਦ ਹਲਾਕ ॥੯੭॥
अज़ यक ब दह लक़ रसानद हलाक ॥९७॥

येन एकेन व्यक्तिना लक्षशः जनानां वधः भवति।97.

ਚਿ ਦੁਸ਼ਮਨ ਕੁਨਦ ਮਿਹਰਬਾਂ ਅਸਤ ਦੋਸਤ ॥
चि दुशमन कुनद मिहरबां असत दोसत ॥

यदि ईश्वरः मित्रवतः अस्ति तर्हि कोऽपि शत्रुः किमपि कर्तुं न शक्नोति

ਕਿ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਗੀ ਕਾਰਿ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਹ ਓਸਤ ॥੯੮॥
कि बक़शिंदगी कारि बक़शिंदह ओसत ॥९८॥

उदारं कर्म प्रभवति दयालुनाद्भगवतः ॥९८॥

ਰਿਹਾਈ ਦਿਹੋ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਦਿਹਦ ॥
रिहाई दिहो रहिनुमाई दिहद ॥

सः मुक्तिदाता मार्गदर्शकः च अस्ति,

ਜ਼ਬਾ ਰਾ ਬ ਸਿਫ਼ਤ ਆਸ਼ਨਾਈ ਦਿਹਦ ॥੯੯॥
ज़बा रा ब सिफ़त आशनाई दिहद ॥९९॥

यः अस्माकं जिह्वां तस्य स्तुतिं गायति।99.

ਖ਼ਸਮ ਰਾ ਚੁ ਕੋਰ ਊ ਕੁਨਦ ਵਕਤੇ ਕਾਰ ॥
क़सम रा चु कोर ऊ कुनद वकते कार ॥

स्फुरिते काले शत्रुभ्यः दर्शनशक्तिं संहरति

ਯਤੀਮਾਂ ਬਿਰੂੰ ਬੁਰਦ ਬੇਜ਼ਖ਼ਮ ਖ਼ਾਰ ॥੧੦੦॥
यतीमां बिरूं बुरद बेज़क़म क़ार ॥१००॥

दमितान् नीचान् च विना क्षतिं मुञ्चति।100।

ਹਰਾਂ ਕਸ ਕਿ ਊ ਰਾਸਤਬਾਜ਼ੀ ਕੁਨਦ ॥
हरां कस कि ऊ रासतबाज़ी कुनद ॥

सच्चिदानन्दं सच्चिदानीं च यः ।

ਰਹੀਮੇ ਬਰੋ ਰਹਿਮਸਾਜ਼ੀ ਕੁਨਦ ॥੧੦੧॥
रहीमे बरो रहिमसाज़ी कुनद ॥१०१॥

दयालुः प्रभुः तस्मै ललितः अस्ति।101.

ਕਸੇ ਖ਼ਿਦਮਤ ਆਯਦ ਬਸੇ ਦਿਲੋ ਜਾਂ ॥
कसे क़िदमत आयद बसे दिलो जां ॥

मनः शरीरं च तस्मै समर्पयति यः ।

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦ ਬਿ ਬਖ਼ਸ਼ੰਦ ਬਰ ਵੈ ਅਮਾਂ ॥੧੦੨॥
क़ुदावंद बि बक़शंद बर वै अमां ॥१०२॥

सत्यः प्रभुः तस्मै ललितः अस्ति।102.

ਚਿ ਦੁਸ਼ਮਨ ਕਜ਼ਾਂ ਹੀਲਹਸਾਜ਼ੀ ਕੁਨਦ ॥
चि दुशमन कज़ां हीलहसाज़ी कुनद ॥

न कश्चित् शत्रुः तं मोहयितुं शक्नोति,