श्री दसम् ग्रन्थः

पुटः - 1311


ਆਗੇ ਕਰਿ ਤ੍ਰਿਯ ਮਿਤ੍ਰ ਨਿਕਾਰਾ ॥੧੨॥
आगे करि त्रिय मित्र निकारा ॥१२॥

सा च सर्वेभ्यः पुरतः मित्रं दूरीकृतवती। १२.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਅਠਾਵਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੫੮॥੬੫੬੫॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ अठावन चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३५८॥६५६५॥अफजूं॥

अत्र श्रीचरितोपख्यानस्य त्रिचरित्रस्य मन्त्री भूप साम्बदस्य ३५८तमं चरित्रं समाप्तं सर्वं शुभम्।३५८।६५६५। गच्छति

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चतुर्विंशतिः : १.

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਔਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ॥
सुनु राजा इक और चरित्र ॥

हे राजन ! अन्यं पात्रं शृणुत, .

ਜਿਹ ਛਲ ਨਾਰਿ ਨਿਕਾਰਾ ਮਿਤ੍ਰ ॥
जिह छल नारि निकारा मित्र ॥

येन युक्त्या सा स्त्री पुरुषात् मुक्तवती।

ਪੂਰਬ ਦੇਸ ਅਪੂਰਬ ਨਗਰੀ ॥
पूरब देस अपूरब नगरी ॥

पूर्वदेशे महानगरम् आसीत् ।

ਤਿਹੂੰ ਭਵਨ ਕੇ ਬੀਚ ਉਜਗਰੀ ॥੧॥
तिहूं भवन के बीच उजगरी ॥१॥

(सः) त्रयाणां जनानां मध्ये प्रसिद्धः आसीत् । १.

ਸਿਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਰਾਜਾ ਤਹ ਕੋ ਹੈ ॥
सिव प्रसाद राजा तह को है ॥

तत्र राजा शिवप्रसादः ।

ਸਦਾ ਸਰਬਦਾ ਸਿਵ ਰਤ ਸੋਹੈ ॥
सदा सरबदा सिव रत सोहै ॥

(सः) शिवस्य (पूजने) एव सदा निमग्नः आसीत्।

ਭਾਵਨ ਦੇ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਭਣਿਜੈ ॥
भावन दे तिह नारि भणिजै ॥

तस्य भार्यायाः नाम भवन् दे (देई) आसीत् ।

ਮਨ ਮੋਹਨਿ ਦੇ ਸੁਤਾ ਕਹਿਜੈ ॥੨॥
मन मोहनि दे सुता कहिजै ॥२॥

तस्य मन मोहिनी नाम कन्या आसीत् । २.

ਸਾਹ ਮਦਾਰ ਪੀਰ ਤਹ ਜਾਹਿਰ ॥
साह मदार पीर तह जाहिर ॥

पूर्वं शाह मदर जहिरा पीर, 1999 आसीत् ।

ਸੇਵਤ ਜਾਹਿ ਭੂਪ ਨਰ ਨਾਹਰ ॥
सेवत जाहि भूप नर नाहर ॥

यं पुराधिपः पूजयामास।

ਏਕ ਦਿਵਸ ਨ੍ਰਿਪ ਤਹਾ ਸਿਧਾਰਾ ॥
एक दिवस न्रिप तहा सिधारा ॥

एकदा राजा तत्र गतः।

ਦੁਹਿਤਾ ਸਹਿਤ ਲਏ ਸੰਗ ਦਾਰਾ ॥੩॥
दुहिता सहित लए संग दारा ॥३॥

कन्याम् भार्यां च (उभौ) सह नीतवान्। ३.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अडिगः : १.

ਏਕ ਪੁਰਖ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਕਹਿ ਭਾਇਯੋ ॥
एक पुरख न्रिप की दुहिता कहि भाइयो ॥

राज्ञः कन्यायाः पुरुषः रोचते स्म।

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਤਾ ਕਹ ਤਹੀ ਬੁਲਾਇਯੋ ॥
पठै सहचरी ता कह तही बुलाइयो ॥

सः सखीं प्रेषयित्वा तत्र आहूतवान्।

ਤਹੀ ਕਾਮ ਕੇ ਕੇਲ ਤਰੁਨਿ ਤਾ ਸੌ ਕਿਯੋ ॥
तही काम के केल तरुनि ता सौ कियो ॥

तत्र राज कुमारी तेन सह क्रीडति स्म।

ਹੋ ਹਸਿ ਹਸਿ ਕਰਿ ਆਸਨ ਤਾ ਕੋ ਕਸਿ ਕਸਿ ਲਿਯੋ ॥੪॥
हो हसि हसि करि आसन ता को कसि कसि लियो ॥४॥

सः हसन् स्वेन सह आसनं गृहीतवान्। ४.

ਪੀਰ ਚੂਰਮਾ ਹੇਤ ਜੁ ਭੂਪ ਬਨਾਇਯੋ ॥
पीर चूरमा हेत जु भूप बनाइयो ॥

पिरस्य कृते यत् चूर्मं राजान निर्मितम् आसीत्, .

ਅਧਿਕ ਭਾਗ ਕੌ ਤਾ ਮਹਿ ਤਰੁਨਿ ਮਿਲਾਇਯੋ ॥
अधिक भाग कौ ता महि तरुनि मिलाइयो ॥

तस्मिन् राज कुमारी बहु भङ्गं मिश्रितवान्।

ਸਭ ਸੋਫੀ ਤਿਹ ਖਾਇ ਦਿਵਾਨੇ ਹ੍ਵੈ ਪਰੇ ॥
सभ सोफी तिह खाइ दिवाने ह्वै परे ॥

तत् खादित्वा सर्वे सूफीः (तपस्विनः) उन्मत्तः पतिताः।

ਹੋ ਜਾਨੁ ਪ੍ਰਹਾਰ ਬਿਨਾ ਸਗਰੇ ਆਪੇ ਮਰੇ ॥੫॥
हो जानु प्रहार बिना सगरे आपे मरे ॥५॥

(इदं प्रतीयते स्म) सर्वे मृताः इव st.5.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चतुर्विंशतिः : १.

ਸੋਫੀ ਭਏ ਸਭੇ ਮਤਵਾਰੇ ॥
सोफी भए सभे मतवारे ॥

सर्वाणि सोफी मतवाला अभवन्, .

ਜਨੁ ਕਰ ਪਰੇ ਬੀਰ ਰਨ ਮਾਰੇ ॥
जनु कर परे बीर रन मारे ॥

यथा वीरा मृताः शयिताः युद्धक्षेत्रे |

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਇਤ ਘਾਤ ਪਛਾਨਾ ॥
राज सुता इत घात पछाना ॥

राज कुमारी इस अवसर को जब्त किया

ਉਠ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੰਗ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨਾ ॥੬॥
उठ प्रीतम संग किया पयाना ॥६॥

उत्थाय च प्रेम्णा सह अगच्छत्। ६.

ਸੋਫੀ ਕਿਨੂੰ ਨ ਆਂਖਿ ਉਘਾਰੀ ॥
सोफी किनूं न आंखि उघारी ॥

न कोऽपि सोफी नेत्राणि उद्घाटितवती। (भवति स्म) २.

ਲਾਤ ਜਾਨੁ ਸੈਤਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੀ ॥
लात जानु सैतान प्रहारी ॥

यथा पिशाचः पादप्रहारं कृतवान् (सर्वम्) ।

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਪਾਯੋ ॥
भेद अभेद न किनहूं पायो ॥

न कश्चित् भेदं अवगच्छत् ।

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਲੈ ਮੀਤ ਸਿਧਾਯੋ ॥੭॥
राज कुअरि लै मीत सिधायो ॥७॥

मित्रराजः कुमारीम् आदाय प्रस्थितवान्।7.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਉਨਸਠਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੫੯॥੬੫੭੨॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ उनसठि चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३५९॥६५७२॥अफजूं॥

अत्र श्रीचरितोपख्यानस्य त्रिचरित्रस्य मन्त्री भूप साम्बदस्य ३५९तमं चरित्रं समाप्तं सर्वं शुभम्।३५९।६५७२। गच्छति

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चतुर्विंशतिः : १.

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਔਰ ਪ੍ਰਸੰਗਾ ॥
सुनु राजा इक और प्रसंगा ॥

हे राजन ! अन्यं (कौशलं) सन्दर्भं शृणुत

ਜਸ ਕਿਯ ਸੁਤਾ ਪਿਤਾ ਕੇ ਸੰਗਾ ॥
जस किय सुता पिता के संगा ॥

यत् कन्या पितरं कृतवती।

ਪ੍ਰਬਲ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਇਕ ਅਤਿ ਬਲ ॥
प्रबल सिंघ राजा इक अति बल ॥

तत्र प्रबलसिंहः नाम अतीव शक्तिशाली राजा आसीत्

ਅਰਿ ਕਾਪਤ ਜਾ ਕੇ ਡਰ ਜਲ ਥਲ ॥੧॥
अरि कापत जा के डर जल थल ॥१॥

यस्मात् भयात् शत्रवः जले कम्पन्ते स्म। १.

ਸ੍ਰੀ ਝਕਝੂਮਕ ਦੇ ਤਿਹ ਬਾਰਿ ॥
स्री झकझूमक दे तिह बारि ॥

तस्य झकझुमक (देई) नाम कन्या आसीत् ।

ਘੜੀ ਆਪੁ ਜਨੁ ਬ੍ਰਹਮ ਸੁ ਨਾਰ ॥
घड़ी आपु जनु ब्रहम सु नार ॥

(इति भाति) ब्रह्मणा एव तां स्त्रियं कल्पितवान् इव।

ਤਹ ਥੋ ਸੁਘਰ ਸੈਨ ਖਤਿਰੇਟਾ ॥
तह थो सुघर सैन खतिरेटा ॥

तत्र सुघरसेन नाम खत्री निवसति स्म।

ਇਸਕ ਮੁਸਕ ਕੇ ਸਾਥ ਲਪੇਟਾ ॥੨॥
इसक मुसक के साथ लपेटा ॥२॥

(सः) इश्क मुश्केन वेष्टितः आसीत् । २.

ਜਗੰਨਾਥ ਕਹ ਭੂਪ ਸਿਧਾਯੋ ॥
जगंनाथ कह भूप सिधायो ॥

(यदा) राजा जगन्नाथः (मन्दिरयात्राम्) गतः।

ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਸੰਗ ਲੈ ਆਯੋ ॥
पुत्र कलत्र संग लै आयो ॥

अतः सः स्वपुत्रान् भार्यान् च सह आनयत् ।

ਜਗੰਨਾਥ ਕੋ ਨਿਰਖ ਦਿਵਾਲਾ ॥
जगंनाथ को निरख दिवाला ॥

जगननाथ के मन्दिर देख

ਬਚਨ ਬਖਾਨਾ ਭੂਪ ਉਤਾਲਾ ॥੩॥
बचन बखाना भूप उताला ॥३॥

राजा शीघ्रम् उक्तवान्। ३.