شري دسم گرنتھ

صفحو - 722


ਸਭ ਜਲ ਜੀਵਨਿ ਨਾਮ ਲੈ ਆਸ੍ਰੈ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
sabh jal jeevan naam lai aasrai bahur bakhaan |

سڀني آبي جانورن جا نالا لکو ۽ پوءِ لفظ ’اسرائي‘ (اوٽ) چئو.

ਸੁਤ ਧਰ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਸਭ ਜਾਨ ॥੯੯॥
sut dhar bahur bakhaaneeai naam baan sabh jaan |99|

پاڻيءَ ۾ جيئري رهيل مڇيءَ جو نالو رکڻ، پوءِ انهن سان لفظ ”آشريا“ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ لفظ ”شتدار“ چوڻ سان بان جا نالا بيان ٿيندا رهيا.

ਧਰੀ ਨਗਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਧਰ ਸੁਤ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
dharee nagan ke naam keh dhar sut pun pad dehu |

نالا ٻڌاءِ دھاري (جبل جبل) ۽ ’ناگ‘ ۽ چؤ لفظ ’ڌر‘ ۽ ’سُت‘.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੦੦॥
pun dhar sabad bakhaaneeai naam baan lakh lehu |100|

ڌرتيءَ تي مليل نانگن (ناگ) جو نالو رکڻ ۽ لفظ ”ڌرشت“ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ لفظ ”ڌر“ چوڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.100.

ਬਾਸਵ ਕਹਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਐ ਧਰ ਸੁਤ ਧਰ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
baasav keh ar uchareeai dhar sut dhar pun bhaakh |

”باسوا“ (اندرا جو) دشمن چئو ۽ پوءِ ”دھر سوت دھر“ پڙهو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ਜੀਅ ਮੈ ਰਾਖੁ ॥੧੦੧॥
naam sakal sree baan ke jaan jeea mai raakh |101|

”اندر“ لفظ جي پٺيان ”اري“ لفظ چوڻ ۽ پوءِ لفظ ”شتدار“ شامل ڪرڻ سان بان جا سڀئي نالا ذهن ۾ اچي وڃن ٿا. 101.

ਪੁਹਪ ਧਨੁਖ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
puhap dhanukh ke naam keh aayudh bahur uchaar |

پُهپا دانُخ (گلن سان جھڪيل ڪمپڊ) جو نالو ٻُڌڻ کان پوءِ ’ايوڌا‘ (هٿيار) پادا کي ڳايو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਅਪਾਰ ॥੧੦੨॥
naam sakal sree baan ke nikasat chalai apaar |102|

پشپڌنوا ۽ ڪم ديو جا نالا ڳالهائڻ ۽ پوءِ لفظ ”آيُود“ چوڻ سان، بان جا نالا اڀري ايندا رهن ٿا.102.

ਸਕਲ ਮੀਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਕੇਤੁਵਾਯੁਧ ਕਹਿ ਅੰਤ ॥
sakal meen ke naam keh ketuvaayudh keh ant |

مون (مڇيءَ) جا سڀ نالا چوڻ سان (پوءِ) آخر ۾ پڊا ’ڪيتووايوڌا‘ چوڻ سان،

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਜਾਹਿ ਅਨੰਤ ॥੧੦੩॥
naam sakal sree baan ke nikasat jaeh anant |103|

مڇيءَ جا سڀ نالا ٻڌائڻ ۽ لفظ ”Ketwayudh“ لفظ شامل ڪرڻ سان، بان جا بيشمار نالا اڀري رهيا آهن.103.

ਪੁਹਪ ਆਦਿ ਕਹਿ ਧਨੁਖ ਕਹਿ ਧਰ ਆਯੁਧਹਿ ਬਖਾਨ ॥
puhap aad keh dhanukh keh dhar aayudheh bakhaan |

پهرين چوندا ’پھپ‘ (گل) پوءِ ’ڌنڌ‘ ۽ پوءِ چوندا ’ڌار‘ ۽ ’آودھ‘ (هٿيار).

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਜਾਤ ਅਪ੍ਰਮਾਨ ॥੧੦੪॥
naam sakal sree baan ke nikasat jaat apramaan |104|

جيڪڏهن هٿيارن کي لفظ ”پشپ“ چوڻ کان پوءِ بيان ڪيو وڃي ۽ پوءِ ”ڌنوش“ جو لفظ شامل ڪيو وڃي ته پوءِ به بان جون آهون نرالي ٿينديون رهن ٿيون.

ਆਦਿ ਭ੍ਰਮਰ ਕਹਿ ਪਨਚ ਕਹਿ ਧਰ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
aad bhramar keh panach keh dhar dhar sabad bakhaan |

پھريائين ’ڀُرمر‘ (ڀورو) پوءِ ’پنچ‘ (چِلا)، پوءِ ’ڌر‘ لفظ ٻه ڀيرا ڳايو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨਹੁ ਗੁਨਨ ਨਿਧਾਨ ॥੧੦੫॥
naam sakal sree baan ke jaanahu gunan nidhaan |105|

شروع ۾ لفظ ”ڀُرمر“ چوڻ، پوءِ ”پنچ“ لفظ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ ”ڌرڌر“ لفظ چوڻ سان بان جا سڀئي نالا عقلمند ماڻهو ڄاڻندا آهن.105.

ਸਭ ਭਲਕਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਧਰ ਦੇਹੁ ॥
sabh bhalakan ke naam keh aad ant dhar dehu |

سڀ کان پهريان ’ڀَلَڪ‘ (تير جي سِر) جا نالا چئو (پوءِ) آخر ۾ ’ڌار‘ (لفظ) لڳايو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੇਹੁ ॥੧੦੬॥
naam sakal sree baan ke cheen chatur chit lehu |106|

سڀني ننڍڙن نالن جا نالا چوڻ ۽ آخر ۾ ”ڌر“ جو لفظ شامل ڪرڻ سان، عقلمند ماڻهو پنهنجي ذهن ۾ بان جا نالا سڃاڻن ٿا. 106.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

سورٿا

ਜਿਹ ਧਰ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨ ਤਿਹ ਸੁਤ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ॥
jih dhar pritham bakhaan tih sut bahur bakhaaneeai |

پھريائين لفظ ’جهھ دھر‘ چئجي (تنھن تي ڪُنڊ)، پوءِ لفظ ’سُت‘ پڙھو.

ਸਰ ਕੇ ਨਾਮ ਅਪਾਰ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮੈ ਜਾਨੀਐ ॥੧੦੭॥
sar ke naam apaar chatur chit mai jaaneeai |107|

جنهن به زمين کي شروع ۾ بيان ڪيو آهي، تنهن تي بني جا ڪيترائي نالا اڀري اچن ٿا، جڏهن سندس پٽن کي بيان هيٺ آندو وڃي ٿو.107.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਬਿਸ ਕੇ ਨਾਮ ਉਚਰਿ ਕੈ ਬਿਖ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
bis ke naam uchar kai bikh pad bahur bakhaan |

(سڀ) بِس جا نالا اُچارو (وش، زهر)، اکر پٺيان ’خ‘.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਹੀ ਬਾਣ ਕੇ ਲੀਜੋ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੦੮॥
naam sakal hee baan ke leejo chatur pachhaan |108|

”وش“ (زهر) جا نالا چوڻ ۽ وري ”وش“ لفظ شامل ڪرڻ سان سڀني بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.108.

ਬਾ ਪਦ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਪੁਨਿ ਨਕਾਰ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
baa pad pritham bakhaan kai pun nakaar pad dehu |

پھريائين ’ب‘ لفظ اُچارو، پوءِ ’ن‘ لفظ شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੧੦੯॥
naam sakal sree baan ke jaan chatur chit lehu |109|

شروع ۾ اکر ”ب“ ڳالهائڻ ۽ پوءِ اکر ”ن“ شامل ڪرڻ سان عقلمند ماڻهو بان جا نالا سمجهندا آهن.109.

ਕਾਨੀ ਨਾਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
kaanee naam bakhaan kai dhar pad bahur bakhaan |

(پهرين) اسم ’ڪاني‘ پڙهو، پوءِ ’در‘ لفظ پڙهو.

ਹਿਰਦੈ ਸਮਝੋ ਚਤੁਰ ਤੁਮ ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਬਾਨ ॥੧੧੦॥
hiradai samajho chatur tum sakal naam e baan |110|

”ڪاني“ لفظ ڳالهائڻ ۽ پوءِ لفظ ”ڌر“ کي بچائيندي، عقلمند ماڻهو بان جا نالا پنهنجي ذهن ۾ سمجهندا آهن.110.

ਫੋਕ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰੌ ਦੇਹੁ ॥
fok sabad prithamai uchar dhar pad bahurau dehu |

پھريائين ’لوڪ‘ لفظ اُچار، پوءِ ’ڍر‘ لفظ شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਹ੍ਰਿਦੈ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੧੧॥
naam sakal sree baan ke chatur hridai lakh lehu |111|

شروع ۾ لفظ ”فوڪ“ چوڻ ۽ پوءِ لفظ ”ڌار“ شامل ڪرڻ سان بان جا سڀئي نالا ذهن ۾ اچي سگهن ٿا.

ਪਸੁਪਤਿ ਪ੍ਰਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਅਸ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
pasupat pratham bakhaan kai asr sabad pun dehu |

پهرين ’پسوپتي‘ (شيو) (لفظ) ڳائڻ سان، پوءِ لفظ ’اسرا‘ (گائي) شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਿਤਿ ਚਤੁਰ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੧੨॥
naam sakal sree baan ke chit chatur lakh lehu |112|

بنيادي طور لفظ ”پشوپتي“ چوڻ ۽ پوءِ لفظ ”اسور“ شامل ڪرڻ سان عقلمند ماڻهو بان جا سڀئي نالا پنهنجي ذهن ۾ سمجهندا آهن.112.

ਸਹਸ ਨਾਮ ਸਿਵ ਕੇ ਉਚਰਿ ਅਸ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
sahas naam siv ke uchar asr sabad pun dehu |

شيو جا هزارين نالا ڳايو، پوءِ لفظ ’اسرا‘ شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚੀਨ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੧੧੩॥
naam sakal sree baan ke chatur cheen chit lehu |113|

شيو جا هڪ هزار نالا ٻڌائڻ ۽ پوءِ ”اسور“ چوڻ سان بان جا سڀئي نالا سڃاتا وڃن ٿا.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਰਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਪੁਨਿ ਅਰਿ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
pritham karan ke naam keh pun ar sabad bakhaan |

پهرين ’ڪرنا‘ (مهاڀارت جو مشهور هيرو، جيڪو ڪنتي جي پيٽ مان سج طرفان پيدا ٿيو هو) جو نالو وٺي، پوءِ ’ارِي‘ (دشمن) جو لفظ چئو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜੋ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੧੪॥
naam sakal sree baan ke leejo chatur pachhaan |114|

بنيادي طور تي ”ڪرن“ جا سڀ نالا چوڻ ۽ پوءِ ”اري“ شامل ڪرڻ سان ”ڪرن“ جا سڀ نالا ۽ پوءِ ”اري“ شامل ڪرڻ سان بان جا سڀ نالا سڃاتا ويندا.114.

ਭਾਨਜਾਤ ਕਰਨਾਤ ਕਰਿ ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨ ॥
bhaanajaat karanaat kar aaisee bhaat bakhaan |

(پهريون) ’ڀنجنات‘ (سورج جي پُٽ جي پڇاڙي) ’ڪرنانت‘ (ڪرن جي پڇاڙي) (آيت چئو ۽ پوءِ) ’ڪري‘ (لفظ) هن طرح پڙهو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਲੀਜੀਅਹ ਜਾਨ ॥੧੧੫॥
naam sakal sree baan ke chatur leejeeah jaan |115|

ڪرن جو ناس ڪندڙ، سج جو پٽ، سڀ بان جا نالا ڄاڻن ٿا. 115.

ਸਭ ਅਰਜੁਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਆਯੁਧ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
sabh arajun ke naam keh aayudh sabad bakhaan |

ارجن جا سڀئي نالا چئو ۽ پوءِ لفظ ’ايودھ‘ (هٿيار) چئو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੧੬॥
naam sakal sree baan ke leejahu chatur pachhaan |116|

(اهي) سڀ نالا تير ٿي ويندا. (سڀني) چالاڪ (ماڻهن کي!) سڃاڻو 116.

ਜਿਸਨ ਧਨੰਜੈ ਕ੍ਰਿਸਨ ਭਨਿ ਸ੍ਵੇਤਵਾਹ ਲੈ ਨਾਇ ॥
jisan dhananjai krisan bhan svetavaah lai naae |

نالو جِسان (ارجن) ’ڌنجي‘ (ارجن) ’ڪرشن‘ (ارجن) ۽ ’سويتوا‘ (ارجن)

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਅਹੁ ਸਬੈ ਬਾਨ ਹੁਇ ਜਾਇ ॥੧੧੭॥
aayudh bahur bakhaaneeahu sabai baan hue jaae |117|

ارجن جا سڀئي نالا ٻڌائڻ ۽ پوءِ لفظ ”آيُودھ“ شامل ڪرڻ سان سڀئي نالا معنيٰ ”بان“.117.

ਅਰਜੁਨ ਪਾਰਥ ਕੇਸਗੁੜ ਸਾਚੀ ਸਬਯ ਬਖਾਨ ॥
arajun paarath kesagurr saachee sabay bakhaan |

ارجن، پارٿ، ڪيسگور (گڊڪس-نندرا جو فاتح) چوندا آهن ’سچي سبيا‘ (سبي ساچي، کاٻي هٿ وارو تير انداز، ارجن)

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੧੧੮॥
aayudh bahur bakhaaneeai naam baan ke jaan |118|

لفظ ”ارجن، پارٿ، ڪيسگور، سانچي وغيره“ ۽ پوءِ لفظ ”آيُود“ ڳائڻ سان بان جا نالا معلوم ٿين ٿا. 118.

ਬਿਜੈ ਕਪੀਧੁਜ ਜੈਦ੍ਰਥਰਿ ਸੂਰਜ ਜਾਰਿ ਫੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
bijai kapeedhuj jaidrathar sooraj jaar fun bhaakh |

بجي، کپي ڌوج، جئدرٿاري (ارجن، جئدرٿ جو دشمن) سورج جيري (سج جي پٽ جو دشمن) چوڻ سان (وغيره لفظ)

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਰਾਖੁ ॥੧੧੯॥
aayudh bahur bakhaaneeai naam baan lakh raakh |119|

”ڪپِي ڌُواج، جئدرٿري، سوريا، جيري“ چوڻ ۽ پوءِ لفظ ”آيُود“ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.119.

ਤਿਮਰਰਿ ਬਲ ਬ੍ਰਤ ਨਿਸਚ ਹਾ ਕਹਿ ਸੁਤ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
timarar bal brat nisach haa keh sut bahur uchaar |

ٽمري (اندرا) کي چئو ۽ پوءِ بال، برات، نِش (نِسچار) (ٻين ڀوتن جا نالا کڻڻ) کان پوءِ ’ه‘ لفظ جو اضافو ڪريو ۽ پوءِ ’سُت‘ لفظ شامل ڪريو.

ਆਯੁਧ ਉਚਰਿ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਹਿ ਨਾਮ ਅਪਾਰ ॥੧੨੦॥
aayudh uchar sree baan ke nikaseh naam apaar |120|

”تميراري، بال ورات، نيشچار ناشڪ“ چوڻ کان پوءِ ”شت“ لفظ جو اضافو ڪرڻ ۽ ان کان پوءِ ”آوُدھ“ شامل ڪرڻ سان بان جا ڪيترائي نالا اڀري اچن ٿا.120.

ਸਹਸ੍ਰ ਬਿਸਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਅਨੁਜ ਸਬਦ ਕੌ ਦੇਹੁ ॥
sahasr bisan ke naam lai anuj sabad kau dehu |

(پهريون) وشنو جا هزار نالا وٺڻ ۽ پوءِ انوج (ننڍو ڀاءُ اندرا)

ਤਨੁਜ ਉਚਰਿ ਪੁਨਿ ਸਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਨਾਮੁ ਬਾਨੁ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੨੧॥
tanuj uchar pun sasatr keh naam baan lakh lehu |121|

وشنوءَ جا هڪ هزار نالا ٻڌائڻ ۽ ان کان پوءِ ”انوج، تنوج ۽ شاستر“ کي ترتيب ۾ شامل ڪري، بان جا نالا ڏنا ويا آهن. 121.