شري دسم گرنتھ

صفحو - 457


ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਹੇਰ ਕੈ ਨਿਬੇਰ ਦੀਨੇ ਸੂਰ ਸਬੈ ਆਪ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਤਾ ਕੇ ਉਠੇ ਗੁਨ ਗਾਇ ਕੈ ॥੧੫੯੫॥
aaisee bhaat her kai niber deene soor sabai aap brijaraaj taa ke utthe gun gaae kai |1595|

بادشاهه کي زخمي ڪرڻ کان پوءِ پاڻ به زخمي ٿي پيو ۽ پوءِ هيٺ ڪري پيو، اهڙيءَ طرح هن ويڙهاڪن جي ڳولا ڪئي ۽ کين تباهه ڪري ڇڏيو، سندس بهادري ڏسي ڪرشن پاڻ به سندس ساراهه ڪرڻ لڳو.1595.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਦੇਖਿ ਜੁਧਿਸਟਰਿ ਓਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨੋ ਭਗਤਿ ਬਿਚਾਰਿ ॥
dekh judhisattar or prabh apano bhagat bichaar |

يڌشٽر کي ڏسندي ۽ (هن کي) پنهنجو ديوان سمجهي رهيو هو

ਤਿਹ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਪਉਰਖ ਸੁਜਸੁ ਮੁਖ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੫੯੬॥
tih nrip ko paurakh sujas mukh so kahiyo sudhaar |1596|

1596ع ۾ يُدشتر ڏانهن ڏسندي ۽ کيس پنهنجو عقيدتمند سمجهي، ڪرشن کيس چڱيءَ طرح بادشاهه جي بهادريءَ بابت ٻڌايو.

ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |

ڪيبٽ

ਭਾਰੇ ਭਾਰੇ ਸੂਰਮਾ ਸੰਘਾਰਿ ਡਾਰੇ ਮਹਾਰਾਜ ਜਮ ਕੀ ਜਮਨ ਕੀ ਘਨੀ ਹੀ ਸੈਨਾ ਛਈ ਹੈ ॥
bhaare bhaare sooramaa sanghaar ddaare mahaaraaj jam kee jaman kee ghanee hee sainaa chhee hai |

هن راجا کھرگ سنگهه، زبردست جنگجو ۽ يما جي دڙي کي ڪڪر وانگر ماري ڇڏيو آهي

ਸਸਿ ਕੀ ਸੁਰੇਸ ਕੀ ਦਿਨੇਸ ਕੀ ਧਨੇਸ ਕੀ ਲੁਕੇਸ ਹੂੰ ਕੀ ਚਮੂੰ ਮ੍ਰਿਤਲੋਕ ਕਉ ਪਠਈ ਹੈ ॥
sas kee sures kee dines kee dhanes kee lukes hoon kee chamoon mritalok kau patthee hai |

هن موت جي دنيا ۾ شيشن ناگا، اندرا، سوريا، ڪبير وغيره جي فوج جي سڀني چئن حصن کي موڪليو.

ਭਾਜ ਗੇ ਜਲੇਸ ਸੇ ਗਨੇਸ ਸੇ ਗਨਤ ਕਉਨ ਅਉਰ ਹਉ ਕਹਾ ਕਹੋ ਪਸ੍ਵੇਸ ਪੀਠ ਦਈ ਹੈ ॥
bhaaj ge jales se ganes se ganat kaun aaur hau kahaa kaho pasves peetth dee hai |

ورون، گنيش وغيره جي ڪهڙي ڳالهه ڪجي، هن کي ڏسي، شيو به واپس هليو ويو

ਜਾਦਵ ਸਬਨ ਤੇ ਨ ਡਾਰਿਓ ਰੀਝ ਲਰਿਓ ਹਾ ਹਾ ਦੇਖੋ ਨ੍ਰਿਪ ਹਮ ਤੇ ਬਜਾਇ ਬਾਜੀ ਲਈ ਹੈ ॥੧੫੯੭॥
jaadav saban te na ddaario reejh lario haa haa dekho nrip ham te bajaae baajee lee hai |1597|

هو ڪنهن به يهود کان نه ڊڄندو هو ۽ خوشيءَ سان وڙهندو، اسان سڀني تي فتح حاصل ڪري چڪو آهي.1597.

ਰਾਜਾ ਜੁਧਿਸਟਰ ਬਾਚ ॥
raajaa judhisattar baach |

بادشاهه يُوديشتر جي تقرير

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਕਹਿਓ ਜੁਧਿਸਟਰ ਨਿਮ੍ਰ ਹੁਇ ਸੁਨੀਯੈ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ॥
kahio judhisattar nimr hue suneeyai sree brijaraaj |

يُودِشٿار عاجزيءَ سان چيو ته اي برجناٿ! ڪوٽڪا کي ڏسندي ٻڌو

ਯਹ ਸਮਾਜੁ ਤੁਮ ਹੀ ਕੀਯੋ ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਨ ਕਾਜ ॥੧੫੯੮॥
yah samaaj tum hee keeyo kautuk dekhan kaaj |1598|

يُدشتر عاجزي سان چيو، ”اي برجا جا پالڻهار! هي سڀ راند توهان هن راند کي ڏسڻ لاءِ ٺاهيو آهي. ”1598.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਹਰਿ ਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਾਏ ॥
yau nrip har se bachan sunaae |

اهڙيءَ طرح راجا (يودسٽار) شري ڪرشن سان ڳالهايو.

ਬਹੁਰੇ ਉਨਿ ਭਟ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥
bahure un bhatt maar giraae |

(اتي) هن (خرگ سنگهه) وري وڌيڪ ويڙهاڪن کي قتل ڪيو.

ਪੁਨਿ ਮਲੇਛ ਕੀ ਸੈਨਾ ਧਾਈ ॥
pun malechh kee sainaa dhaaee |

پوءِ ملڪي فوج حملو ڪيو.

ਨਾਮ ਤਿਨਹੁ ਕਬਿ ਦੇਤ ਬਤਾਈ ॥੧੫੯੯॥
naam tinahu kab det bataaee |1599|

انهيءَ پاسي يُدشتر ڪرشن کي اها ڳالهه چئي ۽ اُن طرف راجا کھرگ سنگهه لشڪر جو هڪ وڏو حصو ڊاهي پٽ ڪري ڇڏيو، تڏهن شاعر ٻڌائي ٿو ته، 1599.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਨਾਹਿਰ ਖਾਨ ਝੜਾਝੜ ਖਾ ਬਲਬੀਰ ਬਹਾਦਰ ਖਾਨ ਤਬੈ ॥
naahir khaan jharraajharr khaa balabeer bahaadar khaan tabai |

پوءِ نذير خان، جھانجھر خان ۽ بلبير بهادر خان؛

ਪੁਨਿ ਖਾਨ ਨਿਹੰਗ ਭੜੰਗ ਝੜੰਗ ਲਰੇ ਰਨਿ ਆਗੇ ਡਰੇ ਨ ਕਬੈ ॥
pun khaan nihang bharrang jharrang lare ran aage ddare na kabai |

نهر خان، ٻڍار خان، بهادر خان، نهانگ خان، ڀڙنگ ۽ جھرنگ جنگ ۾ اهڙا ماهر جنگجو هئا، جن کي ڪڏهن به جنگ جو خوف نه هو.

ਜਿਹ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਡਰੈ ਦਿਗਪਾਲ ਮਹਾ ਭਟ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਦਬੈ ॥
jih roop nihaar ddarai digapaal mahaa bhatt te kabahoon na dabai |

جن جي انگن اکرن کي ڏسي هدايتن جا محافظ به خوفزده ٿي ويا، اهڙن زبردست جنگين کي ڪڏهن به ڪنهن کان دٻائي نه سگهيو.

ਕਰਿ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਧਰੇ ਅਭਿਮਾਨ ਸੋਂ ਆਇ ਪਰੇ ਤਬ ਖਾਨ ਸਬੈ ॥੧੬੦੦॥
kar baan kamaan dhare abhimaan son aae pare tab khaan sabai |1600|

اهي سڀئي خان، پنهنجا تير ۽ تير هٿن ۾ کڻي وڏي فخر سان بادشاهه سان وڙهڻ لاءِ آيا.

ਜਾਹਿਦ ਖਾਨਹੁ ਜਬਰ ਖਾਨ ਸੁ ਵਾਹਿਦ ਖਾਨ ਗਏ ਸੰਗ ਸੂਰੇ ॥
jaahid khaanahu jabar khaan su vaahid khaan ge sang soore |

هنن سان گڏ زاهد خان، جبار خان ۽ وحيد خان جهڙا جنگي جوان به گڏ هئا

ਚਉਪ ਚਹੂੰ ਦਿਸ ਤੇ ਉਮਗੇ ਚਿਤ ਮੈ ਚਪਿ ਰੋਸ ਕੇ ਮਾਰਿ ਮਰੂਰੇ ॥
chaup chahoon dis te umage chit mai chap ros ke maar maroore |

اهي ناراض ٿي چئني طرفن کان اڳتي وڌيا

ਗੋਰੇ ਮਲੇਛ ਚਲੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਇਕ ਸਿਆਹ ਮਲੇਛ ਚਲੇ ਇਕ ਭੂਰੇ ॥
gore malechh chale nrip pai ik siaah malechh chale ik bhoore |

سفيد، ڪارا، نيري وغيره سڀ رنگ جا مالڪ بادشاهه سان وڙهڻ لاءِ اڳتي وڌيا.

ਭੂਪ ਸਰਾਸਨੁ ਲੈ ਤਬ ਹੀ ਸੁ ਅਚੂਰ ਬਡੇ ਛਿਨ ਭੀਤਰ ਚੂਰੇ ॥੧੬੦੧॥
bhoop saraasan lai tab hee su achoor badde chhin bheetar choore |1601|

ان ئي وقت بادشاهه، پنهنجي ڪمان کي هٿ ۾ کڻي، انهن سڀني غضبناڪ ويڙهاڪن کي چيڀاٽي ڇڏيو. 1601.

ਕੋਪਿ ਮਲੇਛਨ ਕੀ ਪ੍ਰਿਤਨਾ ਸੁ ਦੁਧਾ ਕਰਿ ਕੈ ਸਤਿ ਧਾ ਕਰ ਡਾਰੀ ॥
kop malechhan kee pritanaa su dudhaa kar kai sat dhaa kar ddaaree |

بادشاھه ناراض ٿي مليچھن جي لشڪر کي ٻن حصن ۾ ورهائي کين وڌيڪ ٽوڙي ڇڏيو

ਬੀਰ ਪਰੇ ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਰੇ ਕਹੂੰ ਝੂਮਿ ਗਿਰੇ ਗਜ ਭੂ ਪਰਿ ਭਾਰੀ ॥
beer pare kahoon baaj mare kahoon jhoom gire gaj bhoo par bhaaree |

ڪٿي ويڙهاڪا، ته ڪٿي گھوڙا طاقتور وڏا هاٿي مري ويا

ਘੂਮਤਿ ਹੈ ਕਹੂੰ ਘਾਇ ਲਗੇ ਭਟ ਬੋਲ ਸਕੈ ਨ ਗਏ ਬਲ ਹਾਰੀ ॥
ghoomat hai kahoon ghaae lage bhatt bol sakai na ge bal haaree |

هاٿي جھولڻ کان پوءِ ڪري پيا هئا

ਆਸਨ ਲਾਇ ਮਨੋ ਮੁਨਿ ਰਾਇ ਲਗਾਵਤ ਧਿਆਨ ਬਡੇ ਬ੍ਰਤਧਾਰੀ ॥੧੬੦੨॥
aasan laae mano mun raae lagaavat dhiaan badde bratadhaaree |1602|

1602 . 1602 .

ਜੁਧੁ ਇਤੋ ਜਬ ਭੂਪ ਕੀਓ ਤਬ ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਰਿਸਿ ਕੈ ਅਟਕਿਓ ॥
judh ito jab bhoop keeo tab naahir khaa ris kai attakio |

بادشاهه جڏهن خوفناڪ جنگ شروع ڪئي، تڏهن نهر خان ڏاڍي ڪاوڙ ۾ اچي سندس اڳيان بيٺو.

ਹਥਿਆਰ ਸੰਭਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਪਰਿਓ ਜੁ ਸਮਾਜ ਮੈ ਬਾਜਿ ਹੁਤੋ ਮਟਕਿਓ ॥
hathiaar sanbhaar hakaar pario ju samaaj mai baaj huto mattakio |

پنهنجي هٿيارن کي جهلي، گهوڙي رقص ڪندي ۽ بادشاهه کي چيلينج ڪندي، مٿس ڪري پيو

ਖੜਗੇਸ ਤਿਨੈ ਗਹਿ ਕੇਸਨ ਤੇ ਝਟਕਿਓ ਅਰੁ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਪਟਕਿਓ ॥
kharrages tinai geh kesan te jhattakio ar bhoom bikhai pattakio |

خرگ سنگهه هن کي وارن کان پڪڙي، زمين تي اڇلائي، هڪ ڌڪ سان

ਤਬ ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਇਹ ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਕਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਭਜਿ ਗਯੋ ਨ ਟਿਕਿਓ ॥੧੬੦੩॥
tab naahir khaa ih dekh dasaa keh sayaam kahai bhaj gayo na ttikio |1603|

1603ع ۾ کيس اهڙي حالت ۾ ڏسي طاهر خان اُتي نهاريو ۽ ڀڄي ويو.

ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਭਜਿ ਗਯੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਰਿਸਿ ਖਾਨ ਝੜਾਝੜ ਆਏ ॥
naahir khaa bhaj gayo jab hee tab hee ris khaan jharraajharr aae |

جڏهن نهر خان ڀڄي ويو ته جهنجهر خان ڪاوڙ ۾ اچي ويو.

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਅਪੁਨੇ ਜਮ ਰੂਪ ਕੀਏ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥
sasatr sanbhaar sabhai apune jam roop kee nrip aoopar dhaae |

جڏهن طاهر خان ڀڄي ويو ته سخت غصي ۾ جهر جهر خان اڳيان آيو ۽ هٿيار کڻي راجا جي مٿان ڪري پيو، جيڪو يمن وانگر نظر آيو.

ਭੂਪਤਿ ਬਾਨ ਹਨੇ ਇਨ ਕਉ ਇਨ ਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਕਉ ਬਹੁ ਬਾਨ ਲਗਾਏ ॥
bhoopat baan hane in kau in hoon nrip kau bahu baan lagaae |

هن بادشاهه تي ڪيترائي تير ڇڏيا ۽ بادشاهه هن تي ڪيترائي تير هنيا

ਕਿੰਨਰ ਜਛ ਰਰੈ ਉਪਮਾ ਰਨ ਚਾਰਨ ਜੀਤ ਕੇ ਗੀਤ ਬਨਾਏ ॥੧੬੦੪॥
kinar jachh rarai upamaa ran chaaran jeet ke geet banaae |1604|

ڪنارن ۽ يڪشان سندن لڙائيءَ جي ساراهه ڪئي ۽ ڀوتارن جي ٽولي فتح جا گيت ڳائڻ شروع ڪيا.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਲਖਿ ਬਿਕਟਿ ਭਟ ਤਿਉਰ ਚੜਾਏ ਮਾਥਿ ॥
kharrag singh lakh bikatt bhatt tiaur charraae maath |

کھرگ سنگهه (جھڙھڙ خان) کي ويڙھي ويڙھيءَ طور ڏٺو ۽ سندس پيشانيءَ تي ٽوري رکيائين.

ਸੀਸ ਕਾਟਿ ਅਰਿ ਕੋ ਦਯੋ ਏਕ ਬਾਨ ਕੇ ਸਾਥਿ ॥੧੬੦੫॥
sees kaatt ar ko dayo ek baan ke saath |1605|

1605ع ۾ خارگ سنگهه سخت ويڙهاڪن کي ڏسي پنهنجي پيشانيءَ تي نشانيون مٽائي ڇڏيون ۽ هڪ ئي تير سان دشمن جو مٿو ڪپي ڇڏيو.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਪੁਨਿ ਖਾਨ ਨਿਹੰਗ ਝੜੰਗ ਭੜੰਗ ਚਲੇ ਮੁਖ ਢਾਲਨਿ ਕਉ ਧਰਿ ਕੈ ॥
pun khaan nihang jharrang bharrang chale mukh dtaalan kau dhar kai |

پوءِ نهنگ خان، جھرنگ خان ۽ بھارنگ خان، پنھنجن ڍالن سان پنھنجي وات کي چست ڪري اڳتي وڌيا.

ਕਰਿ ਮੈ ਕਰਵਾਰ ਸੰਭਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਮੁਰਾਰ ਪੈ ਧਾਇ ਪਰੇ ਅਰਿ ਕੈ ॥
kar mai karavaar sanbhaar hakaar muraar pai dhaae pare ar kai |

پوءِ بادشاهه پنهنجي تلوار کي هٿ ۾ کڻي چيلنج ڪيو ۽ ڪرشن تي ڪري پيو

ਦਲੁ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਦਯੋ ਪਲ ਮੈ ਧਰਿ ਮੁੰਡ ਸੁ ਮੀਨਨ ਜਿਉ ਫਰਕੈ ॥
dal maar bidaar dayo pal mai dhar mundd su meenan jiau farakai |

بادشاھه مار مار ڪري لشڪر کي ڀڄائي ڇڏيو ۽ ٽنگون ۽ مٿو مڇيءَ وانگر ميدان جنگ ۾ سڙڻ لڳا.

ਨ ਟਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਹੂੰ ਤੇ ਤਬ ਲਉ ਜਬ ਲਉ ਛਿਤ ਪੈ ਨ ਪਰੇ ਮਰਿ ਕੈ ॥੧੬੦੬॥
n ttare ran bhoom hoon te tab lau jab lau chhit pai na pare mar kai |1606|

ويڙهاڪن پنهنجي مرڻ تائين ميدان تان پوئتي هٽڻ پسند نه ڪيو.1606.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA