شري دسم گرنتھ

صفحو - 415


ਤਉ ਅਚਲੇਸ ਗੁਮਾਨ ਭਰੇ ਅਤਿ ਹੀ ਹਸ ਕੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥
tau achales gumaan bhare at hee has kai ih bhaat pukaariyo |

هڪ مهورت جي گذرڻ کان پوءِ (ٿوري وقت ۾) ڪرشن کي هوش وري راٿ ۾ آيو، هاڻي اچليش کلندي فخر سان چيو:

ਜਾਤ ਕਹਾ ਹਮ ਤੇ ਭਜਿ ਕੈ ਕਰਿ ਲੈ ਕੇ ਗਦਾ ਕਟੁ ਬੋਲ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
jaat kahaa ham te bhaj kai kar lai ke gadaa katt bol uchaariyo |

تون ڪيڏانهن وڃين ٿو ڀڄڻ کان، هٿ ۾ گدڙ کڻي تلخ لفظ ڳالهائي رهيو آهين.

ਮਾਨਹੁ ਕੇਹਰਿ ਜਾਤ ਹੁਤੋ ਨਰ ਲੈ ਲਕੁਟੀ ਕਰਿ ਮੈ ਲਲਕਾਰਿਯੋ ॥੧੧੭੪॥
maanahu kehar jaat huto nar lai lakuttee kar mai lalakaariyo |1174|

”مون کان ڀڄي ڪيڏانهن ويندين؟“ هن پنهنجي گدڙ کي هٿ ۾ کڻي اهي ستم ظريفي وارا لفظ ورتا، جيئن ڪو ماڻهو پنهنجي لٺ کي هٿ ۾ کڻي شينهن کي چيلينج ڪري رهيو هجي.1174.

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਬਤੀਆ ਅਰਿ ਕੀ ਰਥੁ ਹਾਕਿ ਫਿਰਿਯੋ ਹਰਿ ਕੋਪ ਭਯੋ ॥
yau sun kai bateea ar kee rath haak firiyo har kop bhayo |

دشمن جون اهي ڳالهيون ٻڌي ڪرشن ناراض ٿي پنهنجو رٿ اڳتي وڌيو

ਪਟ ਪੀਤ ਮਹਾ ਫਹਰਿਓ ਧੁਜ ਜਿਉ ਘਨ ਮੈ ਚਪਲਾ ਸਮ ਰੂਪ ਲਯੋ ॥
patt peet mahaa fahario dhuj jiau ghan mai chapalaa sam roop layo |

هن جا پيلا ڪپڙا ڪڪرن جي وچ ۾ روشنيءَ وانگر لڙڪڻ لڳا

ਬਰਖਿਯੋ ਸਰ ਬੂੰਦਨ ਜਿਉ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਤਬੈ ਰਿਪੁ ਕੋ ਦਲ ਮਾਰ ਦਯੋ॥
barakhiyo sar boondan jiau ghan sayaam tabai rip ko dal maar dayo|

ان وقت سري ڪرشن (فائر) برسات جي ڦڙن وانگر تير ڪري دشمن جي لشڪر کي ماري وڌو.

ਰਿਸ ਕੈ ਅਚਲੇਸ ਸੁ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਗਹੇ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹੇ ਆਇ ਖਯੋ ॥੧੧੭੫॥
ris kai achales su baan kamaan gahe har saamuhe aae khayo |1175|

هن پنهنجي تيرن جي بارش سان دشمن جي لشڪر کي ماري وڌو ۽ هاڻي وڏي غضب ۾، پنهنجي ڪمان ۽ تير هٿن ۾ کڻي، اچليش آيو ۽ ڪرشن جي خلاف بيٺو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਸਿੰਘ ਨਾਦ ਤਬ ਤਿਨ ਕੀਓ ਕ੍ਰਿਸਨ ਚਿਤੈ ਕਰਿ ਨੈਨ ॥
singh naad tab tin keeo krisan chitai kar nain |

پوءِ هن منٿ ڪيو ۽ ڪرشن کي پنهنجي اکين سان ڏٺو.

ਬਿਕਟਿ ਨਿਕਟਿ ਰਨਿ ਸੁਭਟ ਲਖਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰਤਿ ਬੋਲਿਯੋ ਬੈਨ ॥੧੧੭੬॥
bikatt nikatt ran subhatt lakh har prat boliyo bain |1176|

ڪرشن کي ڏسي، هن پنهنجو سينگ وڄايو (شينهن وانگر گوڙ ڪري) ۽ چئني پاسن تي ويڙهاڪن کي ڏسي، هن ڪرشن کي چيو. 1176.

ਅਚਲ ਸਿੰਘ ਬਾਚ ॥
achal singh baach |

اچل سنگهه جي تقرير:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਜੀਵਤ ਜੇ ਜਗ ਮੈ ਰਹਿ ਹੈ ਅਤਿ ਜੁਧ ਕਥਾ ਹਮਰੀ ਸੁਨ ਲੈ ਹੈ ॥
jeevat je jag mai reh hai at judh kathaa hamaree sun lai hai |

جيڪي دنيا ۾ جيئرا رهيا سي (اهي) منهنجي هن سخت جنگ جو قصو ٻڌندا.

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਕਵਿਤਾ ਕਰਿ ਕੈ ਕਬਿ ਰਾਮ ਨਰੇਸਨ ਜਾਇ ਰਿਝੈ ਹੈ ॥
taa chhab kee kavitaa kar kai kab raam naresan jaae rijhai hai |

دنيا ۾ جيڪي به بچندا سي اسان جي جنگ جو قصو ٻڌندا ۽ شاعر ان شعر سان بادشاهن کي راضي ڪندا.

ਜੋ ਬਲਿ ਪੈ ਕਹਿ ਹੈ ਕਥ ਪੰਡਿਤ ਰੀਝਿ ਘਨੋ ਤਿਹ ਕੋ ਧਨੁ ਦੇ ਹੈ ॥
jo bal pai keh hai kath panddit reejh ghano tih ko dhan de hai |

پر جيڪڏهن پنڊت ان کي بيان ڪندا ته کين تمام گهڻي دولت به ملندي

ਹੇ ਹਰਿ ਜੂ ਇਹ ਆਹਵ ਕੇ ਜੁਗ ਚਾਰਨਿ ਮੈ ਗੁਨ ਗੰਧ੍ਰਬ ਗੈਹੈ ॥੧੧੭੭॥
he har joo ih aahav ke jug chaaran mai gun gandhrab gaihai |1177|

۽ اي ڪرشن! گانڌ ۽ گنڌار به هن جنگ جي باري ۾ ڳائيندا آهن.�1177.

ਕੋਪ ਕੈ ਉਤਰ ਦੇਤ ਭਯੋ ਅਰਿ ਕੀ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸਬੈ ॥
kop kai utar det bhayo ar kee bateeyaa sun sayaam sabai |

دشمن جون سڀ ڳالهيون ٻڌي، ڪرشن ڪاوڙ ۾ جواب ڏنو.

ਚਿਰੀਯਾ ਬਨ ਮੈ ਚੁਹਕੈ ਤਬ ਲਉ ਅਤਿ ਕੋਪ ਨ ਆਵਤ ਬਾਜ ਜਬੈ ॥
chireeyaa ban mai chuhakai tab lau at kop na aavat baaj jabai |

ڪرشن کي دشمن جون اهي سڀ ڳالهيون ٻڌي، ڪاوڙ ۾ اچي ويو، ۽ چيائين ته، ”پري رڳو جهنگ ۾ ٿڙڪندي آهي، تيستائين جهنگ ۾ باز نه اچي.

ਗਰਬਾਤ ਹੈ ਮੂਢ ਘਨੋ ਰਨ ਮੈ ਕਟਿ ਹੌ ਤੁਹਿ ਸੀਸ ਲਖੈਗੋ ਤਬੈ ॥
garabaat hai moodt ghano ran mai katt hau tuhi sees lakhaigo tabai |

اي بيوقوف، تون تمام گهڻي غرور ۾ رڌل آهين

ਤਿਹ ਤੇ ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਲਰੋ ਬਲਬੀਰ ਕਹਿਯੋ ਕਹਾ ਢੀਲ ਅਬੈ ॥੧੧੭੮॥
tih te taj sank nisank laro balabeer kahiyo kahaa dteel abai |1178|

توکي تڏهن ئي خبر پوندي، جڏهن مان تنهنجو سر وڍيندس، تنهن ڪري سڀ وهم ڇڏي اچي وڙهجانءِ ۽ دير نه ڪر.

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਕਟੁ ਬੈਨਨ ਕੋ ਅਚਲੇਸ ਬਲੀ ਮਨਿ ਕੋਪ ਜਗਿਯੋ ॥
yau sun kai katt bainan ko achales balee man kop jagiyo |

اهڙيون تلخ ڳالهيون ٻڌي اچل سنگهه سورمي کي دل ۾ ڪاوڙ آئي.

ਕਸ ਬੋਲਤ ਹੋ ਕਛੁ ਲਾਜ ਗਹੋ ਰਨਿ ਠਾਢੇ ਰਹੋ ਸੁਨਿ ਹੋ ਨ ਭਗਿਯੋ ॥
kas bolat ho kachh laaj gaho ran tthaadte raho sun ho na bhagiyo |

اهي ڳالهيون ٻڌي، بهادر اچل سنگهه جي ذهن ۾ ڪاوڙ اڀري آئي ۽ هو گوڙ ڪري چوڻ لڳو.

ਯਹ ਉਤਰ ਦੈ ਹਰਿ ਕੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਨਿਜ ਆਯੁਧ ਲੈ ਉਮਗਿਯੋ ॥
yah utar dai har ko jab hee tab hee nij aayudh lai umagiyo |

اي ڪرشنا! توهان کي شرم محسوس ٿي سگھي ٿو

ਮਨ ਮੈ ਹਰਖਿਯੋ ਧਨੁ ਕੋ ਕਰਖਿਯੋ ਬਰਖਿਯੋ ਸਰ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਕੋ ਨ ਲਗਿਯੋ ॥੧੧੭੯॥
man mai harakhiyo dhan ko karakhiyo barakhiyo sar sree har ko na lagiyo |1179|

اُتي بيٺو ۽ نه ڀڄ، اهو چئي هن پنهنجو هٿيار هٿ ۾ کنيو ۽ اڳتي ڊوڙڻ لڳو، هن خوش ٿي پنهنجو ڪمان ڪڍيو ۽ پنهنجو تير ڇڏايو، پر اهو تير ڪرشن کي نه لڳو.

ਜੋ ਅਚਲੇਸ ਜੂ ਬਾਨ ਚਲਾਵਤ ਸੋ ਹਰਿ ਆਵਤ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਵੈ ॥
jo achales joo baan chalaavat so har aavat kaatt giraavai |

اچل سنگهه پاران نڪتل هر تير کي ڪرشن طرفان روڪيو ويو

ਜਾਨੈ ਨ ਦੇਹ ਲਗਿਯੋ ਅਰਿ ਕੀ ਸਰ ਫੇਰਿ ਰਿਸਾ ਕਰਿ ਅਉਰ ਚਲਾਵੈ ॥
jaanai na deh lagiyo ar kee sar fer risaa kar aaur chalaavai |

جڏهن کيس اها خبر پئي ته، اهو تير ڪرشن کي نه لڳو، ته ڪاوڙ ۾ اچي ٻيو تير اڇليائين

ਸੋ ਹਰਿ ਆਵਤ ਬੀਚ ਕਟੈ ਅਪਨੋ ਉਹ ਕੋ ਉਰ ਬੀਚ ਲਗਾਵੈ ॥
so har aavat beech kattai apano uh ko ur beech lagaavai |

ڪرشن ان تير کي به وچ ۾ روڪيندو ۽ ان جي بدران پنهنجو تير پنهنجي دشمن جي سيني ۾ وجهندو.

ਦੇਖਿ ਸਤਕ੍ਰਿਤ ਕਉਤਕ ਕੋ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਜਸੁ ਗਾਵੈ ॥੧੧੮੦॥
dekh satakrit kautak ko kab raam kahai prabh ko jas gaavai |1180|

اهو تماشو ڏسي، شاعر رام خدا جي واکاڻ ڪري رهيو آهي. 1180.

ਦਾਰੁਕ ਕੋ ਕਹਿਓ ਤੇਜ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਜੂ ਕਰਿ ਖਗੁ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
daaruk ko kahio tej kai sayandan sree har joo kar khag sanbhaariyo |

ڪرشن نالي داروڪ کي پنهنجي رٿ کي تيزيءَ سان هلائڻ لاءِ چيو، ڪرشن سخت غصي ۾ پنهنجو خنجر هٿ ۾ جهلي، دشمن جي مٿي تي ڌڪ هنيو.

ਦਾਮਨਿ ਜਿਉ ਘਨ ਮੈ ਲਸਕੈ ਰਿਸ ਮੈ ਬਰਿ ਕੈ ਅਰਿ ਊਪਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥
daaman jiau ghan mai lasakai ris mai bar kai ar aoopar maariyo |

بجليءَ وانگر چمڪي رهي هئي

ਦੁਜਨ ਕੋ ਸਿਰੁ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਬਿਨੁ ਰੁੰਡ ਭਯੋ ਜਸੁ ਤਾਹਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
dujan ko sir kaatt dayo bin rundd bhayo jas taeh uchaariyo |

هن، (ڪرشن) ان بدڪار ماڻهوءَ جو مٿو ڪٽي، سندس ٽنگ بيڪار ڪري ڇڏي

ਜਿਉ ਸਰਦੂਲ ਮਹਾ ਬਨ ਮੈ ਹਤ ਕੈ ਬਲ ਸੋ ਮਨੋ ਕੇਹਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੧੮੧॥
jiau saradool mahaa ban mai hat kai bal so mano kehar ddaariyo |1181|

لڳي رهيو هو ته وڏي شينهن ننڍي شينهن کي ماري ڇڏيو آهي.1181.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਅਡਰ ਸਿੰਘ ਅਉ ਅਜਬ ਸਿੰਘ ਅਘਟ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘ ਬੀਰ ॥
addar singh aau ajab singh aghatt singh singh beer |

آدر سنگهه، عجب سنگهه، اگهت سنگهه، بير سنگهه،

ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਅਟਲ ਸਿੰਘ ਮਹਾਰਥੀ ਰਨ ਧੀਰ ॥੧੧੮੨॥
amar singh ar attal singh mahaarathee ran dheer |1182|

اُن وقت اُدر سنگهه، اجيب سنگهه، اگهت سنگهه، وير سنگهه، امر سنگهه، اُٽل سنگهه وغيره وڏا ويڙهاڪ هئا.

ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਅਮਿਟ ਸਿੰਘ ਕ੍ਰਿਸਨ ਨਿਹਾਰਿਓ ਨੈਨ ॥
arajan singh ar amitt singh krisan nihaario nain |

ارجن سنگهه، اميت سنگهه (نالي) اٺ ويڙهاڪ بادشاهن ڪرشن کي پنهنجي اکين سان ڏٺو.

ਆਠ ਭੂਪ ਮਿਲਿ ਪਰਸਪਰ ਬੋਲਤ ਐਸੇ ਬੈਨ ॥੧੧੮੩॥
aatth bhoop mil parasapar bolat aaise bain |1183|

ڪرشن ارجن سنگهه ۽ اميت سنگهه کي ڏٺو ۽ ڏٺائين ته اٺ بادشاهه پاڻ ۾ ڳالهيون ڪري رهيا هئا.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਦੇਖਤ ਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਸ੍ਯਾਮ ਬਲੀ ਤਿਹ ਕੇ ਹਮ ਊਪਰਿ ਧਾਇ ਪਰੈ ॥
dekhat ho nrip sayaam balee tih ke ham aoopar dhaae parai |

اهي بادشاهه چوندا هئا ته اي بادشاهن! هو طاقتور ڪرشن آهي

ਅਪੁਨੇ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਮਿਲਿ ਕਾਜ ਕਰੈ ਮੁਸਲੀ ਹਰਿ ਤੇ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਡਰੈ ॥
apune prabh ko mil kaaj karai musalee har te nahee naik ddarai |

اچو ته مٿس ڪريون ۽ ڪرشن ۽ بلرام کان ٿورو به ڊڄڻ کان سواءِ، اسان پنهنجي رب لاءِ ڪم ڪريون

ਧਨੁ ਬਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਪਰਸੇ ਬਰਛੇ ਗਹਿ ਤੀਛਨ ਜਾਇ ਅਰੈ ॥
dhan baan kripaan gadaa parase barachhe geh teechhan jaae arai |

هنن پنهنجا ڪمان، تير، تلوارون، ڪهاڙي، ڪهاڙي، خنجر وغيره پڪڙيا ۽ مزاحمت ڪرڻ لڳا.

ਸਬ ਹੀ ਸੁ ਕਹੀ ਇਹ ਈ ਪ੍ਰਨ ਹੈ ਜਦੁਬੀਰ ਹਨੈ ਮਿਲਿ ਜੁਧ ਕਰੈ ॥੧੧੮੪॥
sab hee su kahee ih ee pran hai jadubeer hanai mil judh karai |1184|

انهن سڀني کي چيو ته اچو ته گڏجي جنگ ڪريون ۽ ڪرشن کي قتل ڪريون.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਸਿਗਰੇ ਕਰ ਮੈ ਸੁ ਮੁਕੰਦ ਕੇ ਊਪਰਿ ਦਉਰ ਪਰੇ ॥
aayudh lai sigare kar mai su mukand ke aoopar daur pare |

ھٿن ۾ ھٿيار کڻي، ڪرشن تي پيا

ਸੁ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਆਨਿ ਅਰੇ ਸੰਗਿ ਚਾਰ ਅਛੂਹਨਿ ਸੂਰ ਬਰੇ ॥
su dhavaae kai sayandan aan are sang chaar achhoohan soor bare |

هنن پنھنجا رٿ ھلايا ۽ ھن جي اڳيان پنھنجي چار وڏين وڏين فوجن کي کڻي آيا

ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਆਹਵ ਮੈ ਅਘ ਖੰਡਨਿ ਤੇ ਨਹੀ ਨੈਕ ਡਰੇ ॥
kab raam kahai at aahav mai agh khanddan te nahee naik ddare |

شاعر شيام چوي ٿو ته هن خوفناڪ جنگ ۾ هنن کي ذرو به خوف نه هو ۽ ”مار“ جا نعرا هڻي اڳتي وڌيا. مارڻ

ਮਨੋ ਗਾਜਿ ਪ੍ਰਲੈ ਘਨ ਧਾਇ ਚਲਿਯੋ ਤਿਮ ਦਉਰੇ ਸੁ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਕਰੇ ॥੧੧੮੫॥
mano gaaj pralai ghan dhaae chaliyo tim daure su maar hee maar kare |1185|

ظاهر آهي ته قيامت جا ڪڪر گجگوڙ ڪري رهيا هئا.1185.

ਧਨ ਸਿੰਘ ਅਛੂਹਨਿ ਦੁਇ ਸੰਗਿ ਲੈ ਅਨਗੇਸ ਅਛੂਹਨਿ ਤੀਨ ਸੁ ਲ੍ਯਾਏ ॥
dhan singh achhoohan due sang lai anages achhoohan teen su layaae |

دين سنگهه فوج جا ٻه انتهائي وڏا يونٽ کڻي آيو ۽ انگيش سنگهه ٽي اهڙا يونٽ کڻي آيو

ਸੋ ਤੁਮ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨੋ ਛਲ ਸੋ ਰਨ ਮੈ ਦਸ ਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥
so tum sayaam suno chhal so ran mai das hoon nrip maar giraae |

چيائون ته اي ڪرشنا! توهان ڏهن بادشاهن کي دوکي سان ماري ڇڏيو آهي