شري دسم گرنتھ

صفحو - 439


ਯੌ ਖੜਗੇਸ ਰਹਿਓ ਥਿਰੁ ਹ੍ਵੈ ਜਿਮ ਪਉਨ ਲਗੈ ਨ ਹਲੇ ਕਨਕਾਚਲੁ ॥
yau kharrages rahio thir hvai jim paun lagai na hale kanakaachal |

خُرگ سنگهه سميرو جبل وانگر بيٺو رهيو

ਤਾ ਪੈ ਬਸਾਵਤੁ ਹੈ ਨ ਕਛੁ ਸਬ ਹੀ ਜਦੁ ਬੀਰਨ ਕੋ ਘਟਿ ਗਯੋ ਬਲੁ ॥੧੪੨੨॥
taa pai basaavat hai na kachh sab hee jad beeran ko ghatt gayo bal |1422|

مٿس ڪو به اثر نه ٿيو، پر یادون جو زور گهٽجڻ لڳو.

ਕੋਪ ਕੀਯੋ ਧਨੁ ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਜੁਗ ਭੂਪਨ ਕੀ ਬਹੁ ਸੈਨ ਹਨੀ ਹੈ ॥
kop keeyo dhan lai kar mai jug bhoopan kee bahu sain hanee hai |

سندس ڪاوڙ ۾، کھرگ سنگهه ٻنهي بادشاهن جي لشڪر جو سٺو سامان تباهه ڪري ڇڏيو

ਬਾਜ ਘਨੇ ਰਥਪਤਿ ਕਰੀ ਅਨੀ ਜੋ ਬਿਧਿ ਤੇ ਨਹੀ ਜਾਤ ਗਨੀ ਹੈ ॥
baaj ghane rathapat karee anee jo bidh te nahee jaat ganee hai |

هن ڪيترائي گهوڙا، رٿ وغيره تباهه ڪيا.

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਉਪਮਾ ਮਨ ਮੈ ਲਖ ਕੇ ਮੁਖ ਤੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੀ ਹੈ ॥
taa chhab kee upamaa man mai lakh ke mukh te kab sayaam bhanee hai |

ان تصوير جي تشبيهه تي سوچڻ کان پوءِ شاعر شيام منهن تان (اهڙي طرح) چيو آهي.

ਜੁਧ ਕੀ ਠਉਰ ਨ ਹੋਇ ਮਨੋ ਰਸ ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਖੇਲ ਕੋ ਠਉਰ ਬਨੀ ਹੈ ॥੧੪੨੩॥
judh kee tthaur na hoe mano ras rudr ke khel ko tthaur banee hai |1423|

شاعر جو چوڻ آهي ته جنگ جو ميدان ڏسڻ بدران رودر (شيو) جي راند جو ميدان لڳي رهيو هو.1423.

ਲੈ ਧਨੁ ਬਾਨ ਧਸਿਓ ਰਨ ਮੈ ਤਿਹ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਿਓ ॥
lai dhan baan dhasio ran mai tih ke man mai at kop badtio |

(خرگ سنگهه) تير ۽ تير سان جنگ جي ميدان ۾ لٿو ۽ سندس ڪاوڙ تمام گهڻي وڌي وئي.

ਜੁ ਹੁਤੋ ਦਲ ਬੈਰਨ ਕੋ ਸਬ ਹੀ ਰਿਸ ਤੇਜ ਕੇ ਸੰਗਿ ਪ੍ਰਤਛ ਡਢਿਓ ॥
ju huto dal bairan ko sab hee ris tej ke sang pratachh ddadtio |

هن جي ذهن ۾ ڪاوڙ اچي، دشمن جي لشڪر ۾ داخل ٿي ويو ۽ ٻئي طرف کان دشمن جي لشڪر ڏاڍي پرتشدد ٿي وئي.

ਅਰਿ ਸੈਨ ਕੋ ਨਾਸ ਕੀਓ ਛਿਨ ਮੈ ਜਸੁ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਪਢਿਓ ॥
ar sain ko naas keeo chhin mai jas taa chhab ko kab sayaam padtio |

(هن) دشمن جي لشڪر کي هڪ ئي ڌڪ ۾ تباهه ڪري ڇڏيو. اها تصوير شاعر شيام (انجير) پڙهي آهي.

ਤਮ ਜਿਉ ਡਰ ਕੇ ਅਰਿ ਭਾਜਿ ਗਏ ਇਹ ਸੂਰ ਨਹੀ ਮਾਨੋ ਸੂਰ ਚਢਿਓ ॥੧੪੨੪॥
tam jiau ddar ke ar bhaaj ge ih soor nahee maano soor chadtio |1424|

کھرگ سنگھ دشمن جي لشڪر کي ناس ڪري ڇڏيو، جيئن اونداھيون سج کان ڊڄي ڀڄي وڃن ٿيون.

ਕੋਪਿ ਝਝਾਝੜ ਸਿੰਘ ਤਬੈ ਅਸਿ ਤੀਛਨ ਲੈ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਪ੍ਰਹਾਰਿਓ ॥
kop jhajhaajharr singh tabai as teechhan lai kar taeh prahaario |

پوءِ جھراڳ سنگهه ناراض ٿيو ۽ هٿ ۾ تيز تلوار کڻي مٿس (خرگ سنگهه) تي حملو ڪيو.

ਭੂਪ ਛਿਨਾਇ ਲੀਯੋ ਕਰ ਤੇ ਬਰ ਕੈ ਅਰਿ ਕੇ ਤਨ ਊਪਰਿ ਝਾਰਿਓ ॥
bhoop chhinaae leeyo kar te bar kai ar ke tan aoopar jhaario |

پوءِ جھراڳ سنگھ ڪاوڙ ۾ اچي تلوار ھٿ ۾ کنيو، جنھن ھٿ مان تلوار ھٿ ۾ ھليو.

ਲਾਗਤ ਹੀ ਕਟਿ ਮੂੰਡ ਗਿਰਿਓ ਧਰਿ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਭਾਉ ਨਿਹਾਰਿਓ ॥
laagat hee katt moondd girio dhar taa chhab ko kab bhaau nihaario |

هن اها ئي تلوار دشمن جي جسم تي وار ڪئي، جنهن سان هن جو ٿنڀو ڪري زمين تي ڪري پيو.

ਮਾਨਹੁ ਈਸ੍ਵਰ ਕੋਪ ਭਯੋ ਸਿਰ ਪੂਤ ਕੋ ਕਾਟਿ ਜੁਦਾ ਕਰਿ ਡਾਰਿਓ ॥੧੪੨੫॥
maanahu eesvar kop bhayo sir poot ko kaatt judaa kar ddaario |1425|

شاعر جي چوڻ مطابق اهو ظاهر ٿيو ته شيو وڏي ڪاوڙ ۾ گنيش جو مٿو ڪٽي ڇڏيو ۽ اڇلائي ڇڏيو.

ਬੀਰ ਹਨਿਓ ਜਬ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਦੂਸਰ ਕੇ ਮਨਿ ਕੋਪ ਛਯੋ ॥
beer hanio jab hee ran mai tab doosar ke man kop chhayo |

جڏهن هي جنگجو مارجي ويو، تڏهن ٻئي (جوجهان سنگهه) جي ذهن ۾ ڪاوڙ اچي وئي

ਸੁ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਤਾਹੀ ਕੀ ਓਰ ਗਯੋ ਅਸਿ ਤੀਛਨ ਪਾਨਿ ਲਯੋ ॥
su dhavaae kai sayandan taahee kee or gayo as teechhan paan layo |

هن پنهنجي رٿ کي ڊوڙايو ۽ هڪدم تلوار هٿ ۾ کڻي هن ڏانهن هليو ويو (خرگ سنگهه)

ਤਬ ਭੂਪ ਸਰਾਸਨੁ ਬਾਨ ਲਯੋ ਅਰਿ ਕੋ ਅਸਿ ਮੂਠ ਤੇ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ॥
tab bhoop saraasan baan layo ar ko as mootth te kaatt dayo |

پوءِ بادشاهه (خرگ سنگهه) ڪمان ۽ تير (هٿ ۾) کنيو ۽ دشمن جي تلوار کي ٽڪريءَ مان ڪٽي ڇڏيو.

ਮਾਨੋ ਜੀਹ ਨਿਕਾਰਿ ਕੈ ਧਾਇਓ ਹੁਤੋ ਜਮੁ ਜੀਭ ਕਟੀ ਬਿਨੁ ਆਸ ਭਯੋ ॥੧੪੨੬॥
maano jeeh nikaar kai dhaaeio huto jam jeebh kattee bin aas bhayo |1426|

پوءِ بادشاهه به پنهنجي ڪمان ۽ تيرن سان هن جو مٿو ڪپي ڇڏيو ۽ هو ائين ظاهر ٿيو جيئن اڳتي هلي لالچ سان پنهنجي زبان هلائي رهيو آهي، پر زبان جي ڪٽجڻ ڪري هن جي لذت حاصل ڪرڻ جي اميد ختم ٿي وئي.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

شاعر جو ڪلام:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਜਬ ਹੀ ਕਰਿ ਕੋ ਅਸਿ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਭਟ ਜੇਊ ਭਜੇ ਹੁਤੇ ਤੇ ਸਭ ਧਾਏ ॥
jab hee kar ko as kaatt dayo bhatt jeaoo bhaje hute te sabh dhaae |

هن جڏهن هاٿي وانگر وڏي ويڙهاڪ کي پنهنجي تلوار سان چيڀاٽيو، تڏهن ٻيا سڀ ويڙهاڪ، جيڪي اتي هئا، مٿس اچي پيا.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਅਪੁਨੇ ਕਰਿ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਕੋਪੁ ਬਢਾਏ ॥
aayudh lai apune apune kar chit bikhai at kop badtaae |

اهي هٿيار هٿ ۾ کڻي ناراض ٿي ويا

ਬੀਰ ਬਨੈਤ ਬਨੇ ਸਿਗਰੇ ਤਿਮ ਕੇ ਗੁਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕਬੀਸਰ ਗਾਏ ॥
beer banait bane sigare tim ke gun sayaam kabeesar gaae |

شاعر شيام انهن سڀني سپاهين جي ساراهه هن طرح ڳائي ٿو (هٿين سان)،

ਮਾਨਹੁ ਭੂਪ ਸੁਅੰਬਰ ਜੁਧੁ ਰਚਿਓ ਭਟ ਏਨ ਬਡੇ ਨ੍ਰਿਪ ਆਏ ॥੧੪੨੭॥
maanahu bhoop suanbar judh rachio bhatt en badde nrip aae |1427|

اھي ساراھيل ويڙھا ھئا ۽ ظاھر ٿيا جيئن ٻيا بادشاھ گڏ ٿيا ھئا، جيئن ڪنھن راجا پاران ڪيل سواموار جي تقريب ۾ گڏ ٿيا ھئا.1427.