شري دسم گرنتھ

صفحو - 488


ਬਨ ਪਤ੍ਰਨ ਕੋਊ ਗਨਿ ਸਕੈ ਉਨੈ ਨ ਗਨਿਬੋ ਜਾਇ ॥੧੯੦੫॥
ban patran koaoo gan sakai unai na ganibo jaae |1905|

ڪلياڻ به ايتري طاقتور ۽ بيشمار لشڪر کڻي آيو ۽ جيڪڏهن چاهي ته ٻيلي جا پن ڳڻائي سگهي، پر لشڪر ڳڻڻ ناممڪن هو.1905.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਡੇਰੋ ਪਰੈ ਤਿਨ ਕੋ ਜੁ ਜਹਾ ਲਘੁ ਘੋਰਨ ਕੀ ਨਦੀਆ ਉਠਿ ਧਾਵੈ ॥
ddero parai tin ko ju jahaa lagh ghoran kee nadeea utth dhaavai |

جتي به سندن خيما لڳل هئا، اُتي لشڪر درياهه جي ٻوڏ وانگر اڳتي وڌيا

ਤੇਜ ਚਲੈ ਹਹਰਾਟ ਕੀਏ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਡਰ ਪਾਵੈ ॥
tej chalai haharaatt kee at hee chit satran ke ddar paavai |

سپاهين جي تيز رفتاريءَ جي ڪري دشمنن جا ذهن خوفزده ٿيڻ لڳا.

ਪਾਰਸੀ ਬੋਲ ਮਲੇਛ ਕਹੈ ਰਨ ਤੇ ਟਰਿ ਕੈ ਪਗੁ ਏਕ ਨ ਆਵੈ ॥
paarasee bol malechh kahai ran te ttar kai pag ek na aavai |

اهي ملڪ (يعني ماضي جا سپاهي) فارسي (ٻولي) ۾ لفظ ڳالهائيندا آهن ۽ جنگ ۾ هڪ قدم به پوئتي نه هٽندا آهن.

ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਕੋ ਟੁਕ ਹੇਰਿ ਕਹੈ ਸਰ ਏਕ ਹੀ ਸੋ ਜਮਲੋਕਿ ਪਠਾਵੈ ॥੧੯੦੬॥
sayaam joo ko ttuk her kahai sar ek hee so jamalok patthaavai |1906|

ملائڪ فارسي زبان ۾ چوندا هئا ته هو جنگ ۾ هڪ قدم به پوئتي نه هٽندا ۽ ڪرشن کي ڏسندي ئي هڪ تير سان کيس يما جي گهر ڏانهن روانو ڪندا.

ਅਗਨੇ ਇਤ ਕੋਪਿ ਮਲੇਛ ਚੜੇ ਉਤ ਸੰਧ ਜਰਾ ਬਹੁ ਲੈ ਦਲੁ ਆਯੋ ॥
agane it kop malechh charre ut sandh jaraa bahu lai dal aayo |

انهيءَ پاسي کان ملائڪ وڏي غصي ۾ اڳتي وڌيا، ته ٻئي طرف جراسند وڏي لشڪر سان گڏ آيو.

ਪਤ੍ਰ ਸਕੈ ਬਨ ਕੈ ਗਨ ਕੈ ਕੋਊ ਜਾਤਿ ਨ ਕੋ ਕਛੁ ਪਾਰ ਨ ਪਾਯੋ ॥
patr sakai ban kai gan kai koaoo jaat na ko kachh paar na paayo |

وڻن جي پنن کي ڳڻائي سگهجي ٿو، پر هن لشڪر جو اندازو نٿو لڳائي سگهجي

ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਬਾਰੁਨੀ ਪੀਤੋ ਹੁਤੋ ਤਹ ਹੀ ਤਿਨਿ ਦੂਤ ਨੈ ਜਾਇ ਸੁਨਾਯੋ ॥
brij naaeik baarunee peeto huto tah hee tin doot nai jaae sunaayo |

قاصد شراب پيئندي ڪرشن کي تازي صورتحال ٻڌائي

ਅਉਰ ਜੋ ਹ੍ਵੈ ਡਰਿ ਪ੍ਰਾਨ ਤਜੈ ਇਤ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਮਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥੧੯੦੭॥
aaur jo hvai ddar praan tajai it sree jadubeer mahaa sukh paayo |1907|

جيتوڻيڪ ٻيا سڀ خوف ۽ انتشار سان ڀريل هئا، پر ڪرشنا اها خبر ٻڌي بيحد خوش ٿيو. 1907.

ਇਤ ਕੋਪਿ ਮਲੇਛ ਚੜੇ ਅਗਨੇ ਉਤ ਆਇਯੋ ਲੈ ਸੰਧ ਜਰਾ ਦਲੁ ਭਾਰੋ ॥
eit kop malechh charre agane ut aaeiyo lai sandh jaraa dal bhaaro |

انهيءَ پاسي کان ملائڪ وڏي ڪاوڙ ۾ اڳتي وڌيا، ۽ ٻيو جراسند پنهنجي وڏي لشڪر سان اتي پهتو.

ਆਵਤ ਹੈ ਗਜ ਰਾਜ ਬਨੇ ਮਨੋ ਆਵਤ ਹੈ ਉਮਡਿਯੋ ਘਨ ਕਾਰੋ ॥
aavat hai gaj raaj bane mano aavat hai umaddiyo ghan kaaro |

سڀ نشي ۾ لت پت هاٿين وانگر هلندا رهيا ۽ اونداهي ڪڪرن وانگر ظاهر ٿي رهيا هئا

ਸ੍ਯਾਮ ਹਲੀ ਮਥੁਰਾ ਹੀ ਕੇ ਭੀਤਰ ਘੇਰ ਲਏ ਜਸੁ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੋ ॥
sayaam halee mathuraa hee ke bheetar gher le jas sayaam uchaaro |

(انهن) ڪرشن ۽ بلرام کي متورا ۾ ئي گھيرو ڪيو. (سندس) اپما (شاعر) شيام اهڙيءَ طرح تلفظ ڪري ٿو

ਸੇਰ ਬਡੇ ਦੋਊ ਘੇਰਿ ਲਏ ਕਹੁ ਬੀਰਨ ਕੋ ਮਨੋ ਕੈ ਕਰਿ ਬਾਰੋ ॥੧੯੦੮॥
ser badde doaoo gher le kahu beeran ko mano kai kar baaro |1908|

ڪرشن ۽ بلرام متورا جي اندر گهيريل هئا ۽ لڳي ٿو ٻين ويڙهاڪن کي ٻار سمجهي، هنن ٻن وڏن شينهن کي 1908ع ۾ گهيرو ڪيو ويو.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਹਲੀ ਸਭ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਕ੍ਰੋਧ ਘਨੋ ਚਿਤ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
kaanrah halee sabh sasatr sanbhaar kai krodh ghano chit beech bichaariyo |

بلرام ڏاڍو ڪاوڙيو ۽ پنهنجا هٿيار کنيا

ਸੈਨ ਮਲੇਛਨ ਕੋ ਜਹ ਥੋ ਤਿਹ ਓਰ ਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਪਗ ਧਾਰਿਯੋ ॥
sain malechhan ko jah tho tih or hee sayaam bhanai pag dhaariyo |

هو اڳتي وڌي ان طرف ويو، جتي مليچن جي فوج هئي

ਪ੍ਰਾਨ ਕੀਏ ਬਿਨੁ ਬੀਰ ਘਨੇ ਘਨ ਘਾਇਲ ਕੈ ਘਨ ਸੂਰਨ ਡਾਰਿਯੋ ॥
praan kee bin beer ghane ghan ghaaeil kai ghan sooran ddaariyo |

هن ڪيترن ئي ويڙهاڪن کي بي جان ڪري ڇڏيو ۽ ڪيترن کي زخمي ڪرڻ کان پوءِ لٽيو

ਨੈਕੁ ਸੰਭਾਰ ਰਹੀ ਨ ਤਿਨੈ ਇਹੁ ਭਾਤਿ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਯੌ ਦਲੁ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੯੦੯॥
naik sanbhaar rahee na tinai ihu bhaat so sayaam joo yau dal maariyo |1909|

ڪرشن دشمن جي لشڪر کي اهڙيءَ طرح ناس ڪيو، جو ڪو به هوش ۾ نه رهيو، ٿورو به. 1909.

ਏਕ ਪਰੋ ਭਟ ਘਾਇਲ ਹੁਇ ਧਰਿ ਏਕ ਪਰੇ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਹੀ ਮਾਰੇ ॥
ek paro bhatt ghaaeil hue dhar ek pare bin praan hee maare |

ڪو زمين تي زخمي ۽ ڪو بي جان آهي

ਪਾਇ ਪਰੇ ਤਿਨ ਕੇ ਸੁ ਕਟੇ ਕਹੂੰ ਹਾਥ ਪਰੇ ਤਿਨ ਕੇ ਕਹੂੰ ਡਾਰੇ ॥
paae pare tin ke su katte kahoon haath pare tin ke kahoon ddaare |

ڪٿي پيل هٿ ته ڪُٽيل پير

ਏਕ ਸੁ ਸੰਕਤ ਹੁਇ ਭਟਵਾ ਤਜਿ ਤਉਨ ਸਮੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
ek su sankat hue bhattavaa taj taun same ran bhoom sidhaare |

ڪيترائي ويڙهاڪ وڏي شڪ ۾ جنگ جي ميدان مان ڀڄي ويا

ਐਸੋ ਸੁ ਜੀਤ ਭਈ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਜੁ ਮਲੇਛ ਹੁਤੇ ਸਭ ਯਾ ਬਿਧਿ ਹਾਰੇ ॥੧੯੧੦॥
aaiso su jeet bhee prabh kee ju malechh hute sabh yaa bidh haare |1910|

اهڙيءَ طرح، ڪرشن فتح ٿي ويو ۽ سڀئي مليحه هارائي ويا. 1910.

ਵਾਹਿਦ ਖਾ ਫਰਜੁਲਹਿ ਖਾ ਬਰਬੀਰ ਨਿਜਾਬਤ ਖਾ ਹਰਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥
vaahid khaa farajuleh khaa barabeer nijaabat khaa har maariyo |

بهادر جنگجو وحيد خان، فرج الله خان ۽ نجابت خان (نالو) ڪرشن هٿان مارجي ويا.

ਜਾਹਿਦ ਖਾ ਲੁਤਫੁਲਹ ਖਾ ਇਨਹੂੰ ਕਰਿ ਖੰਡਨ ਖੰਡਹਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥
jaahid khaa lutafulah khaa inahoon kar khanddan khanddeh ddaariyo |

ڪرشن وحيد خان، فرز الله خان، نجابت خان، زاهد خان، لطيف الله خان وغيره کي قتل ڪري انهن جا ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيا.

ਹਿੰਮਤ ਖਾ ਪੁਨਿ ਜਾਫਰ ਖਾ ਇਨ ਹੂੰ ਮੁਸਲੀ ਜੂ ਗਦਾ ਸੋ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
hinmat khaa pun jaafar khaa in hoon musalee joo gadaa so prahaariyo |

همت خان ۽ پوءِ جعفر خان (وغيره) کي بلرام گدي سان قتل ڪيو.

ਐਸੇ ਸੁ ਜੀਤ ਭਈ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਸਭ ਸੈਨ ਮਲੇਛਨ ਕੋ ਇਮ ਹਾਰਿਯੋ ॥੧੯੧੧॥
aaise su jeet bhee prabh kee sabh sain malechhan ko im haariyo |1911|

1911ع ۾ بلرام همت خان، جعفر خان وغيره تي پنهنجي ڳچيءَ سان گوليون هنيون ۽ انهن سڀني مليچن جي لشڪر کي ماري، ڪرشن کي فتح حاصل ٿي.

ਏ ਉਮਰਾਵ ਹਨੇ ਜਦੁਨੰਦਨ ਅਉਰ ਘਨੋ ਰਿਸਿ ਸੋ ਦਲੁ ਘਾਯੋ ॥
e umaraav hane jadunandan aaur ghano ris so dal ghaayo |

اهڙي طرح ڪرشن ناراض ٿي دشمن جي لشڪر ۽ ان جي بادشاهن کي ماري وڌو

ਜੋ ਇਨ ਊਪਰ ਆਵਤ ਭਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਸੋਈ ਜੀਵਤ ਜਾਨ ਨ ਪਾਯੋ ॥
jo in aoopar aavat bhayo grih ko soee jeevat jaan na paayo |

جيڪو به ساڻس مقابلو ڪندو هو، سو جيئرو پري نه ويندو هو

ਜੈਸੇ ਮਧਿਆਨ ਕੋ ਸੂਰ ਦਿਪੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੋ ਕ੍ਰੁਧ ਕੈ ਤੇਜ ਬਢਾਯੋ ॥
jaise madhiaan ko soor dipai ih bhaat ko krudh kai tej badtaayo |

منجھند جي سج وانگر شاندار ٿي، ڪرشن پنهنجي ڪاوڙ کي وڌايو ۽

ਭਾਜਿ ਮਲੇਛਨ ਕੇ ਗਨ ਗੇ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਏਕ ਨ ਆਯੋ ॥੧੯੧੨॥
bhaaj malechhan ke gan ge jadubeer ke saamuhe ek na aayo |1912|

اهڙيءَ طرح مليڇ ڀڄي ويا ۽ ڪرشن جي اڳيان ڪير به بيهي نه سگهيو.1912.

ਐਸੋ ਸੁ ਜੁਧ ਕੀਯੋ ਨੰਦ ਨੰਦਨ ਯਾ ਸੰਗਿ ਜੂਝ ਕਉ ਏਕ ਨ ਆਯੋ ॥
aaiso su judh keeyo nand nandan yaa sang joojh kau ek na aayo |

ڪرشن اهڙي جنگ وڙهيو جو ڪو به نه بچيو هو، جيڪو ساڻس وڙهندو هجي

ਹੇਰਿ ਦਸਾ ਤਿਹ ਕਾਲ ਜਮਨ ਕਰੋਰ ਕਈ ਦਲ ਅਉਰ ਪਠਾਯੋ ॥
her dasaa tih kaal jaman karor kee dal aaur patthaayo |

ڪلياڻ پنهنجي حالت ڏسي لکين وڌيڪ سپاهي موڪليا.

ਸੋਊ ਮਹੂਰਤ ਦੁ ਇਕ ਭਿਰਿਯੋ ਨ ਟਿਕਿਯੋ ਫਿਰਿ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਯੋ ॥
soaoo mahoorat du ik bhiriyo na ttikiyo fir ant ke dhaam sidhaayo |

جيڪو تمام ٿوري وقت لاءِ وڙهندو رهيو ۽ يما جي علائقي ۾ وڃي رهيو

ਰੀਝ ਰਹੇ ਸਭ ਦੇਵ ਕਹੈ ਇਵ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਭਲੋ ਰਨ ਪਾਯੋ ॥੧੯੧੩॥
reejh rahe sabh dev kahai iv sree jadubeer bhalo ran paayo |1913|

سڀئي ديوتا، خوش ٿي، چيائون ته، ”ڪرشن هڪ سٺي جنگ وڙهي رهيو آهي.“ 1913.

ਕ੍ਰੋਧ ਭਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਇਕ ਜਾਦਵ ਸਸਤ੍ਰਨ ਕੋ ਗਹਿ ਕੈ ॥
krodh bhare ran bhoom bikhai ik jaadav sasatran ko geh kai |

يهودين پنهنجا هٿيار کنيا، انهن جي ذهن ۾ ڪاوڙ اچي وئي،

ਬਲ ਆਪ ਬਰਾਬਰ ਸੂਰ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਜੂਝ ਕੋ ਜਾਤਿ ਤਹਾ ਚਹਿ ਕੈ ॥
bal aap baraabar soor nihaar kai joojh ko jaat tahaa cheh kai |

پاڻ ۾ ويڙهاڪن کي برابر ڳولي، انهن سان وڙهندا رهيا آهن

ਕਰਿ ਕੋਪ ਭਿਰੈ ਨ ਟਰੈ ਤਹ ਤੇ ਦੋਊ ਮਾਰੁ ਹੀ ਮਾਰ ਬਲੀ ਕਹਿ ਕੈ ॥
kar kop bhirai na ttarai tah te doaoo maar hee maar balee keh kai |

اهي غضب ۾ وڙهندا آهن ۽ "مارڻ، مارڻ" جو نعرو هڻي رهيا آهن.

ਸਿਰ ਲਾਗੇ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਪਰੈ ਕਟਿ ਕੈ ਤਨ ਭੀ ਗਿਰੈ ਨੈਕੁ ਖਰੈ ਰਹਿ ਕੈ ॥੧੯੧੪॥
sir laage kripaan parai katt kai tan bhee girai naik kharai reh kai |1914|

1914ع ۾ تلوارن سان وار ٿيڻ تي ويڙهاڪن جا مٿو ڪجهه وقت لاءِ مستحڪم رهي، زمين تي ڪري پيا.

ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਕੋ ਬੀਚ ਅਯੋਧਨ ਕੇ ਸੰਗਿ ਸਸਤ੍ਰਨ ਕੈ ਜਬ ਜੁਧ ਮਚਿਯੋ ॥
brijaraaj ko beech ayodhan ke sang sasatran kai jab judh machiyo |

جڏهن سري ڪرشن جنگ جي ميدان ۾ هٿيارن سان جنگ ڪئي.

ਭਟਵਾਨ ਕੇ ਲਾਲ ਭਏ ਪਟਵਾ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮਨੋ ਆਰੁਣ ਲੋਕ ਰਚਿਯੋ ॥
bhattavaan ke laal bhe pattavaa brahamaa mano aarun lok rachiyo |

جڏهن ڪرشن جنگ جي ميدان ۾ خوفناڪ جنگ وڙهي ته ويڙهاڪن جا ڪپڙا ڳاڙها ٿي ويا، ڄڻ برهما هڪ لال دنيا ٺاهي ڇڏي.

ਅਉਰ ਨਿਹਾਰਿ ਭਯੋ ਅਤਿ ਆਹਵ ਖੋਲਿ ਜਟਾ ਸਬ ਈਸ ਨਚਿਯੋ ॥
aaur nihaar bhayo at aahav khol jattaa sab ees nachiyo |

جنگ کي ڏسندي شيو پنهنجي مٽيءَ جا تالا کوليا ۽ ناچ ڪرڻ لڳو

ਪੁਨਿ ਵੈ ਸਭ ਸੈਨ ਮਲੇਛਨ ਤੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਨਹਿ ਏਕੁ ਬਚਿਯੋ ॥੧੯੧੫॥
pun vai sabh sain malechhan te kab sayaam kahai neh ek bachiyo |1915|

۽ اهڙيءَ طرح مليچه فوج مان ڪو به سپاهي نه بچيو. 1915.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਲ੍ਯਾਯੋ ਥੋ ਜੋ ਸੈਨ ਸੰਗਿ ਤਿਨ ਤੇ ਬਚਿਯੋ ਨ ਬੀਰ ॥
layaayo tho jo sain sang tin te bachiyo na beer |

(ڪل جمن) جيڪو لشڪر ساڻ کڻي آيو هو، تنهن ۾ هڪ به جنگجو نه بچيو هو.

ਜੁਧ ਕਰਨ ਕੋ ਕਾਲ ਜਮਨ ਆਪੁ ਧਰਿਯੋ ਤਬ ਧੀਰ ॥੧੯੧੬॥
judh karan ko kaal jaman aap dhariyo tab dheer |1916|

هن سان گڏ ويڙهاڪن مان ڪو به نه بچيو ۽ ڪلياڻا پاڻ اڏامي آيو. 1916.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਜੰਗ ਦਰਾਇਦ ਕਾਲ ਜਮੰਨ ਬੁਗੋਇਦ ਕਿ ਮਨ ਫੌਜ ਕੋ ਸਾਹਮ ॥
jang daraaeid kaal jaman bugoeid ki man fauaj ko saaham |

جنگ جي ميدان ۾ اچڻ تي ڪلياڻ چيو، ”اي ڪرشن! بي پرواهه وڙهڻ لاءِ اڳتي اچو

ਬਾ ਮਨ ਜੰਗ ਬੁਗੋ ਕੁਨ ਬਿਯਾ ਹਰਗਿਜ ਦਿਲ ਮੋ ਨ ਜਰਾ ਕੁਨ ਵਾਹਮ ॥
baa man jang bugo kun biyaa haragij dil mo na jaraa kun vaaham |

مان پنھنجي لشڪر جو پالڻھار آھيان، مان سج جھڙي دنيا ۾ اُڀريو آھيان ۽ مون کي بي مثال قرار ڏنو ويو آھي