شري دسم گرنتھ

صفحو - 454


ਪਾਚੋ ਭੂਪ ਮਾਰਿ ਤਿਹ ਲਏ ॥੧੫੬੬॥
paacho bhoop maar tih le |1566|

1566ع ۾ راجا اٽيپاوتر سنگهه ۽ شري سنگهه سميت پنجن ويڙهاڪن کي ماري ڇڏيو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਫਤੇ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਫਉਜ ਸਿੰਘ ਚਿਤਿ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥
fate singh ar fauj singh chit at kop badtaae |

فتح سنگهه ۽ فوجي سنگهه، اهي ٻئي جنگجو وڏي غصي سان چٽ تي اچي رهيا هئا.

ਏ ਦੋਊ ਭਟ ਆਵਤ ਹੁਤੇ ਭੂਪਤਿ ਹਨੇ ਬਜਾਇ ॥੧੫੬੭॥
e doaoo bhatt aavat hute bhoopat hane bajaae |1567|

فتح سنگهه ۽ فوجي سنگهه غصي ۾ اڳتي وڌيا، انهن کي به چيلينج ڪيو ويو ۽ بادشاهه کي ماريو ويو.1567.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

ARIL

ਭੀਮ ਸਿੰਘ ਭੁਜ ਸਿੰਘ ਸੁ ਕੋਪ ਬਢਾਇਓ ॥
bheem singh bhuj singh su kop badtaaeio |

ڀيم سنگهه ۽ ڀوڳ سنگهه تمام گهڻو ڪاوڙيو آهي

ਮਹਾ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਮਦਨ ਸਿੰਘ ਧਾਇਓ ॥
mahaa singh singh maan madan singh dhaaeio |

ڀيم سنگهه، ڀوڳ سنگهه، مها سنگهه، مان سنگهه ۽ مدن سنگهه، سڀ غصي ۾ اچي بادشاهه تي پيا.

ਅਉਰ ਮਹਾ ਭਟ ਧਾਏ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ॥
aaur mahaa bhatt dhaae sasatr sanbhaar kai |

وڌيڪ (ڪيترائي) عظيم جنگي هٿيار ڦٽا ڪري آيا آهن.

ਹੋ ਤੇ ਛਿਨ ਮੈ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਦਏ ਸੰਘਾਰ ਕੈ ॥੧੫੬੮॥
ho te chhin mai tih bhoopat de sanghaar kai |1568|

ٻيا وڏا ويڙهاڪ به اڳتي وڌيا، جن پنهنجا هٿيار کنيا، پر بادشاهه انهن سڀني کي هڪ ئي وقت ۾ قتل ڪري ڇڏيو.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

سورٿا

ਬਿਕਟਿ ਸਿੰਘ ਜਿਹ ਨਾਮ ਬਿਕਟਿ ਬੀਰ ਜਦੁਬੀਰ ਕੋ ॥
bikatt singh jih naam bikatt beer jadubeer ko |

جنهن جو نالو بيڪت سنگهه آهي ۽ ڪير ڪرشن جو سخت ويڙهاڪ آهي.

ਅਪੁਨੇ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਕਾਮ ਧਾਇ ਪਰਿਯੋ ਅਰਿ ਬਧ ਨਿਮਿਤ ॥੧੫੬੯॥
apune prabh ke kaam dhaae pariyo ar badh nimit |1569|

1569ع ۾ ڪرشن جو هڪ ٻيو وڏو ويڙهاڪ هو، جنهن جو نالو وڪات سنگهه هو، هو پنهنجي رب جي فرمانبرداري سان، بادشاهه تي اچي بيٺو هو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਬਿਕਟ ਸਿੰਘ ਆਵਤ ਲਖਿਯੋ ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ॥
bikatt singh aavat lakhiyo kharrag singh dhan taan |

وکات سنگهه کي ايندي ڏسي بادشاهه پنهنجو ڪمان پکيڙيو ۽ تير دشمن جي سيني ۾ وڌو.

ਮਾਰਿਓ ਸਰ ਉਰਿ ਸਤ੍ਰ ਕੇ ਲਾਗਤ ਤਜੇ ਪਰਾਨ ॥੧੫੭੦॥
maario sar ur satr ke laagat taje paraan |1570|

1570ع تي تير لڳڻ تي وکات سنگهه دم ڏنو.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

سورٿا

ਰੁਦ੍ਰ ਸਿੰਘ ਇਕ ਬੀਰ ਠਾਢ ਹੁਤੋ ਜਦੁਬੀਰ ਢਿਗ ॥
rudr singh ik beer tthaadt huto jadubeer dtig |

رودر سنگهه نالي هڪ ويڙهاڪ ڪرشن جي ڀرسان بيٺو هو.

ਮਹਾਰਥੀ ਰਣ ਧੀਰ ਰਿਸ ਕਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸਉਹੈ ਭਯੋ ॥੧੫੭੧॥
mahaarathee ran dheer ris kar nrip sauhai bhayo |1571|

ڪرشن جي ڀرسان رودر سنگهه نالي هڪ ٻيو ويڙهاڪ بيٺو هو ته اهو عظيم جنگجو به بادشاهه جي سامهون اچي بيٺو.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਤਬ ਧਨੁਖ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
kharrag singh tab dhanukh sanbhaariyo |

پوءِ خارگ سنگهه ڪمان کنيو

ਰੁਦ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜਬ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
rudr singh jab nain nihaariyo |

رودر سنگهه کي ڏسي، خرگ سنگهه پنهنجو ڪنڌ مٿي کنيو

ਛਾਡਿ ਬਾਨ ਭੁਜ ਬਲ ਸੋ ਦਯੋ ॥
chhaadd baan bhuj bal so dayo |

تير اهڙي طاقت سان آزاد ڪيو ويو

ਆਵਤ ਸਤ੍ਰ ਮਾਰ ਤਿਹ ਲਯੋ ॥੧੫੭੨॥
aavat satr maar tih layo |1572|

هن پنهنجو تير اهڙي طاقت سان ڪڍيو جو دشمن کيس مارڻ سان ئي مارجي ويو.1572.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਮਹਾ ਰਿਸ ਸਿਉ ਇਹ ਭੂਪਤਿ ਪੈ ਤਰਵਾਰ ਚਲਾਈ ॥
hinmat singh mahaa ris siau ih bhoopat pai taravaar chalaaee |

همت سنگهه غصي ۾ اچي بادشاهه تي تلوار جو وار ڪيو

ਹਾਥ ਸੰਭਾਲ ਕੈ ਢਾਲ ਲਈ ਤਬ ਹੀ ਸੋਊ ਆਵਤ ਹੀ ਸੁ ਬਚਾਈ ॥
haath sanbhaal kai dtaal lee tab hee soaoo aavat hee su bachaaee |

بادشاهه پنهنجي ڍال سان ان ڌڪ کان پاڻ کي بچائي ورتو

ਫੂਲਹੁ ਪੈ ਕਰਵਾਰ ਲਗੀ ਚਿਨਗਾਰਿ ਜਗੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਗਾਈ ॥
foolahu pai karavaar lagee chinagaar jagee upamaa kab gaaee |

گلن (ڍال جي) تي تلوار رکيل هئي (۽ ان مان) مشعلون نڪتيون (جنهن جو) مثال شاعر هن طرح ڳايو آهي.

ਬਾਸਵ ਪੈ ਸਿਵ ਕੋਪ ਕੀਓ ਮਾਨੋ ਤੀਸਰੇ ਨੈਨ ਕੀ ਜ੍ਵਾਲ ਦਿਖਾਈ ॥੧੫੭੩॥
baasav pai siv kop keeo maano teesare nain kee jvaal dikhaaee |1573|

تلوار ڍال جي ٻاهرئين حصي تي ڌڪ هنيو ۽ چمڪاٽ ائين نڪرندي هئي جيئن ٽين اک جي باهه اندرا کي شيوا ڏيکاري هئي.1573.

ਪੁਨਿ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਮਹਾਬਲੁ ਕੈ ਇਹ ਭੂਪ ਕੇ ਊਪਰਿ ਘਾਉ ਕੀਓ ॥
pun hinmat singh mahaabal kai ih bhoop ke aoopar ghaau keeo |

پوءِ همت سنگهه وري پنهنجي طاقت سان بادشاهه کي ڌڪ هنيو

ਕਰਿ ਵਾਰ ਫਿਰਿਓ ਅਪੁਨੇ ਦਲੁ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤਉ ਲਲਕਾਰਿ ਹਕਾਰ ਲੀਓ ॥
kar vaar firio apune dal ko nrip tau lalakaar hakaar leeo |

جڏهن هو ڌڪ هڻڻ کان پوءِ پنهنجي لشڪر ڏانهن متوجه ٿيو ته بادشاهه ان ئي وقت کيس للڪاريو ۽ سندس مٿي تي تلوار جو ڌڪ هنيو.

ਸਿਰ ਮਾਝ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੀ ਤਾਨ ਦਈ ਬਿਬਿ ਖੰਡ ਹੁਇ ਭੂਮਿ ਗਿਰਿਓ ਨ ਜੀਓ ॥
sir maajh kripaan kee taan dee bib khandd hue bhoom girio na jeeo |

هو بي جان زمين تي ڪري پيو

ਸਿਰਿ ਤੇਗ ਬਹੀ ਚਪਲਾ ਸੀ ਮਨੋ ਅਧ ਬੀਚ ਤੇ ਭੂਧਰ ਚੀਰਿ ਦੀਓ ॥੧੫੭੪॥
sir teg bahee chapalaa see mano adh beech te bhoodhar cheer deeo |1574|

1574ع ۾ تلوار هن جي مٿي تي اهڙيءَ طرح مارئي جو جيئن بجليءَ جو ٽڪر ٽڪر ڪري جبل کي ٻن حصن ۾ ورهائي.

ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਹਨਿਓ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਸਬ ਹੀ ਭਟ ਕੋਪ ਭਰੇ ॥
hinmat singh hanio jab hee tab hee sab hee bhatt kop bhare |

همت سنگهه کي جڏهن قتل ڪيو ويو، تڏهن سڀئي ويڙهاڪ سخت ڪاوڙيل هئا

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਆਦਿਕ ਬੀਰ ਜਿਤੇ ਇਹ ਪੈ ਇਕ ਬਾਰ ਹੀ ਟੂਟਿ ਪਰੇ ॥
mahaa rudr te aadik beer jite ih pai ik baar hee ttoott pare |

مهارودرا وغيره سميت سڀ طاقتور جنگجو، سڀ گڏجي راجا تي اچي بيٺا.

ਧਨੁ ਬਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀਨ ਕੇ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਬਹੁ ਵਾਰ ਕਰੇ ॥
dhan baan kripaan gadaa barachheen ke sayaam bhanai bahu vaar kare |

۽ پنھنجي ڪمان، تيرن، تلوارن، گدڙن ۽ لٺن سان بادشاھه تي ڪيترائي وار ڪيا.

ਨ੍ਰਿਪ ਘਾਇ ਬਚਾਇ ਸਭੈ ਤਿਨ ਕੇ ਇਹ ਪਉਰਖ ਦੇਖ ਕੈ ਸਤ੍ਰ ਡਰੇ ॥੧੫੭੫॥
nrip ghaae bachaae sabhai tin ke ih paurakh dekh kai satr ddare |1575|

بادشاھه انھن جي ڌڪن کان پاڻ بچائي ورتو ۽ بادشاھه جي اھڙي بهادري ڏسي سڀ دشمن ڊڄي ويا.

ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਆਦਿ ਜਿਤੇ ਗਨ ਦੇਵ ਤਿਤੇ ਮਿਲ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥
rudr te aad jite gan dev tite mil kai nrip aoopar dhaae |

رودر سميت سڀ گانن، سڀ گڏجي راجا تي اچي بيٺا

ਤੇ ਸਬ ਆਵਤ ਦੇਖਿ ਬਲੀ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ਹਕਾਰ ਕੈ ਬਾਨ ਲਗਾਏ ॥
te sab aavat dekh balee dhan taan hakaar kai baan lagaae |

انهن سڀني کي ايندي ڏسي هن عظيم جنگجو انهن کي للڪاريو ۽ پنهنجا تير ڇڏي ڏنا

ਏਕ ਗਿਰੇ ਤਹ ਘਾਇਲ ਹੁਇ ਇਕ ਤ੍ਰਾਸ ਭਰੇ ਤਜਿ ਜੁਧੁ ਪਰਾਏ ॥
ek gire tah ghaaeil hue ik traas bhare taj judh paraae |

اُتي ڪي زخمي ٿي پيا ۽ ڪي ڊڄي ڀڄي ويا

ਏਕ ਲਰੈ ਨ ਡਰੈ ਬਲਵਾਨ ਨਿਦਾਨ ਸੋਊ ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥੧੫੭੬॥
ek larai na ddarai balavaan nidaan soaoo nrip maar giraae |1576|

انهن مان ڪي بي خوف ٿي بادشاهه سان وڙهيا، جن سڀني کي ماري ڇڏيو.

ਸਿਵ ਕੇ ਦਸ ਸੈ ਗਨ ਜੀਤ ਲਏ ਰਿਸ ਸੋ ਪੁਨਿ ਲਛਕ ਜਛ ਸੰਘਾਰੇ ॥
siv ke das sai gan jeet le ris so pun lachhak jachh sanghaare |

شيو جي ڏهه سؤ گانن کي فتح ڪري، راجا هڪ لک يڪشا کي ماري ڇڏيو

ਰਾਛਸ ਤੇਈਸ ਲਾਖ ਹਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਜਮ ਧਾਮ ਸਿਧਾਰੇ ॥
raachhas teees laakh hane kab sayaam bhanai jam dhaam sidhaare |

هن ٽيويهه لک ڀوتارن کي ماري ڇڏيو، جيڪي يما جي گهر پهچي ويا

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੀਓ ਬਿਰਥੀ ਬਹੁ ਦਾਰੁਕ ਕੇ ਤਨਿ ਘਾਉ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
sree brijanaath keeo birathee bahu daaruk ke tan ghaau prahaare |

هن ڪرشن کي پنهنجي رٿ کان محروم ڪري ڇڏيو ۽ داروڪ کي زخمي ڪيو، سندس رتوديرو

ਦ੍ਵਾਦਸ ਸੂਰ ਨਿਹਾਰਿ ਨਿਸੇਸ ਧਨੇਸ ਜਲੇਸ ਪਸ੍ਵੇਸ ਪਧਾਰੇ ॥੧੫੭੭॥
dvaadas soor nihaar nises dhanes jales pasves padhaare |1577|

اهو تماشو ڏسي ٻارهن سوريا، چندر، ڪبير، ورون ۽ پشوپت ناٿ ڀڄي ويا.

ਬਹੁਰੋ ਅਯੁਤ ਗਜ ਮਾਰਤ ਭਯੋ ਪੁਨਿ ਤੀਸ ਹਜਾਰ ਰਥੀ ਰਿਸਿ ਘਾਯੋ ॥
bahuro ayut gaj maarat bhayo pun tees hajaar rathee ris ghaayo |

پوءِ بادشاهه ڪيترائي گهوڙا ۽ هاٿي ۽ ٽيهه هزار رٿن کي ڪيرائي ڇڏيو.

ਛਤੀਸ ਲਾਖ ਸੁ ਪਤ੍ਰਯ ਹਨੇ ਦਸ ਲਾਖ ਸ੍ਵਾਰਨ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥
chhatees laakh su patray hane das laakh svaaran maar giraayo |

هن ڇهه لک سپاهي پيادل ۽ ڏهه لک گهوڙي سوار ماريا

ਭੂਪਤਿ ਲਛ ਹਨੇ ਬਹੁਰੋ ਦਲ ਜਛ ਪ੍ਰਤਛਹਿ ਮਾਰਿ ਭਜਾਯੋ ॥
bhoopat lachh hane bahuro dal jachh pratachheh maar bhajaayo |

هن لکين بادشاهن کي قتل ڪيو ۽ يڪشا جي لشڪر کي ڀڄائي ڇڏيو

ਦ੍ਵਾਦਸ ਸੂਰਨ ਗਿਆਰਹ ਰੁਦ੍ਰਨ ਕੇ ਦਲ ਕਉ ਹਨਿ ਕੈ ਪੁਨਿ ਧਾਯੋ ॥੧੫੭੮॥
dvaadas sooran giaarah rudran ke dal kau han kai pun dhaayo |1578|

ٻارهن سورن ۽ يارهن رودرن کي مارڻ کان پوءِ بادشاهه دشمن جي لشڪر تي اچي بيٺو.