شري دسم گرنتھ

صفحو - 479


ਪੁਰਜੇ ਪੁਰਜੇ ਤਨ ਹ੍ਵੈ ਰਨ ਮੈ ਦੁਖੁ ਤੋ ਮਨ ਮੈ ਮੁਖ ਤੇ ਨ ਕਹੈ ॥੧੮੧੭॥
puraje puraje tan hvai ran mai dukh to man mai mukh te na kahai |1817|

لاشن کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ٽڪرا ٽڪرا ڪيا ويا آهن، اڃا به ويڙهاڪن جي وات مان ”افسوس“ جو لفظ نه نڪتو آهي. 1817.

ਜੇ ਭਟ ਆਇ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਕਰਿ ਕੋਪ ਭਿਰੇ ਨਹਿ ਸੰਕਿ ਪਧਾਰੇ ॥
je bhatt aae ayodhan mai kar kop bhire neh sank padhaare |

جيڪي ويڙهاڪ جنگ جي ميدان ۾ بي خوف ۽ بي خوف ٿي وڙهندا هئا ۽ پنهنجي جان جو لاڳاپو ڇڏي، هٿيار کڻي پنهنجي مخالفن سان وڙهندا هئا.

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਬੈ ਕਰ ਮੈ ਤਨ ਸਉਹੇ ਕਰੈ ਨਹਿ ਪ੍ਰਾਨ ਪਿਆਰੇ ॥
sasatr sanbhaar sabai kar mai tan sauhe karai neh praan piaare |

جيڪي وڏي لڙائيءَ ۾ وڙهيا ۽ ميدان جنگ ۾ مارجي ويا

ਰੋਸ ਭਰੇ ਜੋਊ ਜੂਝ ਮਰੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਰਰੇ ਸੁਰ ਲੋਗਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
ros bhare joaoo joojh mare kab sayaam rare sur log sidhaare |

بقول شاعر، اهي سڀئي جنت ۾ رهڻ لڳا

ਤੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹੈ ਮੁਖ ਤੇ ਸੁਰ ਧਾਮਿ ਬਸੇ ਬਡੇ ਭਾਗ ਹਮਾਰੇ ॥੧੮੧੮॥
te ih bhaat kahai mukh te sur dhaam base badde bhaag hamaare |1818|

اهي سڀ پاڻ کي خوش نصيب سمجهي رهيا آهن ڇاڪاڻ ته انهن کي جنت ۾ جاء ملي وئي آهي.

ਏਕ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਭਟ ਯੌ ਅਰਿ ਕੈ ਬਰਿ ਕੈ ਲਰਿ ਭੂਮਿ ਪਰੈ ॥
ek ayodhan mai bhatt yau ar kai bar kai lar bhoom parai |

جنگ جي ميدان ۾ ڪيترائي هيرو آهن جيڪي دشمن سان وڙهندي ميدان تي لٿل آهن.

ਇਕ ਦੇਖ ਦਸਾ ਭਟ ਆਪਨ ਕੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਜੀਅ ਕੋਪ ਲਰੈ ॥
eik dekh dasaa bhatt aapan kee kab sayaam kahai jeea kop larai |

ڪي ويڙهاڪ وڙهندي زمين تي ڪري پيا ۽ ڪنهن همراهه جي اها حالت ڏسي ڏاڍي ڪاوڙ ۾ وڙهڻ لڳا.

ਤਬ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਪਰੈ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਆਇ ਅਰੈ ਨ ਟਰੈ ॥
tab sasatr sanbhaar hakaar parai ghan sayaam so aae arai na ttarai |

۽ هن جا هٿيار هٿ ۾ رکي ڪرشن تي پيا

ਤਜਿ ਸੰਕ ਲਰੈ ਰਨ ਮਾਝ ਮਰੈ ਤਤਕਾਲ ਬਰੰਗਨ ਜਾਇ ਬਰੈ ॥੧੮੧੯॥
taj sank larai ran maajh marai tatakaal barangan jaae barai |1819|

1819ع ۾ ويڙهاڪ شهيد ٿي ويا ۽ آسماني ڇوڪرين سان شادي ڪرڻ لڳا.

ਇਕ ਜੂਝਿ ਪਰੈ ਇਕ ਦੇਖਿ ਡਰੈ ਇਕ ਤਉ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੈ ॥
eik joojh parai ik dekh ddarai ik tau chit mai at kop bharai |

ڪو مري ويو، ڪو مري ويو ۽ ڪو ڪاوڙجي ويو

ਕਹਿ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਸਾਰਥੀ ਸੋ ਸੁ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਆਇ ਅਰੈ ॥
keh aapane aapane saarathee so su dhavaae kai sayandan aae arai |

ويڙهاڪن هڪ ٻئي جي مزاحمت ڪري رهيا آهن، انهن جي رٿن کي پنهنجن رٿن جي ذريعي هلائي رهيا آهن

ਤਲਵਾਰ ਕਟਾਰਨ ਸੰਗ ਲਰੈ ਅਤਿ ਸੰਗਰ ਮੋ ਨਹਿ ਸੰਕ ਧਰੈ ॥
talavaar kattaaran sang larai at sangar mo neh sank dharai |

اهي پنهنجين تلوارن ۽ خنجرن سان بي خوفيءَ سان وڙهندا رهيا آهن

ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਮਾਰਿ ਹੀ ਮਾਰਿ ਕਰੈ ਨ ਟਰੈ ॥੧੮੨੦॥
kab sayaam kahai jadubeer ke saamuhe maar hee maar karai na ttarai |1820|

اهي ڪرشن کي به بي خوفيءَ سان ”مارڻ، مارڻ“ جو نعرو هڻي رهيا آهن. 1820.

ਜਬ ਯੌ ਭਟ ਆਵਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹੇ ਤਉ ਸਬ ਹੀ ਪ੍ਰਭ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥
jab yau bhatt aavat sree har saamuhe tau sab hee prabh sasatr sanbhaare |

اهڙيءَ طرح جڏهن ويڙهاڪ سري ڪرشن جي اڳيان اچن ٿا، تڏهن هو پنهنجا سمورا هٿيار کڻي وڃن ٿا.

ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਚਿਤੈ ਤਿਨ ਕਉ ਇਕ ਬਾਰ ਹੀ ਬੈਰਨ ਕੇ ਤਨ ਝਾਰੇ ॥
kop badtaae chitai tin kau ik baar hee bairan ke tan jhaare |

ويڙهاڪن کي سامھون ايندي ڏسي ڪرشن ھٿيار کنيا ۽ ڪاوڙ ۾ اچي دشمنن تي تيرن جي بارش ڪيائين.

ਏਕ ਹਨੇ ਅਰਿ ਪਾਇਨ ਸੋ ਇਕ ਦਾਇਨ ਸੋ ਗਹਿ ਭੂਮਿ ਪਛਾਰੇ ॥
ek hane ar paaein so ik daaein so geh bhoom pachhaare |

هن انهن مان ڪن کي پنهنجي پيرن هيٺان دٻائي ڇڏيو ۽ ڪن کي هيٺ ڪري ڇڏيو ۽ انهن کي هٿ پڪڙي ڪيائون

ਤਾਹੀ ਸਮੈ ਤਿਹ ਆਹਵ ਮੈ ਬਹੁ ਸੂਰ ਬਿਨਾ ਕਰਿ ਪ੍ਰਾਨਨ ਡਾਰੇ ॥੧੮੨੧॥
taahee samai tih aahav mai bahu soor binaa kar praanan ddaare |1821|

هن جنگ جي ميدان ۾ ڪيترن ئي ويڙهاڪن کي بي جان ڪري ڇڏيو.1821.

ਏਕ ਲਗੇ ਭਟ ਘਾਇਨ ਕੇ ਤਜਿ ਦੇਹ ਕੋ ਪ੍ਰਾਨ ਗਏ ਜਮ ਕੇ ਘਰਿ ॥
ek lage bhatt ghaaein ke taj deh ko praan ge jam ke ghar |

ڪيترائي ويڙهاڪ، زخمي ٿي، يما جي گهر ڏانهن ويا

ਸੁੰਦਰ ਅੰਗ ਸੁ ਏਕਨਿ ਕੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਹੇ ਸ੍ਰੋਨਤ ਸੋ ਭਰਿ ॥
sundar ang su ekan ke kab sayaam kahai rahe sronat so bhar |

ڪيترن جا خوبصورت عضوا رت سان ڀرجي ويا هئا، جن جا مٿو ڪٽيل هئا

ਏਕ ਕਬੰਧ ਫਿਰੈ ਰਨ ਮੈ ਜਿਨ ਕੇ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਸੀਸ ਕਟੇ ਬਰ ॥
ek kabandh firai ran mai jin ke brij naaeik sees katte bar |

ڪيترائي ويڙهاڪ ميدان ۾ بي سر ٽنگن وانگر رلندا رهيا آهن

ਏਕ ਸੁ ਸੰਕਤਿ ਹ੍ਵੈ ਚਿਤ ਮੈ ਤਜਿ ਆਹਵ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰ ਗਏ ਡਰਿ ॥੧੮੨੨॥
ek su sankat hvai chit mai taj aahav ko nrip teer ge ddar |1822|

ڪيترائي جنگ کان ڊڄي، ان کي ڇڏي، بادشاهه جي اڳيان پهچي ويا. 1822.

ਭਾਜਿ ਤਬੈ ਭਟ ਆਹਵ ਤੇ ਮਿਲਿ ਭੂਪ ਪੈ ਜਾਇ ਕੈ ਐਸੇ ਪੁਕਾਰੇ ॥
bhaaj tabai bhatt aahav te mil bhoop pai jaae kai aaise pukaare |

سڀ ويڙهاڪ جيڪي جنگ جي ميدان مان ڀڄي ويا هئا، سي اچي گڏ ٿيا ۽ بادشاهه کي عرض ڪيائون:

ਜੇਤੇ ਸੁ ਬੀਰ ਪਠੇ ਤੁਮ ਰਾਜ ਗਏ ਹਰਿ ਪੈ ਹਥਿਆਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥
jete su beer patthe tum raaj ge har pai hathiaar sanbhaare |

سڀ ويڙهاڪ، جنگ ڇڏي، بادشاهه جي اڳيان پهتا ۽ چوڻ لڳا، ”اي بادشاهه! سڀ ويڙهاڪ جن کي تو هٿيارن سان سينگاريو،

ਜੀਤ ਨ ਕੋਊ ਸਕੇ ਤਿਹ ਕੋ ਹਮ ਤੋ ਸਬ ਹੀ ਬਲ ਕੈ ਰਨ ਹਾਰੇ ॥
jeet na koaoo sake tih ko ham to sab hee bal kai ran haare |

”اهي هارائي ويا آهن ۽ اسان مان ڪنهن کي به فتح نه ملي هئي

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਸੁ ਤਾਨ ਕੈ ਪਾਨਿ ਸਬੈ ਤਿਨ ਪ੍ਰਾਨ ਬਿਨਾ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥੧੮੨੩॥
baan kamaan su taan kai paan sabai tin praan binaa kar ddaare |1823|

هن پنهنجي تيرن جي وهڪري سان انهن سڀني کي بي جان ڪري ڇڏيو آهي.“ 1823.

ਇਉ ਨ੍ਰਿਪ ਕਉ ਭਟ ਬੋਲ ਕਹੈ ਹਮਰੀ ਬਿਨਤੀ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥
eiau nrip kau bhatt bol kahai hamaree binatee prabh joo sun leejai |

ويڙهاڪن ائين چئي بادشاهه کي چيو ته ”اي بادشاهه! اسان جي درخواست ٻڌي

ਆਹਵ ਮੰਤ੍ਰਨ ਸਉਪ ਚਲੋ ਗ੍ਰਹਿ ਕੋ ਸਿਗਰੇ ਪੁਰ ਕੋ ਸੁਖ ਦੀਜੈ ॥
aahav mantran saup chalo greh ko sigare pur ko sukh deejai |

وزيرن کي جنگ ڪرڻ جو اختيار ڏئي پنهنجي گهر موٽيو ۽ سڀني شهرين کي آرام ڏي

ਆਜ ਲਉ ਲਾਜ ਰਹੀ ਰਨ ਮੈ ਸਮ ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਅਜੋ ਬੀਰ ਨ ਛੀਜੈ ॥
aaj lau laaj rahee ran mai sam judh bhayo ajo beer na chheejai |

”تنهنجي عزت اڄ تائين قائم آهي ۽ تو ڪرشن کي منهن نه ڏنو آهي

ਸ੍ਯਾਮ ਤੇ ਜੁਧ ਕੀ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਸੁਪਨੇ ਹੂ ਮੈ ਜੀਤ ਕੀ ਆਸ ਨ ਕੀਜੈ ॥੧੮੨੪॥
sayaam te judh kee sayaam bhanai supane hoo mai jeet kee aas na keejai |1824|

ڪرشن سان وڙهندي اسان خواب ۾ به فتح جي اميد نٿا رکي سگهون“ 1824.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਜਰਾਸੰਧਿ ਏ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਰਿਸਿ ਕਰਿ ਬੋਲਿਯੋ ਬੈਨ ॥
jaraasandh e bachan sun ris kar boliyo bain |

اهي ڳالهيون ٻڌي راجا جراسنڊا ناراض ٿي ويو ۽ ڳالهائڻ لڳو

ਸਕਲ ਸੁਭਟ ਹਰਿ ਕਟਿਕ ਕੈ ਪਠਵੋਂ ਜਮ ਕੇ ਐਨਿ ॥੧੮੨੫॥
sakal subhatt har kattik kai patthavon jam ke aain |1825|

اهي ڳالهيون ٻڌي جراسند ڪاوڙ ۾ اچي ويو ۽ چيائين ته ”مان ڪرشن جي لشڪر جي سڀني ويڙهاڪن کي يما جي گاديءَ ڏانهن موڪلي ڇڏيندس.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਕਾ ਭਯੋ ਜੋ ਮਘਵਾ ਬਲਵੰਡ ਹੈ ਆਜ ਹਉ ਤਾਹੀ ਸੋ ਜੁਧੁ ਮਚੈਹੋਂ ॥
kaa bhayo jo maghavaa balavandd hai aaj hau taahee so judh machaihon |

”جيڪڏهن اڄ اندرا به پوري طاقت سان اچي، ته مان به ساڻس وڙهندس

ਭਾਨੁ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਹਨਿ ਤਾਹੀ ਕੋ ਹਉ ਜਮ ਧਾਮਿ ਪਠੈਹੋਂ ॥
bhaan prachandd kahaavat hai han taahee ko hau jam dhaam patthaihon |

سوريا پاڻ کي ڏاڍو طاقتور سمجهي ٿو، مان به ساڻس وڙهندس ۽ کيس يما جي گهر ڏانهن موڪليندس

ਅਉ ਜੁ ਕਹਾ ਸਿਵ ਮੋ ਬਲੁ ਹੈ ਮਰਿ ਹੈ ਪਲ ਮੈ ਜਬ ਕੋਪ ਬਢੈਹੋਂ ॥
aau ju kahaa siv mo bal hai mar hai pal mai jab kop badtaihon |

”منهنجي ڪاوڙ کان اڳ طاقتور شيو به تباهه ٿي ويندو

ਪਉਰਖ ਰਾਖਤ ਹਉ ਇਤਨੋ ਕਹਾ ਭੂਪ ਹ੍ਵੈ ਗੂਜਰ ਤੇ ਭਜਿ ਜੈਹੋਂ ॥੧੮੨੬॥
paurakh raakhat hau itano kahaa bhoop hvai goojar te bhaj jaihon |1826|

مون ۾ ايتري طاقت آهي، ته پوءِ ڇا مان بادشاهه، کير واري جي اڳيان ڀڄي وڃان؟” 1826.

ਇਉ ਕਹਿ ਕੈ ਮਨਿ ਕੋਪ ਭਰਿਓ ਚਤੁਰੰਗ ਚਮੂੰ ਜੁ ਹੁਤੀ ਸੁ ਬੁਲਾਈ ॥
eiau keh kai man kop bhario chaturang chamoon ju hutee su bulaaee |

ائين چئي بادشاهه ڏاڍي ڪاوڙ ۾ پنهنجي فوج جي چئن ڀاڱن کي مخاطب ٿيندي چيو

ਆਇ ਹੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਬੈ ਸੰਗ ਸ੍ਯਾਮ ਮਚਾਵਨ ਕਾਜ ਲਰਾਈ ॥
aae hai sasatr sanbhaar sabai sang sayaam machaavan kaaj laraaee |

سڄي فوج هٿيار کڻي ڪرشن سان وڙهڻ لاءِ تيار ٿي وئي

ਛਤ੍ਰ ਤਨਾਇ ਕੈ ਪੀਛੇ ਚਲਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਸੈਨ ਸਬੈ ਤਿਹ ਆਗੇ ਸਿਧਾਈ ॥
chhatr tanaae kai peechhe chaliyo nrip sain sabai tih aage sidhaaee |

لشڪر اڳتي وڌيو ۽ بادشاهه ان جي پٺيان لڳو

ਮਾਨਹੁ ਪਾਵਸ ਕੀ ਰਿਤੁ ਮੈ ਘਨਘੋਰ ਘਟਾ ਘੁਰ ਕੈ ਉਮਡਾਈ ॥੧੮੨੭॥
maanahu paavas kee rit mai ghanaghor ghattaa ghur kai umaddaaee |1827|

اهو تماشو 1827ع ۾ برسات جي موسم ۾ تيز ڪڪرن وانگر نظر آيو.

ਭੂਪ ਬਾਚ ਹਰਿ ਸੋ ॥
bhoop baach har so |

بادشاهه ڪرشن کي خطاب ڪندي چيو:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਭੂਪ ਤਬੈ ਹਰਿ ਹੇਰਿ ਕੈ ਐਸੋ ਕਹਿਓ ਸੁਨਾਇ ॥
bhoop tabai har her kai aaiso kahio sunaae |

راجا (جراسند) شري ڪرشن کي ڏٺو ۽ چيائين:

ਤੂੰ ਗੁਆਰ ਛਤ੍ਰੀਨ ਸੋ ਜੂਝ ਕਰੈਗੋ ਆਇ ॥੧੮੨੮॥
toon guaar chhatreen so joojh karaigo aae |1828|

پوءِ ڪرشن ڏانهن ڏسندي راجا چيو ته، ”تون ڪشترين سان ڪيئن وڙهندينءَ جو رڳو کير وارو آهين؟“ 1828.

ਕ੍ਰਿਸਨ ਬਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ॥
krisan baach nrip so |

بادشاهه کي ڪرشن جو خطاب:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਛਤ੍ਰੀ ਕਹਾਵਤ ਆਪਨ ਕੋ ਭਜਿ ਹੋ ਤਬ ਹੀ ਜਬ ਜੁਧ ਮਚੈਹੋਂ ॥
chhatree kahaavat aapan ko bhaj ho tab hee jab judh machaihon |

”تون پاڻ کي ڪشتري سڏائيندين، مان توسان جنگ ڪندس ۽ تون ڀڄي ويندين