شري دسم گرنتھ

صفحو - 614


ਸੁਨਿ ਲੇਹੁ ਬ੍ਰਹਮ ਕੁਮਾਰ ॥੩੯॥
sun lehu braham kumaar |39|

”جڏهن به اوتار فرض ڪنداسين ۽ جيڪو به هو ڪندو. اي برهما! توھان ٽيم کي بيان ڪري سگھو ٿا." 39.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
naraaj chhand |

ناريجي اسٽينزا

ਸੁ ਧਾਰਿ ਮਾਨੁਖੀ ਬਪੁੰ ਸੰਭਾਰਿ ਰਾਮ ਜਾਗਿ ਹੈ ॥
su dhaar maanukhee bapun sanbhaar raam jaag hai |

”توهان انسان جو روپ اختيار ڪري رام جي ڪهاڻي وٺي سگهو ٿا

ਬਿਸਾਰਿ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰਣੰ ਜੁਝਾਰ ਸਤ੍ਰੁ ਭਾਗਿ ਹੈ ॥
bisaar sasatr asatranan jujhaar satru bhaag hai |

دشمن ڀڄي ويندا، پنهنجا هٿيار ۽ هٿيار ڇڏي، رام جي جلال جي اڳيان.

ਬਿਚਾਰ ਜੌਨ ਜੌਨ ਭਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ਸਰਬ ਭਾਖੀਯੋ ॥
bichaar jauan jauan bhayo sudhaar sarab bhaakheeyo |

انهن سڀني کي بيان ڪرڻ جيڪي (قوت وارا هوندا) محتاط اصلاح سان.

ਹਜਾਰ ਕੋਊ ਨ ਕਿਯੋ ਕਰੋ ਬਿਚਾਰਿ ਸਬਦ ਰਾਖੀਯੋ ॥੪੦॥
hajaar koaoo na kiyo karo bichaar sabad raakheeyo |40|

هو جيڪو ڪجهه به ڪندو، انهن کي سڌاريندو ۽ بيان ڪندو ۽ مشڪلاتن جي دور ۾ به ان جو ادراڪ ڪندو، اهو ئي شعر ۾ خيال جي دنيا کي ترتيب ڏيندي.

ਚਿਤਾਰਿ ਬੈਣ ਵਾਕਿਸੰ ਬਿਚਾਰਿ ਬਾਲਮੀਕ ਭਯੋ ॥
chitaar bain vaakisan bichaar baalameek bhayo |

برهما ('واقسم') آڪاش بني جي لفظن کي ياد ڪيو ۽ حڪمت وارو بالميڪا جي حيثيت ۾ ظاهر ٿيو.

ਜੁਝਾਰ ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਕੋ ਬਿਚਾਰ ਚਾਰੁ ਉਚਰ੍ਯੋ ॥
jujhaar raamachandr ko bichaar chaar ucharayo |

رب جي چوڻ تي عمل ڪندي، برهما والميڪي جو روپ اختيار ڪيو ۽ پنهنجو پاڻ کي ظاهر ڪيو ۽ هن پنهنجي شاعري ۾ رامچندر جي عملن کي ترتيب ڏنو، جيڪو سڀ کان وڌيڪ طاقتور هو.

ਸੁ ਸਪਤ ਕਾਡਣੋ ਕਥ੍ਯੋ ਅਸਕਤ ਲੋਕੁ ਹੁਇ ਰਹ੍ਯੋ ॥
su sapat kaaddano kathayo asakat lok hue rahayo |

بيان ڪيائين ته (ڪهاڻي) ستن قصن ۾ (جنهن کي پڙهي) ماڻهو مگن ٿي ويا.

ਉਤਾਰ ਚਤ੍ਰਆਨਨੋ ਸੁਧਾਰਿ ਐਸ ਕੈ ਕਹ੍ਯੋ ॥੪੧॥
autaar chatraanano sudhaar aais kai kahayo |41|

هن سڌريل طريقي سان ست بابن تي مشتمل رامائن کي لاچار ماڻهن لاءِ ترتيب ڏنو.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪ੍ਰਤਿ ਆਗਿਆ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit sree bachitr naattak granthe brahamaa prat aagiaa samaapatan |

وضاحت جي آخر ۾ برهما لاءِ حڪم شامل آهي.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
naraaj chhand |

ناريجي اسٽينزا

ਸੁ ਧਾਰਿ ਅਵਤਾਰ ਕੋ ਬਿਚਾਰ ਦੂਜ ਭਾਖਿ ਹੈ ॥
su dhaar avataar ko bichaar dooj bhaakh hai |

هن (برهما) خيال سان (پنهنجي ڪهاڻي) هڪ ٻئي طريقي سان اوتار وٺي بيان ڪيو آهي.

ਬਿਸੇਖ ਚਤ੍ਰਾਨ ਕੇ ਅਸੇਖ ਸ੍ਵਾਦ ਚਾਖਿ ਹੈ ॥
bisekh chatraan ke asekh svaad chaakh hai |

اوتار وٺڻ کان پوءِ، برهما، پنهنجي دل جي پوريءَ طرح ۽ خاص انداز ۾، پنهنجا خيال پيش ڪيا.

ਅਕਰਖ ਦੇਵਿ ਕਾਲਿਕਾ ਅਨਿਰਖ ਸਬਦ ਉਚਰੋ ॥
akarakh dev kaalikaa anirakh sabad ucharo |

ديوي ڪاليڪا کي پنهنجي طرف متوجه ڪرڻ سان، هن عجيب لفظ چيا.

ਸੁ ਬੀਨ ਬੀਨ ਕੈ ਬਡੇ ਪ੍ਰਾਬੀਨ ਅਛ੍ਰ ਕੋ ਧਰੋ ॥੧॥
su been been kai badde praabeen achhr ko dharo |1|

هن رب کي ياد ڪيو ۽ گيت ڳايا ۽ چونڊيل لفظن کي مهارت سان ترتيب ڏئي مهاڳ تيار ڪيو.

ਬਿਚਾਰਿ ਆਦਿ ਈਸ੍ਵਰੀ ਅਪਾਰ ਸਬਦੁ ਰਾਖੀਐ ॥
bichaar aad eesvaree apaar sabad raakheeai |

پهرين خدا جو خيال ڪري، (پوءِ) بيشمار ڳالهيون رٿيون آهن.

ਚਿਤਾਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਾਲ ਕੀ ਜੁ ਚਾਹੀਐ ਸੁ ਭਾਖੀਐ ॥
chitaar kripaa kaal kee ju chaaheeai su bhaakheeai |

خدائي خيالن لاءِ، هن لفظ ”برهم“ پيدا ڪيو ۽ رب کي ياد ڪري ۽ سندس فضل سان، هن جيڪو چاهيو سو بيان ڪيو.

ਨ ਸੰਕ ਚਿਤਿ ਆਨੀਐ ਬਨਾਇ ਆਪ ਲੇਹਗੇ ॥
n sank chit aaneeai banaae aap lehage |

ذهن ۾ ڪو شڪ نه هجڻ گهرجي، (رب) پاڻ شفا ڏيندو.

ਸੁ ਕ੍ਰਿਤ ਕਾਬਿ ਕ੍ਰਿਤ ਕੀ ਕਬੀਸ ਔਰ ਦੇਹਗੇ ॥੨॥
su krit kaab krit kee kabees aauar dehage |2|

هُن بي پرواهه، اهڙيءَ ريت، سهڻي مهاڳ رامائن کي ترتيب ڏنو، جيڪو ٻيو ڪير به نه ڪري سگهندو.

ਸਮਾਨ ਗੁੰਗ ਕੇ ਕਵਿ ਸੁ ਕੈਸੇ ਕਾਬਿ ਭਾਖ ਹੈ ॥
samaan gung ke kav su kaise kaab bhaakh hai |

شاعر (بالمڪ) گونگو آهي، شاعري ڪيئن پڙهندو.

ਅਕਾਲ ਕਾਲ ਕੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਬਨਾਇ ਗ੍ਰੰਥ ਰਾਖਿ ਹੈ ॥
akaal kaal kee kripaa banaae granth raakh hai |

هن جي اڳيان سڀ شاعر گونگا آهن، اهي شاعري ڪيئن ڪندا؟ هن هي گرانٽ رب جي فضل سان ترتيب ڏنو

ਸੁ ਭਾਖ੍ਯ ਕਉਮਦੀ ਪੜੇ ਗੁਨੀ ਅਸੇਖ ਰੀਝ ਹੈ ॥
su bhaakhay kaumadee parre gunee asekh reejh hai |

جن نيڪ ماڻهن (ويدن جي) ٻولي ۽ ڪمدي جو اڀياس ڪيو آهي، سي خاص طرح خوش آهن.

ਬਿਚਾਰਿ ਆਪਨੀ ਕ੍ਰਿਤੰ ਬਿਸੇਖ ਚਿਤਿ ਖੀਝਿ ਹੈ ॥੩॥
bichaar aapanee kritan bisekh chit kheejh hai |3|

ٻوليءَ ۽ ادب جا وڏا عالم ان کي خوشيءَ سان پڙهن ٿا، ۽ پنهنجن ڪمن سان ڀيٽ ڪندي، سندن ذهن ۾ ڪاوڙ اچي ٿي.

ਬਚਿਤ੍ਰ ਕਾਬ੍ਰਯ ਕੀ ਕਥਾ ਪਵਿਤ੍ਰ ਆਜ ਭਾਖੀਐ ॥
bachitr kaabray kee kathaa pavitr aaj bhaakheeai |

(اُن) ويچاري شاعر جي ڪهاڻي اڄ به (دنيا ۾) مقدس سڏبي آهي.

ਸੁ ਸਿਧ ਬ੍ਰਿਧ ਦਾਇਨੀ ਸਮ੍ਰਿਧ ਬੈਨ ਰਾਖੀਐ ॥
su sidh bridh daaeinee samridh bain raakheeai |

سندس بيمثال شاعريءَ جو قصو جيڪو واقعي شاندار ڪمال ۽ زورآور آهي، سو هي ڪهاڻي آهي

ਪਵਿਤ੍ਰ ਨਿਰਮਲੀ ਮਹਾ ਬਚਿਤ੍ਰ ਕਾਬ੍ਰਯ ਕਥੀਐ ॥
pavitr niramalee mahaa bachitr kaabray katheeai |

ويچترا ڪوي (بالميڪ پاران) پڙهيو ويو آهي، تمام خالص ۽ خالص آهي.

ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਬਦ ਊਪਜੈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੌ ਨ ਕਿਜੀਐ ॥੪॥
pavitr sabad aoopajai charitr kau na kijeeai |4|

سندس شاعريءَ کي نهايت خالص چيو وڃي ٿو ۽ ان جو هر مصرع بي داغ، مقدس ۽ شاندار آهي.

ਸੁ ਸੇਵ ਕਾਲ ਦੇਵ ਕੀ ਅਭੇਵ ਜਾਨਿ ਕੀਜੀਐ ॥
su sev kaal dev kee abhev jaan keejeeai |

رامائن ۾ ڏنل هدايتن جي مطابق، اسان کي هميشه رب جي خدمت ۾ رهڻ گهرجي

ਪ੍ਰਭਾਤ ਉਠਿ ਤਾਸੁ ਕੋ ਮਹਾਤ ਨਾਮ ਲੀਜੀਐ ॥
prabhaat utth taas ko mahaat naam leejeeai |

اسان کي صبح جو سوير اٿڻ گھرجي ۽ سندس نالو ياد ڪرڻ گھرجي

ਅਸੰਖ ਦਾਨ ਦੇਹਿਗੋ ਦੁਰੰਤ ਸਤ੍ਰੁ ਘਾਇ ਹੈ ॥
asankh daan dehigo durant satru ghaae hai |

هن جي نالي جي جلال سان، ڪيترائي طاقتور دشمن مارجي ويا آهن ۽ بيشمار قسم جا خيرات عطا ڪيا ويا آهن.

ਸੁ ਪਾਨ ਰਾਖਿ ਆਪਨੋ ਅਜਾਨ ਕੋ ਬਚਾਇ ਹੈ ॥੫॥
su paan raakh aapano ajaan ko bachaae hai |5|

اهو رب به پنهنجو نالو اسان جي سرن تي رکي، اسان جهڙن جاهلن جي حفاظت ڪندو آهي.

ਨ ਸੰਤ ਬਾਰ ਬਾਕਿ ਹੈ ਅਸੰਤ ਜੂਝਿ ਹੈ ਬਲੀ ॥
n sant baar baak hai asant joojh hai balee |

اوليائن جا وار به نه سُڪيندا آهن ۽ نااهل ويڙهاڪ جنگ ۾ مري ويندا آهن.

ਬਿਸੇਖ ਸੈਨ ਭਾਜ ਹੈ ਸਿਤੰਸ ਰੇਣ ਨਿਰਦਲੀ ॥
bisekh sain bhaaj hai sitans ren niradalee |

ڪيترين ئي زبردست جنگين جي ويڙهه کان پوءِ به، بزرگن کي ڪو نقصان نه ٿيو آهي ۽ اذيت جي قوتن جي اڳيان ۽ سندس فضل ۽ سڪون جي سفيد تيرن اڳيان، اذيت ۽ مصيبت جون قوتون ڀڄي وڃن ٿيون.

ਕਿ ਆਨਿ ਆਪੁ ਹਾਥ ਦੈ ਬਚਾਇ ਮੋਹਿ ਲੇਹਿੰਗੇ ॥
ki aan aap haath dai bachaae mohi lehinge |

(ان وقت) رب پنهنجو هٿ ڏئي مون کي بچائيندو.

ਦੁਰੰਤ ਘਾਟ ਅਉਘਟੇ ਕਿ ਦੇਖਨੈ ਨ ਦੇਹਿੰਗੇ ॥੬॥
durant ghaatt aaughatte ki dekhanai na dehinge |6|

اھو پالڻھار پنھنجي فضل سان مون کي بچائيندو ۽ مان ڪڏھن به ڏک ۽ تڪليف جي حالت مان نه گذرندس.6.

ਇਤਿ ਅਵਤਾਰ ਬਾਲਮੀਕ ਪ੍ਰਿਥਮ ਸਮਾਪਤੰ ॥੧॥
eit avataar baalameek pritham samaapatan |1|

والميڪي جي پهرين اوتار جي پڄاڻي.

ਦੁਤੀਯਾ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਸਪ ਕਥਨੰ ॥
duteeyaa avataar brahamaa kasap kathanan |

ڪشيپ جو بيان، برهما جو ٻيو اوتار

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥
paadharree chhand |

پادري اسٽينزا

ਪੁਨਿ ਧਰਾ ਬ੍ਰਹਮ ਕਸਪ ਵਤਾਰ ॥
pun dharaa braham kasap vataar |

پوءِ برهما ڪشپ جو اوتار ورتو.

ਸ੍ਰੁਤਿ ਕਰੇ ਪਾਠ ਤ੍ਰੀਅ ਬਰੀ ਚਾਰ ॥
srut kare paatth treea baree chaar |

(هن) ويد پڙهيو ۽ چار شاديون ڪيائين.

ਮਥਨੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਕੀਨੀ ਪ੍ਰਗਾਸ ॥
mathanee srisatt keenee pragaas |

(هن) ماٿن جي تخليق ٺاهي ۽ ان کي شايع ڪيو.

ਉਪਜਾਇ ਦੇਵ ਦਾਨਵ ਸੁ ਬਾਸ ॥੭॥
aupajaae dev daanav su baas |7|

برهما ڪشيپ جو اوتار وٺي، شروتس (ويد) جو ورجاءُ ڪيو ۽ چئن عورتن سان شادي ڪئي، ان کان پوءِ هن سڄي دنيا کي پيدا ڪيو، جڏهن ديوتا ۽ شيطان ٻئي پيدا ٿيا.

ਜੋ ਭਏ ਰਿਖਿ ਹ੍ਵੈ ਗੇ ਵਤਾਰ ॥
jo bhe rikh hvai ge vataar |

جيڪي سياڻا ٿيا، سي اوتار ٿيا.

ਤਿਨ ਕੋ ਬਿਚਾਰ ਕਿਨੋ ਬਿਚਾਰ ॥
tin ko bichaar kino bichaar |

هن پنهنجي راءِ جو اظهار خيال سان ڪيو آهي.

ਸ੍ਰੁਤਿ ਕਰੇ ਬੇਦ ਅਰੁ ਧਰੇ ਅਰਥ ॥
srut kare bed ar dhare arath |

هن سروتين مان ويد پيدا ڪيا ۽ انهن کي معنى سان ڀريو

ਕਰ ਦਏ ਦੂਰ ਭੂਅ ਕੇ ਅਨਰਥ ॥੮॥
kar de door bhooa ke anarath |8|

جن کي ڇوڪرو ڇوڪرو، جيتوڻيڪ هن انهن جي باري ۾، هن ويد جي تشريح ڪئي ۽ زمين مان مصيبت کي هٽايو. 8.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੀਨ ਦੂਸ੍ਰ ਵਤਾਰ ॥
eih bhaat keen doosr vataar |

اهڙيءَ طرح (برهما) ٻيو اوتار فرض ڪيو.