شري دسم گرنتھ

صفحو - 482


ਤਾ ਤੇ ਬੜੋ ਜਢ ਹੈ ਮ੍ਰਿਗ ਭੂਪਤਿ ਕੇਹਰਿ ਸੋ ਰਨ ਜੀਤਨਿ ਆਯੋ ॥੧੮੪੬॥
taa te barro jadt hai mrig bhoopat kehar so ran jeetan aayo |1846|

1846ع تي رڳو پنهنجي فتح جا خواب ڏسي رهيا آهيو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਜਿਹ ਸੁਭਟਨ ਬਲਿ ਲਰਤ ਹੈ ਤੇ ਸਭ ਗਏ ਪਰਾਇ ॥
jih subhattan bal larat hai te sabh ge paraae |

”جن ويڙهاڪن جي زور تي توهان وڙهندا آهيو، اهي سڀ ڀڄي ويا آهن

ਕੈ ਲਰ ਮਰਿ ਕੈ ਭਾਗ ਸਠਿ ਕੈ ਪਗ ਹਰਿ ਕੇ ਪਾਇ ॥੧੮੪੭॥
kai lar mar kai bhaag satth kai pag har ke paae |1847|

ان ڪري اي بيوقوف! وڙهندي ڀڄي وڃ يا ڪرشن جي پيرن تي ڪري پوي.“ 1847.

ਜਰਾਸੰਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਚ ਹਲੀ ਸੋ ॥
jaraasandh nrip baach halee so |

بلرام کي خطاب ڪندي جراسند جي تقرير:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਕਹਾ ਭਯੋ ਮਮ ਓਰ ਕੇ ਸੂਰ ਹਨੇ ਸੰਗ੍ਰਾਮਿ ॥
kahaa bhayo mam or ke soor hane sangraam |

ڇا ٿيو، منهنجي پاسي جا سڀئي هيرو جنگ ۾ مري ويا آهن.

ਲਰਬੋ ਮਰਬੋ ਜੀਤਬੋ ਇਹ ਸੁਭਟਨ ਕੇ ਕਾਮਿ ॥੧੮੪੮॥
larabo marabo jeetabo ih subhattan ke kaam |1848|

”جيڪڏهن منهنجي پاسي جا ويڙهاڪ مارجي ويا آهن، ته ويڙهاڪن جو ڪم وڙهڻ، مرڻ يا فتح حاصل ڪرڻ آهي.“ 1848.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਮਨਿ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਤਬ ਭੂਪ ਹਲੀ ਕਹੁ ਬਾਨ ਚਲਾਯੋ ॥
yau keh kai man kop bhariyo tab bhoop halee kahu baan chalaayo |

ائين چئي، راجا ڏاڍي ڪاوڙ ۾، بلرام ڏانهن تير مارايو

ਲਾਗਤਿ ਹੀ ਨਟ ਸਾਲ ਭਯੋ ਤਨ ਮੈ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
laagat hee natt saal bhayo tan mai balibhadr mahaa dukh paayo |

جنهن جڏهن کيس ڌڪ هنيو ته کيس انتهائي اذيت ڏني

ਮੂਰਛ ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਸ੍ਯੰਦਨ ਬੀਚ ਗਿਰਿਯੋ ਤਿਹ ਕੋ ਕਬਿ ਨੈ ਜਸੁ ਗਾਯੋ ॥
moorachh hvai kar sayandan beech giriyo tih ko kab nai jas gaayo |

بي هوش ٿي ڪري هيٺ لٿو. شاعر (شيام) هن جي ڀيٽ هن طرح ڪئي آهي.

ਮਾਨਹੁ ਬਾਨ ਭੁਜੰਗ ਡਸਿਯੋ ਧਨ ਧਾਮ ਸਬੈ ਮਨ ਤੇ ਬਿਸਰਾਯੋ ॥੧੮੪੯॥
maanahu baan bhujang ddasiyo dhan dhaam sabai man te bisaraayo |1849|

هو بي هوش ٿي ويو ۽ پنهنجي رٿ ۾ ائين ڪري پيو، ڄڻ ته نانگ جهڙو تير هن کي ڪٽجي ويو هجي ۽ هو پنهنجو مال ۽ گهر وساري هيٺ ڪري پيو.

ਬਹੁਰੋ ਚਿਤ ਚੇਤ ਭਯੋ ਬਲਦੇਵ ਚਿਤੇ ਅਰਿ ਕੇ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਯੋ ॥
bahuro chit chet bhayo baladev chite ar ke at kop badtaayo |

بلرام کي جڏهن هوش آيو ته هو سخت ڪاوڙ ۾ اچي ويو

ਭਾਰੀ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਕਰਿ ਮੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਬਧ ਕਾਰਨ ਤਾਰਨ ਆਯੋ ॥
bhaaree gadaa geh kai kar mai nrip ke badh kaaran taaran aayo |

هن پنهنجي وڏي گدا کي پڪڙيو ۽ دشمن کي مارڻ لاءِ ٻيهر ميدان جنگ ۾ تيار ٿيو

ਪਾਉ ਪਿਆਦੇ ਹੁਇ ਸ੍ਯੰਦਨ ਤੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਇਤ ਭਾਤਿ ਸਿਧਾਯੋ ॥
paau piaade hue sayandan te kab sayaam kahai it bhaat sidhaayo |

شاعر شيام چوي ٿو ته، رٿ تان هيٺ لٿو ۽ پيادل هليو، اهڙيءَ طرح هليو ويو.

ਅਉਰ ਕਿਸੀ ਭਟ ਜਾਨਿਯੋ ਨਹੀ ਕਬਿ ਦਉਰ ਪਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਨੇ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥੧੮੫੦॥
aaur kisee bhatt jaaniyo nahee kab daur pariyo nrip ne lakh paayo |1850|

1850ع ۾ پنهنجي رٿ کي ڇڏي، پيدل به ڀڄي ويو ۽ بادشاهه کان سواءِ ٻيو ڪير به کيس نه ڏسي سگهيو.

ਆਵਤ ਦੇਖਿ ਹਲਾਯੁਧ ਕੋ ਸੁ ਭਯੋ ਤਬ ਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋਪਮਈ ਹੈ ॥
aavat dekh halaayudh ko su bhayo tab hee nrip kopamee hai |

بلرام کي ايندي ڏسي راجا کي ڪاوڙ لڳي.

ਜੁਧ ਹੀ ਕਉ ਸਮੁਹਾਇ ਭਯੋ ਨਿਜ ਪਾਨਿ ਕਮਾਨ ਸੁ ਤਾਨਿ ਲਈ ਹੈ ॥
judh hee kau samuhaae bhayo nij paan kamaan su taan lee hai |

بلرام کي ايندي ڏسي بادشاهه ڪاوڙ ۾ اچي ويو ۽ پنهنجي ڪمان کي هٿ سان ڇڪي جنگ لاءِ تيار ٿي ويو.

ਲ੍ਰਯਾਇਓ ਹੁਤੇ ਚਪਲਾ ਸੀ ਗਦਾ ਸਰ ਏਕ ਹੀ ਸਿਉ ਸੋਊ ਕਾਟ ਦਈ ਹੈ ॥
lrayaaeio hute chapalaa see gadaa sar ek hee siau soaoo kaatt dee hai |

(بلرام جيڪو) بجليءَ جهڙو گدو کڻي آيو هو، جنهن کي هڪ ئي تير سان ڪٽي ڇڏيو هو.

ਸਤ੍ਰੁ ਕੋ ਮਾਰਨ ਕੀ ਬਲਿਭਦ੍ਰਹਿ ਮਾਨਹੁ ਆਸ ਦੁਟੂਕ ਭਈ ਹੈ ॥੧੮੫੧॥
satru ko maaran kee balibhadreh maanahu aas duttook bhee hai |1851|

1851ع ۾ اچڻ واري گدڙ کي بجليءَ وانگر روڪيائين ۽ اهڙيءَ طرح بلرام جي دشمن کي مارڻ جي اميد ٽٽي وئي.

ਕਾਟ ਗਦਾ ਜਬ ਐਸੇ ਦਈ ਤਬ ਹੀ ਬਲਿ ਢਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੰਭਾਰੀ ॥
kaatt gadaa jab aaise dee tab hee bal dtaal kripaan sanbhaaree |

جڏهن بادشاهه گدا کي روڪيو، تڏهن بلرام پنهنجي تلوار ۽ ڍال کي کنيو

ਧਾਇ ਚਲਿਯੋ ਅਰਿ ਮਾਰਨਿ ਕਾਰਨਿ ਸੰਕ ਕਛੂ ਚਿਤ ਮੈ ਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥
dhaae chaliyo ar maaran kaaran sank kachhoo chit mai na bichaaree |

هو بي خوفيءَ سان دشمن کي مارڻ لاءِ اڳتي وڌيو

ਭੂਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਆਵਤ ਕੋ ਗਰਜਿਯੋ ਬਰਖਾ ਕਰਿ ਬਾਨਨਿ ਭਾਰੀ ॥
bhoop nihaar kai aavat ko garajiyo barakhaa kar baanan bhaaree |

بادشاھه ھن کي ايندي ڏسي پنھنجن تيرن جي بارش ڪئي ۽ گجگوڙ ڪئي

ਢਾਲ ਦਈ ਸਤ ਧਾ ਕਰਿ ਕੈ ਕਰ ਕੀ ਕਰਵਾਰਿ ਤ੍ਰਿਧਾ ਕਰ ਡਾਰੀ ॥੧੮੫੨॥
dtaal dee sat dhaa kar kai kar kee karavaar tridhaa kar ddaaree |1852|

هن بلرام جي ڍال کي هڪ سؤ حصن ۾ ۽ تلوار کي ٽن حصن ۾ ورهايو. 1852.

ਢਾਲ ਕਟੀ ਤਰਵਾਰਿ ਗਈ ਕਟਿ ਐਸੇ ਹਲਾਯੁਧ ਸ੍ਯਾਮ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
dtaal kattee taravaar gee katt aaise halaayudh sayaam nihaariyo |

(جڏهن) ڍال کٽي وئي ۽ تلوار به کٽي وئي، (ان وقت) سري ڪرشن بلرام کي اهڙي حالت ۾ ڏٺو.

ਮਾਰਤ ਹੈ ਬਲਿ ਕੋ ਅਬ ਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਯੌ ਅਪੁਨੇ ਮਨ ਮਾਝਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
maarat hai bal ko ab hee nrip yau apune man maajh bichaariyo |

ڪرشن بلرام کي پنهنجي ٽٽل ڍال ۽ تلوار سان ڏٺو ۽ ان پاسي راجا جاراسند ان کي هڪ ئي وقت مارڻ جو سوچيو.

ਚਕ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਮੁਰਾਰਿ ਤਬੈ ਕਰਿ ਜੁਧ ਕੇ ਹੇਤ ਚਲਿਯੋ ਬਲ ਧਾਰਿਯੋ ॥
chakr sanbhaar muraar tabai kar judh ke het chaliyo bal dhaariyo |

پوءِ ڪرشنا وڙھڻ لاءِ اڳتي وڌيو، سندس ڊسڪس رکي

ਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਤੂ ਭਿਰ ਮੋ ਸੰਗ ਆਇ ਕੈ ਰਾਮ ਭਨੈ ਇਮ ਸ੍ਯਾਮ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥੧੮੫੩॥
re nrip too bhir mo sang aae kai raam bhanai im sayaam pukaariyo |1853|

شاعر رام موجب، هن بادشاهه کي وڙهڻ لاءِ چيلنج ڪرڻ شروع ڪيو. 1853.

ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਰਨ ਮੈ ਸੁਨਿ ਭੂਪਤਿ ਜੂਝ ਮਚਾਵਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸਿਉ ਆਯੋ ॥
yau bateeyaa ran mai sun bhoopat joojh machaavan sayaam siau aayo |

ڪرشن جي چيلنج ٻڌي، بادشاهه جنگ لاءِ اڳتي وڌيو

ਰੋਸਿ ਬਢਾਇ ਘਨੋ ਚਿਤ ਮੈ ਕਰ ਕੇ ਬਰ ਸੋ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ਚਢਾਯੋ ॥
ros badtaae ghano chit mai kar ke bar so dhan taan chadtaayo |

هن کي ڪاوڙ اچي وئي ۽ پنهنجو تير پنهنجي ڪمان ۾ لڳايو

ਦੀਰਘ ਕਉਚ ਸਜੇ ਤਨ ਮੋ ਕਬਿ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਜਸੁ ਇਉ ਉਪਜਾਯੋ ॥
deeragh kauch saje tan mo kab ke man mai jas iau upajaayo |

(سندس) بدن تي هڪ ڳرو هٿيار سينگاريو ويو، اهڙي خواهش شاعر جي ذهن ۾ پيدا ٿي.

ਮਾਨਹੁ ਜੁਧ ਸਮੇ ਰਿਸ ਕੈ ਰਘੁਨਾਥ ਕੇ ਊਪਰਿ ਰਾਵਨ ਆਯੋ ॥੧੮੫੪॥
maanahu judh same ris kai raghunaath ke aoopar raavan aayo |1854|

1854ع ۾ سندس جسم تي ٿلهي هٿيارن جي ڪري، راجا جراسند، راڻيءَ وانگر رام تي ڪري پيو، جنگ ۾ سخت ڪاوڙيل هو.

ਆਵਤ ਭਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਤਉ ਧਨੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
aavat bhayo nrip sayaam ke saamuhe tau dhan sree brijanaath sanbhaariyo |

(جڏهن) راجا شري ڪرشن جي سامهون پيش ٿيو، شيام جي ڪمان کي پڪڙي ورتو.

ਧਾਵਤ ਭਯੋ ਹਿਤ ਤੇ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹੇ ਤ੍ਰਾਸ ਕਛੂ ਚਿਤ ਮੈ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
dhaavat bhayo hit te har saamuhe traas kachhoo chit mai na bichaariyo |

بادشاهه کي پنهنجي سامهون ايندي ڏسي، ڪرشن پنهنجو ڪمان مٿي کنيو ۽ بي خوف ٿي بادشاهه جي اڳيان آيو

ਕਾਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਤਾਨਿ ਕਮਾਨ ਸੁ ਬਾਨ ਲੈ ਸਤ੍ਰ ਕੇ ਛਤ੍ਰ ਪੈ ਮਾਰਿਯੋ ॥
kaan pramaan lau taan kamaan su baan lai satr ke chhatr pai maariyo |

ڪمان کي پنهنجي ڪن تائين ڇڪي، دشمن جي ڇت تي تير جو نشانو، هڪ ئي لمحي ۾، ڇت ڪري پيو ۽ ٽڪر ٽڪر ٿي ويو.

ਖੰਡ ਹੁਇ ਖੰਡ ਗਿਰਿਯੋ ਛਿਤ ਮੈ ਮਨੋ ਚੰਦ ਕੋ ਰਾਹੁ ਨੇ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿਯੋ ॥੧੮੫੫॥
khandd hue khandd giriyo chhit mai mano chand ko raahu ne maar bidaariyo |1855|

لڳي ٿو ته راهو چنڊ کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيو آهي.1855.

ਛਤ੍ਰ ਕਟਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਮਨ ਭੂਪਤਿ ਕੋਪ ਭਯੋ ਹੈ ॥
chhatr kattio nrip ko jab hee tab hee man bhoopat kop bhayo hai |

ڇٽيءَ جي ڇٽڻ سان بادشاهه ڏاڍو ڪاوڙيو

ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਓਰ ਕੁਦ੍ਰਿਸਟਿ ਚਿਤੈ ਕਰਿ ਉਗ੍ਰ ਸਰਾਸਨ ਹਾਥਿ ਲਯੋ ਹੈ ॥
sayaam kee or kudrisatt chitai kar ugr saraasan haath layo hai |

۽ هن، ڪرشن ڏانهن خراب نظرن سان ڏسندي، پنهنجي خوفناڪ ڪمان کي پنهنجي هٿ ۾ ورتو

ਜੋਰ ਸੋ ਖੈਚਨ ਲਾਗਿਯੋ ਤਹਾ ਨਹਿ ਐਚ ਸਕੇ ਕਰ ਕੰਪ ਭਯੋ ਹੈ ॥
jor so khaichan laagiyo tahaa neh aaich sake kar kanp bhayo hai |

هن زور سان ڪمان کي ڇڪڻ شروع ڪيو، پر هن جو هٿ ڏڪڻ لڳو ۽ ڪمان کي ڇڪي نه سگهيو

ਲੈ ਧਨੁ ਬਾਨ ਮੁਰਾਰਿ ਤਬੈ ਤਿਹ ਚਾਪ ਚਟਾਕ ਦੈ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਹੈ ॥੧੮੫੬॥
lai dhan baan muraar tabai tih chaap chattaak dai kaatt dayo hai |1856|

ساڳئي وقت، ڪرشن پنهنجي ڪمان ۽ تيرن سان جراسند جي ڪمان کي جرڪ سان روڪيو. 1856.

ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਸਰਾਸਨ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਤਬ ਭੂਪਤਿ ਕੋਪੁ ਕੀਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥
brijaraaj saraasan kaatt dayo tab bhoopat kop keeyo man mai |

(جڏهن) سري ڪرشن (جاراسند جو) ڪمان ڪٽيو، تڏهن راجا دل ۾ ناراض ٿي ويو.

ਕਰਵਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ਮਹਾ ਬਲ ਧਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਪਰਿਯੋ ਰਿਪੁ ਕੇ ਗਨ ਮੈ ॥
karavaar sanbhaar mahaa bal dhaar hakaar pariyo rip ke gan mai |

جڏهن ڪرشن ڪمان يا جراسند کي روڪيو، تڏهن هن ڪاوڙ ۾ اچي، پنهنجي هٿ ۾ تلوار ورتي ۽ دشمن جي لشڪر تي ڪري پيو.

ਤਹਾ ਢਾਲ ਸੋ ਢਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੋ ਯੌ ਅਟਕੇ ਖਟਕੇ ਰਨ ਮੈ ॥
tahaa dtaal so dtaal kripaan kripaan so yau attake khattake ran mai |

(پوءِ) ڍال سان ڍال ۽ ڪرپان سان ڪرپان، اهڙيءَ ريت جنگ جي ميدان ۾ لٽڪيل ۽ لڙڪيل،

ਮਨੋ ਜ੍ਵਾਲ ਦਵਾਨਲ ਕੀ ਲਪਟੈ ਚਟਕੈ ਪਟਕੈ ਤ੍ਰਿਨ ਜਿਉ ਬਨ ਮੈ ॥੧੮੫੭॥
mano jvaal davaanal kee lapattai chattakai pattakai trin jiau ban mai |1857|

ڍال ڍال سان ۽ تلوار سان تلوار سان اهڙيءَ ريت ٽڪرائجي وئي، ڄڻ ٻڪريءَ کي جهنگ ۾ باهه لڳڻ تي ٽٽڻ جو آواز پيدا ٿئي. 1857.

ਘੂਮਤ ਘਾਇਲ ਹੁਇ ਇਕ ਬੀਰ ਫਿਰੈ ਇਕ ਸ੍ਰਉਨ ਭਰੇ ਭਭਕਾਤੇ ॥
ghoomat ghaaeil hue ik beer firai ik sraun bhare bhabhakaate |

ڪو زخمي ٿي پيو روئي رهيو هو، رت وهائي رهيو هو، ۽ ڪو بي سِر، رڳو سِرَ جي سِرَ بنجي رُلجي رهيو هو.

ਏਕ ਕਬੰਧ ਫਿਰੈ ਬਿਨੁ ਸੀਸ ਲਖੈ ਤਿਨ ਕਾਇਰ ਹੈ ਬਿਲਲਾਤੇ ॥
ek kabandh firai bin sees lakhai tin kaaeir hai bilalaate |

جنهن کي ڏسي بزدل خوفزده ٿي ويا

ਤ੍ਯਾਗਿ ਚਲੇ ਇਕ ਆਹਵ ਕੌ ਇਕ ਡੋਲਤ ਜੁਧਹਿ ਕੇ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ॥
tayaag chale ik aahav kau ik ddolat judheh ke rang raate |

ڪي جنگجو، جنگ جو ميدان ڇڏي ڀڄي رهيا آهن