شري دسم گرنتھ

صفحو - 921


ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਕਾਮਾ ਤੁਰਤ ਦਿਜ ਗ੍ਰਿਹ ਲਯੋ ਦੁਰਾਇ ॥
sunat bachan kaamaa turat dij grih layo duraae |

اهو ٻڌي ڪاما کيس پنهنجي گهر ۾ لڪائي ڇڏيو.

ਰਾਜਾ ਕੀ ਨਿੰਦ੍ਯਾ ਕਰੀ ਤਾਹਿ ਗਰੇ ਸੋ ਲਾਇ ॥੧੭॥
raajaa kee nindayaa karee taeh gare so laae |17|

۽ هوءَ ڪاوڙ ۾ اچي وئي ۽ راجا تي تنقيد ڪرڻ لڳي.(17)

ਕਾਮਾ ਬਾਚ ॥
kaamaa baach |

ڪمڪندلا چيو:

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਧ੍ਰਿਗ ਇਹ ਰਾਇ ਭੇਦ ਨਹਿ ਜਾਨਤ ॥
dhrig ih raae bhed neh jaanat |

(هوءَ چيو) ”لعنت هجي راجا تي جنهن راز کي نه سمجهيو.

ਤੁਮ ਸੇ ਚਤੁਰਨ ਸੌ ਰਿਸਿ ਠਾਨਤ ॥
tum se chaturan sau ris tthaanat |

اوهان جهڙن عقلمندن کان حسد ٿي ويو.

ਮਹਾ ਮੂੜ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਕਾ ਕਹਿਯੈ ॥
mahaa moorr nrip ko kaa kahiyai |

'اسان اهڙي بلاڪ هيڊ بابت ڇا چئي سگهون ٿا.

ਯਾ ਪਾਪੀ ਕੇ ਦੇਸ ਨ ਰਹਿਯੈ ॥੧੮॥
yaa paapee ke des na rahiyai |18|

اهڙي نائب جي ملڪ ۾ نه رهڻ گهرجي.(8)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਚਲੌ ਤ ਏਕੈ ਮਗੁ ਚਲੌ ਰਹੇ ਰਹੌ ਤਿਹ ਗਾਉ ॥
chalau ta ekai mag chalau rahe rahau tih gaau |

”ڪارن، اچو ته اهو ئي رستو اختيار ڪريون ۽ گڏ رهون،

ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਰਟੌ ਬਿਹੰਗ ਜ੍ਯੋ ਮੀਤ ਤਿਹਾਰੋ ਨਾਉ ॥੧੯॥
nis din rattau bihang jayo meet tihaaro naau |19|

'۽ مان توهان کي هميشه ياد ڪندس ۽ توهان سان گڏ رهندس' (19)

ਬਿਰਹ ਬਾਨ ਮੋ ਤਨ ਗਡੇ ਕਾ ਸੋ ਕਰੋ ਪੁਕਾਰ ॥
birah baan mo tan gadde kaa so karo pukaar |

”مون کي علحدگيءَ جي تير سان ڇِڪيو ويو آهي، مان ڪيئن نصيحت ڪريان؟

ਤਨਕ ਅਗਨਿ ਕੋ ਸਿਵ ਭਏ ਜਰੌ ਸੰਭਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ॥੨੦॥
tanak agan ko siv bhe jarau sanbhaar sanbhaar |20|

(20) ”آهسته آهسته ۽ مسلسل، مان هن اجنبي جي باهه ۾ سڙي رهيو آهيان.

ਆਜੁ ਸਖੀ ਮੈ ਯੌ ਸੁਨ੍ਯੋ ਪਹੁ ਫਾਟਤ ਪਿਯ ਗੌਨ ॥
aaj sakhee mai yau sunayo pahu faattat piy gauan |

”اڙي دوستو، ٻڌو اٿم ته موڪل واري ڏينهن منهنجو عاشق هليو ويندو.

ਪਹੁ ਹਿਯਰੇ ਝਗਰਾ ਪਰਿਯੋ ਪਹਿਲੇ ਫਟਿ ਹੈ ਕੌਨ ॥੨੧॥
pahu hiyare jhagaraa pariyo pahile fatt hai kauan |21|

ڳالهه هيءَ آهي ته (سج جي نڪرڻ ۽ اڀرڻ) سڀ کان پهريان ڪير ٺاهيندو (21)

ਮਾਧਵ ਬਾਚ ॥
maadhav baach |

مڌون ڳالهيون

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਤੁਮ ਸੁਖ ਸੋ ਸੁੰਦਰਿ ਹ੍ਯਾਂ ਰਹੋ ॥
tum sukh so sundar hayaan raho |

اي حسن! ڀلي تون هتي خوش رهين

ਹਮ ਕੋ ਬੇਗਿ ਬਿਦਾ ਮੁਖ ਕਹੋ ॥
ham ko beg bidaa mukh kaho |

”تون، خوبصورت، هتي خوشيءَ سان ره ۽ مون کي الوداع ڪر.

ਹਮਰੋ ਕਛੂ ਤਾਪ ਨਹ ਕਰਿਯਹੁ ॥
hamaro kachhoo taap nah kariyahu |

اسان کي (جا وڃڻ جو) ڪو به درد محسوس نه ٿيندو آهي.

ਨਿਤ ਰਾਮ ਕੋ ਨਾਮ ਸੰਭਰਿਯਹੁ ॥੨੨॥
nit raam ko naam sanbhariyahu |22|

”منهنجي باري ۾ پريشان نه ٿيو ۽ رام جي نالي تي غور ڪر.“ (22)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਕਾਮਾ ਤਬੈ ਭੂਮਿ ਪਰੀ ਮੁਰਛਾਇ ॥
sunat bachan kaamaa tabai bhoom paree murachhaae |

نصيحت ٻڌي عورت بي هوش ٿي زمين تي ڪري پئي.

ਜਨੁ ਘਾਯਲ ਘਾਇਨ ਲਗੇ ਗਿਰੈ ਉਠੈ ਬਰਰਾਇ ॥੨੩॥
jan ghaayal ghaaein lage girai utthai bararaae |23|

زخمي ماڻهوءَ وانگر، اٿڻ جي ڪوشش ڪئي پر وري هيٺ ڪري پيو.(23)

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

سورٿا

ਅਧਿਕ ਬਿਰਹ ਕੇ ਸੰਗ ਪੀਤ ਬਰਨ ਕਾਮਾ ਭਈ ॥
adhik birah ke sang peet baran kaamaa bhee |

علحدگيءَ جي نتيجي ۾، ڪاما خون جي بيماريءَ ۾ مبتلا نظر آيو.

ਰਕਤ ਨ ਰਹਿਯੋ ਅੰਗ ਚਲਿਯੋ ਮੀਤ ਚੁਰਾਇ ਚਿਤ ॥੨੪॥
rakat na rahiyo ang chaliyo meet churaae chit |24|

جيئن پرمور سندس دل چوري ڪري هليو ويو هو. هوءَ بلڪل سڪل نظر آئي. (24)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

ٻٽي

ਟਾਕ ਤੋਲ ਤਨ ਨ ਰਹਿਯੋ ਮਾਸਾ ਰਹਿਯੋ ਨ ਮਾਸ ॥
ttaak tol tan na rahiyo maasaa rahiyo na maas |

چئن مھينن کان وڌيڪ ڪو جسم ۽ گوشت کان وڌيڪ ڪونھي.

ਬਿਰਹਿਨ ਕੌ ਤੀਨੋ ਭਲੇ ਹਾਡ ਚਾਮ ਅਰੁ ਸ੍ਵਾਸ ॥੨੫॥
birahin kau teeno bhale haadd chaam ar svaas |25|

هي ٽيئي (بيماريون) هڏن، چمڙي ۽ ساهه لاءِ چڱو آهن. 25.

ਅਤਿ ਕਾਮਾ ਲੋਟਤ ਧਰਨਿ ਮਾਧਵਨਲ ਕੇ ਹੇਤ ॥
at kaamaa lottat dharan maadhavanal ke het |

مدھوان جي جدائي کيس زمين تي لڙڪائي ڇڏيو،

ਟੂਟੋ ਅਮਲ ਅਫੀਮਿਯਹਿ ਜਨੁ ਪਸਵਾਰੇ ਲੇਤ ॥੨੬॥
ttootto amal afeemiyeh jan pasavaare let |26|

آفيم جي لت وانگر، هوءَ چوڌاري مٽيءَ ۾ اڇلائي ڇڏي ٿي (26)

ਮਿਲਤ ਨੈਨ ਨਹਿ ਰਹਿ ਸਕਤ ਜਾਨਤ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਤੰਗ ॥
milat nain neh reh sakat jaanat preet patang |

پتنگ (پي سان ديپڪ) پريت کان اهو معلوم ٿئي ٿو ته نين کي گڏ ڪرڻ کان سواءِ ڇڏي نٿو سگهجي.

ਛੂਟਤ ਬਿਰਹ ਬਿਯੋਗ ਤੇ ਹੋਮਤ ਅਪਨੋ ਅੰਗ ॥੨੭॥
chhoottat birah biyog te homat apano ang |27|

هو مايوسيءَ جي ڪري (چراغ) کي ڇهڻ سان پنهنجا عضوا ساڙي ٿو. 27.

ਕਾਮਾ ਬਾਚ ॥
kaamaa baach |

ڪم جي ڳالهه

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਖੰਡ ਖੰਡ ਕੈ ਤੀਰਥ ਕਰਿਹੌ ॥
khandd khandd kai teerath karihau |

(مان) سڀني علائقن جي زيارتن تي ويندس.

ਬਾਰਿ ਅਨੇਕ ਆਗਿ ਮੈ ਬਰਿਹੌ ॥
baar anek aag mai barihau |

”مان زيارتن جي چوڌاري گهمندو ۽ بار بار اجنبيت جي باهه ۾ سڙي ويندس.

ਕਾਸੀ ਬਿਖੈ ਕਰਵਤਿਹਿ ਪੈਹੌ ॥
kaasee bikhai karavatihi paihau |

ڪاشي ۾ آري سان چيروانگي.

ਢੂੰਢਿ ਮੀਤ ਤੋ ਕੌ ਤਊ ਲੈਹੌ ॥੨੮॥
dtoondt meet to kau taoo laihau |28|

”مان ڪنڌيءَ جي آري کي منهن ڏيندس پر جيستائين توکي نه ڳوليندس، تيستائين آرام نه ڪندس“ (28)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

ارريل

ਜਹਾ ਪਿਯਰਵਾ ਚਲੇ ਪ੍ਰਾਨ ਤਿਤਹੀ ਚਲੇ ॥
jahaa piyaravaa chale praan titahee chale |

'جتي پيار آهي، اتي منهنجي زندگي آهي.

ਸਕਲ ਸਿਥਿਲ ਭਏ ਅੰਗ ਸੰਗ ਜੈ ਹੈ ਭਲੇ ॥
sakal sithil bhe ang sang jai hai bhale |

”منهنجا جسم جا سڀ عضوا ٿڪجي پيا آهن.

ਮਾਧਵਨਲ ਕੌ ਨਾਮੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸੋ ਜਾਨਿਯੈ ॥
maadhavanal kau naam mantr so jaaniyai |

”مون کي ماڌون جي سحر جي ضرورت آهي،

ਹੋ ਜਾਤੌ ਲਗਤ ਉਚਾਟ ਸਤਿ ਕਰਿ ਮਾਨਿਯੈ ॥੨੯॥
ho jaatau lagat uchaatt sat kar maaniyai |29|

”جيئن ته منهنجي دل هن کان سواءِ تڙپندي آهي“ (29)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਜੋ ਤੁਮਰੀ ਬਾਛਾ ਕਰਤ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰੈ ਜਮ ਮੋਹਿ ॥
jo tumaree baachhaa karat praan harai jam mohi |

”جيڪڏهن موت جو ديوتا تنهنجي ياد ۾ منهنجي جان ڪڍي،

ਮਰੇ ਪਰਾਤ ਚੁਰੈਲ ਹ੍ਵੈ ਚਮਕਿ ਚਿਤੈਹੌ ਤੋਹਿ ॥੩੦॥
mare paraat churail hvai chamak chitaihau tohi |30|

”آءٌ جادوگر بڻجي ويندس ۽ توکي ڳوليندي گھمندو رھندس“ (30)

ਬਰੀ ਬਿਰਹ ਕੀ ਆਗਿ ਮੈ ਜਰੀ ਰਖੈ ਹੌ ਨਾਉ ॥
baree birah kee aag mai jaree rakhai hau naau |

”جوش جي باهه ۾ سڙي،

ਭਾਤਿ ਜਰੀ ਕੀ ਬਰੀ ਕੀ ਢਿਗ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਜਾਉ ॥੩੧॥
bhaat jaree kee baree kee dtig te kabahoon na jaau |31|

مان پنهنجو نالو وٺندس ”جلائي“ (31)

ਸਾਚ ਕਹਤ ਹੈ ਬਿਰਹਨੀ ਰਹੀ ਪ੍ਰੇਮ ਸੌ ਪਾਗਿ ॥
saach kahat hai birahanee rahee prem sau paag |

”مان سچ ٿو چوان ته بيزاري پيار ۾ جلي ٿي،

ਡਰਤ ਬਿਰਹ ਕੀ ਅਗਨਿ ਸੌ ਜਰਤ ਕਾਠ ਕੀ ਆਗਿ ॥੩੨॥
ddarat birah kee agan sau jarat kaatth kee aag |32|

’بلڪل ائين جيئن سڪل ڪاٺيون ٻرندڙ آوازن سان.‘ (32)

ਤਬ ਮਾਧਵਨਲ ਉਠਿ ਚਲਿਯੋ ਭਯੋ ਪਵਨ ਕੋ ਭੇਸ ॥
tab maadhavanal utth chaliyo bhayo pavan ko bhes |

ايتري ۾ مڌون هوا وانگر اُڏامي ويو.

ਜਸ ਧੁਨਿ ਸੁਨਿ ਸਿਰ ਧੁਨਿ ਗਯੋ ਬਿਕ੍ਰਮ ਜਹਾ ਨਰੇਸ ॥੩੩॥
jas dhun sun sir dhun gayo bikram jahaa nares |33|

۽ اُتي پهتو، جتي بڪرمجيت ويٺو هوندو هو.(33)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਬਿਕ੍ਰਮ ਜਹਾ ਨਿਤਿ ਚਲਿ ਆਵੈ ॥
bikram jahaa nit chal aavai |

جتي بڪرمجيت هر روز هلندو هو

ਪੂਜਿ ਗੌਰਜਾ ਕੌ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਵੈ ॥
pooj gauarajaa kau grih jaavai |

بڪرم ان جاءِ جو دورو ڪندو هو ۽ گوري ديوي جي پوڄا ڪندو هو.

ਮੰਦਿਰ ਊਚ ਧੁਜਾ ਫਹਰਾਹੀ ॥
mandir aooch dhujaa faharaahee |

مندر تي وڏا جهنڊا لڳل هئا.

ਫਟਕਾਚਲ ਲਖਿ ਤਾਹਿ ਲਜਾਹੀ ॥੩੪॥
fattakaachal lakh taeh lajaahee |34|

مندر بلند هو ۽ ان جي فضل بي مثال هئي (34)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਤਿਹੀ ਠੌਰਿ ਮਾਧਵ ਗਯੋ ਦੋਹਾ ਲਿਖ੍ਯੋ ਬਨਾਇ ॥
tihee tthauar maadhav gayo dohaa likhayo banaae |

ماڌوان اتي ويو ۽ اتي هڪ شعر لکيائين.

ਜੌ ਬਿਕ੍ਰਮ ਇਹ ਬਾਚਿ ਹੈ ਹ੍ਵੈ ਹੋ ਮੋਰ ਉਪਾਇ ॥੩੫॥
jau bikram ih baach hai hvai ho mor upaae |35|

(سوچندي) ’جڏهن بڪرم ان کي پڙهندو ته هو مون لاءِ ڪو حل تجويز ڪندو.‘ (35)

ਜੇ ਨਰ ਰੋਗਨ ਸੌ ਗ੍ਰਸੇ ਤਿਨ ਕੋ ਹੋਤ ਉਪਾਉ ॥
je nar rogan sau grase tin ko hot upaau |

جيڪڏهن ڪو ماڻهو بيمار آهي ته ان کي ڪجهه علاج تجويز ڪري سگهجي ٿو،

ਬਿਰਹ ਤ੍ਰਿਦੋਖਨ ਜੇ ਗ੍ਰਸੇ ਤਿਨ ਕੋ ਕਛੁ ਨ ਬਚਾਉ ॥੩੬॥
birah tridokhan je grase tin ko kachh na bachaau |36|

پر عشق جي بيماريءَ ۾ مبتلا ماڻهوءَ لاءِ ڪا به جاءِ ناهي.(36)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਬਿਕ੍ਰਮ ਸੈਨਿ ਤਹਾ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥
bikram sain tahaa chal aayo |

بادشاهه بڪرماجيت اتي هليو ويو.

ਆਨ ਗੌਰਜਾ ਕੌ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਯੋ ॥
aan gauarajaa kau sir nayaayo |

شام جو بڪرم اتي آيو ۽ گوري ديوي کي سجدو ڪيائين.

ਬਾਚਿ ਦੋਹਰਾ ਕੋ ਚਕਿ ਰਹਿਯੋ ॥
baach doharaa ko chak rahiyo |

هو ٻهراڙيءَ کي پڙهي حيران ٿي ويو

ਕੋ ਬਿਰਹੀ ਆਯੋ ਹ੍ਯਾਂ ਕਹਿਯੋ ॥੩੭॥
ko birahee aayo hayaan kahiyo |37|

هن شعر پڙهيو ۽ پڇيو ته ڪو پيارو بيمار ماڻهو آيو آهي؟(37)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਕੋ ਬਿਰਹੀ ਆਯੋ ਹ੍ਯਾਂ ਤਾ ਕੌ ਲੇਹੁ ਬੁਲਾਇ ॥
ko birahee aayo hayaan taa kau lehu bulaae |

(هوءَ چوڻ لڳي) ”جيڪو عشق جو بيمار آهي، سو هتي آيو آهي، سڏ ڪر

ਜੋ ਵਹੁ ਕਹੈ ਸੋ ਹੌ ਕਰੌ ਤਾ ਕੌ ਜਿਯਨ ਉਪਾਇ ॥੩੮॥
jo vahu kahai so hau karau taa kau jiyan upaae |38|

هن. ”جيڪو هو چاهيندو سو پورو ڪندس“ (38)