श्री दशम ग्रंथ
पृष्ठ - 100
ਖੈਚ ਕੈ ਮੂੰਡ ਦਈ ਕਰਵਾਰ ਕੀ ਏਕ ਕੋ ਮਾਰਿ ਕੀਏ ਤਬ ਦੋਊ ॥
खैच कै मूंड दई करवार की एक को मारि कीए तब दोऊ ॥
ਸੁੰਭ ਦੁ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਭੂਮਿ ਪਰਿਓ ਤਨ ਜਿਉ ਕਲਵਤ੍ਰ ਸੋ ਚੀਰਤ ਕੋਊ ॥੨੨੧॥
सुंभ दु टूक ह्वै भूमि परिओ तन जिउ कलवत्र सो चीरत कोऊ ॥२२१॥
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥
ਸੁੰਭ ਮਾਰ ਕੈ ਚੰਡਿਕਾ ਉਠੀ ਸੁ ਸੰਖ ਬਜਾਇ ॥
सुंभ मार कै चंडिका उठी सु संख बजाइ ॥
ਤਬ ਧੁਨਿ ਘੰਟਾ ਕੀ ਕਰੀ ਮਹਾ ਮੋਦ ਮਨਿ ਪਾਇ ॥੨੨੨॥
तब धुनि घंटा की करी महा मोद मनि पाइ ॥२२२॥
ਦੈਤ ਰਾਜ ਛਿਨ ਮੈ ਹਨਿਓ ਦੇਵੀ ਇਹ ਪਰਕਾਰ ॥
दैत राज छिन मै हनिओ देवी इह परकार ॥
ਅਸਟ ਕਰਨ ਮਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਗਹਿ ਸੈਨਾ ਦਈ ਸੰਘਾਰ ॥੨੨੩॥
असट करन महि ससत्र गहि सैना दई संघार ॥२२३॥
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥
ਚੰਡਿ ਕੇ ਕੋਪ ਨ ਓਪ ਰਹੀ ਰਨ ਮੈ ਅਸਿ ਧਾਰਿ ਭਈ ਸਮੁਹਾਈ ॥
चंडि के कोप न ओप रही रन मै असि धारि भई समुहाई ॥
ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਸੰਘਾਰਿ ਦਏ ਤਬ ਭੂਪ ਬਿਨਾ ਕਰੈ ਕਉਨ ਲਰਾਈ ॥
मारि बिदारि संघारि दए तब भूप बिना करै कउन लराई ॥
ਕਾਪ ਉਠੇ ਅਰਿ ਤ੍ਰਾਸ ਹੀਏ ਧਰਿ ਛਾਡਿ ਦਈ ਸਭ ਪਉਰਖਤਾਈ ॥
काप उठे अरि त्रास हीए धरि छाडि दई सभ पउरखताई ॥
ਦੈਤ ਚਲੈ ਤਜਿ ਖੇਤ ਇਉ ਜੈਸੇ ਬਡੇ ਗੁਨ ਲੋਭ ਤੇ ਜਾਤ ਪਰਾਹੀ ॥੨੨੪॥
दैत चलै तजि खेत इउ जैसे बडे गुन लोभ ते जात पराही ॥२२४॥
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਮਾਰਕੰਡੇ ਪੁਰਾਣੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਸੁੰਭ ਬਧਹਿ ਨਾਮ ਸਪਤਮੋ ਧਿਆਯ ਸੰਪੂਰਨੰ ॥੭॥
इति स्री मारकंडे पुराणे चंडी चरित्रे सुंभ बधहि नाम सपतमो धिआय संपूरनं ॥७॥
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥
ਭਾਜਿ ਗਇਓ ਮਘਵਾ ਜਿਨ ਕੇ ਡਰ ਬ੍ਰਹਮ ਤੇ ਆਦਿ ਸਭੈ ਭੈ ਭੀਤੇ ॥
भाजि गइओ मघवा जिन के डर ब्रहम ते आदि सभै भै भीते ॥
ਤੇਈ ਵੈ ਦੈਤ ਪਰਾਇ ਗਏ ਰਨਿ ਹਾਰ ਨਿਹਾਰ ਭਏ ਬਲੁ ਰੀਤੇ ॥
तेई वै दैत पराइ गए रनि हार निहार भए बलु रीते ॥
ਜੰਬੁਕ ਗ੍ਰਿਝ ਨਿਰਾਸ ਭਏ ਬਨ ਬਾਸ ਗਏ ਜੁਗ ਜਾਮਨ ਬੀਤੇ ॥
जंबुक ग्रिझ निरास भए बन बास गए जुग जामन बीते ॥
ਸੰਤ ਸਹਾਇ ਸਦਾ ਜਗ ਮਾਇ ਸੁ ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭ ਬਡੇ ਅਰਿ ਜੀਤੇ ॥੨੨੫॥
संत सहाइ सदा जग माइ सु सुंभ निसुंभ बडे अरि जीते ॥२२५॥
ਦੇਵ ਸਭੈ ਮਿਲਿ ਕੈ ਇਕ ਠਉਰ ਸੁ ਅਛਤ ਕੁੰਕਮ ਚੰਦਨ ਲੀਨੋ ॥
देव सभै मिलि कै इक ठउर सु अछत कुंकम चंदन लीनो ॥
ਤਛਨ ਲਛਨ ਦੈ ਕੈ ਪ੍ਰਦਛਨ ਟੀਕਾ ਸੁ ਚੰਡਿ ਕੇ ਭਾਲ ਮੈ ਦੀਨੋ ॥
तछन लछन दै कै प्रदछन टीका सु चंडि के भाल मै दीनो ॥
ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਉਪਜ੍ਯੋ ਤਹ ਭਾਵ ਇਹੈ ਕਵਿ ਨੇ ਮਨ ਮੈ ਲਖਿ ਲੀਨੋ ॥
ता छबि को उपज्यो तह भाव इहै कवि ने मन मै लखि लीनो ॥
ਮਾਨਹੁ ਚੰਦ ਕੈ ਮੰਡਲ ਮੈ ਸੁਭ ਮੰਗਲ ਆਨਿ ਪ੍ਰਵੇਸਹਿ ਕੀਨੋ ॥੨੨੬॥
मानहु चंद कै मंडल मै सुभ मंगल आनि प्रवेसहि कीनो ॥२२६॥
ਕਬਿਤੁ ॥
कबितु ॥
ਮਿਲਿ ਕੇ ਸੁ ਦੇਵਨ ਬਡਾਈ ਕਰੀ ਕਾਲਿਕਾ ਕੀ ਏਹੋ ਜਗ ਮਾਤ ਤੈ ਤੋ ਕਟਿਓ ਬਡੋ ਪਾਪੁ ਹੈ ॥
मिलि के सु देवन बडाई करी कालिका की एहो जग मात तै तो कटिओ बडो पापु है ॥
ਦੈਤਨ ਕੇ ਮਾਰ ਰਾਜ ਦੀਨੋ ਤੈ ਸੁਰੇਸ ਹੂੰ ਕੋ ਬਡੋ ਜਸੁ ਲੀਨੇ ਜਗਿ ਤੇਰੋ ਈ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ਹੈ ॥
दैतन के मार राज दीनो तै सुरेस हूं को बडो जसु लीने जगि तेरो ई प्रतापु है ॥
ਦੇਤ ਹੈ ਅਸੀਸ ਦਿਜ ਰਾਜ ਰਿਖਿ ਬਾਰਿ ਬਾਰਿ ਤਹਾ ਹੀ ਪੜਿਓ ਹੈ ਬ੍ਰਹਮ ਕਉਚ ਹੂੰ ਕੋ ਜਾਪ ਹੈ ॥
देत है असीस दिज राज रिखि बारि बारि तहा ही पड़िओ है ब्रहम कउच हूं को जाप है ॥
ਐਸੇ ਜਸੁ ਪੂਰ ਰਹਿਓ ਚੰਡਿਕਾ ਕੋ ਤੀਨ ਲੋਕਿ ਜੈਸੇ ਧਾਰ ਸਾਗਰ ਮੈ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੋ ਆਪੁ ਹੈ ॥੨੨੭॥
ऐसे जसु पूर रहिओ चंडिका को तीन लोकि जैसे धार सागर मै गंगा जी को आपु है ॥२२७॥
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥
ਦੇਹਿ ਅਸੀਸ ਸਭੈ ਸੁਰ ਨਾਰਿ ਸੁਧਾਰਿ ਕੈ ਆਰਤੀ ਦੀਪ ਜਗਾਇਓ ॥
देहि असीस सभै सुर नारि सुधारि कै आरती दीप जगाइओ ॥
ਫੂਲ ਸੁਗੰਧ ਸੁਅਛਤ ਦਛਨ ਜਛਨ ਜੀਤ ਕੋ ਗੀਤ ਸੁ ਗਾਇਓ ॥
फूल सुगंध सुअछत दछन जछन जीत को गीत सु गाइओ ॥
ਧੂਪ ਜਗਾਇ ਕੈ ਸੰਖ ਬਜਾਇ ਕੈ ਸੀਸ ਨਿਵਾਇ ਕੈ ਬੈਨ ਸੁਨਾਇਓ ॥
धूप जगाइ कै संख बजाइ कै सीस निवाइ कै बैन सुनाइओ ॥
ਹੇ ਜਗ ਮਾਇ ਸਦਾ ਸੁਖ ਦਾਇ ਤੈ ਸੁੰਭ ਕੋ ਘਾਇ ਬਡੋ ਜਸੁ ਪਾਇਓ ॥੨੨੮॥
हे जग माइ सदा सुख दाइ तै सुंभ को घाइ बडो जसु पाइओ ॥२२८॥
ਸਕ੍ਰਹਿ ਸਾਜਿ ਸਮਾਜ ਦੈ ਚੰਡ ਸੁ ਮੋਦ ਮਹਾ ਮਨ ਮਾਹਿ ਰਈ ਹੈ ॥
सक्रहि साजि समाज दै चंड सु मोद महा मन माहि रई है ॥
ਸੂਰ ਸਸੀ ਨਭਿ ਥਾਪ ਕੈ ਤੇਜੁ ਦੇ ਆਪ ਤਹਾ ਤੇ ਸੁ ਲੋਪ ਭਈ ਹੈ ॥
सूर ससी नभि थाप कै तेजु दे आप तहा ते सु लोप भई है ॥
ਬੀਚ ਅਕਾਸ ਪ੍ਰਕਾਸ ਬਢਿਓ ਤਿਹ ਕੀ ਉਪਮਾ ਮਨ ਤੇ ਨ ਗਈ ਹੈ ॥
बीच अकास प्रकास बढिओ तिह की उपमा मन ते न गई है ॥
ਧੂਰਿ ਕੈ ਪੂਰ ਮਲੀਨ ਹੁਤੋ ਰਵਿ ਮਾਨਹੁ ਚੰਡਿਕਾ ਓਪ ਦਈ ਹੈ ॥੨੨੯॥
धूरि कै पूर मलीन हुतो रवि मानहु चंडिका ओप दई है ॥२२९॥
ਕਬਿਤੁ ॥
कबितु ॥
ਪ੍ਰਥਮ ਮਧੁ ਕੈਟ ਮਦ ਮਥਨ ਮਹਿਖਾਸੁਰੈ ਮਾਨ ਮਰਦਨ ਕਰਨ ਤਰੁਨਿ ਬਰ ਬੰਡਕਾ ॥
प्रथम मधु कैट मद मथन महिखासुरै मान मरदन करन तरुनि बर बंडका ॥
ਧੂਮ੍ਰ ਦ੍ਰਿਗ ਧਰਨਧਰਿ ਧੂਰਿ ਧਾਨੀ ਕਰਨ ਚੰਡ ਅਰੁ ਮੁੰਡ ਕੇ ਮੁੰਡ ਖੰਡ ਖੰਡਕਾ ॥
धूम्र द्रिग धरनधरि धूरि धानी करन चंड अरु मुंड के मुंड खंड खंडका ॥
ਰਕਤ ਬੀਰਜ ਹਰਨ ਰਕਤ ਭਛਨ ਕਰਨ ਦਰਨ ਅਨਸੁੰਭ ਰਨਿ ਰਾਰ ਰਿਸ ਮੰਡਕਾ ॥
रकत बीरज हरन रकत भछन करन दरन अनसुंभ रनि रार रिस मंडका ॥
ਸੰਭ ਬਲੁ ਧਾਰ ਸੰਘਾਰ ਕਰਵਾਰ ਕਰਿ ਸਕਲ ਖਲੁ ਅਸੁਰ ਦਲੁ ਜੈਤ ਜੈ ਚੰਡਿਕਾ ॥੨੩੦॥
संभ बलु धार संघार करवार करि सकल खलु असुर दलु जैत जै चंडिका ॥२३०॥
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥
ਦੇਹ ਸਿਵਾ ਬਰੁ ਮੋਹਿ ਇਹੈ ਸੁਭ ਕਰਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੋ ॥
देह सिवा बरु मोहि इहै सुभ करमन ते कबहूं न टरो ॥
ਨ ਡਰੋ ਅਰਿ ਸੋ ਜਬ ਜਾਇ ਲਰੋ ਨਿਸਚੈ ਕਰਿ ਅਪੁਨੀ ਜੀਤ ਕਰੋ ॥
न डरो अरि सो जब जाइ लरो निसचै करि अपुनी जीत करो ॥
ਅਰੁ ਸਿਖ ਹੌ ਆਪਨੇ ਹੀ ਮਨ ਕੋ ਇਹ ਲਾਲਚ ਹਉ ਗੁਨ ਤਉ ਉਚਰੋ ॥
अरु सिख हौ आपने ही मन को इह लालच हउ गुन तउ उचरो ॥
ਜਬ ਆਵ ਕੀ ਅਉਧ ਨਿਦਾਨ ਬਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਜੂਝ ਮਰੋ ॥੨੩੧॥
जब आव की अउध निदान बनै अति ही रन मै तब जूझ मरो ॥२३१॥
ਚੰਡਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਵਿਤਨ ਮੈ ਬਰਨਿਓ ਸਭ ਹੀ ਰਸ ਰੁਦ੍ਰਮਈ ਹੈ ॥
चंडि चरित्र कवितन मै बरनिओ सभ ही रस रुद्रमई है ॥
ਏਕ ਤੇ ਏਕ ਰਸਾਲ ਭਇਓ ਨਖ ਤੇ ਸਿਖ ਲਉ ਉਪਮਾ ਸੁ ਨਈ ਹੈ ॥
एक ते एक रसाल भइओ नख ते सिख लउ उपमा सु नई है ॥
ਕਉਤਕ ਹੇਤੁ ਕਰੀ ਕਵਿ ਨੇ ਸਤਿਸਯ ਕੀ ਕਥਾ ਇਹ ਪੂਰੀ ਭਈ ਹੈ ॥
कउतक हेतु करी कवि ने सतिसय की कथा इह पूरी भई है ॥
ਜਾਹਿ ਨਮਿਤ ਪੜੈ ਸੁਨਿ ਹੈ ਨਰ ਸੋ ਨਿਸਚੈ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਦਈ ਹੈ ॥੨੩੨॥
जाहि नमित पड़ै सुनि है नर सो निसचै करि ताहि दई है ॥२३२॥
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥
ਗ੍ਰੰਥ ਸਤਿ ਸਇਆ ਕੋ ਕਰਿਓ ਜਾ ਸਮ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
ग्रंथ सति सइआ को करिओ जा सम अवरु न कोइ ॥
ਜਿਹ ਨਮਿਤ ਕਵਿ ਨੇ ਕਹਿਓ ਸੁ ਦੇਹ ਚੰਡਿਕਾ ਸੋਇ ॥੨੩੩॥
जिह नमित कवि ने कहिओ सु देह चंडिका सोइ ॥२३३॥
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਮਾਰਕੰਡੇ ਪੁਰਾਨੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਉਕਤਿ ਬਿਲਾਸ ਦੇਵ ਸੁਰੇਸ ਸਹਿਤ ਜੈਕਾਰ ਸਬਦ ਕਰਾ ਅਸਟਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੮॥
इति स्री मारकंडे पुराने स्री चंडी चरित्रे उकति बिलास देव सुरेस सहित जैकार सबद करा असटमो धिआइ समापतम सतु सुभम सतु ॥८॥
ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फतह ॥
ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਸਹਾਇ ॥
स्री भगउती जी सहाइ ॥
ਅਥ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਲਿਖ੍ਯਤੇ ॥
अथ चंडी चरित्र लिख्यते ॥
ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
नराज छंद ॥
ਮਹਿਖ ਦਈਤ ਸੂਰਯੰ ॥
महिख दईत सूरयं ॥
ਬਢਿਯੋ ਸੋ ਲੋਹ ਪੂਰਯੰ ॥
बढियो सो लोह पूरयं ॥
ਸੁ ਦੇਵ ਰਾਜ ਜੀਤਯੰ ॥
सु देव राज जीतयं ॥
ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਰਾਜ ਕੀਤਯੰ ॥੧॥
त्रिलोक राज कीतयं ॥१॥
ਭਜੇ ਸੁ ਦੇਵਤਾ ਤਬੈ ॥
भजे सु देवता तबै ॥
ਇਕਤ੍ਰ ਹੋਇ ਕੈ ਸਬੈ ॥
इकत्र होइ कै सबै ॥
ਮਹੇਸੁਰਾਚਲੰ ਬਸੇ ॥
महेसुराचलं बसे ॥
ਬਿਸੇਖ ਚਿਤ ਮੋ ਤ੍ਰਸੇ ॥੨॥
बिसेख चित मो त्रसे ॥२॥
ਜੁਗੇਸ ਭੇਸ ਧਾਰ ਕੈ ॥
जुगेस भेस धार कै ॥
ਭਜੇ ਹਥਿਯਾਰ ਡਾਰ ਕੈ ॥
भजे हथियार डार कै ॥
ਪੁਕਾਰ ਆਰਤੰ ਚਲੈ ॥
पुकार आरतं चलै ॥
ਬਿਸੂਰ ਸੂਰਮਾ ਭਲੇ ॥੩॥
बिसूर सूरमा भले ॥३॥
ਬਰਖ ਕਿਤੇ ਤਹਾ ਰਹੇ ॥
बरख किते तहा रहे ॥
ਸੁ ਦੁਖ ਦੇਹ ਮੋ ਸਹੇ ॥
सु दुख देह मो सहे ॥
ਜਗਤ੍ਰ ਮਾਤਿ ਧਿਆਇਯੰ ॥
जगत्र माति धिआइयं ॥
ਸੁ ਜੈਤ ਪਤ੍ਰ ਪਾਇਯੰ ॥੪॥
सु जैत पत्र पाइयं ॥४॥
ਪ੍ਰਸੰਨ ਦੇਵਤਾ ਭਏ ॥
प्रसंन देवता भए ॥
ਚਰੰਨ ਪੂਜਬੇ ਧਏ ॥
चरंन पूजबे धए ॥
ਸਨੰਮੁਖਾਨ ਠਢੀਯੰ ॥
सनंमुखान ठढीयं ॥
ਪ੍ਰਣਾਮ ਪਾਠ ਪਢੀਯੰ ॥੫॥
प्रणाम पाठ पढीयं ॥५॥
सूचकांक (1 - 1428)
जापु पृष्ठ: 1 - 10
अकाल उसतत पृष्ठ: 11 - 38
बचित्र नाटक पृष्ठ: 39 - 73
चंडी चरित्र उक्ति बिलास पृष्ठ: 74 - 99
चंडी चरित्र पृष्ठ: 100 - 118
वार श्री भगउती जी की पृष्ठ: 119 - 126
ज्ञान प्रबोध पृष्ठ: 127 - 154
चौबीस अवतार पृष्ठ: 155 - 610
ब्रह्मा अवतार पृष्ठ: 611 - 634
रूद्र अवतार पृष्ठ: 635 - 708
शब्द हज़ारे पा:10 पृष्ठ: 709 - 712
३३ सवइये पृष्ठ: 712 - 716
खालसा महिमा पृष्ठ: 716 - 716
शस्त्र नाम माला पृष्ठ: 717 - 808
चरित्रोपख्यान पृष्ठ: 809 - 1388
ज़फरनामा पृष्ठ: 1389 - 1394
हिकायत पृष्ठ: 1394 - 1428