ਕਬਿਤ ਸਵਯੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ
ਅੰਗ - 529
ਉਲਟਿ ਪਵਨ ਮਨ ਮੀਨ ਕੀ ਚਪਲ ਗਤਿ ਦਸਮ ਦੁਆਰ ਪਾਰ ਅਗਮ ਨਿਵਾਸ ਹੈ ।
ਮਨ ਨੂੰ ਪਵਨ ਦੇ ਵੇਗ ਦੀ ਸਹੈਤਾ ਨਾਲ ਮਛਲੀ ਚਾਲੇ ਤੇਜ ਚਲਾ ਕੇ ਇਕ ਸਾਰ ਸੁਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਚਲੌਂਦੇ ਧ੍ਯਾਨ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਵੱਲੋਂ ਅੰਤਰ ਮੁਖ ਉਲਟਾ ਕੇ ਦਸਵੇਂ ਦੁਆਰ ਤੋਂ ਭੀ ਅਗੇ ਜੋ ਅਗੰਮ ਪੁਰਾ ਹੈ ਓਸ ਵਿਖੇ ਇਸਥਿਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਤਹ ਨ ਪਾਵਕ ਪਵਨ ਜਲ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਅਕਾਸ ਨਾਹਿ ਸਸਿ ਸੂਰ ਉਤਪਤਿ ਨ ਬਿਨਾਸ ਹੈ ।
ਉਥੇ ਓਸ ਅਗੰਮਪੁਰੇ ਵਿਖੇ ਅਗਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪੌਣ ਨਹੀਂ, ਅਰੁ ਜਲ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਤਥਾ ਆਕਾਸ਼ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਭਾਵ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਉਚ ਪਦ ਹੈ ਐਸੇ ਹੀ ਸੂਰਜ ਵਾ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦਾ ਉਜਾਲਾ ਭੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਵ ਉਥੋਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੂਰਜ ਚੰਦ ਆਦਿਕਾਂ ਤੋਂ ਨ੍ਯਾਰੀ ਭਾਂਤ ਦਾ ਹੀ ਅਕਹਿ ਰੂਪ ਹੈ।
ਨਾਹਿ ਪਰਕਿਰਤਿ ਬਿਰਤਿ ਪਿੰਡ ਪ੍ਰਾਨ ਗਿਆਨ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਨਹਿ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਨ ਪ੍ਰਗਾਸ ਹੈ ।
ਉਥੇ ਓਸ ਅਗੰਮ ਪੁਰੇ ਵਿਖੇ ਅਗਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪੌਣ ਨਹੀਂ, ਅਰੁ ਜਲ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਤਥਾ ਆਕਾਸ਼ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਭਾਵ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਉਚ ਪਦ ਹੈ ਐਸੇ ਹੀ ਸੂਰਜ ਵਾ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦਾ ਉਜਾਲਾ ਭੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਵ ਉਥੋਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੂਰਜ ਚੰਦ ਆਦਿਕਾਂ ਤੋਂ ਨ੍ਯਾਰੀ ਭਾਂਤ ਦਾ ਹੀ ਅਕਹਿ ਰੂਪ ਹੈ।
ਸ੍ਵਾਮੀ ਨਾ ਸੇਵਕ ਉਨਮਾਨ ਅਨਹਦ ਪਰੈ ਨਿਰਾਲੰਬ ਸੁੰਨ ਮੈ ਨ ਬਿਸਮ ਬਿਸ੍ਵਾਸ ਹੈ ।੫੨੯।
ਨਾ ਈਸ੍ਵਰ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਜੀਵ ਦਾ ਉਨਮਾਨ ਵੀਚਾਰ ਕਲਪਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਨਹਦ ਤੋਂ ਭੀ ਪਰੇ, ਨਿਰਾਧਾਰ ਤਥਾ ਅਫੁਰ ਸਰੂਪ ਹੈ, ਬਿਸਮਾਦ ਪੁਣੇ ਦਾ ਭੀ ਉਥੇ ਕੋਈ ਨਿਸਚਾ ਥਹੁ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ॥੫੨੯॥