कबित सवैये भाई गुरदास जी

पान - 390


ਕੰਚਨ ਕਲਸ ਜੈਸੇ ਬਾਕੋ ਭਏ ਸੂਧੋ ਹੋਇ ਮਾਟੀ ਕੋ ਕਲਸੁ ਫੂਟੋ ਜੁਰੈ ਨ ਜਤਨ ਸੈ ।
कंचन कलस जैसे बाको भए सूधो होइ माटी को कलसु फूटो जुरै न जतन सै ।

ज्याप्रमाणे सोन्याचा घागर ठेचला तर तो नीट बसवता येतो त्याचप्रमाणे मातीचा घागर तुटल्यावर त्याच्या मूळ आकारात परत येऊ शकत नाही.

ਬਸਨ ਮਲੀਨ ਧੋਏ ਨਿਰਮਲ ਹੋਤ ਜੈਸੇ ਊਜਰੀ ਨ ਹੋਤ ਕਾਂਬਰੀ ਪਤਨ ਸੈ ।
बसन मलीन धोए निरमल होत जैसे ऊजरी न होत कांबरी पतन सै ।

ज्याप्रमाणे घाणेरडे कापड धुऊन स्वच्छ करता येते, त्याचप्रमाणे काळे घोंगडे फाटल्याशिवाय पांढरे होऊ शकत नाही.

ਜੈਸੇ ਲਕੁਟੀ ਅਗਨਿ ਸੇਕਤ ਹੀ ਸੂਧੀ ਹੋਇ ਸ੍ਵਾਨ ਪੂਛਿ ਪਟੰਤਰੋ ਪ੍ਰਗਟ ਮਨ ਤਨ ਸੈ ।
जैसे लकुटी अगनि सेकत ही सूधी होइ स्वान पूछि पटंतरो प्रगट मन तन सै ।

जशी लाकडी काठी विस्तवावर तापवल्यावर सरळ करता येते, पण कुत्र्याची शेपटी अनेक प्रयत्न करूनही सरळ करता येत नाही.

ਤੈਸੇ ਗੁਰਸਿਖਨ ਸੁਭਾਉ ਜਲ ਮੈ ਨ ਗਤਿ ਸਾਕਤ ਸੁਭਾਵ ਲਾਖ ਪਾਹੁਨ ਗਤਨ ਸੈ ।੩੯੦।
तैसे गुरसिखन सुभाउ जल मै न गति साकत सुभाव लाख पाहुन गतन सै ।३९०।

पाणी आणि मेणाप्रमाणे कोमल आणि निंदनीय असलेल्या खऱ्या गुरूभिमुख आज्ञाधारक शिखांचा स्वभावही तसाच आहे. दुसरीकडे, सस्तन-प्रेमळ व्यक्तीचा स्वभाव शेलॅक आणि दगडासारखा कठोर आणि कठोर असतो आणि त्यामुळे विनाशकारी असतो. (३९०)