कबित सवैये भाई गुरदास जी

पान - 163


ਬਰਖਾ ਸੰਜੋਗ ਮੁਕਤਾਹਲ ਓਰਾ ਪ੍ਰਗਾਸ ਪਰਉਪਕਾਰ ਅਉ ਬਿਕਾਰੀ ਤਉ ਕਹਾਵਈ ।
बरखा संजोग मुकताहल ओरा प्रगास परउपकार अउ बिकारी तउ कहावई ।

पावसाळ्यात मोती आणि गारपीट दोन्ही तयार होतात. त्याच स्वरूपाचे असल्याने, मोती चांगला कर्ता मानला जातो तर गारपिटीमुळे नुकसान होते.

ਓਰਾ ਬਰਖਤ ਜੈਸੇ ਧਾਨ ਪਾਸ ਕੋ ਬਿਨਾਸੁ ਮੁਕਤਾ ਅਨੂਪ ਰੂਪ ਸਭਾ ਸੋਭਾ ਪਾਵਈ ।
ओरा बरखत जैसे धान पास को बिनासु मुकता अनूप रूप सभा सोभा पावई ।

गारपिटीमुळे पिकांचा आणि इतर वनस्पतींचा नाश/नुकसान होतो, तर मोत्याचे सौंदर्य आणि तेजस्वी स्वरूपासाठी प्रशंसा केली जाते.

ਓਰਾ ਤਉ ਬਿਕਾਰ ਧਾਰਿ ਦੇਖਤ ਬਿਲਾਇ ਜਾਇ ਪਰਉਪਕਾਰ ਮੁਕਤਾ ਜਿਉ ਠਹਿਰਾਵਈ ।
ओरा तउ बिकार धारि देखत बिलाइ जाइ परउपकार मुकता जिउ ठहिरावई ।

निसर्गात हानीकारक असल्याने, गारांचा दगड काही वेळातच वितळतो, तर चांगला कर्ता मोती स्थिर राहतो.

ਤੈਸੇ ਹੀ ਅਸਾਧ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਸੁਭਾਵ ਗਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਰਮਤਿ ਦੁਰੈ ਨ ਦੁਰਾਵਈ ।੧੬੩।
तैसे ही असाध साध संगति सुभाव गति गुरमति दुरमति दुरै न दुरावई ।१६३।

दुर्गुण/दुष्ट आणि सद्गुणी लोकांच्या संगतीचाही असाच परिणाम होतो. खऱ्या गुरूंच्या शिकवणीने प्राप्त झालेले परम ज्ञान आणि मूळ ज्ञानामुळे प्रदूषित बुद्धी लपून राहू शकत नाही. (१६३)