ग़ज़ल भाई नन्द लालः

पुटः - 48

ਗਰ ਜ਼ਿ ਰਾਹਿ ਸਾਜ਼ੀ ਸੀਨਾ ਸਾਫ਼ ।

गर ज़ि राहि साज़ी सीना साफ़ ।

गोया कथयति-"अहं त्वां, तव जीवनं, तव मनःस्थितिं च दयां करोमि; तव प्रमादं (अस्मरणं) तव जीवनस्य आचरणं च दयां करोमि। (75) यः कश्चित् कामुकः उद्विग्नः च get a glimpse of Him, तस्य दृष्ट्या प्रत्येकं दृश्यमानं जीवं च स्वस्य प्रतिबिम्बस्य अनुरूपं भवति (76) स एव कलाकारः प्रत्येकस्मिन् चित्रे स्वयमेव स्फुरति, तथापि एतत् रहस्यं मनुष्यैः अवगन्तुं न शक्यते (77 ) यदि त्वं "वाहेगुरुभक्ति" विषये पाठं प्राप्तुम् इच्छसि, तर्हि त्वं तं स्मरणं कुर्वन् एव तिष्ठसि (७८) हे भ्राता किं त्वं "वाहेगुरुस्य स्मरणं" परिभाषयितुं जानासि? , कः सर्वेषां हृदयेषु मनसि च तिष्ठति ? (79) यदा तस्य प्रतिबिम्बं प्रत्येकस्य हृदयेषु प्रबलं भवति, तस्य गृहसदृशं हृदयं गन्तव्यं शरणं च इति भावः।(80) यदा त्वं ज्ञास्यसि यत् सर्वशक्तिमान् एव सर्वेषां हृदये मनसि च तिष्ठति, तदा, सर्वेषां हृदयस्य आदरः भवतः मुख्यः उद्देश्यः (जीवनस्य) भवेत्। (८१) एतदेव "वाहेगुरुध्यानम्" उच्यते; नास्ति अन्यत् स्मरणम्, यः एतस्मिन्न चिन्ता न करोति, सः सुखी आत्मा नास्ति। (८२) ध्यानं ईश्वरप्रबुद्धानां सम्पूर्णं जीवनं (मुख्यलक्ष्यं) अस्ति; आत्महङ्कारे अटन् वाहेगुरुतः दूरं दूरं वाह्यते । (83) हे गोया ! जीवने भवतः किं अस्तित्वम् ? न मुष्टिभ्यां रजः अधिकं भवति; तथा, तदपि भवतः वशं नास्ति; यत् शरीरं वयं स्वामित्वं वदामः तत् अपि अस्माकं वशं नास्ति । (८४) अकालपुरखेन द्वासप्ततिः समुदायाः निर्मिताः, येषु, सः नाजीसमुदायं सर्वाधिकं अभिजातवर्गं इति निर्दिष्टवान् । (८५) अस्माभिः नाजी (यः प्रवासचक्राणां उपरि परं च मन्यते) समुदायं, निःसंदेहं, द्वासप्ततिगोत्राणां आश्रयत्वेन मन्तव्यम्। (८६) अस्य नाजीसमुदायस्य प्रत्येकं सदस्यः पवित्रः अस्ति; सुन्दरं सुन्दरं च सुशिष्टं उदात्तस्वभावम् | (८७) एतेषां जनानां कृते अकालपुरखस्य स्मरणं विना अन्यत् किमपि स्वीकार्यं नास्ति; तथा, तेषां प्रार्थनावचनपाठात् परं परम्परा वा रीतिः वा नास्ति। (88) तेषां वचना-संवादयोः अत्यन्तं माधुर्यं स्रवति, तेषां प्रत्येकं केशात् दिव्यं अमृतं च वर्ष्यते। (८९) ते कस्यापि रूपस्य ईर्ष्यावैरस्यवैरस्य वा उपरि परं च भवन्ति; ते कदापि पापं न कुर्वन्ति। (९०) ते प्रत्येकं आदरं सम्मानं च प्रसारयन्ति; तथा, ते निर्धनानाम्, आवश्यकतावशात् च धनिनः, समृद्धाः च भवितुम् साहाय्यं कुर्वन्ति। (91) मृतात्मानं दिव्यमृतेन आशीर्वादं ददति; शुष्कं मनोबलं विक्षिप्तं मनः नूतनं कायाकल्पं च ददति। (९२) ते शुष्ककाष्ठं हरितविटपेषु परिणतुं शक्नुवन्ति; ते अपि दुर्गन्धं गन्धयुक्तं कस्तूरीरूपेण परिवर्तयितुं शक्नुवन्ति । (९३) एतेषां सर्वेषां सुचिन्तितानां उदात्तव्यक्तिगुणाः सन्ति; ते सर्वे वाहेगुरुस्य सत्तायाः साधकाः सन्ति; वस्तुतः ते तस्य सदृशाः एव (तस्य प्रतिबिम्बाः सन्ति)। (९४) शिक्षणं साहित्यं च तेषां व्यवहारात् (स्वतःस्फूर्तरूपेण) उद्भवति; तथा, तेषां मुखं दीप्तं दिव्यसूर्यवत् विकीर्णं भवति। (९५) तेषां गोत्रे विनयशीलस्य, नम्रस्य, सौम्यस्य च समूहः भवति; तेषां च उभयलोकेषु भक्ताः सन्ति; उभयलोकेषु जनाः तान् विश्वसन्ति। (९६) एषः जनानां समूहः सौम्यानां विनयशीलानाम् आत्मानां समुदायः, ईश्वरस्य मनुष्याणां समुदायः अस्ति। यत्किमपि वयं पश्यामः तत् सर्वं नाश्यम्, परन्तु अकालपुरखः एव नित्यं प्रचलति, अविनाशी च अस्ति। (९७) तेषां सङ्गतिः, सङ्गतिः च रजः अपि प्रभावी चिकित्सारूपेण परिणमयितवान् । तेषां आशीर्वादः प्रभावीरूपेण प्रत्येकं हृदयं प्रभावितं कृतवान्। . (९९) यः व्यक्तिः शतशः आयुः अपि बहु प्राप्तुं न शक्तवान्, सः एतेषां जनानां सङ्गमे सम्मिलितः सन् सूर्य इव प्रकाशितवान्। (१००) वयं बाध्याः स्मः, तेषां कृतज्ञतायाः ऋणं च ऋणी स्मः, वयं वस्तुतः तेषां अनुग्रहस्य दयालुतायाः च व्यक्तिः/उत्पादाः स्मः। (१०१) एतेषां कुलीनानाम् कृते मम सदृशाः कोटिजनाः आत्मत्यागं कर्तुं इच्छन्ति; तेषां सम्माने स्तुतिं च कियत् अपि वदामि तथापि अपर्याप्तं भविष्यति। (१०२) तेषां गौरवः, प्रशंसा च कस्यापि शब्दस्य वा व्यञ्जनस्य वा परम् अस्ति; तेषां जीवनस्य शैली (वेषः) यत्किमपि परिमाणं प्रक्षालनं वा प्रक्षालनं वा अपेक्षया स्वच्छतरं पतिव्रता च भवति। (103) विश्वासं कुरु ! कियत्कालं यावत् अयं संसारः स्थास्यति ? अल्पकालं यावत् एव; अन्ततः अस्माभिः सर्वशक्तिमानेन सह सम्बन्धः विकसितव्यः, निर्वाहः च कर्तव्यः । (१०४) इदानीं त्वं (तस्य) राजा वाहेगुरुस्य कथाप्रवचनेषु रमसि। तथा, मार्गदर्शकस्य अनुसरणं कुर्वन्तु यः भवन्तं (जीवनस्य) दिशां दर्शयति। (१०५) यथा भवतः जीवनस्य आशाः महत्त्वाकांक्षाः च सिद्धाः भवन्ति; तथा, भवन्तः अकालपुरखस्य कृते भक्तिरसस्य सुखं प्राप्तुं शक्नुवन्ति।(106) (तस्य प्रसादेन) s मूर्खः अपि बुद्धिमान् प्रबुद्धः च भवितुम् अर्हति; तथा, नदीयाः गहने जले मग्नः व्यक्तिः तटं प्राप्तुं शक्नोति । (107) तुच्छः पुरुषः पूर्णतया बोधितः भवितुम् अर्हति, यदा सः वाहेगुरुस्मरणे प्रवृत्तः भवति। . (१०९) एषः निधिः सर्वेषां भाग्ये नास्ति; तेषां वेदनाचिकित्सा वाहेगुरु वैद्यात् अन्यः कोऽपि नास्ति। (११०) अकालपुरखस्य स्मरणं प्रत्येकस्य रोगस्य, पीडायाः च चिकित्सा भवति; यस्मिन् दशायां वा अवस्थायां वा अस्मान् धारयति, तत् ग्राह्यम् भवेत्। (111) सिद्धगुरुं अन्वेष्टुं सर्वेषां इच्छा इच्छा च; एतादृशं गुरुं विना कोऽपि सर्वशक्तिमान् प्राप्तुं न शक्नोति। (११२) यात्रिकाणां कृते अनेकाः मार्गाः सन्ति; परन्तु तेषां यत् आवश्यकं तत् काफिलस्य मार्गः एव। (113) अकालपुरखस्मरणार्थं सदा सजगाः सज्जाः च भवन्ति; तस्य ग्राह्याः तस्य प्रेक्षकाः प्रेक्षकाः प्रेक्षकाः च। (114) सिद्धः सतगुरुः एकः एव, यस्य संभाषणं गुरबानी च दिव्यगन्धं निर्गच्छति। (११५) यः कश्चित् तादृशानां (सिद्धगुरुणां) पुरतः रजःकणवत् विनयेन आगच्छति, सः, शीघ्रमेव, सूर्यवत् तेजः वर्षितुं समर्थः भवति। (116) तत् जीवनं जीवितुं योग्यं यत्, विलम्बं वा बहानानि वा विना, अस्मिन् जीवने प्रोविडेन्स् स्मृतौ व्यय्यते। (११७) आत्मप्रचारे प्रवृत्तः मूर्खजनानाम् कार्यम्; ध्याने प्रवृत्तः भवितुं तु श्रद्धालुलक्षणम्। (११८) तस्य अस्मरणस्य प्रत्येकं क्षणस्य प्रमादः महती मृत्युः इव भवति; ईश्वरः स्वनेत्रेण अस्मान् नरकस्य शैतानात् उद्धारयतु। (119) यः कश्चित् अहोरात्रं तस्य स्मरणेन (नित्यं) ओतप्रोतः, (अतिविजानाति यत्) अकालपुरखस्मृतिमिदं धनं साधुजनानाम् भण्डारे (सङ्घे) एव लभ्यते। (१२०) तेषां दरबारस्य नीचतमः अपि अस्य जगतः तथाकथितानां आदरणीयानां प्रबलानाम् अपेक्षया श्रेष्ठः अस्ति। . (१२२) त्वमपि प्रिय कुमार ! एवमेव आत्मानं मन्यताम्, अतः प्रिये! त्वमपि पुण्यं साधुं च परिणतुं शक्नोषि । (123) एतेषां स्वामिनः आर्यात्मनां अनेकाः अनुयायिनः भक्ताः च सन्ति; अस्माकं प्रत्येकस्य मुख्यं कार्यं केवलं ध्यानं भवति । (124) अतः त्वं तेषां अनुयायी भक्तः च भवितुमर्हसि; परन्तु भवन्तः कदापि तेषां उत्तरदायित्वं न भवेयुः। (१२५) यद्यपि तेषां विना अन्यः कोऽपि नास्ति यः अस्मान् सर्वशक्तिमान् सह संयोजयति तथापि तेषां तादृशं दावं करणं अतिक्रमणं स्यात्। (126) अहं अवगच्छामि यत् लघुकणमपि सर्वलोकस्य कृते सूर्यः अभवत्, साधुसङ्गस्य आशीर्वादेन। (127) कः स महाहृदयः अकालपुरखं ज्ञातुं शक्नोति, यस्य मुखं (नित्यं) तस्य तेजः विकिरणं करोति ? (१२८) एतादृशानां आर्यात्मनां सङ्गतिः भवन्तं भगवद्भक्तिना आशीर्वादं ददाति, तेषां च सङ्गतिः एव पवित्रपुस्तकात् आध्यात्मिकपाठं ददाति। (१२९) ते आर्यात्मना लघुकणमपि उज्ज्वलसूर्यरूपेण परिणतुं शक्नुवन्ति; तथा, ते एव सामान्यरजः अपि सत्यप्रकाशे स्फुरितुं शक्नुवन्ति। . (१३१) तेषां साधवः कृते यत्किमपि सेवा क्रियते तत् वाहेगुरुपूजनम्; यतः ते एव सर्वशक्तिमन् ग्राह्या भवन्ति। (132) त्वमपि ध्यानं कुर्यात् यथा अकालपुरखात् पूर्वं ग्राह्यः भवेत्। कथं कोऽपि मूर्खः तस्य अमूल्यं मूल्यं प्रशंसति। (१३३) एकमेव कार्यं अस्माभिः दिवारात्रौ नियोजितव्यं तस्य स्मरणम्; तस्य ध्यानप्रार्थनाभ्यां विना क्षणोऽपि न परिमुक्तव्यः। . (१३५) केवलं तत् राज्यं वास्तविकं राज्यं मन्यते यत् नित्यं स्थास्यति, ईश्वरस्य शुद्धसतीस्वभाववत् शाश्वतं भवेत्। (१३६) तेषां रीतिः परम्परा च प्रायः भिक्षुणां एव; वंशः वंशः च वाहेगुरुः, तेषां सर्वेषां आत्मीयता, परिचितता च भवति। (१३७) अकालपुरखः प्रत्येकं तपस्वीं सम्मानेन, पदेन च आशीर्वादं ददाति; निःसंदेहं धनं धनं च प्रयच्छति (सर्वेभ्यः) । (१३८) ते तुच्छान् क्षुद्रान् च सम्यक् ज्ञातान् परिणतुं शक्नुवन्ति; तथा, मनोबलं विक्षिप्ताः साहसिणः, स्वभाग्यस्य स्वामी च भवन्ति। (139) ते स्वस्य अन्तःकरणात् स्वस्य आडम्बरं निष्कासयन्ति; तथा, ते जनानां क्षेत्रसदृशहृदयेषु सत्यस्य भगवतः बीजानि रोपयन्ति। (140) ते सर्वदा स्वं तुच्छं नीचं च मन्यन्ते; तथा, वाहेगुरुनामध्याने दिवारात्रौ लीनाः भवन्ति। (141) कियत् स्तुविष्यामि देवपुरुषान् साधून् महातमान् च। आश्चर्यं स्यात् यदि तेषां सहस्रगुणेषु एकं अपि वर्णयितुं शक्नोमि। (१४२) त्वमपि तादृशान् आर्यपुरुषान् (कीदृशान्?) नित्यं जीवितान् अन्वेष्टुं प्रयतेत; शेषाः जीविताः दृश्यन्ते किन्तु मृतशरीरवत् एव सन्ति । (143) किं त्वं 'जीवितः' इति अर्थं अवगच्छसि ? केवलं तत् जीवनं जीवितुं योग्यं यत् अकालपुरखस्मरणे व्यय्यते। (१४४) ईश्वरस्य गुणरहस्यज्ञानात् एव प्रबुद्धाः जीवन्ति; (ते जानन्ति) यत् तस्य गृहे उभयोः लोकयोः आशीर्वादः वर्षितुं शक्नोति च। (१४५) अस्य जीवनस्य मुख्यं प्रयोजनं (नित्यं) अकालपुरखस्य स्मरणम्; सन्ताः भविष्यद्वादिनो च केवलम् एतेन प्रेरणायाम् एव जीवन्ति। (१४६) तेषां एकः उल्लेखः प्रत्येकस्मिन् जीविते जिह्वायां वर्तते; तथा, उभौ लोकौ तस्य मार्गस्य साधकाः। (147) सर्वे ध्यायन्ति भयङ्करं भव्यं वाहेगुरुं, तदा एव तादृशं ध्यानं शुभं तथा च तादृशं प्रवचनं अनुकूलम्। . (१४९) एतादृशी सम्पत्तिः आध्यात्मिकजीवनस्य ध्याननिधिः च साधुभिः सह तेषां सङ्गत्या, तेषां सङ्गत्या च धन्यः अभवत् (150) तादृशः कोऽपि निधिः तेषां न ग्राह्यः, तेभ्यः सत्यात् परं किमपि न रोचते; न तेषां परम्परा यत् किमपि वचनं वक्तुं किन्तु सत्यवचनम्। (151) हिन्दीभाषायां ‘साध संगत’ इति उच्यन्ते हे मौलवी ! एतत् सर्वं तेषां स्तुतौ अस्ति; एतत् सर्वं च तान् परिभाषयति। (१५२) तेषां सङ्गतिः प्राप्तिः तस्य आशीर्वादेन एव भवति; तस्य च प्रसादेन एव तादृशाः व्यक्तिः प्रकाशिताः भवन्ति। . (154) एतानि सर्वाणि धनं जीवनं च नाश्यानि, किन्तु शाश्वतानि; तान् दिव्यभक्तिपूर्णचक्षुषः सेवां कुर्वन्तः बारवेटराः इति मन्यन्ते। (१५५) यत्किमपि जगति दृश्यते तत् सर्वं तेषां सङ्गत्या एव; तेषां प्रसादः अस्ति यत् वयं अत्र सर्वाणि निवासस्थानानि, समृद्धिं च पश्यामः। (156) एते सर्वे निवासाः (जीवानां) वाहेगुरुस्य आशीर्वादस्य परिणामाः सन्ति; क्षणमात्रमपि तस्य उपेक्षा दुःखमृत्युतुल्यम् । (१५७) तेषां आर्यजनानाम् सह सङ्गतिं प्राप्तुं अस्य जीवनस्य आधारशिला अस्ति; तदेव जीवनं तत् खलु जीवनं यत् तस्य नामध्याने व्यय्यते। . (159) तेषां सङ्गतिः भवतः कृते सर्वस्य चिकित्सा इव अस्ति; अथ यद् इच्छसि तत् युक्तं भवेत् । . (161) तेषां प्राणिनां विद्यमानजीवनं साधुसङ्गस्य परिणामः भवति; तथा, एतादृशानां आर्यजनानाम् सङ्गतिः अकालपुरखस्य दयालुतायाः करुणायाः च प्रमाणम् अस्ति। (१६२) सर्वेषां वस्तुतः तेषां सङ्गतिः आवश्यकी भवति; यथा ते हृदयात् मौक्तिकशृङ्खलां (उदात्तपक्षं) विमोचयितुं शक्नुवन्ति स्म। (163) हे भोले ! अमूल्यनिधिस्य त्वं स्वामी असि; परन्तु हा ! तस्य गुप्तनिधिस्य भवतः साक्षात्कारः नास्ति। (164) कथं ज्ञास्यसि तत् अमूल्यं निधिं यथा कीदृशं धनं कक्षस्य अन्तः निगूढम् अस्ति। (१६५) अतः भवतः कृते निधिस्य कुञ्जीम् अन्वेष्टुं प्रयत्नः अत्यावश्यकः, येन भवतः अस्य गुप्तस्य, रहस्यस्य, बहुमूल्यस्य च भण्डारस्य स्पष्टं साक्षात्कारः भवितुम् अर्हति (166) एतत् गुप्तं धनं उद्घाटयितुं भवन्तः वाहेगुरुस्य नाम कुञ्जीरूपेण उपयोक्तव्याः; तथा, अस्य गुप्तस्य निधिस्य ग्रन्थस्य पुस्तकात् पाठं शिक्षन्तु। (१६७) एतत् कीलकं साधुभिः सह (केवलं) लभ्यते, तथा, एतत् कीलकं विदारितहृदयानां जीवनानां च लेपनरूपेण कार्यं करोति। . (169) यदा निधिसाधकः स्वलक्ष्यं लभते, तदा सर्वचिन्ताचिन्ताभ्यां उद्धारितः इति मन्यताम्। (170) हे मम मित्र ! सः व्यक्तिः (सत्य) ईश्वरभक्तसमूहे सम्मिलितः अस्ति, यः प्रियमित्रस्य वीथिषु दिशां आविष्कृतवान्। (171) तेषां सङ्गतिः तुच्छं रजःकणं दीप्तचन्द्रं कृतवान् । पुनः तेषां सङ्गतिः एव प्रत्येकं याचकं राजारूपेण परिणमयति स्म । (172) अकालपुरखः तेषां स्वभावं स्वप्रसादेन आशीर्वादं ददातु; तथा, तेषां मातापितृषु, बालकेषु च। (१७३) यस्य कस्यचित् दर्शनस्य अवसरः प्राप्यते, सः सर्वशक्तिमान् ईश्वरं दृष्टवान् इति मन्यताम्; प्रेमोद्यानात् च सुन्दरस्य पुष्पस्य दर्शनं प्राप्तुं समर्थः इति च। (१७४) तादृशैः आर्यैः सह सङ्गतिः दिव्यज्ञानस्य उद्यानात् सुन्दरं पुष्पं बहिः निष्कासयितुं इव भवति; तथा, एतादृशानां साधानां दर्शनं अकालपुरखस्य दर्शनं इव भवति। (175) वाहेगुरुस्य 'झलकम्' वर्णनं दुष्करम्; तस्य शक्तिः तस्य निर्मिते समग्रे प्रकृते प्रतिबिम्बितम् अस्ति। (176) तेषां दयालुतया अकालपुरखस्य दर्शनं मया दृष्टम्; तेषां च प्रसादेन मया दिव्योद्यानात् एकं सजीवं पुष्पं चितम्। (१७७) अकालपुरखस्य दर्शनं प्राप्तुं चिन्तनं अपि खलु पवित्रः अभिप्रायः; गोया वदति "अहं किमपि नास्मि! "एतत् उपर्युक्तविचारसहितं सर्वं तस्य अमूर्तरहस्यपूर्णसत्त्वस्य कारणेन अस्ति।"(१७८)

ਜ਼ੂਦ ਬੀਨੀ ਖ਼ੇਸ਼ਤਨ ਰਾ ਬੇ ਗ਼ੁਜ਼ਾਫ਼ ।੪੮।੧।

ज़ूद बीनी क़ेशतन रा बे ग़ुज़ाफ़ ।४८।१।

इमं सम्पूर्णं सन्देशं (शब्दं) यया विज्ञातवान्।

ਅਜ਼ ਖ਼ੁਦੀ ਤੂ ਦੂਰ ਗਸ਼ਤਾ ਚੂੰ ਖ਼ੁਦਾ ।

अज़ क़ुदी तू दूर गशता चूं क़ुदा ।

गूढनिधिस्थानम् आविष्कृतमिव। (१७९) ९.

ਦੂਰ ਕੁੱਨ ਖ਼ੁਦ-ਬੀਨੀ ਓ ਬੀਣ ਬੇ-ਗ਼ਿਲਾਫ਼ ।੪੮।੨।

दूर कुन क़ुद-बीनी ओ बीण बे-ग़िलाफ़ ।४८।२।

वाहेगुरुस्य वास्तविकतायाः अत्यन्तं आकर्षकं प्रतिबिम्बं वर्तते;

ਆਸ਼ਿਕਾਣ ਦਾਰੰਦ ਚੂੰ ਇਸ਼ਕਿ ਮੁਦਾਮ ।

आशिकाण दारंद चूं इशकि मुदाम ।

अकालपुरखस्य चित्रं स्वस्य स्त्रीपुरुषेषु साधुषु (द्रष्टुं शक्यते) अस्ति। (१८०) ९.

ਦਮ ਮਜ਼ਨ ਦਰ ਪੇਸ਼ਿ ਸ਼ਾ ਐ ਮਰਦਿ ਲਾਫ਼ ।੪੮।੩।

दम मज़न दर पेशि शा ऐ मरदि लाफ़ ।४८।३।

ते जनानां समूहानां, सङ्घस्य च सङ्गमे अपि एकान्तवासं अनुभवन्ति;

ਬਿਗੁਜ਼ਰ ਅਜ਼ ਲੱਜ਼ਤਿ ਈਣ ਖ਼ਮਸਾ ਹਵਾਸ ।

बिगुज़र अज़ लज़ति ईण क़मसा हवास ।

तेषां वैभवस्य स्तुतिः सर्वेषां जिह्वायां भवति। (१८१) ९.

ਤਾ ਬਯਾਬੀ ਬਜ਼ਤੇ ਅਜ਼ ਜਾਮਿ ਸਾਫ਼ ।੪੮।੪।

ता बयाबी बज़ते अज़ जामि साफ़ ।४८।४।

केवलं स एव एतत् रहस्यं ज्ञातुं शक्नोति,

ਗਰ ਬਜੋਈ ਰਾਹਿ ਮੁਰਸ਼ਦ ਰਾ ਮੁਦਾਮ ।

गर बजोई राहि मुरशद रा मुदाम ।

कः उत्साहेन अकालपुरखस्य भक्तिविषये कथयति चर्चां च करोति। (१८२) ९.

ਤਾ ਸ਼ਵੀ ਗੋਯਾ ਮੁੱਬਰਾ ਅਜ਼ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ।੪੮।੫।

ता शवी गोया मुबरा अज़ क़िलाफ़ ।४८।५।

यस्य वाहेगुरुं प्रति उत्साहा भक्तिः कण्ठस्य हारः (माला) भवति, ।

सूचिः (1 - 65)

ग़ज़ल पुटः: 1 - 63

रुबाइया पुटः: 64 - 64

फुटकल बैंत पुटः: 65 - 65