एकः ओअन्कारः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः
सिक्ख-आत्मा त्रिकोमात् सूक्ष्मतरं खड्गधारात् तीक्ष्णतरं च भवति ।
न तस्य विषये किमपि वक्तुं व्याख्यातुं वा शक्यते, तस्य च अनिर्वचनीयं विवरणं न लिखितुं शक्यते।
गुरमुखानां मार्गत्वेन विवक्षितं पदेनैकेन साध्यं न भवति ।
अस्वादशिलां लेहयितुं इव किन्तु कोटि-कोटि-मधुर-इक्षु-रसस्य अपि आनन्दः, तया सह तुल्यः न भवति।
दुर्लभवृक्षेषु वर्धमानं प्रेमभक्तिसुखफलं गुरमुखैः प्राप्तम्।
सच्चे गुरुप्रसादेन गुरुप्रज्ञां अनुसृत्य पवित्रसङ्घे एव सिक्खभावना सिद्ध्यति।
चत्वारः आदर्शाः (धर्मः, अर्थः, कत्मः, रूक् च) याचकाः याचिताः भवन्ति।
सच्चो गुरुः स्वयं चतुर्णां आदर्शानां प्रयच्छति; गुरुस्य सिक्खः तान् पृच्छति।
गुरमुखः नवनिधानि अष्टानि चमत्कारिकशक्तयः पृष्ठे कदापि न वहति।
गौ लक्ष्मीनां च कोटि-कोटि-पूरण-कामना, 'सुलक्ष-इशारैः गुरशिखं — गुरु-सिखं न प्राप्नुयात् ।'
गुरुस्य सिक्खः कदापि दार्शनिकस्य शिलां न स्पृशति क्षणिकं फलं कोटि-कोटि-काम-पूर्ति-वृक्षान् न ददाति।
मन्त्रतन्त्रज्ञाः कोटिकोटि तन्त्रविदः गुरुस्य सिक्खस्य कृते केवलं नग्नकलाकाराः एव सन्ति।
गुरुशिष्यसम्बन्धः अतीव जटिलः यतः तस्य नियमाः उपनियमाः च बहवः सन्ति।
गुरुस्य सिक्खः नित्यं द्वन्द्वभावेन लज्जितः भवति।
गुरुशिष्यत्वस्य अनुशासनं वेदानां सर्वेषां रागाणां च अवाच्यम्।
जनकर्मवृत्तान्तलेखकः चित्रगुप्तोऽपि सिक्खजीवनस्य भावनां लिखितुं न जानाति।
सिमरनस्य महिमा, भगवतः नामस्मरणं, असंख्यसीनागैः (सहस्रं फणयुक्तैः पौराणिकसर्पैः) ज्ञातुं न शक्यते।
सिक्ख-भावनायाः आचरणं लौकिक-घटनाभ्यः परं गत्वा एव ज्ञातुं शक्यते ।
केवलं शिक्षणचिन्तनयोः माध्यमेन सिक्खजीवनपद्धतिं गुरसिखीं वा कथं कोऽपि अवगन्तुं शक्नोति?
गुरुप्रसादेन पवित्रसङ्घे वचने चैतन्यं समाहितः गुरसिखः अभिमानं पातयति, विनयशीलः च भवति।
दुर्लभः प्रीतिभक्तिसुखं भोक्तुं शक्नोति।
गुरुस्य सिक्खस्य आचरणं ज्ञातुं मार्गः अस्ति यत् एकः पवित्रसङ्घः भवेत्।
एतत् रहस्यं दशावतारानाम् अपि (विष्णुस्य) न ज्ञातम् आसीत्; इदं रहस्यं गीताविमर्शात् परम् अस्ति।
अथ वेदाः तस्य रहस्यं न जानन्ति यद्यपि देवदेवैः अधीताः।
सिद्धानां, नाथानां, तन्त्राणां च गहनध्यानानि सिक्खजीवनपद्धतेः शिक्षां, आचरणं च लङ्घयितुं न शक्तवन्तः ।
अस्मिन् जगति कोटि-कोटि-भक्ताः प्रफुल्लिताः परन्तु ते अपि गुरु-सिक्ख-जनानाम् जीवन-अनुशासनं अवगन्तुं न शक्तवन्तः ।
इदं जीवनं सदृशं लवणशिलालेहं किन्तु तस्य रसः कोटिफलानां अपि अतुलः।
पवित्रसङ्घे गुरुवचने लीनता गुरसिखस्य जीवनस्य सिद्धिः।
सिक्ख-जीवनस्य विषये ज्ञातुं पवित्रसङ्घस्य मध्ये स्वस्य चेतनां वचने विलीनं कर्तव्यम्।
सिक्खजीवनस्य विषये लेखनं श्रवणं, अवगमनं, निरन्तरं लेखनं च निरन्तरं कर्तुं भवति।
सिमरन, सिक्ख जीवने ध्यान गुरु-मन्त्र (वहिगुरु) सीखना है जो गन्ना रस इव मधुर है।
सिक्खधर्मस्य भावना चन्दनवृक्षेषु निवसन् गन्ध इव अस्ति।
गुरुस्य सिक्खस्य अवगमनं यत् दानं दक्षिणां (नोमस्य) प्राप्य अपि पूर्णज्ञानी भूत्वा अपि सः स्वं अज्ञानी इति मन्यते स्म
गुरुस्य सिक्खः, पवित्रसङ्घे गुरुवचनं शृणोति, ध्यानं, दानं, आचमं च करोति,
एवं च अतीतं वर्तमानं नूतनं भविष्यं प्रति गच्छति।
सिक्खजीवनं मृदुभाषते कदापि स्वयमेव लक्ष्यं न प्राप्नोति अर्थात् अहङ्कारः diated भवति।
सिक्खरूपं निर्वाहयित्वा भगवतः भयेन गमनम् सिक्खजीवनपद्धतिः भवति ।
सिक्ख जीवित इत्यर्थः पदानुसरणं गुरसिखाः।
स्वश्रमस्य फलं खादितव्यं, सेवां कुर्यात्, गुरुशिक्षाभिः सर्वदा प्रेरितः भवितुं शक्नोति स्म।
अहङ्कारेण परमं न प्राप्यते अहङ्कारस्य भावस्य हानिः अनन्तरमेव निराकारस्य असीमस्य च भगवता सह तादात्म्यं कर्तुं शक्यते।
मृतवत् आगत्य गुरुसमाधिं प्रविशन् शिष्यः सर्वलेखात् परे अगोचरेश्वरे विलीतुं शक्नोति।
सेसानागः तस्य मन्त्रस्य रहस्यं ज्ञातुं न शक्तवान्।
सिक्खजीवनपद्धतेः शिक्षणं वज्रवत् कठिनं भवति तथा च गुरुस्य सिक्खाः एव तत् शिक्षन्ति।
सिक्ख-जीवनस्य विषये लेखनं अपि सर्वेभ्यः लेखाभ्यः परम् अस्ति; कोऽपि लेखितुं न शक्नोति।
सिक्खजीवनपद्धतिं कोऽपि तराजू तौलितुं न शक्नोति।
सिक्खजीवनस्य झलकं केवलं पवित्रसङ्घस्य, भगवतः द्वारे च गुरद्वारे एव प्राप्तुं शक्यते ।
पवित्रसङ्घे गुरुवचनस्य चिन्तनं सिक्खजीवनपद्धतेः स्वादनं इव भवति।
सिक्खजीवनस्य अवगमनं भगवतः ज्वालाप्रज्वलनम् इव भवति।
गुरमुखानां भोगफलं प्रियेश्वरस्य प्रेम्णः।
सिक्खजीवनं प्राप्तः भगवन्तं विहाय कस्यापि (देवस्य) दर्शनं न इच्छति।
सिक्ख-जीवनस्य स्वादनस्य कृते कोटि-कोटि-अम्ब्रोसियल-फलानां स्वादः मावकीशः भवति ।
सिक्ख-जीवनस्य रागं श्रुत्वा कोटि-कोटि-अप्रहृत-रागाणां आश्चर्यजनकं आनन्दं लभते ।
ये सिक्ख-भावनायाः सम्पर्कं कृतवन्तः ते :उष्ण-शीत-वेष-वेषयोः प्रभावात् परं गतवन्तः।
सिक्खजीवनस्य सुगन्धं निःश्वासं कृत्वा अन्ये सर्वे गन्धाः गन्धरूपेण अनुभूयन्ते ।
यः ,सिखजीवनपद्धतिं जीवितुं आरब्धवान् सः प्रतिक्षणं प्रेमभक्त्या जीवति।
'गुरुवचने समाहितः संसारविरक्तः तिष्ठति।
गुरमुखानां मार्गः सः सत्यपदे मार्गः यः, सिक्खः स्वयमेव स्वस्य सहजस्वभावे स्थिरः भवति।
गुरमुखानाम् आचरणं सत्यम्; पादस्पर्शः पादरजः च भवति अर्थात् अत्यन्तं विनयः प्राप्तुं तेषां सक्रियः व्यवहारः अस्ति।
सिक्ख-जीवने आचमनं गुरुस्य (गुर्मत्) प्रज्ञां स्वीकृत्य दुष्टप्रवृत्तीनां प्रक्षालनं भवति।
सिक्ख-जीवने पूजा गुरुस्य सिक्खानां पूजा (सेवा) प्रियेश्वरस्य प्रेमवृष्टौ सिक्तः भवति।
गुरुवचनं माला इव धारणं, भगवतः इच्छाग्रहणम्।
गुरसिखस्य जीवनं मृतं भवति अर्थात् जीवितस्य अहङ्कारस्य हानिः।
तादृशे जीवने पुण्यसङ्घे गुरुवचनं मथ्यते।
सुखदुःखं समं स्वीकृत्य गुरमुखाः आनन्दफलं खादन्ति।
सिक्खजीवनपद्धत्या सङ्गीतं गुरुस्य अम्ब्रोसियलस्तवानां निरन्तरप्रवाहः (गायनम्) अस्ति।
सिक्खजीवने धैर्यं कर्तव्यं च प्रेमस्य चषकस्य असह्यशक्तिः।
सिक्खधर्मे संयमस्य अभ्यासः अस्मिन् भयङ्करलोके निर्भयः भवति, भगवतः भयेन सर्वदा चलति च।
सिक्खजीवनस्य अन्यः सिद्धान्तः अस्ति यत् पवित्रसङ्घं सम्मिलितं कृत्वा मनः शब्दे केन्द्रीकृत्य मनुष्यः विश्वसमुद्रं पारं गच्छति।
गुरुनिर्देशानुसारं कार्यं करणं सिक्खजीवनस्य निष्पादनम्।
गुरुप्रसादेन शिष्यः (सिखः) गुरुस्य आश्रये तिष्ठति।
सुगन्धादिषु सर्वेषु स्थानेषु प्रसृत्य गुरमुखः मनःप्रधानमपि मनमुखं सुखफलं दत्त्वा सुगन्धं करोति।
लोहस्लागं सुवर्णं काकान् च उच्चक्रमस्य हंसेषु परिणमयति (परम् ओला)।
सत्यगुरुसेवापरिणामेन पशवः भूताः च देवाः भवन्ति।
सर्वाणि निधानि हस्ते (शङ्खे) कृत्वा दिवारात्रौ जनेषु हस्तेन वितरति।
पापिनां मोक्षी इति आहूतः भगवान् भक्तप्रेमिणः स्वं भक्तैः मोहितं करोति।
केवलं शुभचिन्तकस्य प्रति सर्वं जगत् भद्रं भवति, परन्तु, गुरुः दुष्टकर्तुः अपि शुभं कर्तुं प्रीयते।
गुरुः परोपकारी भूत्वा जगति आगतः।
वृक्षः पाषाणक्षेपकस्य फलं ददाति, काष्ठनौका च कट्टरं पारं कर्तुं ददाति।
जलं, पिता (वृक्षस्य) न स्मरन् दुष्कृतं (काष्ठकारस्य) नावं न मज्जयति काष्ठकारेण सह।
वर्षायां सहस्राणि प्रवाहाः भूत्वा सहस्रधारासु जलं अधः स्थानं प्रति प्रवहति ।
अगरवृक्षस्य काष्ठं मग्नं भवति परन्तु अहङ्कारं निराकृत्य जलं स्वपुत्रस्य गौरवं रक्षति, वृक्षस्य काष्ठं [वास्तवतः अगर(गरुडकाष्ठः) जलपृष्ठस्य अधः प्लवते
यः जले तरन् गच्छति सः मग्नः इति ज्ञेयः, यः प्रेम्णा मज्जति सः तरितः इति मन्तव्यः।
तथा च जगति विजयी हारति विरक्तः भूत्वा हारितः एकः विजयते (अन्ततः)।
विलोमः प्रेमपरम्परा या शिरः पादप्रणामं करोति। परोपकारी सिक्खः कस्यापि दुष्टं दुष्टतरं वा न मन्यते।
अस्माकं पादयोः अधः पृथिवी अस्ति किन्तु पृथिव्याः अधः जलम् अस्ति।
जलं अधः प्रवहति परेषां शीतलं स्वच्छं च करोति ।
नानावर्णैः मिश्रितः तान् वर्णान् गृह्णाति किन्तु स्वयमेव सर्वेषां सामान्यं निर्वर्णम् ।
सूर्ये उष्णं भवति, छायायां च शीतलं भवति, अर्थात् सहचरैः सह (सूर्य-छाया) सह सङ्गतिं करोति।
उष्णं वा शीतं वा तस्य प्रयोजनं सर्वदा परस्य हितं भवति।
यद्यपि स्वयं उष्णं भवति तथापि अग्निं निवारयति, पुनः शीतं प्राप्तुं समयं न लभते।
एतानि सिक्खसंस्कृतेः गुणचिह्नानि सन्ति।
जले पृथिवी पृथिव्यां च जलम् |
पृथिव्याः वर्णः नास्ति तथापि तस्याः सर्वे वर्णाः (विभिन्नवनस्पतिरूपेण) सन्ति ।
पृथिव्याः रसः नास्ति तथापि सर्वे रसाः तस्मिन् निहिताः सन्ति।
न गन्धः पृथिव्यां विद्यते तथापि सर्वे गन्धाः तत्र निवसन्ति ।
पृथिवी कर्मणां क्षेत्रम् अस्ति; अत्र यत् रोपयति तत् लभते।
चप्पलपिष्टेन प्लास्टरं न सक्तं प्राणिमलैः दूषितं च क्रोधेन लज्जया च न मज्जति।
वर्षाणां अनन्तरं जनाः तस्मिन् कुक्कुटं रोपयन्ति, अग्निना (तापं प्राप्य) अपि तस्मात् नूतनाः अंकुराः अङ्कुरन्ति । न दुःखे विलपते न सुखे हसति।
सिक्खः प्रदोषपूर्वघण्टे जागृत्य नान् ध्यायन् आचमनार्थं दानार्थं च सजगः भवति।
मधुरं वदति, विनयेन चलति, परहिताय हस्तेन किमपि दत्त्वा सुखं अनुभवति।
सुप्तः खादनं च मडरेषं गुरुशिक्षानुसारेणापि बहु न वदति।
सः अर्जयितुं परिश्रमं करोति, सत्कर्म करोति, महान् सन् अपि तस्य महत्त्वं कदापि न लक्ष्यते।
दिवारात्रौ गच्छन् सः तत्र गच्छति यत्र गुरबन्ट् सङ्घस्य मध्ये गाय्यते।
सः स्वस्य चैतन्यं वचने विलीनं कृत्वा सच्चिदानन्दगुरुप्रेम मनसि धारयति।
आशाकामानां मध्ये सः विरक्तः तिष्ठति।
गुरुशिक्षां श्रुत्वा शिष्यः गुरुश्चैकः भवति (रूपे आत्माने च)।
एकचित्तः एकेश्वरं भजन् भ्रष्टं मनः वशं करोति।
भगवतः आज्ञाकारी भृत्यः भवति, तस्य इच्छायाः आज्ञायाः च प्रेम्णा भवति।
कोऽपि दुर्लभः सिक्खः शिष्यः भूत्वा मृतः व्यक्तिः गुरु-समाधिं प्रविशति।
पादौ पतित्वा पादरजः भूत्वा गुरुपादयोः शिरः आश्रित्य।
तेन सह एकः भूत्वा अहङ्कारं नष्टं करोति अधुना द्वैतभावः तस्य सह कुत्रापि न दृश्यते।
एतादृशी सिद्धिः गुरुस्य सिक्खस्य एव भवति।
दुर्लभाः ते जनाः ये पतङ्गवत् आलोकज्वालाम् प्रति त्वरयन्ति।
ते अपि दुर्लभाः लोके ये स्वचैतन्यं वचने विलीय मृगवत् म्रियन्ते।
दुर्लभाः लोके ये कृष्णमक्षिका इव गुरुपादकमलम् आराधयन्ति।
दुर्लभाः (सिक्खाः) जगति ये प्रेमपूर्णाः भूत्वा मत्स्यवत् तरन्ति।
गुरुस्य एतादृशाः सिक्खाः अपि दुर्लभाः सन्ति ये गुरुस्य अन्येषां सिक्खानां सेवां कुर्वन्ति।
जन्म गृहीत्वा तस्य क्रमेण (भयम्) पोषणं कुर्वन्तः गुरुस्य सिक्खाः ये जीविताः म्रियन्ते (दुर्लभाः अपि)।
एवं गुरमुखाः भूत्वा आनन्दफलं आस्वादयन्ति।
कोटि-कोटि-पाठ-अनुशासन-संयम-दाह-उपवासाः क्रियन्ते ।
कोटि-कोटि-पुण्ययात्राः, दानं च क्रियते, कोटि-कोटि-पवित्र-अवसराः च आचर्यन्ते ।
देवीनिवासेषु, मन्दिरेषु च कोटिः पुरोहिताः पूजां कुर्वन्ति ।
पृथिव्यां आकाशे च गच्छन्तः कोटिकोटिधर्माभ्यासकाः इतस्ततः धावन्ति ।
कोटिकोटिजनाः लौकिकविषयेषु अचिन्ताः भूत्वा पर्वतवनेषु गच्छन्ति ।
कोटिः सन्ति ये आत्मनः दहनेन म्रियन्ते कोटिः च सन्ति ये आत्मनः हिमपातेन म्रियन्ते हिमशैलेषु।
परन्तु ते सर्वे आनन्दस्य अंशमपि ग्रहीतुं न शक्नुवन्ति ,गुरुस्य सिक्खस्य जीवने प्राप्यते।
स भगवान् चतुर्षु वर्णेषु प्रसृतः, किन्तु , स्वस्य वर्णचिह्नं च अगोचरम्।
षट् दार्शनिकक्रमानाम् अनुयायिनः स्वदर्शनेषु तं द्रष्टुं न शक्तवन्तः।
संन्यासिनः स्वसम्प्रदायेभ्यः दशनामानि दत्त्वा तस्य अनेकनामानि गणयन्ति स्म किन्तु नाम न चिन्तयन्ति।
रवालाः (योगिनः) स्वस्य द्वादश सम्प्रदायं कृतवन्तः परन्तु गुरमुखानाम् अगोचरः मार्गः तेषां ज्ञातुं न शक्तवान्।
अनुकरणकारिणः बहुरूपं धारयन्ति स्म किन्तु तदा अपि ते रिट् (भगवानलिखितं) मार्जयितुं न शक्तवन्तः अर्थात् ते प्रवासात् मुक्तिं प्राप्तुं न शक्तवन्तः।
यद्यपि कोटिकोटिजनाः संयुक्तरूपेण विविधान् लीगान् सम्प्रदायान् च निर्माय गच्छन्ति परन्तु ते अपि पवित्रसङ्घस्य (स्थिर) वर्णेन स्वमनः रञ्जयितुं न शक्तवन्तः।
सिद्धगुरुं विना सर्वे मायामुग्धाः |
कृषकाः कृषिं कृत्वा अपि आध्यात्मिकविश्रामस्य फलं न प्राप्नुवन्ति।
लाभप्रदव्यापारे प्रवृत्ताः व्यापारिणः स्वयमेव स्थिराः न तिष्ठन्ति।
सेवकाः स्वकार्यं कुर्वन्तः गच्छन्ति परन्तु अहङ्कारं न परिहरन्ति Alley donot meet the Lord.
जनाः, तेषां गुणानाम् दानानां च अभावे अपि च .बहुकार्यं कुर्वन्तः अपि स्थिराः न तिष्ठन्ति।
शासकाः प्रजाः च भूत्वा जनाः बहवः कलहं कुर्वन्ति परन्तु विश्वस्य पारं दुग्धविच्छेदनं न कुर्वन्ति।
गुरुशिखाः गुरुशिक्षां स्वीकृत्य पवित्रसङ्घे सम्मिलिताः तम् परमेश्वरं प्राप्नुवन्ति।
दुर्लभाः एव गुरुगुर्मत्याः प्रज्ञानुसारं वर्तन्ते।
मूकः गातुं न शक्नोति बधिरश्च न शृणोति येन तेषां अवगमने किमपि प्रविशति।
अन्धः न पश्यति अन्धकारे च सः गृहं (सः निवसति) परिचयं कर्तुं न शक्नोति।
अपाङ्गः गतिं स्थापयितुं न शक्नोति अपाङ्गः च स्वप्रेमदर्शनार्थं आलिंगनं कर्तुं न शक्नोति।
वन्ध्या न पुत्रं न भोक्तुं नपुंसकेन सह संभोगम् ।
पुत्रान् जनयन्तः मातरः तान् पालतूपजीविनां नामानि प्रेम्णा ददति (किन्तु केवलं सद्नामानि सत्पुरुषं कर्तुं न शक्नुवन्ति)।
सच्चे गुरुं विना सिक्खजीवनं असम्भवं यतः ग्लो वर्म सूर्यं बोधयितुं न शक्नोति।
पवित्रे अभिनन्दने गुरुवचनं व्याख्यातं (जीवः च अवगमनं संवर्धयति)।
कोटि-कोटि-ध्यान-आसन-सान्द्रता गुरमुख-रूपस्य समं न शक्नुवन्ति ।
कोटिजनाः दिव्यं वचनं प्राप्तुं शिक्षणेन विस्तारेण च चेतनायाः उड्डयनेन च श्रान्ताः अभवन् ।
कोटिकोटिजनाः स्वबुद्धिं शक्तिं च प्रयुज्य विवेकशीलप्रज्ञां वदन्ति किन्तु ते पतन्ति, स्तब्धाः च भवन्ति, भगवतः द्वारे च ते झटकाः, प्रहाराः च प्राप्नुवन्ति।
कोटि-कोटि-योगिनः, भोग-साधकाः, एकान्तवासिनः च प्रकृतेः त्रिगुणानां (सत्त्व-राज-ताम-) राग-गन्धं च सहितुं न शक्नुवन्ति।
अव्यक्तेश्वरस्य अव्यक्तस्वभावेन कोटिशो विस्मिताः जनाः श्रान्ताः अभवन् ।
कोटिजनाः विस्मिताः सन्ति, तस्य अद्भुतस्य भगवतः अवाच्यकथायाः।
ते सर्वे गुरुस्य सिक्खस्य जीवनस्य एकस्य क्षणस्य आनन्दस्य समाः सन्ति।