ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 वारं भाई गुरुदासः
पुटः - 36
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः
ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १(अपतिना=आलस्यम्। लवई=बोले। ओडिना=उदासीनता) मीना=दक्षिणपञ्जाबस्य जिल्हेषु एकः अपराधी समुदायः अस्ति यस्य नाम मीना अस्ति, एते जनाः विचित्रयुक्त्या यात्रिकान्, गिरोहान्, कारवान् च लुण्ठयन्ति स्म। अत्र दुष्टः मीना उच्यते, सामान्यार्थः मिसना इति। त्वं पाखण्डी पाखण्डी असि
ਤੀਰਥ ਮੰਝਿ ਨਿਵਾਸੁ ਹੈ ਬਗੁਲਾ ਅਪਤੀਣਾ ।
तीरथ मंझि निवासु है बगुला अपतीणा ।क्रेन यद्यपि तीर्थकेन्द्रे निवसति तथापि विश्वासहीनः एव तिष्ठति।
ਲਵੈ ਬਬੀਹਾ ਵਰਸਦੈ ਜਲ ਜਾਇ ਨ ਪੀਣਾ ।
लवै बबीहा वरसदै जल जाइ न पीणा ।वर्षा-पक्षी वर्षाकाले रोदनं गच्छति परन्तु शुष्कं भवति जलं पिबितुं न जानाति।
ਵਾਂਸੁ ਸੁਗੰਧਿ ਨ ਹੋਵਈ ਪਰਮਲ ਸੰਗਿ ਲੀਣਾ ।
वांसु सुगंधि न होवई परमल संगि लीणा ।वेणुः चन्दने लीनः स्यात् किन्तु तस्य गन्धं ग्रहीतुं न शक्नोति।
ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਕਰਮਾ ਦਾ ਹੀਣਾ ।
घुघू सुझु न सुझई करमा दा हीणा ।एतावत् दुर्भाग्यं उलूकः यत् सूर्यं कदापि न पश्यति।
ਨਾਭਿ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਦੇ ਵਤੈ ਓਡੀਣਾ ।
नाभि कथूरी मिरग दे वतै ओडीणा ।यद्यपि कस्तूरी मृगस्य एल् मध्ये तिष्ठति तथापि तत् अन्वेष्य धावति ।
ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਮੁਹੁ ਕਾਲੈ ਮੀਣਾ ।੧।
सतिगुर सचा पातिसाहु मुहु कालै मीणा ।१।सच्चो गुरुः सच्चिद सम्राटः श्यामा मुखानि च ।
ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २
ਨੀਲਾਰੀ ਦੇ ਮਟ ਵਿਚਿ ਪੈ ਗਿਦੜੁ ਰਤਾ ।
नीलारी दे मट विचि पै गिदड़ु रता ।एकदा एकः शृगालः रञ्जकस्य कुण्डे पतित्वा रञ्जितः अभवत् ।
ਜੰਗਲ ਅੰਦਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਪਾਖੰਡੁ ਕਮਤਾ ।
जंगल अंदरि जाइ कै पाखंडु कमता ।परिवर्तितवर्णस्य लाभं गृहीत्वा वने गत्वा (तत्र पशवः) आच्छादनं कर्तुं आरब्धवान् ।
ਦਰਿ ਸੇਵੈ ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਹੋਇ ਬਹੈ ਅਵਤਾ ।
दरि सेवै मिरगावली होइ बहै अवता ।स्वकुण्डे दम्भेन उपविश्य मृगान् तस्य सेवां कर्तुं भयभीतं करोति स्म ।
ਕਰੈ ਹਕੂਮਤਿ ਅਗਲੀ ਕੂੜੈ ਮਦਿ ਮਤਾ ।
करै हकूमति अगली कूड़ै मदि मता ।मिथ्यादर्पेण मत्तः सः महता धूमधामेन (पशूनां उपरि) शासनं कर्तुं आरब्धवान्।
ਬੋਲਣਿ ਪਾਜ ਉਘਾੜਿਆ ਜਿਉ ਮੂਲੀ ਪਤਾ ।
बोलणि पाज उघाड़िआ जिउ मूली पता ।यथा उत्सर्गः मूलीपत्रस्य खादनं सूचयति तथा तस्य अपि (अन्यजड़कानां कूजनं श्रुत्वा) अपि कूजितुं आरब्धा तदा अपि उदघाटितः अभवत्
ਤਿਉ ਦਰਗਹਿ ਮੀਣਾ ਮਾਰੀਐ ਕਰਿ ਕੂੜੁ ਕੁਪਤਾ ।੨।
तिउ दरगहि मीणा मारीऐ करि कूड़ु कुपता ।२।एवं स्वपाखण्डात् विडम्बकः भगवतः प्राङ्गणे खोटितः ताडितः भवति।
ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३
ਚੋਰੁ ਕਰੈ ਨਿਤ ਚੋਰੀਆਂ ਓੜਕਿ ਦੁਖ ਭਾਰੀ ।
चोरु करै नित चोरीआं ओड़कि दुख भारी ।चौरः प्रतिदिनं चोरीं करोति परन्तु अन्ततः तस्य बहु दुःखं भवितुमर्हति।
ਨਕੁ ਕੰਨੁ ਫੜਿ ਵਢੀਐ ਰਾਵੈ ਪਰ ਨਾਰੀ ।
नकु कंनु फड़ि वढीऐ रावै पर नारी ।कर्णनासिका च कर्णनासिका च परपत्न्याः क्षुण्णः पुरुषस्य।
ਅਉਘਟ ਰੁਧੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਵਿਤੁ ਹਾਰਿ ਜੂਆਰੀ ।
अउघट रुधे मिरग जिउ वितु हारि जूआरी ।हारितद्यूतस्य स्थितिः जाले गृहीतस्य मृगस्य सदृशी भवति ।
ਲੰਙੀ ਕੁਹਲਿ ਨ ਆਵਈ ਪਰ ਵੇਲਿ ਪਿਆਰੀ ।
लंङी कुहलि न आवई पर वेलि पिआरी ।पङ्गुः सम्यक् न चलति, परन्तु परभार्या भूत्वा सा प्रियदृश्यते ।
ਵਗ ਨ ਹੋਵਨਿ ਕੁਤੀਆ ਮੀਣੇ ਮੁਰਦਾਰੀ ।
वग न होवनि कुतीआ मीणे मुरदारी ।कुत्सिताः तत्र न सन् समूहेषु विडम्बनाः शवं खादन्ति।
ਪਾਪਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਤਗੀਐ ਹੋਇ ਅੰਤਿ ਖੁਆਰੀ ।੩।
पापहु मूलि न तगीऐ होइ अंति खुआरी ।३।दुष्टकर्मणा मुक्तिः कदापि न लभ्यते अन्ते च कृपणः भवति ।
ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४
ਚਾਨਣਿ ਚੰਦ ਨ ਪੁਜਈ ਚਮਕੈ ਟਾਨਾਣਾ ।
चानणि चंद न पुजई चमकै टानाणा ।दीप्तकृमिः यथा इच्छति तथा दीप्तः भवेत् किन्तु तस्य कान्तिः चन्द्रकान्तिं न प्राप्नुयात्।
ਸਾਇਰ ਬੂੰਦ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ।
साइर बूंद बराबरी किउ आखि वखाणा ।समुद्रस्य च बिन्दुस्य च समं कथं वाच्यम् ।
ਕੀੜੀ ਇਭ ਨ ਅਪੜੈ ਕੂੜਾ ਤਿਸੁ ਮਾਣਾ ।
कीड़ी इभ न अपड़ै कूड़ा तिसु माणा ।पिपीलिका कदापि गजस्य समीकरणं न कर्तुं शक्नोति; तस्य अभिमानः मिथ्या अस्ति।
ਨਾਨੇਹਾਲੁ ਵਖਾਣਦਾ ਮਾ ਪਾਸਿ ਇਆਣਾ ।
नानेहालु वखाणदा मा पासि इआणा ।बालस्य मातुः पितामहस्य गृहस्य वर्णनं वृथा भवति।
ਜਿਨਿ ਤੂੰ ਸਾਜਿ ਨਿਵਾਜਿਆ ਦੇ ਪਿੰਡੁ ਪਰਾਣਾ ।
जिनि तूं साजि निवाजिआ दे पिंडु पराणा ।० विडम्बनकर्ता ! यदि त्वं तं भगवन्तं सर्वथा विस्मृतवान् यः शरीरं दत्तवान्
ਮੁਢਹੁ ਘੁਥਹੁ ਮੀਣਿਆ ਤੁਧੁ ਜਮਪੁਰਿ ਜਾਣਾ ।੪।
मुढहु घुथहु मीणिआ तुधु जमपुरि जाणा ।४।आत्मा च त्वयि, त्वं ऋजुं यमस्य धामं गमिष्यसि
ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५
ਕੈਹਾ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਮਸੁ ਅੰਦਰਿ ਚਿਤੈ ।
कैहा दिसै उजला मसु अंदरि चितै ।कांस्यं उज्ज्वलं दृश्यते परन्तु तस्य अन्तः कृष्णत्वं एव तिष्ठति |
ਹਰਿਆ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਫਲੁ ਕੰਮ ਨ ਕਿਤੈ ।
हरिआ तिलु बूआड़ जिउ फलु कंम न कितै ।बालः - तिलक्षेत्रे तृणवृक्षः लसत् हरितः भवेत् किन्तु तत्। फलं व्यर्थं भवति।
ਜੇਹੀ ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਦੀ ਮਨਿ ਤਨਿ ਦੁਹੁ ਭਿਤੈ ।
जेही कली कनेर दी मनि तनि दुहु भितै ।ओलिएण्डर-अङ्कुरस्य द्वौ पक्षौ स्तः; बाह्यतः सुन्दरं तु अन्तः विषं तु।
ਪੇਂਝੂ ਦਿਸਨਿ ਰੰਗੁਲੇ ਮਰੀਐ ਅਗਲਿਤੈ ।
पेंझू दिसनि रंगुले मरीऐ अगलितै ।पेलिझा, वन्यकेपरस्य पक्वं फलं रङ्गिणं दृश्यते परन्तु तस्य अतिभक्षणेन मनुष्यः तत्क्षणमेव म्रियते।
ਖਰੀ ਸੁਆਲਿਓ ਵੇਸੁਆ ਜੀਅ ਬਝਾ ਇਤੈ ।
खरी सुआलिओ वेसुआ जीअ बझा इतै ।वेश्या अतीव सुन्दरी दृश्यते किन्तु सा मनः फसयति (अन्ततः मनुष्यः समाप्तः तिष्ठति)।
ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਦੁਖ ਦੇਂਦੀ ਮਿਤੈ ।੫।
खोटी संगति मीणिआ दुख देंदी मितै ।५।तथा च dissembler's सङ्गतिः तेषां मित्राणां कृते दुःखं जनयति
ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६
ਬਧਿਕੁ ਨਾਦੁ ਸੁਣਾਇ ਕੈ ਜਿਉ ਮਿਰਗੁ ਵਿਣਾਹੈ ।
बधिकु नादु सुणाइ कै जिउ मिरगु विणाहै ।यथा लुब्धकः मृगं सङ्गीतेन आवृत्य फसयति;
ਝੀਵਰੁ ਕੁੰਡੀ ਮਾਸੁ ਲਾਇ ਜਿਉ ਮਛੀ ਫਾਹੈ ।
झीवरु कुंडी मासु लाइ जिउ मछी फाहै ।यथा मांसं हुक् उपरि स्थापयन् मत्स्यजीवि मत्स्यं गृह्णाति;
ਕਵਲੁ ਦਿਖਾਲੈ ਮੁਹੁ ਖਿੜਾਇ ਭਵਰੈ ਵੇਸਾਹੈ ।
कवलु दिखालै मुहु खिड़ाइ भवरै वेसाहै ।यथा कमलं पुष्पितमुखं दर्शयति कृष्णमक्षिकां मोहयति;
ਦੀਪਕ ਜੋਤਿ ਪਤੰਗ ਨੋ ਦੁਰਜਨ ਜਿਉ ਦਾਹੈ ।
दीपक जोति पतंग नो दुरजन जिउ दाहै ।यथा दीपज्वाला पतङ्गं शत्रुवत् दहति;
ਕਲਾ ਰੂਪ ਹੋਇ ਹਸਤਨੀ ਮੈਗਲੁ ਓਮਾਹੈ ।
कला रूप होइ हसतनी मैगलु ओमाहै ।यथा गजस्य मादा-प्रतिरूपं पुरुष-प्रतिरूपं कामुकं करोति;
ਤਿਉ ਨਕਟ ਪੰਥੁ ਹੈ ਮੀਣਿਆ ਮਿਲਿ ਨਰਕਿ ਨਿਬਾਹੈ ।੬।
तिउ नकट पंथु है मीणिआ मिलि नरकि निबाहै ।६।तथा कांस्यवदनानां विडम्बनानां मार्गः नरकं प्रति गच्छति।
ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७
ਹਰਿਚੰਦੁਉਰੀ ਦੇਖਿ ਕੈ ਕਰਦੇ ਭਰਵਾਸਾ ।
हरिचंदुउरी देखि कै करदे भरवासा ।मरुभूमिस्थं मिराजं कथं तृष्णां शाम्यति ?
ਥਲ ਵਿਚ ਤਪਨਿ ਭਠੀਆ ਕਿਉ ਲਹੈ ਪਿਆਸਾ ।
थल विच तपनि भठीआ किउ लहै पिआसा ।जनाः स्वप्नेषु राजा भूत्वा रमन्ते (प्रातःकाले तु तेषां किमपि नास्ति)।
ਸੁਹਣੇ ਰਾਜੁ ਕਮਾਈਐ ਕਰਿ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ।
सुहणे राजु कमाईऐ करि भोग बिलासा ।कथं वृक्षस्य छाया स्थिरा तिष्ठेत् इति आशास्ति ।
ਛਾਇਆ ਬਿਰਖੁ ਨ ਰਹੈ ਥਿਰੁ ਪੁਜੈ ਕਿਉ ਆਸਾ ।
छाइआ बिरखु न रहै थिरु पुजै किउ आसा ।एतत् सर्वं कलाबाजस्य इव नकली शो अस्ति।
ਬਾਜੀਗਰ ਦੀ ਖੇਡ ਜਿਉ ਸਭੁ ਕੂੜੁ ਤਮਾਸਾ ।
बाजीगर दी खेड जिउ सभु कूड़ु तमासा ।विडम्बनैः सह सङ्गतिं यः करोति, २.
ਰਲੈ ਜੁ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਉਠਿ ਚਲੈ ਨਿਰਾਸਾ ।੭।
रलै जु संगति मीणिआ उठि चलै निरासा ।७।अन्ते गच्छति (अस्मात् संसारात्) निराशः।
ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८
ਕੋਇਲ ਕਾਂਉ ਰਲਾਈਅਨਿ ਕਿਉ ਹੋਵਨਿ ਇਕੈ ।
कोइल कांउ रलाईअनि किउ होवनि इकै ।काकाः कोकिलाः च तथापि मिश्रिताः, एकाः भवितुम् न शक्नुवन्ति।
ਤਿਉ ਨਿੰਦਕ ਜਗ ਜਾਣੀਅਨਿ ਬੋਲਿ ਬੋਲਣਿ ਫਿਕੈ ।
तिउ निंदक जग जाणीअनि बोलि बोलणि फिकै ।तथैव निन्दकाः सस्तेन नीचैः च लोके विशिष्टाः भवन्ति।
ਬਗੁਲੇ ਹੰਸੁ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਮਿਕਨਿ ਮਿਕੈ ।
बगुले हंसु बराबरी किउ मिकनि मिकै ।क्रेनहंसयोः समं कथं तुल्यमानेन ।
ਤਿਉ ਬੇਮੁਖ ਚੁਣਿ ਕਢੀਅਨਿ ਮੁਹਿ ਕਾਲੇ ਟਿਕੈ ।
तिउ बेमुख चुणि कढीअनि मुहि काले टिकै ।तथा धर्मत्यागाः उद्धृताः, विरहिताः, कलङ्किताः च भवन्ति।
ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ਮੀਣਿਆ ਖੋਟੁ ਸਾਲੀ ਸਿਕੈ ।
किआ नीसाणी मीणिआ खोटु साली सिकै ।विडम्बकानां हॉलचिह्नं किम् ? नकली पुदीना इव नकली मुद्राः भवन्ति।
ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਪਾਹਣੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਓਇ ਪੀਰ ਫਿਟਿਕੈ ।੮।
सिरि सिरि पाहणी मारीअनि ओइ पीर फिटिकै ।८।जूताताडनं शिरसि दीयते गुरुशाप्ताः |
ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९
ਰਾਤੀ ਨੀਂਗਰ ਖੇਲਦੇ ਸਭ ਹੋਇ ਇਕਠੇ ।
राती नींगर खेलदे सभ होइ इकठे ।बालकाः सायंकाले मिलित्वा क्रीडन्ति।
ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਹੋਵਦੇ ਕਰਿ ਸਾਂਗ ਉਪਠੇ ।
राजा परजा होवदे करि सांग उपठे ।कश्चित् राजावेषं शेषं च प्रजाः, ते हास्यदृश्यानि प्रवर्तयन्ति।
ਇਕਿ ਲਸਕਰ ਲੈ ਧਾਵਦੇ ਇਕਿ ਫਿਰਦੇ ਨਠੇ ।
इकि लसकर लै धावदे इकि फिरदे नठे ।केचन सेनायाः नेतृत्वं कुर्वन्तः स्थाने स्थाने द्रुतं गच्छन्ति, केचन पराजिताः च हेल्टर-स्केल्टर् पलायन्ते।
ਠੀਕਰੀਆਂ ਹਾਲੇ ਭਰਨਿ ਉਇ ਖਰੇ ਅਸਠੇ ।
ठीकरीआं हाले भरनि उइ खरे असठे ।करं ददन्ति कुम्भकम्भं दत्त्वा एवं बुद्धिमान् भवन्ति।
ਖਿਨ ਵਿਚਿ ਖੇਡ ਉਜਾੜਿਦੇ ਘਰੁ ਘਰੁ ਨੂੰ ਤ੍ਰਠੇ ।
खिन विचि खेड उजाड़िदे घरु घरु नूं त्रठे ।अल्पेषु क्षणेषु एव ते स्वक्रीडां नाशयन्ति, स्वगृहं प्रति धावन्ति च ।
ਵਿਣੁ ਗੁਣੁ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਓਇ ਖੋਟੇ ਮਠੇ ।੯।
विणु गुणु गुरू सदाइदे ओइ खोटे मठे ।९।ये पुण्यहीनाः गुरुः इति वदन्ति, ते मन्दाः विडम्बनाः।
ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०
ਉਚਾ ਲੰਮਾ ਝਾਟੁਲਾ ਵਿਚਿ ਬਾਗ ਦਿਸੰਦਾ ।
उचा लंमा झाटुला विचि बाग दिसंदा ।उच्छ्रितः, उच्चैः, विलासपूर्णः च क्षौमकर्पासवृक्षः उद्याने दृश्यते ।
ਮੋਟਾ ਮੁਢੁ ਪਤਾਲਿ ਜੜਿ ਬਹੁ ਗਰਬ ਕਰੰਦਾ ।
मोटा मुढु पतालि जड़ि बहु गरब करंदा ।अस्य स्थूलकन्दस्य, गहनमूलस्य च गर्वः अस्ति ।
ਪਤ ਸੁਪਤਰ ਸੋਹਣੇ ਵਿਸਥਾਰੁ ਬਣੰਦਾ ।
पत सुपतर सोहणे विसथारु बणंदा ।अस्य सुन्दराणि हरितपत्राणि अस्य प्रसारं वर्धयन्ति ।
ਫੁਲ ਰਤੇ ਫਲ ਬਕਬਕੇ ਹੋਇ ਅਫਲ ਫਲੰਦਾ ।
फुल रते फल बकबके होइ अफल फलंदा ।रक्तपुष्पाद् अस्वादफलात् तु वृथा फलं करोति।
ਸਾਵਾ ਤੋਤਾ ਚੁਹਚੁਹਾ ਤਿਸੁ ਦੇਖਿ ਭੁਲੰਦਾ ।
सावा तोता चुहचुहा तिसु देखि भुलंदा ।तत् दृष्ट्वा चञ्चलः हरितः शुकः मोहितः भवति
ਪਿਛੋ ਦੇ ਪਛੁਤਾਇਦਾ ਓਹੁ ਫਲੁ ਨ ਲਹੰਦਾ ।੧੦।
पिछो दे पछुताइदा ओहु फलु न लहंदा ।१०।परन्तु पश्चात् पश्चात्तापं करोति यतः तस्मिन् वृक्षे फलं न प्राप्नोति।
ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११
ਪਹਿਨੈ ਪੰਜੇ ਕਪੜੇ ਪੁਰਸਾਵਾਂ ਵੇਸੁ ।
पहिनै पंजे कपड़े पुरसावां वेसु ।पञ्चवस्त्रधारी पुरुषस्य वस्त्रं धारयेत् ।
ਮੁਛਾਂ ਦਾੜ੍ਹੀ ਸੋਹਣੀ ਬਹੁ ਦੁਰਬਲ ਵੇਸੁ ।
मुछां दाढ़ी सोहणी बहु दुरबल वेसु ।सुन्दरं दाढ्यं श्मश्रुं च कृशं शरीरं च भवेत्।
ਸੈ ਹਥਿਆਰੀ ਸੂਰਮਾ ਪੰਚੀਂ ਪਰਵੇਸੁ ।
सै हथिआरी सूरमा पंचीं परवेसु ।शतशस्त्रधारी स प्रमुखशूरगणः स्यात्।
ਮਾਹਰੁ ਦੜ ਦੀਬਾਣ ਵਿਚਿ ਜਾਣੈ ਸਭੁ ਦੇਸੁ ।
माहरु दड़ दीबाण विचि जाणै सभु देसु ।सः निपुणः दरबारी, देशे सर्वत्र प्रसिद्धः च भवेत् ।
ਪੁਰਖੁ ਨ ਗਣਿ ਪੁਰਖਤੁ ਵਿਣੁ ਕਾਮਣਿ ਕਿ ਕਰੇਸੁ ।
पुरखु न गणि पुरखतु विणु कामणि कि करेसु ।पुंस्त्वं विना तु स्त्रियाः किं प्रयोजनम् ?
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਕਉਣ ਕਰੈ ਅਦੇਸੁ ।੧੧।
विणु गुर गुरू सदाइदे कउण करै अदेसु ।११।अपुण्यानां पुरतः कः प्रणमति गुरूनामात्मानं प्राप्नुयात्
ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२
ਗਲੀਂ ਜੇ ਸਹੁ ਪਾਈਐ ਤੋਤਾ ਕਿਉ ਫਾਸੈ ।
गलीं जे सहु पाईऐ तोता किउ फासै ।यदि केवलं गपशपः प्रियस्य मिलनार्थं साहाय्यं कर्तुं शक्नोति तर्हि शुकः किमर्थं नियोजितः तिष्ठेत् ।
ਮਿਲੈ ਨ ਬਹੁਤੁ ਸਿਆਣਪੈ ਕਾਉ ਗੂੰਹੁ ਗਿਰਾਸੈ ।
मिलै न बहुतु सिआणपै काउ गूंहु गिरासै ।अतिचतुर्येण न प्राप्यते चतुरः काकः अन्ते मलभक्षयति।
ਜੋਰਾਵਰੀ ਨ ਜਿਪਈ ਸੀਹ ਸਹਾ ਵਿਣਾਸੈ ।
जोरावरी न जिपई सीह सहा विणासै ।शक्तिः अपि न जयति (बुद्धिः विजयते) यतः खरगोशः सिंहस्य वधं कृतवान् (तस्य प्रतिबिम्बं दर्शयित्वा कूपे कूर्दनं कृत्वा)।
ਗੀਤ ਕਵਿਤੁ ਨ ਭਿਜਈ ਭਟ ਭੇਖ ਉਦਾਸੈ ।
गीत कवितु न भिजई भट भेख उदासै ।प्रियः गीतकाव्यैः न प्रलोभ्यते, अन्यथा वादकाः किमर्थं संन्यासीवेषं गृह्णीयुः।
ਜੋਬਨ ਰੂਪੁ ਨ ਮੋਹੀਐ ਰੰਗੁ ਕੁਸੁੰਭ ਦੁਰਾਸੈ ।
जोबन रूपु न मोहीऐ रंगु कुसुंभ दुरासै ।कुसुमवर्णस्य स्थायित्वात् न यौवनसौन्दर्येन आकृष्टः ।
ਵਿਣੁ ਸੇਵਾ ਦੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਮਿਲੈ ਨ ਹਾਸੈ ।੧੨।
विणु सेवा दोहागणी पिरु मिलै न हासै ।१२।सेवां विना (भगवतः सृष्टिं च) एषः आत्मा निर्जनः स्त्री न च हसनेन (मूर्खतया) प्रियः प्राप्यते। सः सेवाद्वारा प्राप्यते।
ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३
ਸਿਰ ਤਲਵਾਏ ਪਾਈਐ ਚਮਗਿਦੜ ਜੂਹੈ ।
सिर तलवाए पाईऐ चमगिदड़ जूहै ।यदि प्रणाममात्रेण मुक्तिः दातुं शक्यते तर्हि वनेषु बल्लाः वृक्षेषु उल्टावस्थायां लम्बन्ते।
ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਿਚਿ ਖੁਡਾਂ ਚੂਹੈ ।
मड़ी मसाणी जे मिलै विचि खुडां चूहै ।यदि श्मशानानां एकान्ततायां मुक्तिः प्राप्ता तर्हि मूषकाः स्वच्छिद्रेषु तत् प्राप्नुयुः।
ਮਿਲੈ ਨ ਵਡੀ ਆਰਜਾ ਬਿਸੀਅਰੁ ਵਿਹੁ ਲੂਹੈ ।
मिलै न वडी आरजा बिसीअरु विहु लूहै ।दीर्घायुः अपि तत् न आनयति यतोहि सर्पः स्वस्य सम्पूर्णे दीर्घायुषः स्वविषे धूमपानं कुर्वन् गच्छति।
ਹੋਇ ਕੁਚੀਲੁ ਵਰਤੀਐ ਖਰ ਸੂਰ ਭਸੂਹੇ ।
होइ कुचीलु वरतीऐ खर सूर भसूहे ।यदि मलः तत् साध्यं कर्तुं शक्नोति तर्हि गदः शूकराः च सर्वदा मलिनाः पङ्काः च तिष्ठन्ति ।
ਕੰਦ ਮੂਲ ਚਿਤੁ ਲਾਈਐ ਅਈਅੜ ਵਣੁ ਧੂਹੇ ।
कंद मूल चितु लाईऐ अईअड़ वणु धूहे ।यदि कन्दमूलेषु आनन्दः तत् (मुक्तिं) दातुं शक्नोति तर्हि पशुसमूहः तान् आकर्षयन् खादन् च गच्छति (तेषां मुक्तिः अपि प्राप्तव्या आसीत्)।
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜਿਉਂ ਘਰੁ ਵਿਣੁ ਬੂਹੇ ।੧੩।
विणु गुर मुकति न होवई जिउं घरु विणु बूहे ।१३।यथा गृहं (वास्तवतः) द्वाररहितं निष्प्रयोजनं, तथैव गुरुं विना मुक्तिं प्राप्तुं न शक्यते।
ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४
ਮਿਲੈ ਜਿ ਤੀਰਥਿ ਨਾਤਿਆਂ ਡਡਾਂ ਜਲ ਵਾਸੀ ।
मिलै जि तीरथि नातिआं डडां जल वासी ।यदि तीर्थकेन्द्रेषु स्नानं कृत्वा मुक्तिं प्राप्तुं शक्यते तर्हि (तत् वयं जानीमः) मण्डूकाः सर्वदा जले एव निवसन्ति।
ਵਾਲ ਵਧਾਇਆਂ ਪਾਈਐ ਬੜ ਜਟਾਂ ਪਲਾਸੀ ।
वाल वधाइआं पाईऐ बड़ जटां पलासी ।यदि दीर्घकेशाः वर्धमानाः तत् उपलब्धं कर्तुं शक्नुवन्ति तर्हि वटस्य दीर्घमूलानि लम्बन्ते।
ਨੰਗੇ ਰਹਿਆਂ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਣਿ ਮਿਰਗ ਉਦਾਸੀ ।
नंगे रहिआं जे मिलै वणि मिरग उदासी ।यदि नग्नं गत्वा लभते तर्हि वने सर्वे मृगाः विरक्ताः इति वक्तुं शक्यन्ते ।
ਭਸਮ ਲਾਇ ਜੇ ਪਾਈਐ ਖਰੁ ਖੇਹ ਨਿਵਾਸੀ ।
भसम लाइ जे पाईऐ खरु खेह निवासी ।शरीरे भस्म लेपनेन प्राप्तं चेत् रजः सदा रजः आवर्तते ।
ਜੇ ਪਾਈਐ ਚੁਪ ਕੀਤਿਆਂ ਪਸੂਆਂ ਜੜ ਹਾਸੀ ।
जे पाईऐ चुप कीतिआं पसूआं जड़ हासी ।यदि मूकता तत् आनेतुं शक्नोति तर्हि पशवः जडवस्तूनि च अवश्यमेव वाक्हीनाः सन्ति ।
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰ ਮਿਲੈ ਖਲਾਸੀ ।੧੪।
विणु गुर मुकति न होवई गुर मिलै खलासी ।१४।गुरुं विना मुक्तिः न लभ्यते, गुरुसमागमात् एव बन्धाः भग्नाः भवन्ति।
ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५
ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਜੇ ਜੀਵੀਐ ਕਿਉ ਮਰੈ ਧਨੰਤਰੁ ।
जड़ी बूटी जे जीवीऐ किउ मरै धनंतरु ।यदि ओषधीयौषधैः जीवितं स्थापयितुं शक्यते तर्हि धन्वन्तरी (भारतीयचिकित्साव्यवस्थायाः पिता) किमर्थं मृतः ?
ਤੰਤੁ ਮੰਤੁ ਬਾਜੀਗਰਾਂ ਓਇ ਭਵਹਿ ਦਿਸੰਤਰੁ ।
तंतु मंतु बाजीगरां ओइ भवहि दिसंतरु ।जादूगराः बहवः तन्त्राणि मन्त्राणि च जानन्ति तथापि ते देशे तत्र तत्र भ्रमन्ति।
ਰੁਖੀਂ ਬਿਰਖੀਂ ਪਾਈਐ ਕਾਸਟ ਬੈਸੰਤਰੁ ।
रुखीं बिरखीं पाईऐ कासट बैसंतरु ।यदि वृक्षपूजनेन तत् उपलब्धं कर्तुं शक्यते तर्हि वृक्षाः एव किमर्थं दह्यन्ते (स्वस्य अग्निना) ।
ਮਿਲੈ ਨ ਵੀਰਾਰਾਧੁ ਕਰਿ ਠਗ ਚੋਰ ਨ ਅੰਤਰੁ ।
मिलै न वीराराधु करि ठग चोर न अंतरु ।दुष्टानां, उग्रानां च आराधना अपि मुक्तिं न जनयति यतः चोरस्य वञ्चकस्य च मूलभूतः भेदः नास्ति ।
ਮਿਲੈ ਨ ਰਾਤੀ ਜਾਗਿਆਂ ਅਪਰਾਧ ਭਵੰਤਰੁ ।
मिलै न राती जागिआं अपराध भवंतरु ।अनिद्राभिः मुक्तिः प्राप्तुं न शक्यते यतोहि अपराधिनः अपि रात्रौ तत्र तत्र भ्रमन्तः जागरिताः तिष्ठन्ति ।
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਮਰੰਤਰੁ ।੧੫।
विणु गुर मुकति न होवई गुरमुखि अमरंतरु ।१५।गुरुं विना कोऽपि मुक्तिः न सिध्यति गुरुप्रधानाः च गुटमुल्चाः अमराः भूत्वा अन्येषां अपि तथैव कुर्वन्ति।
ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६
ਘੰਟੁ ਘੜਾਇਆ ਚੂਹਿਆਂ ਗਲਿ ਬਿਲੀ ਪਾਈਐ ।
घंटु घड़ाइआ चूहिआं गलि बिली पाईऐ ।मूषकाः एकं घण्टां निर्मितवन्तः यत् सा बिडालस्य कण्ठात् लम्बितुं शक्नोति (किन्तु सा मूर्तरूपं प्राप्तुं न शक्नोति स्म) ।
ਮਤਾ ਮਤਾਇਆ ਮਖੀਆਂ ਘਿਅ ਅੰਦਰਿ ਨਾਈਐ ।
मता मताइआ मखीआं घिअ अंदरि नाईऐ ।मक्षिकाः घृतेन स्नानं कर्तुं चिन्तितवन्तः (किन्तु सर्वे मारिताः अभवन्)।
ਸੂਤਕੁ ਲਹੈ ਨ ਕੀੜਿਆਂ ਕਿਉ ਝਥੁ ਲੰਘਾਈਐ ।
सूतकु लहै न कीड़िआं किउ झथु लंघाईऐ ।कृमिपतङ्गयोः मलिनता कदापि न समाप्तं तर्हि तेषां समयः कथं व्यतीतव्यः!
ਸਾਵਣਿ ਰਹਣ ਭੰਬੀਰੀਆਂ ਜੇ ਪਾਰਿ ਵਸਾਈਐ ।
सावणि रहण भंबीरीआं जे पारि वसाईऐ ।सिल्वान् (वृष्टिमासः) जलपृष्ठेषु कीटाः भ्रमन्ति एव तथापि तान् दूरीकर्तुं प्रयतते ।
ਕੂੰਜੜੀਆਂ ਵੈਸਾਖ ਵਿਚਿ ਜਿਉ ਜੂਹ ਪਰਾਈਐ ।
कूंजड़ीआं वैसाख विचि जिउ जूह पराईऐ ।यथा वैशाखमासे प्रवासी बगुला पक्षिणः परदेशेषु उड्डीयन्ते।
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਫਿਰਿ ਆਈਐ ਜਾਈਐ ।੧੬।
विणु गुर मुकति न होवई फिरि आईऐ जाईऐ ।१६।गुरवहीनः मनुष्यः न मुक्तः प्रवासं च भुङ्क्ते।
ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७
ਜੇ ਖੁਥੀ ਬਿੰਡਾ ਬਹੈ ਕਿਉ ਹੋਇ ਬਜਾਜੁ ।
जे खुथी बिंडा बहै किउ होइ बजाजु ।पटराशिं उपविष्टः क्रिकेटः न ड्रेपरः भवति।
ਕੁਤੇ ਦੇ ਗਲ ਵਾਸਣੀ ਨ ਸਰਾਫੀ ਸਾਜੁ ।
कुते दे गल वासणी न सराफी साजु ।श्वस्य कण्ठे धनमेखला यदि बद्धा भवति, तर्हि सा सुवर्णव्यापारी न भवति ।
ਰਤਨਮਣੀ ਗਲਿ ਬਾਂਦਰੈ ਜਉਹਰੀ ਨਹਿ ਕਾਜੁ ।
रतनमणी गलि बांदरै जउहरी नहि काजु ।वानरस्य कण्ठे माणिक्यरत्नानां बन्धनं न रत्नकारवत् वर्तयति ।
ਗਦਹੁੰ ਚੰਦਨ ਲਦੀਐ ਨਹਿੰ ਗਾਂਧੀ ਗਾਜੁ ।
गदहुं चंदन लदीऐ नहिं गांधी गाजु ।चन्दनभारयुक्तः गदः गन्धकारः इति न वक्तुं शक्यते ।
ਜੇ ਮਖੀ ਮੁਹਿ ਮਕੜੀ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਬਾਜੁ ।
जे मखी मुहि मकड़ी किउ होवै बाजु ।यदि यदृच्छया मक्षिका मकरेण मुखं गच्छति तर्हि उत्तरः श्येनः न भवति ।
ਸਚੁ ਸਚਾਵਾਂ ਕਾਂਢੀਐ ਕੂੜਿ ਕੂੜਾ ਪਾਜੁ ।੧੭।
सचु सचावां कांढीऐ कूड़ि कूड़ा पाजु ।१७।सत्यं सदा सत्यं मिथ्या च सर्वदा नकली
ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८
ਅੰਙਣਿ ਪੁਤੁ ਗਵਾਂਢਣੀ ਕੂੜਾਵਾ ਮਾਣੁ ।
अंङणि पुतु गवांढणी कूड़ावा माणु ।भवतः प्राङ्गणमागतस्य प्रतिवेशिनः पुत्रस्य अभिमानः मिथ्या व्यर्थः ।
ਪਾਲੀ ਚਉਣਾ ਚਾਰਦਾ ਘਰ ਵਿਤੁ ਨ ਜਾਣੁ ।
पाली चउणा चारदा घर वितु न जाणु ।पशून् चरन् गोपालः तान् स्वसम्पत्तिं न मन्यते ।
ਬਦਰਾ ਸਿਰਿ ਵੇਗਾਰੀਐ ਨਿਰਧਨੁ ਹੈਰਾਣੁ ।
बदरा सिरि वेगारीऐ निरधनु हैराणु ।बन्धनश्रमिकः शिरसि धनपूर्णपुटं वहन् ।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਰਾਖਾ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਨਾਹੀ ਕਿਰਸਾਣੁ ।
जिउ करि राखा खेत विचि नाही किरसाणु ।अद्यापि दरिद्रः आश्चर्यचकितः च तिष्ठति स्म।
ਪਰ ਘਰੁ ਜਾਣੈ ਆਪਣਾ ਮੂਰਖੁ ਮਿਹਮਾਣੁ ।
पर घरु जाणै आपणा मूरखु मिहमाणु ।यथा सस्यपालकः तस्य स्वामी न भवति, तथैव परगृहं स्वकीयं मन्यमानः अतिथिः मूर्खः एव ।
ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਓਹੁ ਵਡਾ ਅਜਾਣੁ ।੧੮।
अणहोंदा आपु गणाइंदा ओहु वडा अजाणु ।१८।सः बृहत्तमः अज्ञानी मूर्खः यस्य स्वस्य किमपि नास्ति सः सर्वस्य स्वामी इति अभिनयं करोति।
ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९
ਕੀੜੀ ਵਾਕ ਨ ਥੰਮੀਐ ਹਸਤੀ ਦਾ ਭਾਰੁ ।
कीड़ी वाक न थंमीऐ हसती दा भारु ।पिपीलिका गजभारं न सहते ।
ਹਥ ਮਰੋੜੇ ਮਖੁ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਸੀਂਹ ਮਾਰੁ ।
हथ मरोड़े मखु किउ होवै सींह मारु ।मक्षिका व्यावृत्ताङ्गविवर्त्य कथं सिंहहन्ता भवेत् ।
ਮਛਰੁ ਡੰਗੁ ਨ ਪੁਜਈ ਬਿਸੀਅਰੁ ਬੁਰਿਆਰੁ ।
मछरु डंगु न पुजई बिसीअरु बुरिआरु ।मशकस्य दंशः कदापि नागविषेण सह समं कर्तुं न शक्नोति।
ਚਿਤ੍ਰੇ ਲਖ ਮਕਉੜਿਆਂ ਕਿਉ ਹੋਇ ਸਿਕਾਰੁ ।
चित्रे लख मकउड़िआं किउ होइ सिकारु ।कोटिकोटिश्यामपिपीलिका अपि कथं मृगयान्ति चिताम् ।
ਜੇ ਜੂਹ ਸਉੜੀ ਸੰਜਰੀ ਰਾਜਾ ਨ ਭਤਾਰੁ ।
जे जूह सउड़ी संजरी राजा न भतारु ।कोटि उकं संक्रमितस्य रजतस्य स्वामी, तेषां राजा वा स्वामी वा वक्तुं न शक्यते।
ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਉਹੁ ਵਡਾ ਗਵਾਰੁ ।੧੯।
अणहोंदा आपु गणाइंदा उहु वडा गवारु ।१९।सर्ववर्जितः अद्यापि सर्वस्य अभिनयं करोति सः बृहत्तमः मूर्खः अस्ति।
ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०
ਪੁਤੁ ਜਣੈ ਵੜਿ ਕੋਠੜੀ ਬਾਹਰਿ ਜਗੁ ਜਾਣੈ ।
पुतु जणै वड़ि कोठड़ी बाहरि जगु जाणै ।पिहितकक्षे पुत्रः प्रसूयते किन्तु बहिः सर्वे जनाः तत् ज्ञातुं आगच्छन्ति।
ਧਨੁ ਧਰਤੀ ਵਿਚਿ ਦਬੀਐ ਮਸਤਕਿ ਪਰਵਾਣੈ ।
धनु धरती विचि दबीऐ मसतकि परवाणै ।पृथिव्यां निहितमपि धनं स्वामिनः मुखव्यञ्जनद्वारा प्रकाश्यते ।
ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਖਦੇ ਵੁਠੈ ਇੰਦ੍ਰਾਣੈ ।
वाट वटाऊ आखदे वुठै इंद्राणै ।साधारणः राहगीरः अपि वक्तुं शक्नोति यत् पूर्वमेव वर्षा अभवत् ।
ਸਭੁ ਕੋ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਇਦਾ ਚੜ੍ਹਿਐ ਚੰਦ੍ਰਾਣੈ ।
सभु को सीसु निवाइदा चढ़िऐ चंद्राणै ।अमावासस्योदयेन सर्वे तत्प्रति प्रणमन्ति।
ਗੋਰਖ ਦੇ ਗਲਿ ਗੋਦੜੀ ਜਗੁ ਨਾਥੁ ਵਖਾਣੈ ।
गोरख दे गलि गोदड़ी जगु नाथु वखाणै ।गोरखस्य कण्ठे पट्टिकायुक्तः कम्बलः अस्ति किन्तु जगत् तं नाथः, महान् स्वामी इति जानाति।
ਗੁਰ ਪਰਚੈ ਗੁਰੁ ਆਖੀਐ ਸਚਿ ਸਚੁ ਸਿਾਣੈ ।੨੦।
गुर परचै गुरु आखीऐ सचि सचु सिाणै ।२०।गुरु ज्ञान गुरु उच्यते; केवलं सत्यमेव सत्यस्य परिचयं करोति।
ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१
ਹਉ ਅਪਰਾਧੀ ਗੁਨਹਗਾਰ ਹਉ ਬੇਮੁਖ ਮੰਦਾ ।
हउ अपराधी गुनहगार हउ बेमुख मंदा ।अहं अपराधी पापी दुष्टः धर्मत्यागी च अस्मि।
ਚੋਰੁ ਯਾਰੁ ਜੂਆਰਿ ਹਉ ਪਰ ਘਰਿ ਜੋਹੰਦਾ ।
चोरु यारु जूआरि हउ पर घरि जोहंदा ।अहं चोर, व्यभिचारी; द्यूतकर्ता यः परगृहे नित्यं दृष्टिपातं करोति।
ਨਿੰਦਕੁ ਦੁਸਟੁ ਹਰਾਮਖੋਰ ਠਗੁ ਦੇਸ ਠਗੰਦਾ ।
निंदकु दुसटु हरामखोर ठगु देस ठगंदा ।अहं निन्दकः, छुरा, वेनलः, ठगः च अस्मि यः सर्वं जगत् वञ्चनं कुर्वन् गच्छति।
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਦੁ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਕਰੰਦਾ ।
काम क्रोध मदु लोभु मोहु अहंकारु करंदा ।अहं मम यौन-उत्साह-क्रोध-लोभ-मोहादि-मादयोः गर्वम् अनुभवामि ।
ਬਿਸਵਾਸਘਾਤੀ ਅਕਿਰਤਘਣ ਮੈ ਕੋ ਨ ਰਖੰਦਾ ।
बिसवासघाती अकिरतघण मै को न रखंदा ।अहं विश्वासघातकः कृतघ्नः च अस्मि; न कश्चित् मां तस्य समीपे स्थापयितुं रोचते। स्मरतु,
ਸਿਮਰਿ ਮੁਰੀਦਾ ਢਾਢੀਆ ਸਤਿਗੁਰ ਬਖਸੰਦਾ ।੨੧।੩੬। ਛੱਤੀ ।
सिमरि मुरीदा ढाढीआ सतिगुर बखसंदा ।२१।३६। छती ।० गायनशिष्य! यत् सच्चः गुरुः, एकः एव क्षमाप्रदानं कर्तुं समर्थः (भवतः पापानाम्)।