વારાં ભાઇ ગુર્દાસજી

પાન - 36


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

એક ઓંકાર, આદિમ ઉર્જા, દૈવી ઉપદેશકની કૃપાથી સાક્ષાત્કાર થયો

ਪਉੜੀ ੧
paurree 1

(Apatina=indolence. Lovei=bole. Odina=indifferent) મીના=દક્ષિણ પંજાબના જિલ્લાઓમાં એક ગુનાહિત સમુદાય રહે છે જેનું નામ મીના છે, આ લોકો વિચિત્ર યુક્તિઓ વડે મુસાફરો, ટોળકી અને કાફલાઓને લૂંટતા હતા. અહીં ખરાબ માણસને મીના કહેવામાં આવે છે, સામાન્ય અર્થ મિસાણા છે. તમે દંભી છો, દંભી છો

ਤੀਰਥ ਮੰਝਿ ਨਿਵਾਸੁ ਹੈ ਬਗੁਲਾ ਅਪਤੀਣਾ ।
teerath manjh nivaas hai bagulaa apateenaa |

તીર્થધામમાં રહેતા હોવા છતાં ક્રેન શ્રદ્ધા વિના રહે છે.

ਲਵੈ ਬਬੀਹਾ ਵਰਸਦੈ ਜਲ ਜਾਇ ਨ ਪੀਣਾ ।
lavai babeehaa varasadai jal jaae na peenaa |

વરસાદમાં પક્ષી રડતા જાય છે પણ સુકાઈ જાય છે પાણી કેવી રીતે પીવું તે ખબર નથી.

ਵਾਂਸੁ ਸੁਗੰਧਿ ਨ ਹੋਵਈ ਪਰਮਲ ਸੰਗਿ ਲੀਣਾ ।
vaans sugandh na hovee paramal sang leenaa |

વાંસ ભલે ચંદનમાં મગ્ન હોય પણ તેની સુવાસ લઈ શકતો નથી.

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਕਰਮਾ ਦਾ ਹੀਣਾ ।
ghughoo sujh na sujhee karamaa daa heenaa |

ઘુવડ એટલું કમનસીબ છે કે તે ક્યારેય સૂર્યને જોતો નથી.

ਨਾਭਿ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਦੇ ਵਤੈ ਓਡੀਣਾ ।
naabh kathooree mirag de vatai oddeenaa |

કસ્તુરી ભલે હરણના એલમાં રહે છે, તેમ છતાં તે તેની શોધમાં દોડતી રહે છે.

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਮੁਹੁ ਕਾਲੈ ਮੀਣਾ ।੧।
satigur sachaa paatisaahu muhu kaalai meenaa |1|

સાચા ગુરુ સાચા સમ્રાટ છે અને વિખેરી નાખનારાઓના મોઢા કાળા છે.

ਪਉੜੀ ੨
paurree 2

ਨੀਲਾਰੀ ਦੇ ਮਟ ਵਿਚਿ ਪੈ ਗਿਦੜੁ ਰਤਾ ।
neelaaree de matt vich pai gidarr rataa |

એકવાર એક શિયાળ ડાયરના વાટમાં પડ્યો અને રંગાઈ ગયો.

ਜੰਗਲ ਅੰਦਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਪਾਖੰਡੁ ਕਮਤਾ ।
jangal andar jaae kai paakhandd kamataa |

તેના બદલાયેલા રંગનો લાભ લઈને, તે જંગલમાં ગયો અને (ત્યાંના પ્રાણીઓ) છૂટા પાડવાનું શરૂ કર્યું.

ਦਰਿ ਸੇਵੈ ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਹੋਇ ਬਹੈ ਅਵਤਾ ।
dar sevai miragaavalee hoe bahai avataa |

તેના ખોળામાં ઘમંડી રીતે બેસીને, તે હરણને તેની સેવામાં ડરાવશે.

ਕਰੈ ਹਕੂਮਤਿ ਅਗਲੀ ਕੂੜੈ ਮਦਿ ਮਤਾ ।
karai hakoomat agalee koorrai mad mataa |

ખોટા અભિમાનના નશામાં તે ખૂબ જ ઠાઠમાઠથી (પ્રાણીઓ પર) શાસન કરવા લાગ્યો.

ਬੋਲਣਿ ਪਾਜ ਉਘਾੜਿਆ ਜਿਉ ਮੂਲੀ ਪਤਾ ।
bolan paaj ughaarriaa jiau moolee pataa |

જેમ કે ઉત્સર્જન મૂળાના પાન ખાવાનો સંકેત આપે છે, ત્યારે તે (અન્ય શિયાળની બૂમો સાંભળીને) પણ રડવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે તે ખુલ્લું પડી ગયું.

ਤਿਉ ਦਰਗਹਿ ਮੀਣਾ ਮਾਰੀਐ ਕਰਿ ਕੂੜੁ ਕੁਪਤਾ ।੨।
tiau darageh meenaa maareeai kar koorr kupataa |2|

આમ, પોતાના દંભથી છૂટાછવાયાને પ્રભુના દરબારમાં પોલાણમાં મારવામાં આવે છે.

ਪਉੜੀ ੩
paurree 3

ਚੋਰੁ ਕਰੈ ਨਿਤ ਚੋਰੀਆਂ ਓੜਕਿ ਦੁਖ ਭਾਰੀ ।
chor karai nit choreean orrak dukh bhaaree |

ચોર રોજ ચોરી કરે છે પણ અંતે ભારે ભોગ બનવું પડે છે.

ਨਕੁ ਕੰਨੁ ਫੜਿ ਵਢੀਐ ਰਾਵੈ ਪਰ ਨਾਰੀ ।
nak kan farr vadteeai raavai par naaree |

જે માણસ બીજાની પત્નીને વહાલ કરે છે તેના કાન અને નાક કાપવામાં આવે છે.

ਅਉਘਟ ਰੁਧੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਵਿਤੁ ਹਾਰਿ ਜੂਆਰੀ ।
aaughatt rudhe mirag jiau vit haar jooaaree |

હારેલા જુગારીની સ્થિતિ જાળમાં ફસાયેલા હરણ જેવી જ હોય છે.

ਲੰਙੀ ਕੁਹਲਿ ਨ ਆਵਈ ਪਰ ਵੇਲਿ ਪਿਆਰੀ ।
langee kuhal na aavee par vel piaaree |

લંગડી સ્ત્રી ભલે બરાબર હલનચલન ન કરી શકે, પરંતુ અન્યની પત્ની હોવાને કારણે તે પ્રેમાળ લાગે છે.

ਵਗ ਨ ਹੋਵਨਿ ਕੁਤੀਆ ਮੀਣੇ ਮੁਰਦਾਰੀ ।
vag na hovan kuteea meene muradaaree |

કૂતરીઓ ત્યાં ન હોવાને કારણે વિસર્જન કરનારાઓ કેરિયનને ખાય છે.

ਪਾਪਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਤਗੀਐ ਹੋਇ ਅੰਤਿ ਖੁਆਰੀ ।੩।
paapahu mool na tageeai hoe ant khuaaree |3|

દુષ્ટ કાર્યો દ્વારા ક્યારેય મુક્તિ પ્રાપ્ત થઈ શકતી નથી અને અંતે વ્યક્તિ દુ:ખી બને છે.

ਪਉੜੀ ੪
paurree 4

ਚਾਨਣਿ ਚੰਦ ਨ ਪੁਜਈ ਚਮਕੈ ਟਾਨਾਣਾ ।
chaanan chand na pujee chamakai ttaanaanaa |

ગ્લો-વોર્મ ગમે તેટલો ચમકતો હોય પણ તેની ચમક ચંદ્રના તેજ સુધી પહોંચી શકતી નથી.

ਸਾਇਰ ਬੂੰਦ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ।
saaeir boond baraabaree kiau aakh vakhaanaa |

તે કેવી રીતે કહી શકાય કે સમુદ્ર અને પાણીનું ટીપું સમાન છે.

ਕੀੜੀ ਇਭ ਨ ਅਪੜੈ ਕੂੜਾ ਤਿਸੁ ਮਾਣਾ ।
keerree ibh na aparrai koorraa tis maanaa |

કીડી ક્યારેય હાથીની બરાબરી કરી શકતી નથી; તેનું અભિમાન ખોટું છે.

ਨਾਨੇਹਾਲੁ ਵਖਾਣਦਾ ਮਾ ਪਾਸਿ ਇਆਣਾ ।
naanehaal vakhaanadaa maa paas eaanaa |

બાળક તેના દાદાના ઘરનું તેની માતાને વર્ણન કરે તે નિરર્થક છે.

ਜਿਨਿ ਤੂੰ ਸਾਜਿ ਨਿਵਾਜਿਆ ਦੇ ਪਿੰਡੁ ਪਰਾਣਾ ।
jin toon saaj nivaajiaa de pindd paraanaa |

0 ડિસેમ્બલર! જો તમે તે ભગવાનને સંપૂર્ણપણે ભૂલી ગયા છો જેણે શરીર આપ્યું છે

ਮੁਢਹੁ ਘੁਥਹੁ ਮੀਣਿਆ ਤੁਧੁ ਜਮਪੁਰਿ ਜਾਣਾ ।੪।
mudtahu ghuthahu meeniaa tudh jamapur jaanaa |4|

અને તમારા પર આત્મા, તમે સીધા યમના ધામમાં જશો

ਪਉੜੀ ੫
paurree 5

ਕੈਹਾ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਮਸੁ ਅੰਦਰਿ ਚਿਤੈ ।
kaihaa disai ujalaa mas andar chitai |

કાંસ્ય તેજસ્વી દેખાય છે પણ તેની અંદર કાળોપણું રહે છે.

ਹਰਿਆ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਫਲੁ ਕੰਮ ਨ ਕਿਤੈ ।
hariaa til booaarr jiau fal kam na kitai |

બાલ: તલના ખેતરમાં નીંદણનો છોડ લીલોછમ હોઈ શકે પણ તે. ફળ નકામું છે.

ਜੇਹੀ ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਦੀ ਮਨਿ ਤਨਿ ਦੁਹੁ ਭਿਤੈ ।
jehee kalee kaner dee man tan duhu bhitai |

ઓલિન્ડર કળી બે પાસાઓ ધરાવે છે; બાહ્ય રીતે તે સુંદર છે પરંતુ આંતરિક રીતે તે ઝેરી છે.

ਪੇਂਝੂ ਦਿਸਨਿ ਰੰਗੁਲੇ ਮਰੀਐ ਅਗਲਿਤੈ ।
penjhoo disan rangule mareeai agalitai |

પેલીઝા, જંગલી કેપરનું પાકેલું ફળ રંગીન લાગે છે પણ તેને ખાવાથી માણસ તરત જ મરી જાય છે.

ਖਰੀ ਸੁਆਲਿਓ ਵੇਸੁਆ ਜੀਅ ਬਝਾ ਇਤੈ ।
kharee suaalio vesuaa jeea bajhaa itai |

વેશ્યા ખૂબ સુંદર દેખાય છે પણ તે મનને જકડી લે છે (અને આખરે માણસ ખતમ થઈ જાય છે).

ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਦੁਖ ਦੇਂਦੀ ਮਿਤੈ ।੫।
khottee sangat meeniaa dukh dendee mitai |5|

એ જ રીતે, ડિસેમ્બલરની કંપની તેમના મિત્રો માટે દુઃખનું કારણ બને છે

ਪਉੜੀ ੬
paurree 6

ਬਧਿਕੁ ਨਾਦੁ ਸੁਣਾਇ ਕੈ ਜਿਉ ਮਿਰਗੁ ਵਿਣਾਹੈ ।
badhik naad sunaae kai jiau mirag vinaahai |

જેમ કે શિકારી સંગીત વડે હરણને પકડે છે અને તેને ફસાવે છે;

ਝੀਵਰੁ ਕੁੰਡੀ ਮਾਸੁ ਲਾਇ ਜਿਉ ਮਛੀ ਫਾਹੈ ।
jheevar kunddee maas laae jiau machhee faahai |

જેમ માછીમાર હૂક પર માંસ મૂકે છે તેમ માછલી પકડે છે;

ਕਵਲੁ ਦਿਖਾਲੈ ਮੁਹੁ ਖਿੜਾਇ ਭਵਰੈ ਵੇਸਾਹੈ ।
kaval dikhaalai muhu khirraae bhavarai vesaahai |

જેમ કમળ તેનો ખીલેલું ચહેરો બતાવે છે તેમ કાળી મધમાખીને ભ્રમિત કરે છે;

ਦੀਪਕ ਜੋਤਿ ਪਤੰਗ ਨੋ ਦੁਰਜਨ ਜਿਉ ਦਾਹੈ ।
deepak jot patang no durajan jiau daahai |

જેમ દીવાની જ્યોત શત્રુની જેમ જીવાતને બાળે છે;

ਕਲਾ ਰੂਪ ਹੋਇ ਹਸਤਨੀ ਮੈਗਲੁ ਓਮਾਹੈ ।
kalaa roop hoe hasatanee maigal omaahai |

જેમ કે માદા હાથીનું પેપર-મોડલ નર સમકક્ષને એરોટોમેનિયાક બનાવે છે;

ਤਿਉ ਨਕਟ ਪੰਥੁ ਹੈ ਮੀਣਿਆ ਮਿਲਿ ਨਰਕਿ ਨਿਬਾਹੈ ।੬।
tiau nakatt panth hai meeniaa mil narak nibaahai |6|

એ જ રીતે બેશરમ ચહેરાવાળા વિખરાયેલાઓનો માર્ગ નરક તરફ લઈ જાય છે.

ਪਉੜੀ ੭
paurree 7

ਹਰਿਚੰਦੁਉਰੀ ਦੇਖਿ ਕੈ ਕਰਦੇ ਭਰਵਾਸਾ ।
harichanduauree dekh kai karade bharavaasaa |

રણમાં મૃગજળ કેવી રીતે તરસ છીપાવે?

ਥਲ ਵਿਚ ਤਪਨਿ ਭਠੀਆ ਕਿਉ ਲਹੈ ਪਿਆਸਾ ।
thal vich tapan bhattheea kiau lahai piaasaa |

લોકો, સપનામાં રાજાઓ બનીને આનંદ માણે છે (પરંતુ સવારે તેમની પાસે કંઈ નથી).

ਸੁਹਣੇ ਰਾਜੁ ਕਮਾਈਐ ਕਰਿ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ।
suhane raaj kamaaeeai kar bhog bilaasaa |

વૃક્ષનો છાંયો સ્થિર રહે એવી આશા કેવી રીતે રાખી શકાય?

ਛਾਇਆ ਬਿਰਖੁ ਨ ਰਹੈ ਥਿਰੁ ਪੁਜੈ ਕਿਉ ਆਸਾ ।
chhaaeaa birakh na rahai thir pujai kiau aasaa |

આ બધુ એક બજાણિયાની જેમ નકલી શો છે.

ਬਾਜੀਗਰ ਦੀ ਖੇਡ ਜਿਉ ਸਭੁ ਕੂੜੁ ਤਮਾਸਾ ।
baajeegar dee khedd jiau sabh koorr tamaasaa |

જે વિસર્જન કરનારાઓ સાથે સંગત રાખે છે,

ਰਲੈ ਜੁ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਉਠਿ ਚਲੈ ਨਿਰਾਸਾ ।੭।
ralai ju sangat meeniaa utth chalai niraasaa |7|

આખરે (આ જગતમાંથી) નિરાશ થઈ જાય છે.

ਪਉੜੀ ੮
paurree 8

ਕੋਇਲ ਕਾਂਉ ਰਲਾਈਅਨਿ ਕਿਉ ਹੋਵਨਿ ਇਕੈ ।
koeil kaanau ralaaeean kiau hovan ikai |

કાગડા અને કોયલ ભલે મિશ્રિત હોય, એક ન હોઈ શકે.

ਤਿਉ ਨਿੰਦਕ ਜਗ ਜਾਣੀਅਨਿ ਬੋਲਿ ਬੋਲਣਿ ਫਿਕੈ ।
tiau nindak jag jaaneean bol bolan fikai |

તેવી જ રીતે નિંદા કરનારાઓ તેમની સસ્તી અને નીચી વાતોથી દુનિયામાં અલગ પડે છે.

ਬਗੁਲੇ ਹੰਸੁ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਮਿਕਨਿ ਮਿਕੈ ।
bagule hans baraabaree kiau mikan mikai |

ક્રેન અને હંસને સમાન માપથી કેવી રીતે સરખાવી શકાય?

ਤਿਉ ਬੇਮੁਖ ਚੁਣਿ ਕਢੀਅਨਿ ਮੁਹਿ ਕਾਲੇ ਟਿਕੈ ।
tiau bemukh chun kadteean muhi kaale ttikai |

એ જ રીતે ધર્મત્યાગીઓને ઉપાડવામાં આવે છે, અલગ કરવામાં આવે છે અને કલંકિત કરવામાં આવે છે.

ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ਮੀਣਿਆ ਖੋਟੁ ਸਾਲੀ ਸਿਕੈ ।
kiaa neesaanee meeniaa khott saalee sikai |

ડિસેમ્બલર્સનું હોલ માર્ક શું છે? તેઓ નકલી ટંકશાળના નકલી સિક્કા જેવા છે.

ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਪਾਹਣੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਓਇ ਪੀਰ ਫਿਟਿਕੈ ।੮।
sir sir paahanee maareean oe peer fittikai |8|

તેમના માથા પર જૂતા મારવામાં આવે છે અને તેઓને ઉપદેશક દ્વારા શ્રાપ આપવામાં આવે છે.

ਪਉੜੀ ੯
paurree 9

ਰਾਤੀ ਨੀਂਗਰ ਖੇਲਦੇ ਸਭ ਹੋਇ ਇਕਠੇ ।
raatee neengar khelade sabh hoe ikatthe |

બાળકો સાંજે ભેગા થઈને રમે છે.

ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਹੋਵਦੇ ਕਰਿ ਸਾਂਗ ਉਪਠੇ ।
raajaa parajaa hovade kar saang upatthe |

કોઈ રાજાના વેશમાં અને બાકીના લોકો વિષય તરીકે, તેઓ હાસ્યાસ્પદ દ્રશ્યો બનાવે છે.

ਇਕਿ ਲਸਕਰ ਲੈ ਧਾਵਦੇ ਇਕਿ ਫਿਰਦੇ ਨਠੇ ।
eik lasakar lai dhaavade ik firade natthe |

તેમાંના કેટલાક સૈન્યનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે તે સ્થળે સ્થળે દોડી જાય છે અને કેટલાક હારીને આડે-ધડક ભાગી જાય છે.

ਠੀਕਰੀਆਂ ਹਾਲੇ ਭਰਨਿ ਉਇ ਖਰੇ ਅਸਠੇ ।
ttheekareean haale bharan ue khare asatthe |

તેઓ વાસણ ચઢાવીને કર ચૂકવે છે અને આમ સમજદાર બને છે.

ਖਿਨ ਵਿਚਿ ਖੇਡ ਉਜਾੜਿਦੇ ਘਰੁ ਘਰੁ ਨੂੰ ਤ੍ਰਠੇ ।
khin vich khedd ujaarride ghar ghar noo tratthe |

થોડી જ ક્ષણોમાં તેઓ તેમની રમત બગાડે છે અને તેમના ઘર તરફ દોડી જાય છે.

ਵਿਣੁ ਗੁਣੁ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਓਇ ਖੋਟੇ ਮਠੇ ।੯।
vin gun guroo sadaaeide oe khotte matthe |9|

જેઓ યોગ્યતા વિના પોતાને ગુરુ કહે છે, તેઓ આળસુ છે.

ਪਉੜੀ ੧੦
paurree 10

ਉਚਾ ਲੰਮਾ ਝਾਟੁਲਾ ਵਿਚਿ ਬਾਗ ਦਿਸੰਦਾ ।
auchaa lamaa jhaattulaa vich baag disandaa |

ઉંચુ, ઉંચુ અને વૈભવી, રેશમી કપાસનું વૃક્ષ બગીચામાં જોવા મળે છે.

ਮੋਟਾ ਮੁਢੁ ਪਤਾਲਿ ਜੜਿ ਬਹੁ ਗਰਬ ਕਰੰਦਾ ।
mottaa mudt pataal jarr bahu garab karandaa |

તેને તેના મજબૂત થડ અને ઊંડા મૂળ પર ગર્વ છે.

ਪਤ ਸੁਪਤਰ ਸੋਹਣੇ ਵਿਸਥਾਰੁ ਬਣੰਦਾ ।
pat supatar sohane visathaar banandaa |

તેના સુંદર લીલા પાંદડા તેના ફેલાવાને વધારે છે.

ਫੁਲ ਰਤੇ ਫਲ ਬਕਬਕੇ ਹੋਇ ਅਫਲ ਫਲੰਦਾ ।
ful rate fal bakabake hoe afal falandaa |

પરંતુ તેના લાલ ફૂલો અને અસ્પષ્ટ ફળને કારણે તે નિરર્થક ફળ આપે છે.

ਸਾਵਾ ਤੋਤਾ ਚੁਹਚੁਹਾ ਤਿਸੁ ਦੇਖਿ ਭੁਲੰਦਾ ।
saavaa totaa chuhachuhaa tis dekh bhulandaa |

તેને જોઈને કિલકિલાટ કરતો લીલો પોપટ ભ્રમિત થઈ જાય છે

ਪਿਛੋ ਦੇ ਪਛੁਤਾਇਦਾ ਓਹੁ ਫਲੁ ਨ ਲਹੰਦਾ ।੧੦।
pichho de pachhutaaeidaa ohu fal na lahandaa |10|

પણ પછી પસ્તાવો કરે છે કારણ કે તે ઝાડ પર ફળ નથી આવતું.

ਪਉੜੀ ੧੧
paurree 11

ਪਹਿਨੈ ਪੰਜੇ ਕਪੜੇ ਪੁਰਸਾਵਾਂ ਵੇਸੁ ।
pahinai panje kaparre purasaavaan ves |

પાંચ વસ્ત્રો પહેરીને કોઈ પુરુષ વ્યક્તિનો વેશ ધારણ કરી શકે છે.

ਮੁਛਾਂ ਦਾੜ੍ਹੀ ਸੋਹਣੀ ਬਹੁ ਦੁਰਬਲ ਵੇਸੁ ।
muchhaan daarrhee sohanee bahu durabal ves |

તેની પાસે સુંદર દાઢી અને મૂછો અને પાતળું શરીર હોઈ શકે છે.

ਸੈ ਹਥਿਆਰੀ ਸੂਰਮਾ ਪੰਚੀਂ ਪਰਵੇਸੁ ।
sai hathiaaree sooramaa pancheen paraves |

સો શસ્ત્રો ધરાવનાર તેની ગણના અગ્રણી નાઈટ્સમાં થઈ શકે છે.

ਮਾਹਰੁ ਦੜ ਦੀਬਾਣ ਵਿਚਿ ਜਾਣੈ ਸਭੁ ਦੇਸੁ ।
maahar darr deebaan vich jaanai sabh des |

તે એક કુશળ દરબારી હોઈ શકે છે અને સમગ્ર દેશમાં વ્યાપકપણે જાણીતો છે.

ਪੁਰਖੁ ਨ ਗਣਿ ਪੁਰਖਤੁ ਵਿਣੁ ਕਾਮਣਿ ਕਿ ਕਰੇਸੁ ।
purakh na gan purakhat vin kaaman ki kares |

પરંતુ પુરૂષાર્થ વિના, તે સ્ત્રી માટે શું કામ છે?

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਕਉਣ ਕਰੈ ਅਦੇਸੁ ।੧੧।
vin gur guroo sadaaeide kaun karai ades |11|

જેઓ લાયકાત વગરના લોકો સમક્ષ નમન કરશે અને પોતાને ગુરુ કહેશે

ਪਉੜੀ ੧੨
paurree 12

ਗਲੀਂ ਜੇ ਸਹੁ ਪਾਈਐ ਤੋਤਾ ਕਿਉ ਫਾਸੈ ।
galeen je sahu paaeeai totaa kiau faasai |

જો માત્ર બકબક વહાલાને મળવામાં મદદ કરી શકે, તો પોપટ કેમ બંધાયેલો રહે?

ਮਿਲੈ ਨ ਬਹੁਤੁ ਸਿਆਣਪੈ ਕਾਉ ਗੂੰਹੁ ਗਿਰਾਸੈ ।
milai na bahut siaanapai kaau goonhu giraasai |

તે અતિશય ચતુરાઈથી પ્રાપ્ત થતો નથી અને ચતુર કાગડો આખરે મળ ખાય છે.

ਜੋਰਾਵਰੀ ਨ ਜਿਪਈ ਸੀਹ ਸਹਾ ਵਿਣਾਸੈ ।
joraavaree na jipee seeh sahaa vinaasai |

શક્તિ પણ જીતી શકતી નથી (બુદ્ધિ જીતે છે) કારણ કે સસલું સિંહને મારી નાખે છે (તેનું પ્રતિબિંબ બતાવીને અને કૂવામાં કૂદી પડે છે).

ਗੀਤ ਕਵਿਤੁ ਨ ਭਿਜਈ ਭਟ ਭੇਖ ਉਦਾਸੈ ।
geet kavit na bhijee bhatt bhekh udaasai |

પ્રિયતમા ગીતો અને કવિતાઓથી લલચાય નહીં, નહીંતર સન્યાસીનો વેશ શા માટે અપનાવે.

ਜੋਬਨ ਰੂਪੁ ਨ ਮੋਹੀਐ ਰੰਗੁ ਕੁਸੁੰਭ ਦੁਰਾਸੈ ।
joban roop na moheeai rang kusunbh duraasai |

તે યુવાની અને સુંદરતાથી આકર્ષિત નથી કારણ કે કુસુમનો રંગ કાયમી નથી.

ਵਿਣੁ ਸੇਵਾ ਦੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਮਿਲੈ ਨ ਹਾਸੈ ।੧੨।
vin sevaa dohaaganee pir milai na haasai |12|

સેવા વિના (ભગવાન અને તેની રચનાની) આ આત્મા નિર્જન સ્ત્રી છે અને પ્રિય માત્ર હસવાથી (મૂર્ખતાપૂર્વક) પ્રાપ્ત થતો નથી. તે સેવા દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે.

ਪਉੜੀ ੧੩
paurree 13

ਸਿਰ ਤਲਵਾਏ ਪਾਈਐ ਚਮਗਿਦੜ ਜੂਹੈ ।
sir talavaae paaeeai chamagidarr joohai |

જો નમન કરવાથી જ મુક્તિ મળી શકે તો જંગલોમાં ચામાચીડિયા ઝાડ પર ઊંધા લટકે છે.

ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਿਚਿ ਖੁਡਾਂ ਚੂਹੈ ।
marree masaanee je milai vich khuddaan choohai |

જો સ્મશાનની એકલતામાં મુક્તિ પ્રાપ્ત થઈ હોય તો ઉંદરોએ તેને તેમના છિદ્રોમાં મેળવવી જોઈએ.

ਮਿਲੈ ਨ ਵਡੀ ਆਰਜਾ ਬਿਸੀਅਰੁ ਵਿਹੁ ਲੂਹੈ ।
milai na vaddee aarajaa biseear vihu loohai |

દીર્ધાયુષ્ય પણ તે લાવતું નથી કારણ કે સાપ તેના સમગ્ર જીવન દરમિયાન તેના પોતાના ઝેરમાં ધૂંધવાતો રહે છે.

ਹੋਇ ਕੁਚੀਲੁ ਵਰਤੀਐ ਖਰ ਸੂਰ ਭਸੂਹੇ ।
hoe kucheel varateeai khar soor bhasoohe |

જો ગંદકી તેને પ્રાપ્ય બનાવી શકે, તો ગધેડા અને ડુક્કર હંમેશા ગંદા અને કીચડવાળા રહે છે.

ਕੰਦ ਮੂਲ ਚਿਤੁ ਲਾਈਐ ਅਈਅੜ ਵਣੁ ਧੂਹੇ ।
kand mool chit laaeeai aeearr van dhoohe |

જો કંદ અને મૂળનો સ્વાદ લેવાથી તે (મુક્તિ) મળી શકે છે, તો પ્રાણીઓનું ટોળું તેમને લઈ જઈને ખાય છે (તેમને પણ મુક્તિ મળી હોવી જોઈએ).

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜਿਉਂ ਘਰੁ ਵਿਣੁ ਬੂਹੇ ।੧੩।
vin gur mukat na hovee jiaun ghar vin boohe |13|

જેમ દરવાજા વિના ઘર (હકીકતમાં) નકામું છે, તેમ ગુરુ વિના મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી શકાતી નથી.

ਪਉੜੀ ੧੪
paurree 14

ਮਿਲੈ ਜਿ ਤੀਰਥਿ ਨਾਤਿਆਂ ਡਡਾਂ ਜਲ ਵਾਸੀ ।
milai ji teerath naatiaan ddaddaan jal vaasee |

જો કોઈ તીર્થસ્થાનોમાં સ્નાન કરીને મુક્તિ મેળવી શકે તો (આપણે જાણીએ છીએ કે) દેડકા હંમેશા પાણીમાં રહે છે.

ਵਾਲ ਵਧਾਇਆਂ ਪਾਈਐ ਬੜ ਜਟਾਂ ਪਲਾਸੀ ।
vaal vadhaaeaan paaeeai barr jattaan palaasee |

જો લાંબા વાળ ઉગાડવાથી તે ઉપલબ્ધ થઈ શકે તો વડના લાંબા મૂળ તેના પર લટકતા હોય છે.

ਨੰਗੇ ਰਹਿਆਂ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਣਿ ਮਿਰਗ ਉਦਾਸੀ ।
nange rahiaan je milai van mirag udaasee |

જો નગ્ન થવાથી તે મળે છે, તો જંગલમાંના તમામ હરણોને અળગા કહી શકાય.

ਭਸਮ ਲਾਇ ਜੇ ਪਾਈਐ ਖਰੁ ਖੇਹ ਨਿਵਾਸੀ ।
bhasam laae je paaeeai khar kheh nivaasee |

જો તે શરીર પર રાખ લગાવવાથી પ્રાપ્ત થાય છે, તો ગધેડો હંમેશા ધૂળમાં વળે છે.

ਜੇ ਪਾਈਐ ਚੁਪ ਕੀਤਿਆਂ ਪਸੂਆਂ ਜੜ ਹਾਸੀ ।
je paaeeai chup keetiaan pasooaan jarr haasee |

જો મૌનતા તેને લાવી શકે, તો પ્રાણીઓ અને જડ પદાર્થો ચોક્કસપણે અવાચક છે.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰ ਮਿਲੈ ਖਲਾਸੀ ।੧੪।
vin gur mukat na hovee gur milai khalaasee |14|

ગુરુ વિના મુક્તિ મળતી નથી અને ગુરુને મળ્યા પછી જ બંધનો તૂટી જાય છે.

ਪਉੜੀ ੧੫
paurree 15

ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਜੇ ਜੀਵੀਐ ਕਿਉ ਮਰੈ ਧਨੰਤਰੁ ।
jarree boottee je jeeveeai kiau marai dhanantar |

જો હર્બલ દવાઓ કોઈને જીવતી રાખી શકતી હોય, તો ધનવંતરી (ભારતીય દવા પદ્ધતિના પિતા) શા માટે મૃત્યુ પામ્યા?

ਤੰਤੁ ਮੰਤੁ ਬਾਜੀਗਰਾਂ ਓਇ ਭਵਹਿ ਦਿਸੰਤਰੁ ।
tant mant baajeegaraan oe bhaveh disantar |

જાદુગરોને ઘણા તંત્રો અને મંત્રો ખબર છે છતાં તેઓ દેશમાં અધવચ્ચે ફરે છે.

ਰੁਖੀਂ ਬਿਰਖੀਂ ਪਾਈਐ ਕਾਸਟ ਬੈਸੰਤਰੁ ।
rukheen birakheen paaeeai kaasatt baisantar |

જો વૃક્ષોની પૂજા કરવાથી તે ઉપલબ્ધ થઈ શકે છે, તો શા માટે વૃક્ષો પોતે જ (પોતાની આગથી) બળી જાય છે?

ਮਿਲੈ ਨ ਵੀਰਾਰਾਧੁ ਕਰਿ ਠਗ ਚੋਰ ਨ ਅੰਤਰੁ ।
milai na veeraaraadh kar tthag chor na antar |

દુષ્ટ અને વિકરાળ આત્માઓની આરાધના પણ મુક્તિ લાવતી નથી કારણ કે ચોર અને ઠગ વચ્ચે કોઈ મૂળભૂત તફાવત નથી.

ਮਿਲੈ ਨ ਰਾਤੀ ਜਾਗਿਆਂ ਅਪਰਾਧ ਭਵੰਤਰੁ ।
milai na raatee jaagiaan aparaadh bhavantar |

નિંદ્રાધીન રાત્રિઓ દ્વારા મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી શકાતી નથી કારણ કે ગુનેગારો પણ રાત્રે જાગતા રહે છે અને અહીં-તહીં ભટકતા રહે છે.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਮਰੰਤਰੁ ।੧੫।
vin gur mukat na hovee guramukh amarantar |15|

ગુરુ વિના મુક્તિ પ્રાપ્ત થતી નથી અને ગુરુ લક્ષી, ગટમલચ અમર બની જાય છે અને બીજાને પણ બનાવે છે.

ਪਉੜੀ ੧੬
paurree 16

ਘੰਟੁ ਘੜਾਇਆ ਚੂਹਿਆਂ ਗਲਿ ਬਿਲੀ ਪਾਈਐ ।
ghantt gharraaeaa choohiaan gal bilee paaeeai |

ઉંદરોને ઘંટ બનાવવામાં આવી જેથી તેને બિલાડીના ગળામાંથી લટકાવી શકાય (પરંતુ તે સાકાર થઈ શક્યું નહીં).

ਮਤਾ ਮਤਾਇਆ ਮਖੀਆਂ ਘਿਅ ਅੰਦਰਿ ਨਾਈਐ ।
mataa mataaeaa makheean ghia andar naaeeai |

માખીઓએ ઘીમાં સ્નાન કરવાનું વિચાર્યું (પણ બધા માર્યા ગયા).

ਸੂਤਕੁ ਲਹੈ ਨ ਕੀੜਿਆਂ ਕਿਉ ਝਥੁ ਲੰਘਾਈਐ ।
sootak lahai na keerriaan kiau jhath langhaaeeai |

કીડા અને જીવાતની અશુદ્ધિ ક્યારેય સમાપ્ત થતી નથી, પછી તેઓએ તેમનો સમય કેવી રીતે પસાર કરવો જોઈએ!

ਸਾਵਣਿ ਰਹਣ ਭੰਬੀਰੀਆਂ ਜੇ ਪਾਰਿ ਵਸਾਈਐ ।
saavan rahan bhanbeereean je paar vasaaeeai |

સિલ્વાન (વરસાદનો મહિનો)માં જંતુઓ પાણીની સપાટી પર ફરતા રહે છે, ગમે તેટલો કોઈ તેમને ભગાડવાનો પ્રયત્ન કરે.

ਕੂੰਜੜੀਆਂ ਵੈਸਾਖ ਵਿਚਿ ਜਿਉ ਜੂਹ ਪਰਾਈਐ ।
koonjarreean vaisaakh vich jiau jooh paraaeeai |

જેમ કે વૈશાખ મહિનામાં યાયાવર બગલા પક્ષીઓ વિદેશની ધરતી પર ઉડે છે.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਫਿਰਿ ਆਈਐ ਜਾਈਐ ।੧੬।
vin gur mukat na hovee fir aaeeai jaaeeai |16|

ગુરુ વિનાનો માણસ મુક્ત થતો નથી અને સ્થળાંતરનો ભોગ બને છે.

ਪਉੜੀ ੧੭
paurree 17

ਜੇ ਖੁਥੀ ਬਿੰਡਾ ਬਹੈ ਕਿਉ ਹੋਇ ਬਜਾਜੁ ।
je khuthee binddaa bahai kiau hoe bajaaj |

કપડાના ઢગલા પર બેઠેલું ક્રિકેટ ડ્રેપર બની જતું નથી.

ਕੁਤੇ ਦੇ ਗਲ ਵਾਸਣੀ ਨ ਸਰਾਫੀ ਸਾਜੁ ।
kute de gal vaasanee na saraafee saaj |

જો કૂતરાના ગળામાં પૈસાનો પટ્ટો બાંધવામાં આવે તો તે સોનાનો વેપારી બની શકતો નથી.

ਰਤਨਮਣੀ ਗਲਿ ਬਾਂਦਰੈ ਜਉਹਰੀ ਨਹਿ ਕਾਜੁ ।
ratanamanee gal baandarai jauharee neh kaaj |

વાંદરાના ગળામાં માણેક અને ઝવેરાત બાંધવાથી તે ઝવેરીની જેમ વર્તતો નથી.

ਗਦਹੁੰ ਚੰਦਨ ਲਦੀਐ ਨਹਿੰ ਗਾਂਧੀ ਗਾਜੁ ।
gadahun chandan ladeeai nahin gaandhee gaaj |

ચંદનથી લદાયેલા ગધેડાને અત્તર ન કહી શકાય.

ਜੇ ਮਖੀ ਮੁਹਿ ਮਕੜੀ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਬਾਜੁ ।
je makhee muhi makarree kiau hovai baaj |

જો તક મુજબ માખી કરોળિયાના મોંમાં જાય છે, તો પછી તે બાજ બની શકતો નથી.

ਸਚੁ ਸਚਾਵਾਂ ਕਾਂਢੀਐ ਕੂੜਿ ਕੂੜਾ ਪਾਜੁ ।੧੭।
sach sachaavaan kaandteeai koorr koorraa paaj |17|

સત્ય હંમેશા સાચું હોય છે અને અસત્ય હંમેશા નકલી હોય છે

ਪਉੜੀ ੧੮
paurree 18

ਅੰਙਣਿ ਪੁਤੁ ਗਵਾਂਢਣੀ ਕੂੜਾਵਾ ਮਾਣੁ ।
angan put gavaandtanee koorraavaa maan |

તમારા આંગણે આવેલા પાડોશીના પુત્રને લીધે અભિમાન કરવું ખોટું અને નિરર્થક છે.

ਪਾਲੀ ਚਉਣਾ ਚਾਰਦਾ ਘਰ ਵਿਤੁ ਨ ਜਾਣੁ ।
paalee chaunaa chaaradaa ghar vit na jaan |

ગોવાળ ચરતા પ્રાણીઓ તેને પોતાની મિલકત માની શકતા નથી.

ਬਦਰਾ ਸਿਰਿ ਵੇਗਾਰੀਐ ਨਿਰਧਨੁ ਹੈਰਾਣੁ ।
badaraa sir vegaareeai niradhan hairaan |

એક બંધુઆ મજૂર તેના માથા પર પૈસા ભરેલી થેલી લઈ જાય છે,

ਜਿਉ ਕਰਿ ਰਾਖਾ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਨਾਹੀ ਕਿਰਸਾਣੁ ।
jiau kar raakhaa khet vich naahee kirasaan |

હજુ પણ ગરીબ અને આશ્ચર્યચકિત રહેશે.

ਪਰ ਘਰੁ ਜਾਣੈ ਆਪਣਾ ਮੂਰਖੁ ਮਿਹਮਾਣੁ ।
par ghar jaanai aapanaa moorakh mihamaan |

જેમ પાકની સંભાળ રાખનાર તેનો માલિક નથી, તેવી જ રીતે જે મહેમાન બીજાના ઘરને પોતાનું માને છે તે મૂર્ખ છે.

ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਓਹੁ ਵਡਾ ਅਜਾਣੁ ।੧੮।
anahondaa aap ganaaeindaa ohu vaddaa ajaan |18|

તે સૌથી મોટો અજ્ઞાની મૂર્ખ છે જેની પાસે પોતાનું કંઈ નથી અને તે દરેક વસ્તુમાં માસ્ટર હોવાનો ઢોંગ કરે છે.

ਪਉੜੀ ੧੯
paurree 19

ਕੀੜੀ ਵਾਕ ਨ ਥੰਮੀਐ ਹਸਤੀ ਦਾ ਭਾਰੁ ।
keerree vaak na thameeai hasatee daa bhaar |

કીડી હાથીનું વજન સહન કરી શકતી નથી.

ਹਥ ਮਰੋੜੇ ਮਖੁ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਸੀਂਹ ਮਾਰੁ ।
hath marorre makh kiau hovai seenh maar |

માખી તેના અંગોને વળાંક આપતી અને વળાંક આપતી તે સિંહોનો હત્યારો કેવી રીતે હોઈ શકે?

ਮਛਰੁ ਡੰਗੁ ਨ ਪੁਜਈ ਬਿਸੀਅਰੁ ਬੁਰਿਆਰੁ ।
machhar ddang na pujee biseear buriaar |

મચ્છરનો ડંખ ક્યારેય સર્પના ઝેર સાથે સરખાવી શકતો નથી.

ਚਿਤ੍ਰੇ ਲਖ ਮਕਉੜਿਆਂ ਕਿਉ ਹੋਇ ਸਿਕਾਰੁ ।
chitre lakh mkaurriaan kiau hoe sikaar |

લાખો મોટી કાળી કીડીઓ પણ કેવી રીતે ચિત્તાનો શિકાર કરી શકે?

ਜੇ ਜੂਹ ਸਉੜੀ ਸੰਜਰੀ ਰਾਜਾ ਨ ਭਤਾਰੁ ।
je jooh saurree sanjaree raajaa na bhataar |

લાખો જૂઓથી સંક્રમિત રજાઇના માલિકને તેમનો રાજા કે માસ્ટર કહી શકાય નહીં.

ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਉਹੁ ਵਡਾ ਗਵਾਰੁ ।੧੯।
anahondaa aap ganaaeindaa uhu vaddaa gavaar |19|

જે દરેક વસ્તુથી વંચિત છે તે હજી પણ બધું હોવાનો ડોળ કરે છે તે સૌથી મોટો મૂર્ખ છે.

ਪਉੜੀ ੨੦
paurree 20

ਪੁਤੁ ਜਣੈ ਵੜਿ ਕੋਠੜੀ ਬਾਹਰਿ ਜਗੁ ਜਾਣੈ ।
put janai varr kottharree baahar jag jaanai |

બંધ રૂમમાં પુત્રને જન્મ આપવામાં આવે છે પરંતુ બહારના તમામ લોકોને તેની ખબર પડી જાય છે.

ਧਨੁ ਧਰਤੀ ਵਿਚਿ ਦਬੀਐ ਮਸਤਕਿ ਪਰਵਾਣੈ ।
dhan dharatee vich dabeeai masatak paravaanai |

ધરતીમાં દટાયેલી સંપત્તિ પણ માલિકના ચહેરાના હાવભાવ દ્વારા પ્રગટ થાય છે.

ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਖਦੇ ਵੁਠੈ ਇੰਦ੍ਰਾਣੈ ।
vaatt vattaaoo aakhade vutthai indraanai |

એક સામાન્ય વટેમાર્ગુ પણ કહી શકે છે કે વરસાદ થઈ ચૂક્યો છે.

ਸਭੁ ਕੋ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਇਦਾ ਚੜ੍ਹਿਐ ਚੰਦ੍ਰਾਣੈ ।
sabh ko sees nivaaeidaa charrhiaai chandraanai |

અમાવસ્યાનો ઉદય થતાં જ બધા તેની તરફ પ્રણામ કરે છે.

ਗੋਰਖ ਦੇ ਗਲਿ ਗੋਦੜੀ ਜਗੁ ਨਾਥੁ ਵਖਾਣੈ ।
gorakh de gal godarree jag naath vakhaanai |

ગોરખના ગળામાં ધાબળો છે, પરંતુ વિશ્વ તેમને નાથ, મહાન ગુરુ તરીકે ઓળખે છે.

ਗੁਰ ਪਰਚੈ ਗੁਰੁ ਆਖੀਐ ਸਚਿ ਸਚੁ ਸਿਾਣੈ ।੨੦।
gur parachai gur aakheeai sach sach siaanai |20|

ગુરુનું જ્ઞાન ગુરુ કહેવાય; માત્ર સત્ય જ સત્યને ઓળખે છે.

ਪਉੜੀ ੨੧
paurree 21

ਹਉ ਅਪਰਾਧੀ ਗੁਨਹਗਾਰ ਹਉ ਬੇਮੁਖ ਮੰਦਾ ।
hau aparaadhee gunahagaar hau bemukh mandaa |

હું ગુનેગાર, પાપી, દુષ્ટ અને ધર્મત્યાગી છું.

ਚੋਰੁ ਯਾਰੁ ਜੂਆਰਿ ਹਉ ਪਰ ਘਰਿ ਜੋਹੰਦਾ ।
chor yaar jooaar hau par ghar johandaa |

હું ચોર છું, વ્યભિચારી છું; જુગારી જે હંમેશા બીજાના ઘર પર નજર રાખે છે.

ਨਿੰਦਕੁ ਦੁਸਟੁ ਹਰਾਮਖੋਰ ਠਗੁ ਦੇਸ ਠਗੰਦਾ ।
nindak dusatt haraamakhor tthag des tthagandaa |

હું આખી દુનિયાને છેતરનાર નિંદા કરનાર, લુચ્ચો, લુચ્ચો અને છેતરનાર છું.

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਦੁ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਕਰੰਦਾ ।
kaam krodh mad lobh mohu ahankaar karandaa |

હું મારી જાતીય ઇચ્છાઓ, ક્રોધ, લોભ, મોહ અને અન્ય નશો માટે ગર્વ અનુભવું છું.

ਬਿਸਵਾਸਘਾਤੀ ਅਕਿਰਤਘਣ ਮੈ ਕੋ ਨ ਰਖੰਦਾ ।
bisavaasaghaatee akirataghan mai ko na rakhandaa |

હું વિશ્વાસઘાત અને કૃતઘ્ન છું; મને તેની સાથે રાખવાનું કોઈને પસંદ નથી. યાદ રાખો,

ਸਿਮਰਿ ਮੁਰੀਦਾ ਢਾਢੀਆ ਸਤਿਗੁਰ ਬਖਸੰਦਾ ।੨੧।੩੬। ਛੱਤੀ ।
simar mureedaa dtaadteea satigur bakhasandaa |21|36| chhatee |

0 ગાતો શિષ્ય! કે સાચા ગુરુ, એકલા જ (તમારા પાપો માટે) માફી આપવા માટે સક્ષમ છે.