વારાં ભાઇ ગુર્દાસજી

પાન - 32


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

એક ઓંકાર, આદિમ ઉર્જા, દૈવી ઉપદેશકની કૃપાથી સાક્ષાત્કાર થયો

ਪਉੜੀ ੧
paurree 1

ਪਹਿਲਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਲੈ ਭੈ ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਹੋਇ ਇਆਣਾ ।
pahilaa guramukh janam lai bhai vich varatai hoe eaanaa |

આ જગતમાં જન્મ લઈને નિર્દોષ અને અજ્ઞાની બની રહેલ ગુરમુખ ભગવાનના ભયમાં ડૂબી જાય છે.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਹੋਇ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਵਿਚਿ ਖਰਾ ਸਿਆਣਾ ।
gur sikh lai gurasikh hoe bhaae bhagat vich kharaa siaanaa |

ગુરુના ઉપદેશને અપનાવવાથી ગુરુની શીખ બની જાય છે અને પોતાની જાતને પ્રેમાળ ભક્તિમાં ટકાવી રાખીને શુદ્ધ અને બુદ્ધિશાળી જીવન જીવે છે.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਮੰਨੈ ਸਮਝਿ ਮਾਣਿ ਮਹਤਿ ਵਿਚਿ ਰਹੈ ਨਿਮਾਣਾ ।
gur sikh sun manai samajh maan mahat vich rahai nimaanaa |

તેને સાંભળ્યા પછી અને સમજ્યા પછી, ઇ ગુરુના ઉપદેશોને સ્વીકારે છે અને મહિમા મેળવવાનું પણ ચાલુ રાખે છે.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪੂਜਦਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਰਹਰਾਸਿ ਲੁਭਾਣਾ ।
gur sikh gurasikh poojadaa pairee pai raharaas lubhaanaa |

ગુરુના ઉપદેશો અનુસાર, તે શીખોની પૂજા કરે છે અને તેમના ચરણ સ્પર્શ કરે છે અને, તેમના સદ્ગુણ માર્ગને અનુસરીને, તે બધાના પ્રિય બને છે.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਚਲਣੁ ਜਾਣਿ ਜੁਗਤਿ ਮਿਹਮਾਣਾ ।
gur sikh manahu na visarai chalan jaan jugat mihamaanaa |

ગુરુના ઉપદેશને શીખ ક્યારેય ભૂલી શકતો નથી અને તેણે પોતાને પસાર થતા મહેમાન તરીકે સમજવાની રીત શીખ્યા પછી, તેનું જીવન (હેતુપૂર્વક) અહીં વિતાવે છે.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਿਠਾ ਬੋਲਣਾ ਨਿਵਿ ਚਲਣਾ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪਰਵਾਣਾ ।
gur sikh mitthaa bolanaa niv chalanaa gurasikh paravaanaa |

ગુરુની શીખ મીઠી બોલે છે અને નમ્રતાને જીવનની યોગ્ય રીત તરીકે સ્વીકારે છે.

ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਗੁਰਸਿਖ ਮਿਲਿ ਖਾਣਾ ।੧।
ghaal khaae gurasikh mil khaanaa |1|

ગુરુમુખી, ગુરુ-લક્ષી વ્યક્તિ સખત મજૂરી કરીને આજીવિકા મેળવે છે અને અમના અન્ય શીખો સાથે તેની જીવનનિર્વાહ વહેંચે છે.

ਪਉੜੀ ੨
paurree 2

ਦਿਸਟਿ ਦਰਸ ਲਿਵ ਸਾਵਧਾਨੁ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਚੇਤੰਨੁ ਸਿਆਣਾ ।
disatt daras liv saavadhaan sabad surat chetan siaanaa |

ગુરમુખની દ્રષ્ટિ ભગવાનના દર્શનની તેની ઈચ્છામાં બેઠેલી રહે છે, અને તેના સબ્દની જાગ્રત અનુભૂતિને કારણે, તે શાણપણ પ્રાપ્ત કરે છે.

ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦਿੜੁ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਕਰੈ ਮੇਲਾਣਾ ।
naam daan isanaan dirr man bach karam karai melaanaa |

ટંકશાળ, દાન અને પ્રસન્નતાના ધ્યાનમાં અડગ રહેવાથી તે પોતાના મન, વાણી અને કાર્યોમાં સમન્વય જાળવી રાખે છે.

ਗੁਰਸਿਖ ਥੋੜਾ ਬੋਲਣਾ ਥੋੜਾ ਸਉਣਾ ਥੋੜਾ ਖਾਣਾ ।
gurasikh thorraa bolanaa thorraa saunaa thorraa khaanaa |

ગુરુની શીખ ઓછી બોલે છે, ઓછું ઊંઘે છે અને ઓછું ખાય છે.

ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਪਰਹਰੈ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਸੁਣਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣਾ ।
par tan par dhan paraharai par nindaa sun man saramaanaa |

બીજાના શરીર (સ્ત્રી) અને બીજાની સંપત્તિનો ત્યાગ કરીને તે બીજાની નિંદા સાંભળવાનું ટાળે છે.

ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਮਸਰਿ ਪਰਵਾਣਾ ।
gur moorat satigur sabad saadhasangat samasar paravaanaa |

તે સબડ (શબ્દ) અને પવિત્ર મંડળમાં ગુરુની હાજરીને સમાન રીતે સ્વીકારે છે.

ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਤੀਆ ਨਾਸਤਿ ਭਾਵੈ ਭਾਣਾ ।
eik man ik araadhanaa duteea naasat bhaavai bhaanaa |

એકાગ્રતાથી તે એક પ્રભુને પૂજે છે, અને દ્વૈતની ભાવના ન હોવાથી તે પ્રભુની ઇચ્છામાં આનંદ કરે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਦੈ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣਾ ।੨।
guramukh hodai taan nitaanaa |2|

તેની તમામ શક્તિઓ હોવા છતાં ગુરુમુખ પોતાને નમ્ર અને નમ્ર માને છે.

ਪਉੜੀ ੩
paurree 3

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗੁ ਨ ਦਿਸਈ ਹੋਂਦੀ ਅਖੀਂ ਅੰਨ੍ਹਾ ਸੋਈ ।
guramukh rang na disee hondee akheen anhaa soee |

જે ગુરુમુખોની ભવ્યતા જોઈ શકતો નથી તે આંખો હોવા છતાં અંધ છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਮਝਿ ਨ ਸਕਈ ਹੋਂਦੀ ਕੰਨੀਂ ਬੋਲਾ ਹੋਈ ।
guramukh samajh na sakee hondee kaneen bolaa hoee |

જે ગુરુમુખનો વિચાર નથી સમજી શકતો તે કાન હોવા છતાં બહેરો છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਨ ਗਾਵਈ ਹੋਂਦੀ ਜੀਭੈ ਗੁੰਗਾ ਗੋਈ ।
guramukh sabad na gaavee hondee jeebhai gungaa goee |

તે ગુરૂમુખના ભજન ગાતો નથી, જીભ હોવા છતાં મૂંગો છે.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਦੀ ਵਾਸ ਵਿਣੁ ਨਕਟਾ ਹੋਂਦੇ ਨਕਿ ਅਲੋਈ ।
charan kaval dee vaas vin nakattaa honde nak aloee |

ગુરુના ચરણ કમળની સુવાસથી રહિત, તેમનું સુંદર નાક હોવા છતાં તેઓ કપાયેલા નાક (બેશરમ ચહેરાવાળા) સાથે હોવાનું માનવામાં આવે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਵਿਹੂਣਿਆਂ ਹੋਂਦੀ ਕਰੀਂ ਲੁੰਜਾ ਦੁਖ ਰੋਈ ।
guramukh kaar vihooniaan hondee kareen lunjaa dukh roee |

ગુરુમુખની સેવાની ભાવનાથી વંચિત વ્યક્તિ એ રડતો અપંગ છે, તેના સ્વસ્થ હાથ હોવા છતાં અને તે રડતો જાય છે.

ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਵਸਈ ਸੋ ਮਤਿ ਹੀਣੁ ਲਹਦਾ ਢੋਈ ।
guramat chit na vasee so mat heen lahadaa dtoee |

જેના હ્રદયમાં ગુરુનું જ્ઞાન ટકતું નથી, તે મૂર્ખ છે જેને ક્યાંય આશ્રય મળતો નથી.

ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਨ ਕੋਇ ਸਥੋਈ ।੩।
moorakh naal na koe sathoee |3|

મૂર્ખનો કોઈ સાથી નથી.

ਪਉੜੀ ੪
paurree 4

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਵਸਦੀ ਛਡਿ ਰਹੈ ਓਜਾੜੀ ।
ghughoo sujh na sujhee vasadee chhadd rahai ojaarree |

ઘુવડમાં કોઈ વિચારશીલ સમજ હોતી નથી અને રહેઠાણ છોડીને નિર્જન સ્થળોએ રહે છે.

ਇਲਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨ ਪੜ੍ਹੈ ਚੂਹੇ ਖਾਇ ਉਡੇ ਦੇਹਾੜੀ ।
eil parrhaaee na parrhai choohe khaae udde dehaarree |

પતંગને પાઠ ભણાવી શકાતો નથી અને ઉંદરો ખાવાથી આખો દિવસ ઉડતો રહે છે.

ਵਾਸੁ ਨ ਆਵੈ ਵਾਂਸ ਨੋ ਹਉਮੈ ਅੰਗਿ ਨ ਚੰਨਣ ਵਾੜੀ ।
vaas na aavai vaans no haumai ang na chanan vaarree |

ચંદનના બગીચામાં રહીને પણ અહંકારી વાંસની સુગંધ આવતી નથી.

ਸੰਖੁ ਸਮੁੰਦਹੁ ਸਖਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਹੀਣਾ ਦੇਹ ਵਿਗਾੜੀ ।
sankh samundahu sakhanaa guramat heenaa deh vigaarree |

જેમ સમુદ્રમાં રહેવા છતાં શંખ ખાલી રહે છે, તેમ ગુરુ (ગુરમતિ)ની બુદ્ધિથી વંચિત વ્યક્તિ પોતાના શરીરને બગાડે છે.

ਸਿੰਮਲੁ ਬਿਰਖੁ ਨ ਸਫਲੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ਵਡਾ ਅਨਾੜੀ ।
sinmal birakh na safal hoe aap ganaae vaddaa anaarree |

કપાસ-રેશમનું ઝાડ ગમે તેટલું ફળ આપતું નથી, ગમે તેટલું રંગહીન તેની મહાનતાની બડાઈ કરે.

ਮੂਰਖੁ ਫਕੜਿ ਪਵੈ ਰਿਹਾੜੀ ।੪।
moorakh fakarr pavai rihaarree |4|

માત્ર મૂર્ખ લોકો તુચ્છ બાબતો પર ઝઘડો કરે છે.

ਪਉੜੀ ੫
paurree 5

ਅੰਨ੍ਹੇ ਅਗੈ ਆਰਸੀ ਨਾਈ ਧਰਿ ਨ ਵਧਾਈ ਪਾਵੈ ।
anhe agai aarasee naaee dhar na vadhaaee paavai |

અંધ વ્યક્તિને અરીસો દેખાડનાર વાળંદને ક્યારેય ઈનામ મળતું નથી.

ਬੋਲੈ ਅਗੈ ਗਾਵੀਐ ਸੂਮੁ ਨ ਡੂਮੁ ਕਵਾਇ ਪੈਨ੍ਹਾਵੈ ।
bolai agai gaaveeai soom na ddoom kavaae painhaavai |

બહેરા વ્યક્તિ સમક્ષ ગાવાનું નિરર્થક છે અને તે જ રીતે કંજૂસ વ્યક્તિ તેના મિનિસ્ટ્રલને ભેટ તરીકે ઝભ્ભો આપતો નથી.

ਪੁਛੈ ਮਸਲਤਿ ਗੁੰਗਿਅਹੁ ਵਿਗੜੈ ਕੰਮੁ ਜਵਾਬੁ ਨ ਆਵੈ ।
puchhai masalat gungiahu vigarrai kam javaab na aavai |

જો કોઈ પણ મુદ્દા પર મૂંગાની સલાહ લેવામાં આવે છે, તો મુદ્દો વધુ ખરાબ થઈ જશે અને તે જવાબ આપી શકશે નહીં.

ਫੁਲਵਾੜੀ ਵੜਿ ਗੁਣਗੁਣਾ ਮਾਲੀ ਨੋ ਨ ਇਨਾਮੁ ਦਿਵਾਵੈ ।
fulavaarree varr gunagunaa maalee no na inaam divaavai |

જો ગંધની ભાવનાથી વંચિત વ્યક્તિ બગીચામાં જાય છે, તો તે પુરસ્કાર માટે માળીની ભલામણ કરી શકતો નથી.

ਲੂਲੇ ਨਾਲਿ ਵਿਆਹੀਐ ਕਿਵ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਕਾਮਣਿ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
loole naal viaaheeai kiv gal mil kaaman gal laavai |

અપંગ સાથે પરિણીત સ્ત્રી તેને કેવી રીતે ભેટી શકે.

ਸਭਨਾ ਚਾਲ ਸੁਹਾਵਣੀ ਲੰਗੜਾ ਕਰੇ ਲਖਾਉ ਲੰਗਾਵੈ ।
sabhanaa chaal suhaavanee langarraa kare lakhaau langaavai |

જ્યાં બીજા બધાને વાજબી ચાલ હોય ત્યાં લંગડો ભલે તે ઢોંગ કરતો હોય, ચોક્કસ લંગડાતો જોવા મળશે.

ਲੁਕੈ ਨ ਮੂਰਖੁ ਆਪੁ ਲਖਾਵੈ ।੫।
lukai na moorakh aap lakhaavai |5|

આમ, મૂર્ખ ક્યારેય છુપાયેલો રહેતો નથી, અને તે ચોક્કસપણે પોતાની જાતને ખુલ્લી પાડે છે.

ਪਉੜੀ ੬
paurree 6

ਪਥਰੁ ਮੂਲਿ ਨ ਭਿਜਈ ਸਉ ਵਰ੍ਹਿਆ ਜਲਿ ਅੰਦਰਿ ਵਸੈ ।
pathar mool na bhijee sau varhiaa jal andar vasai |

સો વર્ષ સુધી પાણીમાં રહ્યા પછી પણ પથ્થર જરાય ભીનો થતો નથી.

ਪਥਰ ਖੇਤੁ ਨ ਜੰਮਈ ਚਾਰਿ ਮਹੀਨੇ ਇੰਦਰੁ ਵਰਸੈ ।
pathar khet na jamee chaar maheene indar varasai |

ચાર મહિના સતત વરસાદ પડી શકે છે, પણ ખેતરમાં એક પથ્થર પણ ફૂટશે નહીં.

ਪਥਰਿ ਚੰਨਣੁ ਰਗੜੀਏ ਚੰਨਣ ਵਾਂਗਿ ਨ ਪਥਰੁ ਘਸੈ ।
pathar chanan ragarree chanan vaang na pathar ghasai |

પથ્થર પીસતા ચંદન, ચંદનની જેમ ક્યારેય ખરી જતું નથી.

ਸਿਲ ਵਟੇ ਨਿਤ ਪੀਸਦੇ ਰਸ ਕਸ ਜਾਣੇ ਵਾਸੁ ਨ ਰਸੈ ।
sil vatte nit peesade ras kas jaane vaas na rasai |

ગ્રાઇન્ડીંગ સ્ટોન્સ હંમેશા સામગ્રીને પીસી લે છે પરંતુ જમીનની વસ્તુઓના સ્વાદ અને ગુણો વિશે ક્યારેય જાણતા નથી.

ਚਕੀ ਫਿਰੈ ਸਹੰਸ ਵਾਰ ਖਾਇ ਨ ਪੀਐ ਭੁਖ ਨ ਤਸੈ ।
chakee firai sahans vaar khaae na peeai bhukh na tasai |

પીસતો પથ્થર હજારો વાર ફરે છે પણ તેને ક્યારેય ભૂખ કે તરસ લાગતી નથી.

ਪਥਰ ਘੜੈ ਵਰਤਣਾ ਹੇਠਿ ਉਤੇ ਹੋਇ ਘੜਾ ਵਿਣਸੈ ।
pathar gharrai varatanaa hetth ute hoe gharraa vinasai |

પથ્થર અને ઘડા વચ્ચેનો સંબંધ એવો છે કે ઘડાને પથ્થર ઘડા પર અથડાવે કે ઊલટું નાશ પામવું જ પડે છે.

ਮੂਰਖ ਸੁਰਤਿ ਨ ਜਸ ਅਪਜਸੈ ।੬।
moorakh surat na jas apajasai |6|

મૂર્ખ ખ્યાતિ અને બદનામી વચ્ચેનો તફાવત સમજી શકતો નથી.

ਪਉੜੀ ੭
paurree 7

ਪਾਰਸ ਪਥਰ ਸੰਗੁ ਹੈ ਪਾਰਸ ਪਰਸਿ ਨ ਕੰਚਨੁ ਹੋਵੈ ।
paaras pathar sang hai paaras paras na kanchan hovai |

સામાન્ય પથ્થર ફિલોસોફરના પથ્થરના સંપર્કમાં હોઈ શકે છે પરંતુ તે સોનામાં પરિવર્તિત થતો નથી.

ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਪਥਰਹੁ ਪਥਰ ਕੋਇ ਨ ਹਾਰਿ ਪਰੋਵੈ ।
heere maanak patharahu pathar koe na haar parovai |

પત્થરોમાંથી હીરા અને માણેક કાઢવામાં આવે છે પરંતુ બાદમાં ગળાનો હાર તરીકે તાર બાંધી શકાતો નથી.

ਵਟਿ ਜਵਾਹਰੁ ਤੋਲੀਐ ਮੁਲਿ ਨ ਤੁਲਿ ਵਿਕਾਇ ਸਮੋਵੈ ।
vatt javaahar toleeai mul na tul vikaae samovai |

ઝવેરાતનું વજન તોલવામાં આવે છે પરંતુ બાદમાં ઝવેરાત સાથે મૂલ્યમાં સરખાવી શકતા નથી.

ਪਥਰ ਅੰਦਰਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਸੁਵੰਨੁ ਅਲੋਵੈ ।
pathar andar asatt dhaat paaras paras suvan alovai |

આઠ ધાતુઓ (એલોય) પત્થરોની વચ્ચે રહે છે પરંતુ તે માત્ર ફિલોસોફરના પથ્થરના સ્પર્શથી સોનામાં રૂપાંતરિત થાય છે.

ਪਥਰੁ ਫਟਕ ਝਲਕਣਾ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਹੋਇ ਰੰਗੁ ਨ ਗੋਵੈ ।
pathar fattak jhalakanaa bahu rangee hoe rang na govai |

ક્રિસ્ટલ સ્ટોન ઘણા રંગોમાં ચમકે છે પરંતુ હજુ પણ માત્ર એક પથ્થર જ રહે છે.

ਪਥਰ ਵਾਸੁ ਨ ਸਾਉ ਹੈ ਮਨ ਕਠੋਰੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਵਿਗੋਵੈ ।
pathar vaas na saau hai man katthor hoe aap vigovai |

પથ્થરમાં સુગંધ કે સ્વાદ નથી; કઠણ હૃદયવાળો ફક્ત પોતાનો નાશ કરે છે.

ਕਰਿ ਮੂਰਖਾਈ ਮੂਰਖੁ ਰੋਵੈ ।੭।
kar moorakhaaee moorakh rovai |7|

મૂર્ખ પોતાની મૂર્ખતાનો વિલાપ કરતો જાય છે.

ਪਉੜੀ ੮
paurree 8

ਜਿਉਂ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੈ ਵਿਸੂ ਭਰਿਆ ।
jiaun man kaale sap sir saar na jaanai visoo bhariaa |

માથામાં રત્ન હોય અને તે ન જાણતા હોય તો સાપ ઝેરથી ભરેલો રહે છે.

ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਝਾੜਾਂ ਸਿੰਙਦਾ ਫਿਰੈ ਅਫਰਿਆ ।
jaan kathooree mirag tan jhaarraan singadaa firai afariaa |

તે જાણીતું છે કે કસ્તુરી હરણના શરીરમાં રહે છે, પરંતુ તે ઝાડીઓમાં ઉન્મત્તપણે તેની સુગંધ લે છે.

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਮੋਤੀ ਸਿਪ ਵਿਚਿ ਮਰਮੁ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਦਰਿ ਧਰਿਆ ।
jiaun kar motee sip vich maram na jaanai andar dhariaa |

મોતી છીપમાં રહે છે પણ છીપ રહસ્ય જાણતી નથી.

ਜਿਉਂ ਗਾਈਂ ਥਣਿ ਚਿਚੁੜੀ ਦੁਧੁ ਨ ਪੀਐ ਲੋਹੂ ਜਰਿਆ ।
jiaun gaaeen than chichurree dudh na peeai lohoo jariaa |

ગાયના ટીન સાથે અટવાઇ ગયેલી ટીક તેનું દૂધ લેતી નથી પણ લોહી ચૂસે છે.

ਬਗਲਾ ਤਰਣਿ ਨ ਸਿਖਿਓ ਤੀਰਥਿ ਨ੍ਹਾਇ ਨ ਪਥਰੁ ਤਰਿਆ ।
bagalaa taran na sikhio teerath nhaae na pathar tariaa |

પાણીમાં રહેતી ક્રેન ક્યારેય તરવાનું શીખતી નથી અને પથ્થર, વિવિધ તીર્થસ્થાનોમાં તેના સ્નાન કરવા છતાં તરીને પાર જઈ શકતો નથી.

ਨਾਲਿ ਸਿਆਣੇ ਭਲੀ ਭਿਖ ਮੂਰਖ ਰਾਜਹੁ ਕਾਜੁ ਨ ਸਰਿਆ ।
naal siaane bhalee bhikh moorakh raajahu kaaj na sariaa |

તેથી જ, હૂટ્સ સાથેના રાજ્ય પર શાસન કરવા કરતાં જ્ઞાની લોકોની સંગતમાં ભીખ માંગવી વધુ સારું છે.

ਮੇਖੀ ਹੋਇ ਵਿਗਾੜੈ ਖਰਿਆ ।੮।
mekhee hoe vigaarrai khariaa |8|

કારણ કે જે પોતે નકલી છે, તે શુદ્ધને પણ બગાડે છે.

ਪਉੜੀ ੯
paurree 9

ਕਟਣੁ ਚਟਣੁ ਕੁਤਿਆਂ ਕੁਤੈ ਹਲਕ ਤੈ ਮਨੁ ਸੂਗਾਵੈ ।
kattan chattan kutiaan kutai halak tai man soogaavai |

કૂતરો માત્ર કરડે છે અને ચાટે છે પણ જો તે ગાંડો થઈ જાય તો તેના મનમાં ડર લાગે છે.

ਠੰਢਾ ਤਤਾ ਕੋਇਲਾ ਕਾਲਾ ਕਰਿ ਕੈ ਹਥੁ ਜਲਾਵੈ ।
tthandtaa tataa koeilaa kaalaa kar kai hath jalaavai |

કોલસો ઠંડો હોય કે ગરમ હાથને કાળો કરે છે અથવા બળે છે.

ਜਿਉ ਚਕਚੂੰਧਰ ਸਪ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਕੋੜ੍ਹੀ ਕਰਿ ਦਿਖਲਾਵੈ ।
jiau chakachoondhar sap dee anhaa korrhee kar dikhalaavai |

સાપ દ્વારા પકડાયેલો છછુંદર તેને અંધ અથવા રક્તપિત્ત બનાવે છે.

ਜਾਣੁ ਰਸਉਲੀ ਦੇਹ ਵਿਚਿ ਵਢੀ ਪੀੜ ਰਖੀ ਸਰਮਾਵੈ ।
jaan rsaulee deh vich vadtee peerr rakhee saramaavai |

જ્યારે ઓપરેશન કરવામાં આવે ત્યારે શરીરમાં ગાંઠ પીડા આપે છે અને જો તેને અસ્પૃશ્ય રાખવામાં આવે તો તે શરમનું કારણ બને છે.

ਵੰਸਿ ਕਪੂਤੁ ਕੁਲਛਣਾ ਛਡੈ ਬਣੈ ਨ ਵਿਚਿ ਸਮਾਵੈ ।
vans kapoot kulachhanaa chhaddai banai na vich samaavai |

દુષ્ટ પુત્રને ન તો નકારી શકાતો નથી કે તે પરિવારમાં સમાયોજિત કરી શકતો નથી.

ਮੂਰਖ ਹੇਤੁ ਨ ਲਾਈਐ ਪਰਹਰਿ ਵੈਰੁ ਅਲਿਪਤੁ ਵਲਾਵੈ ।
moorakh het na laaeeai parahar vair alipat valaavai |

તેથી, મૂર્ખને પ્રેમ ન કરવો જોઈએ અને તેના પ્રત્યે દુશ્મનાવટ ટાળવી જોઈએ, તેના પ્રત્યે અતડાપણું જાળવી રાખવું જોઈએ.

ਦੁਹੀਂ ਪਵਾੜੀਂ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।੯।
duheen pavaarreen dukh vihaavai |9|

નહિંતર, બંને રીતે, દુઃખ આવવાનું જ છે.

ਪਉੜੀ ੧੦
paurree 10

ਜਿਉ ਹਾਥੀ ਦਾ ਨ੍ਹਾਵਣਾ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਵੈ ।
jiau haathee daa nhaavanaa baahar nikal kheh uddaavai |

જેમ હાથી તેના શરીરને ધોઈ નાખે છે અને પાણીમાંથી બહાર આવે છે, તે તેના પર કાદવ ફેંકે છે;

ਜਿਉ ਊਠੈ ਦਾ ਖਾਵਣਾ ਪਰਹਰਿ ਕਣਕ ਜਵਾਹਾਂ ਖਾਵੈ ।
jiau aootthai daa khaavanaa parahar kanak javaahaan khaavai |

ઘઉંને ટાળતો ઊંટ જાવા-એસ નામની ઓછી જાતની મકાઈ ખાય છે;

ਕਮਲੇ ਦਾ ਕਛੋਟੜਾ ਕਦੇ ਲਕ ਕਦੇ ਸੀਸਿ ਵਲਾਵੈ ।
kamale daa kachhottarraa kade lak kade sees valaavai |

પાગલ માણસનું કમરનું કપડું તે ક્યારેક તેની કમરની આસપાસ તો ક્યારેક તેના માથા પર પહેરે છે;

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਟੁੰਡੇ ਹਥੜਾ ਸੋ ਚੁਤੀਂ ਸੋ ਵਾਤਿ ਵਤਾਵੈ ।
jiaun kar ttundde hatharraa so chuteen so vaat vataavai |

અપંગનો હાથ ક્યારેક તેના નિતંબ પર જાય છે અને તે જ હાથ ક્યારેક બગાસું ખાતી વખતે તેના મોં તરફ જાય છે;

ਸੰਨ੍ਹੀ ਜਾਣੁ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਖਿਣੁ ਜਲਿ ਵਿਚਿ ਖਿਨ ਅਗਨਿ ਸਮਾਵੈ ।
sanhee jaan luhaar dee khin jal vich khin agan samaavai |

લુહારના પિન્સરને ક્યારેક આગમાં અને બીજી ક્ષણે પાણીમાં મૂકવામાં આવે છે;

ਮਖੀ ਬਾਣੁ ਕੁਬਾਣੁ ਹੈ ਲੈ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਨ ਭਾਵੈ ।
makhee baan kubaan hai lai duragandh sugandh na bhaavai |

એવિલ એ ફ્લાયનો સ્વભાવ છે, તે સુગંધ કરતાં અપ્રિય ગંધ પસંદ કરે છે;

ਮੂਰਖ ਦਾ ਕਿਹੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।੧੦।
moorakh daa kihu hath na aavai |10|

તેવી જ રીતે, મૂર્ખને કશું મળતું નથી.

ਪਉੜੀ ੧੧
paurree 11

મૂર્ખ પોતાને ફસાવે છે અને જૂઠો છે

ਤੋਤਾ ਨਲੀ ਨ ਛਡਈ ਆਪਣ ਹਥੀਂ ਫਾਥਾ ਚੀਕੈ ।
totaa nalee na chhaddee aapan hatheen faathaa cheekai |

પોપટ સળિયા છોડતો નથી અને તેમાં પકડાયેલો રડે છે અને રડે છે.

ਬਾਂਦਰੁ ਮੁਠਿ ਨ ਛਡਈ ਘਰਿ ਘਰਿ ਨਚੈ ਝੀਕਣੁ ਝੀਕੈ ।
baandar mutth na chhaddee ghar ghar nachai jheekan jheekai |

વાંદરો પણ મુઠ્ઠીભર મકાઈ (ઘડામાં) છોડતો નથી અને ઘરે-ઘરે નાચતો અને દાંત પીસતો ભોગવે છે.

ਗਦਹੁ ਅੜੀ ਨ ਛਡਈ ਚੀਘੀ ਪਉਦੀ ਹੀਕਣਿ ਹੀਕੈ ।
gadahu arree na chhaddee cheeghee paudee heekan heekai |

ગધેડો પણ જ્યારે માર મારવામાં આવે છે, લાતો મારે છે અને જોરથી બોલે છે પણ તેની જીદ છોડતો નથી.

ਕੁਤੇ ਚਕੀ ਚਟਣੀ ਪੂਛ ਨ ਸਿਧੀ ਧ੍ਰੀਕਣਿ ਧ੍ਰੀਕੈ ।
kute chakee chattanee poochh na sidhee dhreekan dhreekai |

કૂતરો લોટની ચક્કી ચાટવાનું છોડતો નથી અને તેની પૂંછડી ભલે ખેંચાય, પણ ક્યારેય સીધી થતી નથી.

ਕਰਨਿ ਕੁਫਕੜ ਮੂਰਖਾਂ ਸਪ ਗਏ ਫੜਿ ਫਾਟਨਿ ਲੀਕੈ ।
karan kufakarr moorakhaan sap ge farr faattan leekai |

મૂર્ખ લોકો મૂર્ખતાથી બડાઈ મારે છે અને સાપ દૂર થઈ ગયો હોય ત્યારે પાટાને હરાવે છે.

ਪਗ ਲਹਾਇ ਗਣਾਇ ਸਰੀਕੈ ।੧੧।
pag lahaae ganaae sareekai |11|

જ્યારે તેમની પાઘડીઓ તેમના માથા પરથી ઉતારીને અપમાનિત થાય છે, ત્યારે પણ તેઓ પોતાને તેમના જામીનગીરીઓ કરતાં શ્રેષ્ઠ ગણે છે.

ਪਉੜੀ ੧੨
paurree 12

ਅੰਨ੍ਹਾ ਆਖੇ ਲੜਿ ਮਰੈ ਖੁਸੀ ਹੋਵੈ ਸੁਣਿ ਨਾਉ ਸੁਜਾਖਾ ।
anhaa aakhe larr marai khusee hovai sun naau sujaakhaa |

આંધળો મૂર્ખ જો તેને આંધળો (બૌદ્ધિક રીતે) કહેવામાં આવે તો તે સમાપ્તિ સુધી લડે છે અને જો આંખવાળો (જ્ઞાની) કહેવાય તો ખુશખુશાલ લાગે છે.

ਭੋਲਾ ਆਖੇ ਭਲਾ ਮੰਨਿ ਅਹਮਕੁ ਜਾਣਿ ਅਜਾਣਿ ਨ ਭਾਖਾ ।
bholaa aakhe bhalaa man ahamak jaan ajaan na bhaakhaa |

તેને સાદું મનવાળું કહેવાથી તેને સારું લાગે છે પરંતુ તે એવી વ્યક્તિ સાથે વાત કરશે નહીં જે તેને કહે કે તે મૂર્ખ વ્યક્તિ છે.

ਧੋਰੀ ਆਖੈ ਹਸਿ ਦੇ ਬਲਦ ਵਖਾਣਿ ਕਰੈ ਮਨਿ ਮਾਖਾ ।
dhoree aakhai has de balad vakhaan karai man maakhaa |

તે બોજ (બધાના) વાહક તરીકે ઓળખાતા સ્મિત કરે છે પરંતુ જ્યારે કહેવામાં આવે છે કે તે માત્ર એક બળદ છે ત્યારે તે ગુસ્સે થાય છે.

ਕਾਉਂ ਸਿਆਣਪ ਜਾਣਦਾ ਵਿਸਟਾ ਖਾਇ ਨ ਭਾਖ ਸੁਭਾਖਾ ।
kaaun siaanap jaanadaa visattaa khaae na bhaakh subhaakhaa |

કાગડો ઘણી બધી કૌશલ્યો જાણતો હોય છે પણ તે તીક્ષ્ણતાથી કાગડો કરે છે અને મળ ખાય છે.

ਨਾਉ ਸੁਰੀਤ ਕੁਰੀਤ ਦਾ ਮੁਸਕ ਬਿਲਾਈ ਗਾਂਡੀ ਸਾਖਾ ।
naau sureet kureet daa musak bilaaee gaanddee saakhaa |

ખરાબ રિવાજોને મૂર્ખ સારા આચરણ તરીકે ઓળખે છે અને બિલાડીના અસ્વસ્થ મળને સુગંધિત કહે છે.

ਹੇਠਿ ਖੜਾ ਥੂ ਥੂ ਕਰੈ ਗਿਦੜ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਦਾਖਾ ।
hetth kharraa thoo thoo karai gidarr hath na aavai daakhaa |

જેમ શિયાળ ઝાડ પર પહોંચીને દ્રાક્ષ ખાઈ શકતો નથી, તેના પર થૂંકે છે, તેમ મૂર્ખનો કિસ્સો છે.

ਬੋਲ ਵਿਗਾੜੁ ਮੂਰਖੁ ਭੇਡਾਖਾ ।੧੨।
bol vigaarr moorakh bheddaakhaa |12|

મૂર્ખ માણસ ઘેટાંની જેમ આંધળો અનુયાયી હોય છે અને તેની આડકતરી વાતો દરેક સાથે તેના સંબંધને બગાડે છે.

ਪਉੜੀ ੧੩
paurree 13

ਰੁਖਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਰੁਖੁ ਹੈ ਅਰੰਡੁ ਅਵਾਈ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
rukhaan vich kurukh hai arandd avaaee aap ganaae |

વૃક્ષો પૈકી સૌથી ખરાબ શક્ય છે એરંડાનું વૃક્ષ જે અનિશ્ચિતપણે પોતાને ધ્યાનમાં લે છે.

ਪਿਦਾ ਜਿਉ ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਬਹਿ ਬਹਿ ਡਾਲੀ ਬਹੁਤੁ ਬਫਾਏ ।
pidaa jiau pankherooaan beh beh ddaalee bahut bafaae |

પિડ જીયુ, પક્ષીઓમાં એક ખૂબ જ નાનો છે, જે એક ડાળી પરથી બીજી ડાળી પર કૂદકો મારતો જાય છે અને ખૂબ જ ફૂલેલું લાગે છે.

ਭੇਡ ਭਿਵਿੰਗਾ ਮੁਹੁ ਕਰੈ ਤਰਣਾਪੈ ਦਿਹਿ ਚਾਰਿ ਵਲਾਏ ।
bhedd bhivingaa muhu karai taranaapai dihi chaar valaae |

ઘેટાં પણ, તેના સંક્ષિપ્ત સમય દરમિયાન... યુવાની મોટેથી (ગર્વથી) બૂમો પાડે છે.

ਮੁਹੁ ਅਖੀ ਨਕੁ ਕਨ ਜਿਉਂ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਵਿਚਿ ਗਾਂਡਿ ਸਦਾਏ ।
muhu akhee nak kan jiaun indreean vich gaandd sadaae |

ગુદાને પણ આંખ, કાન, નાક અને મોં જેવા અવયવોમાંથી એક તરીકે ઓળખવામાં આવે તે માટે ગર્વ અનુભવે છે.

ਮੀਆ ਘਰਹੁ ਨਿਕਾਲੀਐ ਤਰਕਸੁ ਦਰਵਾਜੇ ਟੰਗਵਾਏ ।
meea gharahu nikaaleeai tarakas daravaaje ttangavaae |

પત્ની દ્વારા ઘરમાંથી કાઢી મુકવામાં આવે ત્યારે પણ પતિ (પોતાની મર્દાનગી બતાવવા માટે) દરવાજે ત્રાંસ લટકાવી દે છે.

ਮੂਰਖ ਅੰਦਰਿ ਮਾਣਸਾਂ ਵਿਣੁ ਗੁਣ ਗਰਬੁ ਕਰੈ ਆਖਾਏ ।
moorakh andar maanasaan vin gun garab karai aakhaae |

તેવી જ રીતે મનુષ્યોમાં, બધા ગુણોથી વંચિત મૂર્ખ વ્યક્તિ પોતાની જાત પર ગર્વ અનુભવે છે અને સતત ધ્યાન મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે.

ਮਜਲਸ ਬੈਠਾ ਆਪੁ ਲਖਾਏ ।੧੩।
majalas baitthaa aap lakhaae |13|

એસેમ્બલીમાં, તે ફક્ત પોતાની જાતને જ જુએ છે (અને અન્યની શાણપણને નહીં).

ਪਉੜੀ ੧੪
paurree 14

ਮੂਰਖ ਤਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਬੋਲੁ ਨ ਸਮਝੈ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣੈ ।
moorakh tis no aakheeai bol na samajhai bol na jaanai |

મૂર્ખ તે છે જે ન તો હાથમાંની વાત સમજે છે અને ન તો સારી રીતે બોલે છે.

ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਪੁਛੀਐ ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
horo kihu kar puchheeai horo kihu kar aakh vakhaanai |

તેને કંઈક બીજું પૂછવામાં આવે છે અને તે કંઈક અલગ વિશે સંપૂર્ણપણે જવાબ આપે છે.

ਸਿਖ ਦੇਇ ਸਮਝਾਈਐ ਅਰਥੁ ਅਨਰਥੁ ਮਨੈ ਵਿਚਿ ਆਣੈ ।
sikh dee samajhaaeeai arath anarath manai vich aanai |

ખરાબ સલાહ આપવામાં આવે છે, તે તેનો ખોટો અર્થઘટન કરે છે અને તેના મગજમાંથી વિપરીત અર્થ બહાર લાવે છે.

ਵਡਾ ਅਸਮਝੁ ਨ ਸਮਝਈ ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਹੋਇ ਹੈਰਾਣੈ ।
vaddaa asamajh na samajhee surat vihoonaa hoe hairaanai |

તે એક મોટો મૂર્ખ છે જે સમજી શકતો નથી અને ચેતના રહિત હોવાને કારણે તે ક્યારેય આશ્ચર્ય અને મૂંઝવણમાં રહે છે.

ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣਈ ਦੁਰਮਤਿ ਮਿਤ੍ਰੁ ਸਤ੍ਰੁ ਪਰਵਾਣੈ ।
guramat chit na aanee duramat mitru satru paravaanai |

તે ગમની શાણપણને તેના હૃદયમાં ક્યારેય રાખતો નથી અને તેની ખરાબ બુદ્ધિને લીધે તેના મિત્રને દુશ્મન માને છે.

ਅਗਨੀ ਸਪਹੁਂ ਵਰਜੀਐ ਗੁਣ ਵਿਚਿ ਅਵਗੁਣ ਕਰੈ ਧਿਙਾਣੈ ।
aganee sapahun varajeeai gun vich avagun karai dhingaanai |

સાપ અને અગ્નિની નજીક ન જવાની શાણપણ તે અન્યથા લે છે અને બળજબરીથી પુણ્યને અવગુણમાં ફેરવે છે.

ਮੂਤੈ ਰੋਵੈ ਮਾ ਨ ਸਿਞਾਣੈ ।੧੪।
mootai rovai maa na siyaanai |14|

તે એક શિશુ જેવું વર્તન કરે છે જે તેની માતાને ઓળખતો નથી અને રડતો અને પેશાબ કરતો જાય છે.

ਪਉੜੀ ੧੫
paurree 15

ਰਾਹੁ ਛਡਿ ਉਝੜਿ ਪਵੈ ਆਗੂ ਨੋ ਭੁਲਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ।
raahu chhadd ujharr pavai aagoo no bhulaa kar jaanai |

જે માર્ગ છોડીને માર્ગ વિનાના કચરાને અનુસરે છે અને તેના નેતાને ભટકી ગયેલો માને છે, તે મૂર્ખ છે.

ਬੇੜੇ ਵਿਚਿ ਬਹਾਲੀਐ ਕੁਦਿ ਪਵੈ ਵਿਚਿ ਵਹਣ ਧਿਙਾਣੈ ।
berre vich bahaaleeai kud pavai vich vahan dhingaanai |

બોટમાં બેસીને તે પ્રવાહમાં આવેશથી કૂદી પડે છે.

ਸੁਘੜਾਂ ਵਿਚਿ ਬਹਿਠਿਆਂ ਬੋਲਿ ਵਿਗਾੜਿ ਉਘਾੜਿ ਵਖਾਣੈ ।
sugharraan vich bahitthiaan bol vigaarr ughaarr vakhaanai |

ઉમદા લોકોમાં બેઠેલા તે, તેની ખરાબ વાતોને કારણે ખુલ્લી પડે છે.

ਸੁਘੜਾਂ ਮੂਰਖ ਜਾਣਦਾ ਆਪਿ ਸੁਘੜੁ ਹੋਇ ਵਿਰਤੀਹਾਣੈ ।
sugharraan moorakh jaanadaa aap sugharr hoe virateehaanai |

જ્ઞાનીને તે મૂર્ખ માને છે અને પોતાના આચરણને ચતુર ગણીને છુપાવે છે.

ਦਿਹ ਨੋ ਰਾਤਿ ਵਖਾਣਦਾ ਚਾਮਚੜਿਕ ਜਿਵੇਂ ਟਾਨਾਣੈ ।
dih no raat vakhaanadaa chaamacharrik jiven ttaanaanai |

જેમ કે, બેટ અને ગ્લો વોર્મને તે દિવસને રાત તરીકે વર્ણવે છે.

ਗੁਰਮਤਿ ਮੂਰਖੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣੈ ।੧੫।
guramat moorakh chit na aanai |15|

ગમનું શાણપણ ક્યારેય મૂર્ખ વ્યક્તિના હૃદયમાં રહેતું નથી.

ਪਉੜੀ ੧੬
paurree 16

ਵੈਦਿ ਚੰਗੇਰੀ ਊਠਣੀ ਲੈ ਸਿਲ ਵਟਾ ਕਚਰਾ ਭੰਨਾ ।
vaid changeree aootthanee lai sil vattaa kacharaa bhanaa |

માદા ઊંટને ઇલાજ કરવા માટે એક ચિકિત્સકે, તેના ગળામાં ફસાયેલા તરબૂચમાંથી, તરબૂચને તેના ગળામાં તેની ગરદન અને મોર્ટાર વડે કચડી નાખ્યો.

ਸੇਵਕਿ ਸਿਖੀ ਵੈਦਗੀ ਮਾਰੀ ਬੁਢੀ ਰੋਵਨਿ ਰੰਨਾ ।
sevak sikhee vaidagee maaree budtee rovan ranaa |

તેના નોકર (જે જોઈ રહ્યો હતો) એ વિચાર્યું કે તેણે આ કળામાં નિપુણતા મેળવી લીધી છે અને તે જ પ્રક્રિયા દ્વારા એક વૃદ્ધ બીમાર સ્ત્રીને મારી નાખ્યો, જેના કારણે સ્ત્રીઓમાં સામાન્ય વિલાપ થયો.

ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਰਾਵਲੈ ਪਉਦੀ ਉਘੜਿ ਗਏ ਸੁ ਕੰਨਾ ।
pakarr chalaaeaa raavalai paudee ugharr ge su kanaa |

લોકોએ ડોળ કરતા ચિકિત્સકને પકડી લીધો અને તેને રાજા સમક્ષ રજૂ કર્યો જેણે તેને સંપૂર્ણ મારવાનો આદેશ આપ્યો, જેના પર તે ભાનમાં આવ્યો.

ਪੁਛੈ ਆਖਿ ਵਖਾਣਿਉਨੁ ਉਘੜਿ ਗਇਆ ਪਾਜੁ ਪਰਛੰਨਾ ।
puchhai aakh vakhaaniaun ugharr geaa paaj parachhanaa |

જ્યારે તેની પૂછપરછ કરવામાં આવી ત્યારે તેણે આખા સંજોગોની કબૂલાત કરી હતી અને આ રીતે તેની દંભનો પર્દાફાશ થયો હતો.

ਪਾਰਖੂਆ ਚੁਣਿ ਕਢਿਆ ਜਿਉ ਕਚਕੜਾ ਨ ਰਲੈ ਰਤੰਨਾ ।
paarakhooaa chun kadtiaa jiau kachakarraa na ralai ratanaa |

જ્ઞાનીઓએ તેને બહાર ફેંકી દીધો કારણ કે કાચનો ટુકડો ઝવેરાતથી ક્રમાંકિત થઈ શકતો નથી.

ਮੂਰਖੁ ਅਕਲੀ ਬਾਹਰਾ ਵਾਂਸਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵੀ ਗੰਨਾ ।
moorakh akalee baaharaa vaansahu mool na hovee ganaa |

મૂર્ખને કોઈ સમજ નથી કારણ કે વાંસ ક્યારેય શેરડીની બરાબરી કરી શકતો નથી.

ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ਪਸੂ ਉਪੰਨਾ ।੧੬।
maanas dehee pasoo upanaa |16|

હકીકતમાં તે માણસના રૂપમાં જન્મેલો પ્રાણી છે.

ਪਉੜੀ ੧੭
paurree 17

ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਸੇਵ ਕਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ ਸਾਹੈ ਦੇ ਪੁਤੈ ।
mahaadev dee sev kar var paaeaa saahai de putai |

બેંકર ના પુત્રએ મહાદેવની સેવા કરી અને વરદાન મેળવ્યું.

ਦਰਬੁ ਸਰੂਪ ਸਰੇਵੜੈ ਆਏ ਵੜੇ ਘਰਿ ਅੰਦਰਿ ਉਤੈ ।
darab saroop sarevarrai aae varre ghar andar utai |

ગ્રામીણ પરંપરાના સાધુઓના વેશમાં તેમના ઘરે સંપત્તિ આવી.

ਜਿਉ ਹਥਿਆਰੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਤਿਉ ਤਿਉ ਦਰਬ ਹੋਇ ਧੜਧੁਤੈ ।
jiau hathiaaree maareean tiau tiau darab hoe dharradhutai |

તેઓને માર મારવામાં આવતાં તેમના ઘરમાં પૈસાનો ઢગલો થઈ ગયો હતો.

ਬੁਤੀ ਕਰਦੇ ਡਿਠਿਓਨੁ ਨਾਈ ਚੈਨੁ ਨ ਬੈਠੇ ਸੁਤੈ ।
butee karade dditthion naaee chain na baitthe sutai |

ઘરમાં કામ કરતા વાળંદે પણ આ દ્રશ્ય જોયું અને તેની ઊંઘ ઉડી ગઈ.

ਮਾਰੇ ਆਣਿ ਸਰੇਵੜੇ ਸੁਣਿ ਦੀਬਾਣਿ ਮਸਾਣਿ ਅਛੁਤੈ ।
maare aan sarevarre sun deebaan masaan achhutai |

તકનો લાભ ઉઠાવીને તેણે તમામ સાધુઓને મારી નાખ્યા અને નિર્દોષ પીડિતોનો મામલો કોર્ટમાં આવ્યો.

ਮਥੈ ਵਾਲਿ ਪਛਾੜਿਆ ਵਾਲ ਛਡਾਇਅਨਿ ਕਿਸ ਦੈ ਬੁਤੈ ।
mathai vaal pachhaarriaa vaal chhaddaaeian kis dai butai |

તેના વાળમાંથી પકડીને તેને માર મારવામાં આવ્યો હતો. હવે તે કઈ શક્તિથી તે પકડમાંથી છોડાવશે.

ਮੂਰਖੁ ਬੀਜੈ ਬੀਉ ਕੁਰੁਤੈ ।੧੭।
moorakh beejai beeo kurutai |17|

મૂર્ખ મોસમની બહાર બીજ વાવે છે (અને નુકસાન સહન કરે છે).

ਪਉੜੀ ੧੮
paurree 18

ਗੋਸਟਿ ਗਾਂਗੇ ਤੇਲੀਐ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲਿ ਹੋਵੈ ਜਗੁ ਦੇਖੈ ।
gosatt gaange teleeai panddit naal hovai jag dekhai |

ગંગુ, તેલવાળો અને પંડિત વચ્ચેની ચર્ચા સૌ કોઈ જોઈ રહ્યા હતા.

ਖੜੀ ਕਰੈ ਇਕ ਅੰਗੁਲੀ ਗਾਂਗਾ ਦੁਇ ਵੇਖਾਲੈ ਰੇਖੈ ।
kharree karai ik angulee gaangaa due vekhaalai rekhai |

ગેંગ/પંડિતને એક આંગળી બતાવીને સૂચવ્યું કે ભગવાન એક છે. પરંતુ ગંગુએ વિચાર્યું કે તે તેની (ગંગા) એક આંખ કાઢવા માંગે છે અને તેથી તેણે બે આંગળીઓ બતાવી કે તે તેની (પંડિતની) બંને આંખો બહાર કાઢશે.

ਫੇਰਿ ਉਚਾਇ ਪੰਜਾਂਗੁਲਾ ਗਾਂਗਾ ਮੁਠਿ ਹਲਾਇ ਅਲੇਖੈ ।
fer uchaae panjaangulaa gaangaa mutth halaae alekhai |

પરંતુ પંડિતે વિચાર્યું કે ગંગુ ભગવાનના બે પરિમાણ - નિર્ગુણ (બધા ગુણોથી પર) અને સગુણ, (બધા ગુણો સાથે) તરફ ઈશારો કરી રહી છે.

ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਪੰਡਿਤੁ ਹਾਰਿ ਭੁਲਾਵੈ ਭੇਖੈ ।
paireen pai utth chaliaa panddit haar bhulaavai bhekhai |

પંડિતે હવે પાંચ આંગળીઓ ઉંચી કરીને બતાવ્યું કે તેના બે સ્વરૂપો પાંચ તત્વોને કારણે છે, પરંતુ, પંડિતને પાંચ આંગળીઓ વડે તે ગંગુના ચહેરા પર ખંજવાળ કરશે તેવું સૂચવે છે.

ਨਿਰਗੁਣੁ ਸਰਗੁਣੁ ਅੰਗ ਦੁਇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਪੰਜਿ ਮਿਲਨਿ ਸਰੇਖੈ ।
niragun saragun ang due paramesar panj milan sarekhai |

ગેંગ્સે તેની મુઠ્ઠી ચિહ્નિત કરી બતાવ્યું કે તે તેની મુઠ્ઠીના પ્રહારથી તેને મારી નાખશે. હવે પંડિતને લાગ્યું કે તેમને સમજાવવામાં આવી રહ્યા છે કે પાંચ તત્વોની એકતા જ સર્જનનું કારણ છે.

ਅਖੀਂ ਦੋਵੈਂ ਭੰਨਸਾਂ ਮੁਕੀ ਲਾਇ ਹਲਾਇ ਨਿਮੇਖੈ ।
akheen dovain bhanasaan mukee laae halaae nimekhai |

ભૂલથી પંડિતે પોતાની હાર સ્વીકારી લીધી અને પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીના પગે પડીને સ્થળ છોડી દીધું. વાસ્તવમાં મૂર્ખનો અર્થ એ હતો કે તે તેની આંખો બહાર કાઢશે અને ચુસ્ત મુઠ્ઠી વડે હુમલો કરશે, પરંતુ પંડિત દ્વારા તેનું અર્થઘટન અલગ રીતે કરવામાં આવ્યું હતું.

ਮੂਰਖ ਪੰਡਿਤੁ ਸੁਰਤਿ ਵਿਸੇਖੈ ।੧੮।
moorakh panddit surat visekhai |18|

આમ તેની ચોક્કસ વિચારસરણીને કારણે પંડિત પણ મૂર્ખ સાબિત થયા.

ਪਉੜੀ ੧੯
paurree 19

ਠੰਢੇ ਖੂਹਹੁੰ ਨ੍ਹਾਇ ਕੈ ਪਗ ਵਿਸਾਰਿ ਆਇਆ ਸਿਰਿ ਨੰਗੈ ।
tthandte khoohahun nhaae kai pag visaar aaeaa sir nangai |

કૂવામાં સ્નાન કરીને એક વ્યક્તિ તેની પાઘડી ભૂલી ગયો અને ખુલ્લા માથે ઘરે પાછો ફર્યો.

ਘਰ ਵਿਚਿ ਰੰਨਾਂ ਕਮਲੀਆਂ ਧੁਸੀ ਲੀਤੀ ਦੇਖਿ ਕੁਢੰਗੈ ।
ghar vich ranaan kamaleean dhusee leetee dekh kudtangai |

તેનું અયોગ્ય વર્તન જોઈને (ઉઘાડા માથાના) મૂર્ખ સ્ત્રીઓ રડવા લાગી અને વિલાપ કરવા લાગી (ઘરના પાઘડી વિનાના માસ્ટરને જોઈને તેઓએ પરિવારમાં કોઈના મૃત્યુનું અનુમાન કર્યું).

ਰੰਨਾਂ ਦੇਖਿ ਪਿਟੰਦੀਆਂ ਢਾਹਾਂ ਮਾਰੈਂ ਹੋਇ ਨਿਸੰਗੈ ।
ranaan dekh pittandeean dtaahaan maarain hoe nisangai |

રડતી સ્ત્રીઓને જોઈને અન્ય લોકો પણ શોક કરવા લાગ્યા. લોકો એકઠા થઈ ગયા અને લાઈનોમાં બેસી પરિવાર સાથે શોક વ્યક્ત કરવા લાગ્યા.

ਲੋਕ ਸਿਆਪੇ ਆਇਆ ਰੰਨਾਂ ਪੁਰਸ ਜੁੜੇ ਲੈ ਪੰਗੈ ।
lok siaape aaeaa ranaan puras jurre lai pangai |

હવે પ્રસંગોએ શોકનું નેતૃત્વ કરતી વાળંદ સ્ત્રીને પૂછવામાં આવ્યું કે કોને રડવું છે અને કોની ધૂળની આગેવાની લેવી જોઈએ, એટલે કે મૃતકોનું નામ શું છે.

ਨਾਇਣ ਪੁਛਦੀ ਪਿਟਦੀਆਂ ਕਿਸ ਦੈ ਨਾਇ ਅਲ੍ਹਾਣੀ ਅੰਗੈ ।
naaein puchhadee pittadeean kis dai naae alhaanee angai |

પરિવારની પુત્રવધૂએ આ પ્રશ્નનો જવાબ મેળવવા માટે સસરા તરફ ઈશારો કર્યો (કારણ કે તે ખુલ્લા માથામાં મળી આવી હતી.

ਸਹੁਰੇ ਪੁਛਹੁ ਜਾਇ ਕੈ ਕਉਣ ਮੁਆ ਨੂਹ ਉਤਰੁ ਮੰਗੈ ।
sahure puchhahu jaae kai kaun muaa nooh utar mangai |

પછી તેના દ્વારા હકીકત જાહેર કરવામાં આવી હતી કે તે પાઘડી પહેરવાનું ભૂલી ગયો હતો).

ਕਾਵਾਂ ਰੌਲਾ ਮੂਰਖੁ ਸੰਗੈ ।੧੯।
kaavaan raualaa moorakh sangai |19|

મૂર્ખાઓની સભામાં આવા કાવિંગ થાય છે (કારણ કે કાગડાઓ પણ એક અવાજ સાંભળીને સંયુક્ત રીતે કાગડો કરવા લાગે છે).

ਪਉੜੀ ੨੦
paurree 20

ਜੇ ਮੂਰਖੁ ਸਮਝਾਈਐ ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਛਾਂਵ ਨ ਧੁਪਾ ।
je moorakh samajhaaeeai samajhai naahee chhaanv na dhupaa |

છાંયડો અને સૂર્યપ્રકાશ વિશે કહેવામાં આવે તો પણ મૂર્ખને તે સમજાતું નથી.

ਅਖੀਂ ਪਰਖਿ ਨ ਜਾਣਈ ਪਿਤਲ ਸੁਇਨਾ ਕੈਹਾਂ ਰੁਪਾ ।
akheen parakh na jaanee pital sueinaa kaihaan rupaa |

તેની આંખોથી તે પિત્તળ અને કાંસા કે સોના અને ચાંદી વચ્ચેનો ભેદ પારખી શકતો નથી.

ਸਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ਤੇਲ ਘਿਅ ਧਰਿਆ ਕੋਲਿ ਘੜੋਲਾ ਕੁਪਾ ।
saau na jaanai tel ghia dhariaa kol gharrolaa kupaa |

તે ઘીના વાસણ અને તેલના વાસણમાં સ્વાદનો તફાવત જાણી શકતો નથી.

ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਚਾਨਣੁ ਤੁਲਿ ਅਨ੍ਹੇਰਾ ਘੁਪਾ ।
surat vihoonaa raat dihu chaanan tul anheraa ghupaa |

દિવસ અને રાત તે ચેતના રહિત છે અને તેના માટે પ્રકાશ અને અંધકાર સમાન છે.

ਵਾਸੁ ਕਥੂਰੀ ਥੋਮ ਦੀ ਮਿਹਰ ਕੁਲੀ ਅਧਉੜੀ ਤੁਪਾ ।
vaas kathooree thom dee mihar kulee adhaurree tupaa |

તેના માટે કસ્તુરીની સુગંધ અને લસણની ગંધ અથવા મખમલ અને ચામડાની સ્ટિચિંગ સમાન છે.

ਵੈਰੀ ਮਿਤ੍ਰ ਨ ਸਮਝਈ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗ ਕੁਰੰਗੁ ਅਛੁਪਾ ।
vairee mitr na samajhee rang surang kurang achhupaa |

તે મિત્ર અને શત્રુને ઓળખતો નથી અને ખરાબ કે સારા રંગ (જીવનના) પ્રત્યે સંપૂર્ણપણે બેફિકર રહે છે.

ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਚੰਗੇਰੀ ਚੁਪਾ ।੨੦।੩੨। ਬੱਤੀਹ ।
moorakh naal changeree chupaa |20|32| bateeh |

મૂર્ખની સંગતમાં મૌન શ્રેષ્ઠ છે.