وارن ڀائي گرداس جي

صفحو - 32


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

هڪ اونڪر، بنيادي توانائي، خدا جي فضل جي ذريعي محسوس ڪيو

ਪਉੜੀ ੧
paurree 1

ਪਹਿਲਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਲੈ ਭੈ ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਹੋਇ ਇਆਣਾ ।
pahilaa guramukh janam lai bhai vich varatai hoe eaanaa |

هن دنيا ۾ پيدا ٿيڻ کان پوءِ، گرومخ معصوم ۽ جاهل بڻجي پاڻ کي رب جي خوف ۾ لتاڙي ٿو.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਹੋਇ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਵਿਚਿ ਖਰਾ ਸਿਆਣਾ ।
gur sikh lai gurasikh hoe bhaae bhagat vich kharaa siaanaa |

گروءَ جي تعليم کي اپنائڻ سان گروءَ جو سک بڻجي وڃي ٿو ۽ پاڻ کي محبت واري عقيدت ۾ قائم رکي، هڪ پاڪ ۽ هوشيار زندگي گذاري ٿو.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਮੰਨੈ ਸਮਝਿ ਮਾਣਿ ਮਹਤਿ ਵਿਚਿ ਰਹੈ ਨਿਮਾਣਾ ।
gur sikh sun manai samajh maan mahat vich rahai nimaanaa |

ان کي ٻڌڻ ۽ سمجھڻ کان پوء، اي گرو جي تعليم کي قبول ڪري ٿو ۽ اڃا تائين عزت حاصل ڪرڻ جاري رکي ٿو.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪੂਜਦਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਰਹਰਾਸਿ ਲੁਭਾਣਾ ।
gur sikh gurasikh poojadaa pairee pai raharaas lubhaanaa |

گرو جي تعليمات جي مطابق، هو سکن جي پوڄا ڪري ٿو ۽ انهن جي پيرن کي ڇڪي ٿو، ۽ انهن جي نيڪي واري رستي تي عمل ڪندي، هو سڀني جو محبوب بڻجي وڃي ٿو.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਚਲਣੁ ਜਾਣਿ ਜੁਗਤਿ ਮਿਹਮਾਣਾ ।
gur sikh manahu na visarai chalan jaan jugat mihamaanaa |

گرو جي هدايت کي سک ڪڏهن به نه وساريو آهي ۽ هن پاڻ کي هڪ گذرندڙ مهمان سمجهڻ جو طريقو سکيو آهي، پنهنجي زندگي (مقصد سان) هتي گذاريندو آهي.

ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਿਠਾ ਬੋਲਣਾ ਨਿਵਿ ਚਲਣਾ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪਰਵਾਣਾ ।
gur sikh mitthaa bolanaa niv chalanaa gurasikh paravaanaa |

گرو جو سک مٺو ڳالهائيندو آهي ۽ عاجزي کي زندگي جي صحيح طريقي طور قبول ڪري ٿو.

ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਗੁਰਸਿਖ ਮਿਲਿ ਖਾਣਾ ।੧।
ghaal khaae gurasikh mil khaanaa |1|

گرو مُخ، گروءَ تي ٻڌل ماڻهو محنت مزدوري ڪري روزي ڪمائي ٿو ۽ اُم جي ٻين سکن سان پنهنجو رزق ورهائي ٿو.

ਪਉੜੀ ੨
paurree 2

ਦਿਸਟਿ ਦਰਸ ਲਿਵ ਸਾਵਧਾਨੁ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਚੇਤੰਨੁ ਸਿਆਣਾ ।
disatt daras liv saavadhaan sabad surat chetan siaanaa |

گرو مُخ جي نظر رب جي ڏيکاءَ جي آرزوءَ ۾ بيٺي رهي ٿي، ۽ سَبَدَ جي نگهباني جي ڪري، هو عقل حاصل ڪري ٿو.

ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦਿੜੁ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਕਰੈ ਮੇਲਾਣਾ ।
naam daan isanaan dirr man bach karam karai melaanaa |

مراقبي، خيرات ۽ وضوءَ ۾ ثابت قدم رهڻ ڪري هو پنهنجي ذهن، قول ۽ فعل ۾ هم آهنگي برقرار رکي ٿو.

ਗੁਰਸਿਖ ਥੋੜਾ ਬੋਲਣਾ ਥੋੜਾ ਸਉਣਾ ਥੋੜਾ ਖਾਣਾ ।
gurasikh thorraa bolanaa thorraa saunaa thorraa khaanaa |

گرو جو سک گهٽ ڳالهائيندو آهي، گهٽ سمهندو آهي ۽ ٿورو کائيندو آهي.

ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਪਰਹਰੈ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਸੁਣਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣਾ ।
par tan par dhan paraharai par nindaa sun man saramaanaa |

ٻئي جي جسم (عورت) ۽ ٻين جي مال کي رد ڪري، ٻين جي غيبت ٻڌڻ کان پاسو ڪري ٿو.

ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਮਸਰਿ ਪਰਵਾਣਾ ।
gur moorat satigur sabad saadhasangat samasar paravaanaa |

هو گرو جي موجودگي کي سباد (لفظ) ۽ مقدس جماعت ۾ برابر قبول ڪري ٿو.

ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਤੀਆ ਨਾਸਤਿ ਭਾਵੈ ਭਾਣਾ ।
eik man ik araadhanaa duteea naasat bhaavai bhaanaa |

اڪيلائيءَ سان هو هڪ رب کي پوڄي ٿو، ۽ ٻُوٽي جو احساس نه هئڻ ڪري، هو رب جي رضا ۾ خوش ٿئي ٿو.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਦੈ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣਾ ।੨।
guramukh hodai taan nitaanaa |2|

پنهنجي سڀني طاقتن جي باوجود، گرومک پاڻ کي حليم ۽ عاجز سمجهي ٿو.

ਪਉੜੀ ੩
paurree 3

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗੁ ਨ ਦਿਸਈ ਹੋਂਦੀ ਅਖੀਂ ਅੰਨ੍ਹਾ ਸੋਈ ।
guramukh rang na disee hondee akheen anhaa soee |

جيڪو گورمڪن جي عظمت کي نه ڏسي سگھي ٿو، سو اکين جي باوجود انڌو آهي.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਮਝਿ ਨ ਸਕਈ ਹੋਂਦੀ ਕੰਨੀਂ ਬੋਲਾ ਹੋਈ ।
guramukh samajh na sakee hondee kaneen bolaa hoee |

”جيڪو گرومخ جي خيال کي نٿو سمجهي، سو ڪنن جي باوجود ٻوڙو آهي.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਨ ਗਾਵਈ ਹੋਂਦੀ ਜੀਭੈ ਗੁੰਗਾ ਗੋਈ ।
guramukh sabad na gaavee hondee jeebhai gungaa goee |

هو گورمک جا گيت نه ڳائيندو آهي گونگا گونگا آهي زبان هجڻ باوجود.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਦੀ ਵਾਸ ਵਿਣੁ ਨਕਟਾ ਹੋਂਦੇ ਨਕਿ ਅਲੋਈ ।
charan kaval dee vaas vin nakattaa honde nak aloee |

گروءَ جي پيرن جي ڪمل جي خوشبوءَ کان سواءِ، هن جي پياري نڪ جي باوجود، هن کي ڪٽهڙيل نڪ سان (برزاني منهن) هجڻ گهرجي.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਵਿਹੂਣਿਆਂ ਹੋਂਦੀ ਕਰੀਂ ਲੁੰਜਾ ਦੁਖ ਰੋਈ ।
guramukh kaar vihooniaan hondee kareen lunjaa dukh roee |

گرو مُخ جي خدمت جي جذبي کان خالي ماڻهو روئيندڙ معذور آهي، جنهن جا هٿ صحتمند نه آهن ۽ هو روئي ٿو.

ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਵਸਈ ਸੋ ਮਤਿ ਹੀਣੁ ਲਹਦਾ ਢੋਈ ।
guramat chit na vasee so mat heen lahadaa dtoee |

جنهن جي دل ۾ گروءَ جي حڪمت نه رهي، اهو بيوقوف آهي، جنهن کي ڪٿي به پناهه نه ملي.

ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਨ ਕੋਇ ਸਥੋਈ ।੩।
moorakh naal na koe sathoee |3|

بيوقوف جو ڪو ساٿي ناهي.

ਪਉੜੀ ੪
paurree 4

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਵਸਦੀ ਛਡਿ ਰਹੈ ਓਜਾੜੀ ।
ghughoo sujh na sujhee vasadee chhadd rahai ojaarree |

اُلو کي ڪا به سوچ سمجهه ۾ نه ايندي آهي ۽ رهائش ڇڏي ويران هنڌن تي رهندي آهي.

ਇਲਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨ ਪੜ੍ਹੈ ਚੂਹੇ ਖਾਇ ਉਡੇ ਦੇਹਾੜੀ ।
eil parrhaaee na parrhai choohe khaae udde dehaarree |

پتنگ کي لکت سيکاري نه ٿي سگهي ۽ چوهڙا کائي سڄو ڏينهن اڏامندا رهن.

ਵਾਸੁ ਨ ਆਵੈ ਵਾਂਸ ਨੋ ਹਉਮੈ ਅੰਗਿ ਨ ਚੰਨਣ ਵਾੜੀ ।
vaas na aavai vaans no haumai ang na chanan vaarree |

صندل جي ڪاٺيءَ جي باغ ۾ رهڻ سان به انا پرست بانس جي خوشبوءِ نٿي اچي.

ਸੰਖੁ ਸਮੁੰਦਹੁ ਸਖਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਹੀਣਾ ਦੇਹ ਵਿਗਾੜੀ ।
sankh samundahu sakhanaa guramat heenaa deh vigaarree |

جيئن سمنڊ ۾ رھڻ جي باوجود شنک خالي رھي ٿو، تيئن گرو (گرومتي) جي عقل کان خالي ماڻھو پنھنجي جسم کي خراب ڪري رھيو آھي.

ਸਿੰਮਲੁ ਬਿਰਖੁ ਨ ਸਫਲੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ਵਡਾ ਅਨਾੜੀ ।
sinmal birakh na safal hoe aap ganaae vaddaa anaarree |

ڪپهه جي ريشم جو وڻ ڪيترو به ميوو نه ٿو ڏئي ته بي رنگ پنهنجي عظمت تي فخر ڪري.

ਮੂਰਖੁ ਫਕੜਿ ਪਵੈ ਰਿਹਾੜੀ ।੪।
moorakh fakarr pavai rihaarree |4|

بيوقوف رڳو معمولي ڳالهين تي تڪرار ڪندا آهن.

ਪਉੜੀ ੫
paurree 5

ਅੰਨ੍ਹੇ ਅਗੈ ਆਰਸੀ ਨਾਈ ਧਰਿ ਨ ਵਧਾਈ ਪਾਵੈ ।
anhe agai aarasee naaee dhar na vadhaaee paavai |

حجام ڪنهن انڌي کي آئينو ڏيارڻ وارو ڪڏهن به ثواب حاصل نٿو ڪري.

ਬੋਲੈ ਅਗੈ ਗਾਵੀਐ ਸੂਮੁ ਨ ਡੂਮੁ ਕਵਾਇ ਪੈਨ੍ਹਾਵੈ ।
bolai agai gaaveeai soom na ddoom kavaae painhaavai |

ٻوڙي جي اڳيان ڳائڻ بيڪار آهي ۽ ساڳيءَ طرح ڪنجوس پنهنجي واعدي کي چادر تحفي ۾ نه ٿو ڏئي.

ਪੁਛੈ ਮਸਲਤਿ ਗੁੰਗਿਅਹੁ ਵਿਗੜੈ ਕੰਮੁ ਜਵਾਬੁ ਨ ਆਵੈ ।
puchhai masalat gungiahu vigarrai kam javaab na aavai |

جيڪڏهن ڪنهن مسئلي تي گونگي سان صلاح ڪئي وڃي ته معاملو خراب ٿي ويندو ۽ هو جواب نه ڏئي سگهندو.

ਫੁਲਵਾੜੀ ਵੜਿ ਗੁਣਗੁਣਾ ਮਾਲੀ ਨੋ ਨ ਇਨਾਮੁ ਦਿਵਾਵੈ ।
fulavaarree varr gunagunaa maalee no na inaam divaavai |

بوءِ جي احساس کان عاجز شخص جيڪڏهن باغ ۾ وڃي ٿو ته هو باغبان کي انعام لاءِ سفارش نٿو ڪري سگهي.

ਲੂਲੇ ਨਾਲਿ ਵਿਆਹੀਐ ਕਿਵ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਕਾਮਣਿ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
loole naal viaaheeai kiv gal mil kaaman gal laavai |

هڪ پاڳل سان شادي ڪيل عورت ڪيئن هن کي ڳنڍي سگهي ٿي.

ਸਭਨਾ ਚਾਲ ਸੁਹਾਵਣੀ ਲੰਗੜਾ ਕਰੇ ਲਖਾਉ ਲੰਗਾਵੈ ।
sabhanaa chaal suhaavanee langarraa kare lakhaau langaavai |

جتي ٻين سڀني کي چڱيءَ طرح هلڻو آهي، اتي لُنڊو، جنهن جو هو بناوٽي ڪري، ضرور لڏندو نظر ايندو.

ਲੁਕੈ ਨ ਮੂਰਖੁ ਆਪੁ ਲਖਾਵੈ ।੫।
lukai na moorakh aap lakhaavai |5|

اهڙيءَ طرح، بيوقوف ڪڏهن به لڪيل نه رهندو آهي، ۽ هو ضرور پاڻ کي ظاهر ڪري ٿو.

ਪਉੜੀ ੬
paurree 6

ਪਥਰੁ ਮੂਲਿ ਨ ਭਿਜਈ ਸਉ ਵਰ੍ਹਿਆ ਜਲਿ ਅੰਦਰਿ ਵਸੈ ।
pathar mool na bhijee sau varhiaa jal andar vasai |

سؤ سال پاڻيءَ ۾ رهڻ جي باوجود به اهو پٿر ڪنهن به صورت ۾ گل نه ٿيندو.

ਪਥਰ ਖੇਤੁ ਨ ਜੰਮਈ ਚਾਰਿ ਮਹੀਨੇ ਇੰਦਰੁ ਵਰਸੈ ।
pathar khet na jamee chaar maheene indar varasai |

چار مهينا لڳاتار برسات پوي، پر زمين ۾ پٿر به نه اڀري.

ਪਥਰਿ ਚੰਨਣੁ ਰਗੜੀਏ ਚੰਨਣ ਵਾਂਗਿ ਨ ਪਥਰੁ ਘਸੈ ।
pathar chanan ragarree chanan vaang na pathar ghasai |

پٿر جي پيسڻ واري چندن، صندل وانگر ڪڏهن به وڍي نه ٿي.

ਸਿਲ ਵਟੇ ਨਿਤ ਪੀਸਦੇ ਰਸ ਕਸ ਜਾਣੇ ਵਾਸੁ ਨ ਰਸੈ ।
sil vatte nit peesade ras kas jaane vaas na rasai |

پيسڻ وارا پٿر هميشه مادي کي پيس ڪن ٿا پر زمين جي شين جي ذائقي ۽ خوبين جي ڪڏهن به خبر ناهي.

ਚਕੀ ਫਿਰੈ ਸਹੰਸ ਵਾਰ ਖਾਇ ਨ ਪੀਐ ਭੁਖ ਨ ਤਸੈ ।
chakee firai sahans vaar khaae na peeai bhukh na tasai |

پٿر ھزارين دفعا گھمندو آھي پر اُن کي ڪڏھن به بک يا اُڃ نه لڳي.

ਪਥਰ ਘੜੈ ਵਰਤਣਾ ਹੇਠਿ ਉਤੇ ਹੋਇ ਘੜਾ ਵਿਣਸੈ ।
pathar gharrai varatanaa hetth ute hoe gharraa vinasai |

پٿر ۽ گھڙيءَ جو لاڳاپو اھو آھي ته گھڙيءَ کي ناس ٿيڻو آھي ته پٿر گھڙيءَ تي لڳندو آھي يا ان جي برعڪس.

ਮੂਰਖ ਸੁਰਤਿ ਨ ਜਸ ਅਪਜਸੈ ।੬।
moorakh surat na jas apajasai |6|

بيوقوف شهرت ۽ بدنامي ۾ فرق نٿو سمجهي.

ਪਉੜੀ ੭
paurree 7

ਪਾਰਸ ਪਥਰ ਸੰਗੁ ਹੈ ਪਾਰਸ ਪਰਸਿ ਨ ਕੰਚਨੁ ਹੋਵੈ ।
paaras pathar sang hai paaras paras na kanchan hovai |

عام پٿر شايد فلسفي جي پٿر سان رابطي ۾ هجي پر اهو سون ۾ تبديل نه ٿيندو آهي.

ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਪਥਰਹੁ ਪਥਰ ਕੋਇ ਨ ਹਾਰਿ ਪਰੋਵੈ ।
heere maanak patharahu pathar koe na haar parovai |

پٿرن مان هيرا ۽ ياقوت ڪڍيا ويندا آهن، پر انهن پٿرن کي هار جي طور تي ڳنڍي نٿو سگهجي.

ਵਟਿ ਜਵਾਹਰੁ ਤੋਲੀਐ ਮੁਲਿ ਨ ਤੁਲਿ ਵਿਕਾਇ ਸਮੋਵੈ ।
vatt javaahar toleeai mul na tul vikaae samovai |

زيور ته وزن ۾ ته هوندا آهن، پر زيور جي قيمت جي برابر نه ٿيندي آهي.

ਪਥਰ ਅੰਦਰਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਸੁਵੰਨੁ ਅਲੋਵੈ ।
pathar andar asatt dhaat paaras paras suvan alovai |

پٿرن جي وچ ۾ اُٺ ڌاتو (مشاعر) رهجي ويندا آهن پر اهي رڳو فلسفي جي پٿر جي ڇهڻ سان سون ۾ تبديل ٿي ويندا آهن.

ਪਥਰੁ ਫਟਕ ਝਲਕਣਾ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਹੋਇ ਰੰਗੁ ਨ ਗੋਵੈ ।
pathar fattak jhalakanaa bahu rangee hoe rang na govai |

ڪرسٽل پٿر ڪيترن ئي رنگن ۾ چمڪندو آهي پر اڃا تائين رڳو هڪ پٿر رهي ٿو.

ਪਥਰ ਵਾਸੁ ਨ ਸਾਉ ਹੈ ਮਨ ਕਠੋਰੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਵਿਗੋਵੈ ।
pathar vaas na saau hai man katthor hoe aap vigovai |

پٿر کي نه خوشبو آهي ۽ نه ذائقو؛ سخت دل ماڻهو صرف پنهنجو پاڻ کي تباهه ڪري ٿو.

ਕਰਿ ਮੂਰਖਾਈ ਮੂਰਖੁ ਰੋਵੈ ।੭।
kar moorakhaaee moorakh rovai |7|

بيوقوف پنهنجي بيوقوفي تي ماتم ڪندو رهي ٿو.

ਪਉੜੀ ੮
paurree 8

ਜਿਉਂ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੈ ਵਿਸੂ ਭਰਿਆ ।
jiaun man kaale sap sir saar na jaanai visoo bhariaa |

مٿي ۾ زيور هئڻ ۽ نه ڄاڻڻ سان نانگ زهر سان ڀريل رهي ٿو.

ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਝਾੜਾਂ ਸਿੰਙਦਾ ਫਿਰੈ ਅਫਰਿਆ ।
jaan kathooree mirag tan jhaarraan singadaa firai afariaa |

مشهور آهي ته مشڪ هرڻ جي جسم ۾ رهي ٿي، پر اُن جي خوشبوءَ سان جهنگن ۾ وهندي رهي ٿي.

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਮੋਤੀ ਸਿਪ ਵਿਚਿ ਮਰਮੁ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਦਰਿ ਧਰਿਆ ।
jiaun kar motee sip vich maram na jaanai andar dhariaa |

موتي خول ۾ رهجي وڃي ٿو پر خول کي اسرار جي خبر ناهي.

ਜਿਉਂ ਗਾਈਂ ਥਣਿ ਚਿਚੁੜੀ ਦੁਧੁ ਨ ਪੀਐ ਲੋਹੂ ਜਰਿਆ ।
jiaun gaaeen than chichurree dudh na peeai lohoo jariaa |

ڳئون جي چيلهه سان جڪڙيل ٽڪ ان جو کير نه پر رت چوسي ٿو.

ਬਗਲਾ ਤਰਣਿ ਨ ਸਿਖਿਓ ਤੀਰਥਿ ਨ੍ਹਾਇ ਨ ਪਥਰੁ ਤਰਿਆ ।
bagalaa taran na sikhio teerath nhaae na pathar tariaa |

پاڻيءَ ۾ رهندڙ ڪرين ڪڏهن به ترڻ نه سکي ۽ پٿر به مختلف زيارتن تي وضو ڪرڻ جي باوجود ترڻ ۽ پار نه ٿو وڃي سگهي.

ਨਾਲਿ ਸਿਆਣੇ ਭਲੀ ਭਿਖ ਮੂਰਖ ਰਾਜਹੁ ਕਾਜੁ ਨ ਸਰਿਆ ।
naal siaane bhalee bhikh moorakh raajahu kaaj na sariaa |

انهيءَ ڪري عقلمندن جي صحبت ۾ سوال ڪرڻ، هوتن سان گڏ بادشاهت تي حڪومت ڪرڻ کان بهتر آهي.

ਮੇਖੀ ਹੋਇ ਵਿਗਾੜੈ ਖਰਿਆ ।੮।
mekhee hoe vigaarrai khariaa |8|

ڇالاءِ⁠جو جيڪو پاڻ ڪوڙو آھي، سو خالص کي به خراب ڪندو.

ਪਉੜੀ ੯
paurree 9

ਕਟਣੁ ਚਟਣੁ ਕੁਤਿਆਂ ਕੁਤੈ ਹਲਕ ਤੈ ਮਨੁ ਸੂਗਾਵੈ ।
kattan chattan kutiaan kutai halak tai man soogaavai |

ڪتو رڳو چُرندو ۽ چُٽيندو آهي، پر جيڪڏهن چريو ٿي وڃي ته ان کان دماغ ڊڄي ويندو آهي.

ਠੰਢਾ ਤਤਾ ਕੋਇਲਾ ਕਾਲਾ ਕਰਿ ਕੈ ਹਥੁ ਜਲਾਵੈ ।
tthandtaa tataa koeilaa kaalaa kar kai hath jalaavai |

ڪوئلو ٿڌ هجي يا گرم، هٿ کي ڪارا ڪري ٿو يا ساڙي ٿو.

ਜਿਉ ਚਕਚੂੰਧਰ ਸਪ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਕੋੜ੍ਹੀ ਕਰਿ ਦਿਖਲਾਵੈ ।
jiau chakachoondhar sap dee anhaa korrhee kar dikhalaavai |

نانگ کي پڪڙڻ سان انڌو يا ڪوڙهه جو مريض ٿئي ٿو.

ਜਾਣੁ ਰਸਉਲੀ ਦੇਹ ਵਿਚਿ ਵਢੀ ਪੀੜ ਰਖੀ ਸਰਮਾਵੈ ।
jaan rsaulee deh vich vadtee peerr rakhee saramaavai |

جسم ۾ ٽيومر جڏهن آپريشن ڪيو وڃي ته درد ڏئي ٿو ۽ جيڪڏهن ان کي هٿ نه رکيو وڃي ته اهو شرمندگي جو سبب بڻجي ٿو.

ਵੰਸਿ ਕਪੂਤੁ ਕੁਲਛਣਾ ਛਡੈ ਬਣੈ ਨ ਵਿਚਿ ਸਮਾਵੈ ।
vans kapoot kulachhanaa chhaddai banai na vich samaavai |

هڪ بڇڙو پٽ نه ئي رد ڪري سگهجي ٿو ۽ نه ئي هو خاندان ۾ ترتيب ڏئي سگهي ٿو.

ਮੂਰਖ ਹੇਤੁ ਨ ਲਾਈਐ ਪਰਹਰਿ ਵੈਰੁ ਅਲਿਪਤੁ ਵਲਾਵੈ ।
moorakh het na laaeeai parahar vair alipat valaavai |

تنهن ڪري، بيوقوف سان پيار نه ڪرڻ گهرجي ۽ ان سان دشمني کان بچڻ گهرجي، ان سان لاتعلقي برقرار رکڻ گهرجي.

ਦੁਹੀਂ ਪਵਾੜੀਂ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।੯।
duheen pavaarreen dukh vihaavai |9|

ٻي صورت ۾، ٻنهي طريقن سان، مصيبت واقع ٿيندي.

ਪਉੜੀ ੧੦
paurree 10

ਜਿਉ ਹਾਥੀ ਦਾ ਨ੍ਹਾਵਣਾ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਵੈ ।
jiau haathee daa nhaavanaa baahar nikal kheh uddaavai |

جيئن هاٿي پنهنجو جسم ڌوئي ۽ پاڻيءَ مان نڪرندي، ان تي مٽي اڇلائي ڇڏي.

ਜਿਉ ਊਠੈ ਦਾ ਖਾਵਣਾ ਪਰਹਰਿ ਕਣਕ ਜਵਾਹਾਂ ਖਾਵੈ ।
jiau aootthai daa khaavanaa parahar kanak javaahaan khaavai |

جيئن اُٺ ڪڻڪ کان پاسو ڪري، جاوا-س نالي اناج جي گهٽ قسم کي کائي ٿو.

ਕਮਲੇ ਦਾ ਕਛੋਟੜਾ ਕਦੇ ਲਕ ਕਦੇ ਸੀਸਿ ਵਲਾਵੈ ।
kamale daa kachhottarraa kade lak kade sees valaavai |

چريو ماڻهوءَ جو ڪُنڊ ڪپڙو ڪڏهن هن جي وات جي چوڌاري ۽ ڪڏهن هن جي مٿي تي.

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਟੁੰਡੇ ਹਥੜਾ ਸੋ ਚੁਤੀਂ ਸੋ ਵਾਤਿ ਵਤਾਵੈ ।
jiaun kar ttundde hatharraa so chuteen so vaat vataavai |

اپاهج جو ھٿ ڪڏھن ڪڏھن ھن جي پٺين ڏانھن وڃي ٿو ۽ اھو ئي ھٿ ڪڏھن ڪڏھن سندس وات ڏانھن.

ਸੰਨ੍ਹੀ ਜਾਣੁ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਖਿਣੁ ਜਲਿ ਵਿਚਿ ਖਿਨ ਅਗਨਿ ਸਮਾਵੈ ।
sanhee jaan luhaar dee khin jal vich khin agan samaavai |

لوهار جي پنن کي ڪڏهن باهه ۾ ۽ ٻئي پل پاڻيءَ ۾ اڇلايو ويندو آهي.

ਮਖੀ ਬਾਣੁ ਕੁਬਾਣੁ ਹੈ ਲੈ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਨ ਭਾਵੈ ।
makhee baan kubaan hai lai duragandh sugandh na bhaavai |

بڇڙو مکڻ جي فطرت آهي، اها خوشبوءَ کان بدبوءِ کي ترجيح ڏئي ٿي.

ਮੂਰਖ ਦਾ ਕਿਹੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।੧੦।
moorakh daa kihu hath na aavai |10|

ساڳيءَ طرح، بيوقوف کي ڪجھ به نه ٿو ملي.

ਪਉੜੀ ੧੧
paurree 11

بيوقوف پاڻ کي ڦاسائي ٿو ۽ ڪوڙو آهي

ਤੋਤਾ ਨਲੀ ਨ ਛਡਈ ਆਪਣ ਹਥੀਂ ਫਾਥਾ ਚੀਕੈ ।
totaa nalee na chhaddee aapan hatheen faathaa cheekai |

طوطو لٺ کي نه ڇڏيندو آهي ۽ ان ۾ پڪڙي روئي ٿو ۽ روئي ٿو.

ਬਾਂਦਰੁ ਮੁਠਿ ਨ ਛਡਈ ਘਰਿ ਘਰਿ ਨਚੈ ਝੀਕਣੁ ਝੀਕੈ ।
baandar mutth na chhaddee ghar ghar nachai jheekan jheekai |

ڀولڙو به (گھڙيءَ ۾) اَنَ جو ھٿ نه ٿو ڇڏي ۽ نچندو رھي ٿو ۽ در در در جا ڏند ڪرٽي ٿو.

ਗਦਹੁ ਅੜੀ ਨ ਛਡਈ ਚੀਘੀ ਪਉਦੀ ਹੀਕਣਿ ਹੀਕੈ ।
gadahu arree na chhaddee cheeghee paudee heekan heekai |

گڏهه به جڏهن مار، لات ۽ زور زور سان ڀڄندو آهي پر پنهنجي ضد نه ڇڏيندو آهي.

ਕੁਤੇ ਚਕੀ ਚਟਣੀ ਪੂਛ ਨ ਸਿਧੀ ਧ੍ਰੀਕਣਿ ਧ੍ਰੀਕੈ ।
kute chakee chattanee poochh na sidhee dhreekan dhreekai |

ڪتو اٽي جي چکی کي چاٽڻ نه ٿو ڇڏي ۽ ان جي پڇ جيتوڻيڪ ڇڪي، ڪڏهن به سڌي نه ٿي.

ਕਰਨਿ ਕੁਫਕੜ ਮੂਰਖਾਂ ਸਪ ਗਏ ਫੜਿ ਫਾਟਨਿ ਲੀਕੈ ।
karan kufakarr moorakhaan sap ge farr faattan leekai |

بيوقوف بيوقوفيءَ سان فخر ڪن ٿا ۽ ٽريڪ کي مارين ٿا جڏهن ته نانگ ڀڄي ويو آهي.

ਪਗ ਲਹਾਇ ਗਣਾਇ ਸਰੀਕੈ ।੧੧।
pag lahaae ganaae sareekai |11|

پگڙين تان بي عزتي ڪرڻ وقت به هو پاڻ کي پنهنجي ساٿين کان اعليٰ سمجهن ٿا.

ਪਉੜੀ ੧੨
paurree 12

ਅੰਨ੍ਹਾ ਆਖੇ ਲੜਿ ਮਰੈ ਖੁਸੀ ਹੋਵੈ ਸੁਣਿ ਨਾਉ ਸੁਜਾਖਾ ।
anhaa aakhe larr marai khusee hovai sun naau sujaakhaa |

انڌو بيوقوف جيڪڏهن انڌو (دانشور) چئجي ته انڌا ٿي وڙهندو ۽ اگر انڌو (دانشور) سڏبو ته خوش ٿيندو.

ਭੋਲਾ ਆਖੇ ਭਲਾ ਮੰਨਿ ਅਹਮਕੁ ਜਾਣਿ ਅਜਾਣਿ ਨ ਭਾਖਾ ।
bholaa aakhe bhalaa man ahamak jaan ajaan na bhaakhaa |

کيس سادگيءَ وارو سڏڻ سان کيس سٺو لڳندو آهي پر هو ڪنهن سان نه ڳالهائيندو هو جيڪو کيس چوندو هو ته هو بيوقوف ماڻهو آهي.

ਧੋਰੀ ਆਖੈ ਹਸਿ ਦੇ ਬਲਦ ਵਖਾਣਿ ਕਰੈ ਮਨਿ ਮਾਖਾ ।
dhoree aakhai has de balad vakhaan karai man maakhaa |

هن کي بار کڻڻ وارو (سڀني جو) سڏڻ تي مسڪرائي ٿو، پر ناراض ٿئي ٿو جڏهن کيس چيو وڃي ٿو ته هو صرف هڪ ٻڪري آهي.

ਕਾਉਂ ਸਿਆਣਪ ਜਾਣਦਾ ਵਿਸਟਾ ਖਾਇ ਨ ਭਾਖ ਸੁਭਾਖਾ ।
kaaun siaanap jaanadaa visattaa khaae na bhaakh subhaakhaa |

ڪانءَ کي ڪيتريون ئي صلاحيتون معلوم هونديون آهن، پر هُو نراسائيءَ سان بانگ ڏئي ۽ کائي ٿو.

ਨਾਉ ਸੁਰੀਤ ਕੁਰੀਤ ਦਾ ਮੁਸਕ ਬਿਲਾਈ ਗਾਂਡੀ ਸਾਖਾ ।
naau sureet kureet daa musak bilaaee gaanddee saakhaa |

بڇڙي ريتن رسمن کي بيوقوف چڱائي چئبو آهي ۽ ٻلي جي ٿلهي ماکي کي خوشبودار سڏيندو آهي.

ਹੇਠਿ ਖੜਾ ਥੂ ਥੂ ਕਰੈ ਗਿਦੜ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਦਾਖਾ ।
hetth kharraa thoo thoo karai gidarr hath na aavai daakhaa |

جيئن گدڙ وڻن تي پهچي انگور کائي نه ٿو سگهي، تيئن اُن تي اُڇلي ٿو، ائين ئي بيوقوف جو حال آهي.

ਬੋਲ ਵਿਗਾੜੁ ਮੂਰਖੁ ਭੇਡਾਖਾ ।੧੨।
bol vigaarr moorakh bheddaakhaa |12|

بيوقوف ماڻهو رڍن وانگر انڌو پوئلڳ هوندو آهي ۽ سندس بيوقوف ڳالهيون هر ڪنهن سان سندس تعلق خراب ڪري ڇڏينديون آهن.

ਪਉੜੀ ੧੩
paurree 13

ਰੁਖਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਰੁਖੁ ਹੈ ਅਰੰਡੁ ਅਵਾਈ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
rukhaan vich kurukh hai arandd avaaee aap ganaae |

وڻن جي وچ ۾ سڀ کان وڌيڪ خراب ممڪن آهي ارڙي جو وڻ جيڪو اڻڄاڻ طور تي پاڻ کي محسوس ڪري ٿو.

ਪਿਦਾ ਜਿਉ ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਬਹਿ ਬਹਿ ਡਾਲੀ ਬਹੁਤੁ ਬਫਾਏ ।
pidaa jiau pankherooaan beh beh ddaalee bahut bafaae |

Pidd jiu، پکين مان هڪ تمام ننڍڙو، هڪ شاخ کان ٻئي ڏانهن ٽپو ڏئي ٿو ۽ تمام گهڻو ڦهليل محسوس ٿئي ٿو.

ਭੇਡ ਭਿਵਿੰਗਾ ਮੁਹੁ ਕਰੈ ਤਰਣਾਪੈ ਦਿਹਿ ਚਾਰਿ ਵਲਾਏ ।
bhedd bhivingaa muhu karai taranaapai dihi chaar valaae |

رڍون به، پنهنجي مختصر وقت ۾... جوانيءَ ۾ زور سان (فخر سان).

ਮੁਹੁ ਅਖੀ ਨਕੁ ਕਨ ਜਿਉਂ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਵਿਚਿ ਗਾਂਡਿ ਸਦਾਏ ।
muhu akhee nak kan jiaun indreean vich gaandd sadaae |

مقعد کي ان وقت به فخر محسوس ٿئي ٿو، جنهن ۾ هڪ عضوو جهڙوڪ اک، ڪن، نڪ ۽ وات کي سڏيو وڃي ٿو.

ਮੀਆ ਘਰਹੁ ਨਿਕਾਲੀਐ ਤਰਕਸੁ ਦਰਵਾਜੇ ਟੰਗਵਾਏ ।
meea gharahu nikaaleeai tarakas daravaaje ttangavaae |

زال پاران گهر مان ڪڍڻ وقت به مڙس (پنهنجي مردانگي ڏيکارڻ لاءِ) دروازي تي لڙڪ لٽڪائيندو آهي.

ਮੂਰਖ ਅੰਦਰਿ ਮਾਣਸਾਂ ਵਿਣੁ ਗੁਣ ਗਰਬੁ ਕਰੈ ਆਖਾਏ ।
moorakh andar maanasaan vin gun garab karai aakhaae |

ساڳيءَ طرح انسانن ۾، بيوقوف جيڪو سڀني خوبين کان خالي آهي، پاڻ تي فخر محسوس ڪندو آهي ۽ مسلسل ڪوشش ڪندو آهي، ته هو پاڻ ڏانهن ڌيان ڇڪائي.

ਮਜਲਸ ਬੈਠਾ ਆਪੁ ਲਖਾਏ ।੧੩।
majalas baitthaa aap lakhaae |13|

هڪ مجلس ۾، هو صرف پنهنجو پاڻ کي ڏسي ٿو (۽ ٻين جي حڪمت نه).

ਪਉੜੀ ੧੪
paurree 14

ਮੂਰਖ ਤਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਬੋਲੁ ਨ ਸਮਝੈ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣੈ ।
moorakh tis no aakheeai bol na samajhai bol na jaanai |

بيوقوف اھو آھي جيڪو نه ڳالھ کي ھٿ ۾ سمجھي ۽ نه ڳالھائي.

ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਪੁਛੀਐ ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
horo kihu kar puchheeai horo kihu kar aakh vakhaanai |

هن کان ڪجهه ٻيو پڇيو ويو آهي ۽ هو مڪمل طور تي ڪجهه مختلف بابت جواب ڏيندو آهي.

ਸਿਖ ਦੇਇ ਸਮਝਾਈਐ ਅਰਥੁ ਅਨਰਥੁ ਮਨੈ ਵਿਚਿ ਆਣੈ ।
sikh dee samajhaaeeai arath anarath manai vich aanai |

غلط نصيحت ڪري، هو ان جي غلط تشريح ڪري ٿو ۽ پنهنجي ذهن مان متضاد مطلب ڪڍي ٿو.

ਵਡਾ ਅਸਮਝੁ ਨ ਸਮਝਈ ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਹੋਇ ਹੈਰਾਣੈ ।
vaddaa asamajh na samajhee surat vihoonaa hoe hairaanai |

هو ايڏو وڏو بيوقوف آهي جيڪو نه سمجهي ۽ هوش کان غافل هو ڪڏهن حيران ۽ پريشان رهندو آهي.

ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣਈ ਦੁਰਮਤਿ ਮਿਤ੍ਰੁ ਸਤ੍ਰੁ ਪਰਵਾਣੈ ।
guramat chit na aanee duramat mitru satru paravaanai |

هو پنهنجي دل ۾ گم جي حڪمت کي ڪڏهن به نه وساريندو آهي ۽ پنهنجي خراب عقل جي ڪري پنهنجي دوست کي دشمن سمجهي ٿو.

ਅਗਨੀ ਸਪਹੁਂ ਵਰਜੀਐ ਗੁਣ ਵਿਚਿ ਅਵਗੁਣ ਕਰੈ ਧਿਙਾਣੈ ।
aganee sapahun varajeeai gun vich avagun karai dhingaanai |

نانگ ۽ باھ جي ويجھو نه وڃڻ جي حڪمت هو ٻي صورت ۾ وٺندو آهي ۽ زبردستي نيڪي کي برائي ۾ تبديل ڪري ٿو.

ਮੂਤੈ ਰੋਵੈ ਮਾ ਨ ਸਿਞਾਣੈ ।੧੪।
mootai rovai maa na siyaanai |14|

هو هڪ اهڙي ٻار وانگر ورتاءُ ڪري ٿو جيڪو پنهنجي ماءُ کي نٿو سڃاڻي ۽ روئي ٿو ۽ پيشاب ڪري ٿو.

ਪਉੜੀ ੧੫
paurree 15

ਰਾਹੁ ਛਡਿ ਉਝੜਿ ਪਵੈ ਆਗੂ ਨੋ ਭੁਲਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ।
raahu chhadd ujharr pavai aagoo no bhulaa kar jaanai |

جيڪو رستو ڇڏي بي حيائيءَ جي پٺيان هلي ٿو ۽ پنهنجي اڳواڻ کي گمراهه سمجهي ٿو، اهو بيوقوف آهي.

ਬੇੜੇ ਵਿਚਿ ਬਹਾਲੀਐ ਕੁਦਿ ਪਵੈ ਵਿਚਿ ਵਹਣ ਧਿਙਾਣੈ ।
berre vich bahaaleeai kud pavai vich vahan dhingaanai |

ٻيڙيءَ ۾ ويھي ھو زور سان ڪرنٽ ۾ ٽپو ڏئي ٿو.

ਸੁਘੜਾਂ ਵਿਚਿ ਬਹਿਠਿਆਂ ਬੋਲਿ ਵਿਗਾੜਿ ਉਘਾੜਿ ਵਖਾਣੈ ।
sugharraan vich bahitthiaan bol vigaarr ughaarr vakhaanai |

بزرگن جي وچ ۾ ويٺي، هن جي خراب ڳالهين جي ڪري بي نقاب ٿي بيٺو آهي.

ਸੁਘੜਾਂ ਮੂਰਖ ਜਾਣਦਾ ਆਪਿ ਸੁਘੜੁ ਹੋਇ ਵਿਰਤੀਹਾਣੈ ।
sugharraan moorakh jaanadaa aap sugharr hoe virateehaanai |

عقلمند کي بيوقوف سمجهندو آهي ۽ پنهنجي چال چلت کي هوشيار سمجهي لڪائيندو آهي.

ਦਿਹ ਨੋ ਰਾਤਿ ਵਖਾਣਦਾ ਚਾਮਚੜਿਕ ਜਿਵੇਂ ਟਾਨਾਣੈ ।
dih no raat vakhaanadaa chaamacharrik jiven ttaanaanai |

جهڙوڪ، هڪ چمگادڙ ۽ هڪ چمڪدار ڪيم، هو ڏينهن کي رات وانگر بيان ڪري ٿو.

ਗੁਰਮਤਿ ਮੂਰਖੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣੈ ।੧੫।
guramat moorakh chit na aanai |15|

گم جي عقل ڪڏهن به بيوقوف جي دل ۾ نه رهندي آهي.

ਪਉੜੀ ੧੬
paurree 16

ਵੈਦਿ ਚੰਗੇਰੀ ਊਠਣੀ ਲੈ ਸਿਲ ਵਟਾ ਕਚਰਾ ਭੰਨਾ ।
vaid changeree aootthanee lai sil vattaa kacharaa bhanaa |

هڪ طبيب ڏاڙهيءَ جي اُٺ جي علاج لاءِ، ڳلي ۾ ڦاٿل خربوزيءَ کي ڳچيءَ ۾ ڦاسائي، ڳچيءَ جي پاسي کان سندس ڳچيءَ ۽ مارٽر سان مارائي ڇڏيو.

ਸੇਵਕਿ ਸਿਖੀ ਵੈਦਗੀ ਮਾਰੀ ਬੁਢੀ ਰੋਵਨਿ ਰੰਨਾ ।
sevak sikhee vaidagee maaree budtee rovan ranaa |

سندس نوڪر (جيڪو ڏسي رهيو هو) سوچيو ته هن فن ۾ مهارت حاصل ڪري ورتي آهي ۽ ان ئي عمل سان هڪ پوڙهي بيمار عورت کي قتل ڪري ڇڏيو آهي، جنهن ڪري عورتن ۾ عام ماتم پکڙجي ويو آهي.

ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਰਾਵਲੈ ਪਉਦੀ ਉਘੜਿ ਗਏ ਸੁ ਕੰਨਾ ।
pakarr chalaaeaa raavalai paudee ugharr ge su kanaa |

ماڻهن دانهون ڪندڙ طبيب کي پڪڙي بادشاهه جي اڳيان پيش ڪيو، جنهن کيس سخت مار ڏيڻ جو حڪم ڏنو، جنهن تي هو هوش ۾ آيو.

ਪੁਛੈ ਆਖਿ ਵਖਾਣਿਉਨੁ ਉਘੜਿ ਗਇਆ ਪਾਜੁ ਪਰਛੰਨਾ ।
puchhai aakh vakhaaniaun ugharr geaa paaj parachhanaa |

جڏهن پڇا ڪئي وئي ته هن سڄي صورتحال جو اعتراف ڪيو ۽ اهڙيءَ طرح هن جو ڪوڙ بي نقاب ٿي ويو.

ਪਾਰਖੂਆ ਚੁਣਿ ਕਢਿਆ ਜਿਉ ਕਚਕੜਾ ਨ ਰਲੈ ਰਤੰਨਾ ।
paarakhooaa chun kadtiaa jiau kachakarraa na ralai ratanaa |

عقلمندن کيس ائين اڇلائي ڇڏيو، جيئن شيشي جو ٽڪرو زيور سان نٿو ملي.

ਮੂਰਖੁ ਅਕਲੀ ਬਾਹਰਾ ਵਾਂਸਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵੀ ਗੰਨਾ ।
moorakh akalee baaharaa vaansahu mool na hovee ganaa |

بيوقوف کي ڪا عقل نه آهي جيئن بانس ڪڏهن به ڪمند جي برابر نه ٿي سگهي.

ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ਪਸੂ ਉਪੰਨਾ ।੧੬।
maanas dehee pasoo upanaa |16|

هو حقيقت ۾ انسان جي روپ ۾ پيدا ٿيل جانور آهي.

ਪਉੜੀ ੧੭
paurree 17

ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਸੇਵ ਕਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ ਸਾਹੈ ਦੇ ਪੁਤੈ ।
mahaadev dee sev kar var paaeaa saahai de putai |

هڪ بينڪر جي پٽ مهاديو جي خدمت ڪئي ۽ (دولت حاصل ڪرڻ جو) وراڻيو حاصل ڪيو.

ਦਰਬੁ ਸਰੂਪ ਸਰੇਵੜੈ ਆਏ ਵੜੇ ਘਰਿ ਅੰਦਰਿ ਉਤੈ ।
darab saroop sarevarrai aae varre ghar andar utai |

دولت گرامي روايت جي ساڌن جي روپ ۾ سندس گهر ۾ آئي.

ਜਿਉ ਹਥਿਆਰੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਤਿਉ ਤਿਉ ਦਰਬ ਹੋਇ ਧੜਧੁਤੈ ।
jiau hathiaaree maareean tiau tiau darab hoe dharradhutai |

جيئن ئي انهن کي ماريو ويو، اتي هن جي گهر ۾ پئسن جا ڍير اڀري آيا.

ਬੁਤੀ ਕਰਦੇ ਡਿਠਿਓਨੁ ਨਾਈ ਚੈਨੁ ਨ ਬੈਠੇ ਸੁਤੈ ।
butee karade dditthion naaee chain na baitthe sutai |

گهر ۾ ڪم ڪندڙ هڪ حجام به اهو منظر ڏٺو ۽ هو بيهوش ٿي پنهنجي ننڊ وڃائي ويٺو.

ਮਾਰੇ ਆਣਿ ਸਰੇਵੜੇ ਸੁਣਿ ਦੀਬਾਣਿ ਮਸਾਣਿ ਅਛੁਤੈ ।
maare aan sarevarre sun deebaan masaan achhutai |

هن موقعي جو فائدو وٺندي سڀني ساڌن کي قتل ڪري ڇڏيو ۽ بيگناهه مظلومن جو معاملو عدالت ۾ آيو.

ਮਥੈ ਵਾਲਿ ਪਛਾੜਿਆ ਵਾਲ ਛਡਾਇਅਨਿ ਕਿਸ ਦੈ ਬੁਤੈ ।
mathai vaal pachhaarriaa vaal chhaddaaeian kis dai butai |

هن جي وارن مان پڪڙي کيس ڌڪ هنيو ويو. هاڻي هو ڪهڙي طاقت سان ان چنچل مان نجات ڏياريندو؟

ਮੂਰਖੁ ਬੀਜੈ ਬੀਉ ਕੁਰੁਤੈ ।੧੭।
moorakh beejai beeo kurutai |17|

بيوقوف موسم کان ٻاھر ٻج پوکي ٿو (۽ نقصان برداشت ڪري ٿو).

ਪਉੜੀ ੧੮
paurree 18

ਗੋਸਟਿ ਗਾਂਗੇ ਤੇਲੀਐ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲਿ ਹੋਵੈ ਜਗੁ ਦੇਖੈ ।
gosatt gaange teleeai panddit naal hovai jag dekhai |

گنگو، تيل جي مالڪ ۽ پنڊت جي وچ ۾ بحث هر ڪو ڏسي رهيو هو.

ਖੜੀ ਕਰੈ ਇਕ ਅੰਗੁਲੀ ਗਾਂਗਾ ਦੁਇ ਵੇਖਾਲੈ ਰੇਖੈ ।
kharree karai ik angulee gaangaa due vekhaalai rekhai |

پنڊت گنگا ڏانهن هڪ آڱر ڏيکاريندي اشارو ڪيو ته رب هڪ آهي. پر گنگو سوچيو ته هو پنهنجي (گنگا) جي هڪ اک ڪڍڻ چاهي ٿو، تنهن ڪري هن ٻه آڱريون ڏيکاريائين ته هو پنهنجي (پنڊت جي) ٻنهي اکين مان ڪڍي ڇڏيندو.

ਫੇਰਿ ਉਚਾਇ ਪੰਜਾਂਗੁਲਾ ਗਾਂਗਾ ਮੁਠਿ ਹਲਾਇ ਅਲੇਖੈ ।
fer uchaae panjaangulaa gaangaa mutth halaae alekhai |

پر پنڊت جو خيال هو ته گنگو رب جي ٻن طول و عرض ڏانهن اشارو ڪري رهيو آهي - نرگن (سڀني خوبين کان ٻاهر) ۽ ساگن، (سڀني خوبين سان).

ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਪੰਡਿਤੁ ਹਾਰਿ ਭੁਲਾਵੈ ਭੇਖੈ ।
paireen pai utth chaliaa panddit haar bhulaavai bhekhai |

پنڊت هاڻي پنج آڱريون مٿي ڪري ڏيکاريو ته هن جا ٻه روپ پنجن عنصرن جي ڪري آهن، پر پنڊت جي خيال ۾ اهو اشارو ڪيو ويو ته هو پنجن آڱرين سان گنگو جي منهن کي ڇڪيندو.

ਨਿਰਗੁਣੁ ਸਰਗੁਣੁ ਅੰਗ ਦੁਇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਪੰਜਿ ਮਿਲਨਿ ਸਰੇਖੈ ।
niragun saragun ang due paramesar panj milan sarekhai |

گنگا هن جي مُٺي کي نشانو بڻائي ڏيکاريندي هئي ته هو هن کي پنهنجي مُٺي جي ضرب سان ماري ڇڏيندو. هاڻي پنڊت محسوس ڪيو ته هن کي اهو سمجهايو پيو وڃي ته پنجن عنصرن جو اتحاد تخليق جو سبب آهي.

ਅਖੀਂ ਦੋਵੈਂ ਭੰਨਸਾਂ ਮੁਕੀ ਲਾਇ ਹਲਾਇ ਨਿਮੇਖੈ ।
akheen dovain bhanasaan mukee laae halaae nimekhai |

پنڊت غلطيءَ سان پنهنجي شڪست قبول ڪئي ۽ مخالف جي پيرن تي ڪري پيو ۽ اتان هليو ويو. درحقيقت بيوقوف جو مطلب هو ته هو پنهنجون اکيون ڪڍي ڇڏيندو ۽ سخت مُٺ سان حملو ڪندو، پر پنڊت ان ڳالهه کي مختلف طرح سان تعبير ڪيو.

ਮੂਰਖ ਪੰਡਿਤੁ ਸੁਰਤਿ ਵਿਸੇਖੈ ।੧੮।
moorakh panddit surat visekhai |18|

اهڙيءَ طرح پنهنجي مخصوص سوچ جي ڪري پنڊت به بيوقوف ثابت ٿيو.

ਪਉੜੀ ੧੯
paurree 19

ਠੰਢੇ ਖੂਹਹੁੰ ਨ੍ਹਾਇ ਕੈ ਪਗ ਵਿਸਾਰਿ ਆਇਆ ਸਿਰਿ ਨੰਗੈ ।
tthandte khoohahun nhaae kai pag visaar aaeaa sir nangai |

کوهه تي غسل ڪري، هڪ شخص پنهنجي پگڙي کي وساري ڇڏيو ۽ ننگا سر گهر موٽي آيو.

ਘਰ ਵਿਚਿ ਰੰਨਾਂ ਕਮਲੀਆਂ ਧੁਸੀ ਲੀਤੀ ਦੇਖਿ ਕੁਢੰਗੈ ।
ghar vich ranaan kamaleean dhusee leetee dekh kudtangai |

هن جي بي انصافي (ننگي سر هجڻ) کي ڏسي بيوقوف عورتون روئڻ لڳيون (گهر جي بي پگڙي مالڪ کي ڏسي هن خاندان ۾ ڪنهن جي موت جو اندازو لڳايو).

ਰੰਨਾਂ ਦੇਖਿ ਪਿਟੰਦੀਆਂ ਢਾਹਾਂ ਮਾਰੈਂ ਹੋਇ ਨਿਸੰਗੈ ।
ranaan dekh pittandeean dtaahaan maarain hoe nisangai |

روئيندي عورتن کي ڏسي ٻيا به ماتم ڪرڻ لڳا. ماڻهو گڏ ٿي ويا ۽ قطارن ۾ ويٺي خاندان سان تعزيت ڪرڻ لڳا.

ਲੋਕ ਸਿਆਪੇ ਆਇਆ ਰੰਨਾਂ ਪੁਰਸ ਜੁੜੇ ਲੈ ਪੰਗੈ ।
lok siaape aaeaa ranaan puras jurre lai pangai |

هاڻي حجام جي عورت جيڪا ڪڏهن ڪڏهن ماتم جي اڳواڻي ڪندي آهي، تنهن کان پڇيو ته ڪنهن کي روئڻ گهرجي ۽ ڪنهن کي روئڻ گهرجي، يعني مئل جو نالو ڇا آهي؟

ਨਾਇਣ ਪੁਛਦੀ ਪਿਟਦੀਆਂ ਕਿਸ ਦੈ ਨਾਇ ਅਲ੍ਹਾਣੀ ਅੰਗੈ ।
naaein puchhadee pittadeean kis dai naae alhaanee angai |

هن سوال جو جواب ڳولڻ لاءِ گهر واريءَ جي ڌيءَ سسر ڏانهن اشارو ڪيو (ڇاڪاڻ ته هو ننگا مٿو مليو هو.

ਸਹੁਰੇ ਪੁਛਹੁ ਜਾਇ ਕੈ ਕਉਣ ਮੁਆ ਨੂਹ ਉਤਰੁ ਮੰਗੈ ।
sahure puchhahu jaae kai kaun muaa nooh utar mangai |

پوءِ هن جي طرفان اها حقيقت پڌري ڪئي وئي ته هو صرف پگڙي پائڻ وساري ويو آهي).

ਕਾਵਾਂ ਰੌਲਾ ਮੂਰਖੁ ਸੰਗੈ ।੧੯।
kaavaan raualaa moorakh sangai |19|

بيوقوفن جي گڏجاڻيءَ ۾ اھڙو ڪنگڻ لڳندو آھي (ڇاڪاڻ ته ڪائون به ھڪ آواز ٻڌڻ سان گڏ ھلڻ لڳندا آھن).

ਪਉੜੀ ੨੦
paurree 20

ਜੇ ਮੂਰਖੁ ਸਮਝਾਈਐ ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਛਾਂਵ ਨ ਧੁਪਾ ।
je moorakh samajhaaeeai samajhai naahee chhaanv na dhupaa |

ڇانوَ ۽ سج جي روشنيءَ جي باري ۾ ٻڌايو به، ته به بيوقوف نه سمجھندو آهي.

ਅਖੀਂ ਪਰਖਿ ਨ ਜਾਣਈ ਪਿਤਲ ਸੁਇਨਾ ਕੈਹਾਂ ਰੁਪਾ ।
akheen parakh na jaanee pital sueinaa kaihaan rupaa |

هن جي اکين سان هو ٽاس ۽ برونز يا سون ۽ چاندي ۾ فرق نٿو ڪري سگهي.

ਸਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ਤੇਲ ਘਿਅ ਧਰਿਆ ਕੋਲਿ ਘੜੋਲਾ ਕੁਪਾ ।
saau na jaanai tel ghia dhariaa kol gharrolaa kupaa |

هو گھي جي ٿانءَ ۽ تيل جي برتن ۾ ذائقي جو فرق نه ٿو ڄاڻي.

ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਚਾਨਣੁ ਤੁਲਿ ਅਨ੍ਹੇਰਾ ਘੁਪਾ ।
surat vihoonaa raat dihu chaanan tul anheraa ghupaa |

ڏينهن ۽ رات هو شعور کان خالي آهي ۽ هن لاءِ روشني ۽ اونداهي هڪجهڙا آهن.

ਵਾਸੁ ਕਥੂਰੀ ਥੋਮ ਦੀ ਮਿਹਰ ਕੁਲੀ ਅਧਉੜੀ ਤੁਪਾ ।
vaas kathooree thom dee mihar kulee adhaurree tupaa |

مشڪ جي خوشبو ۽ لوسن جي بوءِ يا مخمل ۽ لڪ جو ٽڪنڊو هن لاءِ هڪجهڙو آهي.

ਵੈਰੀ ਮਿਤ੍ਰ ਨ ਸਮਝਈ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗ ਕੁਰੰਗੁ ਅਛੁਪਾ ।
vairee mitr na samajhee rang surang kurang achhupaa |

هو دوست ۽ دشمن جي سڃاڻپ نه ٿو ڪري ۽ (زندگيءَ جي) خراب يا سٺي رنگت کان بلڪل بي پرواهه رهي ٿو.

ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਚੰਗੇਰੀ ਚੁਪਾ ।੨੦।੩੨। ਬੱਤੀਹ ।
moorakh naal changeree chupaa |20|32| bateeh |

بيوقوف جي صحبت ۾ خاموشي بهترين آهي.