वारां भाई गुरदास जी
पृष्ठ - 32
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥
ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १
ਪਹਿਲਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਲੈ ਭੈ ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਹੋਇ ਇਆਣਾ ।
पहिला गुरमुखि जनमु लै भै विचि वरतै होइ इआणा ।
ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਹੋਇ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਵਿਚਿ ਖਰਾ ਸਿਆਣਾ ।
गुर सिख लै गुरसिखु होइ भाइ भगति विचि खरा सिआणा ।
ਗੁਰ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਮੰਨੈ ਸਮਝਿ ਮਾਣਿ ਮਹਤਿ ਵਿਚਿ ਰਹੈ ਨਿਮਾਣਾ ।
गुर सिख सुणि मंनै समझि माणि महति विचि रहै निमाणा ।
ਗੁਰ ਸਿਖ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪੂਜਦਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਰਹਰਾਸਿ ਲੁਭਾਣਾ ।
गुर सिख गुरसिखु पूजदा पैरी पै रहरासि लुभाणा ।
ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਚਲਣੁ ਜਾਣਿ ਜੁਗਤਿ ਮਿਹਮਾਣਾ ।
गुर सिख मनहु न विसरै चलणु जाणि जुगति मिहमाणा ।
ਗੁਰ ਸਿਖ ਮਿਠਾ ਬੋਲਣਾ ਨਿਵਿ ਚਲਣਾ ਗੁਰਸਿਖੁ ਪਰਵਾਣਾ ।
गुर सिख मिठा बोलणा निवि चलणा गुरसिखु परवाणा ।
ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਗੁਰਸਿਖ ਮਿਲਿ ਖਾਣਾ ।੧।
घालि खाइ गुरसिख मिलि खाणा ।१।
ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २
ਦਿਸਟਿ ਦਰਸ ਲਿਵ ਸਾਵਧਾਨੁ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਚੇਤੰਨੁ ਸਿਆਣਾ ।
दिसटि दरस लिव सावधानु सबद सुरति चेतंनु सिआणा ।
ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦਿੜੁ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਕਰੈ ਮੇਲਾਣਾ ।
नामु दानु इसनानु दिड़ु मन बच करम करै मेलाणा ।
ਗੁਰਸਿਖ ਥੋੜਾ ਬੋਲਣਾ ਥੋੜਾ ਸਉਣਾ ਥੋੜਾ ਖਾਣਾ ।
गुरसिख थोड़ा बोलणा थोड़ा सउणा थोड़ा खाणा ।
ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਪਰਹਰੈ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਸੁਣਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣਾ ।
पर तन पर धन परहरै पर निंदा सुणि मनि सरमाणा ।
ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਮਸਰਿ ਪਰਵਾਣਾ ।
गुर मूरति सतिगुर सबदु साधसंगति समसरि परवाणा ।
ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਤੀਆ ਨਾਸਤਿ ਭਾਵੈ ਭਾਣਾ ।
इक मनि इकु अराधणा दुतीआ नासति भावै भाणा ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਦੈ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣਾ ।੨।
गुरमुखि होदै ताणि निताणा ।२।
ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗੁ ਨ ਦਿਸਈ ਹੋਂਦੀ ਅਖੀਂ ਅੰਨ੍ਹਾ ਸੋਈ ।
गुरमुखि रंगु न दिसई होंदी अखीं अंन्हा सोई ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਮਝਿ ਨ ਸਕਈ ਹੋਂਦੀ ਕੰਨੀਂ ਬੋਲਾ ਹੋਈ ।
गुरमुखि समझि न सकई होंदी कंनीं बोला होई ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਨ ਗਾਵਈ ਹੋਂਦੀ ਜੀਭੈ ਗੁੰਗਾ ਗੋਈ ।
गुरमुखि सबदु न गावई होंदी जीभै गुंगा गोई ।
ਚਰਣ ਕਵਲ ਦੀ ਵਾਸ ਵਿਣੁ ਨਕਟਾ ਹੋਂਦੇ ਨਕਿ ਅਲੋਈ ।
चरण कवल दी वास विणु नकटा होंदे नकि अलोई ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਵਿਹੂਣਿਆਂ ਹੋਂਦੀ ਕਰੀਂ ਲੁੰਜਾ ਦੁਖ ਰੋਈ ।
गुरमुखि कार विहूणिआं होंदी करीं लुंजा दुख रोई ।
ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਵਸਈ ਸੋ ਮਤਿ ਹੀਣੁ ਲਹਦਾ ਢੋਈ ।
गुरमति चिति न वसई सो मति हीणु लहदा ढोई ।
ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਨ ਕੋਇ ਸਥੋਈ ।੩।
मूरख नालि न कोइ सथोई ।३।
ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४
ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਵਸਦੀ ਛਡਿ ਰਹੈ ਓਜਾੜੀ ।
घुघू सुझु न सुझई वसदी छडि रहै ओजाड़ी ।
ਇਲਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨ ਪੜ੍ਹੈ ਚੂਹੇ ਖਾਇ ਉਡੇ ਦੇਹਾੜੀ ।
इलि पढ़ाई न पढ़ै चूहे खाइ उडे देहाड़ी ।
ਵਾਸੁ ਨ ਆਵੈ ਵਾਂਸ ਨੋ ਹਉਮੈ ਅੰਗਿ ਨ ਚੰਨਣ ਵਾੜੀ ।
वासु न आवै वांस नो हउमै अंगि न चंनण वाड़ी ।
ਸੰਖੁ ਸਮੁੰਦਹੁ ਸਖਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਹੀਣਾ ਦੇਹ ਵਿਗਾੜੀ ।
संखु समुंदहु सखणा गुरमति हीणा देह विगाड़ी ।
ਸਿੰਮਲੁ ਬਿਰਖੁ ਨ ਸਫਲੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ਵਡਾ ਅਨਾੜੀ ।
सिंमलु बिरखु न सफलु होइ आपु गणाए वडा अनाड़ी ।
ਮੂਰਖੁ ਫਕੜਿ ਪਵੈ ਰਿਹਾੜੀ ।੪।
मूरखु फकड़ि पवै रिहाड़ी ।४।
ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५
ਅੰਨ੍ਹੇ ਅਗੈ ਆਰਸੀ ਨਾਈ ਧਰਿ ਨ ਵਧਾਈ ਪਾਵੈ ।
अंन्हे अगै आरसी नाई धरि न वधाई पावै ।
ਬੋਲੈ ਅਗੈ ਗਾਵੀਐ ਸੂਮੁ ਨ ਡੂਮੁ ਕਵਾਇ ਪੈਨ੍ਹਾਵੈ ।
बोलै अगै गावीऐ सूमु न डूमु कवाइ पैन्हावै ।
ਪੁਛੈ ਮਸਲਤਿ ਗੁੰਗਿਅਹੁ ਵਿਗੜੈ ਕੰਮੁ ਜਵਾਬੁ ਨ ਆਵੈ ।
पुछै मसलति गुंगिअहु विगड़ै कंमु जवाबु न आवै ।
ਫੁਲਵਾੜੀ ਵੜਿ ਗੁਣਗੁਣਾ ਮਾਲੀ ਨੋ ਨ ਇਨਾਮੁ ਦਿਵਾਵੈ ।
फुलवाड़ी वड़ि गुणगुणा माली नो न इनामु दिवावै ।
ਲੂਲੇ ਨਾਲਿ ਵਿਆਹੀਐ ਕਿਵ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਕਾਮਣਿ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
लूले नालि विआहीऐ किव गलि मिलि कामणि गलि लावै ।
ਸਭਨਾ ਚਾਲ ਸੁਹਾਵਣੀ ਲੰਗੜਾ ਕਰੇ ਲਖਾਉ ਲੰਗਾਵੈ ।
सभना चाल सुहावणी लंगड़ा करे लखाउ लंगावै ।
ਲੁਕੈ ਨ ਮੂਰਖੁ ਆਪੁ ਲਖਾਵੈ ।੫।
लुकै न मूरखु आपु लखावै ।५।
ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६
ਪਥਰੁ ਮੂਲਿ ਨ ਭਿਜਈ ਸਉ ਵਰ੍ਹਿਆ ਜਲਿ ਅੰਦਰਿ ਵਸੈ ।
पथरु मूलि न भिजई सउ वर्हिआ जलि अंदरि वसै ।
ਪਥਰ ਖੇਤੁ ਨ ਜੰਮਈ ਚਾਰਿ ਮਹੀਨੇ ਇੰਦਰੁ ਵਰਸੈ ।
पथर खेतु न जंमई चारि महीने इंदरु वरसै ।
ਪਥਰਿ ਚੰਨਣੁ ਰਗੜੀਏ ਚੰਨਣ ਵਾਂਗਿ ਨ ਪਥਰੁ ਘਸੈ ।
पथरि चंनणु रगड़ीए चंनण वांगि न पथरु घसै ।
ਸਿਲ ਵਟੇ ਨਿਤ ਪੀਸਦੇ ਰਸ ਕਸ ਜਾਣੇ ਵਾਸੁ ਨ ਰਸੈ ।
सिल वटे नित पीसदे रस कस जाणे वासु न रसै ।
ਚਕੀ ਫਿਰੈ ਸਹੰਸ ਵਾਰ ਖਾਇ ਨ ਪੀਐ ਭੁਖ ਨ ਤਸੈ ।
चकी फिरै सहंस वार खाइ न पीऐ भुख न तसै ।
ਪਥਰ ਘੜੈ ਵਰਤਣਾ ਹੇਠਿ ਉਤੇ ਹੋਇ ਘੜਾ ਵਿਣਸੈ ।
पथर घड़ै वरतणा हेठि उते होइ घड़ा विणसै ।
ਮੂਰਖ ਸੁਰਤਿ ਨ ਜਸ ਅਪਜਸੈ ।੬।
मूरख सुरति न जस अपजसै ।६।
ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७
ਪਾਰਸ ਪਥਰ ਸੰਗੁ ਹੈ ਪਾਰਸ ਪਰਸਿ ਨ ਕੰਚਨੁ ਹੋਵੈ ।
पारस पथर संगु है पारस परसि न कंचनु होवै ।
ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਪਥਰਹੁ ਪਥਰ ਕੋਇ ਨ ਹਾਰਿ ਪਰੋਵੈ ।
हीरे माणक पथरहु पथर कोइ न हारि परोवै ।
ਵਟਿ ਜਵਾਹਰੁ ਤੋਲੀਐ ਮੁਲਿ ਨ ਤੁਲਿ ਵਿਕਾਇ ਸਮੋਵੈ ।
वटि जवाहरु तोलीऐ मुलि न तुलि विकाइ समोवै ।
ਪਥਰ ਅੰਦਰਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਸੁਵੰਨੁ ਅਲੋਵੈ ।
पथर अंदरि असट धातु पारसु परसि सुवंनु अलोवै ।
ਪਥਰੁ ਫਟਕ ਝਲਕਣਾ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਹੋਇ ਰੰਗੁ ਨ ਗੋਵੈ ।
पथरु फटक झलकणा बहु रंगी होइ रंगु न गोवै ।
ਪਥਰ ਵਾਸੁ ਨ ਸਾਉ ਹੈ ਮਨ ਕਠੋਰੁ ਹੋਇ ਆਪੁ ਵਿਗੋਵੈ ।
पथर वासु न साउ है मन कठोरु होइ आपु विगोवै ।
ਕਰਿ ਮੂਰਖਾਈ ਮੂਰਖੁ ਰੋਵੈ ।੭।
करि मूरखाई मूरखु रोवै ।७।
ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८
ਜਿਉਂ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੈ ਵਿਸੂ ਭਰਿਆ ।
जिउं मणि काले सप सिरि सार न जाणै विसू भरिआ ।
ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਝਾੜਾਂ ਸਿੰਙਦਾ ਫਿਰੈ ਅਫਰਿਆ ।
जाणु कथूरी मिरग तनि झाड़ां सिंङदा फिरै अफरिआ ।
ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਮੋਤੀ ਸਿਪ ਵਿਚਿ ਮਰਮੁ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਦਰਿ ਧਰਿਆ ।
जिउं करि मोती सिप विचि मरमु न जाणै अंदरि धरिआ ।
ਜਿਉਂ ਗਾਈਂ ਥਣਿ ਚਿਚੁੜੀ ਦੁਧੁ ਨ ਪੀਐ ਲੋਹੂ ਜਰਿਆ ।
जिउं गाईं थणि चिचुड़ी दुधु न पीऐ लोहू जरिआ ।
ਬਗਲਾ ਤਰਣਿ ਨ ਸਿਖਿਓ ਤੀਰਥਿ ਨ੍ਹਾਇ ਨ ਪਥਰੁ ਤਰਿਆ ।
बगला तरणि न सिखिओ तीरथि न्हाइ न पथरु तरिआ ।
ਨਾਲਿ ਸਿਆਣੇ ਭਲੀ ਭਿਖ ਮੂਰਖ ਰਾਜਹੁ ਕਾਜੁ ਨ ਸਰਿਆ ।
नालि सिआणे भली भिख मूरख राजहु काजु न सरिआ ।
ਮੇਖੀ ਹੋਇ ਵਿਗਾੜੈ ਖਰਿਆ ।੮।
मेखी होइ विगाड़ै खरिआ ।८।
ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९
ਕਟਣੁ ਚਟਣੁ ਕੁਤਿਆਂ ਕੁਤੈ ਹਲਕ ਤੈ ਮਨੁ ਸੂਗਾਵੈ ।
कटणु चटणु कुतिआं कुतै हलक तै मनु सूगावै ।
ਠੰਢਾ ਤਤਾ ਕੋਇਲਾ ਕਾਲਾ ਕਰਿ ਕੈ ਹਥੁ ਜਲਾਵੈ ।
ठंढा तता कोइला काला करि कै हथु जलावै ।
ਜਿਉ ਚਕਚੂੰਧਰ ਸਪ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਕੋੜ੍ਹੀ ਕਰਿ ਦਿਖਲਾਵੈ ।
जिउ चकचूंधर सप दी अंन्हा कोढ़ी करि दिखलावै ।
ਜਾਣੁ ਰਸਉਲੀ ਦੇਹ ਵਿਚਿ ਵਢੀ ਪੀੜ ਰਖੀ ਸਰਮਾਵੈ ।
जाणु रसउली देह विचि वढी पीड़ रखी सरमावै ।
ਵੰਸਿ ਕਪੂਤੁ ਕੁਲਛਣਾ ਛਡੈ ਬਣੈ ਨ ਵਿਚਿ ਸਮਾਵੈ ।
वंसि कपूतु कुलछणा छडै बणै न विचि समावै ।
ਮੂਰਖ ਹੇਤੁ ਨ ਲਾਈਐ ਪਰਹਰਿ ਵੈਰੁ ਅਲਿਪਤੁ ਵਲਾਵੈ ।
मूरख हेतु न लाईऐ परहरि वैरु अलिपतु वलावै ।
ਦੁਹੀਂ ਪਵਾੜੀਂ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।੯।
दुहीं पवाड़ीं दुखि विहावै ।९।
ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०
ਜਿਉ ਹਾਥੀ ਦਾ ਨ੍ਹਾਵਣਾ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਵੈ ।
जिउ हाथी दा न्हावणा बाहरि निकलि खेह उडावै ।
ਜਿਉ ਊਠੈ ਦਾ ਖਾਵਣਾ ਪਰਹਰਿ ਕਣਕ ਜਵਾਹਾਂ ਖਾਵੈ ।
जिउ ऊठै दा खावणा परहरि कणक जवाहां खावै ।
ਕਮਲੇ ਦਾ ਕਛੋਟੜਾ ਕਦੇ ਲਕ ਕਦੇ ਸੀਸਿ ਵਲਾਵੈ ।
कमले दा कछोटड़ा कदे लक कदे सीसि वलावै ।
ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਟੁੰਡੇ ਹਥੜਾ ਸੋ ਚੁਤੀਂ ਸੋ ਵਾਤਿ ਵਤਾਵੈ ।
जिउं करि टुंडे हथड़ा सो चुतीं सो वाति वतावै ।
ਸੰਨ੍ਹੀ ਜਾਣੁ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਖਿਣੁ ਜਲਿ ਵਿਚਿ ਖਿਨ ਅਗਨਿ ਸਮਾਵੈ ।
संन्ही जाणु लुहार दी खिणु जलि विचि खिन अगनि समावै ।
ਮਖੀ ਬਾਣੁ ਕੁਬਾਣੁ ਹੈ ਲੈ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਨ ਭਾਵੈ ।
मखी बाणु कुबाणु है लै दुरगंध सुगंध न भावै ।
ਮੂਰਖ ਦਾ ਕਿਹੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।੧੦।
मूरख दा किहु हथि न आवै ।१०।
ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११
ਤੋਤਾ ਨਲੀ ਨ ਛਡਈ ਆਪਣ ਹਥੀਂ ਫਾਥਾ ਚੀਕੈ ।
तोता नली न छडई आपण हथीं फाथा चीकै ।
ਬਾਂਦਰੁ ਮੁਠਿ ਨ ਛਡਈ ਘਰਿ ਘਰਿ ਨਚੈ ਝੀਕਣੁ ਝੀਕੈ ।
बांदरु मुठि न छडई घरि घरि नचै झीकणु झीकै ।
ਗਦਹੁ ਅੜੀ ਨ ਛਡਈ ਚੀਘੀ ਪਉਦੀ ਹੀਕਣਿ ਹੀਕੈ ।
गदहु अड़ी न छडई चीघी पउदी हीकणि हीकै ।
ਕੁਤੇ ਚਕੀ ਚਟਣੀ ਪੂਛ ਨ ਸਿਧੀ ਧ੍ਰੀਕਣਿ ਧ੍ਰੀਕੈ ।
कुते चकी चटणी पूछ न सिधी ध्रीकणि ध्रीकै ।
ਕਰਨਿ ਕੁਫਕੜ ਮੂਰਖਾਂ ਸਪ ਗਏ ਫੜਿ ਫਾਟਨਿ ਲੀਕੈ ।
करनि कुफकड़ मूरखां सप गए फड़ि फाटनि लीकै ।
ਪਗ ਲਹਾਇ ਗਣਾਇ ਸਰੀਕੈ ।੧੧।
पग लहाइ गणाइ सरीकै ।११।
ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२
ਅੰਨ੍ਹਾ ਆਖੇ ਲੜਿ ਮਰੈ ਖੁਸੀ ਹੋਵੈ ਸੁਣਿ ਨਾਉ ਸੁਜਾਖਾ ।
अंन्हा आखे लड़ि मरै खुसी होवै सुणि नाउ सुजाखा ।
ਭੋਲਾ ਆਖੇ ਭਲਾ ਮੰਨਿ ਅਹਮਕੁ ਜਾਣਿ ਅਜਾਣਿ ਨ ਭਾਖਾ ।
भोला आखे भला मंनि अहमकु जाणि अजाणि न भाखा ।
ਧੋਰੀ ਆਖੈ ਹਸਿ ਦੇ ਬਲਦ ਵਖਾਣਿ ਕਰੈ ਮਨਿ ਮਾਖਾ ।
धोरी आखै हसि दे बलद वखाणि करै मनि माखा ।
ਕਾਉਂ ਸਿਆਣਪ ਜਾਣਦਾ ਵਿਸਟਾ ਖਾਇ ਨ ਭਾਖ ਸੁਭਾਖਾ ।
काउं सिआणप जाणदा विसटा खाइ न भाख सुभाखा ।
ਨਾਉ ਸੁਰੀਤ ਕੁਰੀਤ ਦਾ ਮੁਸਕ ਬਿਲਾਈ ਗਾਂਡੀ ਸਾਖਾ ।
नाउ सुरीत कुरीत दा मुसक बिलाई गांडी साखा ।
ਹੇਠਿ ਖੜਾ ਥੂ ਥੂ ਕਰੈ ਗਿਦੜ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਦਾਖਾ ।
हेठि खड़ा थू थू करै गिदड़ हथि न आवै दाखा ।
ਬੋਲ ਵਿਗਾੜੁ ਮੂਰਖੁ ਭੇਡਾਖਾ ।੧੨।
बोल विगाड़ु मूरखु भेडाखा ।१२।
ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३
ਰੁਖਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਰੁਖੁ ਹੈ ਅਰੰਡੁ ਅਵਾਈ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
रुखां विचि कुरुखु है अरंडु अवाई आपु गणाए ।
ਪਿਦਾ ਜਿਉ ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਬਹਿ ਬਹਿ ਡਾਲੀ ਬਹੁਤੁ ਬਫਾਏ ।
पिदा जिउ पंखेरूआं बहि बहि डाली बहुतु बफाए ।
ਭੇਡ ਭਿਵਿੰਗਾ ਮੁਹੁ ਕਰੈ ਤਰਣਾਪੈ ਦਿਹਿ ਚਾਰਿ ਵਲਾਏ ।
भेड भिविंगा मुहु करै तरणापै दिहि चारि वलाए ।
ਮੁਹੁ ਅਖੀ ਨਕੁ ਕਨ ਜਿਉਂ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਵਿਚਿ ਗਾਂਡਿ ਸਦਾਏ ।
मुहु अखी नकु कन जिउं इंद्रीआं विचि गांडि सदाए ।
ਮੀਆ ਘਰਹੁ ਨਿਕਾਲੀਐ ਤਰਕਸੁ ਦਰਵਾਜੇ ਟੰਗਵਾਏ ।
मीआ घरहु निकालीऐ तरकसु दरवाजे टंगवाए ।
ਮੂਰਖ ਅੰਦਰਿ ਮਾਣਸਾਂ ਵਿਣੁ ਗੁਣ ਗਰਬੁ ਕਰੈ ਆਖਾਏ ।
मूरख अंदरि माणसां विणु गुण गरबु करै आखाए ।
ਮਜਲਸ ਬੈਠਾ ਆਪੁ ਲਖਾਏ ।੧੩।
मजलस बैठा आपु लखाए ।१३।
ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४
ਮੂਰਖ ਤਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਬੋਲੁ ਨ ਸਮਝੈ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣੈ ।
मूरख तिस नो आखीऐ बोलु न समझै बोलि न जाणै ।
ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਪੁਛੀਐ ਹੋਰੋ ਕਿਹੁ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
होरो किहु करि पुछीऐ होरो किहु करि आखि वखाणै ।
ਸਿਖ ਦੇਇ ਸਮਝਾਈਐ ਅਰਥੁ ਅਨਰਥੁ ਮਨੈ ਵਿਚਿ ਆਣੈ ।
सिख देइ समझाईऐ अरथु अनरथु मनै विचि आणै ।
ਵਡਾ ਅਸਮਝੁ ਨ ਸਮਝਈ ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਹੋਇ ਹੈਰਾਣੈ ।
वडा असमझु न समझई सुरति विहूणा होइ हैराणै ।
ਗੁਰਮਤਿ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣਈ ਦੁਰਮਤਿ ਮਿਤ੍ਰੁ ਸਤ੍ਰੁ ਪਰਵਾਣੈ ।
गुरमति चिति न आणई दुरमति मित्रु सत्रु परवाणै ।
ਅਗਨੀ ਸਪਹੁਂ ਵਰਜੀਐ ਗੁਣ ਵਿਚਿ ਅਵਗੁਣ ਕਰੈ ਧਿਙਾਣੈ ।
अगनी सपहुं वरजीऐ गुण विचि अवगुण करै धिङाणै ।
ਮੂਤੈ ਰੋਵੈ ਮਾ ਨ ਸਿਞਾਣੈ ।੧੪।
मूतै रोवै मा न सिञाणै ।१४।
ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५
ਰਾਹੁ ਛਡਿ ਉਝੜਿ ਪਵੈ ਆਗੂ ਨੋ ਭੁਲਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ।
राहु छडि उझड़ि पवै आगू नो भुला करि जाणै ।
ਬੇੜੇ ਵਿਚਿ ਬਹਾਲੀਐ ਕੁਦਿ ਪਵੈ ਵਿਚਿ ਵਹਣ ਧਿਙਾਣੈ ।
बेड़े विचि बहालीऐ कुदि पवै विचि वहण धिङाणै ।
ਸੁਘੜਾਂ ਵਿਚਿ ਬਹਿਠਿਆਂ ਬੋਲਿ ਵਿਗਾੜਿ ਉਘਾੜਿ ਵਖਾਣੈ ।
सुघड़ां विचि बहिठिआं बोलि विगाड़ि उघाड़ि वखाणै ।
ਸੁਘੜਾਂ ਮੂਰਖ ਜਾਣਦਾ ਆਪਿ ਸੁਘੜੁ ਹੋਇ ਵਿਰਤੀਹਾਣੈ ।
सुघड़ां मूरख जाणदा आपि सुघड़ु होइ विरतीहाणै ।
ਦਿਹ ਨੋ ਰਾਤਿ ਵਖਾਣਦਾ ਚਾਮਚੜਿਕ ਜਿਵੇਂ ਟਾਨਾਣੈ ।
दिह नो राति वखाणदा चामचड़िक जिवें टानाणै ।
ਗੁਰਮਤਿ ਮੂਰਖੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਣੈ ।੧੫।
गुरमति मूरखु चिति न आणै ।१५।
ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६
ਵੈਦਿ ਚੰਗੇਰੀ ਊਠਣੀ ਲੈ ਸਿਲ ਵਟਾ ਕਚਰਾ ਭੰਨਾ ।
वैदि चंगेरी ऊठणी लै सिल वटा कचरा भंना ।
ਸੇਵਕਿ ਸਿਖੀ ਵੈਦਗੀ ਮਾਰੀ ਬੁਢੀ ਰੋਵਨਿ ਰੰਨਾ ।
सेवकि सिखी वैदगी मारी बुढी रोवनि रंना ।
ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਰਾਵਲੈ ਪਉਦੀ ਉਘੜਿ ਗਏ ਸੁ ਕੰਨਾ ।
पकड़ि चलाइआ रावलै पउदी उघड़ि गए सु कंना ।
ਪੁਛੈ ਆਖਿ ਵਖਾਣਿਉਨੁ ਉਘੜਿ ਗਇਆ ਪਾਜੁ ਪਰਛੰਨਾ ।
पुछै आखि वखाणिउनु उघड़ि गइआ पाजु परछंना ।
ਪਾਰਖੂਆ ਚੁਣਿ ਕਢਿਆ ਜਿਉ ਕਚਕੜਾ ਨ ਰਲੈ ਰਤੰਨਾ ।
पारखूआ चुणि कढिआ जिउ कचकड़ा न रलै रतंना ।
ਮੂਰਖੁ ਅਕਲੀ ਬਾਹਰਾ ਵਾਂਸਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵੀ ਗੰਨਾ ।
मूरखु अकली बाहरा वांसहु मूलि न होवी गंना ।
ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ਪਸੂ ਉਪੰਨਾ ।੧੬।
माणस देही पसू उपंना ।१६।
ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७
ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਸੇਵ ਕਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ ਸਾਹੈ ਦੇ ਪੁਤੈ ।
महादेव दी सेव करि वरु पाइआ साहै दे पुतै ।
ਦਰਬੁ ਸਰੂਪ ਸਰੇਵੜੈ ਆਏ ਵੜੇ ਘਰਿ ਅੰਦਰਿ ਉਤੈ ।
दरबु सरूप सरेवड़ै आए वड़े घरि अंदरि उतै ।
ਜਿਉ ਹਥਿਆਰੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਤਿਉ ਤਿਉ ਦਰਬ ਹੋਇ ਧੜਧੁਤੈ ।
जिउ हथिआरी मारीअनि तिउ तिउ दरब होइ धड़धुतै ।
ਬੁਤੀ ਕਰਦੇ ਡਿਠਿਓਨੁ ਨਾਈ ਚੈਨੁ ਨ ਬੈਠੇ ਸੁਤੈ ।
बुती करदे डिठिओनु नाई चैनु न बैठे सुतै ।
ਮਾਰੇ ਆਣਿ ਸਰੇਵੜੇ ਸੁਣਿ ਦੀਬਾਣਿ ਮਸਾਣਿ ਅਛੁਤੈ ।
मारे आणि सरेवड़े सुणि दीबाणि मसाणि अछुतै ।
ਮਥੈ ਵਾਲਿ ਪਛਾੜਿਆ ਵਾਲ ਛਡਾਇਅਨਿ ਕਿਸ ਦੈ ਬੁਤੈ ।
मथै वालि पछाड़िआ वाल छडाइअनि किस दै बुतै ।
ਮੂਰਖੁ ਬੀਜੈ ਬੀਉ ਕੁਰੁਤੈ ।੧੭।
मूरखु बीजै बीउ कुरुतै ।१७।
ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८
ਗੋਸਟਿ ਗਾਂਗੇ ਤੇਲੀਐ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲਿ ਹੋਵੈ ਜਗੁ ਦੇਖੈ ।
गोसटि गांगे तेलीऐ पंडित नालि होवै जगु देखै ।
ਖੜੀ ਕਰੈ ਇਕ ਅੰਗੁਲੀ ਗਾਂਗਾ ਦੁਇ ਵੇਖਾਲੈ ਰੇਖੈ ।
खड़ी करै इक अंगुली गांगा दुइ वेखालै रेखै ।
ਫੇਰਿ ਉਚਾਇ ਪੰਜਾਂਗੁਲਾ ਗਾਂਗਾ ਮੁਠਿ ਹਲਾਇ ਅਲੇਖੈ ।
फेरि उचाइ पंजांगुला गांगा मुठि हलाइ अलेखै ।
ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਪੰਡਿਤੁ ਹਾਰਿ ਭੁਲਾਵੈ ਭੇਖੈ ।
पैरीं पै उठि चलिआ पंडितु हारि भुलावै भेखै ।
ਨਿਰਗੁਣੁ ਸਰਗੁਣੁ ਅੰਗ ਦੁਇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਪੰਜਿ ਮਿਲਨਿ ਸਰੇਖੈ ।
निरगुणु सरगुणु अंग दुइ परमेसरु पंजि मिलनि सरेखै ।
ਅਖੀਂ ਦੋਵੈਂ ਭੰਨਸਾਂ ਮੁਕੀ ਲਾਇ ਹਲਾਇ ਨਿਮੇਖੈ ।
अखीं दोवैं भंनसां मुकी लाइ हलाइ निमेखै ।
ਮੂਰਖ ਪੰਡਿਤੁ ਸੁਰਤਿ ਵਿਸੇਖੈ ।੧੮।
मूरख पंडितु सुरति विसेखै ।१८।
ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९
ਠੰਢੇ ਖੂਹਹੁੰ ਨ੍ਹਾਇ ਕੈ ਪਗ ਵਿਸਾਰਿ ਆਇਆ ਸਿਰਿ ਨੰਗੈ ।
ठंढे खूहहुं न्हाइ कै पग विसारि आइआ सिरि नंगै ।
ਘਰ ਵਿਚਿ ਰੰਨਾਂ ਕਮਲੀਆਂ ਧੁਸੀ ਲੀਤੀ ਦੇਖਿ ਕੁਢੰਗੈ ।
घर विचि रंनां कमलीआं धुसी लीती देखि कुढंगै ।
ਰੰਨਾਂ ਦੇਖਿ ਪਿਟੰਦੀਆਂ ਢਾਹਾਂ ਮਾਰੈਂ ਹੋਇ ਨਿਸੰਗੈ ।
रंनां देखि पिटंदीआं ढाहां मारैं होइ निसंगै ।
ਲੋਕ ਸਿਆਪੇ ਆਇਆ ਰੰਨਾਂ ਪੁਰਸ ਜੁੜੇ ਲੈ ਪੰਗੈ ।
लोक सिआपे आइआ रंनां पुरस जुड़े लै पंगै ।
ਨਾਇਣ ਪੁਛਦੀ ਪਿਟਦੀਆਂ ਕਿਸ ਦੈ ਨਾਇ ਅਲ੍ਹਾਣੀ ਅੰਗੈ ।
नाइण पुछदी पिटदीआं किस दै नाइ अल्हाणी अंगै ।
ਸਹੁਰੇ ਪੁਛਹੁ ਜਾਇ ਕੈ ਕਉਣ ਮੁਆ ਨੂਹ ਉਤਰੁ ਮੰਗੈ ।
सहुरे पुछहु जाइ कै कउण मुआ नूह उतरु मंगै ।
ਕਾਵਾਂ ਰੌਲਾ ਮੂਰਖੁ ਸੰਗੈ ।੧੯।
कावां रौला मूरखु संगै ।१९।
ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०
ਜੇ ਮੂਰਖੁ ਸਮਝਾਈਐ ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਛਾਂਵ ਨ ਧੁਪਾ ।
जे मूरखु समझाईऐ समझै नाही छांव न धुपा ।
ਅਖੀਂ ਪਰਖਿ ਨ ਜਾਣਈ ਪਿਤਲ ਸੁਇਨਾ ਕੈਹਾਂ ਰੁਪਾ ।
अखीं परखि न जाणई पितल सुइना कैहां रुपा ।
ਸਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ਤੇਲ ਘਿਅ ਧਰਿਆ ਕੋਲਿ ਘੜੋਲਾ ਕੁਪਾ ।
साउ न जाणै तेल घिअ धरिआ कोलि घड़ोला कुपा ।
ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣਾ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਚਾਨਣੁ ਤੁਲਿ ਅਨ੍ਹੇਰਾ ਘੁਪਾ ।
सुरति विहूणा राति दिहु चानणु तुलि अन्हेरा घुपा ।
ਵਾਸੁ ਕਥੂਰੀ ਥੋਮ ਦੀ ਮਿਹਰ ਕੁਲੀ ਅਧਉੜੀ ਤੁਪਾ ।
वासु कथूरी थोम दी मिहर कुली अधउड़ी तुपा ।
ਵੈਰੀ ਮਿਤ੍ਰ ਨ ਸਮਝਈ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗ ਕੁਰੰਗੁ ਅਛੁਪਾ ।
वैरी मित्र न समझई रंगु सुरंग कुरंगु अछुपा ।
ਮੂਰਖ ਨਾਲਿ ਚੰਗੇਰੀ ਚੁਪਾ ।੨੦।੩੨। ਬੱਤੀਹ ।
मूरख नालि चंगेरी चुपा ।२०।३२। बतीह ।
सूचकांक (1 - 41)
वार १ पृष्ठ: 1 - 1
वार २ पृष्ठ: 2 - 2
वार ३ पृष्ठ: 3 - 3
वार ४ पृष्ठ: 4 - 4
वार ५ पृष्ठ: 5 - 5
वार ६ पृष्ठ: 6 - 6
वार ७ पृष्ठ: 7 - 7
वार ८ पृष्ठ: 8 - 8
वार ९ पृष्ठ: 9 - 9
वार १० पृष्ठ: 10 - 10
वार ११ पृष्ठ: 11 - 11
वार १२ पृष्ठ: 12 - 12
वार १३ पृष्ठ: 13 - 13
वार १४ पृष्ठ: 14 - 14
वार १५ पृष्ठ: 15 - 15
वार १६ पृष्ठ: 16 - 16
वार १७ पृष्ठ: 17 - 17
वार १८ पृष्ठ: 18 - 18
वार १९ पृष्ठ: 19 - 19
वार २० पृष्ठ: 20 - 20
वार २१ पृष्ठ: 21 - 21
वार २२ पृष्ठ: 22 - 22
वार २३ पृष्ठ: 23 - 23
वार २४ पृष्ठ: 24 - 24
वार २५ पृष्ठ: 25 - 25
वार २६ पृष्ठ: 26 - 26
वार २७ पृष्ठ: 27 - 27
वार २८ पृष्ठ: 28 - 28
वार २९ पृष्ठ: 29 - 29
वार ३० पृष्ठ: 30 - 30
वार ३१ पृष्ठ: 31 - 31
वार ३२ पृष्ठ: 32 - 32
वार ३३ पृष्ठ: 33 - 33
वार ३४ पृष्ठ: 34 - 34
वार ३५ पृष्ठ: 35 - 35
वार ३६ पृष्ठ: 36 - 36
वार ३७ पृष्ठ: 37 - 37
वार ३८ पृष्ठ: 38 - 38
वार ३९ पृष्ठ: 39 - 39
वार ४० पृष्ठ: 40 - 40
वार ४१ पृष्ठ: 41 - 41