वारां भाई गुरदास जी
पृष्ठ - 37
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥
ਇਕੁ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਕਰਿ ਓਅੰਕਾਰਿ ਅਕਾਰੁ ਬਣਾਇਆ ।
इकु कवाउ पसाउ करि ओअंकारि अकारु बणाइआ ।
ਅੰਬਰਿ ਧਰਤਿ ਵਿਛੋੜਿ ਕੈ ਵਿਣੁ ਥੰਮਾਂ ਆਗਾਸੁ ਰਹਾਇਆ ।
अंबरि धरति विछोड़ि कै विणु थंमां आगासु रहाइआ ।
ਜਲ ਵਿਚਿ ਧਰਤੀ ਰਖੀਅਨਿ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰਿ ਨੀਰੁ ਧਰਾਇਆ ।
जल विचि धरती रखीअनि धरती अंदरि नीरु धराइआ ।
ਕਾਠੈ ਅੰਦਰਿ ਅਗਿ ਧਰਿ ਅਗੀ ਹੋਂਦੀ ਸੁਫਲੁ ਫਲਾਇਆ ।
काठै अंदरि अगि धरि अगी होंदी सुफलु फलाइआ ।
ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਤਿੰਨੇ ਵੈਰੀ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ।
पउण पाणी बैसंतरो तिंने वैरी मेलि मिलाइआ ।
ਰਾਜਸ ਸਾਤਕ ਤਾਮਸੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਇਆ ।
राजस सातक तामसो ब्रहमा बिसनु महेसु उपाइआ ।
ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੁ ਚਲਿਤੁ ਵਰਤਾਇਆ ।੧।
चोज विडाणु चलितु वरताइआ ।१।
ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਦਾ ਰੂਪ ਕਰਿ ਸੂਰਜੁ ਚੰਦੁ ਚਰਾਗੁ ਬਲਾਇਆ ।
सिव सकती दा रूप करि सूरजु चंदु चरागु बलाइआ ।
ਰਾਤੀ ਤਾਰੇ ਚਮਕਦੇ ਘਰਿ ਘਰਿ ਦੀਪਕ ਜੋਤਿ ਜਗਾਇਆ ।
राती तारे चमकदे घरि घरि दीपक जोति जगाइआ ।
ਸੂਰਜੁ ਏਕੰਕਾਰੁ ਦਿਹਿ ਤਾਰੇ ਦੀਪਕ ਰੂਪੁ ਲੁਕਾਇਆ ।
सूरजु एकंकारु दिहि तारे दीपक रूपु लुकाइआ ।
ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਕਵਾਉ ਵਿਚਿ ਤੋਲਿ ਅਤੋਲੁ ਨ ਤੋਲਿ ਤੁਲਾਇਆ ।
लख दरीआउ कवाउ विचि तोलि अतोलु न तोलि तुलाइआ ।
ਓਅੰਕਾਰੁ ਅਕਾਰੁ ਜਿਸਿ ਪਰਵਦਗਾਰੁ ਅਪਾਰੁ ਅਲਾਇਆ ।
ओअंकारु अकारु जिसि परवदगारु अपारु अलाइआ ।
ਅਬਗਤਿ ਗਤਿ ਅਤਿ ਅਗਮ ਹੈ ਅਕਥ ਕਥਾ ਨਹਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।
अबगति गति अति अगम है अकथ कथा नहि अलखु लखाइआ ।
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਆਖਣੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਇਆ ।੨।
सुणि सुणि आखणु आखि सुणाइआ ।२।
ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਚਾਰਿ ਜੁਗ ਜਲ ਥਲ ਤਰੁਵਰੁ ਪਰਬਤ ਸਾਜੇ ।
खाणी बाणी चारि जुग जल थल तरुवरु परबत साजे ।
ਤਿੰਨ ਲੋਅ ਚਉਦਹ ਭਵਣ ਕਰਿ ਇਕੀਹ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਨਿਵਾਜੇ ।
तिंन लोअ चउदह भवण करि इकीह ब्रहमंड निवाजे ।
ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਦੀਪ ਸਤ ਨਉ ਖੰਡ ਦਹ ਦਿਸਿ ਵਜਣਿ ਵਾਜੇ ।
चारे कुंडा दीप सत नउ खंड दह दिसि वजणि वाजे ।
ਇਕਸ ਇਕਸ ਖਾਣਿ ਵਿਚਿ ਇਕੀਹ ਇਕੀਹ ਲਖ ਉਪਾਜੇ ।
इकस इकस खाणि विचि इकीह इकीह लख उपाजे ।
ਇਕਤ ਇਕਤ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਜੀਅ ਜੰਤੁ ਅਣਗਣਤ ਬਿਰਾਜੇ ।
इकत इकत जूनि विचि जीअ जंतु अणगणत बिराजे ।
ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪ ਕਰਿ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਤਰੰਗ ਅਗਾਜੇ ।
रूप अनूप सरूप करि रंग बिरंग तरंग अगाजे ।
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਘਰੁ ਨਉ ਦਰਵਾਜੇ ।੩।
पउणु पाणी घरु नउ दरवाजे ।३।
ਕਾਲਾ ਧਉਲਾ ਰਤੜਾ ਨੀਲਾ ਪੀਲਾ ਹਰਿਆ ਸਾਜੇ ।
काला धउला रतड़ा नीला पीला हरिआ साजे ।
ਰਸੁ ਕਸੁ ਕਰਿ ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਾਦੁ ਜੀਭਹੁੰ ਜਾਪ ਨ ਖਾਜ ਅਖਾਜੇ ।
रसु कसु करि विसमादु सादु जीभहुं जाप न खाज अखाजे ।
ਮਿਠਾ ਕਉੜਾ ਖਟੁ ਤੁਰਸੁ ਫਿਕਾ ਸਾਉ ਸਲੂਣਾ ਛਾਜੇ ।
मिठा कउड़ा खटु तुरसु फिका साउ सलूणा छाजे ।
ਗੰਧ ਸੁਗੰਧਿ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਕੇਸਰੁ ਕਾਜੇ ।
गंध सुगंधि अवेसु करि चोआ चंदनु केसरु काजे ।
ਮੇਦੁ ਕਥੂਰੀ ਪਾਨ ਫੁਲੁ ਅੰਬਰੁ ਚੂਰ ਕਪੂਰ ਅੰਦਾਜੇ ।
मेदु कथूरी पान फुलु अंबरु चूर कपूर अंदाजे ।
ਰਾਗ ਨਾਦ ਸੰਬਾਦ ਬਹੁ ਚਉਦਹ ਵਿਦਿਆ ਅਨਹਦ ਗਾਜੇ ।
राग नाद संबाद बहु चउदह विदिआ अनहद गाजे ।
ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਕਰੋੜ ਜਹਾਜੇ ।੪।
लख दरीआउ करोड़ जहाजे ।४।
ਸਤ ਸਮੁੰਦ ਅਥਾਹ ਕਰਿ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰਾ ।
सत समुंद अथाह करि रतन पदारथ भरे भंडारा ।
ਮਹੀਅਲ ਖੇਤੀ ਅਉਖਧੀ ਛਾਦਨ ਭੋਜਨ ਬਹੁ ਬਿਸਥਾਰਾ ।
महीअल खेती अउखधी छादन भोजन बहु बिसथारा ।
ਤਰੁਵਰ ਛਾਇਆ ਫੁਲ ਫਲ ਸਾਖਾ ਪਤ ਮੂਲ ਬਹੁ ਭਾਰਾ ।
तरुवर छाइआ फुल फल साखा पत मूल बहु भारा ।
ਪਰਬਤ ਅੰਦਰਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਲਾਲੁ ਜਵਾਹਰੁ ਪਾਰਸਿ ਪਾਰਾ ।
परबत अंदरि असट धातु लालु जवाहरु पारसि पारा ।
ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੋਨਿ ਵਿਚਿ ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਵਿਛੁੜੇ ਵਡ ਪਰਵਾਰਾ ।
चउरासीह लख जोनि विचि मिलि मिलि विछुड़े वड परवारा ।
ਜੰਮਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣ ਵਿਚਿ ਭਵਜਲ ਪੂਰ ਭਰਾਇ ਹਜਾਰਾ ।
जंमणु जीवणु मरण विचि भवजल पूर भराइ हजारा ।
ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ।੫।
माणस देही पारि उतारा ।५।
ਮਾਣਸ ਜਨਮ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਛਿਣ ਭੰਗਰੁ ਛਲ ਦੇਹੀ ਛਾਰਾ ।
माणस जनम दुलंभु है छिण भंगरु छल देही छारा ।
ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਰਿ ਪੁਤਲਾ ਉਡੈ ਨ ਪਉਣੁ ਖੁਲੇ ਨਉਂ ਦੁਆਰਾ ।
पाणी दा करि पुतला उडै न पउणु खुले नउं दुआरा ।
ਅਗਨਿ ਕੁੰਡ ਵਿਚਿ ਰਖੀਅਨਿ ਨਰਕ ਘੋਰ ਮਹਿੰ ਉਦਰੁ ਮਝਾਰਾ ।
अगनि कुंड विचि रखीअनि नरक घोर महिं उदरु मझारा ।
ਕਰੈ ਉਰਧ ਤਪੁ ਗਰਭ ਵਿਚਿ ਚਸਾ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾ ।
करै उरध तपु गरभ विचि चसा न विसरै सिरजणहारा ।
ਦਸੀ ਮਹੀਨੀਂ ਜੰਮਿਆਂ ਸਿਮਰਣ ਕਰੀ ਕਰੇ ਨਿਸਤਾਰਾ ।
दसी महीनीं जंमिआं सिमरण करी करे निसतारा ।
ਜੰਮਦੋ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿਆ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵੈ ਰਖਣਹਾਰਾ ।
जंमदो माइआ मोहिआ नदरि न आवै रखणहारा ।
ਸਾਹੋਂ ਵਿਛੁੜਿਆ ਵਣਜਾਰਾ ।੬।
साहों विछुड़िआ वणजारा ।६।
ਰੋਵੈ ਰਤਨੁ ਗਵਾਇ ਕੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਅਨੇਰੁ ਗੁਬਾਰਾ ।
रोवै रतनु गवाइ कै माइआ मोहु अनेरु गुबारा ।
ਓਹੁ ਰੋਵੈ ਦੁਖੁ ਆਪਣਾ ਹਸਿ ਹਸਿ ਗਾਵੈ ਸਭ ਪਰਵਾਰਾ ।
ओहु रोवै दुखु आपणा हसि हसि गावै सभ परवारा ।
ਸਭਨਾਂ ਮਨਿ ਵਾਧਾਈਆਂ ਰੁਣ ਝੁੰਝਨੜਾ ਰੁਣ ਝੁਣਕਾਰਾ ।
सभनां मनि वाधाईआं रुण झुंझनड़ा रुण झुणकारा ।
ਨਾਨਕੁ ਦਾਦਕੁ ਸੋਹਲੇ ਦੇਨਿ ਅਸੀਸਾਂ ਬਾਲੁ ਪਿਆਰਾ ।
नानकु दादकु सोहले देनि असीसां बालु पिआरा ।
ਚੁਖਹੁਂ ਬਿੰਦਕ ਬਿੰਦੁ ਕਰਿ ਬਿੰਦਹੁਂ ਕੀਤਾ ਪਰਬਤ ਭਾਰਾ ।
चुखहुं बिंदक बिंदु करि बिंदहुं कीता परबत भारा ।
ਸਤਿ ਸੰਤੋਖ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਅਰਥੁ ਸੁਗਰਥ ਵਿਸਾਰਿ ਵਿਸਾਰਾ ।
सति संतोख दइआ धरमु अरथु सुगरथ विसारि विसारा ।
ਕਾਮ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਵਿਚਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਧਰੋਹ ਅਹੰਕਾਰਾ ।
काम करोधु विरोधु विचि लोभु मोहु धरोह अहंकारा ।
ਮਹਾਂ ਜਾਲ ਫਾਥਾ ਵੇਚਾਰਾ ।੭।
महां जाल फाथा वेचारा ।७।
ਹੋਇ ਸੁਚੇਤ ਅਚੇਤ ਇਵ ਅਖੀਂ ਹੋਂਦੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਆ ।
होइ सुचेत अचेत इव अखीं होंदी अंन्हा होआ ।
ਵੈਰੀ ਮਿਤੁ ਨ ਜਾਣਦਾ ਡਾਇਣੁ ਮਾਉ ਸੁਭਾਉ ਸਮੋਆ ।
वैरी मितु न जाणदा डाइणु माउ सुभाउ समोआ ।
ਬੋਲਾ ਕੰਨੀਂ ਹੋਂਵਦੀ ਜਸੁ ਅਪਜਸੁ ਮੋਹੁ ਧੋਹੁ ਨ ਸੋਆ ।
बोला कंनीं होंवदी जसु अपजसु मोहु धोहु न सोआ ।
ਗੁੰਗਾ ਜੀਭੈ ਹੁੰਦੀਐ ਦੁਧੁ ਵਿਚਿ ਵਿਸੁ ਘੋਲਿ ਮੁਹਿ ਚੋਆ ।
गुंगा जीभै हुंदीऐ दुधु विचि विसु घोलि मुहि चोआ ।
ਵਿਹੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਮਸਰ ਪੀਐ ਮਰਨ ਜੀਵਨ ਆਸ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਢੋਆ ।
विहु अंम्रित समसर पीऐ मरन जीवन आस त्रास न ढोआ ।
ਸਰਪੁ ਅਗਨਿ ਵਲਿ ਹਥੁ ਪਾਇ ਕਰੈ ਮਨੋਰਥ ਪਕੜਿ ਖਲੋਆ ।
सरपु अगनि वलि हथु पाइ करै मनोरथ पकड़ि खलोआ ।
ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਟਿਬਾ ਟੋਆ ।੮।
समझै नाही टिबा टोआ ।८।
ਲੂਲਾ ਪੈਰੀ ਹੋਂਵਦੀ ਟੰਗਾਂ ਮਾਰਿ ਨ ਉਠਿ ਖਲੋਆ ।
लूला पैरी होंवदी टंगां मारि न उठि खलोआ ।
ਹਥੋ ਹਥੁ ਨਚਾਈਐ ਆਸਾ ਬੰਧੀ ਹਾਰੁ ਪਰੋਆ ।
हथो हथु नचाईऐ आसा बंधी हारु परोआ ।
ਉਦਮ ਉਕਤਿ ਨ ਆਵਈ ਦੇਹਿ ਬਿਦੇਹਿ ਨ ਨਵਾਂ ਨਿਰੋਆ ।
उदम उकति न आवई देहि बिदेहि न नवां निरोआ ।
ਹਗਣ ਮੂਤਣ ਛਡਣਾ ਰੋਗੁ ਸੋਗੁ ਵਿਚਿ ਦੁਖੀਆ ਰੋਆ ।
हगण मूतण छडणा रोगु सोगु विचि दुखीआ रोआ ।
ਘੁਟੀ ਪੀਐ ਨ ਖੁਸੀ ਹੋਇ ਸਪਹੁੰ ਰਖਿਆੜਾ ਅਣਖੋਆ ।
घुटी पीऐ न खुसी होइ सपहुं रखिआड़ा अणखोआ ।
ਗੁਣੁ ਅਵਗੁਣ ਨ ਵਿਚਾਰਦਾ ਨ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਕਾਰੁ ਅਲੋਆ ।
गुणु अवगुण न विचारदा न उपकारु विकारु अलोआ ।
ਸਮਸਰਿ ਤਿਸੁ ਹਥੀਆਰੁ ਸੰਜੋਆ ।੯।
समसरि तिसु हथीआरु संजोआ ।९।
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਮਿਲਿ ਨਿੰਮਿਆ ਆਸਾਵੰਤੀ ਉਦਰੁ ਮਝਾਰੇ ।
मात पिता मिलि निंमिआ आसावंती उदरु मझारे ।
ਰਸ ਕਸ ਖਾਇ ਨਿਲਜ ਹੋਇ ਛੁਹ ਛੁਹ ਧਰਣਿ ਧਰੈ ਪਗ ਧਾਰੇ ।
रस कस खाइ निलज होइ छुह छुह धरणि धरै पग धारे ।
ਪੇਟ ਵਿਚਿ ਦਸ ਮਾਹ ਰਖਿ ਪੀੜਾ ਖਾਇ ਜਣੈ ਪੁਤੁ ਪਿਆਰੇ ।
पेट विचि दस माह रखि पीड़ा खाइ जणै पुतु पिआरे ।
ਜਣ ਕੈ ਪਾਲੈ ਕਸਟ ਕਰਿ ਖਾਨ ਪਾਨ ਵਿਚਿ ਸੰਜਮ ਸਾਰੇ ।
जण कै पालै कसट करि खान पान विचि संजम सारे ।
ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਦੇਇ ਪਿਆਲਿ ਦੁਧੁ ਘੁਟੀ ਵਟੀ ਦੇਇ ਨਿਹਾਰੇ ।
गुढ़ती देइ पिआलि दुधु घुटी वटी देइ निहारे ।
ਛਾਦਨੁ ਭੋਜਨੁ ਪੋਖਿਆ ਭਦਣਿ ਮੰਗਣਿ ਪੜ੍ਹਨਿ ਚਿਤਾਰੇ ।
छादनु भोजनु पोखिआ भदणि मंगणि पढ़नि चितारे ।
ਪਾਂਧੇ ਪਾਸਿ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਖਟਿ ਲੁਟਾਇ ਹੋਇ ਸੁਚਿਆਰੇ ।
पांधे पासि पढ़ाइआ खटि लुटाइ होइ सुचिआरे ।
ਉਰਿਣਤ ਹੋਇ ਭਾਰੁ ਉਤਾਰੇ ।੧੦।
उरिणत होइ भारु उतारे ।१०।
ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਅਨੰਦ ਵਿਚਿ ਪੁਤੈ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ ਹੋਈ ।
माता पिता अनंद विचि पुतै दी कुड़माई होई ।
ਰਹਸੀ ਅੰਗ ਨ ਮਾਵਈ ਗਾਵੈ ਸੋਹਿਲੜੇ ਸੁਖ ਸੋਈ ।
रहसी अंग न मावई गावै सोहिलड़े सुख सोई ।
ਵਿਗਸੀ ਪੁਤ ਵਿਆਹਿਐ ਘੋੜੀ ਲਾਵਾਂ ਗਾਵ ਭਲੋਈ ।
विगसी पुत विआहिऐ घोड़ी लावां गाव भलोई ।
ਸੁਖਾਂ ਸੁਖੈ ਮਾਵੜੀ ਪੁਤੁ ਨੂੰਹ ਦਾ ਮੇਲ ਅਲੋਈ ।
सुखां सुखै मावड़ी पुतु नूंह दा मेल अलोई ।
ਨੁਹੁ ਨਿਤ ਕੰਤ ਕੁਮੰਤੁ ਦੇਇ ਵਿਹਰੇ ਹੋਵਹੁ ਸਸੁ ਵਿਗੋਈ ।
नुहु नित कंत कुमंतु देइ विहरे होवहु ससु विगोई ।
ਲਖ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੈ ਪੁਤ ਕੁਪੁਤਿ ਚਕੀ ਉਠਿ ਝੋਈ ।
लख उपकारु विसारि कै पुत कुपुति चकी उठि झोई ।
ਹੋਵੈ ਸਰਵਣ ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ।੧੧।
होवै सरवण विरला कोई ।११।
ਕਾਮਣਿ ਕਾਮਣਿਆਰੀਐ ਕੀਤੋ ਕਾਮਣੁ ਕੰਤ ਪਿਆਰੇ ।
कामणि कामणिआरीऐ कीतो कामणु कंत पिआरे ।
ਜੰਮੇ ਸਾਈਂ ਵਿਸਾਰਿਆ ਵੀਵਾਹਿਆਂ ਮਾਂ ਪਿਓ ਵਿਸਾਰੇ ।
जंमे साईं विसारिआ वीवाहिआं मां पिओ विसारे ।
ਸੁਖਾਂ ਸੁਖਿ ਵਿਵਾਹਿਆ ਸਉਣੁ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਚਾਰਿ ਵਿਚਾਰੇ ।
सुखां सुखि विवाहिआ सउणु संजोगु विचारि विचारे ।
ਪੁਤ ਨੂਹੈਂ ਦਾ ਮੇਲੁ ਵੇਖਿ ਅੰਗ ਨਾ ਮਾਵਨਿ ਮਾਂ ਪਿਉ ਵਾਰੇ ।
पुत नूहैं दा मेलु वेखि अंग ना मावनि मां पिउ वारे ।
ਨੂੰਹ ਨਿਤ ਮੰਤ ਕੁਮੰਤ ਦੇਇ ਮਾਂ ਪਿਉ ਛਡਿ ਵਡੇ ਹਤਿਆਰੇ ।
नूंह नित मंत कुमंत देइ मां पिउ छडि वडे हतिआरे ।
ਵਖ ਹੋਵੈ ਪੁਤੁ ਰੰਨਿ ਲੈ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੇ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਸਾਰੇ ।
वख होवै पुतु रंनि लै मां पिउ दे उपकारु विसारे ।
ਲੋਕਾਚਾਰਿ ਹੋਇ ਵਡੇ ਕੁਚਾਰੇ ।੧੨।
लोकाचारि होइ वडे कुचारे ।१२।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਸੁਣੈ ਵੇਦੁ ਭੇਦੁ ਨ ਜਾਣੈ ਕਥਾ ਕਹਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि सुणै वेदु भेदु न जाणै कथा कहाणी ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਤਪੁ ਵਣਖੰਡਿ ਭੁਲਾ ਫਿਰੈ ਬਿਬਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै तपु वणखंडि भुला फिरै बिबाणी ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਪੂਜੁ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਨ ਸੇਵ ਕਮਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै पूजु देवी देव न सेव कमाणी ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਨ੍ਹਾਵਣਾ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਘੁੰਮਣਵਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि न्हावणा अठसठि तीरथ घुंमणवाणी ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਦਾਨ ਬੇਈਮਾਨ ਅਗਿਆਨ ਪਰਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै दान बेईमान अगिआन पराणी ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਵਰਤ ਕਰਿ ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि वरत करि मरि मरि जंमै भरमि भुलाणी ।
ਗੁਰੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਸਾਰੁ ਨ ਜਾਣੀ ।੧੩।
गुरु परमेसरु सारु न जाणी ।१३।
ਕਾਦਰੁ ਮਨਹੁਂ ਵਿਸਾਰਿਆ ਕੁਦਰਤਿ ਅੰਦਰਿ ਕਾਦਰੁ ਦਿਸੈ ।
कादरु मनहुं विसारिआ कुदरति अंदरि कादरु दिसै ।
ਜੀਉ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਜਿਆ ਸਾਸ ਮਾਸ ਦੇ ਜਿਸੈ ਕਿਸੈ ।
जीउ पिंड दे साजिआ सास मास दे जिसै किसै ।
ਅਖੀ ਮੁਹੁਂ ਨਕੁ ਕੰਨੁ ਦੇਇ ਹਥੁ ਪੈਰੁ ਸਭਿ ਦਾਤ ਸੁ ਤਿਸੈ ।
अखी मुहुं नकु कंनु देइ हथु पैरु सभि दात सु तिसै ।
ਅਖੀਂ ਦੇਖੈ ਰੂਪ ਰੰਗੁ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਮੁਹਿ ਕੰਨ ਸਰਿਸੈ ।
अखीं देखै रूप रंगु सबद सुरति मुहि कंन सरिसै ।
ਨਕਿ ਵਾਸੁ ਹਥੀਂ ਕਿਰਤਿ ਪੈਰੀ ਚਲਣ ਪਲ ਪਲ ਖਿਸੈ ।
नकि वासु हथीं किरति पैरी चलण पल पल खिसै ।
ਵਾਲ ਦੰਦ ਨਹੁਂ ਰੋਮ ਰੋਮ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਸਮਾਲਿ ਸਲਿਸੈ ।
वाल दंद नहुं रोम रोम सासि गिरासि समालि सलिसै ।
ਸਾਦੀ ਲਬੈ ਸਾਹਿਬੋ ਤਿਸ ਤੂੰ ਸੰਮਲ ਸੌਵੈਂ ਹਿਸੈ ।
सादी लबै साहिबो तिस तूं संमल सौवैं हिसै ।
ਲੂਣੁ ਪਾਇ ਕਰਿ ਆਟੈ ਮਿਸੈ ।੧੪।
लूणु पाइ करि आटै मिसै ।१४।
ਦੇਹੀ ਵਿਚਿ ਨ ਜਾਪਈ ਨੀਂਦ ਭੁਖੁ ਤੇਹ ਕਿਥੈ ਵਸੈ ।
देही विचि न जापई नींद भुखु तेह किथै वसै ।
ਹਸਣੁ ਰੋਵਣੁ ਗਾਵਣਾ ਛਿਕ ਡਿਕਾਰੁ ਖੰਗੂਰਣੁ ਦਸੈ ।
हसणु रोवणु गावणा छिक डिकारु खंगूरणु दसै ।
ਆਲਕ ਤੇ ਅੰਗਵਾੜੀਆਂ ਹਿਡਕੀ ਖੁਰਕਣੁ ਪਰਸ ਪਰਸੈ ।
आलक ते अंगवाड़ीआं हिडकी खुरकणु परस परसै ।
ਉਭੇ ਸਾਹ ਉਬਾਸੀਆਂ ਚੁਟਕਾਰੀ ਤਾੜੀ ਸੁਣਿ ਕਿਸੈ ।
उभे साह उबासीआं चुटकारी ताड़ी सुणि किसै ।
ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਹਰਖੁ ਸੋਗੁ ਜੋਗੁ ਭੋਗੁ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਨ ਵਿਣਸੈ ।
आसा मनसा हरखु सोगु जोगु भोगु दुखु सुखु न विणसै ।
ਜਾਗਦਿਆਂ ਲਖੁ ਚਿਤਵਣੀ ਸੁਤਾ ਸੁਹਣੇ ਅੰਦਰਿ ਧਸੈ ।
जागदिआं लखु चितवणी सुता सुहणे अंदरि धसै ।
ਸੁਤਾ ਹੀ ਬਰੜਾਂਵਦਾ ਕਿਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਵਿਚਿ ਜਸ ਅਪਜਸੈ ।
सुता ही बरड़ांवदा किरति विरति विचि जस अपजसै ।
ਤਿਸਨਾ ਅੰਦਰਿ ਘਣਾ ਤਰਸੈ ।੧੫।
तिसना अंदरि घणा तरसै ।१५।
ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਰਮਤਿ ਵਰਤਣਾ ਸਾਧੁ ਅਸਾਧੁ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚਿ ਵਸੈ ।
गुरमति दुरमति वरतणा साधु असाधु संगति विचि वसै ।
ਤਿੰਨ ਵੇਸ ਜਮਵਾਰ ਵਿਚਿ ਹੋਇ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਮੁਣਸੈ ।
तिंन वेस जमवार विचि होइ संजोगु विजोगु मुणसै ।
ਸਹਸ ਕੁਬਾਣ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸਿਰਜਣਹਾਰੁ ਵਿਸਾਰਿ ਵਿਗਸੈ ।
सहस कुबाण न विसरै सिरजणहारु विसारि विगसै ।
ਪਰ ਨਾਰੀ ਪਰ ਦਰਬੁ ਹੇਤੁ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਪਰਪੰਚ ਰਹਸੈ ।
पर नारी पर दरबु हेतु पर निंदा परपंच रहसै ।
ਨਾਮ ਦਾਨ ਇਸਨਾਨੁ ਤਜਿ ਕੀਰਤਨ ਕਥਾ ਨ ਸਾਧੁ ਪਰਸੈ ।
नाम दान इसनानु तजि कीरतन कथा न साधु परसै ।
ਕੁਤਾ ਚਉਕ ਚੜ੍ਹਾਈਐ ਚਕੀ ਚਟਣਿ ਕਾਰਣ ਨਸੈ ।
कुता चउक चढ़ाईऐ चकी चटणि कारण नसै ।
ਅਵਗੁਣਿਆਰਾ ਗੁਣ ਨ ਸਰਸੈ ।੧੬।
अवगुणिआरा गुण न सरसै ।१६।
ਜਿਉ ਬਹੁ ਵਰਨ ਵਣਾਸਪਤਿ ਮੂਲ ਪਤ੍ਰ ਫੁਲ ਫਲੁ ਘਨੇਰੇ ।
जिउ बहु वरन वणासपति मूल पत्र फुल फलु घनेरे ।
ਇਕ ਵਰਨੁ ਬੈਸੰਤਰੈ ਸਭਨਾ ਅੰਦਰਿ ਕਰਦਾ ਡੇਰੇ ।
इक वरनु बैसंतरै सभना अंदरि करदा डेरे ।
ਰੂਪੁ ਅਨੂਪੁ ਅਨੇਕ ਹੋਇ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗੁ ਸੁ ਵਾਸੁ ਚੰਗੇਰੇ ।
रूपु अनूपु अनेक होइ रंगु सुरंगु सु वासु चंगेरे ।
ਵਾਂਸਹੁ ਉਠਿ ਉਪੰਨਿ ਕਰਿ ਜਾਲਿ ਕਰੰਦਾ ਭਸਮੈ ਢੇਰੇ ।
वांसहु उठि उपंनि करि जालि करंदा भसमै ढेरे ।
ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਗਊ ਵੰਸ ਅੰਗੁ ਅੰਗੁ ਧਰਿ ਨਾਉ ਲਵੇਰੇ ।
रंग बिरंगी गऊ वंस अंगु अंगु धरि नाउ लवेरे ।
ਸੱਦੀ ਆਵੈ ਨਾਉ ਸੁਣਿ ਪਾਲੀ ਚਾਰੈ ਮੇਰੇ ਤੇਰੇ ।
सदी आवै नाउ सुणि पाली चारै मेरे तेरे ।
ਸਭਨਾ ਦਾ ਇਕੁ ਰੰਗੁ ਦੁਧੁ ਘਿਅ ਪਟ ਭਾਂਡੈ ਦੋਖ ਨ ਹੇਰੇ ।
सभना दा इकु रंगु दुधु घिअ पट भांडै दोख न हेरे ।
ਚਿਤੈ ਅੰਦਰਿ ਚੇਤੁ ਚਿਤੇਰੇ ।੧੭।
चितै अंदरि चेतु चितेरे ।१७।
ਧਰਤੀ ਪਾਣੀ ਵਾਸੁ ਹੈ ਫੁਲੀ ਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਚੰਗੇਰੀ ।
धरती पाणी वासु है फुली वासु निवासु चंगेरी ।
ਤਿਲ ਫੁਲਾਂ ਦੇ ਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਪਤਿਤੁ ਪੁਨੀਤੁ ਫੁਲੇਲੁ ਘਵੇਰੀ ।
तिल फुलां दे संगि मिलि पतितु पुनीतु फुलेलु घवेरी ।
ਅਖੀ ਦੇਖਿ ਅਨ੍ਹੇਰੁ ਕਰਿ ਮਨਿ ਅੰਧੇ ਤਨਿ ਅੰਧੁ ਅੰਧੇਰੀ ।
अखी देखि अन्हेरु करि मनि अंधे तनि अंधु अंधेरी ।
ਛਿਅ ਰੁਤ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਵਿਚਿ ਸੂਰਜੁ ਇਕੁ ਨ ਘੁਘੂ ਹੇਰੀ ।
छिअ रुत बारह माह विचि सूरजु इकु न घुघू हेरी ।
ਸਿਮਰਣਿ ਕੂੰਜ ਧਿਆਨੁ ਕਛੁ ਪਥਰ ਕੀੜੇ ਰਿਜਕੁ ਸਵੇਰੀ ।
सिमरणि कूंज धिआनु कछु पथर कीड़े रिजकु सवेरी ।
ਕਰਤੇ ਨੋ ਕੀਤਾ ਨ ਚਿਤੇਰੀ ।੧੮।
करते नो कीता न चितेरी ।१८।
ਘੁਘੂ ਚਾਮਚਿੜਕ ਨੋ ਦੇਹੁਂ ਨ ਸੁਝੈ ਚਾਨਣ ਹੋਂਦੇ ।
घुघू चामचिड़क नो देहुं न सुझै चानण होंदे ।
ਰਾਤਿ ਅਨ੍ਹੇਰੀ ਦੇਖਦੇ ਬੋਲੁ ਕੁਬੋਲ ਅਬੋਲ ਖਲੋਂਦੇ ।
राति अन्हेरी देखदे बोलु कुबोल अबोल खलोंदे ।
ਮਨਮੁਖ ਅੰਨ੍ਹੇ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁਂ ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣੇ ਚਕੀ ਝੋਂਦੇ ।
मनमुख अंन्हे राति दिहुं सुरति विहूणे चकी झोंदे ।
ਅਉਗੁਣ ਚੁਣਿ ਚੁਣਿ ਛਡਿ ਗੁਣ ਪਰਹਰਿ ਹੀਰੇ ਫਟਕ ਪਰੋਂਦੇ ।
अउगुण चुणि चुणि छडि गुण परहरि हीरे फटक परोंदे ।
ਨਾਉ ਸੁਜਾਖੇ ਅੰਨ੍ਹਿਆਂ ਮਾਇਆ ਮਦ ਮਤਵਾਲੇ ਰੋਂਦੇ ।
नाउ सुजाखे अंन्हिआं माइआ मद मतवाले रोंदे ।
ਕਾਮ ਕਰੋਧ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚਿ ਚਾਰੇ ਪਲੇ ਭਰਿ ਭਰਿ ਧੋਂਦੇ ।
काम करोध विरोध विचि चारे पले भरि भरि धोंदे ।
ਪਥਰ ਪਾਪ ਨ ਛੁਟਹਿ ਢੋਂਦੇ ।੧੯।
पथर पाप न छुटहि ढोंदे ।१९।
ਥਲਾਂ ਅੰਦਰਿ ਅਕੁ ਉਗਵਨਿ ਵੁਠੇ ਮੀਂਹ ਪਵੈ ਮੁਹਿ ਮੋਆ ।
थलां अंदरि अकु उगवनि वुठे मींह पवै मुहि मोआ ।
ਪਤਿ ਟੁਟੈ ਦੁਧੁ ਵਹਿ ਚਲੈ ਪੀਤੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਓਹੁ ਹੋਆ ।
पति टुटै दुधु वहि चलै पीतै कालकूटु ओहु होआ ।
ਅਕਹੁਂ ਫਲ ਹੋਇ ਖਖੜੀ ਨਿਹਫਲੁ ਸੋ ਫਲੁ ਅਕਤਿਡੁ ਭੋਆ ।
अकहुं फल होइ खखड़ी निहफलु सो फलु अकतिडु भोआ ।
ਵਿਹੁਂ ਨਸੈ ਅਕ ਦੁਧ ਤੇ ਸਪੁ ਖਾਧਾ ਖਾਇ ਅਕ ਨਰੋਆ ।
विहुं नसै अक दुध ते सपु खाधा खाइ अक नरोआ ।
ਸੋ ਅਕ ਚਰਿ ਕੈ ਬਕਰੀ ਦੇਇ ਦੁਧੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮੋਹਿ ਚੋਆ ।
सो अक चरि कै बकरी देइ दुधु अंम्रित मोहि चोआ ।
ਸਪੈ ਦੁਧੁ ਪੀਆਲੀਐ ਵਿਸੁ ਉਗਾਲੈ ਪਾਸਿ ਖੜੋਆ ।
सपै दुधु पीआलीऐ विसु उगालै पासि खड़ोआ ।
ਗੁਣ ਕੀਤੇ ਅਵਗੁਣੁ ਕਰਿ ਢੋਆ ।੨੦।
गुण कीते अवगुणु करि ढोआ ।२०।
ਕੁਹੈ ਕਸਾਈ ਬਕਰੀ ਲਾਇ ਲੂਣ ਸੀਖ ਮਾਸੁ ਪਰੋਆ ।
कुहै कसाई बकरी लाइ लूण सीख मासु परोआ ।
ਹਸਿ ਹਸਿ ਬੋਲੇ ਕੁਹੀਂਦੀ ਖਾਧੇ ਅਕਿ ਹਾਲੁ ਇਹੁ ਹੋਆ ।
हसि हसि बोले कुहींदी खाधे अकि हालु इहु होआ ।
ਮਾਸ ਖਾਨਿ ਗਲਿ ਛੁਰੀ ਦੇ ਹਾਲੁ ਤਿਨਾੜਾ ਕਉਣੁ ਅਲੋਆ ।
मास खानि गलि छुरी दे हालु तिनाड़ा कउणु अलोआ ।
ਜੀਭੈ ਹੰਦਾ ਫੇੜਿਆ ਖਉ ਦੰਦਾਂ ਮੁਹੁ ਭੰਨਿ ਵਿਗੋਆ ।
जीभै हंदा फेड़िआ खउ दंदां मुहु भंनि विगोआ ।
ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਨਿੰਦ ਕਰਿ ਹੋਇ ਦੁਜੀਭਾ ਬਿਸੀਅਰੁ ਭੋਆ ।
पर तन पर धन निंद करि होइ दुजीभा बिसीअरु भोआ ।
ਵਸਿ ਆਵੈ ਗੁਰੁਮੰਤ ਸਪੁ ਨਿਗੁਰਾ ਮਨਮੁਖੁ ਸੁਣੈ ਨ ਸੋਆ ।
वसि आवै गुरुमंत सपु निगुरा मनमुखु सुणै न सोआ ।
ਵੇਖਿ ਨ ਚਲੈ ਅਗੈ ਟੋਆ ।੨੧।
वेखि न चलै अगै टोआ ।२१।
ਆਪਿ ਨ ਵੰਞੈ ਸਾਹੁਰੈ ਲੋਕਾ ਮਤੀ ਦੇ ਸਮਝਾਏ ।
आपि न वंञै साहुरै लोका मती दे समझाए ।
ਚਾਨਣੁ ਘਰਿ ਵਿਚਿ ਦੀਵਿਅਹੁ ਹੇਠ ਅੰਨੇਰੁ ਨ ਸਕੈ ਮਿਟਾਏ ।
चानणु घरि विचि दीविअहु हेठ अंनेरु न सकै मिटाए ।
ਹਥੁ ਦੀਵਾ ਫੜਿ ਆਖੁੜੈ ਹੁਇ ਚਕਚਉਧੀ ਪੈਰੁ ਥਿੜਾਏ ।
हथु दीवा फड़ि आखुड़ै हुइ चकचउधी पैरु थिड़ाए ।
ਹਥ ਕੰਙਣੁ ਲੈ ਆਰਸੀ ਅਉਖਾ ਹੋਵੈ ਦੇਖਿ ਦਿਖਾਏ ।
हथ कंङणु लै आरसी अउखा होवै देखि दिखाए ।
ਦੀਵਾ ਇਕਤੁ ਹਥੁ ਲੈ ਆਰਸੀ ਦੂਜੈ ਹਥਿ ਫੜਾਏ ।
दीवा इकतु हथु लै आरसी दूजै हथि फड़ाए ।
ਹੁੰਦੇ ਦੀਵੇ ਆਰਸੀ ਆਖੁੜਿ ਟੋਏ ਪਾਉਂਦਾ ਜਾਏ ।
हुंदे दीवे आरसी आखुड़ि टोए पाउंदा जाए ।
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਹਰਾਏ ।੨੨।
दूजा भाउ कुदाउ हराए ।२२।
ਅਮਿਅ ਸਰੋਵਰਿ ਮਰੈ ਡੁਬਿ ਤਰੈ ਨ ਮਨਤਾਰੂ ਸੁ ਅਵਾਈ ।
अमिअ सरोवरि मरै डुबि तरै न मनतारू सु अवाई ।
ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਨ ਪਥਰਹੁ ਕੰਚਨੁ ਹੋਇ ਨ ਅਘੜੁ ਘੜਾਈ ।
पारसु परसि न पथरहु कंचनु होइ न अघड़ु घड़ाई ।
ਬਿਸੀਅਰੁ ਵਿਸੁ ਨ ਪਰਹਰੈ ਅਠ ਪਹਰ ਚੰਨਣਿ ਲਪਟਾਈ ।
बिसीअरु विसु न परहरै अठ पहर चंनणि लपटाई ।
ਸੰਖ ਸਮੁੰਦਹੁਂ ਸਖਣਾ ਰੋਵੈ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰਿ ਸੁਣਾਇ ।
संख समुंदहुं सखणा रोवै धाहां मारि सुणाइ ।
ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਸੂਰਜੁ ਜੋਤਿ ਨ ਲੁਕੈ ਲੁਕਾਈ ।
घुघू सुझु न सुझई सूरजु जोति न लुकै लुकाई ।
ਮਨਮੁਖ ਵਡਾ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣੁ ਦੂਜੇ ਭਾਇ ਸੁਆਇ ਲੁਭਾਈ ।
मनमुख वडा अक्रितघणु दूजे भाइ सुआइ लुभाई ।
ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਨ ਚਿਤਿ ਵਸਾਈ ।੨੩।
सिरजनहार न चिति वसाई ।२३।
ਮਾਂ ਗਭਣਿ ਜੀਅ ਜਾਣਦੀ ਪੁਤੁ ਸਪੁਤੁ ਹੋਵੈ ਸੁਖਦਾਈ ।
मां गभणि जीअ जाणदी पुतु सपुतु होवै सुखदाई ।
ਕੁਪੁਤਹੁਂ ਧੀ ਚੰਗੇਰੜੀ ਪਰ ਘਰ ਜਾਇ ਵਸਾਇ ਨ ਆਈ ।
कुपुतहुं धी चंगेरड़ी पर घर जाइ वसाइ न आई ।
ਧੀਅਹੁਂ ਸਪ ਸਕਾਰਥਾ ਜਾਉ ਜਣੇਂਦੀ ਜਣਿ ਜਣਿ ਖਾਈ ।
धीअहुं सप सकारथा जाउ जणेंदी जणि जणि खाई ।
ਮਾਂ ਡਾਇਣ ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਹੈ ਕਪਟੀ ਪੁਤੈ ਖਾਇ ਅਘਾਈ ।
मां डाइण धंनु धंनु है कपटी पुतै खाइ अघाई ।
ਬਾਮ੍ਹਣ ਗਾਈ ਖਾਇ ਸਪੁ ਫੜਿ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰ ਪਵਾਇ ਪਿੜਾਈ ।
बाम्हण गाई खाइ सपु फड़ि गुर मंत्र पवाइ पिड़ाई ।
ਨਿਗੁਰੇ ਤੁਲਿ ਨ ਹੋਰੁ ਕੋ ਸਿਰਜਣਹਾਰੈ ਸਿਰਠਿ ਉਪਾਈ ।
निगुरे तुलि न होरु को सिरजणहारै सिरठि उपाई ।
ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨ ਗੁਰੁ ਸਰਣਾਈ ।੨੪।
माता पिता न गुरु सरणाई ।२४।
ਨਿਗੁਰੇ ਲਖ ਨ ਤੁਲ ਤਿਸ ਨਿਗੁਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਿਣ ਨ ਆਏ ।
निगुरे लख न तुल तिस निगुरे सतिगुर सरिण न आए ।
ਜੋ ਗੁਰ ਗੋਪੈ ਆਪਣਾ ਤਿਸੁ ਡਿਠੇ ਨਿਗੁਰੇ ਸਰਮਾਏ ।
जो गुर गोपै आपणा तिसु डिठे निगुरे सरमाए ।
ਸੀਂਹ ਸਉਹਾਂ ਜਾਣਾ ਭਲਾ ਨਾ ਤਿਸੁ ਬੇਮੁਖ ਸਉਹਾਂ ਜਾਏ ।
सींह सउहां जाणा भला ना तिसु बेमुख सउहां जाए ।
ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੇ ਜੋ ਮੁਹੁ ਫਿਰੈ ਤਿਸੁ ਮੁਹਿ ਲਗਣੁ ਵਡੀ ਬੁਲਾਏ ।
सतिगुरु ते जो मुहु फिरै तिसु मुहि लगणु वडी बुलाए ।
ਜੇ ਤਿਸੁ ਮਾਰੈ ਧਰਮ ਹੈ ਮਾਰਿ ਨ ਹੰਘੈ ਆਪੁ ਹਟਾਏ ।
जे तिसु मारै धरम है मारि न हंघै आपु हटाए ।
ਸੁਆਮਿ ਧ੍ਰੋਹੀ ਅਕਿਰਤਘਣੁ ਬਾਮਣ ਗਊ ਵਿਸਾਹਿ ਮਰਾਏ ।
सुआमि ध्रोही अकिरतघणु बामण गऊ विसाहि मराए ।
ਬੇਮੁਖ ਲੂੰਅ ਨ ਤੁਲਿ ਤੁਲਾਇ ।੨੫।
बेमुख लूंअ न तुलि तुलाइ ।२५।
ਮਾਣਸ ਦੇਹਿ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਜੁਗਹ ਜੁਗੰਤਰਿ ਆਵੈ ਵਾਰੀ ।
माणस देहि दुलंभु है जुगह जुगंतरि आवै वारी ।
ਉਤਮੁ ਜਨਮੁ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਇਕਵਾਕੀ ਕੋੜਮਾ ਵੀਚਾਰੀ ।
उतमु जनमु दुलंभु है इकवाकी कोड़मा वीचारी ।
ਦੇਹਿ ਅਰੋਗ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਭਾਗਠੁ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਹਿਤਕਾਰੀ ।
देहि अरोग दुलंभु है भागठु मात पिता हितकारी ।
ਸਾਧੁ ਸੰਗਿ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰੀ ।
साधु संगि दुलंभु है गुरमुखि सुख फलु भगति पिआरी ।
ਫਾਥਾ ਮਾਇਆ ਮਹਾਂ ਜਾਲਿ ਪੰਜਿ ਦੂਤ ਜਮਕਾਲੁ ਸੁ ਭਾਰੀ ।
फाथा माइआ महां जालि पंजि दूत जमकालु सु भारी ।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਸਹਾ ਵਹੀਰ ਵਿਚਿ ਪਰ ਹਥਿ ਪਾਸਾ ਪਉਛਕਿ ਸਾਰੀ ।
जिउ करि सहा वहीर विचि पर हथि पासा पउछकि सारी ।
ਦੂਜੇ ਭਾਇ ਕੁਦਾਇਅੜਿ ਜਮ ਜੰਦਾਰੁ ਸਾਰ ਸਿਰਿ ਮਾਰੀ ।
दूजे भाइ कुदाइअड़ि जम जंदारु सार सिरि मारी ।
ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਭਵਜਲੁ ਅੰਦਰਿ ਹੋਇ ਖੁਆਰੀ ।
आवै जाइ भवाईऐ भवजलु अंदरि होइ खुआरी ।
ਹਾਰੈ ਜਨਮੁ ਅਮੋਲੁ ਜੁਆਰੀ ।੨੬।
हारै जनमु अमोलु जुआरी ।२६।
ਇਹੁ ਜਗੁ ਚਉਪੜਿ ਖੇਲੁ ਹੈ ਆਵਾ ਗਉਣ ਭਉਜਲ ਸੈਂਸਾਰੇ ।
इहु जगु चउपड़ि खेलु है आवा गउण भउजल सैंसारे ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋੜਾ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੇ ।
गुरमुखि जोड़ा साधसंगि पूरा सतिगुर पारि उतारे ।
ਲਗਿ ਜਾਇ ਸੋ ਪੁਗਿ ਜਾਇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਪੰਜਿ ਨਿਵਾਰੇ ।
लगि जाइ सो पुगि जाइ गुर परसादी पंजि निवारे ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਉ ਹੈ ਆਪਹੁਂ ਬੁਰਾ ਨ ਕਿਸੈ ਵਿਚਾਰੇ ।
गुरमुखि सहजि सुभाउ है आपहुं बुरा न किसै विचारे ।
ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਸਾਵਧਾਨ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥ ਚਲੈ ਪਗੁ ਧਾਰੇ ।
सबद सुरति लिव सावधान गुरमुखि पंथ चलै पगु धारे ।
ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਰੁ ਗਿਆਨ ਮਤਿ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਪਿਆਰੇ ।
लोक वेद गुरु गिआन मति भाइ भगति गुरु सिख पिआरे ।
ਨਿਜ ਘਰਿ ਜਾਇ ਵਸੈ ਗੁਰੁ ਦੁਆਰੇ ।੨੭।
निज घरि जाइ वसै गुरु दुआरे ।२७।
ਵਾਸ ਸੁਗੰਧਿ ਨ ਹੋਵਈ ਚਰਣੋਦਕ ਬਾਵਨ ਬੋਹਾਏ ।
वास सुगंधि न होवई चरणोदक बावन बोहाए ।
ਕਚਹੁ ਕੰਚਨ ਨ ਥੀਐ ਕਚਹੁਂ ਕੰਚਨ ਪਾਰਸ ਲਾਏ ।
कचहु कंचन न थीऐ कचहुं कंचन पारस लाए ।
ਨਿਹਫਲੁ ਸਿੰਮਲੁ ਜਾਣੀਐ ਅਫਲੁ ਸਫਲੁ ਕਰਿ ਸਭ ਫਲੁ ਪਾਏ ।
निहफलु सिंमलु जाणीऐ अफलु सफलु करि सभ फलु पाए ।
ਕਾਉਂ ਨ ਹੋਵਨਿ ਉਜਲੇ ਕਾਲੀ ਹੂੰ ਧਉਲੇ ਸਿਰਿ ਆਏ ।
काउं न होवनि उजले काली हूं धउले सिरि आए ।
ਕਾਗਹੁ ਹੰਸ ਹੁਇ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਨਿਰਮੋਲਕੁ ਮੋਤੀ ਚੁਣਿ ਖਾਏ ।
कागहु हंस हुइ परम हंसु निरमोलकु मोती चुणि खाए ।
ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁਂ ਦੇਵ ਕਰਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦਿ ਕਮਾਏ ।
पसू परेतहुं देव करि साधसंगति गुरु सबदि कमाए ।
ਤਿਸ ਗੁਰੁ ਸਾਰ ਨ ਜਾਤੀਆ ਦੁਰਮਤਿ ਦੂਜਾ ਭਾਇ ਸੁਭਾਏ ।
तिस गुरु सार न जातीआ दुरमति दूजा भाइ सुभाए ।
ਅੰਨਾ ਆਗੂ ਸਾਥੁ ਮੁਹਾਏ ।੨੮।
अंना आगू साथु मुहाए ।२८।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਅਕਿਰਤਿਘਣੁ ਹੈ ਭਿ ਨ ਹੋਆ ਹੋਵਣਿਹਾਰਾ ।
मै जेहा न अकिरतिघणु है भि न होआ होवणिहारा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਹਰਾਮਖੋਰੁ ਹੋਰੁ ਨ ਕੋਈ ਅਵਗੁਣਿਆਰਾ ।
मै जेहा न हरामखोरु होरु न कोई अवगुणिआरा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਨਿੰਦਕੁ ਨ ਕੋਇ ਗੁਰੁ ਨਿੰਦਾ ਸਿਰਿ ਬਜਰੁ ਭਾਰਾ ।
मै जेहा निंदकु न कोइ गुरु निंदा सिरि बजरु भारा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਬੇਮੁਖੁ ਨ ਕੋਇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੇ ਬੇਮੁਖ ਹਤਿਆਰਾ ।
मै जेहा बेमुखु न कोइ सतिगुरु ते बेमुख हतिआरा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਕੋ ਦੁਸਟ ਨਾਹਿ ਨਿਰਵੈਰੈ ਸਿਉ ਵੈਰ ਵਿਕਾਰਾ ।
मै जेहा को दुसट नाहि निरवैरै सिउ वैर विकारा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਵਿਸਾਹੁ ਧ੍ਰੋਹੁ ਬਗਲ ਸਮਾਧੀ ਮੀਨ ਅਹਾਰਾ ।
मै जेहा न विसाहु ध्रोहु बगल समाधी मीन अहारा ।
ਬਜਰੁ ਲੇਪੁ ਨ ਉਤਰੈ ਪਿੰਡੁ ਅਪਰਚੇ ਅਉਚਰਿ ਚਾਰਾ ।
बजरु लेपु न उतरै पिंडु अपरचे अउचरि चारा ।
ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਦੁਬਾਜਰਾ ਤਜਿ ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਰਮਤਿ ਹਿਤਕਾਰਾ ।
मै जेहा न दुबाजरा तजि गुरमति दुरमति हितकारा ।
ਨਾਉ ਮੁਰੀਦ ਨ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਾ ।੨੯।
नाउ मुरीद न सबदि वीचारा ।२९।
ਬੇਮੁਖ ਹੋਵਨਿ ਬੇਮੁਖਾਂ ਮੈ ਜੇਹੇ ਬੇਮੁਖਿ ਮੁਖਿ ਡਿਠੇ ।
बेमुख होवनि बेमुखां मै जेहे बेमुखि मुखि डिठे ।
ਬਜਰ ਪਾਪਾਂ ਬਜਰ ਪਾਪ ਮੈ ਜੇਹੇ ਕਰਿ ਵੈਰੀ ਇਠੇ ।
बजर पापां बजर पाप मै जेहे करि वैरी इठे ।
ਕਰਿ ਕਰਿ ਸਿਠਾਂ ਬੇਮੁਖਾਂ ਆਪਹੁਂ ਬੁਰੇ ਜਾਨਿ ਕੈ ਸਿਠੇ ।
करि करि सिठां बेमुखां आपहुं बुरे जानि कै सिठे ।
ਲਿਖ ਨ ਸਕਨਿ ਚਿਤ੍ਰ ਗੁਪਤਿ ਸਤ ਸਮੁੰਦ ਸਮਾਵਨਿ ਚਿਠੇ ।
लिख न सकनि चित्र गुपति सत समुंद समावनि चिठे ।
ਚਿਠੀ ਹੂੰ ਤੁਮਾਰ ਲਿਖਿ ਲਖ ਲਖ ਇਕ ਦੂੰ ਇਕ ਦੁਧਿਠੇ ।
चिठी हूं तुमार लिखि लख लख इक दूं इक दुधिठे ।
ਕਰਿ ਕਰਿ ਸਾਂਗ ਹੁਰੇਹਿਆਂ ਹੁਇ ਮਸਕਰਾ ਸਭਾ ਸਭਿ ਠਿਠੇ ।
करि करि सांग हुरेहिआं हुइ मसकरा सभा सभि ठिठे ।
ਮੈਥਹੁ ਬੁਰਾ ਨ ਕੋਈ ਸਰਿਠੇ ।੩੦।
मैथहु बुरा न कोई सरिठे ।३०।
ਲੈਲੇ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਕੁਤਾ ਮਜਨੂੰ ਦੇਖਿ ਲੁਭਾਣਾ ।
लैले दी दरगाह दा कुता मजनूं देखि लुभाणा ।
ਕੁਤੇ ਦੀ ਪੈਰੀ ਪਵੈ ਹੜਿ ਹੜਿ ਹਸੈ ਲੋਕ ਵਿਡਾਣਾ ।
कुते दी पैरी पवै हड़ि हड़ि हसै लोक विडाणा ।
ਮੀਰਾਸੀ ਮੀਰਾਸੀਆਂ ਨਾਮ ਧਰੀਕੁ ਮੁਰੀਦੁ ਬਿਬਾਣਾ ।
मीरासी मीरासीआं नाम धरीकु मुरीदु बिबाणा ।
ਕੁਤਾ ਡੂਮ ਵਖਾਣੀਐ ਕੁਤਾ ਵਿਚਿ ਕੁਤਿਆਂ ਨਿਮਾਣਾ ।
कुता डूम वखाणीऐ कुता विचि कुतिआं निमाणा ।
ਗੁਰਸਿਖ ਆਸਕੁ ਸਬਦ ਦੇ ਕੁਤੇ ਦਾ ਪੜਕੁਤਾ ਭਾਣਾ ।
गुरसिख आसकु सबद दे कुते दा पड़कुता भाणा ।
ਕਟਣੁ ਚਟਣੁ ਕੁਤਿਆਂ ਮੋਹੁ ਨ ਧੋਹੁ ਧ੍ਰਿਗਸਟੁ ਕਮਾਣਾ ।
कटणु चटणु कुतिआं मोहु न धोहु ध्रिगसटु कमाणा ।
ਅਵਗੁਣਿਆਰੇ ਗੁਣੁ ਕਰਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੁਰਬਾਣਾ ।
अवगुणिआरे गुणु करनि गुरमुखि साधसंगति कुरबाणा ।
ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਵਖਾਣਾ ।੩੧।੩੭। ਸੈਂਤੀ ।
पतित उधारणु बिरदु वखाणा ।३१।३७। सैंती ।