वारां भाई गुरदास जी

पान - 37


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਇਕੁ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਕਰਿ ਓਅੰਕਾਰਿ ਅਕਾਰੁ ਬਣਾਇਆ ।
इकु कवाउ पसाउ करि ओअंकारि अकारु बणाइआ ।

त्याचे एक कंपन (वाक, ध्वनी) पसरवून, ओईकर (संपूर्ण सृष्टीच्या) रूपांत प्रकट झाला आहे.

ਅੰਬਰਿ ਧਰਤਿ ਵਿਛੋੜਿ ਕੈ ਵਿਣੁ ਥੰਮਾਂ ਆਗਾਸੁ ਰਹਾਇਆ ।
अंबरि धरति विछोड़ि कै विणु थंमां आगासु रहाइआ ।

पृथ्वीला आकाशापासून वेगळे करून ओंकाराने कोणत्याही खांबाचा आधार न घेता आकाश टिकवले आहे.

ਜਲ ਵਿਚਿ ਧਰਤੀ ਰਖੀਅਨਿ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰਿ ਨੀਰੁ ਧਰਾਇਆ ।
जल विचि धरती रखीअनि धरती अंदरि नीरु धराइआ ।

त्याने पृथ्वीला पाण्यात आणि पाणी पृथ्वीवर ठेवले.

ਕਾਠੈ ਅੰਦਰਿ ਅਗਿ ਧਰਿ ਅਗੀ ਹੋਂਦੀ ਸੁਫਲੁ ਫਲਾਇਆ ।
काठै अंदरि अगि धरि अगी होंदी सुफलु फलाइआ ।

लाकडात आग लावली गेली आणि आग लागली तरी सुंदर फळांनी भरलेली झाडे तयार झाली.

ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਤਿੰਨੇ ਵੈਰੀ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ।
पउण पाणी बैसंतरो तिंने वैरी मेलि मिलाइआ ।

वायू, पाणी आणि अग्नी हे एकमेकांचे शत्रू आहेत पण त्याने त्यांना सामंजस्याने भेटले (आणि जग निर्माण केले).

ਰਾਜਸ ਸਾਤਕ ਤਾਮਸੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਇਆ ।
राजस सातक तामसो ब्रहमा बिसनु महेसु उपाइआ ।

त्यांनी ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांना निर्माण केले जे कर्म (राजस), पालन (सत्व) आणि विघटन (तम) या गुणांचे पालन करतात.

ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੁ ਚਲਿਤੁ ਵਰਤਾਇਆ ।੧।
चोज विडाणु चलितु वरताइआ ।१।

अद्भुत पराक्रम करणारा, त्या परमेश्वराने अद्भुत सृष्टी निर्माण केली.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਦਾ ਰੂਪ ਕਰਿ ਸੂਰਜੁ ਚੰਦੁ ਚਰਾਗੁ ਬਲਾਇਆ ।
सिव सकती दा रूप करि सूरजु चंदु चरागु बलाइआ ।

शिव आणि शक्ती म्हणजेच चैतन्य आणि प्रकृतीच्या रूपातील परम तत्व, त्यात गतिमान शक्ती असलेले पदार्थ जगाची निर्मिती करण्यासाठी जोडले गेले आणि सूर्य आणि चंद्र हे त्याचे दिवे बनले.

ਰਾਤੀ ਤਾਰੇ ਚਮਕਦੇ ਘਰਿ ਘਰਿ ਦੀਪਕ ਜੋਤਿ ਜਗਾਇਆ ।
राती तारे चमकदे घरि घरि दीपक जोति जगाइआ ।

रात्रीच्या वेळी चमकणारे तारे प्रत्येक घरात पेटलेल्या दिव्यांचे स्वरूप देतात.

ਸੂਰਜੁ ਏਕੰਕਾਰੁ ਦਿਹਿ ਤਾਰੇ ਦੀਪਕ ਰੂਪੁ ਲੁਕਾਇਆ ।
सूरजु एकंकारु दिहि तारे दीपक रूपु लुकाइआ ।

दिवसा एका महान सूर्याच्या उदयाने, दिव्यांच्या रूपात तारे लपतात.

ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਕਵਾਉ ਵਿਚਿ ਤੋਲਿ ਅਤੋਲੁ ਨ ਤੋਲਿ ਤੁਲਾਇਆ ।
लख दरीआउ कवाउ विचि तोलि अतोलु न तोलि तुलाइआ ।

त्याच्या एका कंपनात (वाक) लाखो नद्या (जीवनाच्या) आहेत आणि त्याची अतुलनीय भव्यता मोजता येत नाही.

ਓਅੰਕਾਰੁ ਅਕਾਰੁ ਜਿਸਿ ਪਰਵਦਗਾਰੁ ਅਪਾਰੁ ਅਲਾਇਆ ।
ओअंकारु अकारु जिसि परवदगारु अपारु अलाइआ ।

परोपकारी पालनकर्ता परमेश्वराने ओंकाराचे रूपही प्रकट केले आहे.

ਅਬਗਤਿ ਗਤਿ ਅਤਿ ਅਗਮ ਹੈ ਅਕਥ ਕਥਾ ਨਹਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।
अबगति गति अति अगम है अकथ कथा नहि अलखु लखाइआ ।

त्याची गतिमानता अव्यक्त, अगम्य आहे आणि त्याची कथा अव्यक्त आहे.

ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਆਖਣੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਇਆ ।੨।
सुणि सुणि आखणु आखि सुणाइआ ।२।

परमेश्वराबद्दलच्या चर्चेचा आधार फक्त ऐकणे (आणि प्रथम अनुभव नाही).

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਚਾਰਿ ਜੁਗ ਜਲ ਥਲ ਤਰੁਵਰੁ ਪਰਬਤ ਸਾਜੇ ।
खाणी बाणी चारि जुग जल थल तरुवरु परबत साजे ।

जीवनाच्या चार खाणी, चार भाषणे आणि चार युगे समाविष्ट आहेत, परमेश्वराने पाणी, पृथ्वी, झाडे आणि पर्वत निर्माण केले.

ਤਿੰਨ ਲੋਅ ਚਉਦਹ ਭਵਣ ਕਰਿ ਇਕੀਹ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਨਿਵਾਜੇ ।
तिंन लोअ चउदह भवण करि इकीह ब्रहमंड निवाजे ।

एका परमेश्वराने तीन जग, चौदा गोल आणि अनेक विश्व निर्माण केले.

ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਦੀਪ ਸਤ ਨਉ ਖੰਡ ਦਹ ਦਿਸਿ ਵਜਣਿ ਵਾਜੇ ।
चारे कुंडा दीप सत नउ खंड दह दिसि वजणि वाजे ।

त्याच्यासाठी विश्वाच्या दहा दिशा, सात खंड आणि नऊ विभागांमध्ये वाद्ये वाजवली जात आहेत.

ਇਕਸ ਇਕਸ ਖਾਣਿ ਵਿਚਿ ਇਕੀਹ ਇਕੀਹ ਲਖ ਉਪਾਜੇ ।
इकस इकस खाणि विचि इकीह इकीह लख उपाजे ।

प्रत्येक उत्पत्ती स्त्रोतापासून एकवीस लाख जीव निर्माण झाले आहेत.

ਇਕਤ ਇਕਤ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਜੀਅ ਜੰਤੁ ਅਣਗਣਤ ਬਿਰਾਜੇ ।
इकत इकत जूनि विचि जीअ जंतु अणगणत बिराजे ।

मग प्रत्येक प्रजातीत असंख्य जीव असतात.

ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪ ਕਰਿ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਤਰੰਗ ਅਗਾਜੇ ।
रूप अनूप सरूप करि रंग बिरंग तरंग अगाजे ।

अतुलनीय रूपे आणि रंगछटा नंतर विविधरंगी लाटांमध्ये (जीवनाच्या) दिसतात.

ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਘਰੁ ਨਉ ਦਰਵਾਜੇ ।੩।
पउणु पाणी घरु नउ दरवाजे ।३।

हवा आणि पाणी यांच्या संयोगाने तयार झालेल्या शरीरांना प्रत्येकी नऊ दरवाजे आहेत.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਕਾਲਾ ਧਉਲਾ ਰਤੜਾ ਨੀਲਾ ਪੀਲਾ ਹਰਿਆ ਸਾਜੇ ।
काला धउला रतड़ा नीला पीला हरिआ साजे ।

काळा, पांढरा, लाल, निळा, पिवळा आणि हिरवा रंग (सृष्टी) शोभत आहेत.

ਰਸੁ ਕਸੁ ਕਰਿ ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਾਦੁ ਜੀਭਹੁੰ ਜਾਪ ਨ ਖਾਜ ਅਖਾਜੇ ।
रसु कसु करि विसमादु सादु जीभहुं जाप न खाज अखाजे ।

जिभेद्वारे ओळखल्या जाणाऱ्या खाण्यायोग्य आणि अखाद्य वस्तूंच्या आश्चर्यकारक चव तयार केल्या आहेत.

ਮਿਠਾ ਕਉੜਾ ਖਟੁ ਤੁਰਸੁ ਫਿਕਾ ਸਾਉ ਸਲੂਣਾ ਛਾਜੇ ।
मिठा कउड़ा खटु तुरसु फिका साउ सलूणा छाजे ।

या चवी गोड, कडू, आंबट, खारट आणि अस्पष्ट असतात.

ਗੰਧ ਸੁਗੰਧਿ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਕੇਸਰੁ ਕਾਜੇ ।
गंध सुगंधि अवेसु करि चोआ चंदनु केसरु काजे ।

अनेक सुगंध मिसळून कापूर, चंदन आणि केशर तयार केले आहे.

ਮੇਦੁ ਕਥੂਰੀ ਪਾਨ ਫੁਲੁ ਅੰਬਰੁ ਚੂਰ ਕਪੂਰ ਅੰਦਾਜੇ ।
मेदु कथूरी पान फुलु अंबरु चूर कपूर अंदाजे ।

कस्तुरी मांजर, कस्तुरी, सुपारी, फुले, उदबत्ती, कापूर इत्यादि सुद्धा असेच मानले जातात.

ਰਾਗ ਨਾਦ ਸੰਬਾਦ ਬਹੁ ਚਉਦਹ ਵਿਦਿਆ ਅਨਹਦ ਗਾਜੇ ।
राग नाद संबाद बहु चउदह विदिआ अनहद गाजे ।

अनेक संगीत उपाय, कंपन आणि संवाद आहेत आणि चौदा कौशल्यांद्वारे अप्रचलित माधुर्य वाजते.

ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਕਰੋੜ ਜਹਾਜੇ ।੪।
लख दरीआउ करोड़ जहाजे ।४।

लाखो नद्या आहेत ज्यावर करोडो जहाजे धावतात.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਸਤ ਸਮੁੰਦ ਅਥਾਹ ਕਰਿ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰਾ ।
सत समुंद अथाह करि रतन पदारथ भरे भंडारा ।

पृथ्वीवर विविध प्रकारची कृषी उत्पादने, औषधे, कपडे आणि खाद्यपदार्थ निर्माण झाले आहेत.

ਮਹੀਅਲ ਖੇਤੀ ਅਉਖਧੀ ਛਾਦਨ ਭੋਜਨ ਬਹੁ ਬਿਸਥਾਰਾ ।
महीअल खेती अउखधी छादन भोजन बहु बिसथारा ।

पृथ्वीवर विविध प्रकारची कृषी उत्पादने, औषधे, कपडे आणि खाद्यपदार्थ निर्माण झाले आहेत.

ਤਰੁਵਰ ਛਾਇਆ ਫੁਲ ਫਲ ਸਾਖਾ ਪਤ ਮੂਲ ਬਹੁ ਭਾਰਾ ।
तरुवर छाइआ फुल फल साखा पत मूल बहु भारा ।

सावलीची झाडे, फुले, फळे, फांद्या, पाने, मुळे तिथे अस्तित्वात आहेत.

ਪਰਬਤ ਅੰਦਰਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਲਾਲੁ ਜਵਾਹਰੁ ਪਾਰਸਿ ਪਾਰਾ ।
परबत अंदरि असट धातु लालु जवाहरु पारसि पारा ।

पर्वतांमध्ये आठ धातू, माणिक, दागिने, तत्वज्ञानी दगड आणि पारा आहेत.

ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੋਨਿ ਵਿਚਿ ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਵਿਛੁੜੇ ਵਡ ਪਰਵਾਰਾ ।
चउरासीह लख जोनि विचि मिलि मिलि विछुड़े वड परवारा ।

84 लाख जीवसृष्टींमध्ये, मोठी कुटुंबे फक्त भाग घेण्यासाठी भेटतात म्हणजेच ते जन्म घेतात आणि मरतात.

ਜੰਮਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣ ਵਿਚਿ ਭਵਜਲ ਪੂਰ ਭਰਾਇ ਹਜਾਰਾ ।
जंमणु जीवणु मरण विचि भवजल पूर भराइ हजारा ।

स्थलांतराच्या चक्रात या जगात-महासागरात प्राण्यांचे कळप हजारोंच्या संख्येने येतात आणि जातात.

ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ।੫।
माणस देही पारि उतारा ।५।

केवळ मानवी शरीरातूनच माणूस ओलांडू शकतो.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਮਾਣਸ ਜਨਮ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਛਿਣ ਭੰਗਰੁ ਛਲ ਦੇਹੀ ਛਾਰਾ ।
माणस जनम दुलंभु है छिण भंगरु छल देही छारा ।

मनुष्यजन्म ही दुर्मिळ देणगी असली तरी मातीचे हे शरीर क्षणिक आहे.

ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਰਿ ਪੁਤਲਾ ਉਡੈ ਨ ਪਉਣੁ ਖੁਲੇ ਨਉਂ ਦੁਆਰਾ ।
पाणी दा करि पुतला उडै न पउणु खुले नउं दुआरा ।

बीजांड आणि वीर्य यापासून बनवलेल्या या हवाबंद शरीराला नऊ दरवाजे आहेत.

ਅਗਨਿ ਕੁੰਡ ਵਿਚਿ ਰਖੀਅਨਿ ਨਰਕ ਘੋਰ ਮਹਿੰ ਉਦਰੁ ਮਝਾਰਾ ।
अगनि कुंड विचि रखीअनि नरक घोर महिं उदरु मझारा ।

मातेच्या उदरातील नरक अग्नीतही तो परमेश्वर या देहाचे रक्षण करतो.

ਕਰੈ ਉਰਧ ਤਪੁ ਗਰਭ ਵਿਚਿ ਚਸਾ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾ ।
करै उरध तपु गरभ विचि चसा न विसरै सिरजणहारा ।

गर्भधारणेदरम्यान जीव मातेच्या पोटात उलटा लटकतो आणि सतत ध्यान करतो.

ਦਸੀ ਮਹੀਨੀਂ ਜੰਮਿਆਂ ਸਿਮਰਣ ਕਰੀ ਕਰੇ ਨਿਸਤਾਰਾ ।
दसी महीनीं जंमिआं सिमरण करी करे निसतारा ।

दहा महिन्यांनंतर ftv जन्म घेते जेव्हा त्या ध्यानामुळे ती अग्निकुंडातून मुक्त होते.

ਜੰਮਦੋ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿਆ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵੈ ਰਖਣਹਾਰਾ ।
जंमदो माइआ मोहिआ नदरि न आवै रखणहारा ।

जन्मापासूनच तो मायेत रमून जातो आणि आता तो रक्षक परमेश्वर त्याला दिसत नाही.

ਸਾਹੋਂ ਵਿਛੁੜਿਆ ਵਣਜਾਰਾ ।੬।
साहों विछुड़िआ वणजारा ।६।

जीव हा प्रवासी व्यापारी अशा प्रकारे महान बँकर परमेश्वरापासून विभक्त होतो.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਰੋਵੈ ਰਤਨੁ ਗਵਾਇ ਕੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਅਨੇਰੁ ਗੁਬਾਰਾ ।
रोवै रतनु गवाइ कै माइआ मोहु अनेरु गुबारा ।

रत्न (परमेश्वराच्या नावाच्या रूपात) गमावून प्राणी (त्याच्या जन्मावर) मायेच्या आणि मोहाच्या अंधकारात रडतो आणि रडतो.

ਓਹੁ ਰੋਵੈ ਦੁਖੁ ਆਪਣਾ ਹਸਿ ਹਸਿ ਗਾਵੈ ਸਭ ਪਰਵਾਰਾ ।
ओहु रोवै दुखु आपणा हसि हसि गावै सभ परवारा ।

तो स्वतःच्या दुःखामुळे रडतो पण संपूर्ण कुटुंब आनंदाने गाते.

ਸਭਨਾਂ ਮਨਿ ਵਾਧਾਈਆਂ ਰੁਣ ਝੁੰਝਨੜਾ ਰੁਣ ਝੁਣਕਾਰਾ ।
सभनां मनि वाधाईआं रुण झुंझनड़ा रुण झुणकारा ।

सर्वांचे हृदय आनंदाने भरले आहे आणि ढोल-ताशांचा आवाज सर्वत्र ऐकू येत आहे.

ਨਾਨਕੁ ਦਾਦਕੁ ਸੋਹਲੇ ਦੇਨਿ ਅਸੀਸਾਂ ਬਾਲੁ ਪਿਆਰਾ ।
नानकु दादकु सोहले देनि असीसां बालु पिआरा ।

आनंदाची गाणी गात माता आणि पितृ कुटुंबे आपल्या लाडक्या मुलाला आशीर्वाद देतात.

ਚੁਖਹੁਂ ਬਿੰਦਕ ਬਿੰਦੁ ਕਰਿ ਬਿੰਦਹੁਂ ਕੀਤਾ ਪਰਬਤ ਭਾਰਾ ।
चुखहुं बिंदक बिंदु करि बिंदहुं कीता परबत भारा ।

एका छोट्या थेंबातून तो वाढला आणि आता तो थेंब डोंगरासारखा दिसतो.

ਸਤਿ ਸੰਤੋਖ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਅਰਥੁ ਸੁਗਰਥ ਵਿਸਾਰਿ ਵਿਸਾਰਾ ।
सति संतोख दइआ धरमु अरथु सुगरथ विसारि विसारा ।

मोठा झाल्यावर, तो अभिमानाने सत्य, समाधान, करुणा, धर्म आणि उच्च मूल्ये विसरला आहे.

ਕਾਮ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਵਿਚਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਧਰੋਹ ਅਹੰਕਾਰਾ ।
काम करोधु विरोधु विचि लोभु मोहु धरोह अहंकारा ।

वासना, क्रोध, विरोध, लोभ, मोह, विश्वासघात आणि अभिमान यांच्यामध्ये तो जगू लागला.

ਮਹਾਂ ਜਾਲ ਫਾਥਾ ਵੇਚਾਰਾ ।੭।
महां जाल फाथा वेचारा ।७।

आणि अशा प्रकारे गरीब मायेच्या जाळ्यात अडकला.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਹੋਇ ਸੁਚੇਤ ਅਚੇਤ ਇਵ ਅਖੀਂ ਹੋਂਦੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਆ ।
होइ सुचेत अचेत इव अखीं होंदी अंन्हा होआ ।

जीव हा चैतन्य अवतरला असला तरी तो इतका अचेतन असतो (त्याच्या जीवनातील ध्येयाबद्दल) जणू काही डोळे असूनही तो आंधळा आहे;

ਵੈਰੀ ਮਿਤੁ ਨ ਜਾਣਦਾ ਡਾਇਣੁ ਮਾਉ ਸੁਭਾਉ ਸਮੋਆ ।
वैरी मितु न जाणदा डाइणु माउ सुभाउ समोआ ।

मित्र आणि शत्रू यांच्यात फरक करत नाही; आणि त्याच्या मते आई आणि डायनचा स्वभाव सारखाच आहे.

ਬੋਲਾ ਕੰਨੀਂ ਹੋਂਵਦੀ ਜਸੁ ਅਪਜਸੁ ਮੋਹੁ ਧੋਹੁ ਨ ਸੋਆ ।
बोला कंनीं होंवदी जसु अपजसु मोहु धोहु न सोआ ।

तो कान असूनही बहिरे आहे आणि गौरव आणि बदनामी किंवा प्रेम आणि विश्वासघात यात फरक करत नाही.

ਗੁੰਗਾ ਜੀਭੈ ਹੁੰਦੀਐ ਦੁਧੁ ਵਿਚਿ ਵਿਸੁ ਘੋਲਿ ਮੁਹਿ ਚੋਆ ।
गुंगा जीभै हुंदीऐ दुधु विचि विसु घोलि मुहि चोआ ।

जीभ असूनही तो मुका आहे आणि दुधात विष मिसळून पितो.

ਵਿਹੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਮਸਰ ਪੀਐ ਮਰਨ ਜੀਵਨ ਆਸ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਢੋਆ ।
विहु अंम्रित समसर पीऐ मरन जीवन आस त्रास न ढोआ ।

विष आणि अमृत एकसारखे समजून तो ते पितो

ਸਰਪੁ ਅਗਨਿ ਵਲਿ ਹਥੁ ਪਾਇ ਕਰੈ ਮਨੋਰਥ ਪਕੜਿ ਖਲੋਆ ।
सरपु अगनि वलि हथु पाइ करै मनोरथ पकड़ि खलोआ ।

आणि जीवन आणि मृत्यू, आशा आणि इच्छा याबद्दलच्या त्याच्या अज्ञानामुळे त्याला कुठेही आश्रय मिळत नाही.

ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਟਿਬਾ ਟੋਆ ।੮।
समझै नाही टिबा टोआ ।८।

तो साप आणि अग्नीकडे आपल्या इच्छा पसरवतो आणि त्यांना पकडणे हे खड्डा आणि ढिगाऱ्यात फरक करत नाही.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਲੂਲਾ ਪੈਰੀ ਹੋਂਵਦੀ ਟੰਗਾਂ ਮਾਰਿ ਨ ਉਠਿ ਖਲੋਆ ।
लूला पैरी होंवदी टंगां मारि न उठि खलोआ ।

जरी पायाने मूल (माणूस) अपंग आहे आणि त्याच्या पायावर उभे राहू शकत नाही.

ਹਥੋ ਹਥੁ ਨਚਾਈਐ ਆਸਾ ਬੰਧੀ ਹਾਰੁ ਪਰੋਆ ।
हथो हथु नचाईऐ आसा बंधी हारु परोआ ।

आशेची माला आणि दिसायला तो इतरांच्या कुशीत नाचतो.

ਉਦਮ ਉਕਤਿ ਨ ਆਵਈ ਦੇਹਿ ਬਿਦੇਹਿ ਨ ਨਵਾਂ ਨਿਰੋਆ ।
उदम उकति न आवई देहि बिदेहि न नवां निरोआ ।

त्याला तंत्र किंवा उद्योग माहित नाही आणि शरीराप्रती निष्काळजी असल्याने तो तंदुरुस्त आणि निरोगी राहत नाही.

ਹਗਣ ਮੂਤਣ ਛਡਣਾ ਰੋਗੁ ਸੋਗੁ ਵਿਚਿ ਦੁਖੀਆ ਰੋਆ ।
हगण मूतण छडणा रोगु सोगु विचि दुखीआ रोआ ।

मलविसर्जन आणि मलविसर्जनाच्या त्याच्या उत्सर्जित अवयवांवर नियंत्रण नसल्यामुळे तो रोग आणि दुःखाने रडतो.

ਘੁਟੀ ਪੀਐ ਨ ਖੁਸੀ ਹੋਇ ਸਪਹੁੰ ਰਖਿਆੜਾ ਅਣਖੋਆ ।
घुटी पीऐ न खुसी होइ सपहुं रखिआड़ा अणखोआ ।

तो (भगवानाच्या नावाचे) पहिले अन्न आनंदाने घेत नाही आणि जिद्दीने साप पकडत राहतो.

ਗੁਣੁ ਅਵਗੁਣ ਨ ਵਿਚਾਰਦਾ ਨ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਕਾਰੁ ਅਲੋਆ ।
गुणु अवगुण न विचारदा न उपकारु विकारु अलोआ ।

गुण-दोषांवर कधीही चिंतन न करता आणि परोपकारी न होता तो नेहमी वाईट प्रवृत्तींकडे पाहतो.

ਸਮਸਰਿ ਤਿਸੁ ਹਥੀਆਰੁ ਸੰਜੋਆ ।੯।
समसरि तिसु हथीआरु संजोआ ।९।

अशा (मूर्ख) व्यक्तीसाठी शस्त्र आणि चिलखत एकसारखे असतात.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਮਿਲਿ ਨਿੰਮਿਆ ਆਸਾਵੰਤੀ ਉਦਰੁ ਮਝਾਰੇ ।
मात पिता मिलि निंमिआ आसावंती उदरु मझारे ।

आई आणि वडिलांची भेट आणि मिलन आईला गर्भवती बनवते जी आशावादी बनते आणि मुलाला तिच्या पोटात ठेवते.

ਰਸ ਕਸ ਖਾਇ ਨਿਲਜ ਹੋਇ ਛੁਹ ਛੁਹ ਧਰਣਿ ਧਰੈ ਪਗ ਧਾਰੇ ।
रस कस खाइ निलज होइ छुह छुह धरणि धरै पग धारे ।

ती कोणत्याही प्रतिबंधाशिवाय खाण्यायोग्य आणि अभक्ष्य पदार्थांचा आनंद घेते आणि पृथ्वीवर मोजमाप पावले टाकून काळजीपूर्वक फिरते.

ਪੇਟ ਵਿਚਿ ਦਸ ਮਾਹ ਰਖਿ ਪੀੜਾ ਖਾਇ ਜਣੈ ਪੁਤੁ ਪਿਆਰੇ ।
पेट विचि दस माह रखि पीड़ा खाइ जणै पुतु पिआरे ।

दहा महिने पोटात घेऊन जाण्याच्या वेदना सहन करून तिने आपल्या लाडक्या मुलाला जन्म दिला.

ਜਣ ਕੈ ਪਾਲੈ ਕਸਟ ਕਰਿ ਖਾਨ ਪਾਨ ਵਿਚਿ ਸੰਜਮ ਸਾਰੇ ।
जण कै पालै कसट करि खान पान विचि संजम सारे ।

बाळंतपणानंतर, आई मुलाचे पोषण करते आणि स्वतः खाण्यापिण्यात मध्यम राहते.

ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਦੇਇ ਪਿਆਲਿ ਦੁਧੁ ਘੁਟੀ ਵਟੀ ਦੇਇ ਨਿਹਾਰੇ ।
गुढ़ती देइ पिआलि दुधु घुटी वटी देइ निहारे ।

प्रचलित प्रथम अन्न आणि दुधाची सेवा केल्यावर, ती त्याच्याकडे खोल प्रेमाने पाहते.

ਛਾਦਨੁ ਭੋਜਨੁ ਪੋਖਿਆ ਭਦਣਿ ਮੰਗਣਿ ਪੜ੍ਹਨਿ ਚਿਤਾਰੇ ।
छादनु भोजनु पोखिआ भदणि मंगणि पढ़नि चितारे ।

ती त्याचे अन्न, कपडे, तावदान, वैवाहिक जीवन, शिक्षण इत्यादींचा विचार करते.

ਪਾਂਧੇ ਪਾਸਿ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਖਟਿ ਲੁਟਾਇ ਹੋਇ ਸੁਚਿਆਰੇ ।
पांधे पासि पढ़ाइआ खटि लुटाइ होइ सुचिआरे ।

त्याच्या डोक्यावर मूठभर नाणी फेकून आणि त्याला व्यवस्थित आंघोळ घालून ती त्याला शिक्षणासाठी पंडिताकडे पाठवते.

ਉਰਿਣਤ ਹੋਇ ਭਾਰੁ ਉਤਾਰੇ ।੧੦।
उरिणत होइ भारु उतारे ।१०।

अशा प्रकारे ती (तिच्या मातृत्वाचे) ऋण साफ करते.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਅਨੰਦ ਵਿਚਿ ਪੁਤੈ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ ਹੋਈ ।
माता पिता अनंद विचि पुतै दी कुड़माई होई ।

आपल्या मुलाचा विवाह सोहळा पार पडल्याने पालकांना आनंद झाला आहे.

ਰਹਸੀ ਅੰਗ ਨ ਮਾਵਈ ਗਾਵੈ ਸੋਹਿਲੜੇ ਸੁਖ ਸੋਈ ।
रहसी अंग न मावई गावै सोहिलड़े सुख सोई ।

आई आनंदी होऊन आनंदाची गाणी म्हणते.

ਵਿਗਸੀ ਪੁਤ ਵਿਆਹਿਐ ਘੋੜੀ ਲਾਵਾਂ ਗਾਵ ਭਲੋਈ ।
विगसी पुत विआहिऐ घोड़ी लावां गाव भलोई ।

वधूचे गुणगान गाणे, आणि जोडप्याच्या कल्याणासाठी प्रार्थना करणे, तिच्या मुलाचे लग्न झाले याचा तिला खूप आनंद होतो.

ਸੁਖਾਂ ਸੁਖੈ ਮਾਵੜੀ ਪੁਤੁ ਨੂੰਹ ਦਾ ਮੇਲ ਅਲੋਈ ।
सुखां सुखै मावड़ी पुतु नूंह दा मेल अलोई ।

वधू आणि वर यांच्या कल्याणासाठी आणि सुसंवादासाठी आई (देवतांच्या समोर) प्रसादाचे नवस करते.

ਨੁਹੁ ਨਿਤ ਕੰਤ ਕੁਮੰਤੁ ਦੇਇ ਵਿਹਰੇ ਹੋਵਹੁ ਸਸੁ ਵਿਗੋਈ ।
नुहु नित कंत कुमंतु देइ विहरे होवहु ससु विगोई ।

आता, वधू मुलाला वाईट सल्ला देऊ लागते, त्याला पालकांपासून वेगळे होण्यास प्रवृत्त करते आणि परिणामी सासू दु:खी होते.

ਲਖ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੈ ਪੁਤ ਕੁਪੁਤਿ ਚਕੀ ਉਠਿ ਝੋਈ ।
लख उपकारु विसारि कै पुत कुपुति चकी उठि झोई ।

(आईचे) लाख उपकार विसरून मुलगा अविश्वासू बनतो आणि स्वतःला त्याच्या आई-वडिलांशी भांडण करतो.

ਹੋਵੈ ਸਰਵਣ ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ।੧੧।
होवै सरवण विरला कोई ।११।

पौराणिक कथेतील श्रावण सारखा आज्ञाधारक मुलगा दुर्मिळ आहे जो आपल्या अंध पालकांना सर्वात जास्त आज्ञाधारक होता.

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਕਾਮਣਿ ਕਾਮਣਿਆਰੀਐ ਕੀਤੋ ਕਾਮਣੁ ਕੰਤ ਪਿਆਰੇ ।
कामणि कामणिआरीऐ कीतो कामणु कंत पिआरे ।

मंत्रमुग्ध पत्नीने तिच्या मोहकतेने पतीला तिच्यावर डोके लावले.

ਜੰਮੇ ਸਾਈਂ ਵਿਸਾਰਿਆ ਵੀਵਾਹਿਆਂ ਮਾਂ ਪਿਓ ਵਿਸਾਰੇ ।
जंमे साईं विसारिआ वीवाहिआं मां पिओ विसारे ।

ज्या आई-वडिलांनी त्याला जन्म दिला आणि लग्न करून दिले त्यांना तो विसरला.

ਸੁਖਾਂ ਸੁਖਿ ਵਿਵਾਹਿਆ ਸਉਣੁ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਚਾਰਿ ਵਿਚਾਰੇ ।
सुखां सुखि विवाहिआ सउणु संजोगु विचारि विचारे ।

प्रसादाचे नवस करून आणि अनेक शुभ-अशुभ आणि शुभ संयोग लक्षात घेऊन त्यांचा विवाह त्यांच्याकडूनच ठरला होता.

ਪੁਤ ਨੂਹੈਂ ਦਾ ਮੇਲੁ ਵੇਖਿ ਅੰਗ ਨਾ ਮਾਵਨਿ ਮਾਂ ਪਿਉ ਵਾਰੇ ।
पुत नूहैं दा मेलु वेखि अंग ना मावनि मां पिउ वारे ।

मुलगा आणि सुनेच्या भेटीगाठी पाहून पालकांना अत्यानंद झाला होता.

ਨੂੰਹ ਨਿਤ ਮੰਤ ਕੁਮੰਤ ਦੇਇ ਮਾਂ ਪਿਉ ਛਡਿ ਵਡੇ ਹਤਿਆਰੇ ।
नूंह नित मंत कुमंत देइ मां पिउ छडि वडे हतिआरे ।

त्यानंतर वधूने पतीला सतत अत्याचारी असल्याचे सांगून आपल्या पालकांना सोडून जाण्याचा सल्ला देण्यास सुरुवात केली.

ਵਖ ਹੋਵੈ ਪੁਤੁ ਰੰਨਿ ਲੈ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੇ ਉਪਕਾਰੁ ਵਿਸਾਰੇ ।
वख होवै पुतु रंनि लै मां पिउ दे उपकारु विसारे ।

आई-वडिलांचे उपकार विसरून मुलगा पत्नीसह त्यांच्यापासून विभक्त झाला.

ਲੋਕਾਚਾਰਿ ਹੋਇ ਵਡੇ ਕੁਚਾਰੇ ।੧੨।
लोकाचारि होइ वडे कुचारे ।१२।

आता जगाचा मार्ग घोर अनैतिक झाला आहे.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਸੁਣੈ ਵੇਦੁ ਭੇਦੁ ਨ ਜਾਣੈ ਕਥਾ ਕਹਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि सुणै वेदु भेदु न जाणै कथा कहाणी ।

आई-वडिलांचा त्याग करून, वेद ऐकणाऱ्याला त्यांचे रहस्य समजू शकत नाही.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਤਪੁ ਵਣਖੰਡਿ ਭੁਲਾ ਫਿਰੈ ਬਿਬਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै तपु वणखंडि भुला फिरै बिबाणी ।

आई-वडिलांचा तिरस्कार करणे, जंगलातील ध्यान करणे हे निर्जन ठिकाणी भटकंती करण्यासारखे आहे.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਪੂਜੁ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਨ ਸੇਵ ਕਮਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै पूजु देवी देव न सेव कमाणी ।

जर एखाद्याने आई-वडिलांचा त्याग केला असेल तर देवदेवतांची सेवा आणि पूजा व्यर्थ आहे.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਨ੍ਹਾਵਣਾ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਘੁੰਮਣਵਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि न्हावणा अठसठि तीरथ घुंमणवाणी ।

आई-वडिलांच्या सेवेशिवाय, अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्रांवर स्नान करणे म्हणजे भोवऱ्यात घिरट्या घालण्याशिवाय दुसरे काही नाही.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਕਰੈ ਦਾਨ ਬੇਈਮਾਨ ਅਗਿਆਨ ਪਰਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि करै दान बेईमान अगिआन पराणी ।

जो मनुष्य आपल्या आईवडिलांचा त्याग करून परोपकार करतो, तो भ्रष्ट आणि अज्ञानी असतो.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਪਰਹਰਿ ਵਰਤ ਕਰਿ ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀ ।
मां पिउ परहरि वरत करि मरि मरि जंमै भरमि भुलाणी ।

जो मातापित्यांचा त्याग करतो तो उपवास करतो, तो जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यात भटकत असतो.

ਗੁਰੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਸਾਰੁ ਨ ਜਾਣੀ ।੧੩।
गुरु परमेसरु सारु न जाणी ।१३।

त्या माणसाला (खरे तर) गुरु आणि ईश्वराचे मर्म कळले नाही.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਕਾਦਰੁ ਮਨਹੁਂ ਵਿਸਾਰਿਆ ਕੁਦਰਤਿ ਅੰਦਰਿ ਕਾਦਰੁ ਦਿਸੈ ।
कादरु मनहुं विसारिआ कुदरति अंदरि कादरु दिसै ।

निसर्गात तो निर्माता दिसतो पण जीव त्याला विसरला आहे.

ਜੀਉ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਜਿਆ ਸਾਸ ਮਾਸ ਦੇ ਜਿਸੈ ਕਿਸੈ ।
जीउ पिंड दे साजिआ सास मास दे जिसै किसै ।

प्रत्येकाला शरीर, हवा, मांस आणि श्वास देऊन, त्याने सर्वांची निर्मिती केली आहे.

ਅਖੀ ਮੁਹੁਂ ਨਕੁ ਕੰਨੁ ਦੇਇ ਹਥੁ ਪੈਰੁ ਸਭਿ ਦਾਤ ਸੁ ਤਿਸੈ ।
अखी मुहुं नकु कंनु देइ हथु पैरु सभि दात सु तिसै ।

डोळे, तोंड, नाक, कान, हात, पाय हे दान म्हणून त्यांनी दिले आहे.

ਅਖੀਂ ਦੇਖੈ ਰੂਪ ਰੰਗੁ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਮੁਹਿ ਕੰਨ ਸਰਿਸੈ ।
अखीं देखै रूप रंगु सबद सुरति मुहि कंन सरिसै ।

मनुष्य डोळ्यांद्वारे रूप आणि रंग पाहतो आणि तोंडाने आणि कानांनी तो अनुक्रमे शब्द बोलतो आणि ऐकतो.

ਨਕਿ ਵਾਸੁ ਹਥੀਂ ਕਿਰਤਿ ਪੈਰੀ ਚਲਣ ਪਲ ਪਲ ਖਿਸੈ ।
नकि वासु हथीं किरति पैरी चलण पल पल खिसै ।

नाकातून वास घेत आणि हाताने काम करत तो हळू हळू पायावर सरकतो.

ਵਾਲ ਦੰਦ ਨਹੁਂ ਰੋਮ ਰੋਮ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਸਮਾਲਿ ਸਲਿਸੈ ।
वाल दंद नहुं रोम रोम सासि गिरासि समालि सलिसै ।

तो आपले केस, दात, नखे, ट्रायकोम्स, श्वास आणि अन्न काळजीपूर्वक ठेवतो. जीव, तू चव आणि लोभ यांच्यावर ताबा मिळवत जगिक स्वामींचे नेहमी स्मरण कर.

ਸਾਦੀ ਲਬੈ ਸਾਹਿਬੋ ਤਿਸ ਤੂੰ ਸੰਮਲ ਸੌਵੈਂ ਹਿਸੈ ।
सादी लबै साहिबो तिस तूं संमल सौवैं हिसै ।

त्या परमेश्वराचे सुद्धा फक्त शंभरावा भाग लक्षात ठेवा.

ਲੂਣੁ ਪਾਇ ਕਰਿ ਆਟੈ ਮਿਸੈ ।੧੪।
लूणु पाइ करि आटै मिसै ।१४।

जीवनाच्या पिठात भक्तीचे मीठ टाकून त्याची चव रुजवा.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਦੇਹੀ ਵਿਚਿ ਨ ਜਾਪਈ ਨੀਂਦ ਭੁਖੁ ਤੇਹ ਕਿਥੈ ਵਸੈ ।
देही विचि न जापई नींद भुखु तेह किथै वसै ।

शरीरात झोप आणि भुकेची जागा कोणालाच माहीत नसते.

ਹਸਣੁ ਰੋਵਣੁ ਗਾਵਣਾ ਛਿਕ ਡਿਕਾਰੁ ਖੰਗੂਰਣੁ ਦਸੈ ।
हसणु रोवणु गावणा छिक डिकारु खंगूरणु दसै ।

शरीरातील हसणे, रडणे, गाणे, शिंका येणे, स्फुरण येणे, खोकला कुठे राहतो ते कुणीतरी सांगावे.

ਆਲਕ ਤੇ ਅੰਗਵਾੜੀਆਂ ਹਿਡਕੀ ਖੁਰਕਣੁ ਪਰਸ ਪਰਸੈ ।
आलक ते अंगवाड़ीआं हिडकी खुरकणु परस परसै ।

आळशीपणा, जांभई, उचकी येणे, खाज सुटणे, गळ घालणे, उसासे घेणे, टाळ्या वाजवणे कोठून आले?

ਉਭੇ ਸਾਹ ਉਬਾਸੀਆਂ ਚੁਟਕਾਰੀ ਤਾੜੀ ਸੁਣਿ ਕਿਸੈ ।
उभे साह उबासीआं चुटकारी ताड़ी सुणि किसै ।

आशा, इच्छा, सुख, दु:ख, त्याग, भोग, दुःख, सुख इत्यादि अविनाशी भावना आहेत.

ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਹਰਖੁ ਸੋਗੁ ਜੋਗੁ ਭੋਗੁ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਨ ਵਿਣਸੈ ।
आसा मनसा हरखु सोगु जोगु भोगु दुखु सुखु न विणसै ।

जागृत होण्याच्या वेळी लाखो विचार आणि चिंता असतात

ਜਾਗਦਿਆਂ ਲਖੁ ਚਿਤਵਣੀ ਸੁਤਾ ਸੁਹਣੇ ਅੰਦਰਿ ਧਸੈ ।
जागदिआं लखु चितवणी सुता सुहणे अंदरि धसै ।

आणि तोच माणूस झोपेत असताना आणि स्वप्न पाहत असताना मनात खोलवर रुजतो.

ਸੁਤਾ ਹੀ ਬਰੜਾਂਵਦਾ ਕਿਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਵਿਚਿ ਜਸ ਅਪਜਸੈ ।
सुता ही बरड़ांवदा किरति विरति विचि जस अपजसै ।

जे काही प्रसिद्धी आणि बदनामी माणसाने जाणीव अवस्थेत मिळवली आहे, तो झोपेतही कुडकुडत राहतो.

ਤਿਸਨਾ ਅੰਦਰਿ ਘਣਾ ਤਰਸੈ ।੧੫।
तिसना अंदरि घणा तरसै ।१५।

वासनांवर नियंत्रण असलेला माणूस तीव्र तळमळ आणि तळमळ करत राहतो.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਰਮਤਿ ਵਰਤਣਾ ਸਾਧੁ ਅਸਾਧੁ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚਿ ਵਸੈ ।
गुरमति दुरमति वरतणा साधु असाधु संगति विचि वसै ।

साधू आणि दुष्टांचा सहवास ठेवणारे लोक अनुक्रमे गुरु, गुरुमत आणि दुर्बुद्धीनुसार वागतात.

ਤਿੰਨ ਵੇਸ ਜਮਵਾਰ ਵਿਚਿ ਹੋਇ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਮੁਣਸੈ ।
तिंन वेस जमवार विचि होइ संजोगु विजोगु मुणसै ।

मनुष्य जीवनाच्या तीन अवस्थांनुसार कार्य करतो (बालपण, तारुण्य, वृद्धत्व) सफिजोग, बैठक आणि विजोग, वियोग.

ਸਹਸ ਕੁਬਾਣ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸਿਰਜਣਹਾਰੁ ਵਿਸਾਰਿ ਵਿਗਸੈ ।
सहस कुबाण न विसरै सिरजणहारु विसारि विगसै ।

हजारो वाईट सवयी विसरल्या जात नाहीत पण जीव, परमेश्वराला विसरल्याचा आनंद वाटतो.

ਪਰ ਨਾਰੀ ਪਰ ਦਰਬੁ ਹੇਤੁ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਪਰਪੰਚ ਰਹਸੈ ।
पर नारी पर दरबु हेतु पर निंदा परपंच रहसै ।

दुसऱ्याच्या स्त्रीसोबत राहण्यात, दुसऱ्याची संपत्ती आणि दुसऱ्याची निंदा करण्यात त्याला आनंद मिळतो.

ਨਾਮ ਦਾਨ ਇਸਨਾਨੁ ਤਜਿ ਕੀਰਤਨ ਕਥਾ ਨ ਸਾਧੁ ਪਰਸੈ ।
नाम दान इसनानु तजि कीरतन कथा न साधु परसै ।

त्याने प्रभूचे नामस्मरण, दान आणि अभ्यंगस्नान यांचा त्याग केला आहे आणि प्रवचन आणि कीर्तन ऐकण्यासाठी पवित्र मंडळीत जात नाही.

ਕੁਤਾ ਚਉਕ ਚੜ੍ਹਾਈਐ ਚਕੀ ਚਟਣਿ ਕਾਰਣ ਨਸੈ ।
कुता चउक चढ़ाईऐ चकी चटणि कारण नसै ।

तो त्या कुत्र्यासारखा आहे जो उच्च पदावर असला तरी पिठाच्या गिरण्या चाटण्यासाठी धावतो.

ਅਵਗੁਣਿਆਰਾ ਗੁਣ ਨ ਸਰਸੈ ।੧੬।
अवगुणिआरा गुण न सरसै ।१६।

वाईट व्यक्ती जीवनातील मूल्यांची कदर करत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਜਿਉ ਬਹੁ ਵਰਨ ਵਣਾਸਪਤਿ ਮੂਲ ਪਤ੍ਰ ਫੁਲ ਫਲੁ ਘਨੇਰੇ ।
जिउ बहु वरन वणासपति मूल पत्र फुल फलु घनेरे ।

एक वनस्पती संपूर्णपणे मुळे, पाने, फुले आणि फळे राखते.

ਇਕ ਵਰਨੁ ਬੈਸੰਤਰੈ ਸਭਨਾ ਅੰਦਰਿ ਕਰਦਾ ਡੇਰੇ ।
इक वरनु बैसंतरै सभना अंदरि करदा डेरे ।

एकच अग्नी विविधरंगी वस्तूंमध्ये राहतो.

ਰੂਪੁ ਅਨੂਪੁ ਅਨੇਕ ਹੋਇ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗੁ ਸੁ ਵਾਸੁ ਚੰਗੇਰੇ ।
रूपु अनूपु अनेक होइ रंगु सुरंगु सु वासु चंगेरे ।

सुगंध हा सारखाच असतो जो विविध रंगछटा आणि रूपांच्या सामग्रीमध्ये राहतो.

ਵਾਂਸਹੁ ਉਠਿ ਉਪੰਨਿ ਕਰਿ ਜਾਲਿ ਕਰੰਦਾ ਭਸਮੈ ਢੇਰੇ ।
वांसहु उठि उपंनि करि जालि करंदा भसमै ढेरे ।

बांबूच्या आतून अग्नी निघतो आणि ती राख होण्यासाठी संपूर्ण झाडे जळून खाक होतात.

ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਗਊ ਵੰਸ ਅੰਗੁ ਅੰਗੁ ਧਰਿ ਨਾਉ ਲਵੇਰੇ ।
रंग बिरंगी गऊ वंस अंगु अंगु धरि नाउ लवेरे ।

वेगवेगळ्या रंगांच्या गायींना वेगवेगळी नावे दिली जातात. दूधवाला त्या सर्वांना चरतो पण प्रत्येक गाय तिचे नाव ऐकत कॉलरकडे सरकते.

ਸੱਦੀ ਆਵੈ ਨਾਉ ਸੁਣਿ ਪਾਲੀ ਚਾਰੈ ਮੇਰੇ ਤੇਰੇ ।
सदी आवै नाउ सुणि पाली चारै मेरे तेरे ।

प्रत्येक गायीच्या दुधाचा रंग सारखाच (पांढरा) असतो.

ਸਭਨਾ ਦਾ ਇਕੁ ਰੰਗੁ ਦੁਧੁ ਘਿਅ ਪਟ ਭਾਂਡੈ ਦੋਖ ਨ ਹੇਰੇ ।
सभना दा इकु रंगु दुधु घिअ पट भांडै दोख न हेरे ।

तूप आणि रेशीममध्ये दोष दिसत नाहीत म्हणजे वर्ग जाती आणि जातींमध्ये जाऊ नये; फक्त खरी मानवता ओळखली पाहिजे.

ਚਿਤੈ ਅੰਦਰਿ ਚੇਤੁ ਚਿਤੇਰੇ ।੧੭।
चितै अंदरि चेतु चितेरे ।१७।

0 यार, या कलात्मक सृष्टीचे कलाकार लक्षात ठेवा!

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਧਰਤੀ ਪਾਣੀ ਵਾਸੁ ਹੈ ਫੁਲੀ ਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਚੰਗੇਰੀ ।
धरती पाणी वासु है फुली वासु निवासु चंगेरी ।

पृथ्वी पाण्यामध्ये राहते आणि सुगंध फुलांमध्ये राहतो.

ਤਿਲ ਫੁਲਾਂ ਦੇ ਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਪਤਿਤੁ ਪੁਨੀਤੁ ਫੁਲੇਲੁ ਘਵੇਰੀ ।
तिल फुलां दे संगि मिलि पतितु पुनीतु फुलेलु घवेरी ।

निकृष्ट तीळ फुलांचे सार मिसळून सुगंधित सुगंध म्हणून पवित्र होते.

ਅਖੀ ਦੇਖਿ ਅਨ੍ਹੇਰੁ ਕਰਿ ਮਨਿ ਅੰਧੇ ਤਨਿ ਅੰਧੁ ਅੰਧੇਰੀ ।
अखी देखि अन्हेरु करि मनि अंधे तनि अंधु अंधेरी ।

आंधळे मन भौतिक डोळ्यांनी पाहिल्यानंतरही अंधारात राहणाऱ्या प्राण्यासारखे वागते. मनुष्य शारीरिकदृष्ट्या पाहत असला तरी तो आध्यात्मिकदृष्ट्या आंधळा आहे.

ਛਿਅ ਰੁਤ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਵਿਚਿ ਸੂਰਜੁ ਇਕੁ ਨ ਘੁਘੂ ਹੇਰੀ ।
छिअ रुत बारह माह विचि सूरजु इकु न घुघू हेरी ।

सर्व सहा ऋतू आणि बारा महिन्यांत एकच सूर्य कार्यरत असतो पण घुबडाला ते दिसत नाही.

ਸਿਮਰਣਿ ਕੂੰਜ ਧਿਆਨੁ ਕਛੁ ਪਥਰ ਕੀੜੇ ਰਿਜਕੁ ਸਵੇਰੀ ।
सिमरणि कूंज धिआनु कछु पथर कीड़े रिजकु सवेरी ।

स्मरण आणि ध्यान हे फ्लोरिकन आणि कासवाच्या संततीचे पालनपोषण करतात आणि भगवान दगडांच्या किड्यांना देखील उपजीविका प्रदान करतात.

ਕਰਤੇ ਨੋ ਕੀਤਾ ਨ ਚਿਤੇਰੀ ।੧੮।
करते नो कीता न चितेरी ।१८।

तरीही त्या सृष्टीला (माणूस) त्या निर्मात्याचे स्मरण होत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਘੁਘੂ ਚਾਮਚਿੜਕ ਨੋ ਦੇਹੁਂ ਨ ਸੁਝੈ ਚਾਨਣ ਹੋਂਦੇ ।
घुघू चामचिड़क नो देहुं न सुझै चानण होंदे ।

दिवसा उजेडात वटवाघुळ आणि घुबड यांना काहीही दिसत नाही.

ਰਾਤਿ ਅਨ੍ਹੇਰੀ ਦੇਖਦੇ ਬੋਲੁ ਕੁਬੋਲ ਅਬੋਲ ਖਲੋਂਦੇ ।
राति अन्हेरी देखदे बोलु कुबोल अबोल खलोंदे ।

ते फक्त अंधारात रात्री दिसतात. ते गप्प बसतात पण जेव्हा ते बोलतात तेव्हा त्यांचा आवाज वाईट असतो.

ਮਨਮੁਖ ਅੰਨ੍ਹੇ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁਂ ਸੁਰਤਿ ਵਿਹੂਣੇ ਚਕੀ ਝੋਂਦੇ ।
मनमुख अंन्हे राति दिहुं सुरति विहूणे चकी झोंदे ।

मनमुख सुद्धा रात्रंदिवस आंधळे राहतात आणि जाणीवहीन होऊन विसंवादाचे काम करत असतात.

ਅਉਗੁਣ ਚੁਣਿ ਚੁਣਿ ਛਡਿ ਗੁਣ ਪਰਹਰਿ ਹੀਰੇ ਫਟਕ ਪਰੋਂਦੇ ।
अउगुण चुणि चुणि छडि गुण परहरि हीरे फटक परोंदे ।

ते दोष घेतात आणि गुण सोडून देतात; ते हिरा नाकारतात आणि दगडांची तार तयार करतात.

ਨਾਉ ਸੁਜਾਖੇ ਅੰਨ੍ਹਿਆਂ ਮਾਇਆ ਮਦ ਮਤਵਾਲੇ ਰੋਂਦੇ ।
नाउ सुजाखे अंन्हिआं माइआ मद मतवाले रोंदे ।

या आंधळ्यांना सुजन, विद्वान आणि बुद्धिमान असे म्हणतात. आपल्या संपत्तीच्या अभिमानाने ते रडतात आणि रडतात.

ਕਾਮ ਕਰੋਧ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚਿ ਚਾਰੇ ਪਲੇ ਭਰਿ ਭਰਿ ਧੋਂਦੇ ।
काम करोध विरोध विचि चारे पले भरि भरि धोंदे ।

वासना, क्रोध आणि वैमनस्य यात मग्न होऊन ते आपल्या डागलेल्या चादरीचे चार कोपरे धुतात.

ਪਥਰ ਪਾਪ ਨ ਛੁਟਹਿ ਢੋਂਦੇ ।੧੯।
पथर पाप न छुटहि ढोंदे ।१९।

त्यांच्या खडकाळ पापांचा भार वाहून त्यांची कधीच सुटका होत नाही.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਥਲਾਂ ਅੰਦਰਿ ਅਕੁ ਉਗਵਨਿ ਵੁਠੇ ਮੀਂਹ ਪਵੈ ਮੁਹਿ ਮੋਆ ।
थलां अंदरि अकु उगवनि वुठे मींह पवै मुहि मोआ ।

अक्क वनस्पती वालुकामय प्रदेशात वाढते आणि पावसाळ्यात ते तोंडावर येते.

ਪਤਿ ਟੁਟੈ ਦੁਧੁ ਵਹਿ ਚਲੈ ਪੀਤੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਓਹੁ ਹੋਆ ।
पति टुटै दुधु वहि चलै पीतै कालकूटु ओहु होआ ।

पान तोडल्यावर दूध बाहेर पडतं पण प्यायल्यावर ते विष निघतं.

ਅਕਹੁਂ ਫਲ ਹੋਇ ਖਖੜੀ ਨਿਹਫਲੁ ਸੋ ਫਲੁ ਅਕਤਿਡੁ ਭੋਆ ।
अकहुं फल होइ खखड़ी निहफलु सो फलु अकतिडु भोआ ।

शेंगा हे अक्कचे निरुपयोगी फळ आहे जे फक्त तृणधान्यांना आवडते.

ਵਿਹੁਂ ਨਸੈ ਅਕ ਦੁਧ ਤੇ ਸਪੁ ਖਾਧਾ ਖਾਇ ਅਕ ਨਰੋਆ ।
विहुं नसै अक दुध ते सपु खाधा खाइ अक नरोआ ।

अक्क-दुधाने विष पातळ होते आणि (कधीकधी) सांके चावलेला माणूस त्याच्या विषाने बरा होतो.

ਸੋ ਅਕ ਚਰਿ ਕੈ ਬਕਰੀ ਦੇਇ ਦੁਧੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮੋਹਿ ਚੋਆ ।
सो अक चरि कै बकरी देइ दुधु अंम्रित मोहि चोआ ।

जेव्हा शेळी त्याच अक्क चरते तेव्हा तिला अमृतसारखे पिण्यायोग्य दूध मिळते.

ਸਪੈ ਦੁਧੁ ਪੀਆਲੀਐ ਵਿਸੁ ਉਗਾਲੈ ਪਾਸਿ ਖੜੋਆ ।
सपै दुधु पीआलीऐ विसु उगालै पासि खड़ोआ ।

सापाला दिलेले दूध ते विषाच्या रूपात लगेच बाहेर काढते.

ਗੁਣ ਕੀਤੇ ਅਵਗੁਣੁ ਕਰਿ ਢੋਆ ।੨੦।
गुण कीते अवगुणु करि ढोआ ।२०।

दुष्ट माणूस त्याच्या चांगल्या गोष्टीसाठी वाईट परत करतो.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਕੁਹੈ ਕਸਾਈ ਬਕਰੀ ਲਾਇ ਲੂਣ ਸੀਖ ਮਾਸੁ ਪਰੋਆ ।
कुहै कसाई बकरी लाइ लूण सीख मासु परोआ ।

कसाई बकरीची कत्तल करतो आणि त्याचे मांस खारट केले जाते आणि स्कीवर बांधले जाते.

ਹਸਿ ਹਸਿ ਬੋਲੇ ਕੁਹੀਂਦੀ ਖਾਧੇ ਅਕਿ ਹਾਲੁ ਇਹੁ ਹੋਆ ।
हसि हसि बोले कुहींदी खाधे अकि हालु इहु होआ ।

हसत हसत बकरा मारताना म्हणतो की माझी ही अवस्था फक्त अक्कल रोपाची पाने चरण्यासाठी झाली आहे.

ਮਾਸ ਖਾਨਿ ਗਲਿ ਛੁਰੀ ਦੇ ਹਾਲੁ ਤਿਨਾੜਾ ਕਉਣੁ ਅਲੋਆ ।
मास खानि गलि छुरी दे हालु तिनाड़ा कउणु अलोआ ।

पण चाकूने गळा कापणाऱ्यांचे (प्राण्यांचे) मांस खाणाऱ्यांची काय अवस्था असेल.

ਜੀਭੈ ਹੰਦਾ ਫੇੜਿਆ ਖਉ ਦੰਦਾਂ ਮੁਹੁ ਭੰਨਿ ਵਿਗੋਆ ।
जीभै हंदा फेड़िआ खउ दंदां मुहु भंनि विगोआ ।

जिभेची विकृत चव दातांसाठी हानिकारक असते आणि तोंडाला नुकसान पोहोचवते.

ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਨਿੰਦ ਕਰਿ ਹੋਇ ਦੁਜੀਭਾ ਬਿਸੀਅਰੁ ਭੋਆ ।
पर तन पर धन निंद करि होइ दुजीभा बिसीअरु भोआ ।

दुसऱ्याच्या संपत्तीचा, शरीराचा आणि निंदाचा उपभोग घेणारा हा विषारी उभय बनतो.

ਵਸਿ ਆਵੈ ਗੁਰੁਮੰਤ ਸਪੁ ਨਿਗੁਰਾ ਮਨਮੁਖੁ ਸੁਣੈ ਨ ਸੋਆ ।
वसि आवै गुरुमंत सपु निगुरा मनमुखु सुणै न सोआ ।

हा साप गुरूच्या मंत्राने काबूत असतो पण गुरूविरहित मनमुख अशा मंत्राचा महिमा कधीच ऐकत नाही.

ਵੇਖਿ ਨ ਚਲੈ ਅਗੈ ਟੋਆ ।੨੧।
वेखि न चलै अगै टोआ ।२१।

पुढे जात असताना तो खड्डा त्याच्यासमोर कधीच दिसत नाही.

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਆਪਿ ਨ ਵੰਞੈ ਸਾਹੁਰੈ ਲੋਕਾ ਮਤੀ ਦੇ ਸਮਝਾਏ ।
आपि न वंञै साहुरै लोका मती दे समझाए ।

दुष्ट मुलगी स्वतः सासरच्या घरी जात नाही तर इतरांना सासरच्या घरी कसे वागावे हे शिकवते.

ਚਾਨਣੁ ਘਰਿ ਵਿਚਿ ਦੀਵਿਅਹੁ ਹੇਠ ਅੰਨੇਰੁ ਨ ਸਕੈ ਮਿਟਾਏ ।
चानणु घरि विचि दीविअहु हेठ अंनेरु न सकै मिटाए ।

दिवा घर उजळून टाकू शकतो पण स्वतःखालील अंधार नाहीसा करू शकत नाही.

ਹਥੁ ਦੀਵਾ ਫੜਿ ਆਖੁੜੈ ਹੁਇ ਚਕਚਉਧੀ ਪੈਰੁ ਥਿੜਾਏ ।
हथु दीवा फड़ि आखुड़ै हुइ चकचउधी पैरु थिड़ाए ।

हातात दिवा घेऊन चालणारा माणूस अडखळतो कारण त्याच्या ज्योतीने तो थक्क होतो.

ਹਥ ਕੰਙਣੁ ਲੈ ਆਰਸੀ ਅਉਖਾ ਹੋਵੈ ਦੇਖਿ ਦਿਖਾਏ ।
हथ कंङणु लै आरसी अउखा होवै देखि दिखाए ।

जो आपल्या ब्रेसलेटचे प्रतिबिंब अवस्टमध्ये पाहण्याचा प्रयत्न करतो;

ਦੀਵਾ ਇਕਤੁ ਹਥੁ ਲੈ ਆਰਸੀ ਦੂਜੈ ਹਥਿ ਫੜਾਏ ।
दीवा इकतु हथु लै आरसी दूजै हथि फड़ाए ।

त्याच हाताच्या अंगठ्यावर घातलेला आरसा क्वचितच पाहू शकतो किंवा इतरांना दाखवू शकत नाही.

ਹੁੰਦੇ ਦੀਵੇ ਆਰਸੀ ਆਖੁੜਿ ਟੋਏ ਪਾਉਂਦਾ ਜਾਏ ।
हुंदे दीवे आरसी आखुड़ि टोए पाउंदा जाए ।

आता त्याने एका हातात आरसा आणि दुसऱ्या हातात दिवा धरला तरी तो खड्ड्यात पडेल.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਹਰਾਏ ।੨੨।
दूजा भाउ कुदाउ हराए ।२२।

दुटप्पीपणा हा एक वाईट भाग आहे जो शेवटी पराभवास कारणीभूत ठरतो.

ਪਉੜੀ ੨੩
पउड़ी २३

ਅਮਿਅ ਸਰੋਵਰਿ ਮਰੈ ਡੁਬਿ ਤਰੈ ਨ ਮਨਤਾਰੂ ਸੁ ਅਵਾਈ ।
अमिअ सरोवरि मरै डुबि तरै न मनतारू सु अवाई ।

हेडस्ट्राँग नसलेला जलतरणपटू अमृताच्या टाकीत बुडून मरतो.

ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਨ ਪਥਰਹੁ ਕੰਚਨੁ ਹੋਇ ਨ ਅਘੜੁ ਘੜਾਈ ।
पारसु परसि न पथरहु कंचनु होइ न अघड़ु घड़ाई ।

तत्वज्ञानाच्या दगडाला स्पर्श केल्याने दुसऱ्या दगडाचे सोन्यामध्ये रूपांतर होत नाही किंवा त्याचे दागिने बनवता येत नाहीत.

ਬਿਸੀਅਰੁ ਵਿਸੁ ਨ ਪਰਹਰੈ ਅਠ ਪਹਰ ਚੰਨਣਿ ਲਪਟਾਈ ।
बिसीअरु विसु न परहरै अठ पहर चंनणि लपटाई ।

आठही घड्याळे (दिवस आणि रात्र) जरी चंदनाच्या लाकडात गुंफलेली असली तरी साप त्याचे विष टाकत नाही.

ਸੰਖ ਸਮੁੰਦਹੁਂ ਸਖਣਾ ਰੋਵੈ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰਿ ਸੁਣਾਇ ।
संख समुंदहुं सखणा रोवै धाहां मारि सुणाइ ।

समुद्रात राहूनही शंख रिकामा आणि पोकळ राहतो आणि (फुंकल्यावर) रडतो.

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਸੂਰਜੁ ਜੋਤਿ ਨ ਲੁਕੈ ਲੁਕਾਈ ।
घुघू सुझु न सुझई सूरजु जोति न लुकै लुकाई ।

सूर्यप्रकाशात काहीही लपलेले नसताना घुबड काहीही पाहत नाही.

ਮਨਮੁਖ ਵਡਾ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣੁ ਦੂਜੇ ਭਾਇ ਸੁਆਇ ਲੁਭਾਈ ।
मनमुख वडा अक्रितघणु दूजे भाइ सुआइ लुभाई ।

मनमुख हा अत्यंत कृतघ्न असतो आणि त्याला नेहमी दुसऱ्याच्या भावनेचा आनंद लुटायला आवडतो.

ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਨ ਚਿਤਿ ਵਸਾਈ ।੨੩।
सिरजनहार न चिति वसाई ।२३।

त्या निर्मात्या परमेश्वराला तो कधीही आपल्या हृदयात जपत नाही.

ਪਉੜੀ ੨੪
पउड़ी २४

ਮਾਂ ਗਭਣਿ ਜੀਅ ਜਾਣਦੀ ਪੁਤੁ ਸਪੁਤੁ ਹੋਵੈ ਸੁਖਦਾਈ ।
मां गभणि जीअ जाणदी पुतु सपुतु होवै सुखदाई ।

गरोदर मातेला असे वाटते की तिच्याकडून दिलासा देणारा योग्य मुलगा जन्माला येईल.

ਕੁਪੁਤਹੁਂ ਧੀ ਚੰਗੇਰੜੀ ਪਰ ਘਰ ਜਾਇ ਵਸਾਇ ਨ ਆਈ ।
कुपुतहुं धी चंगेरड़ी पर घर जाइ वसाइ न आई ।

अयोग्य मुलापेक्षा मुलगी चांगली आहे, तिने निदान दुसऱ्याचे घर वसवले असेल आणि परत येणार नाही (तिच्या आईला अडचणीत आणण्यासाठी).

ਧੀਅਹੁਂ ਸਪ ਸਕਾਰਥਾ ਜਾਉ ਜਣੇਂਦੀ ਜਣਿ ਜਣਿ ਖਾਈ ।
धीअहुं सप सकारथा जाउ जणेंदी जणि जणि खाई ।

दुष्ट कन्येपेक्षा, मादी साप ही चांगली आहे जी तिच्या जन्माच्या वेळी तिच्या संततीला खाऊन टाकते (जेणेकरुन इतरांना इजा करण्यासाठी जास्त साप नसतील).

ਮਾਂ ਡਾਇਣ ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਹੈ ਕਪਟੀ ਪੁਤੈ ਖਾਇ ਅਘਾਈ ।
मां डाइण धंनु धंनु है कपटी पुतै खाइ अघाई ।

मादी सापापेक्षा एक जादूगार चांगली आहे जी आपल्या कपटी मुलाला खाऊन तृप्त होते.

ਬਾਮ੍ਹਣ ਗਾਈ ਖਾਇ ਸਪੁ ਫੜਿ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰ ਪਵਾਇ ਪਿੜਾਈ ।
बाम्हण गाई खाइ सपु फड़ि गुर मंत्र पवाइ पिड़ाई ।

गुरूंचा मंत्र ऐकणारा साप, ब्राह्मण आणि गायींचा दंशही शांतपणे टोपलीत बसायचा.

ਨਿਗੁਰੇ ਤੁਲਿ ਨ ਹੋਰੁ ਕੋ ਸਿਰਜਣਹਾਰੈ ਸਿਰਠਿ ਉਪਾਈ ।
निगुरे तुलि न होरु को सिरजणहारै सिरठि उपाई ।

परंतु निर्मात्याने निर्माण केलेल्या संपूर्ण विश्वात गुरुविहीन मनुष्याशी (दुष्टतेत) तुलना नाही.

ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨ ਗੁਰੁ ਸਰਣਾਈ ।੨੪।
माता पिता न गुरु सरणाई ।२४।

तो कधीही आपल्या आई-वडिलांच्या किंवा गुरूंच्या आश्रयाला येत नाही.

ਪਉੜੀ ੨੫
पउड़ी २५

ਨਿਗੁਰੇ ਲਖ ਨ ਤੁਲ ਤਿਸ ਨਿਗੁਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਿਣ ਨ ਆਏ ।
निगुरे लख न तुल तिस निगुरे सतिगुर सरिण न आए ।

जो भगवान भगवंताच्या आश्रयाला येत नाही तो गुरूविना लाखो लोकांमध्येही अतुलनीय आहे.

ਜੋ ਗੁਰ ਗੋਪੈ ਆਪਣਾ ਤਿਸੁ ਡਿਠੇ ਨਿਗੁਰੇ ਸਰਮਾਏ ।
जो गुर गोपै आपणा तिसु डिठे निगुरे सरमाए ।

आपल्या गुरूबद्दल वाईट बोलणाऱ्या माणसाला पाहून गुरूहीन लोकांनाही लाज वाटते.

ਸੀਂਹ ਸਉਹਾਂ ਜਾਣਾ ਭਲਾ ਨਾ ਤਿਸੁ ਬੇਮੁਖ ਸਉਹਾਂ ਜਾਏ ।
सींह सउहां जाणा भला ना तिसु बेमुख सउहां जाए ।

त्या धर्मद्रोही माणसाला भेटण्यापेक्षा सिंहाचा सामना करणे चांगले.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੇ ਜੋ ਮੁਹੁ ਫਿਰੈ ਤਿਸੁ ਮੁਹਿ ਲਗਣੁ ਵਡੀ ਬੁਲਾਏ ।
सतिगुरु ते जो मुहु फिरै तिसु मुहि लगणु वडी बुलाए ।

खऱ्या गुरूपासून दूर गेलेल्या व्यक्तीशी व्यवहार करणे म्हणजे संकटाला आमंत्रण देणे होय.

ਜੇ ਤਿਸੁ ਮਾਰੈ ਧਰਮ ਹੈ ਮਾਰਿ ਨ ਹੰਘੈ ਆਪੁ ਹਟਾਏ ।
जे तिसु मारै धरम है मारि न हंघै आपु हटाए ।

अशा व्यक्तीला मारणे हे धार्मिक कृत्य आहे. तसे करता येत नसेल तर स्वतःहून दूर जावे.

ਸੁਆਮਿ ਧ੍ਰੋਹੀ ਅਕਿਰਤਘਣੁ ਬਾਮਣ ਗਊ ਵਿਸਾਹਿ ਮਰਾਏ ।
सुआमि ध्रोही अकिरतघणु बामण गऊ विसाहि मराए ।

कृतघ्न माणूस आपल्या मालकाचा विश्वासघात करतो आणि विश्वासघाताने ब्राह्मण आणि गायींना मारतो.

ਬੇਮੁਖ ਲੂੰਅ ਨ ਤੁਲਿ ਤੁਲਾਇ ।੨੫।
बेमुख लूंअ न तुलि तुलाइ ।२५।

असा धर्मद्रोही नाही. एका ट्रायकोमच्या मूल्यात समान.

ਪਉੜੀ ੨੬
पउड़ी २६

ਮਾਣਸ ਦੇਹਿ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਜੁਗਹ ਜੁਗੰਤਰਿ ਆਵੈ ਵਾਰੀ ।
माणस देहि दुलंभु है जुगह जुगंतरि आवै वारी ।

अनेक युगांनंतर मानवी शरीर गृहीत धरण्याची पाळी येते.

ਉਤਮੁ ਜਨਮੁ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਇਕਵਾਕੀ ਕੋੜਮਾ ਵੀਚਾਰੀ ।
उतमु जनमु दुलंभु है इकवाकी कोड़मा वीचारी ।

सत्यवादी आणि बुद्धिमान लोकांच्या कुटुंबात जन्म घेणे हे एक दुर्मिळ वरदान आहे.

ਦੇਹਿ ਅਰੋਗ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਭਾਗਠੁ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਹਿਤਕਾਰੀ ।
देहि अरोग दुलंभु है भागठु मात पिता हितकारी ।

निरोगी राहणे आणि मुलाच्या कल्याणाची काळजी घेऊ शकणारे परोपकारी आणि भाग्यवान पालक असणे जवळजवळ दुर्मिळ आहे.

ਸਾਧੁ ਸੰਗਿ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰੀ ।
साधु संगि दुलंभु है गुरमुखि सुख फलु भगति पिआरी ।

तसेच पवित्र मंडळी आणि प्रेमळ भक्ती, गुरुमुखांचे आनंदाचे फळ दुर्मिळ आहे.

ਫਾਥਾ ਮਾਇਆ ਮਹਾਂ ਜਾਲਿ ਪੰਜਿ ਦੂਤ ਜਮਕਾਲੁ ਸੁ ਭਾਰੀ ।
फाथा माइआ महां जालि पंजि दूत जमकालु सु भारी ।

पण पाच वाईट प्रवृत्तीच्या जाळ्यात अडकलेल्या जीवाला मृत्यूची देवता यमाची कठोर शिक्षा भोगावी लागते.

ਜਿਉ ਕਰਿ ਸਹਾ ਵਹੀਰ ਵਿਚਿ ਪਰ ਹਥਿ ਪਾਸਾ ਪਉਛਕਿ ਸਾਰੀ ।
जिउ करि सहा वहीर विचि पर हथि पासा पउछकि सारी ।

जीवाची अवस्था गर्दीत पकडलेल्या ससासारखी होते. फासे दुसऱ्याच्या हातात असल्याने सगळा खेळ मनोविकारात जातो.

ਦੂਜੇ ਭਾਇ ਕੁਦਾਇਅੜਿ ਜਮ ਜੰਦਾਰੁ ਸਾਰ ਸਿਰਿ ਮਾਰੀ ।
दूजे भाइ कुदाइअड़ि जम जंदारु सार सिरि मारी ।

द्वैताचा जुगार खेळणाऱ्या जीवाच्या डोक्यावर यमाची गदा पडते.

ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਭਵਜਲੁ ਅੰਦਰਿ ਹੋਇ ਖੁਆਰੀ ।
आवै जाइ भवाईऐ भवजलु अंदरि होइ खुआरी ।

परगमनाच्या चक्रात अडकलेला असा प्राणी संसारसागरात अपमान सहन करत असतो.

ਹਾਰੈ ਜਨਮੁ ਅਮੋਲੁ ਜੁਆਰੀ ।੨੬।
हारै जनमु अमोलु जुआरी ।२६।

जुगारीप्रमाणे तो हरतो आणि आपले मौल्यवान आयुष्य वाया घालवतो.

ਪਉੜੀ ੨੭
पउड़ी २७

ਇਹੁ ਜਗੁ ਚਉਪੜਿ ਖੇਲੁ ਹੈ ਆਵਾ ਗਉਣ ਭਉਜਲ ਸੈਂਸਾਰੇ ।
इहु जगु चउपड़ि खेलु है आवा गउण भउजल सैंसारे ।

हे जग आयताकृती फास्यांचा खेळ आहे आणि जीव महासागरात फिरत राहतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋੜਾ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੇ ।
गुरमुखि जोड़ा साधसंगि पूरा सतिगुर पारि उतारे ।

गुरुमुख पवित्र पुरुषांच्या सहवासात सामील होतात आणि तेथून परिपूर्ण गुरु (देव) त्यांना पार पाडतात.

ਲਗਿ ਜਾਇ ਸੋ ਪੁਗਿ ਜਾਇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਪੰਜਿ ਨਿਵਾਰੇ ।
लगि जाइ सो पुगि जाइ गुर परसादी पंजि निवारे ।

जो स्वतःला गुरूसाठी समर्पित करतो, तो सर्वमान्य होतो आणि गुरु त्याच्या पाच वाईट प्रवृत्ती दूर करतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਉ ਹੈ ਆਪਹੁਂ ਬੁਰਾ ਨ ਕਿਸੈ ਵਿਚਾਰੇ ।
गुरमुखि सहजि सुभाउ है आपहुं बुरा न किसै विचारे ।

गुरुमुख आध्यात्मिक शांत स्थितीत राहतो आणि तो कधीही कोणाचाही वाईट विचार करत नाही.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਸਾਵਧਾਨ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥ ਚਲੈ ਪਗੁ ਧਾਰੇ ।
सबद सुरति लिव सावधान गुरमुखि पंथ चलै पगु धारे ।

शब्दाशी चैतन्य जोडून, गुरुमुख सावधपणे गुरूंच्या मार्गावर दृढ पावलांनी वाटचाल करतात.

ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਰੁ ਗਿਆਨ ਮਤਿ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਪਿਆਰੇ ।
लोक वेद गुरु गिआन मति भाइ भगति गुरु सिख पिआरे ।

ते शीख, भगवान गुरूंना प्रिय, नैतिकता, धार्मिक ग्रंथ आणि गुरूंच्या बुद्धीनुसार वागतात.

ਨਿਜ ਘਰਿ ਜਾਇ ਵਸੈ ਗੁਰੁ ਦੁਆਰੇ ।੨੭।
निज घरि जाइ वसै गुरु दुआरे ।२७।

गुरूंच्या माध्यमातून ते स्वतःमध्ये स्थिर होतात.

ਪਉੜੀ ੨੮
पउड़ी २८

ਵਾਸ ਸੁਗੰਧਿ ਨ ਹੋਵਈ ਚਰਣੋਦਕ ਬਾਵਨ ਬੋਹਾਏ ।
वास सुगंधि न होवई चरणोदक बावन बोहाए ।

बांबू सुवासिक होत नाही पण डिंकाचे पाय धुतल्याने हे देखील शक्य होते.

ਕਚਹੁ ਕੰਚਨ ਨ ਥੀਐ ਕਚਹੁਂ ਕੰਚਨ ਪਾਰਸ ਲਾਏ ।
कचहु कंचन न थीऐ कचहुं कंचन पारस लाए ।

काच सोन्याचा बनत नाही तर गुरूच्या रूपात तत्त्वज्ञानी दगडाच्या प्रभावाने काचेचेही सोन्यात रूपांतर होते.

ਨਿਹਫਲੁ ਸਿੰਮਲੁ ਜਾਣੀਐ ਅਫਲੁ ਸਫਲੁ ਕਰਿ ਸਭ ਫਲੁ ਪਾਏ ।
निहफलु सिंमलु जाणीऐ अफलु सफलु करि सभ फलु पाए ।

रेशीम-कापसाचे झाड निष्फळ असावे असे मानले जाते पण तेही (गुरूंच्या कृपेने) फलदायी होऊन सर्व प्रकारची फळे देते.

ਕਾਉਂ ਨ ਹੋਵਨਿ ਉਜਲੇ ਕਾਲੀ ਹੂੰ ਧਉਲੇ ਸਿਰਿ ਆਏ ।
काउं न होवनि उजले काली हूं धउले सिरि आए ।

मात्र, कावळ्यासारखे मनमुख कावळे केस पांढरे झाले तरी ते काळ्यातून कधीच पांढरे होत नाहीत, म्हणजे म्हातारपणातही त्यांचा स्वभाव कधीच सोडत नाहीत.

ਕਾਗਹੁ ਹੰਸ ਹੁਇ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਨਿਰਮੋਲਕੁ ਮੋਤੀ ਚੁਣਿ ਖਾਏ ।
कागहु हंस हुइ परम हंसु निरमोलकु मोती चुणि खाए ।

पण (गमाच्या कृपेने) कावळा हंसात बदलतो आणि खाण्यासाठी अमूल्य मोती उचलतो.

ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁਂ ਦੇਵ ਕਰਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦਿ ਕਮਾਏ ।
पसू परेतहुं देव करि साधसंगति गुरु सबदि कमाए ।

पशू आणि भूतांचे देवात रूपांतर करणारी पवित्र मंडळी त्यांना गुरूंच्या वचनाची जाणीव करून देतात.

ਤਿਸ ਗੁਰੁ ਸਾਰ ਨ ਜਾਤੀਆ ਦੁਰਮਤਿ ਦੂਜਾ ਭਾਇ ਸੁਭਾਏ ।
तिस गुरु सार न जातीआ दुरमति दूजा भाइ सुभाए ।

जे द्वैतभावाने मग्न आहेत त्यांना गुरूचा महिमा कळला नाही.

ਅੰਨਾ ਆਗੂ ਸਾਥੁ ਮੁਹਾਏ ।੨੮।
अंना आगू साथु मुहाए ।२८।

जर नेता आंधळा असेल तर त्याचे साथीदार त्यांचे सामान लुटतील.

ਪਉੜੀ ੨੯
पउड़ी २९

ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਅਕਿਰਤਿਘਣੁ ਹੈ ਭਿ ਨ ਹੋਆ ਹੋਵਣਿਹਾਰਾ ।
मै जेहा न अकिरतिघणु है भि न होआ होवणिहारा ।

माझ्यासारखा कृतघ्न माणूस नाही आहे, नसेलही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਹਰਾਮਖੋਰੁ ਹੋਰੁ ਨ ਕੋਈ ਅਵਗੁਣਿਆਰਾ ।
मै जेहा न हरामखोरु होरु न कोई अवगुणिआरा ।

दुष्ट साधनांवर टिकणारा आणि माझ्यासारखा दुष्ट कोणीही नाही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਨਿੰਦਕੁ ਨ ਕੋਇ ਗੁਰੁ ਨਿੰਦਾ ਸਿਰਿ ਬਜਰੁ ਭਾਰਾ ।
मै जेहा निंदकु न कोइ गुरु निंदा सिरि बजरु भारा ।

गुरूंच्या निंदेचा जड दगड डोक्यावर घेऊन माझ्यासारखा निंदा करणारा कोणी नाही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਬੇਮੁਖੁ ਨ ਕੋਇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੇ ਬੇਮੁਖ ਹਤਿਆਰਾ ।
मै जेहा बेमुखु न कोइ सतिगुरु ते बेमुख हतिआरा ।

गुरुपासून दूर जाणारा माझ्यासारखा रानटी धर्मत्यागी कोणी नाही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਕੋ ਦੁਸਟ ਨਾਹਿ ਨਿਰਵੈਰੈ ਸਿਉ ਵੈਰ ਵਿਕਾਰਾ ।
मै जेहा को दुसट नाहि निरवैरै सिउ वैर विकारा ।

वैर नसलेल्या माणसांशी वैर असलेला माझ्यासारखा दुष्ट माणूस दुसरा कोणी नाही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਵਿਸਾਹੁ ਧ੍ਰੋਹੁ ਬਗਲ ਸਮਾਧੀ ਮੀਨ ਅਹਾਰਾ ।
मै जेहा न विसाहु ध्रोहु बगल समाधी मीन अहारा ।

माझ्या बरोबरीचा कोणताही विश्वासघातकी माणूस नाही ज्याची समाधी खाण्यासाठी मासे उचलणाऱ्या क्रेनसारखी आहे.

ਬਜਰੁ ਲੇਪੁ ਨ ਉਤਰੈ ਪਿੰਡੁ ਅਪਰਚੇ ਅਉਚਰਿ ਚਾਰਾ ।
बजरु लेपु न उतरै पिंडु अपरचे अउचरि चारा ।

भगवंताच्या नामाचा अज्ञान असलेला माझा देह अभक्ष्य पदार्थ खातो आणि त्यावरील खडकाळ पापांचा थर काढता येत नाही.

ਮੈ ਜੇਹਾ ਨ ਦੁਬਾਜਰਾ ਤਜਿ ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਰਮਤਿ ਹਿਤਕਾਰਾ ।
मै जेहा न दुबाजरा तजि गुरमति दुरमति हितकारा ।

गुरूंच्या बुद्धीचा त्याग करणारा माझ्यासारखा कोणताही हरामी नाही ज्याला दुष्टपणाची ओढ आहे.

ਨਾਉ ਮੁਰੀਦ ਨ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਾ ।੨੯।
नाउ मुरीद न सबदि वीचारा ।२९।

माझे नाव शिष्य असले तरी मी कधीही (गुरूंच्या) वचनावर चिंतन केले नाही.

ਪਉੜੀ ੩੦
पउड़ी ३०

ਬੇਮੁਖ ਹੋਵਨਿ ਬੇਮੁਖਾਂ ਮੈ ਜੇਹੇ ਬੇਮੁਖਿ ਮੁਖਿ ਡਿਠੇ ।
बेमुख होवनि बेमुखां मै जेहे बेमुखि मुखि डिठे ।

माझ्यासारख्या धर्मत्यागीचा चेहरा पाहून धर्मत्यागी अधिक खोल रुजलेल्या धर्मत्यागी होतात.

ਬਜਰ ਪਾਪਾਂ ਬਜਰ ਪਾਪ ਮੈ ਜੇਹੇ ਕਰਿ ਵੈਰੀ ਇਠੇ ।
बजर पापां बजर पाप मै जेहे करि वैरी इठे ।

सर्वात वाईट पापे माझे प्रिय आदर्श बनले आहेत.

ਕਰਿ ਕਰਿ ਸਿਠਾਂ ਬੇਮੁਖਾਂ ਆਪਹੁਂ ਬੁਰੇ ਜਾਨਿ ਕੈ ਸਿਠੇ ।
करि करि सिठां बेमुखां आपहुं बुरे जानि कै सिठे ।

त्यांना धर्मत्यागी समजून मी त्यांना टोमणे मारले (मी त्यांच्यापेक्षा वाईट असला तरी).

ਲਿਖ ਨ ਸਕਨਿ ਚਿਤ੍ਰ ਗੁਪਤਿ ਸਤ ਸਮੁੰਦ ਸਮਾਵਨਿ ਚਿਠੇ ।
लिख न सकनि चित्र गुपति सत समुंद समावनि चिठे ।

माझ्या पापांची कथा यमाचे शास्त्रीही लिहू शकत नाहीत कारण माझ्या पापांची नोंद सातासमुद्रापार जाईल.

ਚਿਠੀ ਹੂੰ ਤੁਮਾਰ ਲਿਖਿ ਲਖ ਲਖ ਇਕ ਦੂੰ ਇਕ ਦੁਧਿਠੇ ।
चिठी हूं तुमार लिखि लख लख इक दूं इक दुधिठे ।

माझ्या कथा लाखात वाढल्या जातील प्रत्येक एक दुसऱ्यापेक्षा दुप्पट लाजिरवाणी आहे.

ਕਰਿ ਕਰਿ ਸਾਂਗ ਹੁਰੇਹਿਆਂ ਹੁਇ ਮਸਕਰਾ ਸਭਾ ਸਭਿ ਠਿਠੇ ।
करि करि सांग हुरेहिआं हुइ मसकरा सभा सभि ठिठे ।

मी इतरांची इतकी वारंवार नक्कल केली आहे की माझ्यापुढे सर्व म्हशींना लाज वाटते.

ਮੈਥਹੁ ਬੁਰਾ ਨ ਕੋਈ ਸਰਿਠੇ ।੩੦।
मैथहु बुरा न कोई सरिठे ।३०।

संपूर्ण सृष्टीत माझ्यापेक्षा वाईट कोणी नाही.

ਪਉੜੀ ੩੧
पउड़ी ३१

ਲੈਲੇ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਕੁਤਾ ਮਜਨੂੰ ਦੇਖਿ ਲੁਭਾਣਾ ।
लैले दी दरगाह दा कुता मजनूं देखि लुभाणा ।

लायल्डच्या घरचा कुत्रा पाहून माजना मंत्रमुग्ध झाला.

ਕੁਤੇ ਦੀ ਪੈਰੀ ਪਵੈ ਹੜਿ ਹੜਿ ਹਸੈ ਲੋਕ ਵਿਡਾਣਾ ।
कुते दी पैरी पवै हड़ि हड़ि हसै लोक विडाणा ।

तो कुत्र्याच्या पाया पडला, ते पाहून लोक मोठ्याने हसले.

ਮੀਰਾਸੀ ਮੀਰਾਸੀਆਂ ਨਾਮ ਧਰੀਕੁ ਮੁਰੀਦੁ ਬਿਬਾਣਾ ।
मीरासी मीरासीआं नाम धरीकु मुरीदु बिबाणा ।

(मुस्लिम) बाडांपैकी एक बाका (नानक) यांचा शिष्य झाला.

ਕੁਤਾ ਡੂਮ ਵਖਾਣੀਐ ਕੁਤਾ ਵਿਚਿ ਕੁਤਿਆਂ ਨਿਮਾਣਾ ।
कुता डूम वखाणीऐ कुता विचि कुतिआं निमाणा ।

त्याचे साथीदार त्याला कुत्रा-बार्ड म्हणत, अगदी कुत्र्यांमध्ये नीच.

ਗੁਰਸਿਖ ਆਸਕੁ ਸਬਦ ਦੇ ਕੁਤੇ ਦਾ ਪੜਕੁਤਾ ਭਾਣਾ ।
गुरसिख आसकु सबद दे कुते दा पड़कुता भाणा ।

गुरूचे शिख जे शब्दाचे (ब्रह्म) अनुयायी होते त्यांनी त्या तथाकथित कुत्र्याच्या कुत्र्याला वेड लावले.

ਕਟਣੁ ਚਟਣੁ ਕੁਤਿਆਂ ਮੋਹੁ ਨ ਧੋਹੁ ਧ੍ਰਿਗਸਟੁ ਕਮਾਣਾ ।
कटणु चटणु कुतिआं मोहु न धोहु ध्रिगसटु कमाणा ।

चावणे आणि चाटणे हा कुत्र्यांचा स्वभाव आहे पण त्यांना कोणताही मोह, विश्वासघात किंवा शाप नाही.

ਅਵਗੁਣਿਆਰੇ ਗੁਣੁ ਕਰਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੁਰਬਾਣਾ ।
अवगुणिआरे गुणु करनि गुरमुखि साधसंगति कुरबाणा ।

गुरुमुख हे पवित्र मंडळीसाठी बलिदान देतात कारण ते दुष्ट आणि दुष्ट लोकांसाठीही परोपकारी असते.

ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਵਖਾਣਾ ।੩੧।੩੭। ਸੈਂਤੀ ।
पतित उधारणु बिरदु वखाणा ।३१।३७। सैंती ।

पवित्र मंडळी पतितांचे उदात्तीकरण करणारी म्हणून ओळखली जाते.