वारां भाई गुरदास जी

पान - 10


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

(रोस=राग दुधुलिक्का=विनम्र. सुरिता=गोळी. जन्म दी=जन्म. सावनी=राणी.)

ਧ੍ਰੂ ਹਸਦਾ ਘਰਿ ਆਇਆ ਕਰਿ ਪਿਆਰੁ ਪਿਉ ਕੁਛੜਿ ਲੀਤਾ ।
ध्रू हसदा घरि आइआ करि पिआरु पिउ कुछड़ि लीता ।

मुलगा ध्रु हसत हसत त्याच्या घरी (वाड्यात) आला आणि त्याच्या वडिलांनी प्रेमाने त्याला आपल्या मांडीवर घेतले.

ਬਾਹਹੁ ਪਕੜਿ ਉਠਾਲਿਆ ਮਨ ਵਿਚਿ ਰੋਸੁ ਮਤ੍ਰੇਈ ਕੀਤਾ ।
बाहहु पकड़ि उठालिआ मन विचि रोसु मत्रेई कीता ।

हे पाहून सावत्र आईला राग आला आणि त्याने त्याचा हात धरून त्याला वडिलांच्या (राजाच्या) मांडीतून ढकलून दिले.

ਡੁਡਹੁਲਿਕਾ ਮਾਂ ਪੁਛੈ ਤੂੰ ਸਾਵਾਣੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰੀਤਾ ।
डुडहुलिका मां पुछै तूं सावाणी है कि सुरीता ।

भीतीने अश्रू ढाळत त्याने आईला विचारले की ती राणी आहे की दासी?

ਸਾਵਾਣੀ ਹਾਂ ਜਨਮ ਦੀ ਨਾਮੁ ਨ ਭਗਤੀ ਕਰਮਿ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹੀਤਾ ।
सावाणी हां जनम दी नामु न भगती करमि द्रिढ़ीता ।

हे बेटा! (ती म्हणाली) मी राणी जन्मलो पण मला देवाचे स्मरण झाले नाही आणि भक्ती केली नाही (आणि हेच तुझ्या आणि माझ्या दुर्दशेचे कारण आहे).

ਕਿਸੁ ਉਦਮ ਤੇ ਰਾਜੁ ਮਿਲਿ ਸਤ੍ਰੂ ਤੇ ਸਭਿ ਹੋਵਨਿ ਮੀਤਾ ।
किसु उदम ते राजु मिलि सत्रू ते सभि होवनि मीता ।

त्या प्रयत्नाने राज्य मिळू शकते (ध्रुने विचारले) आणि शत्रू मित्र कसे होऊ शकतात?

ਪਰਮੇਸਰੁ ਆਰਾਧੀਐ ਜਿਦੂ ਹੋਈਐ ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤਾ ।
परमेसरु आराधीऐ जिदू होईऐ पतित पुनीता ।

परमेश्वराची पूजा केली पाहिजे आणि त्यामुळे पापी देखील पवित्र होतात (आई म्हणाली).

ਬਾਹਰਿ ਚਲਿਆ ਕਰਣਿ ਤਪੁ ਮਨ ਬੈਰਾਗੀ ਹੋਇ ਅਤੀਤਾ ।
बाहरि चलिआ करणि तपु मन बैरागी होइ अतीता ।

हे ऐकून आणि त्याच्या मनात पूर्णपणे अलिप्त होऊन ध्रु कठोर शिस्त लावण्यासाठी (जंगलात) निघून गेला.

ਨਾਰਦ ਮੁਨਿ ਉਪਦੇਸਿਆ ਨਾਉ ਨਿਧਾਨੁ ਅਮਿਓ ਰਸੁ ਪੀਤਾ ।
नारद मुनि उपदेसिआ नाउ निधानु अमिओ रसु पीता ।

वाटेत नारद ऋषींनी त्यांना भक्तीचे तंत्र शिकवले आणि ध्रुने भगवंताच्या नामसागरातून अमृत पाजले.

ਪਿਛਹੁ ਰਾਜੇ ਸਦਿਆ ਅਬਿਚਲੁ ਰਾਜੁ ਕਰਹੁ ਨਿਤ ਨੀਤਾ ।
पिछहु राजे सदिआ अबिचलु राजु करहु नित नीता ।

(काही काळानंतर) राजाने (उत्तनपद) त्याला परत बोलावले आणि त्याला (ध्रु) कायमचे राज्य करण्यास सांगितले.

ਹਾਰਿ ਚਲੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਗ ਜੀਤਾ ।੧।
हारि चले गुरमुखि जग जीता ।१।

जे गुरुमुख हरत चालले आहेत, म्हणजे वाईट प्रवृत्तींपासून तोंड फिरवतात, ते जग जिंकतात.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਘਰਿ ਹਰਣਾਖਸ ਦੈਤ ਦੇ ਕਲਰਿ ਕਵਲੁ ਭਗਤੁ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦੁ ।
घरि हरणाखस दैत दे कलरि कवलु भगतु प्रहिलादु ।

प्रल्हाद, संत, दानव (राजा) हरणाखाच्या घरी जन्माला आला, जसे क्षारीय (वांझ) भूमीत कमळ जन्माला येते.

ਪੜ੍ਹਨ ਪਠਾਇਆ ਚਾਟਸਾਲ ਪਾਂਧੇ ਚਿਤਿ ਹੋਆ ਅਹਿਲਾਦੁ ।
पढ़न पठाइआ चाटसाल पांधे चिति होआ अहिलादु ।

जेव्हा त्याला सेमिनरीमध्ये पाठवले गेले तेव्हा ब्राह्मण पुरोहित आनंदित झाला (कारण राजाचा मुलगा आता त्याचा शिष्य झाला होता).

ਸਿਮਰੈ ਮਨ ਵਿਚਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗਾਵੈ ਸਬਦੁ ਅਨਾਹਦੁ ਨਾਦੁ ।
सिमरै मन विचि राम नाम गावै सबदु अनाहदु नादु ।

प्रल्हाद आपल्या हृदयात रामाचे नामस्मरण करतील आणि बाहेरूनही भगवंताची स्तुती करतील.

ਭਗਤਿ ਕਰਨਿ ਸਭ ਚਾਟੜੈ ਪਾਂਧੇ ਹੋਇ ਰਹੇ ਵਿਸਮਾਦੁ ।
भगति करनि सभ चाटड़ै पांधे होइ रहे विसमादु ।

आता सर्व शिष्य भगवंताचे भक्त झाले, ही सर्व शिक्षकांसाठी एक भयानक आणि लाजिरवाणी परिस्थिती होती.

ਰਾਜੇ ਪਾਸਿ ਰੂਆਇਆ ਦੋਖੀ ਦੈਤਿ ਵਧਾਇਆ ਵਾਦੁ ।
राजे पासि रूआइआ दोखी दैति वधाइआ वादु ।

पुरोहिताने (शिक्षकाने) राजाला तक्रार केली किंवा तक्रार केली (हे राजा तुझा मुलगा देवाचा भक्त झाला आहे).

ਜਲ ਅਗਨੀ ਵਿਚਿ ਘਤਿਆ ਜਲੈ ਨ ਡੁਬੈ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ।
जल अगनी विचि घतिआ जलै न डुबै गुर परसादि ।

द्वेषी राक्षसाने भांडण उचलले. प्रल्हादला अग्नी आणि पाण्यात टाकण्यात आले पण गुरूंच्या (भगवान) कृपेने तो जळाला नाही किंवा बुडला नाही.

ਕਢਿ ਖੜਗੁ ਸਦਿ ਪੁਛਿਆ ਕਉਣੁ ਸੁ ਤੇਰਾ ਹੈ ਉਸਤਾਦੁ ।
कढि खड़गु सदि पुछिआ कउणु सु तेरा है उसतादु ।

रागाच्या भरात हिरण्यकश्यपूने आपली दुधारी तलवार काढली आणि प्रल्हादला आपला गुरु कोण आहे असे विचारले.

ਥੰਮ੍ਹੁ ਪਾੜਿ ਪਰਗਟਿਆ ਨਰਸਿੰਘ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਅਨਾਦਿ ।
थंम्हु पाड़ि परगटिआ नरसिंघ रूप अनूप अनादि ।

त्याच क्षणी मानव-सिंहाच्या रूपात भगवान खांबातून बाहेर आले. त्याचे स्वरूप भव्य आणि भव्य होते.

ਬੇਮੁਖ ਪਕੜਿ ਪਛਾੜਿਅਨੁ ਸੰਤ ਸਹਾਈ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ।
बेमुख पकड़ि पछाड़िअनु संत सहाई आदि जुगादि ।

त्या दुष्ट राक्षसाला खाली फेकून मारण्यात आले आणि त्यामुळे हे सिद्ध झाले की भगवान अनादी काळापासून भक्तांवर दयाळू आहेत.

ਜੈ ਜੈਕਾਰ ਕਰਨਿ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿ ।੨।
जै जैकार करनि ब्रहमादि ।२।

हे पाहून ब्रह्मदेव आणि इतर देवता भगवंताचा जयजयकार करू लागले.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਬਲਿ ਰਾਜਾ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਅੰਦਰਿ ਬੈਠਾ ਜਗਿ ਕਰਾਵੈ ।
बलि राजा घरि आपणै अंदरि बैठा जगि करावै ।

बळी हा राजा आपल्या महालात यज्ञ करण्यात व्यस्त होता.

ਬਾਵਨ ਰੂਪੀ ਆਇਆ ਚਾਰਿ ਵੇਦ ਮੁਖਿ ਪਾਠ ਸੁਣਾਵੈ ।
बावन रूपी आइआ चारि वेद मुखि पाठ सुणावै ।

ब्राह्मणाच्या रूपात एक कमी उंचीचा बटू चारही वेदांचे पठण करीत तेथे आला.

ਰਾਜੇ ਅੰਦਰਿ ਸਦਿਆ ਮੰਗੁ ਸੁਆਮੀ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ।
राजे अंदरि सदिआ मंगु सुआमी जो तुधु भावै ।

राजाने त्याला आत बोलावल्यानंतर त्याला जे काही आवडेल ते मागायला सांगितले.

ਅਛਲੁ ਛਲਣਿ ਤੁਧੁ ਆਇਆ ਸੁਕ੍ਰ ਪੁਰੋਹਿਤੁ ਕਹਿ ਸਮਝਾਵੈ ।
अछलु छलणि तुधु आइआ सुक्र पुरोहितु कहि समझावै ।

तत्काळ पुजारी शुक्राचार्यांनी राजाला (बली) समजावले की तो (भिकारी) अविभाज्य देव आहे आणि तो त्याला फसवण्यासाठी आला होता.

ਕਰੌ ਅਢਾਈ ਧਰਤਿ ਮੰਗਿ ਪਿਛਹੁ ਦੇ ਤ੍ਰਿਹੁ ਲੋਅ ਨ ਮਾਵੈ ।
करौ अढाई धरति मंगि पिछहु दे त्रिहु लोअ न मावै ।

बटूने पृथ्वीच्या अडीच पावले लांबीची मागणी केली (जी राजाने मंजूर केली).

ਦੁਇ ਕਰਵਾਂ ਕਰਿ ਤਿੰਨ ਲੋਅ ਬਲਿ ਰਾਜਾ ਲੈ ਮਗਰੁ ਮਿਣਾਵੈ ।
दुइ करवां करि तिंन लोअ बलि राजा लै मगरु मिणावै ।

मग बटूने आपले शरीर इतके वाढवले की आता तिन्ही जग त्याच्यासाठी अपुरे राहिले.

ਬਲਿ ਛਲਿ ਆਪੁ ਛਲਾਇਅਨੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਮਿਲੈ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
बलि छलि आपु छलाइअनु होइ दइआलु मिलै गलि लावै ।

ही फसवणूक कळूनही बळीने स्वतःची फसवणूक होऊ दिली आणि हे पाहून विष्णूने त्याला मिठी मारली.

ਦਿਤਾ ਰਾਜੁ ਪਤਾਲ ਦਾ ਹੋਇ ਅਧੀਨੁ ਭਗਤਿ ਜਸੁ ਗਾਵੈ ।
दिता राजु पताल दा होइ अधीनु भगति जसु गावै ।

जेव्हा त्याने तिन्ही जग दोन पावलांमध्ये व्यापले, तेव्हा तिसऱ्या अर्ध्या चरणासाठी राजा बळीने स्वतःची पाठ थोपटली.

ਹੋਇ ਦਰਵਾਨ ਮਹਾਂ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ।੩।
होइ दरवान महां सुखु पावै ।३।

बालीला अधोलोकाचे राज्य देण्यात आले जेथे त्याने भगवंताला शरण जाऊन परमेश्वराच्या प्रेमळ भक्तीमध्ये स्वतःला गुंतवले. बळीचा द्वारपाल म्हणून विष्णूला आनंद झाला.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਅੰਬਰੀਕ ਮੁਹਿ ਵਰਤੁ ਹੈ ਰਾਤਿ ਪਈ ਦੁਰਬਾਸਾ ਆਇਆ ।
अंबरीक मुहि वरतु है राति पई दुरबासा आइआ ।

एका संध्याकाळी राजा अंबरीस उपवास करत असताना दुर्वास ऋषींनी भेट दिली

ਭੀੜਾ ਓਸੁ ਉਪਾਰਣਾ ਓਹੁ ਉਠਿ ਨ੍ਹਾਵਣਿ ਨਦੀ ਸਿਧਾਇਆ ।
भीड़ा ओसु उपारणा ओहु उठि न्हावणि नदी सिधाइआ ।

दुर्वासाची सेवा करताना राजा उपवास सोडणार होता पण ऋषी स्नान करण्यासाठी नदीकाठी गेले.

ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਪੋਖਿਆ ਓਹੁ ਸਰਾਪੁ ਦੇਣ ਨੋ ਧਾਇਆ ।
चरणोदकु लै पोखिआ ओहु सरापु देण नो धाइआ ।

तिथी बदलण्याच्या भीतीने (त्याचे व्रत निष्फळ वाटेल) राजाने ऋषींच्या पायावर ओतलेले पाणी पिऊन उपवास सोडला. राजाने प्रथम आपली सेवा केली नाही हे ऋषींना समजल्यावर तो राजाला शाप देण्यासाठी धावला.

ਚਕ੍ਰ ਸੁਦਰਸਨੁ ਕਾਲ ਰੂਪ ਹੋਇ ਭੀਹਾਵਲੁ ਗਰਬੁ ਗਵਾਇਆ ।
चक्र सुदरसनु काल रूप होइ भीहावलु गरबु गवाइआ ।

यावर विष्णूने चकतीप्रमाणे दुर्वासाकडे जाण्याचा आदेश दिला आणि त्यामुळे दुर्वासाचा अहंकार दूर झाला.

ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਭੰਨਾ ਜੀਉ ਲੈ ਰਖਿ ਨ ਹੰਘਨਿ ਦੇਵ ਸਬਾਇਆ ।
बाम्हणु भंना जीउ लै रखि न हंघनि देव सबाइआ ।

आता ब्राह्मण दुर्वासा जीव वाचवण्यासाठी धावला. देवदेवताही त्याला आश्रय देऊ शकले नाहीत.

ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕੁ ਸਿਵ ਲੋਕੁ ਤਜਿ ਬ੍ਰਹਮ ਲੋਕੁ ਬੈਕੁੰਠ ਤਜਾਇਆ ।
इंद्र लोकु सिव लोकु तजि ब्रहम लोकु बैकुंठ तजाइआ ।

तो इंद्र, शिव, ब्रह्मा आणि स्वर्गात टाळला गेला.

ਦੇਵਤਿਆਂ ਭਗਵਾਨੁ ਸਣੁ ਸਿਖਿ ਦੇਇ ਸਭਨਾਂ ਸਮਝਾਇਆ ।
देवतिआं भगवानु सणु सिखि देइ सभनां समझाइआ ।

देव आणि देवांनी त्याला समज दिली (अंबारीशिवाय कोणीही त्याला वाचवू शकत नाही).

ਆਇ ਪਇਆ ਸਰਣਾਗਤੀ ਮਾਰੀਦਾ ਅੰਬਰੀਕ ਛੁਡਾਇਆ ।
आइ पइआ सरणागती मारीदा अंबरीक छुडाइआ ।

मग तो अंबरीसासमोर शरण गेला आणि अंबरीने मरणासन्न ऋषींना वाचवले.

ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਜਗਿ ਬਿਰਦੁ ਸਦਾਇਆ ।੪।
भगति वछलु जगि बिरदु सदाइआ ।४।

भगवान भगवान भक्तांसाठी परोपकारी म्हणून जगात ओळखले गेले.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਭਗਤੁ ਵਡਾ ਰਾਜਾ ਜਨਕੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੀ ।
भगतु वडा राजा जनकु है गुरमुखि माइआ विचि उदासी ।

राजा जनक हे महान संत होते, जे मायेपासून अलिप्त राहिले.

ਦੇਵ ਲੋਕ ਨੋ ਚਲਿਆ ਗਣ ਗੰਧਰਬੁ ਸਭਾ ਸੁਖਵਾਸੀ ।
देव लोक नो चलिआ गण गंधरबु सभा सुखवासी ।

गण आणि गंधर्व (आकाशीय संगीतकार) सोबत तो देवांच्या निवासस्थानी गेला.

ਜਮਪੁਰਿ ਗਇਆ ਪੁਕਾਰ ਸੁਣਿ ਵਿਲਲਾਵਨਿ ਜੀਅ ਨਰਕ ਨਿਵਾਸੀ ।
जमपुरि गइआ पुकार सुणि विललावनि जीअ नरक निवासी ।

तेथून, तो नरकातील रहिवाशांच्या रडण्याचा आवाज ऐकून त्यांच्याकडे गेला.

ਧਰਮਰਾਇ ਨੋ ਆਖਿਓਨੁ ਸਭਨਾ ਦੀ ਕਰਿ ਬੰਦ ਖਲਾਸੀ ।
धरमराइ नो आखिओनु सभना दी करि बंद खलासी ।

त्यांनी मृत्यूची देवता धरमराय यांना त्यांचे सर्व दुःख दूर करण्यास सांगितले.

ਕਰੇ ਬੇਨਤੀ ਧਰਮਰਾਇ ਹਉ ਸੇਵਕੁ ਠਾਕੁਰੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ।
करे बेनती धरमराइ हउ सेवकु ठाकुरु अबिनासी ।

हे ऐकून, मृत्यूच्या देवाने त्याला सांगितले की तो शाश्वत परमेश्वराचा फक्त सेवक आहे (आणि त्याच्या आज्ञेशिवाय तो त्यांना मुक्त करू शकत नाही).

ਗਹਿਣੇ ਧਰਿਓਨੁ ਇਕੁ ਨਾਉ ਪਾਪਾ ਨਾਲਿ ਕਰੈ ਨਿਰਜਾਸੀ ।
गहिणे धरिओनु इकु नाउ पापा नालि करै निरजासी ।

जनकाने आपल्या भक्तीचा एक भाग आणि परमेश्वराच्या नामाचे स्मरण केले.

ਪਾਸੰਗਿ ਪਾਪੁ ਨ ਪੁਜਨੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਉ ਅਤੁਲ ਨ ਤੁਲਾਸੀ ।
पासंगि पापु न पुजनी गुरमुखि नाउ अतुल न तुलासी ।

नरकाची सर्व पापे शिल्लक असलेल्या काउंटरवेटच्या बरोबरीनेही आढळली नाहीत.

ਨਰਕਹੁ ਛੁਟੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਕਟੀ ਗਲਹੁੰ ਸਿਲਕ ਜਮ ਫਾਸੀ ।
नरकहु छुटे जीअ जंत कटी गलहुं सिलक जम फासी ।

किंबहुना गुरुमुखाच्या नामस्मरणाचे आणि नामस्मरणाचे फळ कोणतेच तोलू शकत नाही.

ਮੁਕਤਿ ਜੁਗਤਿ ਨਾਵੈ ਦੀ ਦਾਸੀ ।੫।
मुकति जुगति नावै दी दासी ।५।

सर्व प्राणी नरकापासून मुक्त झाले आणि मृत्यूचे फास कापले गेले. मुक्ती आणि ती प्राप्त करण्याचे तंत्र हे भगवंताच्या नामाचे सेवक आहेत.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਸੁਖੁ ਰਾਜੇ ਹਰੀਚੰਦ ਘਰਿ ਨਾਰਿ ਸੁ ਤਾਰਾ ਲੋਚਨ ਰਾਣੀ ।
सुखु राजे हरीचंद घरि नारि सु तारा लोचन राणी ।

राजा हरिचंदला सुंदर डोळ्यांची राणी होती, तारा, जिने आपले घर सुखाचे निवासस्थान बनवले होते.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਗਾਵਦੇ ਰਾਤੀ ਜਾਇ ਸੁਣੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ।
साधसंगति मिलि गावदे राती जाइ सुणै गुरबाणी ।

रात्रीच्या वेळी ती पवित्र मंडळीच्या रूपात त्या ठिकाणी जात असे, जेथे पवित्र स्तोत्रांचे पठण करायचे.

ਪਿਛੈ ਰਾਜਾ ਜਾਗਿਆ ਅਧੀ ਰਾਤਿ ਨਿਖੰਡਿ ਵਿਹਾਣੀ ।
पिछै राजा जागिआ अधी राति निखंडि विहाणी ।

ती गेल्यानंतर मध्यरात्री राजाला जाग आली आणि तिला समजले की ती गेली आहे.

ਰਾਣੀ ਦਿਸਿ ਨ ਆਵਈ ਮਨ ਵਿਚਿ ਵਰਤਿ ਗਈ ਹੈਰਾਣੀ ।
राणी दिसि न आवई मन विचि वरति गई हैराणी ।

त्याला राणी कुठेच सापडली नाही आणि त्याचे हृदय आश्चर्याने भरले

ਹੋਰਤੁ ਰਾਤੀ ਉਠਿ ਕੈ ਚਲਿਆ ਪਿਛੈ ਤਰਲ ਜੁਆਣੀ ।
होरतु राती उठि कै चलिआ पिछै तरल जुआणी ।

पुढच्या रात्री तो तरुण राणीच्या मागे गेला.

ਰਾਣੀ ਪਹੁਤੀ ਸੰਗਤੀ ਰਾਜੇ ਖੜੀ ਖੜਾਉ ਨੀਸਾਣੀ ।
राणी पहुती संगती राजे खड़ी खड़ाउ नीसाणी ।

राणी पवित्र मंडळीत पोहोचली आणि राजाने तिथून तिची एक चप्पल उचलली (जेणेकरून तो राणीची बेवफाई सिद्ध करू शकेल).

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਆਰਾਧਿਆ ਜੋੜੀ ਜੁੜੀ ਖੜਾਉ ਪੁਰਾਣੀ ।
साधसंगति आराधिआ जोड़ी जुड़ी खड़ाउ पुराणी ।

जाण्याच्या तयारीत असताना, राणीने पवित्र मंडळीवर लक्ष केंद्रित केले आणि एक चप्पल जोडी बनली.

ਰਾਜੇ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਇਹੁ ਏਹ ਖੜਾਵ ਹੈ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੀ ।
राजे डिठा चलितु इहु एह खड़ाव है चोज विडाणी ।

राजाने हा पराक्रम कायम ठेवला आणि लक्षात आले की तिची जुळणारी चप्पल एक चमत्कार आहे.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੀ ।੬।
साधसंगति विटहु कुरबाणी ।६।

मी पवित्र मंडळीला अर्पण करतो.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਆਇਆ ਸੁਣਿਆ ਬਿਦਰ ਦੇ ਬੋਲੈ ਦੁਰਜੋਧਨੁ ਹੋਇ ਰੁਖਾ ।
आइआ सुणिआ बिदर दे बोलै दुरजोधनु होइ रुखा ।

भगवान कृष्णाची सेवा करण्यात आली आणि बिदरच्या नम्र घरी राहिल्याचे ऐकून दुर्योधनने उपहासात्मक टीका केली.

ਘਰਿ ਅਸਾਡੇ ਛਡਿ ਕੈ ਗੋਲੇ ਦੇ ਘਰਿ ਜਾਹਿ ਕਿ ਸੁਖਾ ।
घरि असाडे छडि कै गोले दे घरि जाहि कि सुखा ।

आमचे भव्य राजवाडे सोडून, सेवकाच्या घरी तुला किती सुख व आराम मिळाला?

ਭੀਖਮੁ ਦੋਣਾ ਕਰਣ ਤਜਿ ਸਭਾ ਸੀਗਾਰ ਵਡੇ ਮਾਨੁਖਾ ।
भीखमु दोणा करण तजि सभा सीगार वडे मानुखा ।

सर्व दरबारात शोभणारे महापुरुष म्हणून ओळखले जाणारे भिखौम, दोहना आणि करण यांचाही तू त्याग केलास.

ਝੁੰਗੀ ਜਾਇ ਵਲਾਇਓਨੁ ਸਭਨਾ ਦੇ ਜੀਅ ਅੰਦਰਿ ਧੁਖਾ ।
झुंगी जाइ वलाइओनु सभना दे जीअ अंदरि धुखा ।

तुम्ही झोपडीत राहता हे पाहून आम्हा सर्वांना खूप वाईट वाटले.

ਹਸਿ ਬੋਲੇ ਭਗਵਾਨ ਜੀ ਸੁਣਿਹੋ ਰਾਜਾ ਹੋਇ ਸਨਮੁਖਾ ।
हसि बोले भगवान जी सुणिहो राजा होइ सनमुखा ।

तेव्हा हसत हसत भगवान कृष्णाने राजाला पुढे येण्यास सांगितले आणि लक्षपूर्वक ऐकण्यास सांगितले.

ਤੇਰੇ ਭਾਉ ਨ ਦਿਸਈ ਮੇਰੇ ਨਾਹੀ ਅਪਦਾ ਦੁਖਾ ।
तेरे भाउ न दिसई मेरे नाही अपदा दुखा ।

मला तुझ्यामध्ये प्रेम आणि भक्ती दिसत नाही (आणि म्हणून मी तुझ्याकडे आलो नाही).

ਭਾਉ ਜਿਵੇਹਾ ਬਿਦਰ ਦੇ ਹੋਰੀ ਦੇ ਚਿਤਿ ਚਾਉ ਨ ਚੁਖਾ ।
भाउ जिवेहा बिदर दे होरी दे चिति चाउ न चुखा ।

बिदरच्या हृदयात असलेल्या प्रेमाचा अंशही मला दिसत नाही.

ਗੋਬਿੰਦ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਦਾ ਭੁਖਾ ।੭।
गोबिंद भाउ भगति दा भुखा ।७।

परमेश्वराला प्रेमळ भक्ती हवी आहे आणि दुसरे काही नाही.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਅੰਦਰਿ ਸਭਾ ਦੁਸਾਸਣੈ ਮਥੇਵਾਲਿ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਆਂਦੀ ।
अंदरि सभा दुसासणै मथेवालि द्रोपती आंदी ।

दारोपतीला केसांनी ओढून दुशासनाईने तिला विधानसभेत आणले.

ਦੂਤਾ ਨੋ ਫੁਰਮਾਇਆ ਨੰਗੀ ਕਰਹੁ ਪੰਚਾਲੀ ਬਾਂਦੀ ।
दूता नो फुरमाइआ नंगी करहु पंचाली बांदी ।

त्याने आपल्या माणसांना दासी द्रोपतीला पूर्ण नग्न करण्याची आज्ञा दिली.

ਪੰਜੇ ਪਾਂਡੋ ਵੇਖਦੇ ਅਉਘਟਿ ਰੁਧੀ ਨਾਰਿ ਜਿਨਾ ਦੀ ।
पंजे पांडो वेखदे अउघटि रुधी नारि जिना दी ।

ती ज्या पाच पांडवांची पत्नी होती त्यांनी हे पाहिले.

ਅਖੀ ਮੀਟ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਹਾ ਹਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਕਰੈ ਬਿਲਲਾਂਦੀ ।
अखी मीट धिआनु धरि हा हा क्रिसन करै बिललांदी ।

रडत, पूर्णपणे निराश आणि असहाय्य, तिने डोळे मिटले. तिने एकटेपणाने कृष्णाला मदतीसाठी हाक मारली.

ਕਪੜ ਕੋਟੁ ਉਸਾਰਿਓਨੁ ਥਕੇ ਦੂਤ ਨ ਪਾਰਿ ਵਸਾਂਦੀ ।
कपड़ कोटु उसारिओनु थके दूत न पारि वसांदी ।

नोकर तिच्या अंगावरून कपडे काढत होते पण तिच्याभोवती कपड्यांचे आणखी थर तयार झाले; नोकर थकले पण कपड्यांचे थर कधीच संपत नव्हते.

ਹਥ ਮਰੋੜਨਿ ਸਿਰੁ ਧੁਣਨਿ ਪਛੋਤਾਨਿ ਕਰਨਿ ਜਾਹਿ ਜਾਂਦੀ ।
हथ मरोड़नि सिरु धुणनि पछोतानि करनि जाहि जांदी ।

सेवक आता त्यांच्या या अयशस्वी प्रयत्नाने रागावले होते आणि निराश झाले होते आणि त्यांना स्वतःलाच लाज वाटली होती.

ਘਰਿ ਆਈ ਠਾਕੁਰ ਮਿਲੇ ਪੈਜ ਰਹੀ ਬੋਲੇ ਸਰਮਾਂਦੀ ।
घरि आई ठाकुर मिले पैज रही बोले सरमांदी ।

घरी पोहोचल्यावर, द्रोपतीला भगवान श्रीकृष्णाने विचारले की ती संमेलनात वाचली आहे का?

ਨਾਥ ਅਨਾਥਾਂ ਬਾਣਿ ਧੁਰਾਂ ਦੀ ।੮।
नाथ अनाथां बाणि धुरां दी ।८।

तिने लाजाळूपणे उत्तर दिले, "बारमाही काळापासून तुम्ही अनाथांचे पिता म्हणून तुमच्या प्रतिष्ठेनुसार जगत आहात."

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਬਿਪੁ ਸੁਦਾਮਾ ਦਾਲਿਦੀ ਬਾਲ ਸਖਾਈ ਮਿਤ੍ਰ ਸਦਾਏ ।
बिपु सुदामा दालिदी बाल सखाई मित्र सदाए ।

सुदामा हा गरीब ब्राह्मण लहानपणापासून कृष्णाचा मित्र म्हणून ओळखला जात असे.

ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਬਾਮ੍ਹਣੀ ਮਿਲਿ ਜਗਦੀਸ ਦਲਿਦ੍ਰ ਗਵਾਏ ।
लागू होई बाम्हणी मिलि जगदीस दलिद्र गवाए ।

त्याची दारिद्र्य दूर करण्यासाठी तो भगवान कृष्णाकडे का गेला नाही म्हणून त्याची ब्राह्मण पत्नी त्याला नेहमी त्रास देत असे.

ਚਲਿਆ ਗਣਦਾ ਗਟੀਆਂ ਕਿਉ ਕਰਿ ਜਾਈਐ ਕਉਣੁ ਮਿਲਾਏ ।
चलिआ गणदा गटीआं किउ करि जाईऐ कउणु मिलाए ।

तो गोंधळून गेला आणि कृष्णाशी त्याची पुन्हा ओळख कशी होईल, जो त्याला परमेश्वराला भेटण्यास मदत करू शकेल यावर विचार करत होता.

ਪਹੁਤਾ ਨਗਰਿ ਦੁਆਰਕਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਿ ਖਲੋਤਾ ਜਾਏ ।
पहुता नगरि दुआरका सिंघ दुआरि खलोता जाए ।

तो दुआरका गावात पोहोचला आणि मुख्य दरवाजासमोर (कृष्णाच्या महालाच्या) उभा राहिला.

ਦੂਰਹੁ ਦੇਖਿ ਡੰਡਉਤਿ ਕਰਿ ਛਡਿ ਸਿੰਘਾਸਣੁ ਹਰਿ ਜੀ ਆਏ ।
दूरहु देखि डंडउति करि छडि सिंघासणु हरि जी आए ।

दुरूनच त्याला पाहून कृष्णाने प्रणाम केला आणि आपले सिंहासन सोडून सुदामाकडे आले.

ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਪਰਦਖਣਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਕੇ ਲੈ ਗਲਿ ਲਾਏ ।
पहिले दे परदखणा पैरी पै के लै गलि लाए ।

प्रथम त्याने सुदामाभोवती प्रदक्षिणा घातली आणि नंतर त्याच्या पायाला स्पर्श करून त्याला मिठी मारली.

ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਪੈਰ ਧੋਇ ਸਿੰਘਾਸਣੁ ਉਤੇ ਬੈਠਾਏ ।
चरणोदकु लै पैर धोइ सिंघासणु उते बैठाए ।

पाय धुवून त्यांनी ते पाणी घेतले आणि सुदामाला सिंहासनावर बसवले.

ਪੁਛੇ ਕੁਸਲੁ ਪਿਆਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਦੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਏ ।
पुछे कुसलु पिआरु करि गुर सेवा दी कथा सुणाए ।

मग कृष्णाने प्रेमाने त्यांचे कल्याण केले आणि गुरुच्या (सांदिपनी) सेवेत ते एकत्र होते त्या काळाबद्दल बोलले.

ਲੈ ਕੇ ਤੰਦੁਲ ਚਬਿਓਨੁ ਵਿਦਾ ਕਰੇ ਅਗੈ ਪਹੁਚਾਏ ।
लै के तंदुल चबिओनु विदा करे अगै पहुचाए ।

कृष्णाने सुदामाच्या बायकोने पाठवलेला भात मागितला आणि खाऊन झाल्यावर मित्र सुदामाला भेटायला बाहेर पडला.

ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਸਕੁਚਿ ਪਠਾਏ ।੯।
चारि पदारथ सकुचि पठाए ।९।

कृष्णाने सुदामाला चारही वरदान (धार्मिकता, संपत्ती, इच्छा पूर्ण करणे आणि मुक्ती) दिले असले तरी कृष्णाच्या नम्रतेने त्याला पूर्णपणे असहाय्य वाटले.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਜੈਦੇਉ ਕਰਿ ਗੀਤ ਗੋਵਿੰਦ ਸਹਜ ਧੁਨਿ ਗਾਵੈ ।
प्रेम भगति जैदेउ करि गीत गोविंद सहज धुनि गावै ।

प्रेमळ भक्तीमध्ये तल्लीन होऊन भक्त जयदेव परमेश्वराचे (गोविंद) गीत गात असत.

ਲੀਲਾ ਚਲਿਤ ਵਖਾਣਦਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਠਾਕੁਰ ਭਾਵੈ ।
लीला चलित वखाणदा अंतरजामी ठाकुर भावै ।

तो देवाने केलेल्या वैभवशाली पराक्रमांचे वर्णन करील आणि त्याचे त्याला खूप प्रेम होते.

ਅਖਰੁ ਇਕੁ ਨ ਆਵੜੈ ਪੁਸਤਕ ਬੰਨ੍ਹਿ ਸੰਧਿਆ ਕਰਿ ਆਵੈ ।
अखरु इकु न आवड़ै पुसतक बंन्हि संधिआ करि आवै ।

त्याला (जयदेव) नाही माहीत होते आणि म्हणून त्याचे पुस्तक बांधून संध्याकाळी घरी परतायचे.

ਗੁਣ ਨਿਧਾਨੁ ਘਰਿ ਆਇ ਕੈ ਭਗਤ ਰੂਪਿ ਲਿਖਿ ਲੇਖੁ ਬਣਾਵੈ ।
गुण निधानु घरि आइ कै भगत रूपि लिखि लेखु बणावै ।

भक्ताच्या रूपात सर्व गुणांचे भांडार असलेल्या भगवंताने स्वत: त्याच्यासाठी सर्व गीते लिहिली.

ਅਖਰ ਪੜ੍ਹਿ ਪਰਤੀਤਿ ਕਰਿ ਹੋਇ ਵਿਸਮਾਦੁ ਨ ਅੰਗਿ ਸਮਾਵੈ ।
अखर पढ़ि परतीति करि होइ विसमादु न अंगि समावै ।

ते शब्द पाहून आणि वाचून जयदेवला आनंद व्हायचा.

ਵੇਖੈ ਜਾਇ ਉਜਾੜਿ ਵਿਚਿ ਬਿਰਖੁ ਇਕੁ ਆਚਰਜੁ ਸੁਹਾਵੈ ।
वेखै जाइ उजाड़ि विचि बिरखु इकु आचरजु सुहावै ।

जयदेवला खोल जंगलात एक अद्भुत वृक्ष दिसला.

ਗੀਤ ਗੋਵਿੰਦ ਸੰਪੂਰਣੋ ਪਤਿ ਪਤਿ ਲਿਖਿਆ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵੈ ।
गीत गोविंद संपूरणो पति पति लिखिआ अंतु न पावै ।

प्रत्येक पानावर भगवान गोविंदांची गाणी लिहिली होती. हे रहस्य त्याला समजू शकले नाही.

ਭਗਤਿ ਹੇਤਿ ਪਰਗਾਸੁ ਕਰਿ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਮਿਲੈ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
भगति हेति परगासु करि होइ दइआलु मिलै गलि लावै ।

भक्तावर असलेल्या प्रेमामुळे देवाने त्याला व्यक्तिशः आलिंगन दिले.

ਸੰਤ ਅਨੰਤ ਨ ਭੇਦੁ ਗਣਾਵੈ ।੧੦।
संत अनंत न भेदु गणावै ।१०।

देव आणि संत यांच्यामध्ये पडदा नसतो.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਕੰਮ ਕਿਤੇ ਪਿਉ ਚਲਿਆ ਨਾਮਦੇਉ ਨੋ ਆਖਿ ਸਿਧਾਇਆ ।
कंम किते पिउ चलिआ नामदेउ नो आखि सिधाइआ ।

नामदेवांच्या वडिलांना काही कामासाठी बोलावले होते म्हणून त्यांनी नामदेवला बोलावले.

ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੀ ਦੁਧੁ ਪੀਆਵਣੁ ਕਹਿ ਸਮਝਾਇਆ ।
ठाकुर दी सेवा करी दुधु पीआवणु कहि समझाइआ ।

त्यांनी नामदेवांना ठाकूर, भगवान यांची दुधासह सेवा करण्यास सांगितले.

ਨਾਮਦੇਉ ਇਸਨਾਨੁ ਕਰਿ ਕਪਲ ਗਾਇ ਦੁਹਿ ਕੈ ਲੈ ਆਇਆ ।
नामदेउ इसनानु करि कपल गाइ दुहि कै लै आइआ ।

आंघोळ करून नामदेवांनी काळ्या गाईचे दूध आणले.

ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਨ੍ਹਾਵਾਲਿ ਕੈ ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਤਿਲਕੁ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ।
ठाकुर नो न्हावालि कै चरणोदकु लै तिलकु चढ़ाइआ ।

ठाकूरांना आंघोळ करून त्यांनी ठाकूरांना धुण्यासाठी वापरलेले पाणी स्वतःच्या डोक्यावर ठेवले.

ਹਥਿ ਜੋੜਿ ਬਿਨਤੀ ਕਰੈ ਦੁਧੁ ਪੀਅਹੁ ਜੀ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇਆ ।
हथि जोड़ि बिनती करै दुधु पीअहु जी गोबिंद राइआ ।

आता हात जोडून त्याने परमेश्वराला दूध पिण्याची विनंती केली.

ਨਿਹਚਉ ਕਰਿ ਆਰਾਧਿਆ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਦਰਸੁ ਦਿਖਲਾਇਆ ।
निहचउ करि आराधिआ होइ दइआलु दरसु दिखलाइआ ।

जेव्हा त्याने प्रार्थना केली तेव्हा त्याच्या विचारांमध्ये स्थिर राहून, प्रभु त्याच्यासमोर व्यक्तिशः प्रकट झाला.

ਭਰੀ ਕਟੋਰੀ ਨਾਮਦੇਵਿ ਲੈ ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਦੁਧੁ ਪੀਆਇਆ ।
भरी कटोरी नामदेवि लै ठाकुर नो दुधु पीआइआ ।

नामदेवांनी भगवानांना पूर्ण वाटी दूध प्यायला लावले.

ਗਾਇ ਮੁਈ ਜੀਵਾਲਿਓਨੁ ਨਾਮਦੇਵ ਦਾ ਛਪਰੁ ਛਾਇਆ ।
गाइ मुई जीवालिओनु नामदेव दा छपरु छाइआ ।

दुसऱ्या प्रसंगी देवाने मेलेली गाय जिवंत केली आणि नामदेवांच्या झोपडीलाही गळफास दिला.

ਫੇਰਿ ਦੇਹੁਰਾ ਰਖਿਓਨੁ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਲੈ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ ।
फेरि देहुरा रखिओनु चारि वरन लै पैरी पाइआ ।

आणखी एका प्रसंगी, देवाने मंदिर फिरवले (नामदेवांना प्रवेश न दिल्याने) आणि चारही जातींना (वर्ण) नामदेवांच्या चरणी नतमस्तक केले.

ਭਗਤ ਜਨਾ ਦਾ ਕਰੇ ਕਰਾਇਆ ।੧੧।
भगत जना दा करे कराइआ ।११।

संतांनी जे काही केले आणि इच्छिते ते परमेश्वर पूर्ण करतो.

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣ ਨਾਮਦੇਵ ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਆਵੈ ।
दरसनु देखण नामदेव भलके उठि त्रिलोचनु आवै ।

नामदेवांच्या दर्शनासाठी त्रिलोचन रोज पहाटे उठत असे.

ਭਗਤਿ ਕਰਨਿ ਮਿਲਿ ਦੁਇ ਜਣੇ ਨਾਮਦੇਉ ਹਰਿ ਚਲਿਤੁ ਸੁਣਾਵੈ ।
भगति करनि मिलि दुइ जणे नामदेउ हरि चलितु सुणावै ।

ते दोघे मिळून परमेश्वरावर लक्ष केंद्रित करायचे आणि नामदेव त्याला भगवंताच्या भव्य कथा सांगायचे.

ਮੇਰੀ ਭੀ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਾਂ ਜੇ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ।
मेरी भी करि बेनती दरसनु देखां जे तिसु भावै ।

(त्रिलोचनने नामदेवांना विचारले) "कृपया माझ्यासाठी प्रार्थना करा जेणेकरून परमेश्वराने स्वीकार केला तर मलाही त्यांच्या धन्य दर्शनाचे दर्शन घडेल."

ਠਾਕੁਰ ਜੀ ਨੋ ਪੁਛਿਓਸੁ ਦਰਸਨੁ ਕਿਵੈ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਪਾਵੈ ।
ठाकुर जी नो पुछिओसु दरसनु किवै त्रिलोचनु पावै ।

नामदेवांनी ठाकूर भगवानांना विचारले की, त्रिलोचनाला परमेश्वराचे दर्शन कसे होईल?

ਹਸਿ ਕੈ ਠਾਕੁਰ ਬੋਲਿਆ ਨਾਮਦੇਉ ਨੋ ਕਹਿ ਸਮਝਾਵੈ ।
हसि कै ठाकुर बोलिआ नामदेउ नो कहि समझावै ।

भगवंतांनी हसून नामदेवांना समजावले;

ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਭੇਟੁ ਸੋ ਤੁਸਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਮੈ ਮੁਹਿ ਲਾਵੈ ।
हथि न आवै भेटु सो तुसि त्रिलोचन मै मुहि लावै ।

“मला कोणत्याही प्रसादाची गरज नाही. माझ्या आनंदापोटीच मी त्रिलोचनला माझे दर्शन घडवतो.

ਹਉ ਅਧੀਨੁ ਹਾਂ ਭਗਤ ਦੇ ਪਹੁੰਚਿ ਨ ਹੰਘਾਂ ਭਗਤੀ ਦਾਵੈ ।
हउ अधीनु हां भगत दे पहुंचि न हंघां भगती दावै ।

मी भक्तांच्या पूर्ण नियंत्रणाखाली आहे आणि त्यांचे प्रेमळ दावे मी कधीही नाकारू शकत नाही; उलट मी स्वतःही त्यांना समजू शकत नाही.

ਹੋਇ ਵਿਚੋਲਾ ਆਣਿ ਮਿਲਾਵੈ ।੧੨।
होइ विचोला आणि मिलावै ।१२।

त्यांची प्रेमळ भक्ती खरे तर मध्यस्थ बनते आणि त्यांना मला भेटायला लावते.”

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਪੂਜੈ ਦੇਵਤੇ ਧੰਨਾ ਗਊ ਚਰਾਵਣਿ ਆਵੈ ।
बाम्हणु पूजै देवते धंना गऊ चरावणि आवै ।

एक ब्राह्मण देवांची पूजा करायचा (दगडाच्या मूर्तीच्या रूपात) जिथे धन्ना त्याची गाय चरायचा.

ਧੰਨੈ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਏਹੁ ਪੂਛੈ ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ।
धंनै डिठा चलितु एहु पूछै बाम्हणु आखि सुणावै ।

त्याची पूजा पाहून धनाने ब्राह्मणाला विचारले की तू काय करतो आहेस.

ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਜੋ ਇਛੈ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ।
ठाकुर दी सेवा करे जो इछै सोई फलु पावै ।

"ठाकूर (देवाची) सेवा इच्छित फळ देते," ब्राह्मणाने उत्तर दिले.

ਧੰਨਾ ਕਰਦਾ ਜੋਦੜੀ ਮੈ ਭਿ ਦੇਹ ਇਕ ਜੇ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ।
धंना करदा जोदड़ी मै भि देह इक जे तुधु भावै ।

धन्नाने विनंती केली, "हे ब्राह्मणा, जर तुम्ही सहमत असाल तर मला एक द्या."

ਪਥਰੁ ਇਕੁ ਲਪੇਟਿ ਕਰਿ ਦੇ ਧੰਨੈ ਨੋ ਗੈਲ ਛੁਡਾਵੈ ।
पथरु इकु लपेटि करि दे धंनै नो गैल छुडावै ।

ब्राह्मणाने एक दगड लोटला, तो धन्नाला दिला आणि अशा प्रकारे त्याची सुटका झाली.

ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਨ੍ਹਾਵਾਲਿ ਕੈ ਛਾਹਿ ਰੋਟੀ ਲੈ ਭੋਗੁ ਚੜ੍ਹਾਵੈ ।
ठाकुर नो न्हावालि कै छाहि रोटी लै भोगु चढ़ावै ।

धन्ना यांनी ठाकूरांना आंघोळ घालून भाकरी व ताक अर्पण केले.

ਹਥਿ ਜੋੜਿ ਮਿਨਤਿ ਕਰੈ ਪੈਰੀ ਪੈ ਪੈ ਬਹੁਤੁ ਮਨਾਵੈ ।
हथि जोड़ि मिनति करै पैरी पै पै बहुतु मनावै ।

हात जोडून आणि दगडाच्या पाया पडून त्याने आपली सेवा स्वीकारण्याची विनंती केली.

ਹਉ ਭੀ ਮੁਹੁ ਨ ਜੁਠਾਲਸਾਂ ਤੂ ਰੁਠਾ ਮੈ ਕਿਹੁ ਨ ਸੁਖਾਵੈ ।
हउ भी मुहु न जुठालसां तू रुठा मै किहु न सुखावै ।

धन्ना म्हणाला, "मी पण खाणार नाही कारण तू चिडलास तर मी कसा खूष होणार."

ਗੋਸਾਈ ਪਰਤਖਿ ਹੋਇ ਰੋਟੀ ਖਾਇ ਛਾਹਿ ਮੁਹਿ ਲਾਵੈ ।
गोसाई परतखि होइ रोटी खाइ छाहि मुहि लावै ।

(त्याची खरी आणि प्रेमळ भक्ती पाहून) देवाला प्रकट होऊन त्याची भाकरी आणि ताक खाण्यास भाग पाडले.

ਭੋਲਾ ਭਾਉ ਗੋਬਿੰਦੁ ਮਿਲਾਵੈ ।੧੩।
भोला भाउ गोबिंदु मिलावै ।१३।

किंबहुना, धनासारखा निरागसपणा परमेश्वराचे दर्शन घडवतो.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੇਣੀ ਭਗਤਿ ਕਰਿ ਜਾਇ ਇਕਾਂਤੁ ਬਹੈ ਲਿਵ ਲਾਵੈ ।
गुरमुखि बेणी भगति करि जाइ इकांतु बहै लिव लावै ।

संत बेनी, एक गुरुमुख, एकांतात बसायचे आणि ध्यानस्थ समाधीत प्रवेश करायचे.

ਕਰਮ ਕਰੈ ਅਧਿਆਤਮੀ ਹੋਰਸੁ ਕਿਸੈ ਨ ਅਲਖੁ ਲਖਾਵੈ ।
करम करै अधिआतमी होरसु किसै न अलखु लखावै ।

ते अध्यात्मिक कार्य करत असत आणि नम्रतेने ते कोणालाच सांगत नसत.

ਘਰਿ ਆਇਆ ਜਾ ਪੁਛੀਐ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਗਇਆ ਆਲਾਵੈ ।
घरि आइआ जा पुछीऐ राज दुआरि गइआ आलावै ।

घरी परत आल्यावर विचारले असता, तो लोकांना सांगायचा की तो त्याच्या राजाच्या (परमेश्वराच्या) दारात गेला आहे.

ਘਰਿ ਸਭ ਵਥੂ ਮੰਗੀਅਨਿ ਵਲੁ ਛਲੁ ਕਰਿ ਕੈ ਝਤ ਲੰਘਾਵੈ ।
घरि सभ वथू मंगीअनि वलु छलु करि कै झत लंघावै ।

जेव्हा त्याच्या पत्नीने काही घरगुती साहित्य मागितले तेव्हा तो तिला टाळायचा आणि अशा प्रकारे आध्यात्मिक क्रियाकलाप करण्यात आपला वेळ घालवायचा.

ਵਡਾ ਸਾਂਗੁ ਵਰਤਦਾ ਓਹ ਇਕ ਮਨਿ ਪਰਮੇਸਰੁ ਧਿਆਵੈ ।
वडा सांगु वरतदा ओह इक मनि परमेसरु धिआवै ।

एके दिवशी भगवंतावर एकाग्र भक्ती करत असताना एक विचित्र चमत्कार घडला.

ਪੈਜ ਸਵਾਰੈ ਭਗਤ ਦੀ ਰਾਜਾ ਹੋਇ ਕੈ ਘਰਿ ਚਲਿ ਆਵੈ ।
पैज सवारै भगत दी राजा होइ कै घरि चलि आवै ।

भक्ताची महिमा कायम राहावी म्हणून देव स्वतः राजाच्या रूपात त्यांच्या घरी गेला.

ਦੇਇ ਦਿਲਾਸਾ ਤੁਸਿ ਕੈ ਅਣਗਣਤੀ ਖਰਚੀ ਪਹੁੰਚਾਵੈ ।
देइ दिलासा तुसि कै अणगणती खरची पहुंचावै ।

मोठ्या आनंदात, त्याने सर्वांचे सांत्वन केले आणि खर्चासाठी भरपूर पैसा उपलब्ध करून दिला.

ਓਥਹੁ ਆਇਆ ਭਗਤਿ ਪਾਸਿ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਹੇਤੁ ਉਪਜਾਵੈ ।
ओथहु आइआ भगति पासि होइ दइआलु हेतु उपजावै ।

तेथून ते त्यांचे भक्त बेनी यांच्याकडे आले आणि त्यांनी त्यांच्यावर प्रेम केले.

ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਜੈਕਾਰੁ ਕਰਾਵੈ ।੧੪।
भगत जनां जैकारु करावै ।१४।

अशा प्रकारे तो आपल्या भक्तांसाठी टाळ्यांची व्यवस्था करतो.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਹੋਇ ਬਿਰਕਤੁ ਬਨਾਰਸੀ ਰਹਿੰਦਾ ਰਾਮਾਨੰਦੁ ਗੁਸਾਈਂ ।
होइ बिरकतु बनारसी रहिंदा रामानंदु गुसाईं ।

जगापासून अलिप्त होऊन ब्राह्मण रामानंद वाराणसी (कासी) येथे राहत होते.

ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਵੇਲੇ ਉਠਿ ਕੈ ਜਾਂਦਾ ਗੰਗਾ ਨ੍ਹਾਵਣ ਤਾਈਂ ।
अंम्रितु वेले उठि कै जांदा गंगा न्हावण ताईं ।

तो पहाटे लवकर उठून गंगेवर स्नान करायला जात असे.

ਅਗੋ ਹੀ ਦੇ ਜਾਇ ਕੈ ਲੰਮਾ ਪਿਆ ਕਬੀਰ ਤਿਥਾਈਂ ।
अगो ही दे जाइ कै लंमा पिआ कबीर तिथाईं ।

रामानंदांच्या आधीही एकदा कबीर तिथे जाऊन आडवे आले.

ਪੈਰੀ ਟੁੰਬਿ ਉਠਾਲਿਆ ਬੋਲਹੁ ਰਾਮ ਸਿਖ ਸਮਝਾਈ ।
पैरी टुंबि उठालिआ बोलहु राम सिख समझाई ।

आपल्या पायाला स्पर्श करून रामानंदांनी कबीरला जागृत केले आणि त्याला 'राम' बोलण्यास सांगितले, ही खरी आध्यात्मिक शिकवण आहे.

ਜਿਉ ਲੋਹਾ ਪਾਰਸੁ ਛੁਹੇ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਨਿੰਮੁ ਮਹਕਾਈ ।
जिउ लोहा पारसु छुहे चंदन वासु निंमु महकाई ।

तत्त्ववेत्त्याच्या दगडाला स्पर्श केलेल्या लोखंडाचे सोने होते आणि मार्गोसा वृक्ष (अझादिराच्ता इंडिका) चंदनाने सुगंधित होतो.

ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁ ਦੇਵ ਕਰਿ ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ।
पसू परेतहु देव करि पूरे सतिगुर दी वडिआई ।

अद्भूत गुरु अगदी प्राणी आणि भूत यांना देवदूत बनवतात.

ਅਚਰਜ ਨੋ ਅਚਰਜੁ ਮਿਲੈ ਵਿਸਮਾਦੈ ਵਿਸਮਾਦੁ ਮਿਲਾਈ ।
अचरज नो अचरजु मिलै विसमादै विसमादु मिलाई ।

अद्‌भुत गुरूंना भेटून शिष्य विस्मयकारकपणे महान अद्भुत परमेश्वरात विलीन होतो.

ਝਰਣਾ ਝਰਦਾ ਨਿਝਰਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਣੀ ਅਘੜ ਘੜਾਈ ।
झरणा झरदा निझरहु गुरमुखि बाणी अघड़ घड़ाई ।

मग आत्म्यापासून एक झरा निघतो आणि गुरुमुखांच्या शब्दांनी एक सुंदर रूप धारण केले

ਰਾਮ ਕਬੀਰੈ ਭੇਦੁ ਨ ਭਾਈ ।੧੫।
राम कबीरै भेदु न भाई ।१५।

आता राम आणि कबीर एकसारखे झाले.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਸੁਣਿ ਪਰਤਾਪੁ ਕਬੀਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਿਖੁ ਹੋਆ ਸੈਣੁ ਨਾਈ ।
सुणि परतापु कबीर दा दूजा सिखु होआ सैणु नाई ।

कबीराचा महिमा ऐकून सायनही शिष्य बनले.

ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਰਾਤੀ ਕਰੈ ਭਲਕੈ ਰਾਜ ਦੁਆਰੈ ਜਾਈ ।
प्रेम भगति राती करै भलकै राज दुआरै जाई ।

रात्री तो प्रेमळ भक्तीत तल्लीन व्हायचा आणि सकाळी राजाच्या दारात सेवा करायचा.

ਆਏ ਸੰਤ ਪਰਾਹੁਣੇ ਕੀਰਤਨੁ ਹੋਆ ਰੈਣਿ ਸਬਾਈ ।
आए संत पराहुणे कीरतनु होआ रैणि सबाई ।

एका रात्री काही साधू त्यांच्याकडे आले आणि संपूर्ण रात्र परमेश्वराचे गुणगान करण्यात घालवली.

ਛਡਿ ਨ ਸਕੈ ਸੰਤ ਜਨ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਨ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ।
छडि न सकै संत जन राज दुआरि न सेव कमाई ।

सैन संतांचा सहवास सोडू शकला नाही आणि परिणामी दुसऱ्या दिवशी सकाळी राजाची सेवा केली नाही.

ਸੈਣ ਰੂਪਿ ਹਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਆਇਆ ਰਾਣੈ ਨੋ ਰੀਝਾਈ ।
सैण रूपि हरि जाइ कै आइआ राणै नो रीझाई ।

भगवंतानेच साईनाचे रूप घेतले. त्याने राजाची सेवा अशा प्रकारे केली की राजाला आनंद झाला.

ਸਾਧ ਜਨਾਂ ਨੋ ਵਿਦਾ ਕਰਿ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਗਇਆ ਸਰਮਾਈ ।
साध जनां नो विदा करि राज दुआरि गइआ सरमाई ।

संतांचा सत्कार करून सैन संकोचपणे राजाच्या महालात पोहोचले.

ਰਾਣੈ ਦੂਰਹੁੰ ਸਦਿ ਕੈ ਗਲਹੁੰ ਕਵਾਇ ਖੋਲਿ ਪੈਨ੍ਹਾਈ ।
राणै दूरहुं सदि कै गलहुं कवाइ खोलि पैन्हाई ।

राजाने दुरूनच त्याला जवळ बोलावले. त्याने स्वतःचे कपडे काढून भगत सैन यांना अर्पण केले.

ਵਸਿ ਕੀਤਾ ਹਉਂ ਤੁਧੁ ਅਜੁ ਬੋਲੈ ਰਾਜਾ ਸੁਣੈ ਲੁਕਾਈ ।
वसि कीता हउं तुधु अजु बोलै राजा सुणै लुकाई ।

'तुम्ही माझ्यावर विजय मिळवला', राजा म्हणाला आणि त्याचे शब्द सर्वांनी ऐकले.

ਪਰਗਟੁ ਕਰੈ ਭਗਤਿ ਵਡਿਆਈ ।੧੬।
परगटु करै भगति वडिआई ।१६।

देव स्वतः भक्ताची भव्यता प्रकट करतो.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਭਗਤੁ ਭਗਤੁ ਜਗਿ ਵਜਿਆ ਚਹੁ ਚਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਿ ਚਮਿਰੇਟਾ ।
भगतु भगतु जगि वजिआ चहु चकां दे विचि चमिरेटा ।

चर्मकार (रविदास) चारही दिशांना भगत (संत) म्हणून प्रसिद्ध झाला.

ਪਾਣ੍ਹਾ ਗੰਢੈ ਰਾਹ ਵਿਚਿ ਕੁਲਾ ਧਰਮ ਢੋਇ ਢੋਰ ਸਮੇਟਾ ।
पाण्हा गंढै राह विचि कुला धरम ढोइ ढोर समेटा ।

त्याच्या कौटुंबिक परंपरेनुसार तो चपला कुरतडायचा आणि मेलेली जनावरे घेऊन जायचा.

ਜਿਉ ਕਰਿ ਮੈਲੇ ਚੀਥੜੇ ਹੀਰਾ ਲਾਲੁ ਅਮੋਲੁ ਪਲੇਟਾ ।
जिउ करि मैले चीथड़े हीरा लालु अमोलु पलेटा ।

हा त्याचा बाह्य दिनक्रम होता पण प्रत्यक्षात तो चिंध्यामध्ये गुंडाळलेला रत्न होता.

ਚਹੁ ਵਰਨਾ ਉਪਦੇਸਦਾ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨੁ ਕਰਿ ਭਗਤਿ ਸਹੇਟਾ ।
चहु वरना उपदेसदा गिआन धिआनु करि भगति सहेटा ।

तो चारही वर्णांचा (जातींचा) प्रचार करायचा. त्याच्या उपदेशाने त्यांना परमेश्वराच्या ध्यानी भक्तीमध्ये आनंदित केले.

ਨ੍ਹਾਵਣਿ ਆਇਆ ਸੰਗੁ ਮਿਲਿ ਬਾਨਾਰਸ ਕਰਿ ਗੰਗਾ ਥੇਟਾ ।
न्हावणि आइआ संगु मिलि बानारस करि गंगा थेटा ।

एकदा, लोकांचा एक गट काशी (वाराणसी) येथे गंगेत पवित्र स्नान करण्यासाठी गेला होता.

ਕਢਿ ਕਸੀਰਾ ਸਉਪਿਆ ਰਵਿਦਾਸੈ ਗੰਗਾ ਦੀ ਭੇਟਾ ।
कढि कसीरा सउपिआ रविदासै गंगा दी भेटा ।

रविदासांनी एका सदस्याला एक ढेला (अर्धा तुकडा) दिला आणि गंगेला अर्पण करण्यास सांगितले.

ਲਗਾ ਪੁਰਬੁ ਅਭੀਚ ਦਾ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਅਚਰਜੁ ਅਮੇਟਾ ।
लगा पुरबु अभीच दा डिठा चलितु अचरजु अमेटा ।

तिथे अभिजित नक्षत्र (तारा) चा एक मोठा उत्सव सुरू होता जिथे लोकांनी हा अद्भुत भाग पाहिला.

ਲਇਆ ਕਸੀਰਾ ਹਥੁ ਕਢਿ ਸੂਤੁ ਇਕੁ ਜਿਉ ਤਾਣਾ ਪੇਟਾ ।
लइआ कसीरा हथु कढि सूतु इकु जिउ ताणा पेटा ।

गंगेने स्वत: हात बाहेर काढून ती तुटपुंजी रक्कम स्वीकारली, आणि रविदास हे गंगेशी ताना आणि बाण म्हणून एक होते हे सिद्ध केले.

ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਹਰਿ ਮਾਂ ਪਿਉ ਬੇਟਾ ।੧੭।
भगत जनां हरि मां पिउ बेटा ।१७।

भगतांसाठी (संतांसाठी) देव त्यांचे आई, वडील आणि पुत्र सर्व एक आहेत.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਗੋਤਮ ਨਾਰਿ ਅਹਿਲਿਆ ਤਿਸ ਨੋ ਦੇਖਿ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਭਾਣਾ ।
गोतम नारि अहिलिआ तिस नो देखि इंद्र लोभाणा ।

अहल्या गौतमची पत्नी होती. पण जेव्हा तिने डोळे मिटले, तेव्हा देवांचा राजा इंधर याने तिच्यावर वासनेचा पाडाव केला.

ਪਰ ਘਰਿ ਜਾਇ ਸਰਾਪੁ ਲੈ ਹੋਇ ਸਹਸ ਭਗ ਪਛੋਤਾਣਾ ।
पर घरि जाइ सरापु लै होइ सहस भग पछोताणा ।

तो त्यांच्या घरात शिरला, हजारो पुडेंडम्स सोबत असण्याचा शाप मिळाला आणि पश्चात्ताप झाला.

ਸੁੰਞਾ ਹੋਆ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕੁ ਲੁਕਿਆ ਸਰਵਰਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣਾ ।
सुंञा होआ इंद्र लोकु लुकिआ सरवरि मनि सरमाणा ।

इंद्रलोक (इंद्राचे निवासस्थान) उजाड झाले आणि स्वतःची लाज वाटून तो तलावात लपला.

ਸਹਸ ਭਗਹੁ ਲੋਇਣ ਸਹਸ ਲੈਂਦੋਈ ਇੰਦ੍ਰ ਪੁਰੀ ਸਿਧਾਣਾ ।
सहस भगहु लोइण सहस लैंदोई इंद्र पुरी सिधाणा ।

शाप रद्द केल्यावर जेव्हा ते सर्व छिद्र डोळे झाले, तेव्हाच तो आपल्या वस्तीत परतला.

ਸਤੀ ਸਤਹੁ ਟਲਿ ਸਿਲਾ ਹੋਇ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੈ ਬਾਝੁ ਪਰਾਣਾ ।
सती सतहु टलि सिला होइ नदी किनारै बाझु पराणा ।

अहल्या जी आपल्या पावित्र्यात स्थिर राहू शकली नाही ती दगड बनून नदीकाठी पडून राहिली.

ਰਘੁਪਤਿ ਚਰਣਿ ਛੁਹੰਦਿਆ ਚਲੀ ਸੁਰਗ ਪੁਰਿ ਬਣੇ ਬਿਬਾਣਾ ।
रघुपति चरणि छुहंदिआ चली सुरग पुरि बणे बिबाणा ।

रामाच्या (पवित्र) चरणांना स्पर्श करून तिला स्वर्गात उचलण्यात आले.

ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਭਲਿਆਈਅਹੁ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਪਾਪ ਕਮਾਣਾ ।
भगति वछलु भलिआईअहु पतित उधारणु पाप कमाणा ।

त्यांच्या परोपकारामुळे ते भक्तांसाठी मातेसमान आहेत आणि पाप्यांना क्षमा करणारे असल्याने त्यांना पतितांचा उद्धारकर्ता म्हणतात.

ਗੁਣ ਨੋ ਗੁਣ ਸਭ ਕੋ ਕਰੈ ਅਉਗੁਣ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਤਿਸੁ ਜਾਣਾ ।
गुण नो गुण सभ को करै अउगुण कीते गुण तिसु जाणा ।

चांगले करणे हे नेहमी चांगल्या हावभावाने परत येते, परंतु जो वाईटाचे चांगले करतो तो सद्गुणी म्हणून ओळखला जातो.

ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਕਿਆ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ।੧੮।
अबिगति गति किआ आखि वखाणा ।१८।

त्या अव्यक्त (परमेश्वराचे) माहात्म्य मी कसे सांगू?

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਵਾਟੈ ਮਾਣਸ ਮਾਰਦਾ ਬੈਠਾ ਬਾਲਮੀਕ ਵਟਵਾੜਾ ।
वाटै माणस मारदा बैठा बालमीक वटवाड़ा ।

वाल्मील हा हायवेमन वाल्मिकी होता जो जवळून जाणाऱ्या प्रवाशांना लुटायचा आणि मारायचा.

ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟਿਆ ਮਨ ਵਿਚਿ ਹੋਆ ਖਿੰਜੋਤਾੜਾ ।
पूरा सतिगुरु भेटिआ मन विचि होआ खिंजोताड़ा ।

मग तो खऱ्या गुरूंची सेवा करू लागला, आता त्याचे मन त्याच्या कार्याबाबत विरक्त झाले.

ਮਾਰਨ ਨੋ ਲੋਚੈ ਘਣਾ ਕਢਿ ਨ ਹੰਘੈ ਹਥੁ ਉਘਾੜਾ ।
मारन नो लोचै घणा कढि न हंघै हथु उघाड़ा ।

त्याचे मन अजूनही लोकांना मारण्याचा आग्रह करत होते पण हात मानत नव्हते.

ਸਤਿਗੁਰ ਮਨੂਆ ਰਾਖਿਆ ਹੋਇ ਨ ਆਵੈ ਉਛੇਹਾੜਾ ।
सतिगुर मनूआ राखिआ होइ न आवै उछेहाड़ा ।

खऱ्या गुरूने त्यांचे मन शांत केले आणि मनातील सर्व इच्छा संपुष्टात आल्या.

ਅਉਗੁਣੁ ਸਭ ਪਰਗਾਸਿਅਨੁ ਰੋਜਗਾਰੁ ਹੈ ਏਹੁ ਅਸਾੜਾ ।
अउगुणु सभ परगासिअनु रोजगारु है एहु असाड़ा ।

त्याने गुरूंसमोर मनातील सर्व दुष्कृत्ये उलगडून दाखवली आणि म्हणाले, 'हे भगवान, हा माझ्यासाठी एक व्यवसाय आहे.'

ਘਰ ਵਿਚਿ ਪੁਛਣ ਘਲਿਆ ਅੰਤਿ ਕਾਲ ਹੈ ਕੋਇ ਅਸਾੜਾ ।
घर विचि पुछण घलिआ अंति काल है कोइ असाड़ा ।

गुरूंनी त्याला घरी चौकशी करण्यास सांगितले की त्याच्या मृत्यूच्या वेळी त्याच्या वाईट कृत्यांमध्ये कुटुंबातील कोणते सदस्य त्याचे सहकारी असतील.

ਕੋੜਮੜਾ ਚਉਖੰਨੀਐ ਕੋਇ ਨ ਬੇਲੀ ਕਰਦੇ ਝਾੜਾ ।
कोड़मड़ा चउखंनीऐ कोइ न बेली करदे झाड़ा ।

परंतु त्यांचे कुटुंब त्यांच्यासाठी बलिदान देण्यास नेहमीच तयार होते, परंतु त्यांच्यापैकी कोणीही जबाबदारी स्वीकारण्यास तयार नव्हते.

ਸਚੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ਉਧਾਰਿਅਨੁ ਟਪਿ ਨਿਕਥਾ ਉਪਰ ਵਾੜਾ ।
सचु द्रिड़ाइ उधारिअनु टपि निकथा उपर वाड़ा ।

परत आल्यावर, गुरूंनी त्याच्या हृदयात सत्याचा उपदेश ठेवला आणि त्याला मुक्त केले. एकाच झेप घेऊन तो संसाराच्या जाळ्यातून मुक्त झाला.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਲੰਘੇ ਪਾਪ ਪਹਾੜਾ ।੧੯।
गुरमुखि लंघे पाप पहाड़ा ।१९।

गुरुमुख होऊन पापांचे पर्वत ओलांडण्यास सक्षम होतो.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਪਤਿਤੁ ਅਜਾਮਲ ਪਾਪੁ ਕਰਿ ਜਾਇ ਕਲਾਵਤਣੀ ਦੇ ਰਹਿਆ ।
पतितु अजामल पापु करि जाइ कलावतणी दे रहिआ ।

अजामिल, पतित पापी एका वेश्येसोबत राहत होता.

ਗੁਰੁ ਤੇ ਬੇਮੁਖੁ ਹੋਇ ਕੈ ਪਾਪ ਕਮਾਵੈ ਦੁਰਮਤਿ ਦਹਿਆ ।
गुरु ते बेमुखु होइ कै पाप कमावै दुरमति दहिआ ।

तो धर्मत्यागी झाला. तो दुष्कर्मांच्या जाळ्यात अडकला होता.

ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਫਿਰਦਾ ਵਹਿਆ ।
बिरथा जनमु गवाइआ भवजल अंदरि फिरदा वहिआ ।

त्याचे जीवन निरर्थक कृत्यांमध्ये वाया गेले आणि भयानक सांसारिक समुद्रात फेकले गेले.

ਛਿਅ ਪੁਤ ਜਾਏ ਵੇਸੁਆ ਪਾਪਾ ਦੇ ਫਲ ਇਛੇ ਲਹਿਆ ।
छिअ पुत जाए वेसुआ पापा दे फल इछे लहिआ ।

वेश्यासोबत असतानाच तो सहा मुलांचा बाप झाला. तिच्या वाईट कृत्यांमुळे ते सर्व धोकादायक दरोडेखोर बनले.

ਪੁਤੁ ਉਪੰਨਾਂ ਸਤਵਾਂ ਨਾਉ ਧਰਣ ਨੋ ਚਿਤਿ ਉਮਹਿਆ ।
पुतु उपंनां सतवां नाउ धरण नो चिति उमहिआ ।

सातव्या मुलाचा जन्म झाला आणि त्याने मुलासाठी नाव ठेवण्यास सुरुवात केली.

ਗੁਰੂ ਦੁਆਰੈ ਜਾਇ ਕੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਉ ਨਰਾਇਣੁ ਕਹਿਆ ।
गुरू दुआरै जाइ कै गुरमुखि नाउ नराइणु कहिआ ।

त्याने आपल्या मुलाचे नाव नारायण (देवाचे नाव) ठेवणाऱ्या गुरूची भेट घेतली.

ਅੰਤਕਾਲ ਜਮਦੂਤ ਵੇਖਿ ਪੁਤ ਨਰਾਇਣੁ ਬੋਲੈ ਛਹਿਆ ।
अंतकाल जमदूत वेखि पुत नराइणु बोलै छहिआ ।

आयुष्याच्या शेवटी, मृत्यूचे दूत पाहून अजमिल नारायणासाठी रडला.

ਜਮ ਗਣ ਮਾਰੇ ਹਰਿ ਜਨਾਂ ਗਇਆ ਸੁਰਗ ਜਮੁ ਡੰਡੁ ਨ ਸਹਿਆ ।
जम गण मारे हरि जनां गइआ सुरग जमु डंडु न सहिआ ।

देवाच्या नावाने मृत्यूच्या दूतांना त्यांच्या टाचांवर आणले. अजमिल स्वर्गात गेला आणि मृत्यूच्या दूतांच्या क्लबकडून मारहाण सहन केली नाही.

ਨਾਇ ਲਏ ਦੁਖੁ ਡੇਰਾ ਢਹਿਆ ।੨੦।
नाइ लए दुखु डेरा ढहिआ ।२०।

भगवंताच्या नामाचा उच्चार केल्याने सर्व दुःख नाहीसे होते.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਗਨਿਕਾ ਪਾਪਣਿ ਹੋਇ ਕੈ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਗਲਿ ਹਾਰੁ ਪਰੋਤਾ ।
गनिका पापणि होइ कै पापां दा गलि हारु परोता ।

गंका ही एक पापी वेश्या होती जिने आपल्या गळ्यात दुष्कृत्यांचा हार घातला होता.

ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਆਚਾਣਚਕ ਗਨਿਕਾ ਵਾੜੇ ਆਇ ਖਲੋਤਾ ।
महां पुरख आचाणचक गनिका वाड़े आइ खलोता ।

एकदा एक थोर माणूस तिथून जात होता जो तिच्या अंगणात थांबला.

ਦੁਰਮਤਿ ਦੇਖਿ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ ਹਥਹੁ ਉਸ ਨੋ ਦਿਤੋਨੁ ਤੋਤਾ ।
दुरमति देखि दइआलु होइ हथहु उस नो दितोनु तोता ।

तिची वाईट अवस्था पाहून त्याला दया आली आणि त्याने तिला खास पोपट देऊ केला.

ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਿ ਖੇਲਿ ਗਇਆ ਦੇ ਵਣਜੁ ਸਓਤਾ ।
राम नामु उपदेसु करि खेलि गइआ दे वणजु सओता ।

त्याने तिला पोपटाला रामाचे नाव सांगायला शिकवायला सांगितले. तिला हा फलदायी व्यापार समजावून सांगून तो निघून गेला.

ਲਿਵ ਲਗੀ ਤਿਸੁ ਤੋਤਿਅਹੁ ਨਿਤ ਪੜ੍ਹਾਏ ਕਰੈ ਅਸੋਤਾ ।
लिव लगी तिसु तोतिअहु नित पढ़ाए करै असोता ।

प्रत्येक दिवशी पूर्ण एकाग्रतेने ती पोपटाला राम म्हणायला शिकवायची.

ਪਤਿਤੁ ਉਧਾਰਣੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਦੁਰਮਤਿ ਪਾਪ ਕਲੇਵਰੁ ਧੋਤਾ ।
पतितु उधारणु राम नामु दुरमति पाप कलेवरु धोता ।

भगवंताचे नाव पतितांना मुक्त करणारे आहे. त्यामुळे तिची वाईट बुद्धी आणि कृत्ये धुऊन निघाली.

ਅੰਤ ਕਾਲਿ ਜਮ ਜਾਲੁ ਤੋੜਿ ਨਰਕੈ ਵਿਚਿ ਨ ਖਾਧੁ ਸੁ ਗੋਤਾ ।
अंत कालि जम जालु तोड़ि नरकै विचि न खाधु सु गोता ।

मृत्यूच्या वेळी, त्याने यमाचे फास कापले - मृत्यूचा दूत तिला नरकाच्या समुद्रात बुडवावे लागले नाही.

ਗਈ ਬੈਕੁੰਠਿ ਬਿਬਾਣਿ ਚੜ੍ਹਿ ਨਾਉਂ ਰਸਾਇਣੁ ਛੋਤਿ ਅਛੋਤਾ ।
गई बैकुंठि बिबाणि चढ़ि नाउं रसाइणु छोति अछोता ।

(परमेश्वराच्या) नामाच्या अमृतामुळे ती पापांपासून पूर्णपणे मुक्त झाली आणि स्वर्गात उचलली गेली.

ਥਾਉਂ ਨਿਥਾਵੇਂ ਮਾਣੁ ਮਣੋਤਾ ।੨੧।
थाउं निथावें माणु मणोता ।२१।

(परमेश्वराचे) नाम हे आश्रयरहित लोकांचे शेवटचे आश्रयस्थान आहे.

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਆਈ ਪਾਪਣਿ ਪੂਤਨਾ ਦੁਹੀ ਥਣੀ ਵਿਹੁ ਲਾਇ ਵਹੇਲੀ ।
आई पापणि पूतना दुही थणी विहु लाइ वहेली ।

बदनाम पुतण्याने तिच्या दोन्ही अंगावर विष लावले.

ਆਇ ਬੈਠੀ ਪਰਵਾਰ ਵਿਚਿ ਨੇਹੁੰ ਲਾਇ ਨਵਹਾਣਿ ਨਵੇਲੀ ।
आइ बैठी परवार विचि नेहुं लाइ नवहाणि नवेली ।

ती (नंदच्या) कुटुंबात आली आणि कुटुंबावर तिचे नवीन प्रेम व्यक्त करू लागली.

ਕੁਛੜਿ ਲਏ ਗੋਵਿੰਦ ਰਾਇ ਕਰਿ ਚੇਟਕੁ ਚਤੁਰੰਗ ਮਹੇਲੀ ।
कुछड़ि लए गोविंद राइ करि चेटकु चतुरंग महेली ।

आपल्या चतुर फसवणुकीतून तिने कृष्णाला आपल्या मांडीत उचलले.

ਮੋਹਣੁ ਮੰਮੇ ਪਾਇਓਨੁ ਬਾਹਰਿ ਆਈ ਗਰਬ ਗਹੇਲੀ ।
मोहणु मंमे पाइओनु बाहरि आई गरब गहेली ।

मोठ्या अभिमानाने तिने कृष्णाच्या तोंडात आपले स्तन दाबले आणि बाहेर आली.

ਦੇਹ ਵਧਾਇ ਉਚਾਇਅਨੁ ਤਿਹ ਚਰਿਆਰਿ ਨਾਰਿ ਅਠਿਖੇਲੀ ।
देह वधाइ उचाइअनु तिह चरिआरि नारि अठिखेली ।

आता तिने तिच्या शरीराचा बराच विस्तार केला.

ਤਿਹੁੰ ਲੋਆਂ ਦਾ ਭਾਰੁ ਦੇ ਚੰਬੜਿਆ ਗਲਿ ਹੋਇ ਦੁਹੇਲੀ ।
तिहुं लोआं दा भारु दे चंबड़िआ गलि होइ दुहेली ।

कृष्णही तिन्ही जगाचा पूर्ण भार बनून तिच्या गळ्यात अडकला.

ਖਾਇ ਪਛਾੜ ਪਹਾੜ ਵਾਂਗਿ ਜਾਇ ਪਈ ਉਜਾੜਿ ਧਕੇਲੀ ।
खाइ पछाड़ पहाड़ वांगि जाइ पई उजाड़ि धकेली ।

बेशुद्ध होऊन ती डोंगरासारखी जंगलात पडली.

ਕੀਤੀ ਮਾਊ ਤੁਲਿ ਸਹੇਲੀ ।੨੨।
कीती माऊ तुलि सहेली ।२२।

शेवटी कृष्णाने तिला मुक्त केले आणि तिला त्याच्या आईच्या मैत्रिणीचा दर्जा दिला.

ਪਉੜੀ ੨੩
पउड़ी २३

ਜਾਇ ਸੁਤਾ ਪਰਭਾਸ ਵਿਚਿ ਗੋਡੇ ਉਤੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ ।
जाइ सुता परभास विचि गोडे उते पैर पसारे ।

प्रभासच्या पवित्र ठिकाणी, कृष्ण गुडघ्यावर पाय ठेवून झोपला.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਵਿਚਿ ਪਦਮੁ ਹੈ ਝਿਲਮਿਲ ਝਲਕੇ ਵਾਂਗੀ ਤਾਰੇ ।
चरण कवल विचि पदमु है झिलमिल झलके वांगी तारे ।

त्याच्या पायातील कमळाचे चिन्ह ताऱ्याप्रमाणे प्रकाशित होत होते.

ਬਧਕੁ ਆਇਆ ਭਾਲਦਾ ਮਿਰਗੈ ਜਾਣਿ ਬਾਣੁ ਲੈ ਮਾਰੇ ।
बधकु आइआ भालदा मिरगै जाणि बाणु लै मारे ।

एक शिकारी आला आणि त्याला हरणाचा डोळा समजून बाण सोडला.

ਦਰਸਨ ਡਿਠੋਸੁ ਜਾਇ ਕੈ ਕਰਣ ਪਲਾਵ ਕਰੇ ਪੁਕਾਰੇ ।
दरसन डिठोसु जाइ कै करण पलाव करे पुकारे ।

जवळ आल्यावर तो कृष्ण असल्याचे त्याच्या लक्षात आले. तो दु:खाने परिपूर्ण झाला आणि त्याने क्षमा मागितली.

ਗਲਿ ਵਿਚਿ ਲੀਤਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜੀ ਅਵਗੁਣੁ ਕੀਤਾ ਹਰਿ ਨ ਚਿਤਾਰੇ ।
गलि विचि लीता क्रिसन जी अवगुणु कीता हरि न चितारे ।

कृष्णाने त्याच्या चुकीच्या कृतीकडे दुर्लक्ष करून त्याला मिठी मारली.

ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਸੰਤੋਖਿਆ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਬੀਚਾਰੇ ।
करि किरपा संतोखिआ पतित उधारणु बिरदु बीचारे ।

कृपापूर्वक कृष्णाने त्याला पूर्ण चिकाटी ठेवण्यास सांगितले आणि चुकीच्या माणसाला पवित्र स्थान दिले.

ਭਲੇ ਭਲੇ ਕਰਿ ਮੰਨੀਅਨਿ ਬੁਰਿਆਂ ਦੇ ਹਰਿ ਕਾਜ ਸਵਾਰੇ ।
भले भले करि मंनीअनि बुरिआं दे हरि काज सवारे ।

चांगले हे सर्वजण चांगले म्हणतात पण वाईट करणाऱ्यांचे कार्य फक्त परमेश्वरानेच ठरवले आहे.

ਪਾਪ ਕਰੇਂਦੇ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰੇ ।੨੩।੧੦।
पाप करेंदे पतित उधारे ।२३।१०।

त्याने अनेक पतित पापींना मुक्त केले आहे.