वारां भाई गुरदास जी

पान - 25


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੁ ਕਰਿ ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਆਦੇਸੁ ਕਰਾਇਆ ।
आदि पुरखु आदेसु करि आदि पुरख आदेसु कराइआ ।

गुरू परमेश्वरापुढे नतमस्तक झाले आणि आद्य परमेश्वराने सर्व जगाला गुरूपुढे नतमस्तक केले.

ਏਕੰਕਾਰ ਅਕਾਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰੁ ਗੋਵਿੰਦੁ ਨਾਉ ਸਦਵਾਇਆ ।
एकंकार अकारु करि गुरु गोविंदु नाउ सदवाइआ ।

निराकार ब्रह्म (मानव) रूप धारण करून स्वतःला गुरु (हर) गोविंद म्हणतात.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਨਿਰਗੁਣ ਸਰਗੁਣ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।
पारब्रहमु पूरन ब्रहमु निरगुण सरगुण अलखु लखाइआ ।

रूप धारण करून आणि एकाच वेळी निराकार असल्याने, दिव्य परिपूर्ण ब्रह्माने आपले अव्यक्त रूप प्रकट केले आहे.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਆਰਾਧਿਆ ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਹੋਇ ਅਛਲੁ ਛਲਾਇਆ ।
साधसंगति आराधिआ भगति वछलु होइ अछलु छलाइआ ।

पवित्र मंडळीने त्याची पूजा केली; आणि भक्तांच्या प्रेमात पडून तो, अगम्य, भ्रमित झाला (आणि गुरुच्या रूपाने प्रकट झाला).

ਓਅੰਕਾਰ ਅਕਾਰ ਕਰਿ ਇਕੁ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਪਸਾਇਆ ।
ओअंकार अकार करि इकु कवाउ पसाउ पसाइआ ।

मार धारण केलेल्या रूपाने त्याच्या एका आज्ञाधारक कंपनाने संपूर्ण जग निर्माण केले.

ਰੋਮ ਰੋਮ ਵਿਚਿ ਰਖਿਓਨੁ ਕਰਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡੁ ਕਰੋੜਿ ਸਮਾਇਆ ।
रोम रोम विचि रखिओनु करि ब्रहमंडु करोड़ि समाइआ ।

त्याच्या प्रत्येक ट्रायकोममध्ये त्याने लाखो ब्रह्मांड समाविष्ट केले आहेत.

ਸਾਧ ਜਨਾ ਗੁਰ ਚਰਨ ਧਿਆਇਆ ।੧।
साध जना गुर चरन धिआइआ ।१।

साधू गुरूंच्या चरणी परमेश्वराची आराधना करतात.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗਿ ਪੈਰੁ ਧਰਿ ਦਹਿ ਦਿਸਿ ਬਾਰਹ ਵਾਟ ਨ ਧਾਇਆ ।
गुरमुखि मारगि पैरु धरि दहि दिसि बारह वाट न धाइआ ।

गुरूकडे जाणाऱ्या मार्गावर चालणारा गुरुभिमुख योगींच्या बारा पंथांच्या मार्गात भटकत नाही.

ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਗੁਰ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਦਿਖਾਇਆ ।
गुर मूरति गुर धिआनु धरि घटि घटि पूरन ब्रहम दिखाइआ ।

गुरूच्या रूपावर म्हणजेच गुरूच्या वचनावर लक्ष केंद्रित करून, तो जीवनात त्याचा अवलंब करतो आणि परिपूर्ण ब्रह्माच्या समोर येतो.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਉਪਦੇਸੁ ਲਿਵ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਜਣਾਇਆ ।
सबद सुरति उपदेसु लिव पारब्रहम गुर गिआनु जणाइआ ।

गुरूंच्या शब्दावर चैतन्याची एकाग्रता आणि गुरूंनी दिलेले ज्ञान दिव्य ब्रह्म बद्दल जागरूकता प्रदान करते.

ਸਿਲਾ ਅਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਚਰਣ ਕਵਲ ਚਰਣੋਦਕੁ ਪਿਆਇਆ ।
सिला अलूणी चटणी चरण कवल चरणोदकु पिआइआ ।

अशा व्यक्तीच गुरूंच्या पाय धुण्याचे अमृत पाजतात.

ਗੁਰਮਤਿ ਨਿਹਚਲੁ ਚਿਤੁ ਕਰਿ ਸੁਖ ਸੰਪਟ ਵਿਚਿ ਨਿਜ ਘਰੁ ਛਾਇਆ ।
गुरमति निहचलु चितु करि सुख संपट विचि निज घरु छाइआ ।

हे मात्र बेस्वाद दगड चाटण्यापेक्षा काही कमी नाही. तो आपले मन गुरूंच्या बुद्धीमध्ये स्थिर करतो आणि त्याच्या अंतरंगात आरामात बसतो.

ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਪਰਹਰੇ ਪਾਰਸਿ ਪਰਸਿ ਅਪਰਸੁ ਰਹਾਇਆ ।
पर तन पर धन परहरे पारसि परसि अपरसु रहाइआ ।

गुरूच्या रूपात तत्त्वज्ञानाच्या दगडाला स्पर्श करून, तो इतरांच्या संपत्तीचा आणि भौतिक शरीराचा त्याग करून सर्वांपासून अलिप्त राहतो.

ਸਾਧ ਅਸਾਧਿ ਸਾਧਸੰਗਿ ਆਇਆ ।੨।
साध असाधि साधसंगि आइआ ।२।

त्याचे जुनाट आजार (वाईट प्रवृत्तीचे) बरे करण्यासाठी तो पवित्र मंडळीत जातो.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਜਿਉ ਵੜ ਬੀਉ ਸਜੀਉ ਹੋਇ ਕਰਿ ਵਿਸਥਾਰੁ ਬਿਰਖੁ ਉਪਜਾਇਆ ।
जिउ वड़ बीउ सजीउ होइ करि विसथारु बिरखु उपजाइआ ।

वटवृक्षाचे बीज विकसित होत असताना ते मोठ्या वृक्षाच्या रूपात विकसित होते

ਬਿਰਖਹੁ ਹੋਇ ਸਹੰਸ ਫਲ ਫਲ ਫਲ ਵਿਚਿ ਬਹੁ ਬੀਅ ਸਮਾਇਆ ।
बिरखहु होइ सहंस फल फल फल विचि बहु बीअ समाइआ ।

आणि मग त्याच झाडावर असंख्य बिया असलेली हजारो फळे उगवतात (तसेच गुरुमुख इतरांना स्वतःसारखा बनवतो).

ਦੁਤੀਆ ਚੰਦੁ ਅਗਾਸ ਜਿਉ ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਆਦੇਸੁ ਕਰਾਇਆ ।
दुतीआ चंदु अगास जिउ आदि पुरख आदेसु कराइआ ।

तो आद्य भगवान, आकाशातील दुसऱ्या दिवसाच्या चंद्राप्रमाणे, सर्वांनी स्वतःची पूजा केली.

ਤਾਰੇ ਮੰਡਲੁ ਸੰਤ ਜਨ ਧਰਮਸਾਲ ਸਚ ਖੰਡ ਵਸਾਇਆ ।
तारे मंडलु संत जन धरमसाल सच खंड वसाइआ ।

संत हे धार्मिक स्थळांच्या रूपाने सत्याच्या निवासस्थानी वास करणारे नक्षत्र आहेत.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾਖਾਕ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨ ਆਪੁ ਜਣਾਇਆ ।
पैरी पै पाखाक होइ आपु गवाइ न आपु जणाइआ ।

ते चरणी नतमस्तक होतात आणि धूळ बनतात, पाय तेथे अहंकार गमावतात आणि स्वतःला कधीही कोणाच्या लक्षात येऊ देत नाहीत.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਧ੍ਰੂ ਜਿਵੈ ਨਿਹਚਲ ਵਾਸੁ ਅਗਾਸੁ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ।
गुरमुखि सुख फलु ध्रू जिवै निहचल वासु अगासु चढ़ाइआ ।

आनंदाचे फळ प्राप्त करणारा गुरुमुख आकाशातील ध्रुव ताऱ्याप्रमाणे स्थिर राहतो.

ਸਭ ਤਾਰੇ ਚਉਫੇਰਿ ਫਿਰਾਇਆ ।੩।
सभ तारे चउफेरि फिराइआ ।३।

सर्व तारे त्याच्याभोवती फिरतात.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਨਾਮਾ ਛੀਂਬਾ ਆਖੀਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
नामा छींबा आखीऐ गुरमुखि भाइ भगति लिव लाई ।

नामदेव, कॅलिको मिंटर गुरुमुख बनून त्यांची जाणीव प्रेमळ भक्तीत विलीन केली.

ਖਤ੍ਰੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇਹੁਰੈ ਉਤਮ ਜਾਤਿ ਕਰਨਿ ਵਡਿਆਈ ।
खत्री ब्राहमण देहुरै उतम जाति करनि वडिआई ।

मंदिरात भगवंताचा जयजयकार करण्यासाठी गेलेल्या उच्चवर्णीय क्षत्रिय आणि ब्राह्मणांनी नामदेवांना पकडून हुसकावून लावले.

ਨਾਮਾ ਪਕੜਿ ਉਠਾਲਿਆ ਬਹਿ ਪਛਵਾੜੈ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਈ ।
नामा पकड़ि उठालिआ बहि पछवाड़ै हरि गुण गाई ।

मंदिराच्या मागच्या अंगणात बसून तो परमेश्वराचे गुणगान गाऊ लागला.

ਭਗਤ ਵਛਲੁ ਆਖਾਇਦਾ ਫੇਰਿ ਦੇਹੁਰਾ ਪੈਜਿ ਰਖਾਈ ।
भगत वछलु आखाइदा फेरि देहुरा पैजि रखाई ।

भक्तांसाठी दयाळू म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या परमेश्वराने मंदिराचे तोंड त्यांच्याकडे वळवले आणि स्वतःची प्रतिष्ठा राखली.

ਦਰਗਹ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣਿਆ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।
दरगह माणु निमाणिआ साधसंगति सतिगुर सरणाई ।

पवित्र मंडळी, खरा गुरू आणि परमेश्वर यांच्या आश्रयाने नम्रांनाही सन्मान मिळतो.

ਉਤਮੁ ਪਦਵੀ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਚਾਰੇ ਵਰਣ ਪਏ ਪਗਿ ਆਈ ।
उतमु पदवी नीच जाति चारे वरण पए पगि आई ।

उच्च, दर्जा तसेच तथाकथित नीच जाती म्हणजेच चारही जण नामदेवांच्या चरणी पडले.

ਜਿਉ ਨੀਵਾਨਿ ਨੀਰੁ ਚਲਿ ਜਾਈ ।੪।
जिउ नीवानि नीरु चलि जाई ।४।

जसे पाणी खालच्या दिशेने वाहते

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਅਸੁਰ ਭਭੀਖਣੁ ਭਗਤੁ ਹੈ ਬਿਦਰੁ ਸੁ ਵਿਖਲੀ ਪਤਿ ਸਰਣਾਈ ।
असुर भभीखणु भगतु है बिदरु सु विखली पति सरणाई ।

संत विभीसा एक राक्षस, आणि दासीचा मुलगा विदुर परमेश्वराच्या आश्रयाला आले. धन्नी एक जय म्हणून ओळखला जातो

ਧੰਨਾ ਜਟੁ ਵਖਾਣੀਐ ਸਧਨਾ ਜਾਤਿ ਅਜਾਤਿ ਕਸਾਈ ।
धंना जटु वखाणीऐ सधना जाति अजाति कसाई ।

आणि साधना ही जातिबाह्य कसाई होती. संत कबीर हे विणकर होते

ਭਗਤੁ ਕਬੀਰੁ ਜੁਲਾਹੜਾ ਨਾਮਾ ਛੀਂਬਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਈ ।
भगतु कबीरु जुलाहड़ा नामा छींबा हरि गुण गाई ।

आणि नामदेव एक कॅलिकप्रिंटर ज्याने परमेश्वराची स्तुती केली. रविदास मोची होते आणि संत सैरट (तथाकथित) निम्न न्हाव्या जातीचे होते.

ਕੁਲਿ ਰਵਿਦਾਸੁ ਚਮਾਰੁ ਹੈ ਸੈਣੁ ਸਨਾਤੀ ਅੰਦਰਿ ਨਾਈ ।
कुलि रविदासु चमारु है सैणु सनाती अंदरि नाई ।

मादी कावळा नाइटिंगेलच्या फुलांची काळजी घेतात परंतु शेवटी ते त्यांच्या स्वतःच्या कुटुंबाला भेटतात.

ਕੋਇਲ ਪਾਲੈ ਕਾਵਣੀ ਅੰਤਿ ਮਿਲੈ ਅਪਣੇ ਕੁਲ ਜਾਈ ।
कोइल पालै कावणी अंति मिलै अपणे कुल जाई ।

जरी यगोदाने कृष्णाचे पालनपोषण केले, तरीही ते वासुदेवांच्या कुटुंबातील कमळ (पुत्र) म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

ਕਿਸਨੁ ਜਸੋਧਾ ਪਾਲਿਆ ਵਾਸਦੇਵ ਕੁਲ ਕਵਲ ਸਦਾਈ ।
किसनु जसोधा पालिआ वासदेव कुल कवल सदाई ।

तूप असलेले कोणत्याही प्रकारचे भांडे वाईट आहे असे म्हटले जात नाही,

ਘਿਅ ਭਾਂਡਾ ਨ ਵੀਚਾਰੀਐ ਭਗਤਾ ਜਾਤਿ ਸਨਾਤਿ ਨ ਕਾਈ ।
घिअ भांडा न वीचारीऐ भगता जाति सनाति न काई ।

त्याचप्रमाणे संतांनाही उच्च किंवा नीच जात नसते.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।੫।
चरण कवल सतिगुर सरणाई ।५।

ते सर्व खऱ्या गुरूंच्या चरणकमळांच्या आश्रयाने राहतात.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਡੇਮੂੰ ਖਖਰਿ ਮਿਸਰੀ ਮਖੀ ਮੇਲੁ ਮਖੀਰੁ ਉਪਾਇਆ ।
डेमूं खखरि मिसरी मखी मेलु मखीरु उपाइआ ।

हॉर्नेट्सच्या घरट्यातील साखरेपासून आणि मधमाश्यांद्वारे मधाचे पोळे तयार केले जातात.

ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਕੀੜਿਅਹੁ ਕੁਟਿ ਕਟਿ ਸਣੁ ਕਿਰਤਾਸੁ ਬਣਾਇਆ ।
पाट पटंबर कीड़िअहु कुटि कटि सणु किरतासु बणाइआ ।

अळीपासून रेशीम तयार होतो आणि भांग फोडून कागद तयार केला जातो.

ਮਲਮਲ ਹੋਇ ਵੜੇਵਿਅਹੁ ਚਿਕੜਿ ਕਵਲੁ ਭਵਰੁ ਲੋਭਾਇਆ ।
मलमल होइ वड़ेविअहु चिकड़ि कवलु भवरु लोभाइआ ।

कापसाच्या बियापासून मलमल तयार केली जाते आणि चिखलात काळ्या मधमाशीवर कमळ उगवते.

ਜਿਉ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਪਥਰੁ ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਛਾਇਆ ।
जिउ मणि काले सप सिरि पथरु हीरे माणक छाइआ ।

काळ्या सापाच्या कुशीत एक रत्न शिल्लक आहे आणि दगडांमध्ये हिरे आणि माणिक आढळतात.

ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਨਾਉ ਭਗਉਤੀ ਲੋਹੁ ਘੜਾਇਆ ।
जाणु कथूरी मिरग तनि नाउ भगउती लोहु घड़ाइआ ।

हरणाच्या नाभीमध्ये कस्तुरी आढळते आणि सामान्य लोखंडापासून शक्तिशाली तलवार काढली जाते.

ਮੁਸਕੁ ਬਿਲੀਅਹੁ ਮੇਦੁ ਕਰਿ ਮਜਲਸ ਅੰਦਰਿ ਮਹ ਮਹਕਾਇਆ ।
मुसकु बिलीअहु मेदु करि मजलस अंदरि मह महकाइआ ।

कस्तुरी मांजरीची मेंदू मज्जा संपूर्ण गोळा सुगंधित करते.

ਨੀਚ ਜੋਨਿ ਉਤਮੁ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ।੬।
नीच जोनि उतमु फलु पाइआ ।६।

अशा प्रकारे खालच्या प्रजातींचे प्राणी आणि पदार्थ सर्वोच्च फळ देतात आणि प्राप्त करतात.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਬਲਿ ਪੋਤਾ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਦਾ ਇੰਦਰਪੁਰੀ ਦੀ ਇਛ ਇਛੰਦਾ ।
बलि पोता प्रहिलाद दा इंदरपुरी दी इछ इछंदा ।

विरोचनचा मुलगा आणि प्रल्हादचा नातू राजा बळी याला इंद्राच्या निवासस्थानावर राज्य करण्याची इच्छा होती.

ਕਰਿ ਸੰਪੂਰਣੁ ਜਗੁ ਸਉ ਇਕ ਇਕੋਤਰੁ ਜਗੁ ਕਰੰਦਾ ।
करि संपूरणु जगु सउ इक इकोतरु जगु करंदा ।

त्याने शंभर यज्ञ केले होते आणि त्याचे इतर शंभर यज्ञ चालू होते.

ਬਾਵਨ ਰੂਪੀ ਆਇ ਕੈ ਗਰਬੁ ਨਿਵਾਰਿ ਭਗਤ ਉਧਰੰਦਾ ।
बावन रूपी आइ कै गरबु निवारि भगत उधरंदा ।

त्याचा अहंकार दूर करण्यासाठी भगवान बटूच्या रूपात आले आणि अशा प्रकारे त्याला मुक्त केले.

ਇੰਦ੍ਰਾਸਣ ਨੋ ਪਰਹਰੈ ਜਾਇ ਪਤਾਲਿ ਸੁ ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ।
इंद्रासण नो परहरै जाइ पतालि सु हुकमी बंदा ।

त्याने इंद्राच्या सिंहासनाचा त्याग केला आणि आज्ञाधारक सेवकाप्रमाणे तो अधोलोकात गेला.

ਬਲਿ ਛਲਿ ਆਪੁ ਛਲਾਇਓਨੁ ਦਰਵਾਜੇ ਦਰਵਾਨ ਹੋਵੰਦਾ ।
बलि छलि आपु छलाइओनु दरवाजे दरवान होवंदा ।

भगवान स्वत: बालीवर मोहित झाले आणि त्यांना बालीचे द्वारपाल म्हणून राहावे लागले.

ਸ੍ਵਾਤਿ ਬੂੰਦ ਲੈ ਸਿਪ ਜਿਉ ਮੋਤੀ ਚੁਭੀ ਮਾਰਿ ਸੁਹੰਦਾ ।
स्वाति बूंद लै सिप जिउ मोती चुभी मारि सुहंदा ।

बळी, राजा हा त्या कवचासारखा आहे जो स्वाती नक्षत्र (एक विशेष तारा निर्मिती) मध्ये एक थेंब प्राप्त करून मोती बनवून समुद्राच्या तळाशी खोल बुडी मारतो.

ਹੀਰੈ ਹੀਰਾ ਬੇਧਿ ਮਿਲੰਦਾ ।੭।
हीरै हीरा बेधि मिलंदा ।७।

हिरा देवाने कापलेले भक्त बळीचे हिरे हृदय शेवटी त्याच्यात सामील झाले.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਨੀਚਹੁ ਨੀਚ ਸਦਾਵਣਾ ਕੀੜੀ ਹੋਇ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
नीचहु नीच सदावणा कीड़ी होइ न आपु गणाए ।

मुंग्या कधीच स्वतःची दखल घेत नाहीत आणि नीच लोकांमध्ये त्यांना सर्वात कमी ओळखले जाते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗਿ ਚਲਣਾ ਇਕਤੁ ਖਡੁ ਸਹੰਸ ਸਮਾਏ ।
गुरमुखि मारगि चलणा इकतु खडु सहंस समाए ।

ते गुरुमुखांच्या मार्गावर चालतात आणि त्यांच्या व्यापक विचारसरणीमुळे ते हजारोंच्या संख्येने, एका छोट्या छिद्रात राहतात.

ਘਿਅ ਸਕਰ ਦੀ ਵਾਸੁ ਲੈ ਜਿਥੈ ਧਰੀ ਤਿਥੈ ਚਲਿ ਜਾਏ ।
घिअ सकर दी वासु लै जिथै धरी तिथै चलि जाए ।

फक्त तूप आणि साखरेचा वास घेऊन, ते या वस्तू ठेवलेल्या ठिकाणी पोहोचतात (गुरुमुख पवित्र मंडळे देखील शोधतात).

ਡੁਲੈ ਖੰਡੁ ਜੁ ਰੇਤੁ ਵਿਚਿ ਖੰਡੂ ਦਾਣਾ ਚੁਣਿ ਚੁਣਿ ਖਾਏ ।
डुलै खंडु जु रेतु विचि खंडू दाणा चुणि चुणि खाए ।

गुरुमुख जसा सद्गुण जपतो त्याचप्रमाणे वाळूत विखुरलेले साखरेचे तुकडे ते उचलतात.

ਭ੍ਰਿੰਗੀ ਦੇ ਭੈ ਜਾਇ ਮਰਿ ਹੋਵੈ ਭ੍ਰਿੰਗੀ ਮਾਰਿ ਜੀਵਾਏ ।
भ्रिंगी दे भै जाइ मरि होवै भ्रिंगी मारि जीवाए ।

अळी भृंगीच्या भीतीने मरून मुंगी स्वतः भृंगी होते आणि इतरांनाही स्वतःसारखी बनवते.

ਅੰਡਾ ਕਛੂ ਕੂੰਜ ਦਾ ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਨਿਰਾਸੁ ਵਲਾਏ ।
अंडा कछू कूंज दा आसा विचि निरासु वलाए ।

बगळे आणि कासवाच्या अंड्यांप्रमाणे, ती (मुंगी) आशेने अलिप्त राहते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੁਰਸਿਖੁ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਏ ।੮।
गुरमुखि गुरसिखु सुख फलु पाए ।८।

त्याचप्रमाणे गुरुमुखांना सुशिक्षित होऊन सुख फळ मिळते.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਸੂਰਜ ਪਾਸਿ ਬਿਆਸੁ ਜਾਇ ਹੋਇ ਭੁਣਹਣਾ ਕੰਨਿ ਸਮਾਣਾ ।
सूरज पासि बिआसु जाइ होइ भुणहणा कंनि समाणा ।

ऋषी व्यास सूर्याकडे गेले आणि एक लहान कीटक बनून त्यांच्या कानात शिरले म्हणजेच अत्यंत नम्रतेने ते त्यांच्यासोबत राहिले आणि सूर्याने त्यांना शिक्षण दिले).

ਪੜਿ ਵਿਦਿਆ ਘਰਿ ਆਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਲਮੀਕ ਮਨਿ ਭਾਣਾ ।
पड़ि विदिआ घरि आइआ गुरमुखि बालमीक मनि भाणा ।

वाल्मिकींनी देखील केवळ गुरुभिमुख होऊन ज्ञान प्राप्त केले आणि नंतर ते घरी परतले.

ਆਦਿ ਬਿਆਸ ਵਖਾਣੀਐ ਕਥਿ ਕਥਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਵੇਦ ਪੁਰਾਣਾ ।
आदि बिआस वखाणीऐ कथि कथि सासत्र वेद पुराणा ।

वेद, शास्त्रे आणि पुराणांच्या अनेक कथांचे प्रतिपादक वाल्मीला आदिकवी म्हणून ओळखले जाते.

ਨਾਰਦਿ ਮੁਨਿ ਉਪਦੇਸਿਆ ਭਗਤਿ ਭਾਗਵਤੁ ਪੜ੍ਹਿ ਪਤੀਆਣਾ ।
नारदि मुनि उपदेसिआ भगति भागवतु पढ़ि पतीआणा ।

नारद ऋषींनी त्यांना उपदेश केला आणि भक्तीचे ब्लिया-गवत वाचल्यानंतरच त्यांना शांती प्राप्त होऊ शकते.

ਚਉਦਹ ਵਿਦਿਆ ਸੋਧਿ ਕੈ ਪਰਉਪਕਾਰੁ ਅਚਾਰੁ ਸੁਖਾਣਾ ।
चउदह विदिआ सोधि कै परउपकारु अचारु सुखाणा ।

त्यांनी चौदा कौशल्यांचे संशोधन केले पण शेवटी त्यांच्या परोपकारी आचरणामुळे त्यांना आनंद मिळाला.

ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਵਖਾਣਾ ।
परउपकारी साधसंगु पतित उधारणु बिरदु वखाणा ।

अशा विनम्र साधूंचा सहवास परोपकारी असतो आणि एक सवयीमुळे पतितांना मुक्त करतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਤਿ ਪਰਵਾਣਾ ।੯।
गुरमुखि सुख फलु पति परवाणा ।९।

गुरुमुखांना त्यात आनंदाची फळे मिळतात आणि भगवंताच्या दरबारात सन्मानपूर्वक स्वीकृती मिळते.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਬਾਰਹ ਵਰ੍ਹੇ ਗਰਭਾਸਿ ਵਸਿ ਜਮਦੇ ਹੀ ਸੁਕਿ ਲਈ ਉਦਾਸੀ ।
बारह वर्हे गरभासि वसि जमदे ही सुकि लई उदासी ।

बारा वर्षे आईच्या उदरात राहिल्यानंतर, सुकदेवाने जन्माच्या वेळीच अलिप्तता स्वीकारली.

ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਅਤੀਤ ਹੋਇ ਮਨਹਠ ਬੁਧਿ ਨ ਬੰਦਿ ਖਲਾਸੀ ।
माइआ विचि अतीत होइ मनहठ बुधि न बंदि खलासी ।

मनाच्या जिद्दीमुळे बुद्धीने तो मायेच्या पलीकडे गेला असला तरी त्याला मुक्ती मिळू शकली नाही.

ਪਿਉ ਬਿਆਸ ਪਰਬੋਧਿਆ ਗੁਰ ਕਰਿ ਜਨਕ ਸਹਜ ਅਭਿਆਸੀ ।
पिउ बिआस परबोधिआ गुर करि जनक सहज अभिआसी ।

त्यांचे वडील व्यास यांनी त्यांना समजावले की त्यांनी राजा जनक यांना आपला गुरू म्हणून दत्तक घ्यावे, जो सज्जन राहण्याच्या कलेमध्ये चांगला आहे.

ਤਜਿ ਦੁਰਮਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਲਈ ਸਿਰ ਧਰਿ ਜੂਠਿ ਮਿਲੀ ਸਾਬਾਸੀ ।
तजि दुरमति गुरमति लई सिर धरि जूठि मिली साबासी ।

असे केल्याने, आणि दुष्ट बुद्धीपासून दूर राहून, त्याने गुरूचे ज्ञान प्राप्त केले आणि त्याच्या गुरूच्या आज्ञेनुसार त्याने डोक्यावर उरलेले ओव्हर्स घेतले आणि अशा प्रकारे गुरूकडून थाप मिळवली.

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਗਰਬਿ ਨਿਵਾਰਿ ਜਗਤਿ ਗੁਰ ਦਾਸੀ ।
गुर उपदेसु अवेसु करि गरबि निवारि जगति गुर दासी ।

गुरूंच्या शिकवणीने प्रेरित होऊन त्यांनी अहंकाराचा त्याग केला, तेव्हा सर्व जगाने त्यांना गुरू म्हणून स्वीकारले आणि त्यांचे सेवक झाले.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਗੁਰਮਤਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਪਰਗਾਸੀ ।
पैरी पै पा खाक होइ गुरमति भाउ भगति परगासी ।

पाया पडून, पायाची धूळ होऊन आणि गुरूंच्या बुद्धीने त्याच्यात प्रेमळ भक्ती निर्माण झाली.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਹਜ ਨਿਵਾਸੀ ।੧੦।
गुरमुखि सुख फलु सहज निवासी ।१०।

आनंदाचे फळ प्राप्त करून देणारा गुरुमुख म्हणून त्याने स्वतःला समाधिस्थ केले.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਰਾਜ ਜੋਗੁ ਹੈ ਜਨਕ ਦੇ ਵਡਾ ਭਗਤੁ ਕਰਿ ਵੇਦੁ ਵਖਾਣੈ ।
राज जोगु है जनक दे वडा भगतु करि वेदु वखाणै ।

जनक हा राजा तसेच योगी आहे आणि ज्ञान ग्रंथात त्याचे वर्णन महान भक्त आहे.

ਸਨਕਾਦਿਕ ਨਾਰਦ ਉਦਾਸ ਬਾਲ ਸੁਭਾਇ ਅਤੀਤੁ ਸੁਹਾਣੈ ।
सनकादिक नारद उदास बाल सुभाइ अतीतु सुहाणै ।

सनक आणि नारद हे बालपणापासूनच अलिप्त स्वभावाचे होते आणि सर्वांबद्दल उदासीनतेने स्वतःला शोभणारे होते.

ਜੋਗ ਭੋਗ ਲਖ ਲੰਘਿ ਕੈ ਗੁਰਸਿਖ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਨਿਰਬਾਣੈ ।
जोग भोग लख लंघि कै गुरसिख साधसंगति निरबाणै ।

लाखो अलिप्तता आणि उपभोगांच्या पलीकडे जाऊन, गुरूचे शीख देखील पवित्र मंडळीसमोर नम्र राहतात.

ਆਪੁ ਗਣਾਇ ਵਿਗੁਚਣਾ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਆਪੁ ਸਿਞਾਣੈ ।
आपु गणाइ विगुचणा आपु गवाए आपु सिञाणै ।

जो स्वत:ची गणना करतो किंवा लक्षात घेतो तो भ्रमात भरकटतो; पण जो आपला अहंकार गमावतो तो स्वतःला ओळखतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗੁ ਸਚ ਦਾ ਪੈਰੀ ਪਵਣਾ ਰਾਜੇ ਰਾਣੈ ।
गुरमुखि मारगु सच दा पैरी पवणा राजे राणै ।

गुरुमुखाचा मार्ग हा सत्याचा मार्ग आहे ज्याद्वारे सर्व राजे आणि सम्राट त्याच्या पाया पडतात.

ਗਰਬੁ ਗੁਮਾਨੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੈ ਗੁਰਮਤਿ ਰਿਦੈ ਗਰੀਬੀ ਆਣੈ ।
गरबु गुमानु विसारि कै गुरमति रिदै गरीबी आणै ।

या मार्गावर चालणारा, अहंकार आणि अभिमान विसरून गुरूंच्या बुद्धीने आपल्या हृदयात नम्रता जपतो.

ਸਚੀ ਦਰਗਹ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ।੧੧।
सची दरगह माणु निमाणै ।११।

अशा नम्र व्यक्तीला खऱ्या दरबारात आदर आणि आदर मिळतो.

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਸਿਰੁ ਉਚਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ਵਿਚਿ ਕਾਲਖ ਭਰਿਆ ਕਾਲੇ ਵਾਲਾ ।
सिरु उचा अभिमानु विचि कालख भरिआ काले वाला ।

गर्विष्ठ डोके ताठ आणि उंच राहते तरीही ते केसांच्या काळ्यापणाने वेढलेले असते.

ਭਰਵਟੇ ਕਾਲਖ ਭਰੇ ਪਿਪਣੀਆ ਕਾਲਖ ਸੂਰਾਲਾ ।
भरवटे कालख भरे पिपणीआ कालख सूराला ।

भुवया काळेपणाने भरलेल्या आहेत आणि डोळ्यांचे फटके देखील काळ्या काट्यांसारखे आहेत.

ਲੋਇਣ ਕਾਲੇ ਜਾਣੀਅਨਿ ਦਾੜੀ ਮੁਛਾ ਕਰਿ ਮੁਹ ਕਾਲਾ ।
लोइण काले जाणीअनि दाड़ी मुछा करि मुह काला ।

डोळे काळे आहेत (भारतात) आणि शहाण्या दाढी आणि मिशा देखील काळ्या आहेत.

ਨਕ ਅੰਦਰਿ ਨਕ ਵਾਲ ਬਹੁ ਲੂੰਇ ਲੂੰਇ ਕਾਲਖ ਬੇਤਾਲਾ ।
नक अंदरि नक वाल बहु लूंइ लूंइ कालख बेताला ।

नाकात अनेक ट्रायकोम असतात आणि ते सर्व काळे असतात.

ਉਚੈ ਅੰਗ ਨ ਪੂਜੀਅਨਿ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਧਰਮਸਾਲਾ ।
उचै अंग न पूजीअनि चरण धूड़ि गुरमुखि धरमसाला ।

उंच ठेवलेल्या अवयवांची पूजा केली जात नाही आणि गुरुमुखांच्या पायाची धूळ ही पवित्र स्थानांसारखी आराध्य असते.

ਪੈਰਾ ਨਖ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਭਾਰੁ ਉਚਾਇਨਿ ਦੇਹੁ ਦੁਰਾਲਾ ।
पैरा नख मुख उजले भारु उचाइनि देहु दुराला ।

पाय आणि नखे धन्य आहेत कारण ते संपूर्ण शरीराचा भार वाहतात.

ਸਿਰ ਧੋਵਣੁ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਰਣੋਦਕ ਜਗਿ ਭਾਲਾ ।
सिर धोवणु अपवित्र है गुरमुखि चरणोदक जगि भाला ।

डोके धुणे घाणेरडे मानले जाते परंतु गुरुमुखांचे पाय धुणे हे सर्व जग शोधते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਹਜੁ ਸੁਖਾਲਾ ।੧੨।
गुरमुखि सुख फलु सहजु सुखाला ।१२।

आनंदाचे फळ प्राप्त करून गुरुमुखांनी त्यांच्या समागमात सर्व सुखांचे भांडार बनून राहावे.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਜਲ ਵਿਚਿ ਧਰਤੀ ਧਰਮਸਾਲ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰਿ ਨੀਰ ਨਿਵਾਸਾ ।
जल विचि धरती धरमसाल धरती अंदरि नीर निवासा ।

पृथ्वी, धर्म आचरणाचे निवासस्थान पाण्याद्वारे समर्थित आहे आणि पृथ्वीच्या आत देखील पाणी आहे.

ਚਰਨ ਕਵਲ ਸਰਣਾਗਤੀ ਨਿਹਚਲ ਧੀਰਜੁ ਧਰਮੁ ਸੁਵਾਸਾ ।
चरन कवल सरणागती निहचल धीरजु धरमु सुवासा ।

कमळाच्या चरणांच्या (गुरूंच्या) आश्रयाने पृथ्वी दृढ धैर्य आणि धर्माच्या सुगंधाने व्याप्त आहे.

ਕਿਰਖ ਬਿਰਖ ਕੁਸਮਾਵਲੀ ਬੂਟੀ ਜੜੀ ਘਾਹ ਅਬਿਨਾਸਾ ।
किरख बिरख कुसमावली बूटी जड़ी घाह अबिनासा ।

त्यावर (पृथ्वी) झाडे, फुलांच्या रेषा, औषधी वनस्पती आणि गवत वाढतात जे कधीही संपत नाहीत.

ਸਰ ਸਾਇਰ ਗਿਰਿ ਮੇਰੁ ਬਹੁ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ।
सर साइर गिरि मेरु बहु रतन पदारथ भोग बिलासा ।

त्यावर अनेक तलाव, महासागर, पर्वत, दागिने आणि आनंद देणारी सामग्री आहे.

ਦੇਵ ਸਥਲ ਤੀਰਥ ਘਣੇ ਰੰਗ ਰੂਪ ਰਸ ਕਸ ਪਰਗਾਸਾ ।
देव सथल तीरथ घणे रंग रूप रस कस परगासा ।

अनेक धार्मिक स्थळे, तीर्थक्षेत्रे, रंगछटा, रूपे, खाद्यपदार्थ आणि अखाद्य वस्तू त्यातून निर्माण होतात.

ਗੁਰ ਚੇਲੇ ਰਹਰਾਸਿ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਣਤਾਸਾ ।
गुर चेले रहरासि करि गुरमुखि साधसंगति गुणतासा ।

गुरु-शिष्याच्या परंपरेमुळे गुरुमुखांची पवित्र मंडळीही असाच सद्गुणांचा महासागर आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਆਸ ਨਿਰਾਸਾ ।੧੩।
गुरमुखि सुख फलु आस निरासा ।१३।

आशा आणि इच्छा यांच्यामध्ये अलिप्त राहणे हे गुरुमुखांसाठी आनंदाचे फळ आहे.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਰੋਮ ਰੋਮ ਵਿਚਿ ਰਖਿਓਨੁ ਕਰਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਕਰੋੜਿ ਸਮਾਈ ।
रोम रोम विचि रखिओनु करि ब्रहमंड करोड़ि समाई ।

परमेश्वराने त्याच्या प्रत्येक त्रिकोममध्ये करोडो ब्रह्मांडांना सामावले आहे.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਸਤਿ ਪੁਰਖ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੁਖਦਾਈ ।
पारब्रहमु पूरन ब्रहमु सति पुरख सतिगुरु सुखदाई ।

त्या आदिम परिपूर्ण आणि अतींद्रिय ब्रह्माचे खरे गुरु रूप हेच आनंद देणारे आहे.

ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਗੁਰਸਿਖ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।
चारि वरन गुरसिख होइ साधसंगति सतिगुर सरणाई ।

चारही वाम पवित्र मंडळीच्या रूपाने खऱ्या गुरूंच्या आश्रयाला येतात

ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਸਿਮਰਣਿ ਸਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
गिआन धिआन सिमरणि सदा गुरमुखि सबदि सुरति लिव लाई ।

आणि तिथले गुरुमुख शिक्षण, ध्यान आणि प्रार्थनेद्वारे त्यांची जाणीव शब्दात विलीन करतात.

ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭਉ ਪਿਰਮ ਰਸ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੂਰਤਿ ਰਿਦੇ ਵਸਾਈ ।
भाइ भगति भउ पिरम रस सतिगुरु मूरति रिदे वसाई ।

त्यांच्यासाठी परमेश्वराचे भय, प्रेमळ भक्ती आणि प्रेमाचा आनंद हीच खऱ्या गुरूची मूर्ती आहे, ज्यांचे ते हृदयात पालन करतात.

ਏਵਡੁ ਭਾਰੁ ਉਚਾਇਂਦੇ ਸਾਧ ਚਰਣ ਪੂਜਾ ਗੁਰ ਭਾਈ ।
एवडु भारु उचाइंदे साध चरण पूजा गुर भाई ।

साधूच्या रूपात असलेल्या खऱ्या गुरूंच्या चरणांवर त्यांच्या शिष्यांचा इतका भार (मानसिक आणि आध्यात्मिक) असतो की,

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਕੀਮ ਨ ਪਾਈ ।੧੪।
गुरमुखि सुख फलु कीम न पाई ।१४।

0 माझ्या बंधूंनो, तुम्ही त्यांची पूजा करावी. गुनुखांच्या सुख फळाची किंमत मोजता येत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਵਸੈ ਛਹਬਰ ਲਾਇ ਕੈ ਪਰਨਾਲੀਂ ਹੁਇ ਵੀਹੀਂ ਆਵੈ ।
वसै छहबर लाइ कै परनालीं हुइ वीहीं आवै ।

मांजर आणि कुत्र्यांचा पाऊस पडला की गाऱ्यांमधून वाहत पाणी रस्त्यावर येते.

ਲਖ ਨਾਲੇ ਉਛਲ ਚਲਨਿ ਲਖ ਪਰਵਾਹੀ ਵਾਹ ਵਹਾਵੈ ।
लख नाले उछल चलनि लख परवाही वाह वहावै ।

भरून वाहणारे लाखो प्रवाह लाखो प्रवाह होतात.

ਲਖ ਨਾਲੇ ਲਖ ਵਾਹਿ ਵਹਿ ਨਦੀਆ ਅੰਦਰਿ ਰਲੇ ਰਲਾਵੈ ।
लख नाले लख वाहि वहि नदीआ अंदरि रले रलावै ।

लाखो नाले नद्यांच्या प्रवाहात मिसळतात.

ਨਉ ਸੈ ਨਦੀ ਨੜਿੰਨਵੈ ਪੂਰਬਿ ਪਛਮਿ ਹੋਇ ਚਲਾਵੈ ।
नउ सै नदी नड़िंनवै पूरबि पछमि होइ चलावै ।

पूर्व आणि पश्चिम दिशांना नऊशे नव्वद नद्या वाहतात.

ਨਦੀਆ ਜਾਇ ਸਮੁੰਦ ਵਿਚਿ ਸਾਗਰ ਸੰਗਮੁ ਹੋਇ ਮਿਲਾਵੈ ।
नदीआ जाइ समुंद विचि सागर संगमु होइ मिलावै ।

नद्या समुद्राला भेटायला जातात.

ਸਤਿ ਸਮੁੰਦ ਗੜਾੜ ਮਹਿ ਜਾਇ ਸਮਾਹਿ ਨ ਪੇਟੁ ਭਰਾਵੈ ।
सति समुंद गड़ाड़ महि जाइ समाहि न पेटु भरावै ।

असे सात समुद्र महासागरात विलीन होतात पण तरीही महासागर तृप्त होत नाहीत.

ਜਾਇ ਗੜਾੜੁ ਪਤਾਲ ਹੇਠਿ ਹੋਇ ਤਵੇ ਦੀ ਬੂੰਦ ਸਮਾਵੈ ।
जाइ गड़ाड़ु पताल हेठि होइ तवे दी बूंद समावै ।

खालच्या जगात, असे महासागर गरम प्लेटवरील पाण्याच्या थेंबासारखे दिसतात.

ਸਿਰ ਪਤਿਸਾਹਾਂ ਲਖ ਲਖ ਇੰਨਣੁ ਜਾਲਿ ਤਵੇ ਨੋ ਤਾਵੈ ।
सिर पतिसाहां लख लख इंनणु जालि तवे नो तावै ।

ही थाळी गरम करण्यासाठी, सम्राटांची लाखो डोकी इंधन म्हणून वापरली जातात.

ਮਰਦੇ ਖਹਿ ਖਹਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾਵੈ ।੧੫।
मरदे खहि खहि दुनीआ दावै ।१५।

आणि या पृथ्वीवर आपले हक्क मांडणारे हे सम्राट लढत आहेत आणि मरत आहेत.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਇਕਤੁ ਥੇਕੈ ਦੁਇ ਖੜਗੁ ਦੁਇ ਪਤਿਸਾਹ ਨ ਮੁਲਕਿ ਸਮਾਣੈ ।
इकतु थेकै दुइ खड़गु दुइ पतिसाह न मुलकि समाणै ।

एका म्यानात दोन तलवारी आणि एका देशात दोन सम्राटांना सामावून घेता येत नाही;

ਵੀਹ ਫਕੀਰ ਮਸੀਤਿ ਵਿਚਿ ਖਿੰਥ ਖਿੰਧੋਲੀ ਹੇਠਿ ਲੁਕਾਣੈ ।
वीह फकीर मसीति विचि खिंथ खिंधोली हेठि लुकाणै ।

पण एका मशिदीत वीस फकीर एका पट्ट्याखाली (आरामात) राहू शकतात.

ਜੰਗਲ ਅੰਦਰਿ ਸੀਹ ਦੁਇ ਪੋਸਤ ਡੋਡੇ ਖਸਖਸ ਦਾਣੈ ।
जंगल अंदरि सीह दुइ पोसत डोडे खसखस दाणै ।

सम्राट हे जंगलातील दोन सिंहांसारखे असतात तर फकीर हे एका शेंगामधील अफूच्या दाण्यासारखे असतात.

ਸੂਲੀ ਉਪਰਿ ਖੇਲਣਾ ਸਿਰਿ ਧਰਿ ਛਤ੍ਰ ਬਜਾਰ ਵਿਕਾਣੈ ।
सूली उपरि खेलणा सिरि धरि छत्र बजार विकाणै ।

बाजारात विकण्याचा मान मिळण्याआधीच हे बिया 'काट्याच्या पलंगावर' खेळतात.

ਕੋਲੂ ਅੰਦਰਿ ਪੀੜੀਅਨਿ ਪੋਸਤਿ ਪੀਹਿ ਪਿਆਲੇ ਛਾਣੈ ।
कोलू अंदरि पीड़ीअनि पोसति पीहि पिआले छाणै ।

कपमध्ये ताणण्यापूर्वी ते पाण्याने प्रेसमध्ये घाईघाईने टाकले जातात.

ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚਿ ਗਰਬੁ ਗੁਨਾਹੀ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ।
लउबाली दरगाह विचि गरबु गुनाही माणु निमाणै ।

निर्भय परमेश्वराच्या दरबारात, गर्विष्ठांना पापी म्हटले जाते आणि नम्रांना आदर आणि आदर मिळतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਂਦੇ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣੈ ।੧੬।
गुरमुखि होंदे ताणि निताणै ।१६।

म्हणूनच गुरुमुख शक्तिशाली असूनही नम्र लोकांप्रमाणेच वागतात.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਸੀਹ ਪਜੂਤੀ ਬਕਰੀ ਮਰਦੀ ਹੋਈ ਹੜ ਹੜ ਹਸੀ ।
सीह पजूती बकरी मरदी होई हड़ हड़ हसी ।

एका शेळीला सिंहाने पकडले आणि मरण्याच्या बेतात असताना तिने घोडा हसला.

ਸੀਹੁ ਪੁਛੈ ਵਿਸਮਾਦੁ ਹੋਇ ਇਤੁ ਅਉਸਰਿ ਕਿਤੁ ਰਹਸਿ ਰਹਸੀ ।
सीहु पुछै विसमादु होइ इतु अउसरि कितु रहसि रहसी ।

आश्चर्यचकित झालेल्या सिंहाने विचारले की अशा क्षणी (त्याच्या मृत्यूचा) इतका आनंद का झाला?

ਬਿਨਉ ਕਰੇਂਦੀ ਬਕਰੀ ਪੁਤ੍ਰ ਅਸਾਡੇ ਕੀਚਨਿ ਖਸੀ ।
बिनउ करेंदी बकरी पुत्र असाडे कीचनि खसी ।

शेळीने नम्रपणे उत्तर दिले की आमच्या नर संततीच्या अंडकोषांना कास्ट्रेट करण्यासाठी चिरडले जाते.

ਅਕ ਧਤੂਰਾ ਖਾਧਿਆਂ ਕੁਹਿ ਕੁਹਿ ਖਲ ਉਖਲਿ ਵਿਣਸੀ ।
अक धतूरा खाधिआं कुहि कुहि खल उखलि विणसी ।

आपण फक्त रखरखीत प्रदेशातील जंगली झाडेच खातो तरीही आपली त्वचा सोललेली असते.

ਮਾਸੁ ਖਾਨਿ ਗਲ ਵਢਿ ਕੈ ਹਾਲੁ ਤਿਨਾੜਾ ਕਉਣੁ ਹੋਵਸੀ ।
मासु खानि गल वढि कै हालु तिनाड़ा कउणु होवसी ।

जे इतरांचे गळे कापून त्यांचे मांस खातात त्यांच्या (तुझ्यासारख्या) दुरवस्थेचा मी विचार करतो.

ਗਰਬੁ ਗਰੀਬੀ ਦੇਹ ਖੇਹ ਖਾਜੁ ਅਖਾਜੁ ਅਕਾਜੁ ਕਰਸੀ ।
गरबु गरीबी देह खेह खाजु अखाजु अकाजु करसी ।

गर्विष्ठ आणि नम्र दोघांचे शरीर शेवटी धूळ होते, परंतु, तरीही गर्विष्ठ (सिंह) चे शरीर अभक्ष्य असते आणि नम्र (बकऱ्याचे) शरीर खाद्यपदार्थ प्राप्त करते.

ਜਗਿ ਆਇਆ ਸਭ ਕੋਇ ਮਰਸੀ ।੧੭।
जगि आइआ सभ कोइ मरसी ।१७।

या जगात जे आले त्यांना शेवटी मरावे लागते.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਚਰਣ ਕਵਲ ਰਹਰਾਸਿ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਰਗਾਸੀ ।
चरण कवल रहरासि करि गुरमुखि साधसंगति परगासी ।

कमळाच्या पायांच्या आत आणि आजूबाजूला राहून, गुरुमुखाला पवित्र मंडळीचा प्रकाश प्राप्त होतो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਲੇਖ ਅਲੇਖ ਅਮਰ ਅਬਿਨਾਸੀ ।
पैरी पै पा खाक होइ लेख अलेख अमर अबिनासी ।

चरणांची पूजा करून पायाची धूळ बनून अलिप्त, अमर आणि अविनाशी बनते.

ਕਰਿ ਚਰਣੋਦਕੁ ਆਚਮਾਨ ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਉਪਾਧਿ ਖਲਾਸੀ ।
करि चरणोदकु आचमान आधि बिआधि उपाधि खलासी ।

गुरुमुखांच्या पायाची राख प्यायल्याने सर्व शारीरिक मानसिक व आध्यात्मिक व्याधींपासून मुक्ती मिळते.

ਗੁਰਮਤਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ਮਾਇਆ ਅੰਦਰਿ ਕਰਨਿ ਉਦਾਸੀ ।
गुरमति आपु गवाइआ माइआ अंदरि करनि उदासी ।

गुरूंच्या बुद्धीने ते त्यांचा अहंकार गमावतात आणि मायेत लीन होत नाहीत.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਨਿਰੰਕਾਰ ਸਚ ਖੰਡਿ ਨਿਵਾਸੀ ।
सबद सुरति लिव लीणु होइ निरंकार सच खंडि निवासी ।

शब्दात त्यांचे चैतन्य आत्मसात करून ते निराकाराच्या खऱ्या निवासस्थानात (पवित्र मंडळी) वास करतात.

ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਗਾਧਿ ਬੋਧਿ ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਚਰਜ ਗੁਰਦਾਸੀ ।
अबिगति गति अगाधि बोधि अकथ कथा अचरज गुरदासी ।

परमेश्वराच्या सेवकांची कहाणी अथांग अथांग आणि प्रकट आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਆਸ ਨਿਰਾਸੀ ।੧੮।
गुरमुखि सुख फलु आस निरासी ।१८।

आशेवर उदासीन राहणे हे गुरुमुखांचे सुख फळ आहे.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਸਣ ਵਣ ਵਾੜੀ ਖੇਤੁ ਇਕੁ ਪਰਉਪਕਾਰੁ ਵਿਕਾਰੁ ਜਣਾਵੈ ।
सण वण वाड़ी खेतु इकु परउपकारु विकारु जणावै ।

भांग आणि कापूस एकाच शेतात पिकतात पण एकाचा उपयोग हितकारक असतो तर दुसऱ्याचा वाईट उपयोग होतो.

ਖਲ ਕਢਾਹਿ ਵਟਾਇ ਸਣ ਰਸਾ ਬੰਧਨੁ ਹੋਇ ਬਨ੍ਹਾਵੈ ।
खल कढाहि वटाइ सण रसा बंधनु होइ बन्हावै ।

सोलून काढल्यानंतर भांगाची दोरी बनवली जाते ज्याच्या फासांचा उपयोग लोकांना बंधनात बांधण्यासाठी केला जातो.

ਖਾਸਾ ਮਲਮਲ ਸਿਰੀਸਾਫੁ ਸੂਤੁ ਕਤਾਇ ਕਪਾਹ ਵੁਣਾਵੈ ।
खासा मलमल सिरीसाफु सूतु कताइ कपाह वुणावै ।

दुसरीकडे, कापसापासून खरखरीत कापड मलमल आणि सिरिसाफ बनवले जातात.

ਲਜਣੁ ਕਜਣੁ ਹੋਇ ਕੈ ਸਾਧੁ ਅਸਾਧੁ ਬਿਰਦੁ ਬਿਰਦਾਵੈ ।
लजणु कजणु होइ कै साधु असाधु बिरदु बिरदावै ।

कापडाच्या रूपात असलेला कापूस इतरांची नम्रता झाकतो आणि साधू तसेच दुष्ट लोकांच्या धर्माचे रक्षण करतो.

ਸੰਗ ਦੋਖ ਨਿਰਦੋਖ ਮੋਖ ਸੰਗ ਸੁਭਾਉ ਨ ਸਾਧੁ ਮਿਟਾਵੈ ।
संग दोख निरदोख मोख संग सुभाउ न साधु मिटावै ।

साधू दुष्कर्माची संगती लावत असतानाही त्यांच्या संतस्वभावाला कधीही नकार देत नाहीत.

ਤ੍ਰਪੜੁ ਹੋਵੈ ਧਰਮਸਾਲ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਗ ਧੂੜਿ ਧੁਮਾਵੈ ।
त्रपड़ु होवै धरमसाल साधसंगति पग धूड़ि धुमावै ।

खरखरीत कापडात रूपांतरित भांग जेव्हा पवित्र स्थळी पवित्र मंडळीत पसरवण्यासाठी आणले जाते तेव्हा ते साधूंच्या पायाच्या धुळीच्या संपर्कात आल्यावर देखील धन्य होते.

ਕਟਿ ਕੁਟਿ ਸਣ ਕਿਰਤਾਸੁ ਕਰਿ ਹਰਿ ਜਸੁ ਲਿਖਿ ਪੁਰਾਣ ਸੁਣਾਵੈ ।
कटि कुटि सण किरतासु करि हरि जसु लिखि पुराण सुणावै ।

तसंच, एक पूर्ण बीट पेपर मिळाल्यावर ते तयार केल्यावर, पवित्र पुरुष त्यावर परमेश्वराची स्तुती लिहितात आणि इतरांसाठीही तेच पाठ करतात.

ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਕਰੈ ਜਨ ਭਾਵੈ ।੧੯।
पतित पुनीत करै जन भावै ।१९।

पवित्र मंडळी पतितांनाही पवित्र करते.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਪਥਰ ਚਿਤੁ ਕਠੋਰੁ ਹੈ ਚੂਨਾ ਹੋਵੈ ਅਗੀਂ ਦਧਾ ।
पथर चितु कठोरु है चूना होवै अगीं दधा ।

कठोर हृदयाचा दगड जळला की त्याचे रूपांतर चुन्याच्या दगडात होते. पाणी शिंपडल्याने आग विझते

ਅਗ ਬੁਝੈ ਜਲੁ ਛਿੜਕਿਐ ਚੂਨਾ ਅਗਿ ਉਠੇ ਅਤਿ ਵਧਾ ।
अग बुझै जलु छिड़किऐ चूना अगि उठे अति वधा ।

परंतु लिंबाच्या पाण्याच्या बाबतीत मोठी उष्णता निर्माण होते.

ਪਾਣੀ ਪਾਏ ਵਿਹੁ ਨ ਜਾਇ ਅਗਨਿ ਨ ਛੁਟੈ ਅਵਗੁਣ ਬਧਾ ।
पाणी पाए विहु न जाइ अगनि न छुटै अवगुण बधा ।

त्यावर पाणी फेकले तरी त्याचे विष निघत नाही आणि त्याची अग्नी त्यामध्येच राहते.

ਜੀਭੈ ਉਤੈ ਰਖਿਆ ਛਾਲੇ ਪਵਨਿ ਸੰਗਿ ਦੁਖ ਲਧਾ ।
जीभै उतै रखिआ छाले पवनि संगि दुख लधा ।

जिभेवर ठेवल्यास वेदनादायक फोड निर्माण होतात.

ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀ ਕਥੁ ਮਿਲਿ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗੁ ਸੰਪੂਰਣੁ ਸਧਾ ।
पान सुपारी कथु मिलि रंगु सुरंगु संपूरणु सधा ।

पण सुपारी, सुपारी आणि कातेची संगत मिळाल्याने त्याचा रंग उजळ, सुंदर आणि पूर्णपणे शुद्ध होतो.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਸਾਧੁ ਹੋਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਹਾ ਅਸਾਧ ਸਮਧਾ ।
साधसंगति मिलि साधु होइ गुरमुखि महा असाध समधा ।

त्याचप्रमाणे पवित्र मंडळीत पवित्र पुरुष बनून सामील झाल्यामुळे गुरुमुखांची अगदी जुनाट आजारांपासूनही सुटका होते.

ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਮਿਲੈ ਪਲੁ ਅਧਾ ।੨੦।੨੫। ਪੰਝੀਹ ।
आपु गवाइ मिलै पलु अधा ।२०।२५। पंझीह ।

अहंकार नष्ट झाला की अर्ध्या क्षणातही भगवंताचे दर्शन होते.