वारां भाई गुरदास जी

पान - 4


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਵਾਰ ੪ ।
वार ४ ।

वार चार

ਓਅੰਕਾਰਿ ਅਕਾਰੁ ਕਰਿ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਧਾਰੇ ।
ओअंकारि अकारु करि पउणु पाणी बैसंतरु धारे ।

ओंकाराचे रूपांतर होऊन हवा, पाणी आणि अग्नी निर्माण झाला.

ਧਰਤਿ ਅਕਾਸ ਵਿਛੋੜਿਅਨੁ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ ਦੇ ਜੋਤਿ ਸਵਾਰੇ ।
धरति अकास विछोड़िअनु चंदु सूरु दे जोति सवारे ।

मग पृथ्वी आणि आकाश वेगळे करून त्यांनी त्यांच्यामध्ये सूर्य आणि चंद्राच्या दोन ज्वाला टाकल्या.

ਖਾਣੀ ਚਾਰਿ ਬੰਧਾਨ ਕਰਿ ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੂਨਿ ਦੁਆਰੇ ।
खाणी चारि बंधान करि लख चउरासीह जूनि दुआरे ।

पुढे जीवनाच्या चार खाणी निर्माण करून त्यांनी चौरासी लाख प्रजाती आणि त्यांचे प्राणी निर्माण केले.

ਇਕਸ ਇਕਸ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਜੀਅ ਜੰਤ ਅਣਗਣਤ ਅਪਾਰੇ ।
इकस इकस जूनि विचि जीअ जंत अणगणत अपारे ।

प्रत्येक प्रजातीमध्ये पुढे असंख्य जीव जन्माला येतात.

ਮਾਣਸ ਜਨਮੁ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਸਫਲ ਜਨਮੁ ਗੁਰ ਸਰਣ ਉਧਾਰੇ ।
माणस जनमु दुलंभु है सफल जनमु गुर सरण उधारे ।

त्या सर्वांमध्ये मनुष्यजन्म हा दुर्लभ आहे. या जन्मातच गुरूंना शरण जाऊन स्वतःला मुक्त केले पाहिजे.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦ ਲਿਵ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਵੀਚਾਰੇ ।
साधसंगति गुर सबद लिव भाइ भगति गुर गिआन वीचारे ।

एखाद्याने पवित्र मंडळीत जावे; गुरूंच्या शब्दात चैतन्य विलीन करून केवळ प्रेमळ भक्ती जोपासत गुरूंनी दाखवलेल्या मार्गावर चालण्याचा संकल्प केला पाहिजे.

ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰੇ ।੧।
परउपकारी गुरू पिआरे ।१।

परमार्थी होऊन मनुष्य गुरूचा प्रिय होतो.

ਸਭ ਦੂੰ ਨੀਵੀ ਧਰਤਿ ਹੈ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਹੋਈ ਉਡੀਣੀ ।
सभ दूं नीवी धरति है आपु गवाइ होई उडीणी ।

पृथ्वी ही सर्वात नम्र आहे जी अहंकाराला टाळणारी आणि स्थिर आहे.

ਧੀਰਜੁ ਧਰਮੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦ੍ਰਿੜੁ ਪੈਰਾ ਹੇਠਿ ਰਹੈ ਲਿਵ ਲੀਣੀ ।
धीरजु धरमु संतोखु द्रिड़ु पैरा हेठि रहै लिव लीणी ।

धैर्य, धर्म आणि समाधानात खोलवर रुजलेले ते पायाखाली शांत राहते.

ਸਾਧ ਜਨਾ ਦੇ ਚਰਣ ਛੁਹਿ ਆਢੀਣੀ ਹੋਈ ਲਾਖੀਣੀ ।
साध जना दे चरण छुहि आढीणी होई लाखीणी ।

संतांच्या पावन पावन पावन पावन पावन पावनांना स्पर्श करून आधी अर्धा पैश्याची किंमत होती आता लाखाची झाली आहे.

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬੂੰਦ ਸੁਹਾਵਣੀ ਛਹਬਰ ਛਲਕ ਰੇਣੁ ਹੋਇ ਰੀਣੀ ।
अंम्रित बूंद सुहावणी छहबर छलक रेणु होइ रीणी ।

प्रेमाच्या पावसात पृथ्वी आनंदाने तृप्त होते.

ਮਿਲਿਆ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੀਐ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਪੀਇ ਪਤੀਣੀ ।
मिलिआ माणु निमाणीऐ पिरम पिआला पीइ पतीणी ।

केवळ नम्र लोकच वैभवाने शोभतात आणि पृथ्वी, परमेश्वराच्या प्रेमाचा प्याला पिऊन तृप्त होते.

ਜੋ ਬੀਜੈ ਸੋਈ ਲੁਣੈ ਸਭ ਰਸ ਕਸ ਬਹੁ ਰੰਗ ਰੰਗੀਣੀ ।
जो बीजै सोई लुणै सभ रस कस बहु रंग रंगीणी ।

पृथ्वीवरील विविधरंगी वनस्पती, गोड आणि कडू चव आणि रंगांमध्ये, माणूस जे पेरतो ते कापणी करतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਹੈ ਮਸਕੀਣੀ ।੨।
गुरमुखि सुख फल है मसकीणी ।२।

गुरुमुखांना (पृथ्वीप्रमाणे नम्रतेने) आनंदाचे फळ मिळते.

ਮਾਣਸ ਦੇਹ ਸੁ ਖੇਹ ਹੈ ਤਿਸੁ ਵਿਚਿ ਜੀਭੈ ਲਈ ਨਕੀਬੀ ।
माणस देह सु खेह है तिसु विचि जीभै लई नकीबी ।

मानवी शरीर राखेसारखे आहे पण त्यात जीभ वाखाणण्याजोगी आहे (तिच्या फायद्यासाठी).

ਅਖੀ ਦੇਖਨਿ ਰੂਪ ਰੰਗ ਰਾਗ ਨਾਦ ਕੰਨ ਕਰਨਿ ਰਕੀਬੀ ।
अखी देखनि रूप रंग राग नाद कंन करनि रकीबी ।

डोळे रूप आणि रंग पाहतात आणि कान आवाजाची काळजी घेतात- संगीत आणि अन्यथा.

ਨਕਿ ਸੁਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਹੈ ਪੰਜੇ ਦੂਤ ਬੁਰੀ ਤਰਤੀਬੀ ।
नकि सुवासु निवासु है पंजे दूत बुरी तरतीबी ।

नाक हे गंधाचे निवासस्थान आहे आणि त्यामुळे हे पाचही वाहक (शरीराचे) या सुखांमध्ये मग्न राहतात (आणि व्यर्थ होतात).

ਸਭ ਦੂੰ ਨੀਵੇ ਚਰਣ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨਸੀਬੁ ਨਸੀਬੀ ।
सभ दूं नीवे चरण होइ आपु गवाइ नसीबु नसीबी ।

या सर्वांमध्ये, पाय सर्वात खालच्या स्तरावर ठेवलेले आहेत आणि ते अहंकाराचे खंडन करणारे भाग्यवान आहेत.

ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਮਿਟਾਇਦਾ ਸਤਿਗੁਰ ਪੂਰਾ ਕਰੈ ਤਬੀਬੀ ।
हउमै रोगु मिटाइदा सतिगुर पूरा करै तबीबी ।

खरा गुरू उपचार देऊन अहंकाराचा विकार दूर करतो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਰਹਿਰਾਸ ਕਰਿ ਗੁਰ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਗੁਰਸਿਖ ਮਨੀਬੀ ।
पैरी पै रहिरास करि गुर सिख सुणि गुरसिख मनीबी ।

गुरूंचे खरे शिष्य पायांना स्पर्श करतात आणि नमन करतात आणि गुरूंच्या सूचनांचे पालन करतात.

ਮੁਰਦਾ ਹੋਇ ਮੁਰੀਦੁ ਗਰੀਬੀ ।੩।
मुरदा होइ मुरीदु गरीबी ।३।

जो नम्र होतो आणि सर्व इच्छांना मरतो तोच खरा शिष्य होय.

ਲਹੁੜੀ ਹੋਇ ਚੀਚੁੰਗਲੀ ਪੈਧੀ ਛਾਪਿ ਮਿਲੀ ਵਡਿਆਈ ।
लहुड़ी होइ चीचुंगली पैधी छापि मिली वडिआई ।

सर्वात लहान बोटाचा आदर केला जातो आणि तिला अंगठी घालून सुशोभित केले जाते.

ਲਹੁੜੀ ਘਨਹਰ ਬੂੰਦ ਹੁਇ ਪਰਗਟੁ ਮੋਤੀ ਸਿਪ ਸਮਾਈ ।
लहुड़ी घनहर बूंद हुइ परगटु मोती सिप समाई ।

ढगातून पडणारा थेंब लहान असतो पण तोच असतो पण कवचाच्या तोंडात जाऊन मोती बनतो.

ਲਹੁੜੀ ਬੂਟੀ ਕੇਸਰੈ ਮਥੈ ਟਿਕਾ ਸੋਭਾ ਪਾਈ ।
लहुड़ी बूटी केसरै मथै टिका सोभा पाई ।

केशर (मेसुआ फेरिया) ची वनस्पती लहान आहे परंतु तीच कपाळाला अभिषेक चिन्हाच्या रूपात शोभते.

ਲਹੁੜੀ ਪਾਰਸ ਪਥਰੀ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਕੰਚਨੁ ਕਰਵਾਈ ।
लहुड़ी पारस पथरी असट धातु कंचनु करवाई ।

तत्वज्ञानी दगड लहान आहे पण ऐंशी धातूंच्या मिश्रधातूचे सोन्यात रूपांतर करतो.

ਜਿਉ ਮਣਿ ਲਹੁੜੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਦੇਖੈ ਲੁਕਿ ਲੁਕਿ ਲੋਕ ਲੁਕਾਈ ।
जिउ मणि लहुड़े सप सिरि देखै लुकि लुकि लोक लुकाई ।

लहान सापाच्या डोक्यात एक दागिना राहतो ज्याला लोक आश्चर्यचकित करतात.

ਜਾਣਿ ਰਸਾਇਣੁ ਪਾਰਿਅਹੁ ਰਤੀ ਮੁਲਿ ਨ ਜਾਇ ਮੁਲਾਈ ।
जाणि रसाइणु पारिअहु रती मुलि न जाइ मुलाई ।

पारापासून अमृत तयार केले जाते जे अमूल्य आहे.

ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਈ ।੪।
आपु गवाइ न आपु गणाई ।४।

जे अहंकार टाळतात ते कधीही स्वतःची दखल घेऊ देत नाहीत.

ਅਗਿ ਤਤੀ ਜਲੁ ਸੀਅਰਾ ਕਿਤੁ ਅਵਗੁਣਿ ਕਿਤੁ ਗੁਣ ਵੀਚਾਰਾ ।
अगि तती जलु सीअरा कितु अवगुणि कितु गुण वीचारा ।

आग कशी गरम आणि पाणी थंड कशी असते हा विचार करण्यासारखा मुद्दा आहे.

ਅਗੀ ਧੂਆ ਧਉਲਹਰੁ ਜਲੁ ਨਿਰਮਲ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਸੁਚਾਰਾ ।
अगी धूआ धउलहरु जलु निरमल गुर गिआन सुचारा ।

आग इमारतीला धुराने धूळ घालते आणि पाण्याने ती साफ करते. या वस्तुस्थितीसाठी गुरूंचे मार्गदर्शन आवश्यक आहे.

ਕੁਲ ਦੀਪਕੁ ਬੈਸੰਤਰਹੁ ਜਲ ਕੁਲ ਕਵਲੁ ਵਡੇ ਪਰਵਾਰਾ ।
कुल दीपकु बैसंतरहु जल कुल कवलु वडे परवारा ।

घराण्यात आणि वंशात अग्नी दिवा आहे आणि पाण्यामध्ये कमळाचे मोठे कुटुंब आहे.

ਦੀਪਕ ਹੇਤੁ ਪਤੰਗ ਦਾ ਕਵਲੁ ਭਵਰ ਪਰਗਟੁ ਪਾਹਾਰਾ ।
दीपक हेतु पतंग दा कवलु भवर परगटु पाहारा ।

हे जगभर प्रसिद्ध आहे की पतंगाला आग आवडते (आणि जळून जाते) आणि काळ्या मधमाशीला कमळ आवडते (आणि त्यात विश्रांती घेते).

ਅਗੀ ਲਾਟ ਉਚਾਟ ਹੈ ਸਿਰੁ ਉਚਾ ਕਰਿ ਕਰੈ ਕੁਚਾਰਾ ।
अगी लाट उचाट है सिरु उचा करि करै कुचारा ।

अग्नीची ज्योत वर जाते आणि अहंकारी माणसाप्रमाणे दुष्टपणाने वागतो.

ਸਿਰੁ ਨੀਵਾ ਨੀਵਾਣਿ ਵਾਸੁ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰਾ ।
सिरु नीवा नीवाणि वासु पाणी अंदरि परउपकारा ।

पाणी खालच्या पातळीवर जाते आणि त्यात परमार्थाचे गुण असतात.

ਨਿਵ ਚਲੈ ਸੋ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰਾ ।੫।
निव चलै सो गुरू पिआरा ।५।

जो स्वभावाने नम्र राहतो त्याच्यावर गुरु प्रेम करतात.

ਰੰਗੁ ਮਜੀਠ ਕਸੁੰਭ ਦਾ ਕਚਾ ਪਕਾ ਕਿਤੁ ਵੀਚਾਰੇ ।
रंगु मजीठ कसुंभ दा कचा पका कितु वीचारे ।

का मॅडर हा वेगवान रंग आणि कुसुम तात्पुरता आहे.

ਧਰਤੀ ਉਖਣਿ ਕਢੀਐ ਮੂਲ ਮਜੀਠ ਜੜੀ ਜੜਤਾਰੇ ।
धरती उखणि कढीऐ मूल मजीठ जड़ी जड़तारे ।

मॅडरची मुळे पृथ्वीवर पसरतात, ती प्रथम बाहेर काढली जाते आणि खड्ड्यात टाकली जाते आणि लाकडी मुसळांनी ती फोडली जाते.

ਉਖਲ ਮੁਹਲੇ ਕੁਟੀਐ ਪੀਹਣਿ ਪੀਸੈ ਚਕੀ ਭਾਰੇ ।
उखल मुहले कुटीऐ पीहणि पीसै चकी भारे ।

मग ते एका जड गिरणीत चिरडले जाते.

ਸਹੈ ਅਵੱਟਣੁ ਅੱਗਿ ਦਾ ਹੋਇ ਪਿਆਰੀ ਮਿਲੈ ਪਿਆਰੇ ।
सहै अवटणु अगि दा होइ पिआरी मिलै पिआरे ।

पुढे पाण्यात उकळून सजवण्याचा त्रास सहन करावा लागतो आणि मगच ते प्रेयसीचे कपडे (जलद रंगाने) शोभते.

ਪੋਹਲੀਅਹੁ ਸਿਰੁ ਕਢਿ ਕੈ ਫੁਲੁ ਕਸੁੰਭ ਚਲੁੰਭ ਖਿਲਾਰੇ ।
पोहलीअहु सिरु कढि कै फुलु कसुंभ चलुंभ खिलारे ।

कुसुम काटेरी तण कार्थॅमस टिंक्टोरियाच्या वरच्या भागातून वर येते आणि त्याचा रंग खोलवर येतो.

ਖਟ ਤੁਰਸੀ ਦੇ ਰੰਗੀਐ ਕਪਟ ਸਨੇਹੁ ਰਹੈ ਦਿਹ ਚਾਰੇ ।
खट तुरसी दे रंगीऐ कपट सनेहु रहै दिह चारे ।

त्यात तिखट टाकून कपडे रंगवले जातात आणि ते काही दिवसच रंगतात.

ਨੀਵਾ ਜਿਣੈ ਉਚੇਰਾ ਹਾਰੇ ।੬।
नीवा जिणै उचेरा हारे ।६।

नीच जन्मलेले शेवटी जिंकतात आणि तथाकथित उच्च लोक पराभूत होतात.

ਕੀੜੀ ਨਿਕੜੀ ਚਲਿਤ ਕਰਿ ਭ੍ਰਿੰਗੀ ਨੋ ਮਿਲਿ ਭ੍ਰਿੰਗੀ ਹੋਵੈ ।
कीड़ी निकड़ी चलित करि भ्रिंगी नो मिलि भ्रिंगी होवै ।

लहान मुंगी सोबत राहिल्याने भृंगी बनते.

ਨਿਕੜੀ ਦਿਸੈ ਮਕੜੀ ਸੂਤੁ ਮੁਹਹੁ ਕਢਿ ਫਿਰਿ ਸੰਗੋਵੈ ।
निकड़ी दिसै मकड़ी सूतु मुहहु कढि फिरि संगोवै ।

वरवर पाहता, कोळी लहान दिसतो पण तो बाहेर काढतो आणि (शंभर मीटर) सूत गिळतो.

ਨਿਕੜੀ ਮਖਿ ਵਖਾਣੀਐ ਮਾਖਿਓ ਮਿਠਾ ਭਾਗਠੁ ਹੋਵੈ ।
निकड़ी मखि वखाणीऐ माखिओ मिठा भागठु होवै ।

मधमाशी लहान असली तरी तिचा गोड मध व्यापारी विकतात.

ਨਿਕੜਾ ਕੀੜਾ ਆਖੀਐ ਪਟ ਪਟੋਲੇ ਕਰਿ ਢੰਗ ਢੋਵੈ ।
निकड़ा कीड़ा आखीऐ पट पटोले करि ढंग ढोवै ।

रेशीम किडा लहान आहे पण त्याच्या फायबरने बनवलेले कपडे लग्न आणि इतर समारंभात घातले जातात आणि अर्पण केले जातात.

ਗੁਟਕਾ ਮੁਹ ਵਿਚਿ ਪਾਇ ਕੈ ਦੇਸ ਦਿਸੰਤ੍ਰਿ ਜਾਇ ਖੜੋਵੈ ।
गुटका मुह विचि पाइ कै देस दिसंत्रि जाइ खड़ोवै ।

लहान जादूचा गोळा तोंडात ठेवणारे योगी अदृश्य होतात आणि दूरच्या ठिकाणी न सापडता जातात.

ਮੋਤੀ ਮਾਣਕ ਹੀਰਿਆ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਲੈ ਹਾਰੁ ਪਰੋਵੈ ।
मोती माणक हीरिआ पातिसाहु लै हारु परोवै ।

लहान मोती आणि रत्नांचे तार राजे आणि सम्राट परिधान करतात.

ਪਾਇ ਸਮਾਇਣੁ ਦਹੀ ਬਿਲੋਵੈ ।੭।
पाइ समाइणु दही बिलोवै ।७।

पुढे, दुधात थोड्या प्रमाणात रेनेट मिसळून दही बनवले जाते (आणि अशा प्रकारे लोणी मिळते).

ਲਤਾਂ ਹੇਠਿ ਲਤਾੜੀਐ ਘਾਹੁ ਨ ਕਢੈ ਸਾਹੁ ਵਿਚਾਰਾ ।
लतां हेठि लताड़ीऐ घाहु न कढै साहु विचारा ।

पायाखाली घास तुडवला जातो तरी गरीब कधीच तक्रार करत नाही.

ਗੋਰਸੁ ਦੇ ਖੜੁ ਖਾਇ ਕੈ ਗਾਇ ਗਰੀਬੀ ਪਰਉਪਕਾਰਾ ।
गोरसु दे खड़ु खाइ कै गाइ गरीबी परउपकारा ।

गवत खाताना गाय परोपकारी राहते आणि गरिबांना दूध देते.

ਦੁਧਹੁ ਦਹੀ ਜਮਾਈਐ ਦਈਅਹੁ ਮਖਣੁ ਛਾਹਿ ਪਿਆਰਾ ।
दुधहु दही जमाईऐ दईअहु मखणु छाहि पिआरा ।

दुधापासून दही बनवले जाते आणि नंतर दह्यापासून लोणी आणि स्वादिष्ट लोणी-दूध इत्यादी तयार केले जातात.

ਘਿਅ ਤੇ ਹੋਵਨਿ ਹੋਮ ਜਗ ਢੰਗ ਸੁਆਰਥ ਚਜ ਅਚਾਰਾ ।
घिअ ते होवनि होम जग ढंग सुआरथ चज अचारा ।

त्या लोण्याने (तूप) होम्स, यज्ञ आणि इतर सामाजिक आणि धार्मिक विधी पार पाडले जातात.

ਧਰਮ ਧਉਲੁ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ਧੀਰਜਿ ਵਹੈ ਸਹੈ ਸਿਰਿ ਭਾਰਾ ।
धरम धउलु परगटु होइ धीरजि वहै सहै सिरि भारा ।

पौराणिक बैलाच्या रूपात धर्म धीराने धरतो आणि पृथ्वीचा भार वाहतो.

ਇਕੁ ਇਕੁ ਜਾਉ ਜਣੇਦਿਆਂ ਚਹੁ ਚਕਾ ਵਿਚਿ ਵਗ ਹਜਾਰਾ ।
इकु इकु जाउ जणेदिआं चहु चका विचि वग हजारा ।

प्रत्येक वासरू सर्व देशांत हजारो वासरे उत्पन्न करतो.

ਤ੍ਰਿਣ ਅੰਦਰਿ ਵਡਾ ਪਾਸਾਰਾ ।੮।
त्रिण अंदरि वडा पासारा ।८।

गवताच्या एका पट्टीचा अमर्याद विस्तार असतो म्हणजे नम्रता संपूर्ण जगाचा आधार बनते.

ਲਹੁੜਾ ਤਿਲੁ ਹੋਇ ਜੰਮਿਆ ਨੀਚਹੁ ਨੀਚੁ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਇਆ ।
लहुड़ा तिलु होइ जंमिआ नीचहु नीचु न आपु गणाइआ ।

लहान तीळ उगवले आणि ते कमीच राहिले आणि त्याचा कुठेही उल्लेख नाही.

ਫੁਲਾ ਸੰਗਤਿ ਵਾਸਿਆ ਹੋਇ ਨਿਰਗੰਧੁ ਸੁਗੰਧੁ ਸੁਹਾਇਆ ।
फुला संगति वासिआ होइ निरगंधु सुगंधु सुहाइआ ।

फुलांच्या सहवासात आल्यावर पूर्वी सुगंध नसलेला तो आता सुगंधित झाला आहे.

ਕੋਲੂ ਪਾਇ ਪੀੜਾਇਆ ਹੋਇ ਫੁਲੇਲੁ ਖੇਲੁ ਵਰਤਾਇਆ ।
कोलू पाइ पीड़ाइआ होइ फुलेलु खेलु वरताइआ ।

फुलांसोबत ते क्रशरमध्ये ठेचले असता ते सुगंधी तेल बनले.

ਪਤਿਤੁ ਪਵਿਤ੍ਰ ਚਲਿਤ੍ਰੁ ਕਰਿ ਪਤਿਸਾਹ ਸਿਰਿ ਧਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ।
पतितु पवित्र चलित्रु करि पतिसाह सिरि धरि सुखु पाइआ ।

अपवित्रांना शुद्ध करणाऱ्या देवाने असा अद्भुत पराक्रम केला की त्या सुगंधी तेलाने राजाला त्याच्या डोक्यावर संदेश दिल्यावर आनंद दिला.

ਦੀਵੈ ਪਾਇ ਜਲਾਇਆ ਕੁਲ ਦੀਪਕੁ ਜਗਿ ਬਿਰਦੁ ਸਦਾਇਆ ।
दीवै पाइ जलाइआ कुल दीपकु जगि बिरदु सदाइआ ।

जेव्हा तो दिव्यात जाळला जातो तेव्हा त्याला कुलदीपक म्हणून ओळखले जाते, वंशाचा दिवा सामान्यतः माणसाचे अंतिम संस्कार पूर्ण करण्यासाठी पेटत असे.

ਕਜਲੁ ਹੋਆ ਦੀਵਿਅਹੁ ਅਖੀ ਅੰਦਰਿ ਜਾਇ ਸਮਾਇਆ ।
कजलु होआ दीविअहु अखी अंदरि जाइ समाइआ ।

दिव्यापासून कोलेरियम बनून ते डोळ्यांत विलीन झाले.

ਬਾਲਾ ਹੋਇ ਨ ਵਡਾ ਕਹਾਇਆ ।੯।
बाला होइ न वडा कहाइआ ।९।

तो महान झाला पण स्वतःला असे म्हणू दिले नाही.

ਹੋਇ ਵੜੇਵਾਂ ਜਗ ਵਿਚਿ ਬੀਜੇ ਤਨੁ ਖੇਹ ਨਾਲਿ ਰਲਾਇਆ ।
होइ वड़ेवां जग विचि बीजे तनु खेह नालि रलाइआ ।

कापूस बियाणे धुळीत मिसळले.

ਬੂਟੀ ਹੋਇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਟੀਂਡੇ ਹਸਿ ਹਸਿ ਆਪੁ ਖਿੜਾਇਆ ।
बूटी होइ कपाह दी टींडे हसि हसि आपु खिड़ाइआ ।

त्याच बियापासून कापसाचे रोप निघाले ज्यावर गोळे विनाअडथळा हसत होते.

ਦੁਹੁ ਮਿਲਿ ਵੇਲਣੁ ਵੇਲਿਆ ਲੂੰ ਲੂੰ ਕਰਿ ਤੁੰਬੁ ਤੁੰਬਾਇਆ ।
दुहु मिलि वेलणु वेलिआ लूं लूं करि तुंबु तुंबाइआ ।

कापूस जिनिंग मशिनद्वारे आणि कार्डिंगनंतर काढला.

ਪਿੰਞਣਿ ਪਿੰਞ ਉਡਾਇਆ ਕਰਿ ਕਰਿ ਗੋੜੀ ਸੂਤ ਕਤਾਇਆ ।
पिंञणि पिंञ उडाइआ करि करि गोड़ी सूत कताइआ ।

रोल्स बनवणे आणि कताई करणे, त्यातून धागा तयार केला जात असे.

ਤਣਿ ਵੁਣਿ ਖੁੰਬਿ ਚੜਾਇ ਕੈ ਦੇ ਦੇ ਦੁਖੁ ਧੁਆਇ ਰੰਗਾਇਆ ।
तणि वुणि खुंबि चड़ाइ कै दे दे दुखु धुआइ रंगाइआ ।

मग त्याच्या तानातून आणि वाफ्याने ते विणले गेले आणि उकळत्या कढईत रंगवले गेले.

ਕੈਚੀ ਕਟਣਿ ਕਟਿਆ ਸੂਈ ਧਾਗੇ ਜੋੜਿ ਸੀਵਾਇਆ ।
कैची कटणि कटिआ सूई धागे जोड़ि सीवाइआ ।

कात्रीने ते कापले आणि सुई आणि धाग्याच्या साहाय्याने ते शिवले गेले.

ਲੱਜਣੁ ਕੱਜਣੁ ਹੋਇ ਕਜਾਇਆ ।੧੦।
लजणु कजणु होइ कजाइआ ।१०।

अशा प्रकारे ते कापड बनले, इतरांची नग्नता झाकण्याचे साधन.

ਦਾਣਾ ਹੋਇ ਅਨਾਰ ਦਾ ਹੋਇ ਧੂੜਿ ਧੂੜੀ ਵਿਚਿ ਧੱਸੈ ।
दाणा होइ अनार दा होइ धूड़ि धूड़ी विचि धसै ।

आळवणीचे बीज धूळ बनून धूळात विलीन होते.

ਹੋਇ ਬਿਰਖੁ ਹਰੀਆਵਲਾ ਲਾਲ ਗੁਲਾਲਾ ਫਲ ਵਿਗੱਸੈ ।
होइ बिरखु हरीआवला लाल गुलाला फल विगसै ।

तीच हिरवीगार लाल रंगाची फुलांनी शोभून दिसते.

ਇਕਤੁ ਬਿਰਖ ਸਹਸ ਫੁਲ ਫੁਲ ਫਲ ਇਕ ਦੂ ਇਕ ਸਰੱਸੈ ।
इकतु बिरख सहस फुल फुल फल इक दू इक सरसै ।

झाडावर हजारो फळे उगवतात, प्रत्येक फळ दुसऱ्यापेक्षा अधिक स्वादिष्ट असते.

ਇਕ ਦੂ ਦਾਣੇ ਲਖ ਹੋਇ ਫਲ ਫਲ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰਿ ਵੱਸੈ ।
इक दू दाणे लख होइ फल फल दे मन अंदरि वसै ।

प्रत्येक फळामध्ये एका बीजातून हजारो बिया असतात.

ਤਿਸੁ ਫਲ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਫਲੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਰੱਸੈ ।
तिसु फल तोटि न आवई गुरमुखि सुखु फलु अंम्रितु रसै ।

त्या झाडावर फळांची कमतरता नसल्यामुळे अमृताच्या फळांचा आनंद जाणण्यात गुरुमुखाला कधीही तोटा होत नाही.

ਜਿਉ ਜਿਉ ਲੱਯਨਿ ਤੋੜਿ ਫਲਿ ਤਿਉ ਤਿਉ ਫਿਰਿ ਫਿਰ ਫਲੀਐ ਹੱਸੈ ।
जिउ जिउ लयनि तोड़ि फलि तिउ तिउ फिरि फिर फलीऐ हसै ।

फळे तोडल्याने झाड पुन्हा पुन्हा हसत हसत जास्त फळे देते.

ਨਿਵ ਚਲਣੁ ਗੁਰ ਮਾਰਗੁ ਦੱਸੈ ।੧੧।
निव चलणु गुर मारगु दसै ।११।

अशा प्रकारे महान गुरु नम्रतेचा मार्ग शिकवतात.

ਰੇਣਿ ਰਸਾਇਣ ਸਿਝੀਐ ਰੇਤੁ ਹੇਤੁ ਕਰਿ ਕੰਚਨੁ ਵਸੈ ।
रेणि रसाइण सिझीऐ रेतु हेतु करि कंचनु वसै ।

वाळूची धूळ ज्यामध्ये सोने मिसळले जाते ते रसायनामध्ये ठेवले जाते.

ਧੋਇ ਧੋਇ ਕਣੁ ਕਢੀਐ ਰਤੀ ਮਾਸਾ ਤੋਲਾ ਹਸੈ ।
धोइ धोइ कणु कढीऐ रती मासा तोला हसै ।

नंतर धुतल्यानंतर सोन्याचे कण बाहेर काढले जातात ज्यांचे वजन मिलिग्राम ते ग्रॅम आणि अधिक असते.

ਪਾਇ ਕੁਠਾਲੀ ਗਾਲੀਐ ਰੈਣੀ ਕਰਿ ਸੁਨਿਆਰਿ ਵਿਗਸੈ ।
पाइ कुठाली गालीऐ रैणी करि सुनिआरि विगसै ।

नंतर क्रुसिबलमध्ये टाकल्यावर ते वितळले जाते आणि सोनाराच्या आनंदासाठी, गुठळ्यामध्ये रूपांतरित होते.

ਘੜਿ ਘੜਿ ਪਤ੍ਰ ਪਖਾਲੀਅਨਿ ਲੂਣੀ ਲਾਇ ਜਲਾਇ ਰਹਸੈ ।
घड़ि घड़ि पत्र पखालीअनि लूणी लाइ जलाइ रहसै ।

तो त्यातून पाने बनवतो आणि रसायनांचा वापर करून आनंदाने धुतो.

ਬਾਰਹ ਵੰਨੀ ਹੋਇ ਕੈ ਲਗੈ ਲਵੈ ਕਸਉਟੀ ਕਸੈ ।
बारह वंनी होइ कै लगै लवै कसउटी कसै ।

नंतर शुद्ध सोन्यात रूपांतरित होऊन ते टचस्टोनद्वारे चपळ आणि चाचणीसाठी पात्र बनते.

ਟਕਸਾਲੈ ਸਿਕਾ ਪਵੈ ਘਣ ਅਹਰਣਿ ਵਿਚਿ ਅਚਲੁ ਸਰਸੈ ।
टकसालै सिका पवै घण अहरणि विचि अचलु सरसै ।

आता पुदिनामध्ये ते नाणे बनवले जाते आणि हातोड्याच्या फटक्यांखालीही आनंदी राहते.

ਸਾਲੁ ਸੁਨਈਆ ਪੋਤੈ ਪਸੈ ।੧੨।
सालु सुनईआ पोतै पसै ।१२।

मग शुद्ध मुहर, सोन्याचे नाणे बनून, तिजोरीत जमा होते, म्हणजे त्याच्या नम्रतेमुळे जे सोने धुळीच्या कणांमध्ये होते, ते शेवटी खजिन्याचे नाणे बनते.

ਖਸਖਸ ਦਾਣਾ ਹੋਇ ਕੈ ਖਾਕ ਅੰਦਰਿ ਹੋਇ ਖਾਕ ਸਮਾਵੈ ।
खसखस दाणा होइ कै खाक अंदरि होइ खाक समावै ।

धुळीत मिसळल्याने खसखस धुळीत मिसळते.

ਦੋਸਤੁ ਪੋਸਤੁ ਬੂਟੁ ਹੋਇ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਫੁੱਲ ਖਿੜਾਵੈ ।
दोसतु पोसतु बूटु होइ रंग बिरंगी फुल खिड़ावै ।

खसखसचे सुंदर रोप बनून ते विविधरंगी फुलांनी बहरते.

ਹੋਡਾ ਹੋਡੀ ਡੋਡੀਆ ਇਕ ਦੂੰ ਇਕ ਚੜ੍ਹਾਉ ਚੜ੍ਹਾਵੈ ।
होडा होडी डोडीआ इक दूं इक चढ़ाउ चढ़ावै ।

त्याच्या फुलांच्या कळ्या सुंदर दिसण्यासाठी एकमेकांशी भिडतात.

ਸੂਲੀ ਉਪਰਿ ਖੇਲਣਾ ਪਿਛੋਂ ਦੇ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰੁ ਧਰਾਵੈ ।
सूली उपरि खेलणा पिछों दे सिरि छत्रु धरावै ।

प्रथम खसखस लांब काट्यावर पडते पण नंतर गोलाकार होऊन छतचा आकार धारण करते.

ਚੁਖੁ ਚੁਖੁ ਹੋਇ ਮਲਾਇ ਕੈ ਲੋਹੂ ਪਾਣੀ ਰੰਗਿ ਰੰਗਾਵੈ ।
चुखु चुखु होइ मलाइ कै लोहू पाणी रंगि रंगावै ।

त्याचे तुकडे केल्याने रक्ताच्या रंगाचा रस निघतो.

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਮਜਲਸੀ ਜੋਗ ਭੋਗ ਸੰਜੋਗ ਬਣਾਵੈ ।
पिरम पिआला मजलसी जोग भोग संजोग बणावै ।

मग पार्ट्यांमध्ये, प्रेमाचा प्याला बनून, ते भोग, आनंद, योगात सामील होण्याचे कारण बनते.

ਅਮਲੀ ਹੋਇ ਸੁ ਮਜਲਸ ਆਵੈ ।੧੩।
अमली होइ सु मजलस आवै ।१३।

त्याचे व्यसनी पार्ट्यांमध्ये ते पिण्यासाठी येतात.

ਰਸ ਭਰਿਆ ਰਸੁ ਰਖਦਾ ਬੋਲਣ ਅਣੁਬੋਲਣ ਅਭਿਰਿਠਾ ।
रस भरिआ रसु रखदा बोलण अणुबोलण अभिरिठा ।

रसाने भरलेला (ऊस) चविष्ट असतो आणि तो बोलो अथवा न बोलो, दोन्ही स्थितीत तो गोड असतो.

ਸੁਣਿਆ ਅਣਸੁਣਿਆ ਕਰੈ ਕਰੇ ਵੀਚਾਰਿ ਡਿਠਾ ਅਣਡਿਠਾ ।
सुणिआ अणसुणिआ करै करे वीचारि डिठा अणडिठा ।

जे सांगितले जाते ते ऐकत नाही आणि जे दिसते ते पाहत नाही, म्हणजे उसाच्या शेतात कोणीही दुसऱ्याचे ऐकू शकत नाही किंवा त्यात माणूस दिसत नाही.

ਅਖੀ ਧੂੜਿ ਅਟਾਈਆ ਅਖੀ ਵਿਚਿ ਅੰਗੂਰੁ ਬਹਿਠਾ ।
अखी धूड़ि अटाईआ अखी विचि अंगूरु बहिठा ।

बियांच्या स्वरूपात उसाच्या गाठी जमिनीत टाकल्यावर त्यांना पालवी फुटते.

ਇਕ ਦੂ ਬਾਹਲੇ ਬੂਟ ਹੋਇ ਸਿਰ ਤਲਵਾਇਆ ਇਠਹੁ ਇਠਾ ।
इक दू बाहले बूट होइ सिर तलवाइआ इठहु इठा ।

एका उसापासून अनेक रोपे उगवतात, प्रत्येक वरपासून खालपर्यंत सुंदर.

ਦੁਹੁ ਖੁੰਢਾ ਵਿਚਿ ਪੀੜੀਐ ਟੋਟੇ ਲਾਹੇ ਇਤੁ ਗੁਣਿ ਮਿਠਾ ।
दुहु खुंढा विचि पीड़ीऐ टोटे लाहे इतु गुणि मिठा ।

गोड रसामुळे ते दोन दंडगोलाकार रोलर्समध्ये चिरडले जाते.

ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਵਰਤਦਾ ਅਵਗੁਣਿਆਰੇ ਪਾਪ ਪਣਿਠਾ ।
वीह इकीह वरतदा अवगुणिआरे पाप पणिठा ।

योग्य लोक त्याचा शुभ दिवसांत वापर करतात तर दुष्ट लोकही त्याचा वापर करतात (त्यातून वाईन वगैरे तयार करून) आणि नाश पावतात.

ਮੰਨੈ ਗੰਨੈ ਵਾਂਗ ਸੁਧਿਠਾ ।੧੪।
मंनै गंनै वांग सुधिठा ।१४।

ज्यांनी ऊसाचा निसर्ग जोपासला म्हणजेच संकटातही गोडवा न घालवता ते खरेच खंबीर व्यक्ती आहेत.

ਘਣਹਰ ਬੂੰਦ ਸੁਹਾਵਣੀ ਨੀਵੀ ਹੋਇ ਅਗਾਸਹੁ ਆਵੈ ।
घणहर बूंद सुहावणी नीवी होइ अगासहु आवै ।

ढगाचा एक सुंदर थेंब आकाशातून पडतो आणि त्याचा अहंकार कमी करून समुद्रातील कवचाच्या तोंडात जातो.

ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਸਮੁੰਦੁ ਵੇਖਿ ਸਿਪੈ ਦੇ ਮੁਹਿ ਵਿਚਿ ਸਮਾਵੈ ।
आपु गवाइ समुंदु वेखि सिपै दे मुहि विचि समावै ।

कवच, त्याच वेळी, तोंड बंद करून खाली डुबकी मारतो आणि अंडरवर्ल्डमध्ये लपतो.

ਲੈਦੋ ਹੀ ਮੁਹਿ ਬੂੰਦ ਸਿਪੁ ਚੁੰਭੀ ਮਾਰਿ ਪਤਾਲਿ ਲੁਕਾਵੈ ।
लैदो ही मुहि बूंद सिपु चुंभी मारि पतालि लुकावै ।

घोटून थेंब तोंडात घेताच, तो जाऊन भोकात (दगड वगैरेचा आधार घेऊन) लपवतो.

ਫੜਿ ਕਢੈ ਮਰੁਜੀਵੜਾ ਪਰ ਕਾਰਜ ਨੋ ਆਪੁ ਫੜਾਵੈ ।
फड़ि कढै मरुजीवड़ा पर कारज नो आपु फड़ावै ।

डायव्हर त्याला पकडतो आणि परोपकारी भावनेच्या विक्रीसाठी तो स्वतःला पकडू देतो.

ਪਰਵਸਿ ਪਰਉਪਕਾਰ ਨੋ ਪਰ ਹਥਿ ਪਥਰ ਦੰਦ ਭਨਾਵੈ ।
परवसि परउपकार नो पर हथि पथर दंद भनावै ।

परोपकाराच्या भावनेच्या नियंत्रणात तो स्वतःच दगडावर तुटतो.

ਭੁਲਿ ਅਭੁਲਿ ਅਮੁਲੁ ਦੇ ਮੋਤੀ ਦਾਨ ਨ ਪਛੋਤਾਵੈ ।
भुलि अभुलि अमुलु दे मोती दान न पछोतावै ।

चांगल्या प्रकारे किंवा नकळत हे एक विनामूल्य भेट देते आणि कधीही पश्चात्ताप करत नाही.

ਸਫਲ ਜਨਮੁ ਕੋਈ ਵਰੁਸਾਵੈ ।੧੫।
सफल जनमु कोई वरुसावै ।१५।

असे परमानंद जीवन कोणत्याही दुर्लभ व्यक्तीला मिळते.

ਹੀਰੇ ਹੀਰਾ ਬੇਧੀਐ ਬਰਮੇ ਕਣੀ ਅਣੀ ਹੋਇ ਹੀਰੈ ।
हीरे हीरा बेधीऐ बरमे कणी अणी होइ हीरै ।

डायमंड-बिट ऑफ ड्रिलने हिऱ्याचा तुकडा हळूहळू कापला जातो, म्हणजे गुरूंच्या वचनाच्या डायमंड बिटने मन-हिरा टोचला जातो.

ਧਾਗਾ ਹੋਇ ਪਰੋਈਐ ਹੀਰੈ ਮਾਲ ਰਸਾਲ ਗਹੀਰੈ ।
धागा होइ परोईऐ हीरै माल रसाल गहीरै ।

धाग्याने (प्रेमाच्या) हिऱ्याची सुंदर तार तयार केली जाते.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦ ਲਿਵ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਮਰੈ ਮਨੁ ਧੀਰੈ ।
साधसंगति गुरु सबद लिव हउमै मारि मरै मनु धीरै ।

पवित्र मंडळीत, शब्दात चैतन्य विलीन केल्याने आणि अहंकार दूर केल्याने मन शांत होते.

ਮਨ ਜਿਣਿ ਮਨੁ ਦੇ ਲਏ ਮਨ ਗੁਣਿ ਵਿਚਿ ਗੁਣ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਰੀਰੈ ।
मन जिणि मनु दे लए मन गुणि विचि गुण गुरमुखि सरीरै ।

मनावर विजय मिळवून ते (गुरूंसमोर) झोकून द्यावे आणि गुरुभिमुख असलेल्या गुरुमुखांचे गुण अंगीकारले पाहिजेत.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕੁ ਹੋਇ ਕਾਮਧੇਨੁ ਸੰਤ ਰੇਣੁ ਨ ਨੀਰੈ ।
पैरी पै पा खाकु होइ कामधेनु संत रेणु न नीरै ।

त्याने संतांच्या पाया पडावे कारण इच्छा देणारी गाय (कामधेनू) देखील संतांच्या पायाच्या धुळीच्या बरोबरीची नाही.

ਸਿਲਾ ਅਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਲਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸ ਤਰਸਨ ਸੀਰੈ ।
सिला अलूणी चटणी लख अंम्रित रस तरसन सीरै ।

हे कृत्य म्हणजे बेस्वाद दगड चाटण्याखेरीज दुसरे तिसरे काही नसून गोड रसांच्या असंख्य आस्वादासाठी प्रयत्नशील असतात.

ਵਿਰਲਾ ਸਿਖ ਸੁਣੈ ਗੁਰ ਪੀਰੈ ।੧੬।
विरला सिख सुणै गुर पीरै ।१६।

गुरूंची शिकवण ऐकणारा (आणि स्वीकारणारा) शीख दुर्मिळ आहे.

ਗੁਰ ਸਿਖੀ ਗੁਰਸਿਖ ਸੁਣਿ ਅੰਦਰਿ ਸਿਆਣਾ ਬਾਹਰਿ ਭੋਲਾ ।
गुर सिखी गुरसिख सुणि अंदरि सिआणा बाहरि भोला ।

गुरूंची शिकवण ऐकून शीख आतून शहाणा होतो, जरी वरवर पाहता तो साधा दिसतो.

ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋਇ ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨ ਸੁਣਈ ਬੋਲਾ ।
सबदि सुरति सावधान होइ विणु गुर सबदि न सुणई बोला ।

तो पूर्ण काळजीने आपले चैतन्य वचनाशी जुळवून घेतो आणि गुरूंच्या शब्दांशिवाय काहीही ऐकत नाही.

ਸਤਿਗੁਰ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਣੁ ਅੰਨ੍ਹਾ ਖੋਲਾ ।
सतिगुर दरसनु देखणा साधसंगति विणु अंन्हा खोला ।

तो खरा गुरू पाहतो आणि संतांच्या संगतीशिवाय तो स्वत:ला आंधळा आणि बहिरे वाटतो.

ਵਾਹਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਲੈ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਚੁਪਿ ਚਬੋਲਾ ।
वाहगुरू गुरु सबदु लै पिरम पिआला चुपि चबोला ।

गुरूचा शब्द त्याला प्राप्त होतो तो वाहिगुरु, अद्भुत परमेश्वर असतो आणि तो शांतपणे आनंदात मग्न राहतो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਚਰਣਿ ਧੋਇ ਚਰਣੋਦਕ ਝੋਲਾ ।
पैरी पै पा खाक होइ चरणि धोइ चरणोदक झोला ।

तो पायावर लोटांगण घालतो आणि धुळीप्रमाणे (नम्र) होऊन चरणांचे अमृत गुंफत राहतो.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਚਿਤੁ ਭਵਰੁ ਕਰਿ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਰਹੈ ਨਿਰੋਲਾ ।
चरण कवल चितु भवरु करि भवजल अंदरि रहै निरोला ।

तो काळ्या मधमाशीसारखा कमळाच्या (गुरुंच्या) पायात गुंतून राहतो आणि अशा प्रकारे या संसारसागरात (त्याच्या पाण्याने आणि धुळीने) राहातो.

ਜੀਵਣਿ ਮੁਕਤਿ ਸਚਾਵਾ ਚੋਲਾ ।੧੭।
जीवणि मुकति सचावा चोला ।१७।

पृथ्वीवरील जीवनात त्याचे मुक्तीचे जीवन आहे म्हणजेच तो जीवनमुक्त आहे'.

ਸਿਰਿ ਵਿਚਿ ਨਿਕੈ ਵਾਲ ਹੋਇ ਸਾਧੂ ਚਰਣ ਚਵਰ ਕਰਿ ਢਾਲੈ ।
सिरि विचि निकै वाल होइ साधू चरण चवर करि ढालै ।

डोक्याच्या केसांची फुंकर (गुरुमुखाने) तयार करून संतांच्या चरणांवर ओवाळली पाहिजे म्हणजे अत्यंत नम्र असावे.

ਗੁਰ ਸਰ ਤੀਰਥ ਨਾਇ ਕੈ ਅੰਝੂ ਭਰਿ ਭਰਿ ਪੈਰਿ ਪਖਾਲੈ ।
गुर सर तीरथ नाइ कै अंझू भरि भरि पैरि पखालै ।

तीर्थक्षेत्री स्नान करून प्रेमाश्रूंनी गुरूंचे पाय धुवावेत.

ਕਾਲੀ ਹੂੰ ਧਉਲੇ ਕਰੇ ਚਲਾ ਜਾਣਿ ਨੀਸਾਣੁ ਸਮ੍ਹਾਲੈ ।
काली हूं धउले करे चला जाणि नीसाणु सम्हालै ।

काळ्या रंगामुळे त्याचे केस पांढरे होऊ शकतात पण नंतर (या जगातून) जाण्याची वेळ लक्षात घेऊन त्याने परमेश्वराचे प्रतीक (प्रेम) हृदयात जपले पाहिजे.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲੈ ।
पैरी पै पा खाक होइ पूरा सतिगुरु नदरि निहालै ।

गुरूंच्या चरणी पडून स्वतःची धूळ होते, म्हणजे मनातून अहंकार पूर्णपणे नाहीसा होतो, तेव्हा खरा गुरुही त्याला आशीर्वाद देतो आणि उपकृत करतो.

ਕਾਗ ਕੁਮੰਤਹੁੰ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਉਜਲ ਮੋਤੀ ਖਾਇ ਖਵਾਲੈ ।
काग कुमंतहुं परम हंसु उजल मोती खाइ खवालै ।

त्याने हंस बनून कावळ्याचे काळे शहाणपण सोडावे आणि स्वतः करावे आणि इतरांना मोत्यासारखे अमूल्य कृत्य करावे.

ਵਾਲਹੁ ਨਿਕੀ ਆਖੀਐ ਗੁਰ ਸਿਖੀ ਸੁਣਿ ਗੁਰਸਿਖ ਪਾਲੈ ।
वालहु निकी आखीऐ गुर सिखी सुणि गुरसिख पालै ।

गुरूची शिकवण केसांपेक्षाही सूक्ष्म असते; शिखांनी नेहमी त्यांचे अनुसरण केले पाहिजे.

ਗੁਰਸਿਖੁ ਲੰਘੈ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲੈ ।੧੮।
गुरसिखु लंघै पिरम पिआलै ।१८।

गुरूचे शीख त्यांच्या प्रेमाने भरलेल्या प्यालाने जग-सागर पार करतात.

ਗੁਲਰ ਅੰਦਰਿ ਭੁਣਹਣਾ ਗੁਲਰ ਨੋਂ ਬ੍ਰਹਮੰਡੁ ਵਖਾਣੈ ।
गुलर अंदरि भुणहणा गुलर नों ब्रहमंडु वखाणै ।

अंजीर हे त्यामध्ये राहणाऱ्या कीटकांसाठी कॉसमॉस आहे.

ਗੁਲਰ ਲਗਣਿ ਲਖ ਫਲ ਇਕ ਦੂ ਲਖ ਅਲਖ ਨ ਜਾਣੈ ।
गुलर लगणि लख फल इक दू लख अलख न जाणै ।

परंतु झाडावर लाखो फळे उगवतात जी अगणित प्रमाणात वाढतात.

ਲਖ ਲਖ ਬਿਰਖ ਬਗੀਚਿਅਹੁ ਲਖ ਬਗੀਚੇ ਬਾਗ ਬਬਾਣੈ ।
लख लख बिरख बगीचिअहु लख बगीचे बाग बबाणै ।

बागांमध्ये असंख्य झाडे आहेत आणि त्याचप्रमाणे जगात लाखो बागा आहेत.

ਲਖ ਬਾਗ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਵਿਚਿ ਲਖ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਲੂਅ ਵਿਚਿ ਆਣੈ ।
लख बाग ब्रहमंड विचि लख ब्रहमंड लूअ विचि आणै ।

देवाच्या एका लहान केसात लाखो ब्रह्मांड आहेत.

ਮਿਹਰਿ ਕਰੇ ਜੇ ਮਿਹਰਿਵਾਨੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਰੰਗੁ ਮਾਣੈ ।
मिहरि करे जे मिहरिवानु गुरमुखि साधसंगति रंगु माणै ।

जर त्या दयाळू देवाने आपली कृपा केली, तरच एक गुरुमुख पवित्र मंडळीचा आनंद घेऊ शकतो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕੁ ਹੋਇ ਸਾਹਿਬੁ ਦੇ ਚਲੈ ਓਹੁ ਭਾਣੈ ।
पैरी पै पा खाकु होइ साहिबु दे चलै ओहु भाणै ।

तरच पायावर पडून आणि धूळ बनून, नम्र माणूस स्वतःला परमेश्वराच्या दैवी इच्छेनुसार (हुकूम) बनवू शकतो.

ਹਉਮੈ ਜਾਇ ਤ ਜਾਇ ਸਿਞਾਣੈ ।੧੯।
हउमै जाइ त जाइ सिञाणै ।१९।

जेव्हा अहंकार पुसला जातो तेव्हाच ही वस्तुस्थिती लक्षात येते आणि ओळखली जाते.

ਦੁਇ ਦਿਹਿ ਚੰਦੁ ਅਲੋਪੁ ਹੋਇ ਤਿਐ ਦਿਹ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੋਇ ਨਿਕਾ ।
दुइ दिहि चंदु अलोपु होइ तिऐ दिह चढ़दा होइ निका ।

दोन दिवस अदृश्य राहून तिसऱ्या दिवशी चंद्र लहान आकारात दिसतो.

ਉਠਿ ਉਠਿ ਜਗਤੁ ਜੁਹਾਰਦਾ ਗਗਨ ਮਹੇਸੁਰ ਮਸਤਕਿ ਟਿਕਾ ।
उठि उठि जगतु जुहारदा गगन महेसुर मसतकि टिका ।

महेशाच्या कपाळाला शोभेल असे मानले जाते, लोक त्याला पुन्हा पुन्हा नमस्कार करतात.

ਸੋਲਹ ਕਲਾ ਸੰਘਾਰੀਐ ਸਫਲੁ ਜਨਮੁ ਸੋਹੈ ਕਲਿ ਇਕਾ ।
सोलह कला संघारीऐ सफलु जनमु सोहै कलि इका ।

जेव्हा ते सर्व सोळा टप्पे गाठतात, म्हणजे पौर्णिमेच्या रात्री ते कमी होऊ लागते आणि पुन्हा पहिल्या दिवसाच्या स्थितीत पोहोचते. लोक आता त्यापुढे नतमस्तक झाले आहेत.

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਿਰਣਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ਨਿਝਰੁ ਝਰੈ ਸਿੰਜੈ ਸਹਸਿਕਾ ।
अंम्रित किरणि सुहावणी निझरु झरै सिंजै सहसिका ।

त्याच्या किरणांनी अमृत शिंपडले जाते आणि ते सर्व तहानलेल्या झाडांना आणि शेतांना सिंचन करते.

ਸੀਤਲੁ ਸਾਂਤਿ ਸੰਤੋਖੁ ਦੇ ਸਹਜ ਸੰਜੋਗੀ ਰਤਨ ਅਮਿਕਾ ।
सीतलु सांति संतोखु दे सहज संजोगी रतन अमिका ।

शांती, समाधान आणि शीतल, हे अनमोल दागिने त्यातूनच मिळतात.

ਕਰੈ ਅਨੇਰਹੁ ਚਾਨਣਾ ਡੋਰ ਚਕੋਰ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਛਿਕਾ ।
करै अनेरहु चानणा डोर चकोर धिआनु धरि छिका ।

अंधारात, ते प्रकाश पसरवते आणि चकोर, लाल पाय असलेल्या तितराला ध्यानाचा धागा प्रदान करते.

ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਅਮੋਲ ਮਣਿਕਾ ।੨੦।
आपु गवाइ अमोल मणिका ।२०।

केवळ त्याचा अहंकार पुसून तो एक अमूल्य रत्न बनतो.

ਹੋਇ ਨਿਮਾਣਾ ਭਗਤਿ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਧ੍ਰੂ ਹਰਿ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ।
होइ निमाणा भगति करि गुरमुखि ध्रू हरि दरसनु पाइआ ।

केवळ नम्र होऊन, ध्रुला परमेश्वराचे दर्शन होते.

ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਹੋਇ ਭੇਟਿਆ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੇ ਆਪਿ ਦਿਵਾਇਆ ।
भगति वछलु होइ भेटिआ माणु निमाणे आपि दिवाइआ ।

भक्तांवर स्नेह असलेल्या देवानेही त्याला आलिंगन दिले आणि अहंकाररहित ध्रुवाने सर्वोच्च वैभव प्राप्त केले.

ਮਾਤ ਲੋਕ ਵਿਚਿ ਮੁਕਤਿ ਕਰਿ ਨਿਹਚਲੁ ਵਾਸੁ ਅਗਾਸਿ ਚੜਾਇਆ ।
मात लोक विचि मुकति करि निहचलु वासु अगासि चड़ाइआ ।

या नश्वर जगात त्याला मुक्ती मिळाली आणि नंतर आकाशात स्थिर स्थान देण्यात आले.

ਚੰਦੁ ਸੂਰਜ ਤੇਤੀਸ ਕਰੋੜਿ ਪਰਦਖਣਾ ਚਉਫੇਰਿ ਫਿਰਾਇਆ ।
चंदु सूरज तेतीस करोड़ि परदखणा चउफेरि फिराइआ ।

चंद्र, सूर्य आणि तेहतीस कोटी देवदूत त्याच्याभोवती प्रदक्षिणा घालतात आणि फिरतात.

ਵੇਦ ਪੁਰਾਣ ਵਖਾਣਦੇ ਪਰਗਟੁ ਕਰਿ ਪਰਤਾਪੁ ਜਣਾਇਆ ।
वेद पुराण वखाणदे परगटु करि परतापु जणाइआ ।

वेद आणि पुराणात त्याची महती स्पष्टपणे वर्णन केलेली आहे.

ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਤਿ ਅਗਮ ਹੈ ਅਕਥ ਕਥਾ ਵੀਚਾਰੁ ਨ ਆਇਆ ।
अबिगति गति अति अगम है अकथ कथा वीचारु न आइआ ।

त्या अव्यक्त परमेश्वराची कथा अत्यंत गूढ, अवर्णनीय आणि सर्व विचारांच्या पलीकडे आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।੨੧।੪। ਚਾਰਿ ।
गुरमुखि सुख फलु अलखु लखाइआ ।२१।४। चारि ।

केवळ गुरुमुखांनाच त्याचे दर्शन घडू शकते.